MISLUKTE BRITSCHE
QNTLASTINGSOFFENSIEVEN
Vrijdag 1 Augustus 1941
Tijd om te verduisteren
Bonnen voor suiker en
voor koffiesurrogaat
Nieuwe bonnen
m
EERSTE BLAD
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
No. 22847
POSTREKENING £311
Het veldleger der Sovjets heeft zijn
belangrijkste deelen verloren
De groote slag bij Smolensk
Sovjet regiment infanterie
venietigd
Sovjet vliegtuigen vernietigd
STADSNIEUWS
V
Gelijktijdige geldigheid en
korter duur
Zeepdistributie
Voor het tijdvak 3 tot en met
9 Augustus
Ned. Indie levert geen olie
meer aan Japan
VANDAAG: 21.32 UUR
MORGEN: 21.30
ZONSOPGANG MORGEN 6.01 UUR
Distributie van melk
Bon 29 melk 1 volgende week
geldig
Wachttijdregeling
Orgelbespeling
Rhythmisch Psalmzingen
Ouderavond school M1
■^Dëze eoonmt verseKiJnt dagelijks, met nitxondering
ran Zon- en Fetjtdagen.
Prij» per kwartaal f2.10; franco per poitf 2.60
Ma per week: 16 ets.-Afronderiijke nnxnmew
5 et».Abonnementen worden dagelijks aangenomen
AdvertentiÉn voor bet eerstvolgend nummer moeten
VÓÓr elf nnr aan het Boreaa bcxonrd rijn, 'i Zater
dag» yóór 0 nnr. Een bepaalde plaats van
advertehti&i wordt niet gewaarborgd.
Directie: Mr. H. A. M. Roelajjte
Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam
Prijs der advertentlën: van 18 regel» f 160
iedere re§el meer t 0.311 in bet Zaterdagnnmioer
15 regel» f Efl5, iedere regel meer f 0.36
Reclame» f 0.77 per regel- Incassokosten 5 cta.;
Eostkwi tan tics IS cta. Tarieven van advertent! En
ij abonnement «Sjr, het Barcau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Advert en tien opgenomen f 0.S2 i/m IS woord nn
i 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent tot
een maximum van 30 woorden.
Woensdags: Kleine Ad verten ti En tot 25 woorden
tQ.26, mïu vóór Dinsdagavond 6 uur aan bei
Boreaa bezorgd.
Zaterdags: Kleine Ad verten ti£o i 1.03, indien
eiet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Van militaire zijde h'eeflt «liet D.N.B. de
volgende toelichting op het -Duitsch'e weer-
machtsberieht van gisteren ontvangen:
Door gebruik te maken >van twee vliegt-
tuigmoederschépen hebben Britsche tor-
pedovüiegtuigen gelijktijdig met enkele -Sov
jet toestellen de Noorsch'e -haven aian 'de
Noordelijke Uszee Kirkëness aangevallen.
Evenals bij de vergeefseb'e' «acties tegen
de Kanaalfcust -werd ook! -deze aanval van
Britsch'e gevechtsvliegtuigen Ondernomen
onder een krachtig escorte «van jachtvlieg
tuigen.
De Diuitschë afweer bleek eclitear op deze
plaats precies zoo doeltreffend -te zijn als
aan alle fronten. Van die veertig uitgevlëi-
gen Britsch'e vliegtuigen werden, er door de
luelitdoélairti 11 erie en die artillerie -van Üe
marine, voor li'et grootste deel echter tijdens
luchtgevechten 28 neergeschoten. Zoodoen
de is ook weer-hij dezen, afgeslagen Brit-
schen aanval de superioriteit -van de Duit
schë luchtmacht met "betrekking -tot haar
materiaal en- personeel aan den dag ge
treden. Ook uit dezen nieuwen vorm van
z.g. Britsch'e ontLastingscffensieven ten
gunste der Sovjets blijkt duidelijk dat het
de Britten te doen is om politieke en ptrot-
pagandistischë uitwerking. De nieuwe «mis
lukking in Noord-Noorwegen en het gelijk
tijdig gemelde neerschieten Van vijf Britsche
gevechtsvliegtuigen 'boven de Duitsch'e
bocht nemen een waardige 'plaats in in de
door de Duitsche luchtmacht «en luchtaf
weer voortdurend behaalde afweersucces-
sen ,aan allle fronten.
Niet een van de -tot dusver ondernomen
Britsche luchtaanval 1 en heeft de -Britsche
leiding werkelijke successen bezorgd. -Wel
echter zijn zij" .aillé -geworden tot een bron
van do gevoeligste verliezen -v.odr de Rrit-
scblo luchtmacht.
Bez& mislukking van de -Britsche lucht
aanvallen schijnt juist thans -bizonder op
merkelijk, daar lvet toch geen geheim is,
dat bet gros der «Duitschte vliegtuigen op
het oogenblifc nog gebruikt «wordt aiam liet
Oostelijk front.
Wianneer de Duitsche afweer desondanks
dergelijke voortreffelijk^ resultaten weet te
behalen, don kan liet -met de optredende
Britsche formaties vliegtuigen, wat beman
ning en materiaal betreft,-niet al te best
gesteld zijn.
ta het Oosten werd «in den afgeloopen
nacht die achtste Duitsche'luchtaanval op
Moskou ondernomen en tegelijkertijd -wer
den ten Zuiden van -Moskou de spoorweg
en verkeersinstalla-ties van het belangrijke
knooppunt Orel doeltreffend met bommen
bestookt. Béide aanvallen werden gedaan
zonden dat Van Duitschje -zijde verliezen
geleden werden. Aian liet -front zelf zijn
nog steeds hevige gevechten aian den guhg,
die echter niets aan «liet feit veranderen,
dat de Duits-die aanval -overal vorderingen,
maakt. Nog zijn dé laatste plaatsen, waarin
ide vijandelijke troepen zijn omsingeld, niet
geheel gezuiverd. Nergens is het echter
dezen omsingelden deelen der «Sovjets ;ge-
liikt zich van den «Duitschen druk te 'be
vrijden of weer -uit de breken-, hoewel dit
herhaalde "malen met. woédende aanvallen
is geprobeerd. Daar. ook «allé pogingen
óto dezje troepen te ontzetten zijn'mislüÖ,
is thJans steeds te «oonslateeren, dat h'et
veldleger der Sovjets opnieuw -zijn belang
rijkste en waardevolste deelen. beeft ver
loren. i
r Het .succes van dé «Duitsche diiikbpoten,
waarvan gisteren meldingwerd-gemaaktj ié
-inmiddels nog' grooter geworden en wél
omdat, na liet uiteenjagen -van het op den
Atlantischen Oceaan aangevallen konvooi,
nog vijl andere koopvaardijschepen-tot zin
ken zijngebracht. Hierdoor«is, het totale
..verlies ,vanj den. vijand door dezje ëene duikp
bpot-opecatie tót jLdO-dOO. b.r.t.-gestegen
B«j'. idjé: reeds, eerder, 'gemelde, stilte op
dén Atlantischen Oceaan- betëefcént de .ver
nietiging van ieder afzonderlijk 'vaartuig
thans meer dan een half jaar geleden, wlant
na een totaal verlies wan 13- millioen 'b.r.t.
Britsch'e of iri Britschen dienst varende
schëëpsruimte,. moet,iedere nieuwe -verdwiji-
ning van 100.000 of -meer/bruto registerton
in. aanzienlijke mate gevoeld worden..
Tijdens' den grooten slag in liet gebied
rondom Smolensk heeft, naar het D.N.B.
verneemt, do Duitsche luchtmaoht op 30
Juli 27 kanonnen en 33 pantserwagens
vernietigd. De tijdens dezelfde operaties on
dernomen aanvallen op wagenstellingen der
omsingelde bolsjewisten, hebben geleid tot
de vernietiging van 140 vrachtauto's.
De hevige aanvallen van de Duitsche
luchtmacht op Sovjet-colonnes, veldstellin-
gen en verdedigingsinstallaties weiden ook
op 30 Juli met groot succes aan het ge
heele Oostelijke front voortgezet. Zoo wer
den in h'et gebied ten Zuiden van Kiev
genr 'ariseeide colonnes der Sovjets en
sterke troepenformaties, alsmede de Sovjet
ravitailleering succesvol met bommen be
stookt. Spoorweginstallaties en talrijke
vrachtauto's werden vernietigd.
Een 'ten Westen van het Peipusmeer in
gesloten Sovjet-regiment infanterie is op
30 Juli totaal vernietigd.
Op het véld, tusschen twee ongeveer
duizend uit elkaar liggende stukken bosch
concentreerde zich de voortdurend her
haalde uitvalspogingen der bolsjewisten.
Over open terrein, dat geen dekkingsmo
gelijkheden bood, renden de Sövjet-com-
pagnieën in breede golven in bet vuur
van er.kele Duitsche mitrailleurs en gra
naatwerpers. Twee uitvalspogingen waren
op deze plaats reeds afgeslagen. Toen de
derde golf midden in den aanval stopte,
en aanstalten maakte terug te keeren,
hoorden de Duitsche soldaten in den rug
der'bolsjewisten plotseling mitraiHeurvuur.
Zij namen waar, dat talrijke Sovjetsolda
ten neervielen. De politieke commissaris
sen lieten nl. op hun eigen soldaten schie
ten, om een terugtocht- te verhinderen.
In het vuur, dat van weerskanten ge-
gegeven werd, stortte ook deze derde golf
totaal ineen.
Het Duitsche lucblwapen heeft bij zijn
succesvolle operaties in den nacht van
Dinsdag op Woensdag en- Woensdag over
dag!, aan het Oostelijk front 57 Sovjet-
vliegtuigen in luchtgevecht-en ver ialigd.
Voorts werden 55 Sovjet-toestellen op den
grond vernield. In totaal hebben de Sovjets
de laatste 24 uur dus -112 toestellen, ver
loren.
De secretaris-generaal van heb departe
ment van landbouw en •«visschérij maakt
h'et volgende békend met-betrekking tot de
distributie van suiker en' >van kotfie-sur.ro-
gaat. i 1 i
Zooals reeds is gepubliceerd -ligt liét in
de bedoeling den looptijd der verschillende
bonnen, welke worden aangewezen 'voor
h'et koop en van levensmiddelen «met een
distributieperiode van vier weken, "met in
gang van 10 Augustus -a.s. tegelijkertijd te
laten beginnen. In verband -hiermede zal
gedurende één.'week, en «wel van Zondag
3 Augustus tot en -met Zaterdag 9 Augus
tus a.s. de met >„105" genummerde bon
van de „bonkaart algemeen", rechtgeven
op het koopen van een kwart van het ge
bruikelijke rantsoen suiker, derhalve top
250 gram suiker. Met "ingang van 10 Augus
tus zal wederom een «bon worden aange
wezen voor den gebruikelijkën 'looptijd van
vier weken, recht gevende op één kilogram
suiker. t
Tevens loopt de met'„104" genummerde
bon van de „bonkaart algemeen" voor 'kof
fiesurrogaat niet, zooals aanvankelijk «is
gepubliceerd, af op Zondag '17 Augustus
a.s., maar reeds op 'Zaterdag 9 Augustus
a.s. de loopende distributfeperiode voor
koffie-surrogaat wordt dus ingekort wan
vier weken tot drie wetem Met ingang van
10 Augustus a.s. zal'wederom een bon voor
h'et koopen van koffie-surrogaat «worden
aangewezen, welke den norpialen looptijd
van vier weken zal hébben.
De formulieren voor het aanvragen van extra
zeeptonnen, waarover we vroeger reeds be
richtten, kunnen Maandag a.s. itusschen 9—12
o£ van 2—4 uur woeden afgéhaald aan het
Distrihuliebureau, 'Broersvest .111.
Bizonderhedcn bevat èen gemeentelijke ken
nisgeving.
Voor bét tijdvak van 3 tot en met 9 Au
gustus zijn de bonnen '„29" aangewezen
voor d(e gebruikelijke rantsoenen 'brood,
vleesch' en vleeschwaren, kaas, eieren en
aardappelen (bon „29" reserve). -
Voorts is op bon '„29" van de melkkaart
in dat tijdvak beschikbaar >7 liter melk
voor kinderen tot en -met 3 jaar en 31/»
liter melk voor kinderen -van. 3 tot en met
13 jaar. r
Tenslotte zal in het 'tijdvak van 3 tot en
met 9 Augustus «ip Jbon „105" algemeen
beschikbaar zijn 250 gram suiker.
Van de boterkaart zijn voor het tijdvak
3 tot en met >20 Augustus aangewezen
de bonnen „26" en '„27", welke ieder recht
geven op h'et knopen wan 250 gram boter,
terwijl in dit tijdvak op elk van de bon
nen „26" en „27" wan de Vetkaort 250
gram boter met reductie 'verkrijgbaar zal
zijn.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
na Zaterdag 2 Augustus niet meer.gel-
dig zijn dia "bonnen >„28" voor brood,
vleesch', en vlcescliwaren, eieren, melk en
aardappelen, „101" voor suiker en na Zon
dag 3 Augustus niet meer de bonnen „24
en 25" van do "boter- en vetkaarten.
De bonnen „26, 27, "28 en 29" van kaas
•blijven geldig tol en met 9 Augustus.
Nadat van Nederlandsch-lndische zijde
in het eerst was ontkend, dat-de olie
overeenkomst met Japan was opgezegd,
wordt le Tokio thans bekend, dat volgens
verklaringen- van de Nederlandsoh Indi
sche regeering verdere olieleveranlio» naar
Japan practised onmogelijk zijn, wanneer
niet een nieuwe mogelijkheidvan. beta
ling door Japan is gevonden-. Tot dusver
heeft men het clearingverschil in het han
delsverkeer tusschen de heide landen tel
kenmale van Japansche zijde in Arn-eri-
kaansche dollars moeten vereffenen. Dat is
thans na de blokkeering van de Japansche
saldi in de Ver. Staten niet meer mo
gelijk. -
Groote drukte heerscht er op het oogenblik in de jamfabrieken,
vooral 'te Wésterblokker, daar in. deze omgeving groote hoe
veelheden kersen en bessen ge plukt'worden. Dé geéorteeide en
gereinigde kersen gaan door de'kerseh-pitmaehüm-om ontdaan
ie worden' van de pitten. -- •-' --
Daaarna gaan de kersen naar de jamkokerij.
(Polygoon-Kuiper)
De secretaris-generaal van hét departe
ment van landbouw en visschérij maakt het
volgende bekend met betrekking 'tot de
distributie van melk.
Zoo-als van Imvoegde zijde reeds uiteen
is gezet, is het -noodzakelijk: gebleken de
melkdistribulie in dier voege te wijzigen,
dat gestandaxiseerde melk nog slechts zal
worden verstrekt aan kinderen -tot den
'leeftijd^ van 14' jaar. -Dit brengt dus mede,
dat pei-sonen van 14 jaar en ouder of,
om het precies te zeggen, personen, die ge
boren zijn voor 2 Februari 1927 aanger
wezen zullen zijn -op liet gebruik van tap
temelk, welke vrij van distributie en dus
zonder bon verkrijgbaar is, -in verband
hiermede is- dezer dagen, die gelegenheid
'Opengesteld om de tot dusverre gebruikte
groene melkbaar ten, voorzoover het die van
kinderen beneden 14 jaar «betreft, bij de
distributiediensten in te wisselen -voor nieu
we, lichtblauw gekleurde kaarten -R, waar
van de bonnen vo-orzién zijn van de aan
duiding „melk 1". i
De datum van invoering wan bovenbe;
doelde wijziging is thans gesteld op Zon
dag 3 Augustus ais. woor die distribulicr
periode van Zondag 3 -Augustus tot en met
Zaterdag 9 Augustus a.s. Is derhalve- de
met „29 melk 1" «gemerkte 'bon wan de
nieuwe uitgereikte, lichtblauw gekleurde
melkkaart aangewezen voor h'et -koopen van
l3/i liter gestandariseerde melk. «Het koo
pen mét dezen bon «is reeds op Zaterdag
Augustus geoorloofd.
In den vervolge zullen, ook dé uit te rei
ken losse rantsoenbonnen, voor «melk h'et
ippscSrift „een: rantsoen'meik «1" dragen.
Deze bonnen 'géven: derhalve 'met ingang:
van' Zaterdag 2 Augustus 'recht op het
koopen van l:,/s liter melk.
De nog in omloop zijnde, met „een rant-
soèri melk" "gemerkte bonnen blijven echter
eveneens geldig. Hetzelfde geldt woor de
met „1/7 rantsoen melk"-gemerkte wissel-
bonnen.
Wehrmaclitmarkenvoor melk", welke in
den -vervolge nog slechts -in bepaalde ge
vallen in beperkte mate rfzuHen, worden
uitgererikt, blijven ook in den -Vervolge
recht'geven op liet «koopen van gestanda
riseerde melk.. 'J,
De persdiepst- -van- -het -N;y.Y> schrijft
ons:. .w
'Hét N.V.V.) hééft' in verband met"dé
bizoridSre omstandigheden 'er bij de ge-
meentebesiuien. op aangedrongen tën aan.
zien van de: steunuitkeérihg aan -rverklpo
zen voorlöopig" geen wachttijd op (te leg
gen of "in de: wachttijdregeling, een' wij
ziging ifl. gunstige zin aan te tórengeri.
Naar aanleiding hiervan heeft, het depar
tement' van' 'sociale zaken een circulaire
aan' dé gemeentebesturenverzonden met
het verzoek: reicening te houden met allen
leicbizondéreomstandigheden, alvorens tót
het opleggen van een wachttijd over te
gaan, zöódat in -de groote steden b.v.,
waar voorheen ih het. algemeen na 6 we
ken-werken' een wachttijd moest wórden
doorgemaakt, dit thans in het algemeen
éérst na 13 weken werken moet gebeu
ren. - 'i
De' kerk in 't algemeen niet een bc-
pjaald kerkgenootschap is, naar men be
weert, nog al behoudend >on de kerkgan
gers een beetjegemakzr ihtig.
Dat heeft er toe geleid, dat het gezamen
lijk zingen in de -Protestantschë kerken nu
nog precies zoo geschiedt «als 100 jaar
geleden en zelfs minder u's dan in de
dagen kort na de -reformatie.
Pogingen om in den toestand verbetering
te brengen, hébben l-ot Ufa toe nog weinig
succes gehadze stpiten -meestal af op
do traagheid van deti «gemiddelden kerk
bezoeker, dit h'et gemakkelijker -vindt alle
noten even lang aan te houden, in plaats
van rhythmisdi te zingen. Jonge, ambiti
euze organisten trachten zoo -niu en dan
wel eens de kerkbezoekers «uit d.c oude
sleur te krijgen, maar veel succes hébben
zij meestal niet.
Het doet prettig aan, 'dat de heer W. A:.
Houtman, organist van do -Julianakerk
hij moge idan niet -meer tot do jongere or
ganisten belmoren ook -weer een poging
doet om de trouwe -kerkbezoekers te doen.
ervaren, da.t rhythmisch zingen veel mooier
is dande oude -methode.
Do reeks orgelvoordrachten in de Ju-
jianakerk, die de heer Houtman denkt te
geven, werd gisteravond geopend. Het audi
torium bestond tit ongeveer 200 perso
nen, bijna allen jongeren en voor de rest
ouderen van jaren, maar met jonge, fris-
scho opvattingen omtrent kerkgezang.
De heer Houtman heeft vooraf een korlo
inleiding gehouden en het doel van do
reeks orgelavonden uiteengezet, n.l. het
lecren vaardeeren van het rhythmisch
Psalmzingen.
De aanwezigen hebben „aan den lijve"
kunnen ondervinden, wat rhythmisch"
Psalmzingen is, waarbij rekening wordt
gehouden met het melodisch accent.
De oude berijming van de Psalmen leent
zich niet allij-1 even-goed voor rhythmisch
zingen cn daarom verdient het enorme
werk van ds. Haspcr, die een nieuwe
berijming uit den oorspronkelijken tekst
maakte, groote waardeering.
Dal-de nieuwe tekst wol eens aanzien
lijk afwijkt van den oude, bloek o.a. bij
liet zingen van Psalm 23, enhoeveel
mooier liet rhythmisch zingen klinkt, werd
duidelijk aangetoond hij het zingen van'
Psalm 19: Het ruime hemelrond vertélt
met blijden mond, enz.
De heer Houtman heeft ter afwisseling
van liet gezamenlijk zingen o.a. een com
positie van Anthonie van «Noordt uit het
midden der 17e eeuw gespeeld, 5 bewer
kingen ran Psalm 38, gedeeltelijk 2- en
gedeeltelijk 3-stemmig, waarbij ook éénmaal'
do melodie in de «bas lag. i,
Vian Job. Bern. Bach «werden vier varia-
tie's op het koraal «„Du Friedefürst, Herr,
Jesu Christ" ten gelioore gebracht,-waarbij
bleek, dat niet alle >„Bach'en" even mees
terlijke compositie's hébben geschreven.
„Organist en Eeredienst", het maandblad-
van de Vereen, van aOrganisten "bij do GerefL
Kerken, geeft als muziekbijlage corapiositie's
.waarvan de heer Houtman er gisteravond
vier speelde: een voorspel-voor Psalm 132
veil Jac. Kort uit «Amsterdam; een 'béwcr-i
king van Psalm 141:1 wan H. J. Smit',
een voorspel voor Psalm >65 of 72 van
W. A. Houtman en -een koraalinleiding:
Ontwaakt, gij die slaapt «van J. J. do
Vos, Rotterdam. i
Het voorspel- van Houtman «was. Criscb
en werd ook opgewekt gespeeld. De orgai-
nisl van de Julianakerk «kentzijn vak en1
zijn' orgel, dat als .orkestinstrument mis
schien niet kan wedijveren >met dat in
groote kathedralen, maar toch" goede kwa
liteiten heelt. j
De Ouderavond van school Ml, hoofd
de heer C. P. van Huiten, waarvan wé
gisteren reeds in- 't kort melding maakten,
werd door ongeveer 140 ouders bezocht.
De leerlingen der hoogste klasse zongen
onder leiding van den heer II. C. v. d«
Gaag 'èenigé liederen.; .er werd door liétÉ
gedeclameerd en oÓk werden twce toonèel-
stukjes opgevoerdEen 'koddig-abuis en;
Dokter en knecht.
De zesde klasse heeft afscheid genomen*
van het hoofd der school, den heer C«
P. van Huiten en haar' onderwijzer, dorr
heer Man in 't Veld. Beiden ontvingen:
een boekwerk en de laatste bovendien
bloemen. Ook de heer v. d. Gaag, dio
zangles gaf aan dé vertrekkende .klasse,
kreeg een aandenken.
De heer Van- Huiten heeft ds jongelui
toegesproken; elk hunner ontving een.
boekje;-met' opdracht, ter herinnering aan
hun schooltijd.
De oud-leerlinge der school, mej. L. Schil
ler, speelde piano en ontving namens de
Oudercommissie van den ^voorzitter, deni
lieer J. Ankum, een muziekstukje-
(Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2).
