m
Maandag 24 November 1941
Britsche uitvalspogingeni te
Tobroek verijdeld
V
m.
wijze
tams
tijd oh te verduisteren
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. «9300 (3 LIJNEN)
94ste Jaargang
POSTREKENING *311
No. 22945
De divisie Ariete weert zich op heldhaftige
=Vïctorie— Duitschland wint
voor Europa aan alle fronten
Rostof ingenomen
Kolonel Mölders
verongelukt
Met Duitschland tegen"
het kapitalisme s
tÉP
De toestand te Moskou en
Leningrad
Mederlandsche boeren
naar-het Oosten
Voorbereiding van den nieuwen
oogst in Wit-Rusland
Prijsopdrijving van
groenten
Zware straffen voor grossiers,
o.a. sluiting van zaken
Nederlanders willen niet
vechten voor Engeland
Termijn voor de kerstpakketten
verlengd'
v:;Sx
vtze courant Twachljnt dagellj*». met otaondtrisf
V4n JCcin- cn Fectldagen.
Priia per kwartaal 12.10; lranoo per post l 2.G0.
Ma Per week; 16 eta. A&oniMike Hammers
S ots*'Abonnementen wonlen dagelijks aangenomen
Advcrtentiën voor bet eeretvolgend nummer moeten
vöór elf uur aan bet Bureau bezorgd lijn. 'aZater-
dags Vóór y uur. Een" bepaalde plaats \qd
cdvertentiër vvordl niet iewaarborgd.
Prijs der advertentifiu: no l_5 regels tl.60,
tedere regel meer f0.31; in bet Zaterdagnammrt
1—4 regels 1.85, iedere regel meer '0.86.
Reclames f0.77 per regel. Incassokosten 5 ets,
postkwitonties 15 ets. Tarieven van adverteutiftn
bij abonnement sijn aan bet Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen vooruitbetaling Kleine
Vandaag 17.39 u. - Morgen 17.36 u.
Zonsopgang morgen 9.18
Maan op 14.24 uur - onder 1.07 uur
DIRECTIE: Mr. H.' A. M. ROEtANT3. HOOFDREDACTEUR: IJl. STAVENQA
Advertenties opgenomen f0.52 e/m 15 woorden,
f0.77 t/*u 25 woorden. Elk woord meer S cent tot
een mpximma van'30 woorden. Voor brieven onder
Jettex of adres to bevragen Bureau blad. wordt 10 ct.
extra in rekening gebracht.
Donderdags Kleine Advertentiïn tot 25 woorden
f 0.26 mits vóór Woensdagavond 6 uur aan
het Bureau bezorgd.
Zaterdags: Kieme Advertenties 1,03, indkn
oiet vóór Vrijdagavond 6 uur bezorgd.
•WSVV'.
Het communiqué van Zondag van het Itaii
aansche hoofdkwartier luidt:
In de Marmarischc' woestijn duurden op
22" November de gevoelden langs het geheele
front van do grens tusschen Cyrenaica en
Egypte en van Tobroek voort. Onze divisies
wezen allo aanvallen van den vijand, die nieuwe,
zware verliezen leed, resoluut af. De divisie
Ariete alleen, al heeft in de gevechten dezer
dagen meer dan 250 gepantserde voertuigen,
waaronder 55 gevechtswagens, vernield en
eenige honderden gevangenen gemaakt. De
Duitsche divisies hebben in hevige gevechten
aanzienlijke verliezen aan Britsche gepantserde
afdeelingen toegebracht; ^o.a. zyn meer dan
200 gevechtswagens vernield.
Een onzer duidelijk te herkennen veldlazarets
is door de vijandelijke luchtmacht herhaaldelijk
met bommen en machinegeweervuur bestookt.
Vijf-en-twintig verpleegden werden gedood en
35 gewond. De. vijand, heeft luchtaanvallen ge
daan op dorpen in den Dzjebei 'Cyrenaica.
Eenige huizen van kolonisten werden bescha
digd ,- er zijn geen slachtoffers.
Aan het front van Tobroek hebben de Duit
sche en Italiaanschc troepen talrijke vijande
lijke gevechtswagens vernield en" den vijand
groote verliezen toegebracht "bij de verijdeling
vm alle uitvaispogingen. In het verloop van
den strijd te land hebben onze luchtmacht en
onze afweer tot dusverre 15 Engelsche vlieg
tuigen neergeschoten. De afweerbatterijen dec
divisie Paria hebben bovendien nog twee vij
andelijke toestellen neergeschoten. Acht eigen
vliegtuigen gingen verloren.
Een gemotoriseerde colonne van den vijand,
die afzonderlijk opereerde in de woestijn van
Cyrenaica, werd door Itaiiaansche en Duit
sche afdeelingen vliegtuigen ontdekt en aange
vallen. Meer dan honderd pantserauto's en
vrachtauto's werden getroffen en geraakten in
brand.
Bij een operatie ten Noorden van Bardia
is een vijandelijk oorlogsschip in brand ge
raakt en op de klippen geloopen.
In Oost-Afrika werden in den middag van
21 November de onoverwonnen afdeelingen'van
- CulquabertFercaber, nadat zij tot .den strijd
met den bajonet en handgranaten warem over
gegaan, door de drukkende, numerieke superiori
teit van- <len vijand - ót-t-rwolclfyzd. Bg dervheld-
- haftige werdiaH&i^^dhStocH&ddó'.zicA^^la^syin.-
bool vitir dapperheid der Itaiiaansche afdee-
.AneonA het bataljon Carabieri op roemvolle
wijze. Nadat "'de' munitievoorraden waren uit
geput, heeft dit bataljon tot het uiterste zijn
overweldigende tegenaanvallen met. het blanke
wapen uilgevoerd. Bijna alle Carabinieri zijn
zjjn gesneuveld.
Aan het front van Celga werden hevige
vijandelijke aanvallen op 20 November door
onze formaties verijdeld. De vijand liet vele
dooden op het slagveld achter, onder wie een
hoogen Engolseben officier. Er werden talrijke
gevangenen en een overgroote buit aan wapens
en munitio gemaakt. TcT Gondar viel de vjjand
opnieuw het ziekenhuis van Gondar aan en
beschadigde dit. Eenige menschen werden ge
dood.
Een Itaiiaansche formatie jachtvliegtuigen met
nieuwe, verbeterde kenmerken, "geraakte gisteren
boven Malta in gevecht gewikkeld met ongeveer
veertig vijandelijke jagers. Zes vijandelijke ma
chines werden neergeschoten, vele anderen
werden zwaar getroffen. Een van onzo vlieg
tuigen keerde niet terag.
In den :.nacht van .21 op 22 November,
werden drie Britsche gevechtsvliegtuigen en
torpedoviiegtuigen door onze oorlogsbodems om
laag geschoten in de Middeliandsche Zee. Twee
van onze torpedojagers die opereoren in het
centrale deel van het Oostelijke bekkender
Middeliandsche Zee hebben met dieptebommen
een vijandelijke duikboot tot zinken gebracht.
Britten erkennen hun zware verliezen.
De Britsche berichtendienst publiceert in een
commentaar op dé gevechten in Noord-Afrika
een bericht uit Cairo, waarin openlijk wordt
toegegeven, dat de Britsche verliezen aan tanks,
en pantserauto's zeer groot zijn. Eveneens wordt
toegegeven,- dat de Britsche luchtmacht bij do
operatics in Libye 24 vliegtuigen heeft verloren.
Een militaire woordvoerder te Cairo heeft
volgens den berichtendienst verklaard„Toe
gegeven moet worden, dat wij op krachtigen,
ja, zeer krachtigen tegenstand stuiten cn dat
ue gevechten zeer zwaar zijn."
De Amerikaansehe missie in Egypte.
Dp^Amerikaanscho brigade-generaal Maxwell
is, naar Associated Press meldt, te Cairo aan-
gekomeif om zich te belasten met de leiding
der Amerikaansehe militaire missie, die toe
zicht moet houden op de materieele steunver-
leening der Vereen. Staten, aan de Britsche
strijdkrachten in Afrika.
Verschillende terreinwinsten aan het Ooste
lijk front. Generaal Von Briesen
gesneuveld.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht
maakte Zaterdag bekend
-Naaf in een extra bericht is bekend gemaakt,
hebben snelle troepen van het leger en for
maties der Waffen S.S., onder opperbevel van
den 'kol.-generaal Von Kleist, na felle gevech
ten dè stad Rostof aan den benedenloop van
de Don, ingenomen.
Ook in andere sectoren van het Oostelijk
front is in aanvallen verder terrein gewdhnen.
Voor Leningrad zijn verscheidene door pant
sers en laagvliegénde toestellen ondersteunde
uitbraakpogingea van sterke strijdkrachten van
den vijand mislukt
Op het Britsche eiland hebben gevechts
vliegtuigen overdag voltreffers met bommen ge
plaatst op spoorweginstallaties ten Noorden van
New Castle. In den afgeioopen nacht is een
vliegveld aan de zuidwestkust van Engeland
gebombardeerd.
In Noord-Afrika staan Duitsch Ualiaansche
troepen sedert 19 November op een breed
front in zwaren strijd met sterke Britsche
pantserformaties. De slag duurt voort.
Op 20 November is in de gevechten aan
het Oostelijk front de bevelvoerende generaal
van een legercorps, generaal der infanterie
VonBriesen, gesneuveld.
Zware» Britsche panlserverliezen- in
Oost-Afrika.
Het opperbevel der Duitsche weermacht deel
de .Zondag medeti
,a.an'.het Oobtclijk froht-Aiebbeïi: onzo aan-
*wallé«®tot- niéuwe- süëcèsseó' gelèid.-'
In dfé wateren - om Engeland zijn ."in -den
afgeloopèn nacht twee koopvaardijschepen Von
middelbare grootte door bomtreffers zwaar, be
schadigd. Een dezer schepen kan verloren wor
den geacht. Overdag zijn luchtaanvallen gedaan
op fabrieken in Schotland. In den afgeioopen
nacht zijn havens aan de Zuidoostkust van
Engeland met succes gebombardeerd.
In Noord-Afrika hebben de Duitsch Ualiaan
sche afdeelingen in succesvolle gevechten met
de Britsche strijdkrachten, die uit het zuid
oosten waren genaderd, meer dan 260 pantser-
gevechtswagens en ongeveer 200 gepantserde
voertuigen vernietigd. Krachtige, door pantser
wagens gesteunde uitvaispogingen der bezetting
van Tobroek zijn verijdeld door de omsingelen-
de Itaiiaansche troepen. In hevige Iuchtgeveclh
ten heeft de vijand 25 vliegtuigen verloren. Bij
een luchtaanval op een Britsch vliegveld zijn
verscheidene bommenwerpers op den grond ver-
nield.
De slag in Noord-Afrika duurt onder zware
gevechten voort.'V
De Japansch-Amerikaansehe
onderhandelingen.
Omtrent de missie van Koerocsoe riieldt de
„New-York Herald Tribune", dat de onderhan
delingen tusschen Japan en de Verecnigde Sta
ten weliswaar tot stilstand zijn gekomen, aan
gezien Japan niet bereid is de spil te verlaten,
maar^dat de mogelijkheid, gebleken is van een
beperkte overeenkomst. Daarbij zou Japan zich
hebben bereid verklaard zijn troepen uit Indo-
China terug te trekken als tegenprestatie te
genover een gedeeltelijke opheffing van de eco
nomische beperkingen der Vereenigde Staten.
Hoofdkwartier van den Filhrer, 22 No
vember. (D.N.B.). Het opperbevel van
de Duitsche weermacht deelt mede:
Snelle troepen van het leger en for
maties der Waffen S.S., onder opper
bevel van den kol.-generaai Von Kleist,
-hebben na felle gevechten de stad
Rostof aan den benedenloop van de Don
ingenomen. Daarmede is een handels-
en verkeerscentrum in onze handen ge
vallen, dat voor het voortzetten van den
oorlog van bizondere beteekenis is. Aan
de tot dit succes leidende'operaties heb
ben de formaties van jiet luchtwapen
onder leiding va.n generaal Ritter vod
Greim, een schitterend aandeel gehad.
De inspecteur derjachtvliegers, kolonel Wer
ner Mölders is op 221 November op oen dienst-
vlucht met eea koeriersvliegtuig, dat hij niet
zelf bestuurde, bij Breslau' doodelijk veron
gelukt
Door den vijand 'niet overwonnen, heeft deze
overwinnaar in 115 ^luchtgevechten zoo op
tragische wijze den vlfegerdoöd gevonden.
De prestaties van shccesseh van dezen 28-
jarigen 'officier zijn* weergaloos.
Irv-Juli 1941 verleende de Pührer aan. kolonel
Mölders na zijn 101ste 'overwinning in de
lacht de hoogste etaderscheidmg voor betoonde
dapperheid, n.l. het 'eikenloof-met de zwaarden
en brillanten, behöarende bij het ridderkruis
van het ijzeren kruis. -'
De Fühirer heeft bepaald dat het jachteskader,
dat door Mölders naar zoovele overwinniageu
is gevoerd, voottaair zijn naam zal dragen.
A.MBW
Gevangen genomen bojsjewjki worden ami den- bovenloop van de Wolga met guntmi-
bouferi de rivier overgezet. (PK; Kilhn, Atlantic,' Zander M.).
De vertegenwoordiger van de „Asahi Sjim-
boen" te Moskou, die', thans naar Samara is
vertrokken,meldt, dat (men in de straten van
Moskou bijna uitsluitèndro'ide mannen en vrou
wen .en kinderen' ziét. De stad maakt een
troosteloozen Indruk." Allo jonge mannen schijnen
-naar het- front gestuurd-te zijn. Cp pleinen en
in"plantsoenen krijjjen -jde - arbeiders- hun eerste
"militaire opleiding. Men 'idont Jbtun, hoe moet
■vvo rden ,gè;;e ?2D 0*1 ?én'. i u l.'.be,:
diend -riióet 'wónlen. JVIeh is^vTffwel-gereed mét
het opwerpen van' barricades, waarmede einde
Oclober begonnen werd. -
Achttien bolsjewistische arbeiders, die den
20sten November ten Westen van Moskou met
opgeheven armen op een Duitsche verkennings
troep toeliepen, hebben medegedeeld,dat zij
eenigè dagen tevoren uit Moskou waren ge
vlucht. Zij hadden daar schuilloopgraven moeten
aanleggen en door bommen aangerichte schade
-moeten herstellen. Als reden voor hun vlucht
gaven zij op de slechte behandeling door hun
commissarissen en den catastrofalen toestand
in de stad.
„Wij moesten dag en nacht werken
kregen slechts honderd gram brood per dag",
zoo zeiden zij. Wie daarover klaagde, liepge
vaar wegens sabotage te worden doodgeschoten
- In Leningrad woedden Zondag opnieuw tal
rijke branden, tengevolge van de beschieting
der stad door de Duitsche artillerie.
Een duizendtal bolsjewisten trachtte een
uitval te doen. Zij probeerden n.l. over de
bevroren-Newa te komen, maar werden daarbij
teruggeslagen. Meer dan 500 man bicven op
bet ijs liggen.
Des middags werd een nieuwe poging ge
daan, voorbereid u.-nr artillerievuur. Opnieuw
werden de bolsjewisten met aanzienlijke ver
liezen teruggedreven: de Duitschers maakten
verscheidene honderden gevangenen.
Bloedig* gevechten in Oost-Afrika.
fn Oost-Afrika, met name in Abessinië, wordt
nog steeds door de Italianen een taai verzet
tegen de Britsche overmacht- geboden.
Een yan onze colonnes, zoo zegt het Itaii
aansche weermachtsbericht van Zaterdag, beeft
een moeilijke' operatie zegevierend (en uitvoer
gelegd en die geïsoleerde stelling van Celga
door middel van vrachtauto's uit Gondar gera
vitailleerd. Tegen den verbitterden tegenstand
van ervaren vijandelijke strijdkrachten doorston
den onze troepen met élan <jn vastbeslotenheid
vier dagen durende bloedige'gevechten, zij baau
den zich met geweld een weg brachten den
vijand verliezen toé van ruim 600 man en
maakten zich van talrijke wapenen en gevan
génen meester.
De afdeelingen der stelling van Culquabert-
Fercaber, die sedert 13 November zonder rust
poos vechten en dag en nacht zijn blootgesteld
aan het vuur der vijandelijke artillerie, strijden
sedert gistermorgen tegen verre superieure strijd
krachten en oorlogsmiddelen.. In. tegenaanvallen
cn met het blanke wapen in. dc vuist verdedigen
zij .dapper en tot het uiterste do him toever
trouwde stellingen.
Zaterdag zijn ruim honderd Nederlandscho
boeren uit Oidenzaa! vertrokken, om het op
de bolsjewisten veroverde land te gaan om
zetten in vruchtbaar akkerland en als bedrijfs
leider en assistent-bedrijfsleider op do dorpen
en gehuchten, die voorheen als Kolchosen wer
den beheerd, te worden geplaatst, om met be
hulp der landbevolking iu het voorjaar vooral
door den verbouw van brbodgraan slag te
leveren voor de voedselvoorziening voor Euro
pa en ons land. Zij kwamen uit alle stre
ken, er waren Friezen onder en Groningers,
Brabanders en Zeeuwen, bedrntsleiders uit den
Wieringermeer, zelfstandige hoeren en flinke
landbouwers. De oudste is 53 jaar, de jong
ste 19. Binnenkort zullea zij worden gevolgd
door anderen.
Nog in December vertrekken eenige transpor
ten en in Januari vermoedelijk 400 man. Via
Berlijn zullen zij zich voor. een verblijf van
vier weken naar oen kamp in Litzmannstadt,
„Het oude Lodz", begeven. Daax worden zij in
geënt tegen ziekten en vertrouwd gemaakt met
'iun uitrusting, die geheel op de omstandig
heden in het Oosten is berekend. Vervolgens
zullen zij doorreizen naar do plaatsen van
bestemming in Wit Rusland en vermoedelijk
o^k in de Oekraine. Voorloopig gaan zij alleen
en blijft hun gezin achter.
Op het station bevond zich o.a. do Landos-
bauernführer Graf Grote. Eenige hartelijke
woorden werden over en weer gewisseld en
nadat de nationaal-socialistische groet was ge
bracht, zette do trein zich onder/ het' gejuich
dor vertrekkende hoeren in beweging.
Aan het vertrek ging Vrijdag eer, intieme
feestavond vooraf in de zaien van hotel Ter-
stege te Oidcnzaal. De avond werd o.a. bijge
woond door Graf Grote.
Voorts kwam ook de boerenleider E. J. Bos
kam in den loop van den avond nog afscheid
nemen van zijn mannen.
Nadat de Somierbeauftragte voor de werving,
baron Vón Stechow, den avond had geopend
en burgemeester Weustink zijn Duitsche en
Ncderlandsche gasten had welkom geheeten,
sprak ir. C. Stat, de voorzitter van de com
missie voor de uitzending van bedrijfsleiders
naar Oost-Europa, president-directeur der Ned
Heide Maatschappij, de mannen toe.
Deze wees er op, dat zij als eerste Neder
landers op vreemde bodem zullen gaan werken
aan de voedselvoorziening. Gij helit aldus
spreker, een prachtige opgave te vervullen.
In u wordt een groot vertrouwen gesteld, want
gij hebt tot taak dcgraanvoorziening. ook
die van ons land, veilig, te .gaan. stellen. -Toont
niét alteen, dat gij goede boeren zijt, maar
ook goede Nederlanders en gocdó kameraden
door .ginda-jeen gemeenschap te stichten, waarin
het paröolï geldt:- een voor- .alten, en allen
voor een. Zórgt ervoor aldus besloot ir.
Staf zijn toespraak dat door den geest
waarvan gij blijk geeft, ginds steeds grooter
gebieden aan Nederlanders worden toegewezen.
Daarna voerde Landesbauernfiibrer Graf Grote
het woord.
Spr. wees erop hoe klein feitelijk de Euro-
peësche ruimte is tegenover de Aziatische en
in welk een kleine ruimte de Germaansche en
andere volken samen leven, weliswaar geschei
den soms door taai en cultuur, maar in een sa
menleving intensiever toch dan in welk uur der
historie. Dit besef aldus Graf Grote is
het wat ons de handen ineen met doen slaan
om alles voor ons en onze kinderen van betee
kenis is te beschermen tegen de Aziatische
cultuur".
Met zoovee! idealisme moet gij bezielt zijn,
dat gij als eerste pioniers de ruimten, gewon
nen door het Duitsche zwaard, wilt gaan culti-
veeren. Ik weet, dat gij Nederlandscho boeren,
daaruit meer kamt.putten dan anderen, ik heb
groot respect gekregen voor uw prestaties.
Tenslotte doet gij dit alles niét voor Duitsch
land alleen. Volgens toezegging van den Fülircr
zal datgene waf gij aan broodgraan boven de
behoefte daar uit den bodem haalt, ook ten
goede, komen aan Nederland. Hiermede krijgt
S# dus ook als Nederlandsche patriotten een
groote opgave.
Vrfceselijke ontdekking aan hef.
- Oostfront. ~"*v
Duitsche soldaten beleofden aan het-Midden-
Oostfront één verschrikkelijke ervaring. Ze von
den op het station van een kleine stad, waarom,
dagenlang gevochten was, twee gesloten göc:
derénwagonB. Toen zo de wagons'mét-dé rioó-
dige voorzichtigheid hadden geopend, ontdek
ten zé tot hun groote ontzetting, dat zich in de.
wagons kleine kinderen bevonden, die van -2,
tot 6 jaar ond. waren. De meeste kindoren ble-,
ken bevroren en verhongerd te zijn. De weinige
kinderen die nog in leven waren en door.'tie
Duitsche soldaten onmiddellijk verzorgd werdén],
vertelden, dat- zij vanhun ouders ivorenge
scheiden en-voor vérvogr in de goederenwagens-
opgesloten.
Britsehc nrijiieiilegger tot zinken
gébracht.
Het Britsche marineministerie heeft bekend
jemaaJct, dat de Engelsche raijnenleggcr Lato'na,
ot zinken is-gebracht.
Onder leiding van den districts-commandant
oor de prijsbeheersching en in samenwerking
met den centralen crisis controle dienst, is Vrij
dag j.l. te Amsterdam tegen prijsopdrijvende
groeiitengrossiers opgetreden op ecu wijze, waar
door de schrik erin is gekomen.
Omstreeks negen uur verschenen enkele con
troleurs en politieagenten op de centrale
markt. Snel wertlen de niets vermoedende gros
siers, S. te Graaf, W. van Smeerdijk en C.
Bras,- die op grond van een kort voorafgaand
onderzook verdacht werden .van het berekenen
an te hooge prijzen, gearresteerd. Enkele oogen-
blikken later verscheen reeds een politie-auto op
het marktterrein cn werden de verdachten over
gebracht naar het gebouw van dc inspectie voor
de prijsbeheersching, waar onmiddellijk met het
verhoor van verdachten en'getuigen, een aan
vang 'werd gemaakt
„Dertien grossiers werden Zatérclagochtènd
veroordeeld, dóór den inspecteur voor de
prijsbeheersching. tot' boelen, -varieerendc-v.
yaiihde- fóOO \toK»"£-1000,publicatie;',vari
<fc; vonnissen'.' in de (dagbladen '.ensluiting
fan- hun /.bedrijyéjn,; gedurende zés tót acht
ftaöh'den;] gépaard^"ghandé mét het verbód
tóf~ uitoefening fgm het'bérocp. van grossier
in' groenten, cn tfruiti In één, geval, werd
zelfs de ■sluiting; van het 'bedrijf voor góed j
Beyoiöa. - '"v '."'.H-y';'Y'\ - i
Erikely dttgen-gelgdenheeft dè inspecteur voor
de pi^stógcrsching (de grossiers in groenten
èn^frurt' van Sch'aik éndè NA'. Keizer's -fruit
handel, die eygneens óp /.ernslige wijze zich
aan prijsopdrijving, hadden shhuldig - gemaakt;
yèroorJeeid>tot. boeten ten bedrage van'f 2000
"éni-slnifmg./derbedrijven Toornden tijd van.vier
'tót mtoeféi
hing vas. 'hét' beroep ivmi-grolstérvoor' dénzclf-
den tijd. Van de N.V. Keizer wero bovendien
een voorraad fruit ter waarde van f13.000 tot
f 14.000 verbeurd' verklaard.
Uit Lorenzo Marques wordt aan het Alg.
Handelsblad het volgende geschreven;
„Het is bekend, dat de, Nederlandsche „re
geering" to Londen in den loop van dit jaar
eeu recruteeringsbcsluit heeft uitgevaardigd,
waarbij allo daarvoor in aanmerking komende
Nederlanders in het buitenland werden opgeroe
pen in het Nederlandsche leger, dat voor En-
golschen dienst in Engeland en Canada wordt
uitgerust, dienst te nemen.
Deze rccruteering voldeed niet aan de ver
wachtingen, welke men daaraan had gesteld
en derhalve werden in alle landen ca gebie
den, waar zich Nederlanders "beviaden, verga
deringen gehouden, om te trachton, door per
soonlek contact, deze recruteering vlotter te
doen verloopen. In tal van steden werden tot
dat doel comité's in het leven gcyoepon, welker
taak het was propaganda voor dc recruteering
door middel van openbare vergaderingen te
maken.
Ook in Zuid-Afrika zijn lal van propaganda-
vergaderingen gehouden. Naar ons thans met
eenige vertraging ter "oore komt, zijn deze
vergaderingen niet steeds in den smaak en
evenmin in den smaaak van de „Nederland
sche regeering" te Londen en haar vertegen
woordigers, de Nederlandscho gezanten en con
suls gevallen.
Op; tai van plaatsen werd juist in dezo
vergaderingen ongezouten., critiek gelucht op
de onderworpenheid der Nederlandsche regeering
te Londen aan de Britsche belangen.
Veel opzien heeft in Zuid-Afrika een eeni-
gen tijd geleden gehouden vergadering in het
stadhuis van Pretoria gebaard. Er deden zich
daarbjj zulko heftige tumulten voor,dat tea
slotte de vergadering voortijdig moést worden
gesleten.
Hier geschiedde zelfs het merkwaardige teit»
dat de voorzitter van de vergadering, do heer
Geerling," zijn critiek allesbehalve spaarde. Zoo
betoogde hij onder luiden bijval, dat de in
de Unie verblijvende Nederlanders er niet aan
dachten, het slachtoffer van een door een
uitgeweken regeering uitgevaardigd besluit te
worden.
Hij stelde de vergadering do vraag, wat
voor doel het had, zich op te- offeren voor
belangen, die onmiskenbaar niet in de eerste
plaats specifiek Nederlandsche belangen waren.
Hij bestempelde hol recruteeringsbcsluit als een
prestige-kwestie tegenover Engeland, waarvoor
Nederlanders in den vreemde, die geheel an
dere ervaringen met de Engelschen hadden
opgedaan,., hun bloed en geld moesten offeren.
„Wat; hebben wij daarmee te maken," riep
spreker uit. „Plotseling schiet het de Neder
landsche regeering te binnen, dat vrij hier
oök nog beslaan, vroeger-heeft mén zich nim
mer' om'Ónze belangen bekommerd, het had
er eerder den schijn van, dat men blij was
óns kwijt te zijn."
Nadat de toejuichingen hierop waren ver
stomd het hinderde de' vergadering in bet
geheel niet, dat ook de Nederlandscho ge
zant 'zich onder het gehoor bevond vervolgde
spreker:' „Nu worden wrj voor den dienstplicht
opgeroepen, opdat de heeren, die best be-1'
taalde baantjes bekleedeh, deze kunnen be
houden". Joelend stemde de vergadering met
deze uitlating in.
Voorts wees de heer Geerling er op, dat
de uitgeweken régeering niets van de stem
ming der in Zuid-Afrika verblijvende Neder
landers weet. Anders zou zij het niet durven
wagen, deze Nederlanders, die van de Boeren
en uit eigen ervaring weten, wat zijn van
Engeland te duchten hebben, op te roepen in
een strijd, die alleen om Engelsche belangen
gaat. Opnieuw brak uit de vergadering een
luide bijral los. Allerwegen werd geroepen,
dat Engeland ditmaal maar zelf de kastanjes
uit het vuur moest halen,' dat het ditmaal
maar zijn eigen menschen in den strijd moest
sturen.
Vergeefs probeerden eenige Nederlanders, tot
wie ook Koch behoorde, den strijd aan Enge-
iands zijde als. een rechtvaardige zaak voor
te stellen. Hij trachtte de goede verpleging
der Nederlanders in Engeland, die reeds dienst
hadden genomen, te schilderen. De vergadering
liet hem echter niet uitspreken. Bij ieder woord
groeide hot tumult aan. Tenslotte werd de rai-
crofoondraad'doorgesneden en Koch, die op het
podium stond, werd daarvan hardhandig ver
wijderd onder het geroep: „Werp hem ér uit,
hij is geen Nederlander meer. Hij tart onze
voorouders van Bloemfontein!"
'Slechts met de grootste moeite, gelukte het
ten slotte den Xcderlandschen gezant die dit
alles had moeten aanzien, aan het woord te
komen. Hij trachtte den ernst van den toe
stand, waarin Engeland verkeerde, te schilderen
en poogde op het gemoed van de vergadering
te werken, door te betoogen, dat alleen de
offerbereidheid van alle Nederlanders in staat
zou zijn de zelfstandigheid van Nederland te
herstellen. Voorts gaf de gezant de belofte,
dat Nederland na. denoorlog zich beter dan
vroeger om de belangen der Zuid-Afrikaners
en de daar wonende Nederlanders zou bekom
meren.
Doch ook dezen officieelen vertegenwoordiger
dfer. uitgeweken Nederlandsche regeering spaarde
men niet. Ilij kon zijn rede niet beëindigen
door het telkens oplaaiende tumult. De leiding
was ten slotte noodgedwongen verplicht tot
sluiting óver te gaan.
Het hoofdkwartiér van het Legioen Neder
land maaktbes.end:
(Tengevolge var. verschelende omstandigheden
is:ïde./afzending van de dopzen voor de Kerst-
pakkett.én, (vertraag..- Di4:ieeft - bjjyyglcn, die
een1; doos- agnvroe'ge.v de ivrecs "tloen; ontstaan,
.dat bun gavo niet tijdig* méér" zou kunnen,
worden tetuggézondèn.
De tertr'jn, die oorspronkelijk op 24 No
vember "a.:. afliep, is hu veriengd tot uiter
lijk -29 November n's.
-. Wie reeds-.aanvroegen,: wh<Shtte~ iifstig af cn
oyerstroome niet de ai' zoó zwaar Bqlaste wcr-
:kers op het hoofdkwartier, met verzoeken on>
inlichtingen.. 'i' -
Het gironummer van het verzorgingifonds is
nog-steeds 432100.
Kapelmeester -BerlijnsehcJStaatsopcr a.
Onze iandgénoot. Paul van Kempen is be
noemd tot kapelmeester van de Berüjnscho
Staalsopcra.
;-V
