DE OMSINGELING VAN
ST. PETERSBURG
m
Woensdag 10 September 1941
Tijd om te ve,rduisteren
94ste Jaargang
No. 22881
Bedreiging van de Sovjet-Russische zware
metaalindustrie
Tobroek gebombar-
deerd
Uitvallen in Oost-Afrika
Britsche en Ganadeesche
troepen op Spitsbergen
De Diplo over de „Greer"
Proces tegen communis
tische functionarissen
Het resultaat van
de Leipziger-Messe
Churchill over den oorlog
Amerikaansch schip in de
Roode Zee getorpedeerd
De vereveningsheffing
Geraffineerde oplichting
Badmeester verdronken
-• D<pe vertcbijnt d,seITjk.. °>«t oitrood.ru.S;
van Zon- en Kjcstdoj^n*
Ptiia*rM Ï™TurU*lff fr«n» p« EOK f °-V
Prij. 16 UmtoM*
JA» ÜAlMMeroentenwor.fcn.dagel.jk.amigeiiomeB
ïdvertertiÊnToor'beeeeretvolgendnaminer mot^
*Mr elf" nnr nun bet Bareoa baawgd rijn, Zeta*
fs V64r 0 nor. - Een bepoüde ploot» no
ertentiën wordt niet gewonrbotgd.
Direfltie: Mr. H. A. M. Roelants
Hoofdredaotcur: M. Staveoga, Schiedam
EERSTE BLAD
SCHIEDAMSCHE
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3
LIJNEN)
Prij» der advertentifn: van 1regels 1.60
ie^er8 'Cgd meer f 0.33; in hpt ZaterdagoiuniDer
1—-S regels f 1.85, iedere reed meer f 0.36
Hedames'f 0.7T per regel.' Incassokosten 5 ets.;
postkwitantlés 15 ets. Tarieven van adverteutiën
bq abonnement, rijn aan bel Borean verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling iCieico
Adrertentiën opgenomen f 0.52 t/m 15 woorden
i 0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 oent tot
een njMimam van 30 woorden.
's Woensdags: Kleine Adrertentiën tot 25 woorden
10.25, mits vóór Dinsdagavond 6 uur aan bet
Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Klein* Adverteutiën I 1.03, indien
°iet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
POSTREKENING 5311
-• In aansluiting op het weermaektsbericht
3an gisteren, vern'eemt het D.N.B., dat dooir
e omsingeling van S.t. Petersburg de Sov-
retscheepvaart ovèr de Newa naai- het t_La-
qogameer en over het Kanaal naar de Witte
Eep onmogelijk geworden is.
St. Petersburg is na Moskou het belang
rijkste centrum van metaalnijverheid, che-
pfilscJie en electrotechnisclie industrie. Bo-
vendien is de helft van de scheepsbouw
pjjverheid! te Petersburg,gevestigd- Dé ener
gievoorziening der stad is zeer geschaad'
aoar den Diuitschen opmarseh eu de Fin-
s'ohe successen bij dé Swir. De productie
zal dan ook binnenkort gestaakt moeten
worden en dit verlies kan niet door an
dere ifiuustriegebieden gecompenseerd wor
den.
,,'De lucht- en marinebasis in het gebied'
van Petersburg worden eveneens bedreigd,
waardoor ook de aanvoer van voorraden'
■floor de Sovjets te Hangae en op Oesel
en Diagoe opnieuw beperkt wordt.
Tijdens den strijd om Schlüsselburg beeft
een Duitsclve afdeeling artillerie, naar het
pj.N.B, van militaire zijde verneemt, de
Scheepvaart op de Newa ten Dosten van
de stad vorhinderd en de pogingen der
Sovjets, om met oorlogsvaartuigen de stad
binnen te jfómen, verijdeld. Vijf .Sovjet-*
kSanooneerbooten werden zwaar getroffen
<|n zitten thans aan don grond. Niet ver
naar vandaan drijven de wraks tukken van
twee groote sto-ombooten, waarmede de
bolsjewisten versterking wilden halen.
De Berlijnsche bladen wijzen op de be-
teekenis van de omsingeling van Peters
burg. De Berliner Boersenzeitung schrijft,
Ét dit het resultaat is van de Duitsch-
ïscbe samienwerlcing. Volgens de Daz is
beteébenis van het feit viervoudig: 1,
ingesloten troeepn zijn met het oorlogs
tuig uitgeschakeld voor de overige' oor-
logs tooneelen en gaan hun vernietiging te
gemoet; 2. een bizonder belangrijk ver
keersknooppunt naar de Oostzee en de Ka
rei ische landengte is uitgeschakeld3. de
wapenfabrieken komen niet meer in aan
merking voor de bewapening van de S:oiw
jétiegers, en 4. 'de bedreiging van Fin
land en de Oostzee is ten einde.
Bij gevechten ten Noordoosten van Ras-
Iawi, hebben Duilsche troepen tegen nu
meriek sterkere Sovjetafdeelingen de laat-
Ï;e dagen 2650 gevangenen gemaakt en
78 pantserwagens vernield'. In den cen-
tralen sector hebben snelle Duitsche troé-
VANDAAG
MORGEN
20.08 UUR
20.06
ZONSOPGANG MORGEN 7.07 UUR
pen gisteren talrijke gevangenen gemaakt
en 38 stukken geschut'en 6 pantserwagens
buitgemaakt. In den Zudielijken sector heb
ben de, Duitsche troepen ia talrijke kleine
gevechten 2O0Q gevangenen gemaakt en 40
stukken geschut, benevens verscheidene wa
pendepóts veroverd.
Het Italiaansche weermachtsbericht van
gisteren luidt als volgt:
Aan hot front van Tobroek levendige
activiteit van onze artillerie. Duitsche en
Italiaansche formaties van het luchtwapen
hebben In Tobroek1, Mersa Matroe, Giera-
bub en Sidi el Barani met succes muinitie-
opslagplaatsen, artilleriestellingen, mili
taire installaties, troep en onderkom ens en
geparkeerde vrachtauto's gebombardeerd.
Duitsche jagera hebben bij een aanval op
bet vliegveld van Sidi el Barani oen op
den grond slaande Hurricane vernield.
In dén afgeloopen nacht hebben vijande
lijke vliegtuigen opnieuw boven Palermo
gevlogen en eenige bommen neergeworpen,
die bijna alle in zee vielen. Er ontstond
geringe schade, de aanval eischte geen
slachtoffers. De verliezen onder de bevol
king van Palermo, ontstaan door den vijan
delijken aanval in den voorafgaanden nacht,
zijn 'geistegen tot 27 docden en 58 gewon
den. De houding der bevolking was voor
beeldig door 'kalmte en discipline, -
- In Oost A.frlka hebben onze vooruit
geschoven afdeelingen van het steunpunt
aan den pas yan Culquabert op 6 Sep
tember een. uitval gedaan £ii de vijande
lijke': troepen uiteengejaagd, die tegenover
hen stoiiden. In het gebied "van Woltsje-
fit zijn bij een aanval uit do lucht dén
vijand zware verliezen toegebracht.
'Het s.s. „Esperia" is doo-r een vijan
delijke duikboot in het middendeel van
de Middellandscb'e zee tot zinken gebracht.
De begeleidende eenheden redden bijna
alle op bet schip zijnde personen en leden
der bemanning.
In den afgeloopen nacht hebben forma
ties van het Italiaansche luchtwapen- de
zee- en luchtstcunpunten van het eiland'
Malta aangevallen. Er ontstonden branden
ep. groote schade werd veroorzaakt. Een
van onze. vliegtuigen is niet van deze actie
teruggekeerd'.
De Wolga-Duitschcrs naar Siterif1.
Volgens een „Exchange Telegraph" be
richt uit Moskou heeft de opperste raad
der Sovjet-Unie krachtens een door Ka
linin geteekend decreet op 28 Augustus be
sloten alle vVolga-Duitschers naar Siberië
over teplaatsen.' Hiermede is men, naar
in dit bericht-verder wordt gezegd, reeds
begonnen. Deze overplaatsing staat onder
leiding van 'den verdedigingsraad, waarvan
Stalin voorzitter is.
Naar uit een Reuterberickt blijkt, zijn
korten tijd geleden Britsche en Canadee-
sohe troepen op Spitsbergen aan land' ge
gaan. Naar uit -do. Engelsche berichten
verdér blijkt, is een 'groot deel der aldaar
wonende mijnwerkers met hun familie naar
Engeland geëvacueerd. Naar het heet zul
len zij daar worden ingeschakeld in de
„oorlogsinspanning- der geallieerden".
Zooals de Engelsche berichtendienst aan
gaande de expeditie naar Spitsbergen meldt,
bad men .er zich tevoren van overtuigd,
dat geen Duitschers 'op Spitsbergen aan
wezig waren. Na dè landing der troepen,
in hoofdzaak Canadeezen, weid de bevol
king .genoodzaakt, naar Engeland te gaan.
Meerendéels betreft het hier mijnwerkers,
die nu. blijkbaar in, de Engelsche mijnen
moeten werken. i
Naar het A.N.P. wan welingelichte zijde
verneemt/ moet in-de bezetting van Spits
bergen door Engelsche en Canadeesche
troepen, naar de niéening van toonaange
vende Duitsche Irriiigén, zonder twijfel een
nieuw bewijs'wordéii; gezien voor de toe
nemende behoefte aan prestige der Engel
schen, wien mén mét déze nieuwe „land-
anwinst" met het óog. op de ruwheid van
den winter a ld aai „veel genoegen" wenscht.
Als naar Duitsche- mfeening aan dit gebiéd-
inderdaad militaire betéefcenis moest wor
den toegekend, zóu men zeker niét, naar
men bier verklaart,'., den Engelschen den
voorrang hebben gelaten.
Be, indruk te Berlijn.
De bezettingvan Spitsbergen door En
gelsche en met Engeland verbonden troe
pen is te Berlijn met spotlende onver
schilligheid vernomen.
Zooals bekend is, speelde dit eiland in
het Noordpoolgebied' destijds een rol bij
de „groote visscherij" der Vereenigde Ne
derlanden, Later, - toén de Hollanders, de
walvischvangst verwaarloosden, kwam het
eiland meer onder Noorschen invloed en
werd tenslotte Noórsch souvereiniteitsge-
bied. De Nederlandsche naam Spitsber
gen en de naam van de 'eenige bruikbare
nederzetting Smeeranburg, bloven tot op
den huidigen. dag ané zwangfijTc^aiwpordig,
warden er god iu-en-dé-cnkeJ© ;z-oni ermiomdoh.
steenkole-n-gewonn-en.' Dan -is 'éc .eenige be
drijvigheid tot tegen October het eiland
zijn ijzigen po-olslaap hervat, welke tot
eind Mei, vaak tot diep in Juni duurt.
Volgens berichten uit Angelsaksische
fcïon zeu de uitgeweken Nóorsche koning
zooveol mogelijk op Spitsbergen vertoeven,
om tenminste Noorschen grond onder de
voelen te hebben. Zelfs zou hij vandaar
uit herbaalde malen gedurende den oor
log» Noorwegen hebbeji bezocht. Déze be
richten nam men te Berlijn sceptisch op
en vond die uitstapjes „nogal bezwaar
lijk voor een ouden heer van over de
zeventig".
In dé iVilhelmstrasse werd betwijfeld,
of Spitsbergen wel eenige militaire waarde
heeft.
Tanner naar Duitschiand.
De Finsche minister .van hand-el. Tanner,
zal op 17 September met een delegatie
van de organisatie voor den Fiuschien bui-,
tenlabdschen handel eon reis maken naar
Duitschland1 en ook een bezoek brengen
aan de najaarsbeurs m Weenen.
De Deutsche dipjómatisch-politéche Kor
■respondenz schrijft, dat de geforceerde
steun van Engeland en de Amerikaansche
regoering aan de Sovjet-Unie ongetwijfeld
een ontnuchterende uitwerking heeft gehad
.op de geestdrift van het Amerikaansche
volk voor de oorlogsdrijvérij van Roose
velt. Op grond van de toenemende onte
vredenheid in de Ver. Staten heeft de re
geering liet wenschélijk geacht, deze rem
mende ontevredenheid te overwinnen door
een nieuw incident, dat geheel buiten de
sfeer der laatste gebeurtenissen ligt.
Washington meende daarvoor een goede ge
legenheid te zien in het incident tusschen
den Amerikaanschen torpedojager Grecr en
een Duilsche duikboot.
Het rapport van den duilcbootkapitein
heeft aangetoond, dat de duikboot pas twee
uur na het begin van den Amerikaanschen
aanval tof afweer is overgegaan. Men kan
dus aannemen, aldus de Diplo-, dat liet
oorspronkelijke rapport van den Amerikaan
schen commandant door de officieele krin
gen lo Washington vervalscht is. Dat men
in de Vereenigde Staten, anders dan in
Duitschland, reeds lang op een dergelijk
incident heeft aangestuurd, blijkt uit tal
rijke gebeurtenissen en uitlatingen van
den laatsten lijd. Reeds begin Juni werd
de aanval van een Amerikaanscli patrouille
vaartuig op c-en Duitsche duikboot gemeld.
De Amerikaansche minister van marine,
Knox, verklaarde op den eersten Juli: „De
tijd is gekomen, dat de Amerikaansche
vloot moet optreden om den Atlanti^chen
oceaan te zuiveren". De bekende common
taalschrijvers Alsop en Kinlner schreven
op '4 Juni, dat de president on zijn om-
gering hoopten, dat de palxouillevaarten
der Amerikaansche marine tot een incident
zouden leiden. Op 18 Juni schreven zij,
dat de president gezegd had, dat men niet
kon optreden zonder het voorwendsel van
een- incident en wel bij voorkeur van een
Duitschea aanval op een Amerikaanscli
schip. Dan zou er eenheid in het land
zijn. Op 25 Aug., dus eenige dagen voor
het voorval met de Greer, schreef Cat:
ledge in. de „New York Times", dat een
internationaal incident liet eenige antwoord ^en VVJ->r<jen aangenomen, wélke bepaling
Op bet oegenbiik ivordt voor het Duit
sche Obcrgerichf^te 's-Gravcuhage een pro
ces gevoerd tegen 22 leidende functiona
rissen van de illegale CJ?.N. (Communisti
sche Partij Nederland). Allen zijn aango-
lilaagd wegens hoogverraad, zij hebben o.a.
in Februari en Maart van dit jaar aange
spoord tot een algemeenc staking.
Aangezien alle strafbare handelingen zijn
gepleegd voor 22 Juni 1911, dus voor het
tijdstip, waarop het Duitsehe rijk in oor
log is met de Sovjet-Unie, worden zij niet
beschouwd als begunstiging van den vijand
en wordt het proces niet gevoerd voor
de militaire rechtbank.
Omtrent de gehouden Leipzigor Najaars»
Messe wordt ons nog het volgénd-e mede
gedeeld
Voor zoover de omstandigheden dit toe
lieten, heeft de druk bezochte lierfstbeura
beantwoord aan het doel, dat exposanien
en koopers voor oogen stond. Beide par
tijen hadden begrepen, dat men nu een
maal gehouden^was aan de beschikbare
hoeveelheden en dat het systeem der ver
deeling daarvan tusschen binnen- en bui-
tenlandsclie gegadigden in zijn grondtrek
ken geen wijziging kón ondergaan. De
functie van de Messe moest dus wel be
perkt blijven binnen dit kader, met een
'overigens voortreffelijke gelegenheid om
wederzjjdsche wenschen en voorstellen te
vernemen. Het resultaat van deze onder
handelingen is van branche tot branche
verschillend geweest en kan daarom niet
met een algemeene noTm worden aange
duid. Ook liepen de besprekingen over.
den termijn van levering, die veelal nog
meer afhankelijk was van de ter beschik
king zijnde arbeidskrachten dan van de
aanwezige grondstoffen. Het geschiedde, dat
opdrachten slechts onder voorbehoud kon-
-
Ter. gelegenheid van het bezoek van den Japanschcn ambas
sadeur in Berlijn, generaal Osjima, werd op het Picin in
Den Haag een parade gehouden. -; -V
Tijdens 'de parade. Op het bordesv.l.n.r. generaal der vlie
gers Fr. Christiansen, generaal Osjima en generaal-majoor Schwa-
bedissen. (Polygoon-v. d. Werft).
Een katér maakt èeh i'voetriisk van Apeldoorn naar Den Haag,
een afstand-:van 125 'k.m.- - v"!- k
Th Mei is een familie van -pen 'Haag naar''Apeldoorn verhuisd-
„én, .vanzelfsprekend ging] dé kater*„Tinus" mee. Toea.de ïami-
"-'tic'-echtérteenigedagen'1 uitstedig wasp, nieeiidei- de>kater. ."zeker., dat
zijn baa9. wél "weer naar zijn oude'woonplaats was gegaan en
is hem gevolgd. Tinus in zijn.oude.tehuis bij de.nieuwe bewoners,
die onmiddellijk een exprièssebriéf naar .Apeldoorn gestuurd heb;
ben. „Tinns" iaat zich - do- melk goed sntakén..':
fPolygoon-Meijor).
op de publieke apathie zou zijn. Mitlilen
Augustus schreof Knox in „Colliers Maga
zine; dat-men <le zaakzoo ver moést "dry;
ven, dat: het Amerikaansche volk zelf 'zou
vervangen Hitler aan te* 'vallen, in weer
wil van al dezé openhartigheid heeft Roo
sevelt, aldus vervolgt de Diplo, het niet
over zijn hart kunnen verkrijgen, zijn oude
methode te laten varen: het vervalscben
der feiten, omdat hij terecht, van meening
was, dat de kennis der waarheid-, nl. van
den onuitgelokten aanval op de Duitsche
duikboot, niet de gcwenschte verontwaar
diging of oorlogsstemming in de Ver
eenigde Staten zou doen ontstaan.
De Britscbe minister-pres'de...t, Churchill,
heeft gisteren in liet Lagerhuis verslag
over den oorlogstoestand uitgebracht. Hij
verklaarde onder meer, dat Britsch-Ameri-
kaansche „olpverleening voor de Sovjeb
Unie dringend noodig is, hoewel dé Sovjet-
Unie over zeer groote middelen en zeer
groote troepenmassa's beschikt. Daarom,
aldus Churchill, moeten de Engelschen zich
groote offers getroosten om de Sovjebbé-
hoeften door leveranties te bevredigen.
Het A.N.P. .meldt uit Berlijn:.
Omtrent' berichten betreffende -het tot
zinken bréngen, van een Amerikaanscli
schip door middel vair een. luchttorpédo
in de Roode Zee, beschikte men heden
in Béilijn nog niét over officieele gege
vens. Volgens de betreffende, berichten uit
Engelsche bron evenwel betreft bet een
'Amerikaansch schip, dat in Engelschen
diénst voer, De bemanning van 20 kop
pen zoii geheel zijn gered.
r.In'.verband, m.e.t. dèzé' 'torpéde^ri'ijg; wijst
Wén er- irn'"de" Wilhelmtsrasee- -op,"- dat
Roosevelt „wel watté vroeg het signaal
„veilig" heeft gégêyen", toen hij destijds
dé -Rdodé- Zee. schrapte .uitr-de lijst yan
voor Amérikaansché schepen "verBodén" wa
téren. "V:
Cteén Engeischc-nitvéer naar Japan.
Naar Reuter, méldt,*" zijn da iaaiste '-drie
maanden géén grondstoffenvan Engeland,
naar Japan uitgevoerd, die gebrüikt kun
nen worden voor de vervaardiging- van mu
nitie.. Sedert vo.or '.ioderén uitroer licenties
noodig zijn, zijn -vóór den. uitvoer .naar
Japan geen' 'ver'gruuringen...xneer vérstrekt.
Er bestaat oök géeh iWns öp> ,datin, do
naaste toekomslyyèrgünmngén :worden -ver
leend-.
Do Japannéiri.vérlr'ckkén .Hit; het ."Britsche
y.vY "jrijk!:.
Naar" officieel.-té -Tokio- wordt meegedeeld zal
Japan drie - passagiersschepen naar ^veiscKiijén-.
de: deelem van kctvBriïs'chén": rijk iiéricfenkqnide,
aldaar woonachtig^ Japanners haar- het vader,,
land terug te brengen, -;;A
Een schip.ëgaht, naar" de -Straits, Settlement^'
eert tweede.naar BritseH-Indui én; eén derde
naar Oósl-Afrika'.
doorgaans gold voor-nieuwe relaties.. EcnT"*"
ander - onderwerp was hét behoud van een
zoo groot mogelijke verscheidenheid van
soorten of moJcdien, wanneer -een beper
king van het kwantum noodzakelijk was.
Dé N.V.V.-Persdienst meldt:
Het schijnt hier en daar voor te kó
men, dat werkgevers van de 41/2 pet. ver
eveningsheffing, welke ten behoeve van;
den uitbouw der ouderdoms- en invalidi-
teitszorg van de bedrijven wordt gehevorr,
zonder meer li/2' pet. ten lastè- brengen!
van de werknemers en dus van bun loon.'
inhouden. j
In de betreffende verordening is uit
drukkelijk bepaald, dat deze aftrek van'
IV2 pet. van het loon alleen mag ge
schieden, indien de werkgever hiervoor
schriftelijk toestemming heeft gekregen van;
het college van rijksbemiddelaars.
Indien er werkgevers zijn, die op èigeiï
initiatief aftrek' in mindering brengen', dan
is bet voor de betreffende werknemers!
raadzaam, inzage te vragen van de schrif
telijk verkregen toestemming van het col
lege van rijksbemiddelaars.
Postzegels buiten gebrnik gesteld.
Mpt ingang van- 1 Januari a'.s. -worden',
buiten - gebruik gesteld en derhalve vooil s
frankeeriiig ongeldig de in 1936 uitgege
ven zomer- en kinderpostzegels- (frankeer-"
waarde 6 en 12i/« cent).
Dozer dagen kwam een Laarder ingezetene
in Amsterdam jn contact met oen- drietal per
sonen, die voorgaven -eon .groote party koffio,'
thee, peulvruchten, enz. te koop te hebben.
Alvorens "échter te onderhandelen eischte hef-
drietal èen cautie van f500.van den Laardér
ingezetene;,; zekéreP. Deze- .voldeed hieraan ca'
'stofttp* onmiddellijk dit' béarag.-'Mén' voerdé
daarna P., die in Amsterdam- geheel onbekend,
was, kris en kras door do stad en- wist hem;
nog een bjdrag van f 200. afhandig, te maken'.
Dit .was - nog zig.;-,voor .eénvijédere pért^ vad
1Ö00 pond Koffie.-" .So'tj'-sibf'f'Uekf men" P. in eeU; -
zwr" druk-''gedeelte alléén achter.'. Het "drietal/
waarvaq«JSén bekenduis, n.l eén zekere C. M-', -
een goéde békende1 van de politie, was spoor--
lóós -verdwenen. Vermoedelijk ;zat echter zeer
spoedig hun, arrestatie volgen. -
Gisteravond heeft in het Ermelo's zwembad
'een tragisch ongeval plaats gehad, dat het
loyeny heeft gejfost- aan- een badmeester van'
gënoomd; bad. Eentweetal bezoekers, die de
zwemkunst niet meester waren, vielen door on
bekende oorzaak in het (fiepe;:bassin. De bad-:
mëester,--,-do--heer- Zunderdorp. sprpng dedrenko-
lingén onmidHéUijkj nig- ;evendls1 een paar zwem-
niers';. péz.è'.-vvistên.dë/twéej;drenkelingenvrij-
spoedig op; het/droge té/brengén. -.Eenigen tijdt
daariia •mi^te /.nien .echter, den -badmeester. Een
p^j zwémmprs;dokén'."toen-.in.; hét'.diepe* bassin
én haalde na/kórtén j' tqd 1 dén - badmeester óp.
De Jóyensgpestén.bleken echtergeweken ta,".-.
ZÖn. Eéa/ónffipdeni/arts -éórisfcitéérde, ."dat dé
badmeester rdocir "één- hartvèrlamming - om' hefr
löveni was gékomën. v,
