f. I" I DE TOCHT NAAR MOSKOU DE RECHTSPOSITIE DER NEDERLANDSCHE VRIJWILLIGERS Tljif om te verduisteren I No. 22842 E- De Duitsche luchtmacht Bij de Duitsche weermacht, de Waffen-SS en het legioen I EERSTE BLAD BUREAU LANGE HAVEN 14Ï (HOEK KORTE JHAVEN) 94ste jaargang Zaterdag 26 Juli 1941 POSTREKÜNSNG 3311 m' Een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis der oorlogvoering De motor en het vliegtuig Oost-Europa lr»do-China Superieur aan de Britsche VANDAAG: 21.42 UUR MORGEN: 21.40 - MAANDAG: 21.38 -ZONSOPGANG MORGEN 5.53 UUR -MAANDAG 5.54 Stichting „Nederla'ndsche volks- dienst" opgericht Oudheidkundige vondsten te Zutphen Resten van een verwoest klooster Spoorwegongeluk in Spanje De diefstal bij de munt TV o™ eonmot .fr-r -S-"k* w Zon- en Feestdagen. iLh- «./kwartaal £2.10; t«u»co per post f «60 ,TW^L£ w«k? W*»- - JW.<md«lijk0 TSL-Aboa^^'nrdS d„gei5k.«ng»om«> AdvertentU11 voor tut efcreWolgend nummer moeten -N, elf OM u» het Boreaï* beMwgd «jn. Z.t«. niet gw.adwrgd. JHrectie: Mr. H. A. M. Koelants (HoofdredacteurM. Stavenga, Schiedam TEL. 69300 (3 LljNEN) Pnjs deï .dverteniiÊn. no iregel, i 1.60 Iedere tegel meer f 0.81; ai" bet Z»tede»nmmn<sr 1—5 regel» 1 1.85, Iedere regel meer iI 0.36 fieelatne» f 0.77 pee regel. XncMokoiten S et..; noillonunue» IS eU. T.rierea van edvcrtenti'Sn ba abonnement lijn aan het Bureau verkrijgbaar. Degelijk, worden togen voenutbetaling Kleme AdvertentiSn opgenomen 8 f 0.52 t/rn 15 woorden 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot een maximum van 30 woorden. Woensdags; KJelnc Advextentaën tot 25 woorden 10,26, mita vóór Dinsdagavond unr «an hei Bureau bezorgd. 'a Zaterdags: Kleme Advertentsën i 1.03, indien uiot vóór Vrijdagavond 6 uur bexorgd. Bi"* h> De nadeelen, waarmede Napoleon's Rus sische veldtocht gepaard ging, zijn thans in geprononceerde voordeelen veranderd. Het groote gebied van de Sovjet-Unie ver schaft gelegenheid tot omsingelingsbewe gingen op de grootste schaal. Aldus schrijft de Mihtarische Korrespon- denz aus Deutschland in een artikel, dat zich bezig houdt met de ontzaglijke afme tingen van het Sovjet-gebied. De superiori teit van de Duitsche weermatht tegenover het bolsjewistische leger, is ten overstaan van de geheêle wereld bewezen door de groote vemietigingsslagen van Bialistok en Minsk en door de doorbraak door de Sta- linlïme. Desondanks meenen de tegenstan ders van. Duitsclilaad den Sovjets nog ze kere uitzichten op succesvolle tegenstand te kunnen toeschrijven, omdat de uitge strektheid van het gebied hun van nature hulp biedt. Het Sovjet-leger kan wel ver slagen, maar nooit definitief vernietigd wor den, en den Duitschen legers zal het even zoo vergaan als destijds de armee van Napoleon, aldus deze, lieden. De uitgestrektheid van het terrein van den strijd is ongetwijfeld van uitermate groeten invloed op militaire operaties. Ten tijde van Napoleon, toen het voetvolk snelheid van den afloop van militaire be wegingen bepaalde en relatief kleinere Ie gers tegenover elkander stonden, is het wellicht een waagstuk geweest den wij kenden tegenstander in de oneindige uit gestrektheid van Rusland te volgen. Het groote gebied was destrjös gunstig voor den verdediger. Hij kon ontwijken, zich op, een afstand van den tegenstander hon den en deze dwingen tot instandhouding van lange, onbeveiligde, verbindisgslmies. tlemzelt was het mogelijk in de uitgestrekt heid van het gebied onder te duiken en onverwacht dc-n vijandelijken etappendhnst te onderbreken Op deze wijze werd des tijds ook de opmarscli van Napoleon naar het Oosten het slachtoffer van de uit gestrektheid De afmetingen van het Russische ge bied zijn dezelfde gebleven. De middelen onrhaarte overwinnen, zijn echter funda menteel gewijzigd. liet motorvoertuig op den grond en het vliegtuig in de lucht overwinnen in enkele dagen en uren af standen, waarvoor vroeger maanden noo- dig waren. Thans kan de ontwijkende te genstander niet meer hopen zich van den aanvallei te kunnen verwijderen als gevolg van het groote operatiegebied, om bij een gunstige gelegenheid zelf weer verrassend aan te vallen. De snelle troepen van thans blijven iederen terugtrekkenden vij and op de hielen zitten en de luehtver- kenning maakt het onmogelijk ongemerkt bewegingen uit te voeren. Al worden de eiappenlinict nog zoo lang, nooit slaagt men erin zo in de flank ernstig te be dreigen. Het uitgestrekte .slagveld heeft in de eeuw der motoriseering, der luchtver- kenning en der moderne berichtgeving zijn gevaren voor den aanvaller volkomen ver loren Integendeel, de nadeelen, waar mede Napoleon's Russische veldtocht ge paard ging. zijn thans voor de Duitsche leiding brj de verplettering van het bolsje wisme in geprononceerde voordeelen ver anderd. Het ontzaglijke gebied der Sovjet-Unie sehenkt de gelegenheid om omsingelingsbe wegingen op zeer groote schaal te vol voeren, zooals overigens op geen enkel ander oorlogstoon eel" mogelijk is. Dank zij de onbeperkte- heerschappij- in." ".de lucht, die het Duitsche luchtwapen heeft bevochten, Is voor den Sovjet-tegenstan der iedere hjoop verdwenen,, om zich de uitgestrektheid, van het gebied ten nutte te maken. Zelfs stelselmatige terugtrekken de; bewegingen of, kraehtversehuivingen ïrr de diepte van het operatiegebied, ztjn voor de Sovjet-legers niet uitvoerbaar. Dit wordt door het Duitsche luchtwapen door on onderbroken vernieling van verkeerswegen van allerlei slag, die bovendien in de Sovjet-Unie slechts een zeer dun net vor men, stelselmatig verijdeld. Thans verschaft de uitgestrektheid van het gebied, gecom bineerd met de heerschappij in de lucht en den aanval van snelle troepen, aan de Duitsche leiding de mogelijkheid tot de grootste operatieve besliss» -gen, zooals op beperkter slagvelden haast nimmer wordt geboden Het verloop van den veldtocht in het Oosten heeït dit reeds ruimschoots bewe zen. Nergens is bij de Sovjet-legers geble ken, dat zij partij getrokken hebben van de groote uitgestrektheid. Want hieitoe zou niet alleen een veel grooter beweeg lijkheid van de troepenleiding behooren, doch vooral ook de heerschappij in de lucht. Evenals heerschappij ter zee zon- -der heerschappij in de lucht-onbestaanbaar is, zoo is ook vrijheid van handelen in groote gebieden te land" zonder volledige bebeerscMng -van,bet luchtruim niet mo gelijk. Het is onjuist den veldtocht in het Oos ten te willen beoordeelen volgens maat staven. die gebaseerd zijn op dé oude re gelen van een verstarde oorlogskunst. De jonge Duitsche weermacht zal ook hier de ervaring van het verleden met nieuwe leerstellingen verrijken en een nieuw hoofd stuk aan de geschiedenis der oorlogsvoe ring toevoegen. i In de Wilhelmstrasse heeft men gisteren tegenover persvertegenwoordigers op des betreffende vragen geweigerd zich uit te laten over de vraagstukken betreffende het toekomstige burgerlijke bestuur in het Oos lelijk gebied. Men vestigde opnieuw de aandacht op bet doel van DuUschkuxi, bef bolsjewisme te vernietigen,~de Sovjet- machthebbers der radenrepubliek ten val te brengen en voegde hieraan toe, dat er derhalve na afloop van dezen oorlog lo giscïi gesproken geen Sovjet-,Unie meer zal bestaan. Welke vormen de toekomstige betrekkin gen van het Duitsche rijk met het uit dezen strijd te voorschijn komende gebied in het Oosten zullen hebben, is, zoo ver klaarde men in politieke kringen te Ber lijn, thans nog niet te zëggen. Officieel wordt le Vic&y bevestigd, dat do Franscb-Japanscbe besprekingen Vrij dagavond geleid hebben tot een princi pieele overeenkomst inzake de verdediging van Indo-China. Verschillend© technische details moeten nog verder*'uitgewerkt wor den. In het bizonder moet nog een aantal problemen tusschen de plaatselijke aulori teiten in Indo-Chma tot oplossing worden gebracht. De daarvoor noolige onderhan delingen zuilen waarschijnlijk in Hanoi ge voerd worden. Om 12 uur Japanscbcn tijd (4 uur Europeeschen tijd) 26 Juli zal in Tokio en in Vichy een gemeenschappelijke verklaring der beide regeeringen worden ge publiceerd. President Roosevelt heeft Vrijdagavond bevolen de Japansohe Saldi in de Vereen. Staten vanaf heden, te blokkeeren. Dit moet beschouwd worden als een antwoord van Amerika op de overeenkomst tusschen Vi chy en Tokio inzake Indo-Chma. Het «D.N.R. heeft op bed laatste weer. machtsbericht de volgende toelichting ont vangen De „nonstop aanvallen" van het Britsche luchtwapen, -welke dagelijks worden voort gezet, leiden ongetwijfeld niet tot heit door de Britten gewenschte resultaat. De in den strijd geworpen gevechtsvliegtuigen berei. ken zelden hun doel en de ter bescherming van deze vliegtuigen in bizouder -groot aan. tal meegestuurde jagers hebben hun inferi oriteit bewezen tegenover de Duitsche jacht vliegtuigen. Ook Donderdag heeft de Brit. sehe luchtmacht aan de Kanaalkust op. nieuw een zware nederlaag geleden. Door het neerschieten van-33 vli-egi-uigeW- -.njia dé in den strijd geworpen Britsche formaties gerechts- en jachtvliegtuigen in zeer sterke mate getroffen. Vooral valt het op1, dat alleen negen van de modernste Amesrikaan. sche gevechtsvliegtuigen konden worden" neergeschoten, welke met vier motoren zijn uitgerust. >Doch ook het voortdurend hoo- ge aantal jachtvliegtuigen, dat verloren gaat, wettigt de conclusie, dat van de van Engel, sclie zijde steeds weer verklaarde superi oriteit en gevechtskracht van haar jacht vliegtuigen in de practijk het tegendeel blijkt. In de beide aPgeloopen dagen stond tegenover 87 neergeschoten Britsche vlieg, tuigen slechts een verlies van zeven Duit sche «toestellen. Wanneer dia verhouding tusschen bet «aantal neergeschoten vlieg tuigen >©ok slechts maar bijbenadering zoo-blijft als in de twee afgelooper. dagen, cTan zal de voortzetting van de „non.siop «aanvallen" in den tegenwoordigen vorm van «Britsche zijde niet meer lang volge- houden kunnen worden. Ook «aan het Oostelijk front heeft de Duitsche «luchtmacht «opnieuw een aantal bizondere successen behaald. Behalve een nieuwen aanval op de hoofdstad, Moskou, kunnen succesvolle aanvallen op de beide bavens ,aan de Zwarte Zee, Odessa en Chersno, genoemd uorden. Dc/e aanvallen waren gericht «op de haveninstallaties ter plaatse en scheepseenheclen en richtten be schadigingen aan aan verschillende sche pen, «waaronder ook een luchtdoelkruiser. Dc druk der Duitsche troepen. De- druk van de Duitsclre troepen en van de troepen der bondgenooten wordt klaarblijkelijk ten Zuiden van KieV, tus schen dc kromming van den Dnjepr en den Dnjcstr, steeds duidelijker merkbaar en brengt de Sovet-troepen aldaar in een langzamerhand onhoudbare posiue. In hel gebied rondom Smolensk en Mogilev gaat intusschen de zuivering van bet achterland voort. De verwachte tegen aanvallen van de Sovjet-troepen op de voorste Duitsche formaties zijn met zware verliezen voor de Sovjets afgeslagen. In den Noordelijken sector maken de aanvallei van de Duitsche formaties aan weerskanten van het Peipus-meer, alsook aan het Urnen-meer, go«ede vorderingen. Tegelijkertijd heeft de Finsche aanval tus schen hel Ladoga-meer ©n het Onega-meer reeds de oude rinseh-Russische grens van 1939 bereikt en overschreden. De Fin sche troepen naderen zoodoende den Zui delijken uitgang van de zeeengte en be dreigden in steeds sterkere mate den daar loopenden Moermanskspoojrweg. - De geweldige beslissende slag - in het Oosten verloopt voor de Duitsche troe pen succesvol, waarbij een sterken druk wordt uitgeoefend op de flanken der Sovjets in de Oekraïne en in het merengebied rondom St. Petersburg. Met het oog op de talrijke aanmeldingen voor 'f Vrijwilligerslegioen Nederland heeft de rijkscommissaris zich genoopt gezien en kele maatregelen van prmcipteele beteeke- nis te nemen omtrent de rechtspositie der leden van dit legioen. De officieels afkondi ging daarvan in het Verordeningenblad voor het bezette Nederlandsche gebied kan ieder ©ogenblik verwacht worden. In dit verband leek het doelmatig enkele vragen op te helderen, die betrekking hebben op de rechtspositie van de jonge Nederlan ders, die zich reeds voor het begin van den strijd tegen "het bolsjewisme ter be schikking van de Duitsche weermacht en de Waffen-S.S. hebben gesteld, of hun verbintenis mi beëindigd is, dan wel of zij nog in dienst zijn van de Duitsche-weer macht of do Waffen-S.S. Plaats in bedrijfsleven blijft open. In de eerste plaats scheen het van be lang de betrekking, te waarborgen van alle vrijwilligers, of zij nu leden ,van het- le gioen zijn of niet. Dit vraagstuk zal wor den opgelost door alle dienstbetrekkingen voorloopig te laten voortduren, zoödat zij onder geen voorwaarde van de zijde van den werkgever kunnen worden opgezegd. Indien de vrijwilliger in overheidsdienst is, blijft, hijtenminste viervijfde van zijn sa laris ontvangen. Bij gehuwde werknemers stijgt dit percentage voor de grootte van het gezin. Wi© vijf of meer kinderen bezit, heeft aanspraak op het totale bedrag van het salaris. Indien de vrijwilliger in par ticulieren dienst is, staat het den werkge ver vrij den vrijwilliger diens inkomsten te blijven, uitbetalen of niet. Doet «hij dit, dan heeft hij tegenover den staat aan spraak op schadevergoeding ten bedrage van de percentages, die de staat aan vrij willigers ün 'zrjn dienst toekent. De artt. 110—103 W. v. Str, Een ander piobleem, dat eveneens van belang is voor alle vrijwilligers of zij leden van liet legioen zijn of niet is de toepasselijkheid van de artikelen 101 tot 103 van het Nederlandsche wetboek van strafrecht. Bekend is, dat ''ooral met ver- .wijzing naar deze bepalingen gepoogd is vele jonge Nederlanders af te houden van toetreding tot de Duitsche" weermacht, de Waffen-SS of het Vrijwilligerslegioen, dat deze dienst'niet onder genoemde strafbe paling valt en niemand deswege strafrech telijk ter verantwoording kan worden ge roepen. Het -vraagstuk van het «onderhoud der ge zinnen -van de Nederlanders, die vrijwillig dienst.doen in de Duitsche weermacht of de «Waflfen S.S. is naar men weet ree-Is zoodanig geregeld, dat dezen vrij. willigere «een kostwinnersvergoeding van precies denzelfden omvang ais de Duitsche soldaten -krijgen, wordt toegekend. Met het oog op de gewijzigde'rechtspositie wan het vrijwilligerslegioen «leek het evenwel doel matig «voor dit vraagstuk ter zake der ge- zinnen ivtaa legionairs een afzonderlijke regeling «te ontwerpen, die zich overigens in dezelfde richting aai 'bewegen. De uitbe taling «van de kostwinnersvergoeding aan de -verwanten der legionairs zal door hét hoofdkwartier «van het legioen geschieden; de beslissing «omtrent toekenning der ver. goeding «zal bij den bevelhebber van het legioen, «liggen. Er zal gezorgd worden, dat de .verwanten der legionairs op precies dezelfde iwijze worden behandeld als de verwanten tier Duitsche soldaten. Het Nederlandsche staatsburger. Schap. Verder «f» noodzakelijk' gebleken in ver. band! gnet toetreding tot h'ët legioen de kwestie «van artikel 7, paragraaf 1 ten vierde van de wet op het Nederlandsche staatsburgerschap te regelen Deze bepaling luidt, dat het Nederlandsche siaatshurger. schap verliest, wie zich zonder verlof van de hoon in „vreemden krijgs. of staats dienst" begeeft Daar toetreding tot het legioen deelneming aan den gezampnlijken Europeeschen strijd tegen het bolsjewisme beteekent, die evenzeer zaak der Nederlan ders «als der Duïtschers is, kan bij de legionairs geen sprake zijn van vreemden" knjgs- «of staatsdienst De betrokken ver ordening van den rijkscommissaris zal der halve bepalen, dat genoemde bepaling geen toepassing vindt op de leden van liet vrij. willigerslegioen. Deze verordening zal ter opheldering van alle totdusver gerezen on. zekerheden «met terugwerkende kracht op 22 Jnni 1941 in werking treden' Doelmatig is gebleken, met de regeling van de kwesties van staatsburgerschap der leden van het legioen een overeenkomstige regeling voor de Nederlandsche leden van de Duitsche weermacht en Waffen SS. te verhinden. «Na,ar men weet, hebben be paalde Nederlandsche instanties zich tegen, over dezö mannen op bovengenoemde bapa. lingen beroepen en zich op hot standpunt gesteld, «dat deze mannen voortaan als staatloozen «te behandelen zijn. Om de daar. aan verbonden inconveniënten te ondervan. gen zal eveneens bij bizondere verordening van den rijkscommissaris worden bepaald, dat in geval van dienstneming in. de gele. deren van Duitsche weermacht en Waffen S.S., slechts dan verlies van het Neder, landsche s taats burgerschap intreedt, als de vrijwilliger «daarvan uitdrukkelijk afstand doet; de betrokken bepaling van de Neder, landsche «wet op het staatsburgerschap treedt dus in dat «opzicht buiten werking. Ook deze verordening zal in werking tre den met terugwerkende kracht en wel tot 10 Mei 1940. In «beide gevallen zal worden gezorgd, dat de vrijwilliger een documentair bewijs voor «zijn positie ate staatsburger krijgt, "esp. «zich ten allen tijde kan verschaffen. Als men deze maatregelen in onderhng verhand overziet, dan blijkt dat voor de sociale, economische en staatsrechtelijke be. hloeften «van alle vrijwilligers in aanzien, lijkte -mate is gezorgd. De bedoeling van al deze maatregelen is den strijdenden'man nen de zekerheid te verschaffen, dat hun persoonlijk© «en familieomstandigheden tij dens dezen strijd en naderhand onder alle omstandigheden -zijn gewaarborgd. Naar wij van bevoegde zijde vernemen is een dezer dagen opgericht de stichting Nederlandscli© Volksdienst" (N.Y.D.). Het doel der stichting is de verzorging van alle Nederlanders uit een oogpunt van volkswelvaart. Zij zal haar taak op vatten in den zin van een vrijwillige hulp organisatie ten behoeve van alle Neder landers, wier uiteilijk bestaan en wier ge zondheidstoestand te wensehen overlaten. Binnenkort zullen nadere mededeelingen over deze slichting worden gepubliceerd, j I Bij «de werkzaamheden aan de uitbreï, ding -der algemeene begraafplaats te Zut. phen zijn de arbeiders bij graafwerk gestoi». ten «op stukken muur, eikenhouten pialen, leisteen, «oude dakpannen, benevens con, soles wan Bentheimer steen, welke er ken. nelijk «cipj wezen, dat men hier te doen had met de overblijfselen van een heel oud gebouw. Vermoedelijk betreffeu het hier de resten van het in 1572 verwoeste klooster Ga.li- leen. «Uit de plaats der vondsten Icon men afleiden met.een groot gebouw of een com, plex van gehouwen te doen te hebben. De Zutphensche geschiedschrijvers ma!,en mel ding -van het bestaan van het klooster der Observanten «of Minderbroeders, een tailö der «Franciscanen. Dat klooster werd tus. sehen 1455 en 1462 gebouwd, want op 23 December 1455 werd de pauselijke vergun, ning tot den bouw gegeven, terwijl uit oude archiefstukken blijkt, dat «op 11 December 1461 den grond, waarop het1 klooster G«ali. leen -gebouwd is, in ejüwissel is overgc. dragen aan twee Zutphetiaren, welke grond het -volgende jaar door die Zufphenaren aan het klooster werd geschonken. Op .19 Juni 1572 is het klooster door de «soldaten va«n Graaf Willem van den Berg verwoest. Volgens den geschiedschrfjl ver .Tadema stoof op dien dag, na de verovering der stad Zutphen, een woedende hoop .krijgslieden en burgers naar het klooster, dat buiten de stadsmuren lag, verjoeg -de monniken, plunderde en ver. woestte alles en stak de kloostergebouwen in brand. Daar echter het vuur, zoo het schijnt, .niet alles had verwoest,werden er «op bevel van den magistraat, arbeiders heengezonden, die het tot den grond toe afbraken. «In 1574, 1596, 1603 en 1604, tiet de stad de puinhoopen van het kloos1. ter verder «afbreken. Wanneer de o<udheidkundigen het nu ge. vond ene ga.an onderzoeken, zal waarschijn lijk bunnen blijken, dat men thans de resu tanten «van het verwoeste klooster heeft gevonden. .MogelijkerwijSs zal bij het hui. dïge graafwerk, vooral wanneer de nieuwe gracht «om de uitgebreide begraafplaats zal worden gegraven, nog het een en ander worden gevonden, dat de juistheid der ver moedens zal kumen bevestigen. In den nacht /an Donderdag op Vnjdag ver trok ran het «cation La Pola, gelegen aan de lijn OviedoMadrid, een locomotief, welke on derweg moest stoppen, daar tengevolge van den hevigen storm een boom op de rails nas gevallen. Terwijl men nog bezig was den boom van de spoorlijn te verwijderen, liep de sneltrein uit Gijon La Pola binnen. Bij de ernstige bot sing die hierdoor ontstond, werden de beide locomotieven totaal vernield, alsmede de ten der van den sneltrein, het restauratierijtuig, de slaapwagon, de wagons eerste klasse en het postrjjtmg. .Ongeveer 25 zwaar gewonden en 34 dooden werden geborgen. Van de zwaar gewonden wa ren er drie bij aankomst in. een ziekenhuis overleden. De Utrecfische rechtbank" heeft uitspraak ge daan tegen den 40-jarigen J. K, werkman bij de Munt, die verdacht werd van diefstal vau een zak met 1000 dubbetljes. K, werkzaam met 7 anderen in dc afzak- kamer van de Munt, was daar aanwezig, toen de zak met 1000 dubbeltjes, die alle 't jaar tal 1941 droegen, vermist werd Bij alle aan wezigen in de betrokken afdeetingen werd on middellijk een huiszoeking gedaan, met *t re sultaat dat bij verdachte 28 dubbeltjes met het jaartal 1941 gevonden werden. Verdachte hield steeds vol, dat hij deze dubbeltjes in verschillende winkels had gebeurd, welk ver weer de rechtbank evenwel niet kon aam aar den, temeer omdat uit de getuigenverklaringen duidelijk was komen vast te staan, dat de dub beltjes met het jaar 1941 drie dagen vóór den diefstal in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag in omloop waren gebracht. Dit in overweging nemende, veroordeelde de rechtbank den verdachte, conform,den eisen, tot 9 maanden" gev angenisstraf.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1941 | | pagina 1