VEROVERING VAN HARTEN
VOOR DE GEMEENSCHAPS
GEDACHTE
Donderdag 31 lull 1941
Tijd om te verduisteren
Aanvullende colonnes
reeds ver ten Oosten
van Smolensk
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
No. 22846
POSTREKENING 5311
Uitbouw van de Winterhulp Nederland
in den Nederlandschen Volksdienst.
De resultaten van W.H.N. Uit-
schakeling van politiek,
confessie en groepsvorming
Vrijwillige hulpverleening
Zeven millioen voor W.H.N.
Wat wil de N.V.D.?
De burgemeesters
Een ernstige waarschuwing
Melding neergestorte
vliegtuigen
Premie uitgeloofd
Burgemeester Oud bezoekt
burgemeesters van op te
heffen gemeenten
Hulp bij den landarbeid
Het standpunt van den
Nederlandschen Arbeidsdienst
VANDAAG: 21.34 UUR
MORGEN: 21.32
ZONSOPGANG MORDEN 6.00 UUR
Verder Oostwaarts
De strijd aan het Noordelijk front
Britsche luchtmacht lijdt
zware verliezen
Gisteren twee aanvallen
afgeslagen
De vier doorbraken door de
Stalinlinie
Deze toonuit verKkljni dadelijk», amendering
ven Zon- en Feectdegen.
Prijs pee kwartaal f2.10; £mneo per post f2.60
PrJj, per week: 16 cu.i Afzónderlijke nummer»
S «i».Abonnementen worden dagelijks aangenomen
A6vertentiïnveo» het eerewolgenannmaicr moeten
vdór elf nor aan het Bureau berorgd rijn. 'r Zater
dags v66r 0 uur.* Een bepaalde plaats san
advertentiün wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roeianta
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
■Prgs der advertcntiënvan 2—v regels f 2,60
ieder» regel meer f 0.31 j m iet ZAterdazn timmer
1—5 regels f 1,85, iedere regel meer t 0,36
Réclamé» f 0.77 per regcL Incassokosten 5 ets,;
postJcvviLanties 15 eta. XaneTcn van a d ver ten ti Ca
bij abonnement xjjn aan het Bareao verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advertentiën opgenomen a 0.52 t/m 15 woorden
t 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 oent tot
een manmum van 30 woorden. -
Woensdags: Klem e Ad verten ti Sn tot 2S woorden
f0^6, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Borean bexorgd.
's Zaterdags. Kleine AdvertenuCn 1 1.03, indient
oiet vóór Vrydagavond 6 uur bezorgd.
i.
Naar liet Duitsche voorbeeld liet
beeft geen zin dat te ontkennen of te ver
heimelijken worden hier te lande de
latente krachten gewekt, die werkzaam kun
nen en moeten zijn om van ons volk een
aaneengesloten massa te maken.
Een van die middelen is de instelling
van den Nederl. Volksdienst (N.V.D.),
waaromtrent we dezer dagen reeds
iets meldden. De directeur-generaal van
„Winterhulp Nederland", de lieer C. Piek,
is landelijk leider van deze nieuwe instel
ling.
In een bijeenkomst op het departement
van Volksvoorlichting en kunsten heeft
deze voioi een aantal persvertegenwoor
digers een uitvoerige en tevens openhar
tige uiteenzetting gegeven over het doel
van den N.V.D. en "de resultaten van de
j,Winterhulp Nederland". „In den1 tijd, dat
„men" vertelde, dat Piek zweefde tus-
schen gevangenis en concentratiekamp,
•werd' hard gewerkt aan de voorbereiding
van de N.V.B'.", zoo begon de lieer Piek
zijn uiteenzettingen. Terwijl men fabeltjes
verzon omtrent de „Winterhulp Neder
land" en zijn directeur generaal, hield de
laatste zich ernstig bezig met de plannen
die nu zoover zijn uitgewerkt, dal zij ver
wezenlijkt kunnen worden.
De plannen betreffende de N.V D. zijn
niet iets nieuws! Integendeel, zij vormen
een deel, eigenlijk een uitbouw van de
„Winterhulp Nederland"; de N.V.B be
rust op liet zelfde beginsel als W.HN.
vrijwillige medewerking om lien, die
dat noodig hebben te steunen.
Bij de W .11Ni actie was ieder vrij al
of niet hulp te verieenen; dat zelfde prin
cipe geldt ook nu nog na 7 jaar
in Duitscbland. Ook daar moeten thans
nog harten veroverd worden voor de ge
meenschapsgedachte, die zich in Winter
hulp en Volksdienst manifesteert. In Ne
derland staat men pas aan het begin van
dien vreedzamen veldslag!
Et zijn in een groote organisatie, als
W.II.N. was, ook menschen opgenomen,
die geen juist inzicht hadden in het we
zen van het werk. Zij hebben b.v. soms
Wel eens met eemgen „aandrang" gepoogd
een bijdrage te vei krijgen, maar deze hel-
peis zijn „afgeremd" of als zij hard
leersok bleken, uit de organisatie gezet.
Gebrek aan overredingskunst kan in dit
geval niet vervangen worden door dwang!
Over de resultaten van W.H.N.is de
leiding niet ontevreden. Van October
"1940 tot October 1911 zal ongeveer 7
miliioen zijn omgezet, waarbij gerekend'
wordt op een opbrengst van de lo
terij W.H N. in de twee volgende
maanden, die evenredig is aan de re- -
vennen tot nu.toe.
De primaire lijnen, die gelden voor
WJH.N. zijn pok van kracht voor den Ned.
Volksdienst. Ook bij de N.VD. is
gebaseerd op vrijwillige hulp en vóór deze
dienst populair in den goeden zin van
het woord zal zijn, moet ongetwijfeld heel
wat tegenstand overwonnen worden. Daar
om is de N.V.D.' stevig onderbouwd 1
De 11 provinciale en de 3 stedelijke bu
reaux (Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag) van de W.H N. zullen ingeschakeld
worden in den N.V.D. Het ambtelijk ele
ment hij den N.V.D. zal echter minder
sterk' op den voorgrond treden dan bij
de. W.H.N
Zeven miliioen is ''geen slechte start;
is zelfs meer dan de leider van de
W.H.K. zelf verwacht had, al is het min
der, zelfs veeL minder, dan hij gewenscht
hadi
In November 1940 werd het W.H N be
gonnen met 350 medewerkers, welk aan
tal in April van dit jaar gestegen was
tot 15.5Q0. Er werden 8 collecten gehou
den, 5 Lus- en** 3 lijstcoliecten Aan
elke collecte werkten 26.800 a 26 900 per
sonen mee, zoodat voor de 8 collecten
zich in letaal 215.000 collectanten op straat
begaven, waarbij vanzelfsprekend velen
zijn, die aan verscheidene, zelfs aan alle
collecten hun medewerking verleenden.
Ook al was niets in de bussen geko
men, clan nog zou de W.H.N zeer nuttig
hebben gewerkt voor de collectanten;
niet materieel, maar ideeell Want zij heb
ben iets leeren beseffen wat het betee-
kent te werken voor het volk door het
voilk. 9
Gelukkig echter hebben niet alleen de
eoller tanten, maar hebben ook honderddui
zenden gezinnen, die dringend hulp noo
dig hadden,'geprofiteerd van de W.H.N.
Daarbij werden in October 1940 de bur
gemeesters ingeschakeld, wat een vondst
was, en er toe geleid beeft, dat* vlug
gestart kon worden. Maar bij ambtshalve
mgeschafeeMen is niet altijd het enthou
siasme aanwezig,- dat het werk noodig
heeft; er zijn beiyijzen dat in. "enkele ge
vallen zelfs is tegengewerkt.
Door de leiding is niet- ingegrepen, zij
beeft dal laten gaan en de zomermaan
den gebruikt voor verdieping van het
werk.
Voor den N.VD zal zij zich wenden
tot de meiwchen, die van goeleu v. i!Je
zijn, tot hen, die met hart en /iel de
gemeenscbapszedachte zijn toegedaan en
dat niet alleen zeggen, maar ook loo-
nenl Dat kunnen vanzelfsprekend ook bur
gemeestórs zrjn, maai' die worden dan toch
niet ambt=halve ingeschakeld, zooals bij
de W.H.N. het geval was
Bij de N.VD wordt alles, wat naar
politiek, confessie of groepsvorming
zweemt, uitgeschakeld, bij staat los van
elke groepeering en .zal woiden ge
dragen door bet yolk, omdat hij werkt
vóór het volkl
De N.V. D is een volkomen nieuwe in
stelling voor Nederland, zoodat entiek bij
voorbaat en vooroordeel niet c(y bun
plaats zijn. Men kent immers de N. V D
nog niet Dat de inationaal socialistische
„Volksw-ohlfalirt" de peet is van de N.V.D
ban niet als motief gelden om afwijzend
tegenover dit werk te staan
Daarvo-or is de nood >in tal van Neder-
landselie gezinnen tc groot; daarvoor heb
ben te veel Nederlanders hulp noodig, op
dat er een krachtig volk ontsta, dat zich
,als een aaneengesloten sterke gemeenschap
openbaart.
Personen in kringen, waar men zich wijdt
aan charitatief werk, hebben .volgens
den heer Piek niet 'het juiste begrip ge
toond voor de W. >H. N. Zijmeenden,
dat de W. H. >N. niet paste in bun win
keltje. Het is echter niet mogelijk ons
h e'e 1 e vol k te helpen, alsmen zich
stelt «p politiek, kerkelijk of' klasse stand!-
piunt. De N.V.D. is -een orgaan ten dienste
van het geheele volk ien daarom moet
het charitatieve werk los gemaakt worden
ran tie engie bases.
Men heeft in bepaalde-kringen gedacht:
Die W.H.N. is toch maar een tijdelijken
aard; straks zetten wte de 'Ido-k weer terug
iijot 10 Mei 1940". .-
Maar wie zoo redeneert, heeft het mis.
„Mijn klok staat op 5 voor 12!" betoog
de die-beer Piek-met nadruk. „Ik ben nu
10 maanden te lankmoedig geweest, maar
aan die lankmoedigheid komt .thans een
einde!"
Dij eenvoudige menschen heeft de direc
teur-generaal van de W.H.N. waak veel be-
gri|pi gevonden voor het -werk. Ook is het
voorgekomen, dat dominee's wel -wilden
helpen gn meewerken, maar eenvoudig niet
mochten. Th,aas komen die hoogere ir.stan-
tie's Voor de keuze de staan:, mee mar-
cheeren of verdwijnen v,an dit gedeelte van
het maatschappelijk terrein.
In een volgend artikel izullen we nog
enkele mededeelingen doen, over de wijze
waarop de leider van den N.V.D. zich- de
ontwikkeling van dezen .dienst vooistelt.
De weerrnachtsbevelhebber, generaal der
vliegers, Fr. Christiansen, maakt bekend:
Ik herinner aan mijn médedeeling van
7 Augustus 1940, volgeris welke elke waar
neming pver een landing, het springen uit
een vliegtuig of het verblijf van leden der
vijandelijke weermacht, alsmede over het
werpen, uit vijandelijke* vliegtuigen op Ne-
derlandseh gebied, terstond aan de dichts-
bijzijnde Djuitsclie militaire instantie of
Duitsche politie-instantie gerapporteerd
moet worden.
Voor elke' mededeeling over een val of
een noodlanding van Duitsche of vijande
lijke vliegtuigen, op- grpnd waarvan de
pJeb, waar het vliegtuig is neergekomen,
gevonden wordt, krijgt degene die hiervan
het eerst melding maakt, een premie van
twintig gulden De pfemie. wordt ook dan
uitbetaald, wanneer onderdeelen van vlieg
tuigen gevonden en- aangemeld worden,
welke het op ondubbelzinnige wijze moge
lijk maken te constateeren, dat een vlieg
tuig is neergestort. De premie wordt uit
betaald door de dienstinstautie, bij wie de
aanmelding is geschied en wel ojgjaiddel-
hjk nadat het bericht gebleken is juist te
zijn.
Onafhankelijk van deze aanmeldingspre-
mie blijven evenals tot dusver bedragen be
taald worden voor bizêndero verrichtin
gen, die verhand houden met het neer
schieten van vliegtuigen of noodlandingen,
zooals b.v. hulpverleening bij het ledden
van vliegtuigbemanningen, liet bergen van
vliegtuigen, enz.
De burgemeester van Rotterdam heeft,
vc-igezeld van den gemeente-secretaris en
den chef van de secretarie-afdeeling alge
meene zaken, een bezoek gébracht aan
de* burgemeesters' van'-de-inKif ingang van
morgen op te heffen gemeenten Kclhel en
SpaJand, Ovoischie, Schiebro-ek, Hillegers-
beig en IJsselrnonde, ter forrneelc over
neming van het bestuur van. deze ge
heel of gedeeltelijk aan Rotterdam toe te
v oegen gemeenten.
Burgemeester Oud heeft de ver/ekeung
gegeven, -dat, voor zoover dit met.de
centrale belangen van Groot-Rotterdam is
overeen te brengen, de plaatselijke toe
standen van de betrokken gebieden zoo
veel doenbjk zullen worden ge.-erbicdigd
Met hel i-og on de verschillende ver
zoeken om hulp bi] den landarbeid, heeft
de commandant van den Nederlandschen
Arbeidsdienst bepaald, dat de N.A.D. in
beginsel gaarne bereid is personeel be
schikbaar te stc-üen onf behulpzaam te
zija bij het hooien of oogsten, echter uit
sluitend indien een noodtoesland bestaat,
Van een dergelijketi noodtoestand zal ge
sproken kunnen worden b.v. bij een ern
stig gebrek aan weikkrachlen of bij weers
omstandigheden, welke een snelle hulp
noodzakelijk maken om den oogst op tijd
in. veiligheid te brengen.
Die beoo-rdeciing van liet al dan niet aan
wezig zijn van een noodtoestand zal als
ïegel kunnen geschieden door den burge
meester van de betrokken gemeente.
Door belanghebbenden /al in geval van
liulpverleening een vergoeding moeten
worden betaald, gelijk aan de kosten welke
oorlvloeien uil de tewerkstelling van ar
boidskrachlen op grond van de collectieve
arbeidsovereenkomst in de landbonwbe
drijven.
Oproep tot de mannen van
West-Brabant.
De voorzitter en secretaris van de voor.-
malige landslormcommissie West-Brabant
te Bergen op Zoom, hebben een oproep ge
richt tot d'e mannen wan West-Brabant,
onder Nederlandsehe vlag deel te ne
men aan den strijd .tegen de Sovjets.
Ook op 29 Juli hebben de Duitsch Roe-
meenselie en Hongaarsehe (roepen bun op
marscli in de Oekraine met succes voort
gezet. Aan den Zuidelijken loop van de
Proet hebben de verbonden troepen aan
sterke afdeehngen der Sovjets den terug
tocht afgesneden en bon vernietigd.
Naar in Beihjnsche politieke kringen
luidt, blijkt uit de jongsLe hier ontvan
gen berichten over den strijd in het
Oosten, dat de Duitsche aanvullende
colonnes reeds ver ten Oosten van
Smolensk op den weg naar Aioskou
opereeien.
In liet geliied ten Westen van het Pei-
pusmeer werden op 27 en 28 Juli twee
Sovjetdivisies ingesloten en in de pan ge
hakt. Door een snellen opmarseh uit het
gebied van Pernau Fellin naar den Noord
westelijicon oever van het Peipusmeer,
werd den heiden Sovjetchvisies de aftocht
onmogelijk gemaakt. In felle gevechten van
man tegen man met handgranaten en ma
ehinepislolen werden talrijke 1 ols,ew s'ischo
nesten van ver/et vernietigd eu werden di
visies in een steeds nauwer gebied te/a
men gedrongen. Door voortdurend verder
door te dringen in liet groote bosehge
bied, werden afzondeilijlce Sovjelafdcehn-
gen van haar divisies afgesneden en ver
nietigd.
Ondanks hun impelo-o/e positie wericn
de Sovjet infanteristen door de politieke
commissarissen steeds weer in brcede gol
ven tegen do Duitsche stellingen opge
stuwd. Al deze uitvalspogingen stortten in
een in het Duitsche vuur onder bloedige
bolsjewistische veihezen. Dj heide divisies
weiden in den loop van den strijd vol
komen vernietigd.
Het D N.B. meldde vanmiddag-
Duitsche troepend celen hebben op
30 Juli *in het Zuiden van het Oos
telijke front nieuwe krach ige veldstd-
lingcn van de Sovjets vernietigd on
zijn toen verder Oostwaarts opgetiok-
ken.
Duil&ch-Fin&che formaties hebben op
nieuw aan het Fmche front succesvolle
aan.vallei) op do Sovjets ondernomen. Na
hevige gevechten trokken do bolsjewisten
teiug. Bij hun teiugtocht goten zij nafta
m de bossch'en en echoten /e vervolgens
m In and. Hun plan, om zoodoende den
opmarseh dei Duitsche en Fmsclic forma
ties tegen Ie houden,mislukte. De ver
bonden troepen trokken dooi de brandende
bosschen en zetten de achtervolging van
de So-vjets voort.
Bij de gevechten om een door Duitsche
troepen bezetten vooruitgeschoven poslaan
het Noordoostelijk front, werden op één
dag 330 bolsjewistische gevangenen bin
nen gebracht Op dezelfde plek lagen meer
dan 2000 gesneuvelde bolsjewisten Ook
hier dwongen do politieke commissarissen
de soldaten tot voortzetting van den hope
loo/en strijd, door hun een smartehjken
dood in Duilsfhe gevangenschap of neer
gescholen vord-m bij verslapping van hun
tegenstand, voor oogen te stellen. HierdcoT
worden de buitengewoon bloe lige verho
zen veiklaard, die het aantal gevangenen
vele malen te boven gaan.
Aan de Britsche luchtmacht zijn gisteren
op twee ver uiteengelegen .punten zware
verliezen, berokkend. Britsche torpedo.vlieg-
tuigen, die onder sterke escorte van jagers-
waren gestart van een vliegtuigmoederselnp.
in de Noordelijke IJszee, -poogden in ver.
scheiden opvolgende groepen een haven in
Noord-Noorwegen aan te vallen Deze aan
val, die samenviel met -liet optreden van
enkele Sovjet-vliegtuigen, mislukte volko
men In luchtgevechten werden 23 vliegtui
gen, twee door luchldoelartiliene en due
door marine-artillerie neergeschoten. Dcbe-
manning van twee eigen toestellen, die in
deze gevechten verloien gingen, werd gered
Een andere poging van -enkele Britsche
gevechtsvliegtuigen om zich gistermiddag
naar Noord.Dmtscliland te begeven, nms-
lukte eveneens. Boven de 'Duitsche bocht
werden vijf vijandelijke toestellen -zonder
eigen vorhezen in een (luchtgevecht neer.
geschoten. i
Uit Duitsche militaue klingen worden
voor het eerst nadere bizonderhedeu be
kend gemaakt over de verschillende door
braken door dc Stalinlinie. De eerste door
braak door deze linie geschiedde op 4
Juli aan de grens van Letland en de
Sovjet-Ume. Üp 11 Juli begon 200 km.
Oostelijk \au Minsk de bestorming van de
Staiin'ime m den sector MogilewOrsja
WitebeskPolosk 'Zij leidde op 16 Juli
tot volledig succes, daar op dien dag het
120 km aan gene zijde vap, de Stalinlinie
gelegen Smolensk kon worden ingeno
men Op 11 en 12 Juli braken Duitsche
formaties door de op 150 kim ten Oos-
len van de Serelh gelegen vestingwerken
der btnlinlmie in het gebied van Ber-
ditsjcw en Sjitomir Op 19 Juli werd de
Dnjestr overgestoken en drongen de Duit
sche onna lies door de aldaar gelegen ves
ting wei ken dor Sialiniime heen. Op dit
Zuidelijkste punt van de Stalinlinie begon
op 21 Juli de achtervolging van den
ter ugt rek kenden vijand.
De doorbraak van de Staliminie begon
dus op den Noordelijken vleugel van liet
Duitsche front, ging vervolgens over naar
liet centrum van het front en naar het
gebied ten Noorden en ten Zuiden vau
de Pripolmoerassen, waarna eemge dagen
later dc Zuidelijke vleugel doorbroken
werd. Deze vier doorbraken geven de vier
voornaamste aanvalsrichtingen aan van de
Duitse! e legers. Begonnen bij den rechter
Duitschcn vleugel zijn bet de volgende
1. Uit .Moldavië en Boekowma naar den
benedenloop van den Dnjestr.
2 Uit Galicio naar Kiev.
3. Uit het gebied van Minsk via Smo
lensk naar Moskou.
4. Door de Baltiscbe landen naar Le+
ningi ad.
In Duitsche militaire kringen wijst men
er op na de succesvolle doorbraken doo-r
de Slalin'ime, de gigantische strijd in het
Oosten, het beslissende stadium is inge
gaan Het is thans geen strijd meer om
de Strdmhnie, het is een vrije veldslag,
die ver a«n gene zijde van liet front wordt
gestreden. De beslissing van deze veld- -
slag valt niet binnen enkele dagen te
vei wachten
Sovjet-Russische boeren voor het plaatselijke commandobureau te Sink, waar zij wapens
komen inleieren, (Associated Press, Zander-m).