Donderdag 28 Augustus 1941 DE BETEEKENIS VAN DE INNAME VAN DNIEPROPETROWSK HET 75-JARIG BESTAAN VAN „ORPHEUS" Tijd om te verduisteren No. 22870 Spoorwegknooppunt tusschen het erts- en industriegebied der Oekraïne en de Zwarte Zee^havens De Diplo over de politiek van Roosevelt Burgers in nood De zang bracht de leden bijeen, saamhoorig- heid en traditie maakten het koor groot m Ai 'imz Directie: Mr. H. A. M. RoelantB Hoofdredacteur: M. Stavenga, Schiedam BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN) EERSTE BLAD 94ste Jaargang POSTREKENING 5311 Het bericht over die successen der pants ertoepen. van den Generaloberst JVjon Kleist, over de inneming van de stad en het bruggenhoofd van Dnjepro- petrofisk, zoo luidt een door liet D.N.B. ontvangen aanvulling op het Duitsche weermaehtsbeiicht van gis teren, is daarom van zoo groote be- teekenis, omdat daarmede nu het ge- fh'ele industriegebied raai den Dnjepg •vian Nikopol via Saporoshje tot aan Dnjepiro-Dsershinsfc in Duitsche han den gevallen is. Dit gebied neemt in Üje industrieele productie der Sovjet- Unie een bizondere plaats in. Dit is feeds «jp te maken uit d!e omstandig! ïösïd dat Dnjepropetrofek een belang rijk spoorvregtkkiooppunt is vian de Po- ïcriaine met verbindingen naar bet ijzer- er tsgebiecl vian Kriwoi-Rog, naar de havens aan de Zwarte Zee NikoIajeS en Cherson, en naar het Oostelijk ge legen Donez kolenbekken, lalsmede naar de belangrijke industriestad Ch'ar- ktof in het Noorden. Een belangrijke spoorbrug over den Dnjepr en verscheidene spoorwegwerK- plalatsen onderstrepen deze beteekenis. Deze gunstige verkeerspositie die nog van meer waarde wiordt door de verbinding najar de Zwarte Zee via den Dnjepr zeil, •wlas nob de voorwaarde voor de ontwikke ling der stad, die met de reeds genoeimte plaatsen tezamen, een belangrijke streek vormt voor de ijzerindustrie van de z.g. DnjepQMMMnbinatie Het'verlies van deze dertig ijzergieterijen en machinetaibrieken Is voor de oorlogvoering der Sovjets van even groot gewicht - als d|e verliezen aian belangrijke bedrijven der beivapeningsindus- trie, wiaaronder vooral genoemd moeten wiorden de bedrijven voor 'tvervaardigen vjan munitie en geschut, la deu sector van den Dnjepr tusschen DnjepropetroMc en Siaiporioshje, bevindt zich echter ook de electrische centrale Dnjeproges in Kitsj- Iqas, dat met een capaciteit van 550 000 kilowatt een reus der electriciteitsproduc- tia genoemd mag w-orden en bovendien met het Donez-bekken door een leiding Over land van 270 kilometer lengte ver- .hiondeti is. De groote steden aan den be nedenloop vian den Dnjepr zijn moderne industrieplaatsen der Sovjël-Unie, die door Moskou bevoorrecht behandeld worden en tezamen met die industrieterreinen gewel dige oppervlakten beslaan. Het bezit ran dit industriegebied door Duitsche troepen moet van zelf ook èen storing in de 'productie in het Donez- beüdk-en en in het gebied vian Chairkof ten geviolge hebben, nog afgezien daarvan, dat beide gebieden thans zijn afgesneden van de groote havens der Oekraïne aan de Zfwiaarte Zee, Militair gezien beteekent hiet bezit van den Dnjepr-bocht tusschen Dnjepropetrotek en Saporosh'je den thans hot verst naar het Oosten gedreven wig van de Duitsche weermacht, welke een rechtstreeiklsche bedreiging vormt voor het industriegebied in het Donez-bekken en 'tóf Charisol, en welke het mogelijk maakt de verbinding over land met den Krim aj£ te snijden. Deze positie vian die Duitsche weermacht in he Zuiden van de Europee- sdh'e Sovjet-Unie, tezatoen met de hache lijke positie van Petersburg maakt de ze nuwachtigheid der heeren van hot Kremlin begrijpelijk. Berislaw door de Duitschers ingenomen Tijdens de gevechten om Dnjepr-Pe- trawsk, heeft een Duitsch regiment infan terie in. hardnekkigen strijd de door de Sovjets nog verdedigde stad Berislaw, aan de monding van den Dnjepr, ingenomen De Duitsanie infanteristen drongen door de dichte mijhversperringen zonder steun van pantserwagens of geschut de plaats binnen. In gevechten van huis tegen huis en van /man tegen man braken de Duitsche solda ten het hier en daar .uiterst taaie verzet van de bolsjewisten. Met handgranaten, machinepistolen en bajonetten moest huis voor huis en straat voor straat veroverd en gezuiverd worden. Hierbij trad weer de superioriteit der opleiding en de strijd vaardigheid van den Duitsdien soldaat, als mede zijn ontembare aanvalsgeest, aan bet Jicht. Tijdens dit gevecht vernietigde het regiment Duitsche infanterie vijf bataljons der „Sovjets, die door pioniers en artil lerie versterkt waren. 1500 Sovjetsoldaten werden gevangen genomen. Bovendien be dekten ontelbare gevallen bolsjewisten de süaten deur stad. Dc alpha en de omega van de politiek van Roosevelt bestaan, naar de Deutsche diplomatïsch-politisohe Korrespo ulenz ver klaart, zooals bekend in de veroordee ling van de aanvallers en de ondersteu ning van de aangevallenen. De Korres pondenz wijst erop, dat echter de ge beurtenissen in Iran een Idassiek voor beeld Meden voor een m het geheel niet uilgelokten aanval, waardoor de talseli- heid en huichelarij van de politiek van Roosevelt duidelijk worden onthuld Yeire er van om uit den onuitgeioUen aan val op Iran% in den geest van „law and order" zijn consequenties te trekken en het smadelijk overvallen land zijn hulp te doen toekomen, maakt Roosevelt zich tot medeplichtige van de Engelsch-bolsje- wistische gangsters, want hij is bereid het resultaat van deze laffen overval te ge bruiken voor zijn acties met oorlogsmate riaal ten "gunste van de aanvallers Hij maakt zich zoodoende, zoo sclmjft de Korrespondenz verder, tot med 'plichtige aan 'n gewelddaad, welke mot de leugen achtige bewering van een bedreigende Duit sche vijfde colonne in Iran is gepleegd. De vijfde colonne -is het wachtwoord ge worden, zoo schrijft de Korrespondenz, waarmede iedere afpersing gemo iveerd pleegt te worden. Reeds heeft Frankrijk zich odder den indruk der gebeurtenissen, in Dan gehaast te verklaren, dat zich in Franseh-West-Afrika geen Duitschers he in den. Andere landen, welke nog meer zijn blootgesteld aan de listen van den Ame- rikaanschsn president, schijnen daaren tegen, zelfs nu nog niet in te zien, dat zij juist door de door Roosevelt duide lijk te verstaan gegeven beweringen over machinaties van een vijfde colonne zich zelf uitleveren aan den begeerigen .grefep van dezo notoire yankee-imperialisten. Het geval-Iran heeft de legende van Roosevelt als beschermer van de onschuldig aange vallenen definitief uit de wereld gehol pen. Er is een weinig fantasie aaodig om te 'kunnen beseffen, hoe het de burgerbevol king in h'et strijdgebied van de Sovjet-Unie vergaat. EvaeuatiepJannen, zooals die in de Westersche" landen waren gemaakt en ook tijdens den strijd werden uitgevoerd, bestaan in de Sovjet-Unie niet. De bur gers, vrouwen, kinderen en grijsaards zijn geheel op zich zelve aangewezen en wan neer het front zich meer en meer naar hun woonsteden Verplaatst, nemen zij als opgejaagd wild de wijk. Niemand bekom mert zicjh om hen totdat het gebied, waarin zij zie hbevinden, in Duitsche handen is gevallen. Dan ontfermen zich--de Duitsche ambulances en hulpexpedities over deze .opgejaagde stakkers, die eenmaal terug gekomen in liun woonplaatsen, tot de ver schrikkelijke ontdekking fcopiga, dat de te rugtrekkende Sovjet-troepen geen huis heb ben gespaard. Z|oo maken deze menschenj die jarenlang onder het juk van die Sovjets geleefd heb ben voor het eerst kennis met de Wester sche opvatting van naastenliefde. Liefderijk worden zij opgenomen en ver zorgd'door de ambulances, medische hulp wordt hun overal verleend en voedsel uitgereikt. Daar is een geweldige organisatie voor noodig, om dit alles te verrichten, een organisatie die arbeidt onder de- witte vlag met het roode kruis. Nederland zal ook aan dit werk mee doen. j Nederland zendt een ambulance naar liet Oostfront. Nederland weet, dat dit zijn plicht is. Oirtk veel geld is noodig om dit werk! uit te voeren, dodh' de organisatoren ken nen het Nederlandsche volk. Zjij -weten, dat er nimmer vergeefs een beroep op dit volk is gedaan als h'et er Om ging anderen te helpen. Nederlanders, weet wat u te doen staat. Steunt naar uw vermogen de tot stand koming van de Nederlandsche, ambulance. Stort uw bijdrage, iets meer dan u kunt missen, op girorekening ©•F*®*®0© Nederlandsche Ambulance, Koninginne gracht 22, *'s Gravenhagen STADSNIEUWS Die tijden zijn er niet naar om te feesten, Orpheus heeft het begrepen. Maar een gedenkdag, zooals de dag van morgen is voor onze Koninklijke Zang- vereetiiging Schiedams Mannenkoor „Orpheus", en niet alleen voor Orpheus, doch ook voor Schiedam, de stad waai' zij geboren en getogen is, zoo'n dag kan niet voorbijgaan zonder eenig taal of leeketi, zonder een enkele uiting van dee gevoelens, welke thans in veie Schiedamscbe varten leven. Oplicrus vijf en zeventig jaar, meer dan goud, meer dan diamant, een stuk Sehiedamsche traditie, een deel Nederlandsche muziekgeschiedenis, een kostbaar staal van vaderlandschen burgerzin, zou dit alles zoo zonder meer kunnen voorbijgaan? De verliezen der Sovjet- luchtmacht Die Duitsche luchtmacht heeft gisteren talrijke hommen van elk kaliber laten val len op a& spoorweg installaties in het ge bied BrjanskTsjemigof. Tijdens luchtge vechten in dit gebied werden 35 Sovjet- toestellen neergeschoten, terwijl de Duit sche luchxmacht geen verliezen leed. De aanvailen op Engeland De Duitsche luchtmacht heeft gisteren bij de Faroer een koopvaardijschipvan 4030 ton tot zinken gebracht. In den afgeloopen nacht hebben vliegtuigen verscheidene tref fers geplaatst op de-schuilplaatsen en start banen van vliegvelden. Boven een vlieg veld in Midden Engeland is een Engelsch toestel neergeschoten. v' iv h •-> <s. A :C) ■y Tan rezen bottels kan men heerlijke jam malton. Ba de omgeving van Amsterdam is men druk der bottels. De oogst. is men druk bezig met den pluk Polygoon-Noske). Vergoeding voor gebruik van eigen gereedschappen De rijksdienst voor de werkverruiming heeft een aanschrijving gericht aan de ge meentebesturen, waarin wordt medege- gedeeld, dat aan arbeiders, die gebruik maken van eigen gereedschap, een gereed; schapsvergoeding gegeven mag worden. Deze gereedschapsvexgoading komt niet voor su'bsidie in aanmerking'. Zij. bedraagt 1 tot 3 cent per uur, afhankelijk van de hoeveelheid gereedschap, die de arbeiders m&denemen. Zoo zal voor staatmakers deze vergoeding als regel niet meer dan 1 cent per uur bedragen, terwijl deze vergoeding voor een timmerman, die een kist met verschillend gereedschap naar het weik meeneemt en daargebruikt, 8 cent per uur zal bedragen. Vioor h'et gébruik ran een eigen schop wordt 1 cent per dag vergoed. Vborts wordt in d|e circulaire er op gewezen, dat, Wan neer vakarbeiders in acooord werken, aan h'en hoven, het1 in acooord verdiende loon (exclusief de woonplaatstoelage) een toe slag Van 10 pCt. voor-vakbekfwaamh'eid kan .worden gegeven.;. „Laten we-elkaar de waarheid blijven zeggen" Max Blokzijl zal hedenavond over deii zender Hilversum II van 19.452000 uur spreken over: „Daten we elkaar de waar heid bljjVen zeggen". VANDAAG: 20.39 UUR MORGEN: 20.36 ZONSOPGANG MORGEN 6.44 UUR Het is bijna vanzelfsprekend, dat een zeldzaam feil als dit jubileum de aan dacht trekt, niet alleen van de stadge- nooten en van oud-stadgenoolen, wier har ten nog aan Schiedam hangen, maar ook van zustervereenlgmgen en van de Neder landsche muziekwereld in het algemeen. Want Orpheus heeft «oei gedaan voor den mannenzang en de leden hebben door hun kunstbeoefening niet alleen den naam bunnei vereeniging, maar ook die van de stad bekend doen worden en een goeden klank gegeven. Die lust tot zingen bracht hen bijeen, in Orpheus, maar Or- heus hield lien vast als zij den scherpen toets, welke de bizondere sfeer en het peil der vereeniging' aanlegden, hadden doorstaan. Dan waren zij gegrepen en dan bleven zij, werden trouwe leden, ijverige zangers. Neen, er werd niet gezien naar rang of sland, afkomst of gezindte. Andere normen waren er, waaraan voldaan moest worden. De kracht van Orpheus lag en ligt nog in haar eenvoud, haar tra ditie is geboren uit gemeenschapsgevoel en saamhoorigheid en haar hooge muzikale peil dankt zij aan den toegewrjden arbeid barer zangers in vrijwillige onderwerping aan de zware eiscken ter bereiking van het schoone doeJ. Dat wordt niet bereikt in een korte spanne tijds en daarvoor zijn niet alleen lange jaren noodig, maar ook de juiste menschen, trouwe leden, wijze bestuurders en begaafde muzikale leiders! Orphes heeft haar 75 jaren gehaald en met eere omdat leden, bestuurders en directeuren trouw, wijs en begaafd waren. Er is nog meer, Orpheus staat thans op een peil, dank zij" de kwaliteiten van de huidige drie voudigheid zooals nog maar zelden ge- dmonde haar bestaan is bereikt. Over een geschiedenis, welke morgen wordt afgestoten, is veel te schrijven. Er zouden bizonder inteiessante dingen ont dekt kunnen worden in de gulden tetteren der jaarboeken. Om er eens enkele te noe men: benende Schiedammers ais lid van Orpheus; groote Nederlandsche componis ten en de uitvoering hunner werken-^door het koor, de directeuren, die in den loop der jaren den zang hebben geleid; het pio nierswerk in het belang der Nederlandsche muziekwereld, enz. Wellicht zijn er onder de leden speurders en pennevoerders, die zich eens tot taak zouden willen stelten aan deze onderwerpen hun krachten te wijden. Vooi het oogenblik willen wij ons bepalen tot één enkel onderwerp, dat thans voor Schiedam van belang is, na melijk Orpheus als vereeniging en speciaal als Schiedainsche mannenzangvereeniging. Het was do heer J. F. van der Meer, de voorzitter van het koor, die zich op onze aanvraag onmiddellijk bereid ver klaarde daartoe de noodige inlichtin gen te verschaffen. Het is nu eenmaal zoo, aldus verklaaree hij meteenigen geheel' geredhtvaardigden trots dat hij in de eerste plaats voorzitter van Orpheus en dan ook nog directeur van een bedrijf is! Als men van huis uit zanger, ongeveer twintig jaar ha van Orpheus en dan nog enkele jaren voorzitter is, dan werd men zoo langzamerhand wel het een en ander te vertellen. En als men dan het geluk heeft een iong hart te bezitten, ondanks het feit dat de zes kruisjes reeds gepas seerd zijn, dan gaat het vertellen zoo vlot en hebben de woorden zulk een frisschen klank, dat nel dubbel aangenaam is te luis teren. Het is voor de leden, aldus de beer Van der Meer, een vaste tred, op Woens dagavond naar de repetitie. Dat bleek gis teravond wel, toen wij de laatste repeti tie van 75 jaren kenden bijwonen. Daar zat een lid, dat in twaalf jaren geen re petitie had gemist, iemand dus, die nooit op dien dag kiespijn heeft gehad of last van zrjn blindedarm, of met zijn meisje toeval'ig afgesproken had, of noodig op, familiebezoek moest Er zijn duizend rede nen waarom men niet op een repetitie van een zangkoor hoeft te verschijnen. Maar deze zanger kende geen dezer redenen en is lid' van Orpheus, een symp toom. Waarom wordt men lid van een zang- v- vereeniging? Nu kan men het lidmaatschap van een zangkooi van allerlei kamlen bekijken. Men kan zeggen- Wat heb ik eraan om daar twee uur te zitten zingen, me in te span nen en dan nog een kwartje te moeten betalen ook. Maar met zulke ^menschen is Orpheus geen 75 jaar oud geworden. Er zit een geheel andere kant aan het geval Zingen doen wij allen, op zijn tijd', de een uitsluitend' in bad en de ander als hij goed opsfcniet met zijn werk; oude schoolliedjes hoor je soms plotseling uit de keuken en dc jongste des huizes zingt zooals hij het mooi vindt als hij zit te spelen Op zijn - tijd hebben wij allen be hoefte onzé" stemming te uiten door mid del van eenig geluid, meer of minder mooi, bij gewone menschen alleen maar als zij bl'j zijn, maar er komt een zang uit onze kelen en tja, zoo kom je tot zingen. (Vervolg rubriek Stadsnieuws pag 2). v 'iè$X -l#-' - v.< Door den dienst van' den Provinciale® "Waterstaat van Noonl-Hollaitd j wordt het langs de wegen grosirinde onkruid, zooals stekels, brandnetels en hoefblad, bestreden. - - 1 Hel onkruid wordt met een chemische vloeistof bespoten,* en na crnl- ge dagen sterven deze schadelijke planten af. "tBespuiten van het onkruid! i (Polygoon-Kuiper.) Doe courant vcmchijot da-c!ijka, met oitionderio; „a Zon- eu Feestdagen. Rij» P« Jcvartnal f 2.10; franco per post f 2.60 veek; 16 eta. Afzonderlijke nnpimni 6 Ag.lTAbonnementen votden dagelijks aangenomen jVdvcrtenti&i voor bet eerstvolgend nummer moeten •Ar elf oor aan bet Bureau bezorgd jojd, 'a Zater- t 9 nur. Een bepaalde plaats van istiën wordt niet gcvaarboigd. IS regi, •^«dverteaüfa.. van i- regeia i L60 •1 meer f 0.31 in bet Zaterdagnmnmer w~i 1^1^85,* iedere regel meer f 0.36 Reclames 0.77 per regel. Incassokosten S cta.; postkwitantks 15 ets. Taneven van advertentiën by abonnement njn aan bet Bureau verkrijgbaar. Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine Advertentiën opgenomen A f 0.52 t/m 15 woorden 1 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 cent" tot een maximum van 30 woorden. 'a Woensdags- KJeme Advertentiën tot 25 woorden 10/26, nuts vóór Dinsdagavond 6 nor aan het Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Advertentiën 1 1.03, indien met vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd. i i1 --> l f "Wk>. -W A

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1941 | | pagina 1