Donderdag 12 Februari 1942
Singapore in'- japansche handen
Ned. Kuituurraad geïnstalleerd
3;
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL. 69300 (3 LIJNEN) POSTREKENING 5311
94ste Jaargang
No. 23010
Grootsche nationale betoogingen in Tokio
Het gevaar voor Java grooter dan ooit!
Hoe de Japanners binnenrukten
Groote geestdrift in Japan!
De strijd in Birma
Nieuwe landingen op. Celebes
Na den val van Singapore
Gewapende verkenning aan
Britsche Z.W.-kust
Naar Spaansch-Portugeesche
besprekingen
Daden van sabotage in Transvaal
Wederopbouw" achter het
oostelijk front
De dag der\« Duitsche
litie
poli
Rede van Rijkscommissaris, Rijksminister
Seyss-lnquart
Laaghartige moord
Een vertegenwoordiger om
het leven gebracht
Eerste bos peen aangevoerd
Zondag a.s. geen wedstrijden
i
t
"Y*i 1
Pt:
Deze courant verschijn; dagelijks, jnel uitzondering
ton 7on- cn Ferstdagcn J
Prijs p"r kw urinal f2 10; franco per post 2 60.
PHj» per weck: 16 ct» Afro«UerI>jke nummert
S ctf Abouuemcnten worden dagelijks aangenomen
t Advertentu n oor hot eerstv olgcud nummer moeten
vöór elf uur san'liet Bureau bezorgd ïijn, 'a Zater
dags vóór uur. Len bepaalde plaata vu»
ad verten til'n wordt uict gewaarborgd
A'riji der uilvericnUtn. van 1-
leuere regel meer f0.31; in
TIJD OM TE VERDUISTEREN
-Vandaag 18.46 u, Morgen 18.48 u
Zonsoniiann motsen -.02 uur
Maan op 7.33'uur - onder 16.47 uui
EERSTE BLAD
- DIRECTIE: Mr. H. A. M. R0ELANTS, HOOFDREDACTEUR: M, STAVENGA
L
U.óO,
hel mfagmiramer
15 regels f 1.85, iedere regel xneor f 0d6
Reclames f 0.77 "per 'egel Incassokosten 5 «-tij
Eostkwitanties 15 cta. Taneven van advertentun
ij abonnement zijn aan het Bureau erkrij^baar.
Dagelijks worden tegen voorui tbc lal mg hteiuo
Advertentie» opgenomen h 0 52 t/ni 15 woorden,
f 0.77 t/m"25 woorden. Elk woord meer 5 ctnt tot
een maximum van 50 woorden. Voor brieven onder
letter of adrc^tc bevragen Bureau blad, uordi It) ct.
extra in rekeiung gebracht.
Donderdags Kleine Advertentil!n t?l 25 woorden
f 0.26, mlti vóór Woon «dagavond uur aan
bet Bureau bezorgd
*s Zaterdags: KJeine Advertentien fl.03, indien
niet vóór VrUdagavond 6 uur bezorgd.
«T
liet Japansche hoofdkwartier maakte gisteien
bekend r -
Do Japansche tcoepen zijn heJen om 8 uur
30 de stad Singapore binnengedrongen.
Hieraan ging de volgende melding vooraf;
„De Japansche troepen, die sedert vanochtend
vroeg in weerwil van het vijandelïjko verzet
vooitdurend vorderingen maakten, hebben van
ochtend, te 8 uur de stad Singapore bestormd,
waai bij zij op velschillende punten de over
wonnen Engetscho troepen gevangen 'namen".
De/c beruhfen kwamen in de Japansche
hoofdstad binnen op don avond van den grooten
nationalen feestdag; de herdenking van. Se
stichting des Rijks. Hoewel er, in verband
hiermede, geen avon.dbtaden zouden verschijnen,
gaf de geheele Japansche pers voortdurend in
extra-edities nieuwe berichten Jvati het front,
die een schildering - gaven van den sensatio-
neeien eindstrijd om Se stad Singapore.
Het hoogtepunt der - spanning werd bereikt,
toen de radio haar uitzending ondeibrak en
de omioeper met bewogen stem mededeelde, dat
de stad Singapore door de Japansche, troepen
was bezet.
Do verlegemvooidiger van Domei meldde gis
teravond uit Singapore'
„In. twee-en-vijftig uur hebben ,onze Hoepen
Singapore veroverd. Toen wij gisteren vanuit
Tagah in Oostelijke richting op Boekit Tirnah
aanrukten, riepen onze soldaten elkander toe:
„Morgen moeten, wij in Singapore zijn".
Met groote geestdrift, aldus de vertegenwoor
diger van Domei, doorbraken de Japansche
solduten stelling na stelling en dreven de
vluchtende Engeischen voor zich uit. Wij mar
cheerden in twee afzonderlijke colonnes, bizon-
dere stoottroepen met lichte aanvalswapens aan
hot hoofd, die elkander in snelheid trachtten
te overtroffen. Toen wij vanochtend oin 7 uur
de eerste huizen van Singapore aan den'West
kant naderden, ,laaido de vijandelijke tegen-
Stand nog eens op, doch werd direct ge
broken. Kort na acht uur werd ccn korte
rust gehouden, daar wij buitengewoon uitgeput
waren. Doch reeds na enkele minuten waren
de troepen niet meer te houden. Onder, geest
driftig geroep drongen zij groepsgewijs de
straten van Singapore binnen en begonnen
onmiddellijk niet de opruimingswerkzaamheden,
goholpen door do bewoneis der stad. Do
Engelsche, Indische on Australische troepen
werden ontwapend en in groote groepen weg
gevoerd. Overal weerklonk „Banzai'-g -reep voor
Keizer en volk.
Intusschen stroomen steeds nieuwe troepen
Singapore binnen, die door de Maleiere en In-
diers met kleine Japansche vlaggen worden
begroet. Boven ons onze vliegers, waarmode
wij geestdriftige groeten wisselen. Ons werk
is geëindigd, zoo besluit de Domei-correspon
dent en wij denken mot trots aan ons volk, aan
ons tehuis, aan Japan!"
Het bericht van de bestorming v.ip de stad
Singapore heeft op het geheelo Japansche volk
een buitengewoon diepen indruk gemaakt en
groote geestdrift veroorzaakt. De plech'igheden,
die sedert den vroegen ochtend ptaats vonden
naar aanleiding - van de stichting van het Rijk
werden in het geheele land tot reusachtige
demonstraties van vreugde' en dank. De klok
ken van alle tempels in het land meldden
de historische overwinning. In de straten van
Tokio kwam het steeds weer tot nieuwe spon
tane demonstraties der bevolking. Honderd
duizenden trokken door de stad, die herscha-
- pen was in een vlaggenzee. Voor heden staan
in liet geheelo land groote feestelijkheden op
het programma en talujko beperkingen, die de
oorlog met zich bracht, zijn tijdelijk opgeheven.
Het voornaamste doel der demonstraties was
het keizerlijke paleis, waar tienduizenden telkens
en telkens weer den Tenno hun diepste eerbe
toon brachten en een eindeloos „Banzaf-geroep
deden weerklinken.
Voor den Taskoeni-schnjn, het groote natio
nale heiligdom te Tokio, zijn aangrijpende plech
tigheden gehouden voor de gevallenen voor'het
vaderland.
Tot laat in den nacht stroomde het volk naar
deze heilige plek, om daar in diepe dankbaarheid
zijn gestorven helden en voorvaderen te her
denken.
De jongste rapporten van het front vermelden
opmerkelijke blzonderheden over de verovering
van de havenstad Martaban In Birma, welke met
hevige gevechten gepaard ging.
Voor deze operaties waren ,de Japansche
strijdkrachten opgesteld, die reeds Moelmein
hadden ingenomen cn daarna terstond toebereid
selen troffen om den vijand te achtervolgen, die
zich over de rivier de Salwin naar Martban te-
ïugtrok en in aldaar gereed gemaakte stellingen
de Japanners afwachtte. Het mondtngsgebled
tusschen de beide steden over te steken was in
zooverre onmogelijk, daar de rivier hier een
enorme breedte heeft. Daarom besloot de Japan
sche legerleiding den stroom meer in het Noor
den over te steken, waar hij slechts 700 meter
breed is& Dc Japansche troepen moesten toen
eerst om een zeearm heentrkken, die In Ooste
lijke richting ongeveer 40 K.M. het land in
dringt.
In den nacht van 8 op 9 Februari begonnen
de Japansche tropen de rivier over te steken,
ongeveer 20 K.M. ten Noorden van Moelmein,
i een gevaarlijke onderneming, daar de eerste
stoottroepen niet alleen door het woedende ma
chinegeweervuur van den vijand op den anderen
oever ontvangen werden, doch ook omdat de
rivier hier geweldige draaikolken vormt, die, des
nachts moeilijk te onderscheiden vallen,
Pe overgang werd pas mogelijk, toen dc Ja
pansche artillerie met een felle beschieting -van
de vijandelijke stellingen machinegeweren en bat-
teiljen begon, Er braken tal van branden uit,
die het tooneel van dezen veelbewogen eind
strijd fel belichtten) Inmiddels bereikten de Ja
panners op verschillende plaatsen den vijande-
lljken oever en maakten na vernieling van de
prikkeldraadversperringen en na hevige gevech
ten van man tegen man eenige kleine brughoof-
den. Zoo kon de vijand geleidelijk voor het aan
breken van den dag uit alle oeverstellingen ver
dreven worden. In den loop van den dadg wer
den toen' olnder bescherming van de luchtmacht
troepenversterkingen en vooral artillerie op den
Westelijken oever gebracht, die den vijand het
vuur na aan de schenen legden en m Zuide
lijke richting naar Martaban opdrongen. Voor
het gebied van de stad ontstond er nog eens
een verwoede strijd, die leidde tot de bijna vol
ledige vernietiging van den vijand en tot de
inneming van de stad.
Het legerberlchtvan Batavia maakt melding
van nieuwe landingen van1 Japansche troepen
in. het Zuidwesten van Celebes nabij Balangnipa,
Djer.oponto on Bnrambong in de nabijheid van
Makassar.
In Nederlandsch-Indië beseft men thans ten
Volle, dat een verder doordringen van den
tegenstander, ook jot het eiland Java, voor
de deur staat.
Het is reeds befcon'd geworden, dat het ver
lies aan vliegtuigen aanmerkelijk liooger is dan
de officieelo communique's vermelden. Hiorin
worden slechts aangegeven de vliegtuigen,
welke in do lucht verloren zijn gegaan, doch
niet die, welke op den grond vernield zijn.
Dit aantal is, zooals nu algemeen bekend is,
zeer groot. Vooral de aanval op Palcmbang
heeft ,-vele' vliegtuigen op den grond onbruik
baar gemaakt.
Verder is de hogp, dat de vele vliegvelden
in de rimboe aangelegd voorloopig voor
don legenstander~onbekend zouden blijven, ijdel
gebleken. Met groote nauwkeurigheid is de
ligging van de Jungle-vliegvelden door do Ja
pansche luchtmacht vastgesteld, - waarna het
onbruikbaar maken volgde
Na don val van Singapore is thans in poli
tieke en militaire kringen Ce Londen het pro
bleem der verdediging van Nederlandsch-In
dië, -vooral van Sumatra en Java, in het
■middelpunt den,groote politieke beschouwingen
gekomen. Alteen door- de snelste?1 en krachtig
ste maatregelen der -gealüeeide oorlogsinspan
ning- kan -vellicht deze laatste linie van ver
zet zooals in de betrokken kringen tot
uiting gebracht wordt behouden blijven.
Alles wijst er echter op, dat de Japanners,
die steeds dichter naar de Wavelt-hnie zijn
getrokken, de geallieerde verdedigers niet tot
rust willen laten komen. Alles in dozen oor
iog heeft tot dusver bewezen, dat do tijd niet
voor het democratische blok werkt. De Tapan-
ners zijn den Aglo-Amerikanen en hun hond-
gonooten sinds het uitbreken, van den oorlog
in Oöst-Azie vele longten voor, en deze voor
sprong zal waarschijnlijk niet moer zijn in
ie halen.
In dit velband wordt in Londen ook op do
toenemende nervositeit ia Batavia en Melbourne
gewezen, waar het gevacl toeneemt, dat ook
de Wavell-hnio, ondanks alle proclamaties reeds
moet worden afgeschreven. Do .openbare mee
ning in de beide genoemde hoofdsteden verwijt
Londen en Washington, dat zij bun „strategie
vim den Stillen Oceaan" op 20 000 k m vim
het brandpunt van het oorlogsteirein opstelden,
zoodat deze, nog voordat zij werd uitgevoqnl,
meerendeels ree'ds door de nieuwe gebeurtenis
sen was achterhaald. Voorts verwijt men den
Engolscjien, veel te beloven, maar weinig hulp
te sturen.
Naar verder verluidt, heeft de nieuwe „in
spectiereis" van Wavell naar Rangoon en zijn
aankomst- te New-Delhi, Batavia nog nervcuser
gemaakt. Niet alleen daar, doch ook te Mel
bourne wordt veilclaard, dat Wavell ui Batavia
veel harder noodig is dan in Butsch India.
Men vreest ook, dat de'opperste geallieerde
legerleiding opnieuw onder den druk der jong
ste rampspoedige gebeurtenissen do tevoren "op
gestelde rangorde der verdedigingsplannen m
het Zuidwestelijke deel vaif den Stillen Oceaan
omvergooit, en dat de „veiligheid" van ljot
rijke Britsch-Indie den Engeischen nader man
het ban-ligt dan do verdediging van ^buiten
posten' zooals zij Nederlandsch-Indie en zelfs
Australië thans reeds voorstellen.
JJmtsohe gevechtsvliegtuigen hebben in den
afgetooperi nacht Bij gewapende veikennmg aan
de zuidwestkust van Engeland een konvooi
aangevallen. Twoe koopvaardijschepen van te
zamen 7000 b.r.t. werden zoo zivaar getroffen,
dat zij weldra zonken. Andere voltieffeis be
schadigden een vrachtschip van 8000 b r.t.
zoo 'ernstig, dat zijn vernietiging zeker is. Een
koopvaarder van 3000 bi-.t. kreeg eveneens
ernstige beschadiging. i
In duikvluchten werd aan de Schotscho
grens een belangrijke chemische fabriek met
bommen bestookt. Voltreffers veroorzaakten lie
vige ipntploffingon in de fnbrieksinstallahes cn
er kon een zware rookontwikkeling «vonten
waargenomen.
De Portugoesche minister-pres.dent dr. Salaznr
en do Spaanscho minister van buitenlandscho
zakenSerrano Suner zijn gisteren te Sovilla
aangekomen,alwaar "ook het hoofd van den
Spaanschon staat, generaal Franco per auto
amveerde.
Uit Johannesburg wordt gemeld,'dat in het
gebied van Transvaal niouwp daden van sa-
bo'ugo zijn gepleegd, zoo zijn telegraafpalen
achter do gevangenis van Pretoria vernield, ter
wijl in bot district pretoria de telefoon- cn
telegraafdraden ram de spp.qjw&en doorgesne
den werdén. Er zijn talrijke arrestatie^ 'Ver
richt.
In va-schillende krmgen van de Oekrainsclie
bevolking komen de krachten in beweging, die
or naar streven actief me da te werken aan den
wederopbouw des lands, vooral van de vernielde
dorpen. Zoo is in Kief eon speciale afdeefmg
opgericht om don -herbouw der vernielde dor
pen te bespoedigen. In streken waar gebrek aan
hout- voor bouwdoeleinden bestaat, zulten de
boerenhuizen voorloopig opgetrokken worden
uit ongebakken leemen Steenen
Socialisme van, de, daad is in de Duitsche
volksgemeenschap evenzeer eenbegrip gewor
den, als hel ock voor de Duitsche Ordnungs-
poiizei mogdlijk is geweest ,voor haar voort
durende bereidhe l in het Leven van allen dag
het motto in te voeren: „De politie uw vriend
en helper". Dit zijn geen holle leuzen. Het'
bewijs daarvoor builen op den dag der Duit-1
sche politic, 14 en 15 Feb-uari, do mannen
der in Nederland optredende politietroepen le
vel en.
De laak, die aan het .IVintcrhillswcrk van
het Duitsche volk tijdens ,den oorlog wordt
gesteld, is aanzienlijk, omvangrijker dan in vre
desjaren. Do verzorging van wilksgenuoten, die
om redenen buitenhun schuld ondersteuning
behoeven, kan en mag niet achtergesteld wor
den, ondanks de toegenomen aandacht, die juist
dezen winter in bizondero mate is gericht op
de slnjders tegen het bolsjewisme aan het
Ooslelgk front, en de zorgen, die daaruit voort
vloeien. De oorlog heeft overal leemten te
weeg gebracht, die tijdens zijii duur niet an
dere kunnen jvorden aangevuld dan door de
jsiftervaariligheia en door de gemeenschap van
allen iu het socialisme van da daad.
De strijd van Duitse Mand tegen het bolsje
wisme en legen de Anglo-Amenkaansche plu
tocratie is tot den strijd vaft geheel Europa
gewoiden. Hoezeer dit het -geval is en hoe
ook het motto „De politic uw vriend en hel
per;' de grenzen overschreden, zal de dag der
Duitsche politie ook in Nederland bewijzen.
De afzonderlijke politieafdeeliriljen hebben om
vangrijke programma's opgesteld. Door'do bank
beginnen deze dagen niétdo groote, militaire
aubade, waarbij zal aansluiten eerbetoon aan
ae gesneuvelden, propaganda- en parademar-
sohen.
Naast deze militaire evenementen staat de
spijziging van kinderen door Duitsche politie-
aOlclaten in diet middelpunt. Duizenden kin-
delen, vooral Nederlandsclie, zijn uitgenoodigd
voor de stamppcdmaaltijden in 'Den Ilnag, Am-
sleidam, Arnhem, Tilburg cn Ilecilen. Daar-'
bij ïnoet er vooral op gewezen worden, dat
liet voedsel, dat hierbij wordL uitgedeeld, geen
extra /rantsoenen Iovena:r.:üeJen un - vleescli
zijn, die dus aan de .gemeenschap zijn ont
trokken, maar do leden 'der politietroepdn in
"Nederland hebben reeds fevoren afstand gedaan
van hun rantsoenen om zoo, met voorbeeldig
socialisme van üe daad, aan de kindoren van
Nederhndsche ouders op dezen dag een sma-
'kehjk, overvloedig maal te kunnen aanbieden.
„Wij offeren om te helpen", is het parool,
en dc vreugde, die uit onschuldige kinder-
oi gen straalt, /al een rijke beloomng voor
dit" offer zijri.
In alle politiestandplaatsen zullen den veer
tienden of den vijftienden Februari „bonte avon
den" gehouden worden. Politiesoldaten stellen
hun artistiek vermogen in dienst van het Knegs-
w'mlerhilfswefk. Dok is gezorgd voor gepast
vermaak tijdens der kindoi maaltijden, die 's mid
dag" worden gehouden. Het stafmuziekcorps
vin den bevelhebber d - Oidnungspobzei geeft
openluchlconcerten eu vugozelt de marchceren-
de troepen Daarbij zal dit muziekcorps voor
het eerst in Nederland de parade-uCpfoim (lor
Deutsche 0rdmm£spoh/ei diagon.
Een gruwelijk misdrijf is enkele da gele
den waarschijnlijk op Zondag" gep.eegd in
een benedenhuis aan do Van Hillegaertstraat
te Amsterdam op een 45-jangen veitcgenvoor-
diger.
De mail, die alleen woonde, placht zijn
middageten beliahe des Zondags te
gebruiken ton huize van zijn broer, die even
eens daar ter stede woont.
Maandag j.I. was hij echter niet gekomen
en toen hij ook gisteren met op den gewonen
ti|d bij zijn broer kwam, gmg deze des avonds
naar de Van Hillegaertstraat,, vermoedende, dat
zijn broer wellicht ziek zou zijn. Op zijn bellen
kreeg de man geen gehoor on do bovenburen
deelden, desgevraagd, meilo, dat zij' de laatste
dagen niemand m het benedenhuis hadden ge
zien of gehoord. Daarop ging de man op de
waranda en liet zich in den tuin zakken, sloeg
een raam \an do slaapkamer in en kwam zoo
do woning binnen. Daar wachtte hem een
gunvelijke ontdekking: in de voorkamer
do zitkamer Irof luj het lichaam van zijn
broer, liggende in een plas bloed, aan, ook
het hoofd waren geheel mot bloed bedekt.
Onmiddellijk word de politie gewaarschuwd.
Wijl men op den grond, oen verkreukeld Zon-
dagochtendblad heeft gevonden en het avond
blad van Maandag nog in dc bus zat, vermoedt
men, dat do moord Zondag j 1. is gepleegd.
Het voorloopige onderzoek hoeft verder uitge
wezen, dat diefstal waarschijnlijk niet do drijf
veer van de misdaad is geweest.
liet IWes'iarjd heeft weer ccn uitbteiding
ondergaan in zijn voorjaarspioducten. Aan do
veiling to Honselorsdijk is do eersto bos peen
aangevoerd, waai voor 30 cent per bos werd
betaald.
Voor Zondag a.s. zijn nogmaals alle wed
strijden voor voetbal en korfbal afgelast.
„Do lm ut is eenzijdig*".
Hedenavond van 19.4520 uur, spreekt Max
Blokzijl over den zender Hilversum in de
sotjio brandendo kwoelics over hot onderwerp:
„De haat is eenzijdig".
Gistlrmiddag had te 'sTüravenhago do plech
tige installatie plaats van den Nedeitandjjjhen
Kultunrraaa. Een uitgelezen gezelschap was
in Pulchri Studio verecnigd. Een groot aan
tal Duitsche en Nederlandsclie autoriteiten was
bij. de plechtigheid aanwezig, van Duitsche
zijde onder anderen de commissaris generaal
voor bizondere aangelegenheden, Oberdienstlei
ter F. Schmidt, de commissaris generaal voor
bestuur en justitie, staatssecretaris dr. F, Wim
mer; gezant Otto Bene; de ge\olmaclitigde van,
den Rijkscommissaris voor Zuidllolland, Rilt-
meistor dr. Schwebcfl, en de gevolmachtigde van
den Rijkscommissaris vopr Utrecht, Sommer;
van Nederlandsclie 'zijde onder anderen prof.
dr. T. Goedewaagen, secretarisgeneraal van het
departement van volksvoorlichting en kunsten;
prot. J. van Dam, secretaris-generaal van het
departement van opvoeding, wetenschap en cnl-
tuurbesJierrmng, en luitenant-generaal H, A.
Seyffardt.-
De bijeenkomst werd opgeluisterd door mu
ziek van hot Zepparoni-kwartet, dat werken
van Sehafer en Schubert ten gehoore bracht.
De redevoeringen van den Rijkscommissaris
en van prof Snijder werden met grooten bij
val ontvangen.
Na afloop was er een ontvangst in de za
len van Pulchri Studio
De Rijkscommissaris spiak als volgt:
Mijnheer do president, dames en heeren,
Wij zijn hier bijeengekomen, om op plechtige
wijzo don Nederlandschen Kultmyraad in te
wijden. Onder de overstelpende, de geheele
wereld beloerende gebeurtenissen, ia de instel
ling van den Nederiondschon Kuituurraad toch
geen onbeteekenendo toevalligheid of 'n bestuurs
maatregel zonder meer als zoovele andere.
Ik geloof veeleer door de/en maatregel aan
een noodzaak tegemoet te komen, vveike even
zeer voortvloeit uit? don tegenwoordigen toe
stand van liet Nederlandsclie volk, als uit mijn
laaie als vertegenwoordiger van het Duitsche
rijk in dit Land Deze geeft mij aanleiding tot
piincipieole uiteenzettingen, want do noodza
kelijkheid van dezen maatregel kan uitsluitend
begrepen worden, wanneer de functie van de
(uUunr met slechts in het openbare leven,
maar in liet leven in het algemeen, in het-
worden cn werken eener gemeenschap ons dui
delijk is geworden
Ik wit hier geen verhandeling houden over
ai ulo theoretische vragen, en opvattingen, welke
voor de nieuwe werkelijkheid, waarin wij ons
bevinden liaor heleefcenis verloren,hebben.
De geboorte van een nieuyve cultuur
Niet slechts jde resultaten van de ^veten-
schap cn het onderzoek, maar in do eerste
plaats onze eigen persoonlijke belevenissen,
voornamelijk in den oorlog, waar men zijn be
staan onmiddellijk tot op den dieps'en en ele-
montairsten oorsprong moet teiugbrengen, om
„uhelliiioptT h> kunnen bestaan, til ons poli-
Hek doorleven van dezen historisch?!! tijd, waar
in wij handelen, werkend on leidend stonden,
en staan, hebben ons geteerd wereld en le
ven anders en nieuw te zien Het was als een
wonder en indeidaad, het was een openbaring:
de openbaring? der gemeenschap als het oor
spronkahjk element van ons leven. Wij hadden
in den nood de kameraadschap beleefd en
vonden daarin de gemeenschap, totdat wij uit
do idee en uit de werkelijkheid van de volks
gemeenschap eindelijk de kracht putten, waar
door wij weer gezond en machtig werden
en dat met slechts m politieken zin.
In het bizondcr werden wij weer machtig in
onze cultuur. Ihor niet minded ais op politiek
gebied kunnen wij de verandering, welke zich
m tien jaar voltrokkeil heeft en zich verder
voltrekt, nauwelijks begrijpen, De.oorzaak hier
van ligt uitsluitend hierin, dat de cultuur in
ai hare uitingen en vormen, in plaats van
zich los te maken uit het gemeenschappelijk
lot, weer daarin betrokken weid cn dat de
cul'iiurscheppeiide en cnltaurdragende mensch
van zijn eenzaamheid werd bevrijd weer aan
de gemeenschap van zijn \oilc weid gebonden.
liet belangrijkste jrnncipe van onze cultuur
opvatting, is, dat elke echte cultiuupreslahe
slechts uit den grond en uit het loven van
het volk kan voortkomen cn dat zij daarom
ook aan dit volk weer verplichtingen heelt,
dat dus de cultuur haar oorspiong evenals
haar taak altijd vindt in don dienst aan liet
leven van het volk. Evenmin als do 'cultuur
als geheel uit deze samenhang, kan worden
losgemaakt zonder ziek te worden, evenmin
kan z,icli do scneppetido enkeling, die culiu-
reelo prestaties volbiengt, aan do banden van
zijn gemeenschap onttrekken Cultuur is niets
anders t dan de gezamenlijke uitdrukking der
schoppende krachten, thé m een volk leven en
dooi den scheppenden enkeling Udar voren
vv orden gebracht en gebruikt om het bestaan
zijn vorm te gev en.
De/o omsclnijving is eensdeels zeer ruim,
aangezien zij ook alles omvat, wat vv-q heden
in het algemeen metMiieer onmiddellijk tot liet
gebied der cultuur Tekenen, /ooals de krijgs
kunde, de staatkunde en cle landbouwkunde
of zuiver technische prestaties, daar elke be
wuste vorming van het 'zijn door den mensch
cultuur in den ïuimston zin van het woord is,
Andeizijds gaat deze omschrijving ook niet
diep genoeg, want het volkseigeno zelf als
de voedingsbodem van elke cuiuiur, is reeds
een bizondero uitduikking van het samenwer
ken der machten van iiet bloed, dus van de
spoit en liet ras, en van don bodem, derhalve
van de ruimte cn het landschap, waarin een
bepaald ras bepaalde vormen van do iu lunr
levende werkelijkheid uitgedrukt beeft, vveike
in al haar veelvuldigheid en verscheidenheid
voor altijd en' onverbrekelijk uit den eeisteu
oorsprong van liet ras zijn gesproten en slechts
daardoor iu leven blijven Waar deze samenhang
verloren gaat of overheersclit wordt door invloe
den van vreemdsoortige, derhalve rassisch
vreemde levenswetten, daar wordt do echte,
n.l, nog met baar oorsprong verbonden cultuur
ziek en liet gohcole voikscho leven wordt aan
getast.
'Aan dit gevaar is het Griekendom bezweken,
kort nadat het zijn hoogste cultureele pres
taties verricht had, en dezelfde wortel heeft
de ziekte, waaraan Europa bijkans sedert
eeuwen lijdt en vveike het avondland tot ont
binding dreigde te brengen, totdat men ze
door net loeren kennen van haar oorsprong,
Leeft kunnen •overwinnen.Naar rnale wij de
gemeenschap als den oorspiong van ons,leven
hebben teruggevonden, ontvangen wij öok haar
kracht en sterkte"
Deze ontwikkelingsgang moot' en zal zich
krachtens een rgeds lieden duidelijk zichtbaie
levende en historische wetmatigheid in het
geheele gebied van ons door het Noordscit-
Ueimaansche element bepaalde ras voltrokken,
overal waar de wil to? gezoad worden cn
tot het nieuwe leven nog werkzaam is. Deze
terugkeer tot onzen oorsprong botcekent ui
verhouding tot ons recent verleden der laatste
eeuwen een ommekeer van ontzaglijken om
vang, een werkelijk totale revolutio, daar voor.'
haar geen gebied afgesloten kan blijven. Het
is"een kenmerk van deze revolutie, dat 'zij
alles moet vernietigen en afbreken, wat als
het ware als een vqrstardo korst de bronnen
van ons gezonde leven afsloot en bijna deed
uitdrogen, om juist daardooT dez,e" bronnen
weer te doen vloeien. In dezen zin heeit deze
revolutie in haar dicpsten kern een behoridend
conservatief karakter. - - -
Ontwikkelingsgang volgens de wet
der getneenschap
Dezo ontwikkelingsgang voltrekt zich volgens
de wet der gemeenschap, want (leze alleen
Sluit de grootste mogelijkheden'in, maar brengt
ook do hoogste verplichting _met zich mede,
n.l, dat er geen handeten en woikzaamheid
bestaan kunnen buiten de gemeenschap en op
een andere wijze als voor deze. Het dooxbre-
ken van doze wet kan niet van hcilen op mor-
gen plaats vinden. Groote dingen moeten groeien
en rijpen en hoe vaster vrij van dit groeien
en rijpen overtuigd zijn, dos te geduldiger
mogeri wij de vruchten afwachten. Weliswaar
outhfeft -ons dit met van de verantwoording en
de vepplichting, zelf ditgroeiproces mee te
maken, het te bevorderen en te boeden.
Het was absoluut niet altijd zoo vanzelfspre
kend, als bet oils beden misschien toeschijnt,
dat de staat zich zelf een cultureele taak op
legt en dat hij zich, onafhankelijk daarvan, do
bevordering en de verzorging van bet cultureele
'even tot taak stelt,
1 Dragers van bet cultuurteven waren langen
tijd bijna uitsluitend de kloosters alsmede do
adel en later de burger ij, het'rijk had in het
geheel geen direeten invloed op-de ontwikke
ling, en indirect slechts in zooverre, als kei k
en standen leden van hot rijk waren. Daarmede
hangt bet samen, dat wij m den ovei vloed en in
do onmetelijke rijkdom der, cultuurgoederen en
gedenkteekenen der vroegere eeuvyen nauwe
lijks getmgenissen eener echte rijkseultuur be
zitten. Deze omstandigheid is van groote betee-
kenis, "want z'ij fkomneikt in het algemeen
den vorm van dat rijk, dat weliswaar als do
idee van een ordening van het avondland
grooto bindende kracht bezat, maar niet tot de
gestalte van een verplichtende en beslissende
werkelijkheid kon komen Met deze' kenschet
sing wordt de heden voor ons allen zichtbare
cultureele laak van den staat aangegeven.
'De absolutistische, zuivere politie- en ambte-
ïiarcnslnat gaf in cultureele aangelegenheden
slechts in zooverre van negatief inteiesse blijk,
dat dezo geen verstoring van de rust en de
orde mochten teweeg brengen. De bemoeiingen
van den humanistischen welvaartsstaat, om den
staatsburger zooveel cultuuigoederen toe te ken
nen on toe te nieten als noodig is voor de
instandhouding van zijn- tevredenheid van zijn
levensstandaard, kan nog niet als cultureele
taak \an dezen staat beschouwd worden. Een
veel voider gaande verplichting jegens de cul
tuur als de scheppende levensuitingen van het
Volk hoeft echter de staat, die als inhoud en
doel de organische vorming der volksgemeen
schap nastreeft, slechts vtnuit het wezen van
dozen staatkunnen wij ook zijn cultureele
laak begrijpen De staat is de voim, die de
natie zich geeft, om zichzelf tot de hoogste
macht en de in haar sluimerende klachten tot
de grootste* vruchtbaarheid" eu tot- een wel-,
geoidendl inzet voor het gemeenschappelijk wel
zijn to brengen
Ter voorkom.'ng van misverstand wordt er
nogmaals de aandacht op gevestigd, dat ik
hier hel begrip staat niet in de bcteekems van
het bestuursapparaat gebruik, dat voor het
goed functioneeien van liet openbare leven el
voor het bewaren van het evenwicht tussche»
db hierin werkzamo onderling verscheidene
krachten en 'spanningen noodzakelijk is Staat
botcekent veel meer do oenheid tusschen de
beweging als draagster van de politieke wil
in het volk en het bestuursapparaat a!s het
inslrumcnt, dat dezen wil uitvoert, om de
volksgemeenschap tot werkelijkheid te doen
worden.
De cultuurpolitiek van den staat
Air. wij het resultaat van alle hier voorge
dragen gedachten op dit gebied samenvatten,
nemen wij kennis Van iu feite drie arbeids
gebieden voor do cultuurpolitiek van den staat:
In de eeiste plaats heeft bij het cultureele
lev en van alles te i reinigen, wat kennelijk
zickIo ot ziektekiem 'of reeds uitwas als ge
volg der ontbinding en vernietiging van de
nalionale cultuur is. Dit is pvcral het geval,
waar zich, parasieten van een vieomd ras
binnen het lichaam der nationale cultuur heb
ben vastgezet. B.v. as in liet in zonder de uit-
sihakeling der Joden cn der tjpisch Jood-
scbe cultuurproducten do eersto maatregel,
welke den weg voor cou positieve cultuur
politiek vrijmaakt. Veel moeilijker is do vraag
daar, waar liet gaat om do uitschakeling van
zoodanige evenzeer ontbindende, ziekelijke eu
vreemdsoortige cultuurproducten, welke even
wel door hen worden voortgebracht, dio tot
het eigen volk behooren, maar die op een ot
andere ivijzo of to eeniger tijd dooi liet vieem-
de vergil' geinfoctoeul zijn, zondei dat men
dit nu nog afzofldeiiy'k kan vaststellen eu be
wijzen Dqar echte cultuur slechls uit den
voedingsbodom van het mt het bloed 'gegioeuio
volk kan ontstaan cn elke vermenging dio m
strijd mol het ras is, ontaaiding lieteekcnl,
katï ook hier geen sprake zijn van eehfe
cultuurgoederen.
(Vervolg pagina 1 'van diet 2e blad).
ja
i
s s.
z
t
f
