Tien jaar N.S.B.
Wanneer zal den
kweeker recht worden
gedaan?
Gemengd Nieuws
Pag. 3
SCHiEDAMSCHE COURANT
Woensdag 10 December 1941
Ir. Mussert over volksche kunst
in Nederland
488e STAATSLOTERIJ-
68621 Beyer cn Frauendorf, vellenbtrelderlj en
Boter
Hoeden, Petten (ook In laken)
Hotet-Caf6-ttestaurant
68295 O. VAN MEURS, LANGE HAVEN 5.
Kantoorboekhandel
(Vervolg van pagina 1).
Aan liet slot van zijn rede zeide prof.
Goedewaagen
Tocih is liet behouden slechts do éeue zijde
ran volksche herleving. Vernieuwing is do an
dere zijde.
\olksch beset beteekent dat er een nieuw
volkslied op moderne wijze gaat klinken, dat
<Je oude teekeuen te lezen staan o'p nieuwe
huizen en meubelen, dat het oude gebruik
herleeft naar den trant onzer eigen eeuw.
dan reiken verleden, heden en toekomst elkaar
de band en sluit zich de ring om ons leven.
Sociale cultuurpolitiek.
De socialistische kant van volksche cultuur
politiek betreft de zorg der overheid voor den
cuftureelen werker en voor het publiek. Beiden
hebben in de liberale periode niet over te
veel 'belangstelling te klagen gehad. De liberale
staat gaf steun, maar liet den kunstenaar verder
aan zijn lot o\ er. De nieuwe staat daarentegen
schept zich een orgaan, waar overheid en cul
tuurwerker elkaar ontmoeten. Dit orgaan is de
cultuurkamer, het lichaam met publiekrechtelijke
bevoegdheid,dat de vakkundige, economische
en sociale belangen van allen, die in de cultuur
werkzaam zijn, behartigt en daarvoor tegenover
de overheid op de bres staat.
Waabom zouden wij den kunstenaar en jour
nalist niet tegen maatschappelijken nood be
veiligen? is het niet vanzelfsprekend, dat ook
zij eindelijk eens de - rechten krijgen die zij,
wellicht meer dam wie ook, verdienen? Om dit
aljgs in de rechte banen te krijgen hebben
wij ook -in ons land thans onze cultuurkamer,
gelijk wij een landstand hebben en straks een
arbeidsfront zullen hebben.
De leeken,
De zorg vaft het nationaal socialisme breidt
zich ook over de lecken uit.
Daarom bevorderen en ordenen wij den fee-
kenzang, het teekentoonecl, dat wij opnieuw
rederrjkerstooneel hebben genoemd, den leeken-
dans, de volksmuziek in de tallooze vormen, die
haar eigen zijn. Mits goed geleid kan deze cu!
tuur der leeken een niet te onderschatten be
standdeel in onze cultuur worden.
Socialistisch is ook het streven van ons na-
tïonaal-socialisten om het publiek tot de cul
tuur te brengen en hot bezoek van jeugd en
volwassenen aan tentoonstelling, concertgebouw
en schouwburg te slimuleeren.
Prof. Goedewaagen eindigde zijn belangwek
kende rede met te verklaren, dat wij een volk
en een tijdvak ten slotte niet afmeten naar zijn
bureaucratische macliine, noch ook naar de
socialle toestanden die zij voortbrengen, maar
naar hun cultuur.
Daarom willen wij geen cultuur, beslaande
uit paria's en snobisten, maar socialismo, bin
ding van allen aan allen, en verantwoordelijk
heid van allen voor allen. Wij luiden een nieuw
Cultuurpolitiek tijdvak in, zooals een ieder thans
het axbeiderssodalisme aanvaardt, zoo zal straks
hot cultuursocialisme in Nederland regel en wet
zijn.
Na prof. Goedewaagen sprak doK leider der
N.S.B., ir. At A. Mussert, over volksche kunst
in Nederland.
Alles in de wereld heeft een begin en een
einde, eeuwg leven iis hier op aardo niets en
niemand beschoren.
Is de scheppingskracht van ons volk, die eens,
slechts 'mvkelo* houderJon jaren geleden, zae>
ontzaggelijk groot was, is die kracht bezig te
sterven, ja of neen? Zoo het ja is, dan heeft
ons land in de toekomst slechts behoefte aan
musea en laten wij die dan snel bouwen, voor
dat wij ook dat niet meer kunnen. Zoo het neen
is, zoo dus de scheppingskracht niet stervende
i®, doch slechts onderdrukt en geknecht, ont
worteld en uit elkander geslagen, dan is het
zeker ook onze taak musea te bouwen odSJhct-
gcen geweest is van de oudste tijden af te be
waren en den volke te toonen om er leering
uit te trekken, maar daarnaast de voorwaarden
te scheppen opdat nieuwe lamst zal opbloeien.
Welnu, mijne volksgenooten, ik geloof aan de
zending van het Germaansche ras als het
krachtigste dragende element van het nieuwe
Europa, ik geloof aan de mogelijkheid, dat het
Nederlandsche volk, als deel van dit Germaan-
sche ras, 'tot nieuwen ongekenden bloei zal
geraken.
Op ons rust de verantwoordelijkheid om,
staande te midden van de grootste revolutie
van alle tijden, de grondslagen voor dien nieu
wen opbloei te leggen, de koers.te wijzen, die
gezeild zal moeten worden. Daarover zal ik
heden met u spreken.
Be Germaansche geschiedenis.
Wanneer wij de geschiedenis der Germaansche
volkeren overzien, dan zijn er eigenlijk slechts
twee perioden te onderscheiden, n.l. de periode
van de middeleeuwen in den meest uitgebraden
zin des woords, n.l. van 500 tot 1500, en de
tweede periqde van 1500 tot heden. Deze
tweede periode loopt nu af en een derde
periode is aanstaande. Wij aanschouwen de ge-
booiie daarvan. Do eerste periode van 500
1500, dat duizendjarig rijk, kenmerkto zich
door gebondenheid, de gebondenheid van aan de
toenmaals het kerkelijk en maatschappelijk le
ven beheerscbende rooinsch-katholiekc kerk.
Om* het begrip van den middeleeuwschen
stijl aan een voorbeeld duidelijk te maken", kan
men denken aan den bouw van een golhi-
sjihe kalliedraal. Deze ontstond door samenwer
king van lal van vaklieden, die ieder voor
zich bezield waren mot do idee van de kathe
draal in haar geheel.
Hier bobben wij een der duidelijkste en zui
verste voorbeelden van heigeen echte stijl, ge
dragen door een allo volksgenooten verbindende
idee, heeft vermogen te scheppen. Maar wer
kelijke vroomheid verwerd tot uitcrhjkcn vor
mendienst, ontaardde in het koopen van aflaat.
Vooral de Germanen, ernstig en waarheids-
lievend als dit ras naar zijn aard. is, ergerden
zich in het bizonder.
pe diepte van het Germaansche gemoed ver
zette zich tegen do uiterlijkheid van den vor
mendienst, waarachter geen werkelijk diep reli
gieus gevoel meer aanwezig was.
Ooi in de maatschappelijke vormen van liet
imdueleeuwsche loven was ontbinding opgetre-
Vau ongeveer 1500 tot in onze dagen is hol
eigenlijk dén tijdperk, n.l. dat van het losknoo-
pén van den hand die gedurende duizend ja*
ren de gehcclo cultuur omwikkeld had: de
christelijke katholieke idee. En het is tevens
het losknoopen van allerlei vormen van tra
ditie, gewoonte, recht, staatsorganisatie, cultuur
enz. De wetenschap maakt zich los van de
groote macht der katholieke en der hervormde
kerk. De kunst wordt individualistisch en komt
daarbij in de zestiende en do zeventiende eeuw
hier te lande op een zeer hoog peil, gevoed als"
zij werd door een krachtige, naar staatkundige
en economische expansieoverzee strevend en
daaidoor welvarend volk. In de achttiende eeuw,
verloopt zij ju samenhang met die van ro
ti i !!roPa in barok en rococo.
Het kapitalisme wordt meer en meer over-
erschend er> moer en meer volksuitbuitend.
Van mercantiel kapitalisme komt het tot in
dustrieel kapitalisme eu ten slotte tot uni
verseel kapitalisme. De Franache revolutie baart
Napoleon en Napoleon draagt het democrati
sche liberalisme over geheel Europa. Wel be
schouwd is dit liberalisme eigenlijk het eind
resultaat, waartoe het ontbindingsproces van de
middelecuwsche cultuur geleid heeft.
Wjj zullen niet zoo dwaas zijn te ontken
nen, dat ook in de' stijllooze liberale negen
tiende eeuw groole kunstenaars hebben geleefd.
Maar vergeet dan niet, dat dit alies buiten
het volk omging. Slechts enkelen konden er
van genieten..
De samenhang in haar geheel verwerd
meer en meer lot een süjlloozc ongebonden
heid, die tot volkomen willekeur ontaardde en
in belachelijkheid ten gronde ging.
Het cultuurlooze tijdperk leek aanstaande,
ja onafwendbaar.
liet s de historische roeping van het na-
tionaal-socialisme en het fascisme om dezen
dreigenden ondergang af te wenden en den
grondslag te leggen voor een nieuwe periode
in het leven der Europeesche volkeren, waarvan
niemand kan zeggen of zij vijf of tien eenwen
zal duren, maar waarvan wij nu reeds we
ten, dat zij het tijdperk zal zijn van do
volksche cultuur.
De grondslagen voor den
nieuwen tijd..
Ik ben ingenieur in hart en nieren, dus
bouwer, wien het orde scheppen in het bloed
zit. De orde zal hersteld worden door de
natuurlijke bindengon te herstellen, de kapot
geslagen levenskringen in beteren voriu op
te bouwen.
Het volk moet zijn. gebondenheid aan zijn
ras eu aan zijn bodem weer bewust wor
den, het moet zich op natuurlijke wijze orga-
niseeren, het moet zijn rechten cn zijn plich
ten ieeren kennen, bet moet in harmonie en
eensgezindheid zijn bcdrijfs- en gemeenschaps
leven weer inrichten. Zijn denken en handelen
moeten zich richten naar de wetten der schep
ping. Dan zal ontstaan die vrijheid in gebon
denheid, die noodïg is om tot den nieuwen
stijl te geraken, geboren uit de volksziel. Vol
gens deze nieuwe stijl zal een volkscultuur
ontstaan, die tot volksverheffing leidt. Cuituur,
die niet tot volksverheffing leidt, mist haar
doel.
Zoo gezien is het van groote waarde, in
dien wij ons verdiepen in de cultuur-uitingen
onzer voorgeslachten.
Ons bewust te worden van onzen eigen
aard, ons bewust te worden van den geest
die door de eeuwen heen tot ons is geko
men en nu leeft in ons .door hetzelfde oude.
bloed, dat van vader op zoon is overgevloeid
als door ccn nooit afgebroken bedding, dat
is het eciot noodzakelijke.
Het opl ouwen van nienwe levenskringen in
overeenstemming met den Germaansehen aard, is
do volgende noodzakelijkheid om tot weder
opstanding te geraken. De nieuwe staatkundige
en maatschappelijke opbouw in nalionaal-so-
cialislischen eu fascistischen zin teekent zich
reeds af. Van groot naar klem onderscheiden wij
het volgende.
Er is ontwakend een Europeesch bewustzijn,
een Europeescb verantwoordelijkheidsbesef, dat
volkomen zoek was en dat tot vernietiging van
het aanzien en de macht van Europa in ieder
ander werelddeel leidde.
In het noordelijk deel van Europa is groeiend
het Germaansch bewustzijn, het beset van de
Germaansche lotsverbondenheid, de overtuiging
dat het noodzakelijk is, „dat de Germaansche
volkeren elkander V Ieerenverstaan en begrij
pen en dat binnen de Germaansche levens-
ruimte de volkeren slechts in vrijheid kunnen
leven en bun toekomst verzekeren wanneer zij
militair en economisch samenwerken onder doel
bewuste leiding.
In dcu "Nederlandschen slaat, die een Ger
maansche nationaal-sociaiistische staat zal zijn,
zullen gewesten tot nieuwen opbloei komen.
De verscheidenheid van aard lusschen het wes
ten (Holland en Zeeland), bet noorden (Fries
land, Groningen en Drente), het oosten (Over
ijssel en Gelderland) en het zuiden (BraLant
en Limburg), deze verscheidenheid aal niet
doodgedrukt worden, maar als natuurlijke ge
aardheid tot haar recht komen en gerespec
teerd worden.
Binnen de gewesten zullen streken, dorpen,
steden ieder hun eigen karakter dragen.
Zoo zal dus staatkundige,.en natuurlijke orde
hersteld worden, m tegenstelling tot imperialis
me en absolutisme.
Maatschappelijk zal de orde hersteld worden
door de instelling vau levensklingen, corpo-
ratieèn, kamers, gilden of lioo zij verder ook
genoemd zullen worden. Het behoort tot de
voornaamste plichten van de waarlijke leiders
vau bet voik oku hun beschermende band uit
te strekken over de levenskringen, welke zij ont
dekken of welke zij hebben op te richten, waar
zij ontwricht of vernietigd zijn. Want deze
levenskringen zijn de bescherming van het volk
tegen kapitalisme en marxisme, die beide ten
slotte leiden lot de slavernij.
Rassenleer en volkskunde, bloed cn bodem
z'rjn waarden, die de nieuwe orde mede moeten
helpen tot stand brengen.
Ordening van de volkshuishouding, een nood
zakelijke voorwaarde voor volkswelvaart, kan
gebruikt worden om het kapitalisme nog mee-
dogenloozer te doen heersdien dan m het libe
rale stelsel van ieder voor zich, staatsabsolu-
tisme en ondermijning van den godsdienst zijn
de beste middelen om het superkapitalisme der
groote trusts te doen heersdien en het marxis
me onder nieuwen naam in te voeren. Nooit
mogen wij nalaten op onze hoede te zijn.
De natuurlijke bindingen in slaat cn maat
schappij te herstellen is orde scheppen, is het
vormen van een harmonische samenleving, waar
in de enkeling zich gebonden weel aan zijn
ras, aan zijn volk, aan zijn bodem, maar daar
door de ware vrijheid verlangt, die noodig is
om scheppend te werken. Zoo zal een nieuwe
stijl ontstaan, de uiterlijke voim van de inner
lijke gebondenheid. Deze nicnwjg stijl der volk
sche gebondenheid zal voor eeuwen richtsnoer
zijn voor de cultuur en haar ftot ongekenden
bloei brengen. Wil het nieuwe tijdperk der
volksche cultuur aan haar roeping beantwoor
den, dan zal het moeten staan in" het teeken
van de vrijheid in gebondenheid.
liet klinkt voor velen wellicht wat vreemd,
als ik, sprekende over het bewaren der oude
cultuurgoederen aanvang met "de liefde tot den
bodem.. Toch is dit het juiste begin, want
nergens spreekt de ziel van een volk sterker
uit dan hetgeen, het uit zijn bodem maakt.
De liefde tot den bodem is ons ingeschapen
en daarom ook is* het zoo uiterst noodzakelijk
dat bet nieuwe regiem zijn taak begint. In
de laatste eeuw is reeds 'zoo ontzaglijk veel
schoonheid verloren gegaan.
Ik weet hoe in de afgeloopen tientallen jaren
door vele hoogstaande, idealistische mannen ge-
daap. is wat in hun vermogen was om 1e redden
wat te Teddcn viel.
Het wordt een slechte tjjd voor diegenen, die
de natuur, het landschapsschoon willen opof
feren aan winstbejag. Het wordt een heerlijke
tijd voor de vrienden' van onze molens, ons
landschapsschoon, onze grachlen, onze monu
menten.
Heemschut zal straks ecu machtige organisatie
zijn in de Nederlanden.
Wat de monumenten betreft, niets mag meer
verloren gaan. Te veel, veel te veel is reeds
verloren.
Over 20 jaar moeten de monumenten zijn
hersteld en veilig gesteld. Geen schendende
hand zal er zich meer naar uitstrekken.
Onze musea bergen schallen, maar het vel
weet er nauwelijks van. Hoe vele tiehlaiï'i.,
of zijn bet honderdtallen millioeuen, zijn iu
de laatste vijftig jaren uitgegeven om op de
belangrijkste plaatsen der sleden broekenjj .lei
zen en bankiersgebouwen neer te zetten? Er
was geen geld voor musea noch voor burver-
zalen, noch" voor gildenhuizen, noch voor artis
tieke centra.
Ook dat verandert De kunstschatten zuilen
geopenbaard worden, het voik zal getoond «or
den wat schoonheid is en wat prullen zijn en
het zal weten van den eenvoud, de soberheid,
de-doelmatigheid, en daardoor van de schoon
heid van interieur van vroeger.
Onmiddellijk hierbij aansluitend is de liefde
voor onze taai, het zuiver Ieeren schrijven en
spreken, het ontdoen van bastaarden. Onze taal
geleerden, onze schrijvers en dichters, hun roe
ping is het daarin voor te gaan.
Opbouw .van de volkseh» cultuur.
Stel bodem en taal van een volk veilig en
organiseer de beroepsstar.den en al het andere
zal daaruit voortvloeien.
Tot de belangrijkste taken die te verrich
ten zijn, behoort het opvulien van de leegte
die er nu is tussehen overheid cn volk, ten
leegte, die men na liet wegvallen der bindin
gen uit vorige eeuwen, heeft trachten te vul
len met politieke partijen, welke aan eigen zon
den en tekortkomingen zijn ten gronde gegaan.
Het gezin en.,de beroepsstand zijn de beide
zedelijke wortelen van den staat. Beroepsslan-
den, corporatiën, samenbindend diegenen, die
in bepaalde opzichten, het volk te dienen heb
ben, zijn onontbeerlijk. Dus' ook corporation
van hen, die tot roeping hebben kunsten cn
wetenschappen 'te bevorderen. Nimmer zullen
deze corporation los mogen staan van liet volk,
nog minder zich verheven achten boven het
volk, want zij zijn hol en leeg zonder het
volk.
Ten nauwste zullen zij verbonden worden
met de gilden van het ambacht.
De cultuurkamer heeft tot doel de noodige
bindingen te vormen. Het vak zal geleerd moe
ten worden, de geesten zullen botsen, de in
spiratie der grooien zal de kleineren verhef
fen, wat ongezond is zal worden afgestootcn,
wat onbegrepen is en toch een toekomst in
zich draagt zal zich doorzetten tegen alle
belacheiijkmaking in. Talenten zullen.zich kun
nen ontplooien. Potsenmakers zullen terzijde
geschoven worden.
Voor één ding wil ik hierbij waarschuwen,
n.i. voor het staatsahsolutisme, voor het zotte
denkbeeld, dat de staat talenten zou kunnen
maken. Het geheele staatsapparaat is met in
staat om één genie voort te brengen, een Rem
brand!, een Vermeer, een Vondel, een Van
Campen.
„Zoo staan wij dan aan het begin van een
nieuw tijdperk in het leven van ons wereld
deel. Het Europeesche verantwoordelijkheidsge
voel, de Germaansche lotsverbondenheid, de
volksche saamlioorigheid, de .eenheid in ver
scheidenheid, de liefde tot het vaderland, de
eerbied voor den arbeid, al deze waarden re
delijk geordend, zullen den grondslag vormen
voor den nieuwen opbouw m Europa.
Het tjjdperk van de vrijheid in gebonden
heid is aangebroken. Groote" verwachtingen heb
ben wij er. van. Wg gelooven dat bet, moge
lijk- zal "zijn "vrede «n welvaart te brengen.
Wij gelooven ook dat oen ongekende opbloei
van alle cultuuruitingen in den besten zin van
het woord, plaats zal vinden. Wij gelooven, dat
Europa zich verjongt en dat de offers, die in
deze jaren gebracht moeten worden in bloed
en in tranen en waarin het Duitsche volk
in ongekende kracht en onvolprezen offervaar
digheid voor gaat, de barensweeën zijn van den
nieuwen tijd. Nog nooit is er iets grootsch
of iets goeds in de wereld voortgebracht zon
der dat alle duivelen uit de hél zich daar
tegen verzetten. De worsteling tussehen goed
en kwaad is van alle tijden. Maar het geloof
dat het goede zal overwinnen, is onverwoest
baar.
Zal er dan in dat Europa zijn een Nedèr-
landsch volk? Zal dit volk deel hebben aan
welvaart en cultuur?
Een stem in ons zegt: Ja, dat zal zijn;
de oude geestkracht zal herleven, voller dan
ooit. Daarvoor willen wij dan ook werken,
leven en strijden. Jonge raensehen hier aan
wezig, kunnen het nog beleven, wij ouderen
zullen dan sinds lang zijn heengegaan, heb
bende onze taak volbracht. Maar het volk,
waarvan wij zonen en dochteren zijn, zal
blijven bestaan. Aan ons (1e taak het te lei
den door de grootste revolutie van alle tijden
naar de wederopstanding, in het tijdperk aan
welks drempel wij staan. In Godsvertrouwen,
voorwaarts voor volk en vaderland.
Krachtig en langdurig applaus volgde op
deze rede.
De heer Van Geelkerken sloot hierna de
samenkomst.
il.'l kan niet ontkend woiden, dat degenen,
die rich met onderzoekingen bezig houden,
ongeacht op welk terrein, niet steeds de mo-
ree.e waardeering ontvangen die zij verdienen
en nog minder de fmancieele resultaten, waai-
op zij krachtens hun prestaties recht hebben.
Natuurlijk hebben wij bierbij bet oog op se
rieuze onderzoekers, op menscben die bezield
zijn met de gedachte, producten en artikelen
te verbeteren of uit te vinden, om daarmee
do geheele volksgemeenschap te dienen. Er
zijn "ettelijko gevallen aan te wijzen van men
scben, die zulks gelukt is, torn ijl zij maat
schappelijk zelf tengevolge hunner experimen
ten bijna of geheel in armoede hun dagen
moesten slijten. Onderzoekers zijn dikwijls men
scben die zoo opgaan in idealen, dat ze on
voldoende koopman zijn om het resultaat van
hun arbeid zoodanig „aan den man" te bren
gen, dat ze er zelfs een lietere maatschap
pelijke positie door deelachtig worden, Uit
zonderingen bevestigen natuurlijk ook hier den
regel.
Op kweekersgebied, ons bepalende bij dit
terrein, is het niet anders. Een sterk voor
beeld daarvan is ongetwijfeld de pionier der
aardappel kweekers, wijlen de beer G. Vceuhui-
zen te Sappcmeer. Meerdere nieuwe rassen
met uitnemende kwaliteiten heeft hij aan het
Nederlandsche aardappeisoriiment toegevoegd.
Inzonderheid moge hierbij worden gedacht aan
do alom bekende „eigenheimer". In de eerste
plaats heeft daarvan de Nederlandsche boer
geprofiteerd in den vorm van hoogcre op
brengsten per H.A. en dus van meer financieel
gewin. In de tweede plaats is de verrichte
pioniersarbeid het Nederlandsche volk ten goede
gekomen. Vooral in tijdsomstandigheden als de
iiuidigo voelt ons volk wat het zeggen wil
dat de Nederlandsche boeren in ruime mate
kwaliteitsaardappels verbouwen.
Nu deed zich, om even bij den heer Veen-
huizen te blijven, het feit voor, dat, zoodra
deze met den verkoop van een nieuw aard-
ajipelras begon, ieder dp gelegenheid had dit
te vermeerderen en het dan als pootgoed in
den handel te brengen.
Daardoor was het mogelijk, uitbreiding
aan den aanplant ^an het nieuwe ras te
geven, zonder dat de kweeker eenige ver
goeding ontving voor zijn arbeid van meer
dere jaren.
Het gevolg iis dan ook geweest, dat de
lieer Veenkuizen met moeite zijn kweekerswerk,
waaraan hij zijn liefde verpand had, kon voort
zetten, laat staan dat hij een belooning ont
ving in overeenstemming met de waarde van
zijn prestaties.
Hetzelfde geldt in meerdere of mindere mate
van andere kweekers van land- en tuinbouw-
gewassen. Het is niet de geldelijke bclooning,
doch de liefde voor den arbeid, die hen steeds
weer tot nieuwe scheppende werkzaamheid heeft
gebracht en nog brengt. Niet dat al plukt de
buitenstaander voor een belangrijk deel de
vruchten van jaren kweekersarbeid. Dat met
bet kweeken van een nieuw ras jaren gemoeid
zijn, heeft de bezoeker van den jongsten jaar-
beuis in den betreffenden stand ia do Bealrix-
hal nog eens duidelijk gedemonstreerd gezien.
En dan denke men aan de vele teleurstellingen,
die zich bij dit werk kunnen voordoen.
Niet iedere liefhebber met aanleg en kennij
van do materie is echter, afgezien van de
onbillijkheid, die jegens de kweekers tot nog
toe is bestendigd, financieel bij machte zich
aan dit mooie werk ten algemeenen nutte te
geven.
De situatie is dan ook langzamerhand
zoo geworden, dal kweekersarbeid voor een
groot deel al-leen nog wordt verricht door
financieel krachtige liefhebbers en door
personen in dienst van groole maatschap
pijen, waar een directe winst niet op den
voorgrond staat. w
Van kw eekerszijde is in den loop der jarett
meermalen aangedrongen op overheidsingrijpen,
terwijl door de bemoeiing van den Nederland
schen algemeenen keuringsdienst (N.A.K.) te
Wageningen gedurende den allerlaatsten tijd
eenige verbetering is gekomen, doordat uit een
door dit instituut in het leven goroepen fonds
kweekers bepaalde vergoedingen kunnen krij
gen.
Een afdoende oplossing is dit nog geens
zins.
Noodig is, dat de rechtspositie vaa den
kueeker volledig wordt geregeld.
Verheugend is het daarom, dat er hard ge
werkt wordt a,*m de tot staudkorning van een.
besluit, waarin een en ander ter bescherming
van de rechten van den kweeker geregeld,
wordt, opdat degenen, die zich daartoe ge
roepen gevoelen en do kennis iiezilten ban,
krachten kunnen geven in dienst van den land
bouw en daardoor in dienst van hun volk.
TWEEDE KLASSE
DERDE LIJST
Trekking van 10 December.
20.000 No. 1X593.
f 5.000 No. 6619.
2.000 No. 13583.
1.000 No. 7310, 16165.
100 No. 8794, 9452.
PRIJZEN VAN ƒ30.
1057
1732
3538
5705
6492
7707
10768
12651
14667
15941
18231
19558
21176
21695
1224
1899
4082
5909
6658
8033
10815
12917
14761
16301
18310
19586
21182
21743
1326
2345
4683
'6044
6663
8120
10887
12974
14833
16370
18347
19676
2'19ö
21872
1565
2499
4835
6068
6910
9170
11475
1S560
15123
16654
1S778
20338
21203
21981
1653
2538
5243
6147
6981
10230
11735
13681
15179
17995
18876
20459
21227
1687
2851
5453
6232
7037
10599
11913
13878
15380
1718
3346
8516
6418
7437
10683
12642
14336
15831
19401 19530
20546 20644
21290 21499
Dood dijk ongeval in staatsmijn
Manrits.
Bij het spoorweg- en expeditiebedrijf der
staatsmijnen te Heerlen, is gisternacht om
streeks één uur de 27-jarige rangeer
der W. 11. Yranken, terwijl hu zich over het
rangeerterrein van staatsmijn Maurits* naar de
locomotief van zijn trein begaf, door een Tan-
geerende locomotief aangereden en onmiddellijk
gedood. Het slachtoffer was ongehuwd en woon
de bij zijn ouders te Heer.
Kinderlijkje in een vijver.
De Heerlensclie politie is na een uitvoerig
onderzoek overgegaan tot de arrestatie van het
24-jarige meisje A. K. aldaar. Vast is komen
te staan, dat zij de moeder is van een kind,
waarvan het lijkje op 13 November in een
weltervijver is gevonden. Het meisje, heeft dit
bekend. Zij is voor den officier van justitie
geleid en daarna in het Huis van Bewaring
te Maastricht ingesloten.
Inval in speelhol te Rotterdam.
Nadat bij de Rotterdamsche politie bekend
was geworden, dat verscheidene speelholen in
de Maasstad zouden zijn gevestigd, heeft een
inspecteur van politie een inval gedaan in een
bekend speelhol aan den Spoorsingel, waar
ongeveer 25 bezoekers werden aangetroffen.
Een bedrag van f27.000 werd in beslag ge
nomen. Uit het onderzoek bleek, dat het plan
was uitgegaan van een Hagenaar, wien de
grond in Den Haag te warm onder de voeten
was geworden. Men beschikte in de stad over
nog vijf andere adressen, waar ook andere
clubs domicilie hadden gekozen. Ilct- onder
zoek wordt voortgezet. De leider met zijn
helpers zijn naar'het hoofdbureau van politie
overgebracht.
DE DAGEUJKSCHEVRAAGBAAK-
R77fi7 L- J- VAN AMEYDEN. Beêedlgd taxa-
'u' teur. Electriseh timmerbedrijf. Metselaar.
Ketlielstraat 21-23. Veenlantstraat 9.
Algemeen Installaticbureau
R7777 Fa. Wed. M, van Meurs, Broersveld 53.
ut i i jKrlcend Gasfitter. Erkend installateur. Uw
adres Ml verhuizingen. Na 6 uur tel. 67879.
Auto gastaxis
RgS 17 'Fan noodig?
11 Burgem. Knappertlaan tt
Auto-reparatie
CGCflO Hebt U autoschade?
uo<jU£. Noordergarage - Vljgenstccg 4 repareert
alies. Aanbevelend B. Staat.
Bankiers
RGI flQ Amsterdarnsclie Bank N.V.
U3IUÏJ Bijkantoor Westvest 86,
(2 lijnen) Alle Bankzaken Assuranties.
Bedrijfskleedlng
RfiOQfi F. Röttgering, Hoogstraat 17. Grootst
UOQOO Speciaalhuis,
Bloemisterij
R770K W. v. Slobbe, Lange Achterweg 29. Aanleg
uiiwaen onderhoud van tuinen. Alle soorten
bloemwerken voor Schiedam en omgeving.
Bontvelienbereiderij
Ververij - Si. Anna Zusterstraat 19-28
68535 fetV\0' Westm°lenstraat 4. Engros en
Boodschappendienst
fiöQOn-Algcmeene Service Centrale „Schiedam",
uuoou Makkerstraat 8. Afhalen en Bezorgen in
Schiedam, Rotterdam en omgeving.
Broodbakkerij
RQcr Laat vanaf morgen KROMMENHOEK
vddJI brood bezorgen. Singel 161.
Carrosserlefabrlek
RR9Rfl Carrosserie, wagenbouw en alle reparation.
WO£UU ARY JORDAANS, Hoofdstraat 36.
Copieer-werk
K71V\ Copieerlnrichting „Mercator". Alle copieer-
vi i ua wcr[r voor handel en vereenlgingen. "Vraagt
prijsopgaaf. Hoogstraat 26. A. v. d. "WAAL.
Corsettcn-Dameskousen
C7CCn,N.V. EMADA, Rotterdamschedljk 198a.
u i dJU Ruime sortcerlng en steeds het nieuwste.
Damestasschen
R7Q7R F. REISS, BROERSVEST 2i. Speciaal-
u'vlv zaal in: damestasschen, koffers eu alle.
soorten lederwaren. Heparatle-inrichtlng,
Drogisterij
R77I7 Verf- en Glashandel, Wasclt- en poets-
Ul I 11 artikelen. Inzetten van ruiten. Rubens-
plein 23 en Westfrankelandschestraat 40.
H. N. Haas.
Expeditie
RRIR7 V. d. MOST, LANGE NIEUWSTEAAT 28.
UUIUI Alle expeditie en zware transporten.
Glas- en Kristaislijperij
RftQAK Modernlseeren van spiegels. Glazen legpla-
UOD'KJ nu voor alle doeleinden. Fa. v. LQOl'IK
OLIVIER, Boterstraat 38.
Glas
CO7OK N.V, Van Katwljk's Glashandel, Lange
Jul OJJ Kerkstraat'38. Alles op dit gebied.
Haarden en Kinderwagens
coeoq FIRMA A. GO OS, Speciaalhuis in haarden
UIMOU en kinderwagens. G, Yerhoonstraat 2i,
tegenover 1LA V-Bank.
Heerenmode-artikelen
R7R79 Jack Hansen, rotterdamschk-
DIJK 227. Heerenmodes, Kamerjassen «n
Pyama's.
COflOQ'PIET HENIGER, Passage i. Heerenmode-
UJÖOO artikelen. Vraagt tel. zichtzendlng.
PO IEQ „DE- KROON", Koemarkt i. Lunches,
00103 Dinwt. Kegelbaan.
Houtmeet en Zaagsel
ËRQTR Rookzaagsel. Grenenzaagsel. Zaagmeel.
0031D A. C. H. DE JONG. Neordvest 19
Huis- en Decoratie-Schilder
RRIQ7 P- F. van dra Ende, Drukkerij, Rotter*
Wi3i ffamsehedijk 231. Schiedam's Goedkoopste
Kantoorboekhandel.
Kunst en antiquiteiten
RQ79I Kunst- en antiekhandel v.h, „De Eolftsche
uof.&l poort". Restauratfe. In- en verkoop, taxatie.
Lange Haven 8. J. Wouters.
Loodgletersbedrijf
RftQft7 voor alle loodgieterswerkzaamheden en gag
OOOOf nitalra Installaties. L. TUROENS, Hoofd
straat 189, Opgericht 1885.
Meelfabrieken
68484 Meelfabriek „Scaledam" N.V., HooMsto,
68251 Tarwebloem, Tarwemeel.Tarwe-afvrileli.
Metselaars
RQ8A9 R- H. BORRANX» Thomis K Kemplsstraaf
OaCmJ i2b. Metselaar, Aann., Qaderh. Tan hulteB
Meublleerlng (Complete)
RQ77Q ö- f- 4e Jager, Boterstraat 58.
UOI ld Showroom, Rembrandtlaan 7.
Oude materialen en afvalstoffen
RQG79 Th. Hersbach, L. Singelstraat 39. Gro
U0>Jl 6 handel in oud papier, Ingeschreven
tusschenhandclaar (afd, B) hij het "Rt
bureau. Inkoop vaa alle soorten metalen.
Papiervernietiging
R7KRR Jac. v. d. Waal. Weatmotenstraat t5ftT.
- IU-JU inkoop alle soorten oud papier ea metaUito
Pavoordt Radio Huls
fififi/M Erkende Philips Service.
00U44 Hoogstraat 92 - Tel. 68044,
Pedicure-Schoenen
OOAQO Dljkstal's Schoenmagaztjn, Broerevest 185,
UOtoi, (Medisch gediplomeerd).
Pompen
CQ70R WILLEM FONTIJNE, Pompen en ma.
Juf 3D torenhandel. Electrlsche pompen. NOORD»
VEST 85.
Rijwielen
C77CQ Reparatie-Inrichting P. O, POPPEZIJN,
Of 133 Hoogstraat 41 (gevestigd sedert 1909).
Schoorsteenvegen
ÏJU9I Verbetering van Schoor6teentrek. Fa. V. Sa
uutc.1 Borram, alléén Lange Achterweg 88.
Sport
COQOC Speciaalhuis .voor alle Sportartikelen. Sport*
(JOOCu kuis Qlympla, passage iü.
Stempels
ooend HEI-JERMANS VAN OUWERKERK,
00004 i;enige fabriek te Schiedam. Passage 8,
Stoffen-Manufacturen
68142 „Kofa"-Eertels, Dam 826.
Stucadoor
CQQIC Vraagt Yoor alle stucadoorswerkzaamhedcn
UOUIU eH witwerken prijsopgaaf bij P. J. v. ENDE,
WestTrankelandschcstraat 196,
Verhuizingen
R7RfW DF KURVER, NIEUWE HAVEN 6
O/UUJ verhuizingen en goederenvervoer door
geheel Nederland.
Venduhuis
RQRRI Fa. Kruyne en Jonker, Broersvest 5355.
civivu i Veilingmeesters eu beCedigde taxateurs.
WasscherIJ
CJJR7K Voor. Zuid-Holland ten Westen.
UOUfU GEBRs. GüRIS. Moderue Waascherijea.
Lange Haven 91.
Ijzerwaren etc.
C7ROO Huishoudelijke artikelen, ijzerwaren en ge-
UiUUK rcedschappen. Post Co., Korte Dam 8-tO.
Zagerij en Timmerbedrijf
R7CMK A. H. FRANSEN. SGHIE t. Zaag- en TUn*
OI SfJ merwerken voor handel en Industrie.
Zakken
COORft C. V. Sehledamsche Zakkenhandei. N. Leren-
UOOUU dekkers, In- e n Verkoop van alle soorten
Jutezakken. Speciale leparatle-inrtchttng.
