Q
iti
STADSNIEUWS
.Wijziging auteurswet i92
2>r.
Over vrijen en trouwen
in de Gouden Eeuw
Het „Eiuma" vervangen door
„Nederlandsch Auteursrechten Bureau
-
IVORÖL: De Kwaliteitsvla aid pa sta.
Donderdag 15 januari 1942
EERSTE BLAD v DER SCHIEDAMSCHE COURANT
Pag. 2
Lezing van den. heer
S. Zoetmulder voor de
Ned. Ver. van Huisvrouwen
De bruiloft
Voetgangersverkeer bij
verduistering
Benoemingen
Ontploffing in bakkerij
Bonkaarten zeep voof kinderen
Wie zijn aan de beurt?
Grooter arbeidsveld voor het nieuwe instituut
- - S. !J.,V..
Jubileum J. C. A. Schoof
Agenda
De belangrijke wijzigingen
Belang van den kunstenaar primair
93
liet is mogelijk dat onze psychologische kjjk
op de vipuweu, niet geheel de juiste is, want
eigenlijk hadden wij voor een lening over vrijen
eti trouwen al'ia het dan ook in do Gou
den Eeuw 'meer vrouwelijke belangstelling
verwacht toch zeker ook van huisvrouwen
dan welke-.de leden van de afdeel mg Schie
dam van de Ned. Ver. van Huisvrouwen gis
termiddag m Maison Westhuis voor de lezing
van den hoor S. 11. A. ïil. Zoetmulder over
Huwelijksgebruiken in da Gouden Eeuw" toon
den. De opkomst was niet groot, maar -bij de
aanwezige dames hl eek een levendige belang
stelling voor het onderwerp to bestaan.
De heer Zoetmulder ving zijn uiteen
zetting aan met .een overzicht van de manieren
waarop de kennismaking in dien tijd werd aan
geknoopt, do gebruiken, die ten aanzien van
de werving bestonden en de trouwbeloften.
Een vim, de meest romantische manieren
waarop men zijn aangebedene van zijn gevoe
lens kon doen blijken was wei de minnezang,
de serenade. Wanneer men zich tracht iu te
denken, welk een moeilijkheden een dergelijke
vertoomng tegenwoordig met zich zou bren
gen, ziet men eerst goed in dat voor het
brengen van serenades meer noodig was dan
slechts een verliefd en poëtisch gemoed.
Algemeen heelt men ozer den omgang tus-
schen man en vrouw in den tijd van onze
voorouders een verkeerden meenmg. Deze was
n 1. in 't geljecl met stijf, integendeel, de
Uollandeis 'uit dien tijd hadden den naam het
meest kussende volk te zijn
In vele plaatsen, was het gebruikelijk, dat
de kennismaking geschiedde door liet z.g. „trek
ken". - Daarmee" bedoelde men'het wandelen
van de jongelui langs een bepaalde straat in
,de stad (m Schiedam was dat de Hoog
straat), waarbij de jongens den een en en- de
meisjes aan tegenovergestelde richting volgden.
Een andere manier om van zijn gevoelens bhjk
te geven, was aan de betreffende jongedame
te vragen," haat stoof le mogen dragen als
zij uit de kerk kwam.
Was het eerste contact gelogd, dan uitte
men zijn vreugde daarover op gezellige „fuif
jes", die een .heel wat grootscher karakter
droegen dan onze feestvieringen. Werd het
binnen te benauwd, dan ging men de straat
op en zette daar het feest voorb. liet was
teeiszms ongewoon als zulke „fuifjes" langer
an een dag duurden.
In de kuststreken was het dan tevens ge
woonte, dat do jongelui het strand opzochten
en daar de pret ten top voerden door de
meisjes m het water te dragen, waar haar
de meest intieme beloften worden afgeperst.
Ook liet men de jongedochters wel van de dui
uen afiollen, waardoor zij onder het zaïïd kwa
men te zitten en aldus werden „ingezout".
Onder dergelijke feesten namen ook het „spele-
vaien" en het „heul rijden" belangrijke plaat
sen in Bij dit heultijden hadden de jongens
bij iedereti brug, die 'men passeeide, het recht
de meisjes te omhelzen. -
Merkwaardig waren ook in sommige land-
—3» ...wtmvH P imttf UU
trouwlustige meisjes zich als het waro etaleer
den. Do jongens kwamen dan kijken en zetten
met krijt een sheep als hun keuze was be
paald I
Koppelaars vond men ook in allerlei vor
men, do hulp van derden bij het „boy meets
girl" was in dien tijd trouwens zeer gebrui
kelijk. Men gebruikte daarvoor zoowel advo-
epten als predikanten en pastoors.
Aardig was ook de verklaring, die spr. gaf
van de bekende zegswijze „een blauwtje loo-
pen". Vroeger was, het n 1. in Brabant ge
woonte dat het meisje haar afkeer van een
naar haar gnust dingende jongeman liet blij
ken door het slachtoffer tegen de schenen te
schoppen, hetgeen meestal blauwe gevolgen
beeft! s
In Houveen en Staphorst zijn nog vele tradi
ties 'op het gebied i van het vnjen overgeble
ven en zeker niet tie fraaiste
la al dezegebruiken is het opvallend dat
men bijna steecls^Jiet donker zoekt om haar
te bedrijven, h'óewel van schaamte in vele
gevallen geen sprake kan zijn. De verklaring
daarvan zocht spr. in een veelal onbewuste
poging om „booze geesten"te ontioopen.
De verloving .ging eveneens met bepaalde
ceremoniën gepaard,,, De Germaan zette als
tecken dat bij- zich verloofd had, het meisje
«p zijn knie of-plaatste haar in zijn juist
uilgetrokken schoenen. Later is de verlovings
ring in gebruik gekomen. Zij is oorspronkelijk
van de Homeingn 'afkomstig. Ook bestónd de
gewoonte bij de verloving een soort „gods-
penning" te overhandigen."
Een merkwaardige verbintenis tusschen hu
welijk en dood toont zich dikwijls in de oude
gebruiken. Zoo was' het gewoonte, dat men
Jij do verloving-; de lijkwaden voor de be
grafenis ten geschenke gaf.
Na de pauze behandelde spr. de bruiloft
liet bekend maken van het vooraenten tot
trouwen geschiedde veelal door aansprekers.
Op de gedrukte formulieren, die men gebruikte
kwam- steevast de zinsnede voor: „Ter eere
Godes en ten profijlo van de menschetrjke ge
slachte". Dit aanzeggen van liet huwelijk was
Keen onpiesant werkje. Bij degeneu dït> men
Ier bnuloft noode kregen do aanzeggers drie
glaasjes brandewijn,waarbij in liet derde glaasje
altijd een kwartje behoorde te liggen."
In de versierselen, die men bij de bruiloit
-aanbracht, waren meestal vruchtbaaiheïdssym-
holen aangebracht, zooals bijv. de haan.
7n Schiedam bestond hog tot het einde der
vorige eeuw de gewoonte bij den bruiloft spa-
uendoosjes verpakt in zilverpapier rond te bren
gen, waarin zich bruidsuikers bevonden.
Voor 1800 recipieerde de bruid alleen. Zij
was daarbij door eeu prachtige entourage_ om
geven en dioeg een groot bruidsboeket. In den
Fransehen. tijd is de staande receptie in -zwang
gekomen, waarhjj ook de bruidegom van de
partij was.
Een andere eigenaardigheid ton tijde van de
Republiek was, dat eon m de Staatskerk (Her
vormde kerk) -oltiokken huwelijk rechtsgeldig
heid bezat en daarentegen in andere kerken
voltrokken huwelijken voor de schepenen be
vestigd jnoesten worden. In den regcnteulijd
stond het zeer chique om in do Fransche of
Engelscho kerk te trouwen. Ook al was men de
taal niet machtig. Er was dan altijd wel een
bereidwillige koster le vinden, die voor een
goede fooi op het juiste oogenblik het „yes"
•f „oui" souffleerde!
Een voorbeeld van de omvangrijkheid dor
vorstejjjke bruiloften, is die van Willem de
Zwijger en Anna van Saksen. Er waren bij die
gelegenheid 15.000 gasten, die met 11,000 paar
den gekomen waren. -1000 schapen en over
eenkomstige hoeveelheden van andere eetbare
dieren worden genuttigd!
De bruïdskioori symbohseeit do idee dat men
een klem koninkrijk gaat stichten. Deïst sedert
1780 is het bruidstodet wit. Daarvoor was de
sluier rood, aangezien deze kleur do geesten
zon afweren
Wanneer na do bruiloft de jonggehuwden
zich wilde terugtrekken ging men zeer ver in
do grappenmakerij om dit te beletten. Willem III
had wel een half uur noochg om zijn jonge
vrouw uit de lakens van het huwelijksbed
te wikkelen 1
De mooiste formuleering van de beterlconis
van het huwelijk" vond spr. en daarmede
besloot hij zijn interessante causerie in een
term, die de Engelscho kerk bij do huwelijks
inzegening bezigt- Laat ons samen verouden.
Zoowel na het eerste als het laatste gedeelte
van zijn lezing, vertoonde spr. enkele licht
beelden, die het gesprokene ten zeerste ver-
duiuelijken.
De presidente, mevr. A. C. E. Goosscns
van Eek, heeft bij den aanvang do leden een
gelukkig nieuwjaar gewenscht en na afloop de
heer Zoetmulder voor zijn belangwekkend be
toog dank gebracht.
Onder do olficieele publicaties van dit blad
is opgenomen een openbare bekendmaking van
den burgemeester, waarin met toepassing van
artikel 12 dér iucbtbescherinmgswet gebiuikers
of eigenaren van gebouwen enz. verplicht wor
den op eerste aanzegging van het hoofd van
den gemeentelijken luchtbeschermingsdienst de
bjj hun gebouwen enz. behoorende stoepen,
hekken, keltmgpaaltjos en dergelijke obstakels
to voorzien en voorzien ie houden van witte
verf of. van witgeverfde latten.
Dit besluit is genomen met het ovog op
het gevaar, dat speciaal voelgangeis loopen,
indien zij tijdens den verduisteringstijd op on
aangename wijze herinnerd worden gan het
bestaan van sloepen, hekken, kettingpaaltjes
en dergelijke obstakels, wélke op verschillen
de punten in dezó gemeente op trottoirs (bijv.
in de Lange Niemvstrnat)/ worden aangetroffen.
De burgemeester van Zutphen heelt tot Tector
van hel gemeentelijk gymnasium aldaar be
noemd dr. J. A. G. v. d. Veer, leeraar aan
het gymnasium alhier.
Dr. .1. A. G. v. d. Veer werd 25 Maart
1808 te Weesp geboren en is dus thans 33
jaar oud. Vermoedelijk zal hij wel de jongste
rector in Nederland zijn. Een deel van zijn
jeugd bracht Inj luer ter stede door; Inter
bezocht hij het gymnasium te Hilversum (1921
1927) en de universiteit te Utrecht (1927—
1932). Von 1 September 1931. tot 1 Januari
13S2 was hij leeraar te Utree .t, van 1 Sep
tember 1932 tot 1 September 1934 te Leiden
en van. 1 September 1934 hier ter stede.
In 1936 promoveerde do lieer v. d. Veer te
Utrecht.
Voor het Schiedamseh gymnasium is het ver
trek van dr. v. d. Veer een groot verlies.
Met den vorigen rector, dr. A. D. J. MakkinK.
beeft hij zicli eeriige jaren geleden zeer beijverd
om de jongelui-buiten d|6 schooluren iets te
geven.
Do ontvanger der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen H. J. Fókma is veiplaatst
van het kantoor der directe belastingen en
accijnzen to Hiltegersberg naar het kantoor der
directe belastingen te Schiedam.
Hedenochtend te ongeveer half tien is in de
bakkeiij van Van der Meerden Schoep aan
de Groenelaau een stoomketel gesprongen. Deze
ketel, welke niet dient voor het aandrijven van
werktuigen, doch uitsluitend voor het verschaf-
ien van stoom voor .het bedrijf, heeft slechts
een lagen. druk. Vermoedelijk is een van de;
buizen in het inwendige van den ketel ge
sprongen, waardoor de stoom zich ophoopte en-
do drak te groot werd. Plotseling vloog met
een hevigen slag de kap van den ketel, drong
door het plafond- en een sjok ervan sloeg
ook nog door het dak van den zolder boven
de bakkerij. De ontploffing veroorzaakte uiter
aard een geweldige ravage, ruiten sprongen
en paneelen vlogen uit deuren, doch gelukkig
beperkte de schade zich.-daartoe. In de bak
kerij was men volop aan den arbeid, zoodat
at het personeel aanwezig was. Niemand even
wel heeft ernstiger gevolgen van het voorval
ondervonden dan een hevige schrik. Men kon
direct beginnen met het opruimen, om daar
na het werk voort te zetten. Veêl stagnatie
heeft het bedrijf dan ook niet ondervonden.
Bizondere» kerkdienst.
Zaterdagmiddag zal in de Westerkérk een
bizonderen kerkdienst worden gebonden, waar
in als sprekers /zullen optreden ds. J. L.
Raams van Feijênoord en ds. A. A. Wild-*
schut van Rotterdam, die zullen behandelen:
„Christus roept ons" en „Geef ik antwoord?"
Het ligt in de bedoeling Bijbelkringen aan
huis te organiseeien. In 'kléine kringen zullen
bnurtgénooten bijeenkomen om samen den Bijbel
te bestudëeren.
Geslaagd.
Voor het voorloopig diploma van het ma-
chinisten-evamen is-geslaagd do heer-J. v. d.
Velde.
Voor kinderen tot en met 8 jaar zullen
in do voormalligc Toonzaal, Broersvest 95,
van morgen af van 9 tot 12 en van half 2 tot
5 uur bonkaarten voor het aanschaffen van
zeep wanten uitgereikt.
Motgen zijn aan de beurt wier familienaam
mot.' B begmt; Zaterdag F, II, I en
J; Maandag E, G, O, P en. Q; Dinsdag: L, M
en N; Woensdag A, K en T; Donderdag '22
Januari S, X, ij, Z en U en Vrijdag 23
Januari V en \V.
Do ijsbaan van de S.IJ.V'. Is in uitstekende
conditie. Het ijs is hard en do vele scheuren,
die gisteren zijn ontslaan, zijn gisteravond vol
gegoten en nu weer vonlwenen.
ttel scheuren was in hoofdzaak ontstaan door
het wegloopen van water, waardoor het ijs
niet meer voldoende gedragen weid. Er wordt
water ingelaten, zoodat het euvel verholpon
is.
Er zijn vier concentrische banen aangelegd,
één vooi „gewone" rijders, eon voor schoon-
rjjders, één voor hardrijders en weer een voor
„gewone" rijders. In het midden blijft dan
nog een stukje over voor kunstrijders
Op deze wijze- wordtTlan het geheele ijs-
oppervlak productief gemaakt. Door een ratio-
neele verdeeling van het „verkeer" zal het ijs
het langer uithouden I
Hedenochtend is op iet bureau van den
gemeentelijken belastingdienst in iniiemen kring
het jubileum gevierd van het hoofd van dezen
dienst, den heerJ. C. A. Schoof, die bij zijn
aankomst het geheele personeel -van de af-
deeling verzameld vond. ter verwelkoming.
Namens alle gemeente-ambtenaren werd het
woord gevoerd door* den gemeente-secretaris,
mr. N. J. Post, die enkele herinneringen op
haalde en o.a. wees op do verhuizingen van
do afdeoling, eerst van liet stadhuis* naar de
Nieuwstraat en 'vandaar 'naar het nieuwe ge
bouw. Spr. bracht den heer Schoof hulde voor
zijn diensten aan de gemeente bewezen on
wenschte hern narnens de ambtenaren geluk
met dit jubileum. Tevens bood spr. hem als
geschenk van het ambtenarencorps een boeken
kast en enkele boekon aan. Voorts was er 'op
bet Bureau van den jubjtaiïs een pot bloemen
geplaatst en ook waren bloemen aan zrjn huis
bezorgd.
De heer Schoof heeft vervolgens dank
gebracht voor de hartelijke woorden en de aan
geboden geschenken. Spr. wees in het bizon-
der op de vriendschap, steeds ondervonden
van de ambtenaren van zijn - afdeeling.
Verscheidene ambtenaren hebben in den loop
van den ochtend blijk gegeven van hun be
langstelling door den', jubilaris op zijn Bureau
te komen gelukwenschen, o a. ir. C. Alexan
der, de oud-inspecteur der belastingen, de
heer J. N. Post, de voormalige secretaris dev
gemeente Kethel, de heer C. Biunt, personeel
van den Woningdienst en voorts was een
schrijven ingekomen van den voormaligen ge
meente-secretaris, mr. V. Sickenga.
Hedenmiddag gaf de jubilaris te zijnen huize
gelegenheid tot hel a-uibieden van gelukwen
scheri, waai van door velen gebruik gemaakt
werd. i
Liitiea-avond.'
Zaterdag 24 Januari a s. zal in Musis Sa-
cnun de rijfde Lubea-avond gegeven worden,
welke uitsluitend toegankelijk is voor leden
van de luchtbeschermingsorganisatie in vak A
met één lid van hun geziq. Het programma
voor dezen avond omvat filmvertooning, mu
ziek, zang en enkele attritcties.
CoBsnmptictcnten op liet ijs.
Voor houders van consumptietenten op het
ijs stelt de distributiedienst een beperkt aan
tal rantsoenbonnen koffiesurrogaat en suiker
beschikbaar.
SCHIEDAM,
Passage Theater, 2.15 en 7.30 u. Wat" wil Bri-
gitte.
Monopole Theater, 2.15 en-7.30 uur. Het mas
ker valt.
17 Ja» Musis Sacrum, hall 5. Accordeonver-
eeniging „Kunst door oefening".
17 Jan. Weslerkeik, 4 uur. Bizondere kerk
dienst. Sprekers ds. - J. L. Raama en
ds._ A. A. Wildschut.
22 Jan. Maison W-esthuis, halt 3. Ned. Vereen,
van Huisvrouwen.,-, Dra. Sis Heijster
De intelligentie in het teven der vrouw.
22 Jan. Geref. Jeugdhuis, 2.46 u. Jaarver
gadering van den Ned. Chr. Vrouwen
bond.
ROTTERDAM
Heden e.v.d. Arena, 2.15 en half 8. Variété,
15 Jan. De Kleine Cwnedie, 7.15 uur. Tooneel-
groep Studio: Eindexamen.
16j Jan. Koninginnekerk. Chr. Orat. Vereen.
„Excelsior".
17 Jan. Koninginnekerk. Chr. Orat. Vereen.
„Excelsior".
18 Jan. Beursgebouw, half 3, Concert gouden
jubileum Bram v. d. Stap.
BIOSCOPEN.
Luxor, 1.30, 3.45, 7.45 uur. Immer nur
- du.
Capitol. Doorl. van 1.30 uur af. Onder ral-
sche verdenking.
Prinses 215 en half 8. Kora Terry.
In het vetordciungenblad komt voor het
besluit van .do sey-utaussen generaal van de
dcpai tementen van volksvoorlichting en kunsten
en van justitie, houdende wijziging van de
auteurswet 4942.
Op'grom! van par. 1 der verordening no.
2319-40 en in overeenstemming met de para-
graphen 2 en 3 der verordening no. 31910
van den Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derLandsche gebied wordt bepaald:
Art kei 1: Do auteurswet 1912 (Staatsblad
no. 308) wordt gewijzigd ais volgt:
le: Artikel 30a wordt ais volgt gelezen:
Ai Lik et 3Ua: Voor het als bedrijf verleenen
vim bemiddeling in zake auteursrecht at of
niet met hel oogmei k om winst te maken, is,
voor zoover het werk van letterkunde, weten
schap of kunst valt binnen het gebied waar
vóór de zorg is opgedragen aantiet departe
ment van volksvoorlichting en kunsten, de toe
stemming., vereischt vap den secretaris-generaal
van dat departement.
Bij beschikking van den secretaris-generaal
van het departement vim volksvoorlichting en
kunsten worden verdere voorschriften gege
ven tot uitvoering van dit artikel.
Tevens verscheen in de Nedcrlandsche Staats
courant Jiet besluit ivan den secretaris-gene
raal van het departement van volksvoorlichting
en kunsten, houdend emaatregelen ten aanzien
van auteursrechtbemiddelaars, waarbij het bu
reau voor muziekanteurarecht „Buma" te Am
sterdam werd opgeheven en het Nederlandsche
autenrsrechtenbureau te Amsterdam werd ge
sticht. De artikelen tuiden als volgt:
Artikel 1:
le: Op den dag van inwerkingtreding van
dit besluit wordt de yereeniging: „Het Bureau
voor Muziek-Auteursrecht „Buma" te Amster
dam, ontbonden. Het tot de „Buma" behoorende
vermogen gaat op dien dag in eigendom over
op de stichting „Nederlandsche Auteursrechten
Bureau'' welke ook alle civielrechtelijke rechten
en verplichtingen' van de „Buma" overneemt.
2o. Aan allo leden van het bediijfs- en ad
ministratief personeel van tiet bureau voor ma-
ziek-auteursrecht „Buma' zal 'voor zoover zij
op den dag van afkondiging van dit besluit
bij dd Buma in dienst waren, worden aangebo
den in dienst van de stichting Nederlandsch
Auteursrechten Bureau te treden,, voor zoover
zij daarbb passende- werkzaamheden kunnen
vinden.
3o. Do secretaris-generaal van het departe
ment van_ volksvoorlichting 6n kunsten stelt
zoo mogelijk in overeenstem.ning .met de be
langhebbenden de schadevergoeding- vast,
welke in het geval, bedoeld in hot eerSte tin
van dit artikel aan het bureau voor muziek-
ipiteursrecht „Buma" en in de gevallen, als
bedoeld in het tweede lid van dit artikel, aan
do daar bedoelde personen, die niet in dienst
van de stichting „Nederlandsch Auteursrechten
Bureau' overgaan, wordt toegekend.
4e. De stichtingen „Nederlandsche Muziek-
beUuigen' en „Mauelo'worden op don dag
.«i l.'lWerRtii;.;!,v-.llt,s iai( air Tiesmrr OIIIPUII-
den. Het ai an deze stichtingen behoorende ver-
mogon gaat met ingang van dien dag over in
eigendom van de stichting „Nederlandsch Au
teursrechten Bureau", welke ook allo civiel
rechtelijke rechten en verplichtingen van deze
stichtingen overneemt.
Aitikel 2:
Wettelijke bepalingen, welke met dit besluit
in strijd zijn, treilen in zooverre buiten werking.
Artikel 3.
Dit besluit treedt in werking- op den dag
van zijn afkondiging.
Het eerste uitvoeringsbesluit van den secre
tarisgeneraal van het. departement van volks
voorlichting en kunsten, verschenen in de
Staatscourant van 12' Januari,, ter uitvoering
van artikek 30a,dm- auteurswet 1912- luidt:
Op grond van artikel 30a der auteurswet 1912
in overeenstemming-met de par. 2 en 3 van
de verordening no. 3—1940.van den.Rijkscom
missaris voor het hjezette Nederlandsche ge
bied wordt bepaald: 11
Artikel 1:
De stichting „Nederlandsch Auteursrechten
Bureau",*' verkrijgt de-toestemming, als bedoeid
in liét eerste lid van art. 30a van de auteurs
wet 1912.
Artikel 2:
le. Ten aanzien van de" bemiddeling in zake
het. auteursrecht met betrekking., tot andere
werken dan die, welke vallen onder het muziek-
auteursreeht, moeten degenen, die zich met
deze 'heiiddelmg bezig houden,» binnen veertien
dagen na afkondiging van "dit besluit een ver
zoek om toestemming, als bedoeld in artikel
30a der auteurswet 1912, indienen bij den
secretaris-geneTaal van het departement van
volksvoorlichting en kunsten.
2e. Zij, die tot op heden in Nederland zich
plachten bezig te houden met do hierbedoelde
bemiddeling en tevens binnen den in het
eerste licL bedoelden termijn een verzoek' tot
toestemming als bedoeld in artikel 80a der
auteurswet 1912, hebben .ingediend, kunnon.
zich met de .bemiddeling blijven belasten, tot
dat door den secretaris generaal op liet verzoek
is beschikt.
Artikel 3:
Dit besluit treedt in werking op den dag
zijner afkondiging,
Man bevoegde zijde wordt ons het veigende
mc-ègedeefd:
tiet besluit no. 61942 van de secrètarissen-
gêneraal van de departementen van volksvoor
lichting en kunsten en van justitie,-waarbij art.
80a van do auteurswet 1912 wordt gewijzigd
heeft de volgende beteekenis:
Tot nu toe was voor liet veriocrien van bemid
deling in zake muziekauteursrechten als be
drijf de toestemming vereischt van het departe
ment van justitie. De veiandering beheist nu
dat toestemming niet alleen voroischt is in het
geval van bemiddeling inzake muziekauteurs-
ïechten, doch ook in het geval van bemiddeling
inzake andere auteursrechten, voor zoover het
betreffende werk valt binnen liet gebied waar
van do zorg is opgedragen aan het departement
van volksvoorlichting en kunsten. Toestemming
tot bemiddeling wordt thans gegeven dooi- den
secretaris generaal van laatstgenoemd depar
tement.
Het betreft hier in de eerste plaats do be
scherming van den kunstenaar. Deze is immers
geen zakenman en is zelf dikwijls,met in staat
na te gaan of het bureau, hetwelk zorg-draagt
voor de inning en de handhaving van zijn au
teursrechten, dit op de juiste wijze doet en
evenmin of de administratiekosten van dit bu
reau binnen redelijke grenzen wordt gehouden.
Aan den andere kant is er van staalswego even
zeer controle noodig, dat alieeu zij, die rede
lijkerwijs verplicht zijn auteursrechten te be
talen, deze~"betalen en dal de bedragen dezer
betalingen ledelijk worden gehouden.
Ter uitvoering "van dit zoo belangrijke be
sluit is er een stichting in het leven geroepen
genaamd „Nederlandsch Auteursrechten Bureau*'
Dit bureau neemt alle civielrechtelijke rechten
en veiplichtmgeu van het thans ontbonden
bureau voor muziekauteursrechi „Buma" te
Amsterdam over.
Het nieuwe bureau staat onder onmiddellijk,
toezicht van den secretaris-generaal van het
departement van volksvoorlichting en kunsten.
Het omvat niet alleen de bemiddeling van imv
ziekauteursrechten, maar van alle auteursrech
ten op tiet gebied van het departement van
volksvoorlichting en kunsten. Dit nieuwe bu
reau zal onmiddellijk de geheele taak van do
Buma teil aanzien van rnuziekauteursrechlcn
overnemen.- Zij, die zich bezig hielden met do
bemiddeling van andere auteursrechten dan
njaziekauteursrechten, moeten binnen veertien
dagen na afkondiging van tiet eerste uitvoer.ngs-
besluit dus voor den 24en Januari 1942 een
verzoek om toestemming om het bedrijf voort
te zetten, indienen bij den secretaris generaal
rau het departement van volksvoorlichting cn
kunsten. Totdat de definitieve beslissing om
trent dit verzoek is gevallen, kunnen zij hun
werkzaamheden voortzetten. Het ligt oi-bler m
do bedoeling op den duur ook do bemiddeling
van andere dan rnuziekauteursrechlcn lo tloen
geschieden door het Nederlandsche Auteurs
rechten Bureau!
Het is bekend, dat een van de vete grieten,
welke bestonden tegen de werkwijze van de
Buma deze was, dat er eindolooze, zeer kost
bare processen werden uitgestreden, waardoor
fle belangen, van de kunstenaars niet gediend
waren. Aiterlei moeilijkheden kunnen thans op
veel eenvoudiger wijze geregeld worden.
In de organisatie der Nederlandscho Kultuur
kamer zijn alle scheppende en uitvoerende kun
stenaars vereenigd benevens alle verspreiders
van kunstwerken. Binnen het kader van deze
organisatie kan men trachten billijke regelingen
te vinden, welke alle belanghebbende partijen
moeten bevredigen. Daar zoovol4 liet „Neder
landsch Auteursrechten Bureau" als de Neder
landsche Cultuurkamer onder hot toezicht staan
van het departement van volksvoorlichting en
kunsten, zal hier een overbrugging'gemakkelijk
worden gevonden.
Het departement zat er. voor waken dat de
kosten, welke drukken op de bemiddeling in
zake auteursrechten zooveel mogelijk worden
beperkt. Het moet zoo zijn, dat de kunstenaars
werkelijk krijgen wat, hun toekomt Het nieuwe
auteursrechtenburèau. "zal onder directie staan
van den heer' A. D. Loman Jr., die zijn sporen
op het gebied van auteursrechten in Nederland
heeft verdiend. Bovendien zal een bizouder
gevolmachtigde van den secretaris-generaal zor
gen voor liet dagelijksche contact tusschen het
Nederlandsch Auteursrechten Bureau en het de-
partemont en ook tót de Nederlandsche Kul
tuurkamer en de daartoe behoorende gitden en
groepen. Ook ten aanzien van do inning van
auteursrechten kan door een goede samenwer
king tusschen het departement, Auteursrechten
Bureau en Cultuurkamer, goedkoopore en betere
controle en goedkoopere en snellere inning
worden bevoorderd.-
door Maz
Dien middag
Wat Is dat met Jullie?
Wat beteekent dat?
Ben HI Dr. X?
Gelogen... gelogen dat deed ik niet. Dat was
allemaal 't werk van Langen Toon. HtJ wou Jou er*
uil drukken en schoot Putei neer, toen die niet me?» S
wou- Ik had daat niks mee te maken.
HIJ ,1s Dr. XI t
>ïij ls een oplichter f
We hebben 2 vechtenden or straat opgepikt, com
mlssarls. En de een beweert, 'S&i dï ander Dr. X I
Wilt U ie eens spreken?
Ja en neent
Goedl Laat ze bir. lenl
Maar je wou mij er toch ook
uit hebben..
-~"*V\
