I
s
SASSEN
ELECTMSGHE KLOKIES
Agenda
1
fc
HET KASTEEL SPANGEN
■n
I
Belangrijke opgravingen in den
Spaanschen Polder
li
Botxrkaarten
Wie zijn aan de beurt?
Bonaanwijzingen
Aardappelen
Prijzen in slagers
winkels -
Gouden letters
OUDE GUMMI
-
1%
1$"
rv
Ir
Vrijdag 22 Augustus 1941
EERSTE BLAD DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Pag. 2
»%s
if
I
[st
If
V
|ff
l
i3t~
iCS
Il"j
STADSNIEUWS
V*»-
\f
1
If
JV"
|r
If-
I#'
P O LYA N T H A SCHIEDAM
WAGENBOUW
Lichte aanhangers achter
personenwagens
A R IJ JORDAANS
Aanwinsten Gem. Openbare
Leeszaal en Bibliotheek
Voor Uw wasch naar SPRONK
Beter kan niet.
Duurder hoeft niet.
De uitreiking der vetkaarten
Dagelijksche Motorbootdiensten 0$
AMSTERDAM
Ophangen van prijslijst is
verplicht
H. Th. v. d. VLERK
BEURTVAART
SCHÏSDAH-AHSTERÖAM
Collecte voor de tuberculose
bestrijding
I
'vfl
en Fabrleks Inventarissen
KOOPT N.V. MetaaitianGei
JANSSEN V* AKEN
Burgerlijke Stand
TüSêr-*
Handel en Bedrijf
.SCHIEDAM
Veiling Westerlee
GEMEENTELIJKE
KENNISGEVINGEN
Drankwet
Distributie vet
J
«iiiiiiinhhiiihiiniii!
ri..,
9J". 1 w
i»-»
l^v
T
IV
I;
I®
I
1%
Vi
i>>
1'r?;
r"1*
II
'r
J
1^
PA
|VV
lAt*-
ItV'
Tn de geschiedenis van de Maassie-
öeti hebben m de middeleeuwen de
kasteden van Spangen en Malhenesse
een belangrijke rol gespeeld. Van het
laatste is nog een klein deel van de
ruïne over, van kasteel Spangen wist
men tot voor kort de juistie ligging
niet meer.
Het Rijksbuieau voor Monumentenzorg
heelt op het laatste nippertje nog
een zeer geslaagde poging gedaan om iets
meer te weten te komeH van het vroeger©
kasteel Spangen, zijn ligging en vorm Op
het laatste nippertje, want het rijksbureau
had juist een halve maand ter beschik
king De Spangensche ol Spa arische polder,
die ligt tusschen de Delfebavensche Schie,
0e Laanslootscheweg en de Noordelijke
bebouwing van Spangen, wordt nl voor
een groot deel vol gespoten, omdat de
grond bestemd is voor industrieterrein
Met de opspuiting zal de firma Volkers
Maandag 1 September waarschijnlijk be
ginnen. I
Op het weideland van llums komt dan
een dikke zandlaag, die ook de resten van
het kasteel van Spangen diep zal begraven,
niet alleen, maar ook onvindbaar zou heb
ben gemaakt.
De juiste plaats gevonden.
Daarom heeft de heer J Renaml van het
Rijksbureau voor Monumentenzorg het on
derzoek naar de resten van. Bulgersteijn in
de binnenstad van Rotterdam tijdelijk ge
staakt en is met zijn ploeg werkers naar
de weilanden even ten Westen van de
DelEshavensehe Schie en ten Noorden var.
de fabriek van Van Nelle getrokken, waar
hij vermoedde, dat de resten van Spangen
zouden liggen.
Ofp 'een staflkaart komen alle sloten en
weggetjes voor; de onderbreking van een
slolenoomplex in den Spaanschen polder
en tar jotaatse ietwat heuvelachtige ter
rein deden veronderstellen, dat men daar
de spade in den grond moest steken. Dit
geschiedde en het vermoeden Week juist:
men had de resten van het kasteel Span
gen gewonden.
jDe nrnreo waren slechts met een laagje
ck-KlSiLirTFwte; iMSw" iüBBöerijjf tó"1pS5r gréSS"
te voorschijn kwam. 1
De heer Renaud was met een paar man
een kalven dag bezig geweest eenige
proefgaten te steken, waarbrj zij muren
tegen kwamen. Op Donderdag 1-1 Augustus
begon het eigenlijke ontgravrngswerk en
Zaterdag', 16 Augustus, waren tegen den
middag de omtrek-muren van Spongen
reeds bloot gelegd.
Deze week heeft men besteed om alles
aan een nauwkeurig onderzoek te onder
werpen.
Van het kasteel was wel het een en an
der bekend. De Rotter&amsche historicus
Loys, heeft in de tweecle helft der 17e
eeuw getracht opimetingea van Spangen
te maken, weEje bewaard zijn gebleven.
De 18e eeuwsche amaieur-liistoricus Kor-
tebnaindt meende zelfs reocmstrciclie-jeefce-
ningen van het kasteel te kunnen maken.
De afmetingen kan men thans naar het
grondplan venffieeren; omtrent den boven
'boci'.v fern men aan de hand-van het ge
vondene slechts gissingen maken.
Deze gelegenheid Pm een onderzoek in
te stellen was zegr gunstig: le. omdat het
terrein eigendom is van de gemeente Rot
terdam, die geen hooge vergoed mg vraagt
voor het toestaan van het onderzoek; 2e,
men. alles zoo kan laten liggen, omdat er
straks toch een dikke Jaag zand dp het
terrein, wordt gespoten.
Dat dit belangrijk onderzoek kan plaats
hebben is voornamelijk te danken aan dr.
Ringers, den algemeen gemachtigde voor
den wederopbouw, die voor dergelijk werk
groote belangstelling heeft.
Diwero (Dienst Wederopbouw" Rotter
dam) verleeDt zijn volle medewerking bij
het ■onderzoekingswerk, dat uit oudheid
kundig oogpunt van groot belang is.
De ruïne Spangen heeft bestaan tot de
19e eeuw. Toen zijn die teoren, voor zoover
zfj nog overeind stonden, met den grond
gelijk gemaakt Enkele binnenmuren Zijn
totaal verdwenen.
Drie bouw perioden.
Na het bloot leggen van de fundamen
ten heeft dte heer Renaud met groot ge
mak verschillend» bouwperiodes voor het
■kasteel kunnen vaststellen aan de harid
OA van die steensoort en -vorm, die ge
bruikt is.
Er zijn drie bouwperioden te onder
kennen.
Het oudste gedeelte is de N W. hoek,
de donjon, een vierkante woontoren, die
als rij nog zou (bestaan, zon uitzien
óp den Parallelweg, die ongeveer V/22
KM, ver ligt. Daarop sluiten aan de
Noord- en van de Westzijde muren
aan van 2 meter dikte. De groote map-
pen steen, waaruit deze muren bestaan,
steenen wan 3032 cM. lengte, duiden
er op, dat de eerste grondslag voor het
test oei dateert uit de 14e eeuw.
In de tweede bouwperiode, die in. de 15e
eeuw valt, zijn vermoedelijk de Z 0. en
N.O. vleugel tot stand gekomen, waarvan
de muien veel dunner zijn.
Tenslotte is in de 16e eeuw op den Z.W.
hoek ion het kasteel, onge\ eer gekeerd
naar de bebouwing van het huidige Span
gen, een bastion \enezen in den vorm
zooals die in de oud-Ilollandsche vesting
stelsel voorkomen en bovendien zijn aan
de Oostzijde toen ook wat gebouwtjes bij
gebouwd.
Wanneer met den houw van het kasteel
Spangen is begonnen, ligt in het duister
De oorsprong.
Uit kronieken, die echter met altijd be
trouwbaar zijn, blijkt, dat omstreek^ 1384
door Filips van Spangen een verbouwing
heeft plaats gehad. Misschien wordt uit de
onderzoekingen, die nog worden voortgezet
een bevestiging verkregen van de mededee-
iing van den kroniekschrijver.
Ook omstreeks 1453 moet een groote
verbouwing hebben plaats gehad', waarbij
waarschijnlijk geduid wordt op den Oostelij-
ken vleugel, die uit steen bestaat, welke in
de 15e eeuw gebruikt werd.
Er worden verhalen gedaan in de kro
nieken uit de 13e eeuw over de bewoners
van Spangen, maar die ztjn weinig be
trouwbaar.
De heer Renaud heeft den naam Span
gen niet het kasteel Spangen. voor
het eerst vermeid gevonden in een stuk
van 1323, waarbij Diik Bokel Uyttemesse
van Gerard van Heemskerk 47 morgen
land ter Spangen in erfleen ontvangt Het
is niet onmogelijk, dat deze Dirk Rakel
yUyttemesse op den in erfleen ontvangen
grond de eerste grondslagen van het k,is
teel Spangen heelt gelegd'. De toegewe
zen oppervlakte was voldoende om er een
flink boerenbedrijf op te stichten.
Een kasteel was in de middeleeuwen
het middelpunt van een agrarisch bedrijf;
daar werd de oogst in veiligheid gebracht,
die op de niet verdedigbare hofsteden ge
makkelijk een prooi van s troopers kon
worden.
De edelen, woonden niet in de stad, maar
Later, toen het platteland -te onveilig
weid, o.a. tijdens de Hoeksche en Kabel-
jauwsche twisten, trokken de edelen zicb
terug op de stad.
Li een volgend artikel zullen we nog
iets meedeelen over de geschiedenis van
het kasteel Spangen en van wat er bij de
ontgraving voor den dag is gekomen.
HEDEN GEOPENO
Artistieke stucadoorswerkstukken
en hoe deze tol stand komen,
in de bloemrijke omlijsting der
Polyantha Tot 10 Sepl Entree
prijs inclusief Gladiolus tentoon
stelling, boerendorp enz. 30 cent
HOOFDSTRAAT 34 - SCHIEDAM
él TELEFOON 68260 Él
A. Hein an, De put der zuchten.
J. Tigchelaar, Godsd. opvoeding in de puber
teit
H. J. de Groot, Op den rand van het kerke
lijk jaar. t
S. Werner, Zoetwatervissen.
D. Hans, De stad aan de Maas.
A. Donker, Occus en Orpheus.
M. Hoeks, Volguine's zonne-horoscoop.
C J. 3. van Hall, Het Koloniaal Instituut te
Amsterdam.
.M BruynOuivehand, U mensendieckt nog
niet?
A. Nikhfscbek, Het wonderland der natuur
tL Logman JSierduiven
R. ft, M. Erjkel ea, Nederland's wil en
werk. ^7 1
H. lans, Hol'and schildert
T. Koot, En nu... Amsterdam inl
i. L. Walch, Vrouwen van formaat
P. Bakker, Holland, ze zeggen, je bent maar
zo kiem
K. Schneider, De psychopathische persoonlijk
heid
G Stunebns», Tacques Perks Mathilde krans
A W .Mulder, Juliana van Stolberg
W. J. van Balen, Veertig eeuwen levens
drang.
W Slenmer Tzn, Nederland in en buiten
Europa.
A J Pijpers, Hoitedieren en eencelligen.
H Ruiters, I S Bach en onze tijd
A. I, de Zwaau, Inkomstenbelasting 1941.'
G. Tonkes, Storing verholpen
C. II. de Jonge, Een eeuw Ncderlandsche
mode.
R Eschoher, Daumïer
Ch Terrasse. Van Gogh
S Kierkegaard, Stichtelijke redenen.
W. J Wichers, Wist (J dat
R. Tennissen, De wonderwereld van het
nietige.
S. Vestdijk, SimplicK
VV. van der Ent, Gedichten lezen.
G. Russel Harnson, Atomen aan het werk
K, H. Miskotte, Messiaansch verlangen.
H Nieuwenhms, De betekenis der .denkpsy-
chologie m verband met onderwijsvernieuwing.
H. Spring, De hemel omringt ons.
H N Ridderbos, Mattheüs
G. Linephiy, Hans Memimg en voorts de uit
gaven Wboniuogelgkheden in het nieuwe Rot
terdam en -Letterkundig leven te Antwerpen. 1
Morgen moeten hun boterkaaxten af
halen, wiel geslachtsnaam begint met
U, V, W, IJ en Z, aan een der bu
reaux St. Joris Doelen, Alida-bewaar-
school, school Ruysdaéïlaan of school
Lange Singelstraat De bureaux zijn
geopend van 9 uur tot half 1 en
van uur tot hol!! 6.
Het ban eau St Joris Doelen is ech!-
ler morgenmiddag gesloten.
Noord vest stn gel 83-35 - Tel. 68565
De secretaris generaal*van. het deporte
ment van landbouw xen visschenj maakt
bekend, dat heden zijn aangewezen de
onderstaande .bonnen, welke in de -week
van 24 Augustus tot en met 30 Augustus
a.s recht geven -op d,e daarachter vermelde
rantsoenen:
32-4 brood, 4 rantsoenen brood ol gebaik.
■32 brood, 1 rantsoen brood of getefc.
32 bloem Vu rantsoen bloem, brood of
gebak.
32 vleesch, 1/2 rantsoen vleescb of
vleeschworen.
32 kaas, 100 gram kaas.
32 melk I, ls/i liter melk.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
de bonnen 30, 31 en 32 voor kaas geldig
blijven tot en met 6 September a.s
De bonnen, welke ma 24 Augustus 1941
af zijn geldig verklaard met uitzondering
van die voor vleesch of vleeschwaren, mo
gen reeds op Zaterdag 23 Augustus 1941
worden gebruikt.
Zoools bekend, is het koopen van vleesch
ofi vleeschwaren. bij den kleinhandel op
Maandag en Dinsdag niet ^geoorloofd.
De volgende bonnen zijn nai Zaterdag
23 Augustus met meer geldig:
01 brood, brood of gebak.
01. vleesch, vleesch of vleeschwaren.
81 vleeschwaren, vleesch of vleesch
waren.
31 bloem, bloem.
31 melk I, melk.
29 reserve, aard ppelen.
30 reserve, aardappelen.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat,
zooals reeds is bekend gemaafctd, bon „32
reserve" gedurende het tijdvak van Vrijdag
22 Augustus tot en met Zaterdag 00 Au
gustus as. recht geeft op het koopen van
IV2 K.G. aardappelen.
Daarnaast is thans bepaald, dat de gel
digheidsduur van bon „31 reserve" wordt
verlengd tot en met 30 Augustus. Oofe deze
bon geeft derhalve tot en met dien datum
hog recht op het koopen von IV2 K.G.
aardappelen.
In een gemeentelijke kennisgeving in dit
blad wordt er op gewezen, dat bij het afhalen
van de letkaarten loonzakjes, werkgeiersverkla
ringen en dergelijke officieele bescheiden moe
ten. worden meegebracht teneinde te bewijzen,
dat het formulier MD 100 naar waarheid is
ingei uld.
Telefoon 68646 GEBR. BIJLOO
De gemachtigde voor de prijzen bericht,
d:tj.t het hem ter oore is gekomen, dat
sommige slagcs van meening zijn dat voer
hen de verpachting niet meer bestaat om
prijslijsten, voorzien van het stempel van
do gemeente secretarie, in hun winkels
op te hangen. Volgens hm zou dit voor
schrift van het detai lprijveubesluit vleesch
en vleeschwaren en bet prijzenbesluit 1940
varkens, varkensvleesch en vleeschwaren
vervallen zijn door de aOkondiging van het
prijsaandtuding&besluit. Hierin wordt na
melijk verklaard, dat artikel 8 van de
prijsopdrijvings- en hamsterwet 1939 en
andere voorschriften inzake prijsvermelding
buiten werking treden
De gemachtigde voor de prijzen vestigt
er den aandacht op, dat de voorschriften
betreffende dje prijslijsten in de bovenge
noemde besluiten niet als bepalingen in
zake pnjsvermelding moeten worden be
schouwd Zij moeten integendeel worden
opgevat als jprijsvormende bepalingen, het
geen blijkt uit artikel 7 van het prijzen-
besluit 1940 varkens, varkensvleesch en-
vleeschwaxen. Als prijsvormende bepalin
gen worden zij door het prijsaanduidings-
besluit dus niet aangetast.
De verplichting tot het ophangen van de
door die gemeente-secretarie gestempelde
prijslijst, blijft dus bestaan en het niet
ger 5Rx>t aan ve-rvölging door den iasp<ec-
teur voor de prijsbebeersching.
Fietsen gestolen.
Door WL J. Ti. en H. is aangifte ge
daan van diefstal van hun fiets, dat 2ij
respectievelijk in een gang naast de ILK.
kerk aan de Lange Haven en aan den Sin
gel hadden geplaatst.
Moderne
wlt-metoal uitvoering vanaf fl. 13.95
Rotterd.dljk 268 - Telef. 67593
In dir. verb. m. Groningen en Friesland. Vertrek
dagelijks 6 uur." Adres: Schiedam, Oude Sluis 4
Tslei 68456. Amsterdam, Kloveniersburgwal 57
Telef. 45985, Schippers: j. C da Mos, F. W. Bon jr.
De Nederlandsche Centrale Vereeniging
tot bestrijding der tuberculose schrijft:
De nood' is hoog- gestegen en daarom ver
dient de op 29 en 30 Augustus te houden
landelijke collecte ten behoeve van de tu
berculosebestrijding de volle belangstelling
van het geheele Nederlandsche volt
De deelnemende organisaties hebben zich
achter de Nederlandsche Centrale Vereeni
ging tot bestrijding der tuberculose ge-
sehaard; welker voorzitter, de heer dr. L.
C. Kersbergen, tevens voorzitter van den
gezondhieddsraadj steeds op de bres heeft
gestaan en nog staat voor een goed georga
niseerde tuberculosebestrijding. Nimmer
Werd in Nederland vergeefs een beroep
gedaan op de vrijgevigheid, wanneer het de
tuberculosebestrijding gold.
In dezien tijd, waarin reeds een toename
van het aantal tuberculosepatiënten valt
vaar te nemen, zal dit met neg meer klem
dienen te geschieden. Weest daarom mild in
uw gave en toont, dat gij een warm hart
hebt voor uw lijdenden medemensoh. Groot
is de verwachting. Toont, dat-gij de roep
stem hebt verstaan.
Diefstal van tegels.
Door de recherche is aangehouden en in
bewaring gesteld', de 59-jarige B. v. M., die
verdacht wondt van het stelen van straat
tegels ten nadeel© van de gemeente Schie
dam.
Nederland zendt een ambulance
naar het Oo-stfront. Natuurlijk,
nooit is Nederland achtergebleven als
er, waar ook, hulp geboden moest
vi orden aan den lijdenden mensch.
Onze gcscbiedenisr-cok de jongste,
heeft tal van bladzijden waarop met
gouden letters vermeld slaat, hier
toont het Nederlandsche volk zich
van zijn beste _zrjde
Wederom ligt een gescliiedblad voor
ons. Het is nog onbeschreven, slechts
staat aan het hoofd 1941, Neder
land zendt een ambulance naar het
Oostfront
Het woord en de daad is thans
aan u, Nederlanders
Werkt mede, aan de totstandkoming
van de Nederlandsche ambulance.
Stort uw bijdrage op gironummer
8 7 6 0 0
ten name van de Ncderlandsche Am
bulance, Koninginnegracht 22, s-°ra
ven li age
VLAARDINGEN - TEL. 60S
EN ROTTERDAM 68235
Monopoie Theater, 2 15 en 7 45 uur De zanger
van Hare Hoogheid (Zaterdag 7 en 9;
Zondag 1, 3, 5, 7 en 9 uur;
Eiken Zaterdag en Zondag 2—5 uur. tóSedelgk
Museum"
ROTTERDAM
Rotterdamsche Kunstkring, Witte de Withstraat
35, half 11—half 6 en 7—9 uur. (Zon
dag 12—6 uur n m.)*: Tentoonstelling
Voeding in dezen tijd.
Museum Boymans, 10—5 aur. Tentoonstelling
Nederland bouwt in baksteen.
Arena, 2.15 en 8 unr Variété m sneltreinvaart,
23 tm. 31 Aug Diergaarde Blijdorp, Rivièrehal.
Tentoonstelling Zomerbloemen voor uw
eigen tuin.
BIOSCOPEN.
Luxor, hal! 3, 6 45 en 8 45 aur. Duikbootesi
Koers Westl (Zondag doorl. van 2
Cauitol. 2, 4 15, half 7 en 8 45 uur Luchteskader
Lützow,
Prinses/ 2.15 en balf 8 Geld is niet alles (Zon
dag 1, 3.15, 5 30 en 8 uur).
SCHIEDAM.
Geboren:
iL.. A
m „a—o.
Eager en J.~W. Kruithof, Nassaulaan 75.
Ondertrouwd:
21 Agg J. Ta nis, 25 j' en A. L v. d. Burg,
25 j". M. Bos, 29 j en C H Pranger, 27
j". P. Groot, 26 j. en M Freen, 23 j -
J. v, d. Berg, 24 j" en \V. van Noorovqk,
23 j. - F. W J. van Hees, 25 j en P G.
A. van Dijk, 22 j C. v. d. Jagt, 44 j en
A. J', Gorzemac, 33 j*. A. Sorber, 21 j.
en G. Muhl, 20 j. J. P. Becker, 21 j en
L. Brökling, 19 j. A. Kalkman, 21 en
G Jongejan, 18 j G. Huisken, 21 j en
B A. H. van Beers, 18 j. M Hagens, 23 j.
en L. Roos, 22 j
Gehuwd:
21 Aug P. A. V. dön Brinker, 26 j* en
E. J Wansink, 22 j". L. Rugper, 29 j en
J. Tieleman, 26 j.
Overleden:
19 Aug. E. Wetsteijn, 70 j. echtg. van M.
v. d. Bos, N. Haveu 41.
Heden e. v. d, Polyantha 10 tot zonsondergang.
Van 22 Augustus tot 14 September.
Stucadoorstentoonsteiling; van 22 Aug.
tot 1 Sept, gladiolententoonstelling;
van 10—14 Sept dahliatentoonstelling.
Passage Theater, 2.1 en half 8. Tusschen
Hamburg en Haïti. (Zaterdag en Zon
dag 2.15, 4.45 en 8 uur).
VRIJDAG, 22 AUGUSTUS
Officieele noteering van de Commissie uit
de Kamer vaa Koophandel
Moutwijn f 24.25 per H L. -
Zonder fust en zonder belasting. S
Niet officieel.
Bïnnenlandsche spiritus:
Melasse 100 pCt. f 29 per II L.
Ruwe 60 pCt £14 50 per H L.
Export (vrijblijvend) £36 - per ILL.
Zonder fust en zonder belasting.
Spoeling f 1.50.
Marktbericht van 21 Augustus 1941
Aanvoer drniven 5556 K.G. Aanvoer meloenen
5600; afwgkend f 5 00—£1400 per 100 siuks.
Meloenen net f 25 0033 00 fper 100 stuks.
Tomaten A £16 00, tomaten B f16 00,
C f.6 00, tomaten CO f16 00, tomaten bonken
£10.00—112 00, aller, per 100 KG; al»ijkend
f4.00—£12 80 per 100 KG.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat bij hen is-
ingekomen een verzoek van H. G DE SWAAF
te Rotterdam, om een verlof B voor den ver
koop uitsluitend van alcoholvrijen drank voor
gebiuik ter plaatse van verkoop in de inket-
localiteit vaa het perceol Broersvold 13b; al
hier; en
herinneren, dat binnen 2 weken na deze be
kendmaking tegeh het verleenen van het ver
lof bg hun College schriftelijk bezwaren kun
nen worden ingebracht
SCHIEDAM, 22 Augustus 1941.
De Burgemeester van Schiedam maakt be
kend, dat bg het afhalen van de vetkaarten
de trouwboekjes, loonzakjes, werkgcvcrsverkla-
rmgen en dergelijke officieele bescheiden moe
ten worden overgelegd, teneinde te bewijzen,
dat het formulier MD 100 naar waarheid is
ingevuld.
4235 30
l i
i
/rVt,
1M.-
#3,
f V»
V^pfi
S v j. i V1'» \sfi-V
