Woensdag 19 November 1941
Weersgesteldheid in het Oosten
is thans gunstig
Het örkestwezen in nieuwe banen
pmmtm
94ste jaargang
Nieuwe Duitsche aanvallen in het
Donetsbekken
Koeroesoe's missie
Washington
te
Een-'krachtige saneeringspoging door het
departement van volksvoorlichting en kunsten
"tijd om te verduisteren
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) 'i. TEL. 69300 (3 LIJNEN)
POSTREKENING 5311V
No. 22941
Luchtaanvallen op Engeland
Wederopbouw van Valken
burg (Z.H.)
Kerstpakketten naar het
Oostfront
Met Duitschland tegen
het kapitalisme
Nieuwe burgemeesters
"3V
5Sf
-.Ca, «mna! -»er»ehgn< dagclijki. m«l wuontomi
taiï£l?Suot te» perjgw» fa.60. -
pJ^^JSTtó JfeoEderiflk* wmuoei.
j«a Ü^ÜKum«oie®t«n wordeo dagelijk* «Vgejwlnöi
üwT=r»«tit» v«t htt MM«ol4«j£noimnCT omkwd
vMr elf nor «a bet Boiewi bemigi ra
J... ,tu 9 OBI. Ben bcpulie fiutt
aSvertentlëu wordt niet ^twaoxbcrgil-
Vandaag „17A3 u. - Morgen 17.42 u.
Zonnpsang morsen 8.09
Maan op 10-31 uur-onder 19.30 uur
COURANT
DIRECTIE: Mr. H. A M R0ELANTS, HOOFDREDACTEUR: M. STAVENQA
jrxijc oer LüYtrtcnUcn: r«u 5 rtftoii 11,00,
todere rtgtl meer f0,31; in hel ZatèïS«gBums&tr
15 regel# 1.85, tedere regei meer 0.36
Keel anus f 0.77 per regeL Incassokosten 5 ets;
rojtiwitantiea IS ets. Taxaevan \ac advertenbfa
ïf abonnement z^jn aan bet JJoreao verkrijgbaar.
Dagelijks worden icgen vooruitbetaling Kleine
Advertenties opgenomen A £0Jj2 ifm 25 woorden»
f0.77 t/m 25 woorden. Elk woord meer 5 eent lot
een maximum van 30 woordan. Voor brieven onder
letter of adres te bevragen Barean blad. wordt 10 et.
extra m rekening gebracht.
Donderdags Kunne Advertenüên tot 25 woorden
f 0.26 mits vóór Woensdagavond 6 uur san
bet Bureau bezorgd.
's Zaterdags: Kieme Ad verten tien 1.03, «idien
niet vóór vrijdagavond 6 uur bezorgd.
Na een. regenperiode, die hef' terrein over
groote afstanden in een modderpoel veran
derde en na het aanbreken van een hevige
koude, heeft thans de weersgesteldheid nieuwe
Duitsch. aanvallen op bolsjewistische veldstellin-
gen in het gebied van het Donetsbekken toe
gelaten. Op verscheidene plaatsen braken de
Duitsche troepen het taaie vijandelijke verzet
en drongen zij zoo snel de krachtig verde-
digdo bolsjewistische stellingen binnen, dat zg
zelfs verscheiden voor vertrek gereed, staande
geladen goederentreinen ionden buit maken.
De onwrikbare drang van den Duitschen soldaat
om de bolsjewieken te verslaan, doet hem
allen tegenslag van terrein en weersgesteld
heid te boven komen. Geen omstandigheid kan
liet uithoudingsvermogen en den aanvaisgeest
van den Duitschen soldaat remmen.
Een voorbeeld voor deze houding gaven Duit
sche infanteristen in den centralen sector, die
na voorafgaande hevige gerechten op 15 Nov.
van des morgens 5 uur tot des avonds 10 uur
onafgebroken aan den strijd deelnamen. Toen
de bolsjewieken na een hardnekkieen aanval
der Duitsche troepen tegen middernacht ein
delijk verslagen aftrokken, lieten zij ongeveer
500 lijken van gesneuvelde Sxberiërs op het slag
veld achter. Zij behoorden tot een versch uit
het Verre Oosten aangevoerde Siberische divi
sie, die van den trein gekomen zoo aan den
strijd om Moskou moest deelnemen.
De vlocht uit Moskou.
„Wie het zich veroorloven, keert Moskou den
rug toe en gaat naar het platteland," zoo ver
klaarde de Moskoushhe hooglee,-aar in de wis-
en natuurkunde, P. Iming, die in een plaatsje
van Moskou door de Duitsche troepen werd
geevangen genomen. Hij schikte zich echter zeer
snel in :njii nieuwen toestand en zeide, dat
nu pas goed veilig was voor de Duitsche
bommen, die hem uit Moskou hadden weg
gejaagd Het eene luchtalarm kwam na het
andere, de eene. luchtaanval volgde op den
anderen, zoo zeide de gevluchte hoogleeraar.
Dagenlang kon niemand m zijn huis licht ont
steken, omdat de Duitsche bommn de electri-
scha centrale ernstig hadden getroffen Op de
stations hoopten zich de gezinnen van de
bolsjewistische functionarissen op, die uit angst
voor nieuwe luchtaanvallen wilden .vluchten.
DasCr "echter de -stations Veelal vernield" err 'de
spoorlijnen verbroken waren, kón slechts - een
klein uitgekozen aantal, w aaronder talrijke Jood-
sche commissarissen, vertrekken De scholen
zijn sinds maanden gesloten. De scholieren
moeten openbare werken verrichten en onder lei
ding van hun leeraren barricades oprichten
Tenslotte beklaagde prof Iming zich over
de onbetrouwbaarheid van de bolsjewistische
radio- en persberichten, want anders had hij
met wiskundige zekerheid knopen uitrekenen,
dat zijn toevluchtsoord spoedig in handen van
de Duitschers zou vallen.
Verder is op het onbebouwde terrein op
het Westelijk deel van het Kestowski- en Deka-
bristeneiland een groot barakkenkamp voor de
vluchtelingen opgericht, waarin hoofdzakebjk de
vluchtelingen uit de omgeving van Leningrad
zijn ondergebracht.
Luiiseh succes in den midden sector.
Do voorhoede van een Duitsche divisie heeft
in den middensector van het Oostelijk front
een vnj groote plaats veroverd. De tegenaan
val der teruggeslagen bolsjewieken bezweek in
het vuur van Duitsche artillerie en machine
geweren. Naar Sovjet-overloopers hebben ge
meld waxen zij door de pohtieke commissaris
sen van achteren beschoten en op die wijze
tot den aanval gedreven. Dwor dezé gevechten
waren de bolsjewieken dermate verzwakt, dat
van twee regimenten slechts 600 man per
regiment over waren.
Indien vóór den oorlog de naam Valkenburg
werd genoemd, dan dacht men aan het mooie
Limburgsche vacantieoord, weipigen wisten, dat
onder den rook van Katwijk en Leiden nog een
Valkenburg bestond, een dorpje van ruim 1100
zielen.
Helaas, is de oorzaak van de grootere be
kendheid, welke het plaatsje,thans geniet, gele
gen in d,e zware ramp, waardoor het in Mei
1940 werd getroffen. Tengevolge van een be
schieting is Valkenburg in de oorlogsdagen deels
verwoest, deels zwaar beschadigd.
Het aantal beschadigde en-verwoeste gebou
wen bedraagt ongeveer 250 stuks, 43 gebouwen
waaronder de keïk werden zwaar geha
vend of moesten om een of andere reden wor
den onteigend om zoo mogelijk weer door an
dere te worden vervangen, de, rest kon woiden
hersteld.
De algemeen gemachtigde voor den wederop
bouw begon zoo spoedig, mogelgk met een nieuw
bebouwingsplan. Gronden en gebouwen voor
de uitvoering daarvan werden onteigend en een
bouwbureau voor de uitvoering te Leiden werd
geopend.
Reeds in het begin van 1941 waren nagenoeg
alle beschadigingen hersteld en kon met den
eigenlijken wederopbouw worden begonnen.
Weliswaar ging het niet vlug genoeg naar den
zin van de getroffene, die in schuren, stallen en
noodwoningen hnn toevlucht 4 hadden gezocht,
doch het was nu eenmaal onmogelijk om, onmid
dellijk met den herbouw - te beginnen. Eerst
moest een herbouwplan worden gemaakt en
n i ui j goedgekeurd. Verder moesten verscheidene eigen
Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben m den dom° en worden onteigend. -Gronden en op-
afgoloopen nacht, naar het Ö.NB, verneemt, stalIenworden getaxeerd en tenslotte moeit
fin nnirnn iron I nnrnotnfl /in onrinrn mnn ri/m V
de haven van Lowestoft en andere voor den
oorlog belangrijke doelen in Zuid-Oost Enge
land met succes aangevallen.
een regeling worden samengesteld voor de ver
goedingen en schadeloosstellingen!
Do gemeente ging bij den wederopbouw voor
met den bouw van 12 arbeiderswqninjjen, gepro
jecteerd aan een nieuwe straat, waarvoor de
gronden intusschen waren onteigend. Thans is
de bouw reeds zoover gevorderd, dat de meeste
nieuwjo gebouwen zijn uitgevoerd of besteed,
n waaronder de dorpsschool en liet dorpscafé.
De Engelsche pers toont groote belangstelling Voorts de plal£etl voor d0 ^euwe kerk in
voor de aanwezigheid van den specialen Japan- e(m ^-gevorderd stadium,
schen afgezant in Washington. De Times betreurt De 1k>U7,, werd ;n handen gogeven van j^.
dat uit de jongste rede von den Japanschen j kvvam0 architecten. De nieuwe" .bouwsels kan
minister van buitenlandsche zaken niet blijkt,'j-- - -
welke voorstellen Koeroesoe heeft mede
bracht om "de spanning in den Stillen Oceaan
op te heffen.
Het blad acht de keuze van Koeroesoe als
speciale afgezant in zooverre verrassend, daar
Koeroesoe als Japansch ambassadeur te" Ber
lijn het drie mogendheden-pact heeft ondertee-
men dan ook met genoegen bekijken. Daar Va!
6®' kenburg niet verwend was op architectonisch
gebied, zal het dorp een ware gedaanteverwis
seling ondergaan.
Tenslotte nog enkele mededeelingen o-ver de
opgravingen, welke door prof. Van Giffen te
Groningen, met medewerking van den algemeen
gemachtigde voor den wederopbouw, zijn ver-
- t - gvuauonuguo vvur ucu «cuöivpwvun, niju vc»
kend en zijn steun heeft verleend bg de richt. Deze schijnen van zooveel belang te zijn
totstandkoming hiervan. j voor de oudheidkundige wetenschap, dat Valken-
In pohtieke krmgen te Tokio wordt gezegd, bllrg daardoor algemeeno bekendheid •■zal ver
dat teekenea te bespeuren zijn voor de mo- j werven.
gelijkheid, dat t oonaangeyende „leden van de prof. Van Giffen beeft Romejnlche vestmgwer-
jAmerikaaifeche .regeering over het, aoodee.piui£:p4reI£nani<leM.iviux.ó^>H^j&dbc*&>èn_ea& 'bes
tiaon navalran ntl Mnlrhanr u^rrtof /Tall afAi-.l<4 Innnnnlrlmf^ .In «ai. J
Luchtaanvallen langs het geheel» front.
De Duitsche luchtmacht heeft van Sebasto-
pol tot de IJszee haar doeltreffende aanvallen
op holsjewistische stellingen, troepenconcentra
ties en verzorgingsbedrijven voortgezet. Na een
aanval op Moskou op 17 November bestook
ten Duitsche vliegers ook des nachts weer
de hoofdstad der bolsjewieken met bommen.
Sterke strijdkrachten van de Duitsche luchtmacht
namen deel aan de gevechten te land om
Moskou en behaalden bizondere resultaten door
holsjewistische stellingen voor de Duitsche linies
te vermelen. Daarbij werden weer meer dan
80 vaartuigen van allerlei soort vernietigd.
Verscheidene formaties gevechtsvliegtuigen heb
ben nachtelijke aanvallen ondernomen op
Leningrad. Bij goed zicht werd een reeks vlieg
velden met succes gebombardeerd. In de stad
werden fabrieksgebouwen en op de vliegvel
den loodsen getroffen, die in vlammen op
gingen.
Leningrad ten deele ontruimd.
Het bombardement op de voor den oorlog
belangrijke installaties, de bewapenmgsfabrie-
ken en ravitaiUeermgscentra van Leningrad
heeft de omsingelde bolsjewisten, naar van mili
taire zijde wordt medegedeeld, gedwongen het
Zuidelijke deel van de stad geheel te ontrui
men. Onder den druk van de catastrophale
toestanden zijn in de afgéloopen dagen op-
niemv talrijke inwoners naar de Duitsche troe
pen overgeloopen. Zij hebjion o a. verteld, dat
de wijk Kirof tot aan de Narwa-poort wegens
het gevaar van instorten van^ de zwaar geteister
de industrieele gebouwen ontruimd moest wor
den. De geheele buurt is in een terrein vol
met kraters veranderd. Het grootste deel der
burgerbevolking in deze wgk is naar elders
overgebracht Duizenden mannen, vrouwen en
rindereu zijn in scholen ondergebracht.
heen geraken en blpkbaar-'met den steeds
kritieker wordenden internationalen toestand
beginnen rekening te houden. Van den anderen
kant moet echter geconstateerd worden, dat
ondanks de verklaringen, die Tojo en Togo
Maandag hebben afgelegd, waarin de vastbe
radenheid gedemonstreert werd van de Japan-
sche regeering, ook thans nog na de aan
komst van Koeroesoe in Washington, in offi-
langrijkheid als nog zeldenin Holland -of in
bet buitenland is voorgekomen. De vondsten
zijn afkomstig uit drie verschillende- perioden.
De opgravingen worden volgend voorjaar weer
voortgezet. Behalve fundeeringen van vesting
werken en daarbij beboerende gebouwen zijn
ook veel gebruiksvoorwerpen, steenen, dakpan
nen en scherven gevonden.
Vermoedelijk zal in den loop var 1942 het
cieele ea perskringen aldaar een egoïstische dorp weer geheel hersteld en vern euwd zijn.
anti-Japansche opvatting overheerscht, welke Van deze gelegenheid is tevens gebruik ge-
weinig geschikt is om de vooruitzichten der
onderhandelingen met eenig optimisme te kun
nen beoordeelen.
Mutaties bij de Engelsehe weermacht.
Generaal Sir John Dill, de chef van den
generalen staf van het Britsche rgk zal op
25 December van zijn post aftreden, zoo meldt
de Engelsche berichtendienst. Zijn opvolger is
generaal Sir Alien Brooke, opperbevelhebber
der strijdkrachten in het moederland Dill, die
60 jaar wordt, is benoemd tot veldmaarschalk
en aangewezen om als gouverneur van Bombay
de opvolger te worden van Sir Roger Luraley,
wanneer diens ambtsperiode is verstreken. Lt.
generaal B. C. T. Paget, opperbevelhebber van
het Zuidoostelijke commando, wordt opvolger
van Brooke en lt. generaal B. L. Montgomery
wordt belast met het commando in Engeland
„den invasiehoek" als opvolger van Paget.
Vcrgeefsehe Britsche aanval op
Fransehe kust.
Gistermiddag heeft een vrij sterke formatie
Britsche jagers een aanval probeerec te onder
nemen op de Noord-Fransche kust. Deze po
ging werd verijdeld. Een vliegtuig van het j
type Spitfire werd door Duitsche jagers neer
gehaald.
Tsjang Kai Sjek wil oorlog bespoedigen.
Volgens een bericht uit Tsjoongking heeft
Dl'lrtfT tf»l? Ci/v?» UïJ -1 a .1. _?li!
maakt om eenige zeer hinderlijke erkeersob
s- takels op te ruimen, in de dorpsstraat, voorts
.worden verschillende straten aangelegd en ver
beterd, rioleeringen gemaakt en. een nieuw kerk
hof gesticht.
Vanwege het hoofdkwartier van het Vrijwilli
gerslegioen Nederland worden thans aan de daar
bekende adressen van familieleden de binnen-
doozen verzonden voor de standaard-Kerst
pakketten dije aan elk der bij het legioen, de
Waffen S.S. de N.S.K.K, de Nachriehtentroepen
dienstdoende Nederlanders op naam zullen wor
den toegezonden.
Deze binnendoozen kunnen door de familie
naar wcnsch 'worden gevuld, doclh bij voor
keur met een wollen kleedingstuk. Ontraden
wordt aan bederf onderhevige eetwaren bij te
pakken.
Een brief kan worden bijgevoegd, enveloppe
niet sluiten,
Door enkele families werden reeds geschenken
in eigen verpakking aan het hoofdkwartier
toegezonden.
Indien daarbij den naam van een vrijwilliger
werd genoemd, werd het gezondene voor zooveel
Tsjang Kai Sjek bij de opening van de zitting mogehjk overgepakt in een modeldoos. Wat
van den politieken volksraad verklaard, dat bet
Chineesch-Japansche conflict voor den aanvang
van hef voorjaar geëindigd moet zijn. Als
motief voerde hij aan, dat men kan- verwach
ten, dat de toestand van het democratische
front in het voorjaar slechter zal wezen Hij'
drong aan op een snel ingrijpen van Engeland
en de Vereen. Staten ten' bate van China,
dat reeds vier jaar gevochten heeft. Hij sprak
de hoop uit, dat de zending van Koeroesoe
te Washington zon mislukken.
-te'.®
hiervan overbleef werd Bestemd om te verdee-
ten in pakken aan vrijwilligers die niets van fa
milie of bekenden toegezonden krijgen.
Aangenomen is dat allen hiermede accoord
gaan.
Aan familie of bekenden in Nederland van
Nederlandsche vrijwilligers, wier laatste woon
plaats in het buitenland was, wordt mede ver
zocht een binnendoos aan te vragen, en voor
de vulling zorg te dragen, daar de ledige doo-
zen niet eerst naar het buitenland gezonden
kunnen worden.
Tenslotte wordt er de aandacht op" gevestigd,
dat voor alics wat betreft d°zo Kerstpakketten,
het adres uitsluitend is: Hoofdkwartier Vrijwilli
gerslegioen "Nederland, 'Koninginnegracht 22, Den1
HaaS-
Be "sneeuwval in de Sovjet-Unie heeft vele wegen in erbarmelijke* toestand ge-
braeht. Maar ondanks modder en slik ga an de Duitsche troepen onvervaard verder.
(P.K. Plen'tk ,11II, Zander-U).
Het rijkscommissariaat deelt mede:
De commissaris-generaal voor bestuur en
justitie heeft op grond van paragraaf 3 van
verordening no. 108/40 (vierde verordening over
bizondere bestuursrechtelijke maatregelen) te
zamen met paragraaf 4, artikel 1 van verorde
ning no. 3/40 over het uiioefenen van de re-
gceringsbevoegdheid in Nederland tot burge
meester benoemd: de adjunct-commies van de
provinciale kans' lanj van Groningen, R. W.
Keiser tot burgemeester van Winsum; de secre
taris van de Haze- en Zijpepolder J. D. Rig-
fers, tot burgemeester in Zuid- en Noord-
Schermer.
Van het meerendeel der musici, verbonden
aan de Nederlandsche orkesten, kan men zeg
gen, dat zg de kunst dienden om do kunst Met
uitzondering van de leden van het Concertge
bouw Orkest te Amsterdam in van een enkeling
bij het Residentie Orkest, genoot niemand een
salaris, waarvan men behoorlijk met een gezin
kan leven. Leden van het Rotlerdamsch Philhar-
momsch Orkest ontvingen f82 per maand, van
de Haarlemsche Orkestvercemging f63, van de
Arnbemsclie Orkestvereeniging f651 En dat nog
niet eens 12 maanden per jaar. De leden van de
llaar'emsche Orkest: reemging konden sleclds
7 maanden, van het Rott Philh, Orkest tot voor
kort 43 weken op een salaris rekenen. En toch
speelden deze mannen opgewekt en met over
gave, dikwijls nog deftig in 't zwart uitgedoscht
met een wit vest, ondanks hun groote matencele
zorgen.
Het departement van volksvoorlichting en
kunsten, daartoe in staat gesteld door het de
partement van financien, heeft krachtig inge
grepen en heeft zich ten doel gesteld de gezond
making van het muziekwezen in Nederland,
beginnend bij de orkesten.
Het hoofd van de afdseling muziek van eerst
genoemd departement, de heer Jan G. Goverts,
heeft ons meegedeeld, welke maatregelen op
sociaal, economisch en cultureel gebied zijn
genomen, om de orkesten, die de dragers zijn
van het muziekleven -n Nederland, op te heffen.
De sociale positie der orkestleden
\)e bestaande acht orkesten zgn in versclul-
lende klassen ingedeeld: het Residentie Orkest
ca het Rott. Philh. Orkest zullen in de toe-
komst met een bezetting van 79 man, tot
de eerste klasse behooren; het Utrechfhch Ste
delijk Orkest en de Groningsche Orkestvereeni
ging met 66 man tot de tweede klasse en de
Haarlemsche Orkestvereeniging, de Arnhemsehe
Orkestvereeniging en het Maastrichter Stedelijk
Orkest met 56 man tot de derde klasse.
Een aparte klasse vormt bet Concertgebouw
Orkest, dat die buiten deze regelmg valt, omdat
daar <fe salarissen reeds boven de nieuwe nor
men uitgingen.
Momenteel was nog geen geld aanwezig, om
de ontworpen indeeling consequent door te voe
ren. Daarom is voorloopig alleen hei Re
sidentie Orkest in de le klasse, het Rott. Philh.
Orkest en. het Utrechtsch Stedelijk Orkest in
de 2e en de rest in de 3e klasse ondergebracht.
Ook de ^bezetting, van de hooger geklassificeer-
Je orkesten lis nog.ruet zóó, dat zij in. alle
opzichten: aan do nonnen vofdoen.
musici hebben zich daarvoor aange-
voor., do orkestleden
jonge
meld'
Een pensioenregeling
wordt nog bestudeerd.
Wordt eeuerzijds de musicus, die deel uit
maakt van een orkest, in sociaal opzicht in
een tot nu toe voor hem ongekende positie
gebracht, daartegenover zullen ook eenige voor
waarden staan Met bet z g „snabbelen", het
wat er bij verdienen door hier en daar ta
gaan spelen, zal het uit zijn. Daardoor wordt
tevens bereikt, dat de musicus, die van de
„amusementsmuziek" moet leven, een geduchte
concurrent kwijt raakt, waardoor ook hij in
een betere positie komt Het optreden als solist
valt vanzelfsprekend niet onder het „snabbe-
len" en ook het les geven blijft vrij.
De economische kant
Omtrent den econoimschcn kant van' do sa
neering van liet Nederlandsche orkestwezen deed
de heer Goverts eveneens interessante mede
deelingen.
Van de orkestuitgaven vormende salaris
sen 75 pet slechts 17 pet. van die uitgaven
worden gedekt door de entree's en verhuringen,
zoödat 83 pet van de uitgaven op andera
wijze moeten worden gedekt.
De acht Nederlandsche c.kesten, worden geen
staats orkesten, maar oi schept de staat do
waarborg, det deze orkesten behoorlijk wor
den geexploiteerd.
Er wordt een centraal toezicht op de or
kesten ingesteld, dat ook algemeene richtlijnen
zal aangeven b v. ten aanzien van het creeeren
van behoefte aan goede muziekuitvoeringen;
het leggen van contact tusschen de orkesten en
scholen, de jeugd en vakveroenigingen. Er be
staat een honger naar muziek! Door een ver
deeling van het land in rayons, waarbij elfc
orkest zijn eigen, „werkterrein" krijgt, zal er
naar gestreefd worden overvoering van een
bepaalde stad te voorkomen Daarbij zal men
echter zooveel mogelijk bestaande tradities ont
zien,.
Aan het departement van volksvoorlichting
en kunsten wordt een nieuwe nfdeelmg ge
schapen-: Kunst aan het volk, die bestudeeren
zal, Tioe verschillende vereenigingen geholpen
kunnen worden. Deze afdeeling zal systemen,
die hun deugdelijkheid hebben bewezen, aan
andere belanghebbenden doorgeven; initiatieven
bundelen, enz.
Ook zal de werkzaamheid van orkesten,
koren, kamerorkesten, vereenigmgen als Kunst
aan- het Volk of Kunstkringen gecoördineerd
'worden, opdat men' elkaar door ongunstige 'data
De voorioopige indeeling beteekent" voov de I te hepalen voor uitvoeringen, met m de wielen
betrokken musici een enorme verbcteimg De Daarbij zal zoovel mogelijk aan het
♦i-. j ii I n.irhf>nlior ïninnriöf urnrnpn /YtrAnrPinrPn Aitrk
leden van het Rott. Philh.. Orkest b.v., die
voor kort van f 60f 90 per maand verdienden,
maken een sprong tot f 150—f266 per maand.
Er is een nieuiw systeem van opklimming in
gevoerd. Vroeger golden daarvoor meestal de
dienstjaren, waardoor de prikkel om zich in te
spannen niet altijd even sterk werkte. Nu is een
belooning „volgens lessenaar' 'ingevoerd, d.w.z
de derde- le violist in een orkest 2e klasse ia!
f2475 per jaar verdienen; de vierde le violist
f 125 minder,- de vij'fde, zesde, zevende en
achtste telkens^ f 50 per jaar minder; de ne
gende weer f25 minder dan de achtste, enz.
Jongere musici van 22—23 jaar zullen 10
pet, van 2122 20 pet. en beneden 21 jaar
30 pet. onder het normale salaris blijven. Voorts
wordt het leerlingensysteein ingevoerd, waarbij
het eerste jaar 35 pet en het tweede jaar
60 pet. van liet normale loor wordt ge
noten.
Deze nieuwe saiaiisregeling c.sr.ht oen enor
me extra uitgave; niet minder dan 12 mil-
lioenl
Tot voor kort verstrekte het rijk aan sub
sidie f147.000 per jaar; het vorig jaar werd
dit opgevoerd tot £212 500.
Het groote bedrag van 12 millioen op
een totaal van ruim 2 millioen dat bij
do nieuwe regeling ongedekt bleef, zal door
het rijk en de Ned. Radio Omroep samen
worden gefourneerd
Voor wat de Ned. Radio Omroep betreft,
staan daar vanzelfsprekend verplichtingen \an
de orkesten tegenover Voortaan zullen deze ge
zamenlijk per jaar ongeveer 300 micofroon-
concerten moeten geven, dus bijna 8 per week
De orkesten worden daartoor niet meer af-
particulier initiatief worden overgelaten. Aan
de dirigenfen en administrateurs van orkesten
zat een grootere mate van vrijheid worden ge
geven; zij zullen oen werkcoinbinatie vormen,
waarbij de dipgent het kunstzinnig en de ad
ministrateur het economisch gedeelte voor zijn
rekening neemt en het bestuur een coördi-
neerende rol is toebedeeld.
Een „Centraal Bureau voor het Orkestwezen"
is ingesteld, waarvan de heer E. Elzenaar,
vroeger administrateur van de Arnhemsehe Or
kestvereeniging, directeur is geworden.
Het'cultureele aspect
Zoo mogelijk zal op eik concert van een
orkest het werk van minstens één Nederland-
schen componist moeten worden uitgevoerd, zoo
dat ongeveer 20 pCt. van alle uitgevoerde
werken van Nederlandschen bodem zijn.
Den laatsten tijd worden reeds veel Neder
landsche solisten geëngageerd voor concerten;
het departement zal er voor waken, dat dit
zoo bhjftl
Jonge componisten krijgen een kans hun
werk ook eens te hooren en zij zulten zelfs
van een bevoegde commissie aanwijzingen ont
vangen, die van veel nut kunnen zijn,
waarbg echter geen invloed op den stijl zal
worden uitgeoefend.
Het ligt voorts in de bedoeling aan compo
nisten opdrachten te verstrekken werken te
leveren, die geschikt zijn b.v. voor koor en
harmonie orkest, om die uit te voeren in plaat
sen, waar het muziekleven Moeit, - maar waar
bezwaaihjk een groot orkest een concert kan
geven.
Ook wordt overwogen, hoe door orkesten
aan groote koren hulp geboden kan worden.
Tusschen de muziekscholenen de orkesten
zonderlijk betaald, maar de bijdrage komt in zal voel worc!en gchoudcn om geschikte
de generale pot, waaruit geput wordt om de jongelui te ieidcn, dio de plaatsen in de
eolnwnenn au mul ta hMnnnn - 1
salarissen op peil te brengen
Behalve de orkestleden zullen ook de diri
genten en administrateurs beter betaald wor
den.
Om do taak der dirigenten ietwat te ver
lichten, wordt zoo we reeds gemeld heb
ben 't systeem van den 2en dirigent <-n den
leerling-dirigent ingevoerd. Reeds meer din 50
oricesten zullen kunnen innemen.
Na do saneering van het orkestwezen (do
nieuwe salansregehng is 1 October 1944.
reeds in werking getreden) zal de afdee
ling muziek van het departement vaa
volksvoorlichting en kunsten haar aandacht
besteden aan de groote en goede koren,
die er in ons land zijn.
X,
Op de groot» i'rniUtwerkcrijcn te Hecrliugowaard cn omgeving is liet
z.g.n. ivinterfruït geplukt, en wordt thans gesorteerd en in daarvoor
speciaal ingerichte koelhuizen opgeborgen. Met een maatplankjc wordt
egn groot soort peren gesorteerd. Hierbij zijn exemplaren dje meer dan
een half kilo wegend (Polvgoon-Kuipoi)
