Woensdag 4-Maart 1942
Indische regeering heeft Batavia
veriaten
94ste Jaargang
De Java en de De Ruvter
vergaan
In spannende
dagen
BUREAU LANGE/HAVEN 141 (HOEK (CORTJE HAVEN) TEL. 49300 (3 LSJNEN) POSTREKENING S311
No. 23027
4
Spoorwegverbindingen, tusschen Oost- en West-Java verbroken
De verdediging van Java
De positie van Java is. critiek
Japanners vlak. bij Bandoeng
In" den slag op" de. Java-zee
Japanners bombardeeren
Australische havens.
Japansche luchtaanval op
Amerikaansch vlooteskader
De Amerikaansche hulp aan
de Gaullisten
Amerikaansche torpedojager
getorpedeerd
Japansche -koopvaarders te
Singapore
Luchtaanval', op gebied van
Suezkanaal
Koude aan ihet oostelijk
front minder scherp
E n ge I s che-s c h?! p n - in Kanaal
beschoten
Engelsche aanval op Parijs
Hertzog wil los van Engeland
Vrees voor inflatie in Engeland
Geen boodschap van Stalj'n
aan het Vaticaan
Aanwijzing van een
Duitsch leerboek
De heer Janke iegatiesecretaris
Moordaanslag, op vrouw te
Haarlem
.Brand te Utrecht
Kolendampvergiftiging
Het „Kabouterhuis" te Soest
afgebrand
KflKA X*
courant ver»chijm da rlijL* uïtiondwring
v#n Zou- f*i TVmtdu^tii
Prijs pet kwttrioot t 2.10; Iranco pel post 1 2.60*
pi'jg per weck. 16 cta. ^Afavndctlsjke nummer*
5 ctii. Ahotmemenrcn wordco dn gelijk» anngenomeo
Aiiverlcotiöu voor het eerstvblgcad,nummer moeten
v<5Ör elf uur aan het Bureau bezorgd xijn, '«Zeter.
*dtgs vóór uur. Een bepaalde plant* - van
adverteutten wordt nic' «cnanrhorgd
TIJP OM TE VERDUISTEREN
Vandaag 19.24 u. - Horgen 19.25 iï-
f Zonsopgang morgen 8.13 uur
Maan op 21.24 uur - onder 9.29 uur
DIRECTIE: Mr. H. A. M. ROEUNTS, HOOFDREDACTEUR: M. STAVENGA
Wijf der adverteoti€n: van 15 regel* fl.60,
iedere,regel meer fO.SI; in het Zaterdagmuumer
15 regels f~l,85, Tedere' regel meer f 0.36.
Reclames fö.77 per "egel. InctuHokoslen 5 cts{
poitkwitanlies J5 ets. Tarieven van mivertcnliua
bij abonnement zijn nan het Bureau verkrijgbuftr.
Dagelijks worden' tegen vooruitbetaling Kleine
Advertenties opgenomen iï 0.5? t/m 15 woorden,
f 0,77 t/m 25 woorden UIL woord meer 5 rent tot
een maximum van 30 woorden. Voor brieven «ne'er
letter t»f adres te bevragen Bureau blad. wordt 10 tl.
extru In rekening gebracht.
Donderdags Kleine Advertcntiën tot 25 woordia
f 0.26, mils vófir Woensdagavond 6 llfir aan -
bet Bureau bezorgd
's Zaterdags; Kleme Advertentien fl.03, in died
niet tuur Vrijdagavond uur bezorgd
Japanners reeds zeer dicht bij Bandoeng
Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
de regcering van' Nederlandsch-Indië gisteren
Batavia „wegens „de groote kwetsbaarheid van
do hoofdstad" vcilaten, en' zich naar Ban
doeng begeven, waar zich reeds bet müitatre
centrum bevindt.
Keu der NedfriandsehrituHsche dagbladen
schrijft in een commentaar op den slag op
do Jkvazee o.m
„Eerbiedig gtx jten wij onze marine, d.e met
alle haar ter beschikking staande krachten vol
gens tiet bevel van Holfrich bereid is1 te over-
winnen olt te sterven en die een vele malen
sterkeren vijand heeft aangevallen. Voor ve(o
schepen bcieekende' dit hel einde en onze
inarino is dit den slag buitengewoon verzwakt
te voorschijn gekomen, zoodat zij, wanneer niet
versterkingen in den vorm van geallieerde oor-
logs§chepen snel aniveeren, niet moei tot een
groote actie in staat zal .zijn".
Naar uit Batavia wurdt gemeld, heoft gene
raai ''Wlavell alvorens Java te verlaten een
bccdsckalp gericht tot de bevolking van Nedór.
landsch-Indiy, waarin liij naar hel ontvangen
bevel verwijst, volgens hetwelk „met liet oog
op do jongste gebeurtenissen het bevel over
de geallieerde troepen op Java aan Neilerland-
sche bevelhebbers wordt overgelaten".
Laatstgenoemden zouden, naar Wavell vorder
vei klaart, alles doen wat menschelijkenvijs mo-
gelijk is voor de verdediging van Java. Deze
verandering in het opperbevel zal echter niet
beteekenen, zoo beloofde Wlavell, dat de toe
voer van vliegtuigon en ander oorlogsmateriaal
voor do verdediging van Java zou ophouden.
Tenslotte richtte generaal Wlavell tot de be
volking van Nederlandsch-lndië zijn „oprechte
wenschen voor een gelukkigen afloop van den
huldigen strijd",
Nartv de Britsche berichtendienst u'.t Bandoeng
meldt, heeft het bericht van het vorlrek van
generaal W.avel! en de ontbinding van het ge
meenschappelijke A.B.D.A.-opperbevel op Java
een schok teweeggebracht. De* doorsnee Neder
lander heeft, daarop onmiddellijk gereageerd
met de overweging, dat het geallieerde opper
bevel het .Tavaarrsehe schip verlaat, daar-het
vreest; dat het zou Kunnen zinken.
Majoor Sitweli is benoemd tot commandant
van de onder bevel van den Nederlandsch-IniH;
sclien opperbevelhebber' Ter -Poorten .slaande
Britselio iroepen. -
Omtrent dc militaire en en strategische maat
regelen, die in Nod.-Indië getroffen, waren voor
de verdediging van het eiland Java, worden
thans in Tokio eonige bizonderhedeó bekend
gemaakt.
Java is in vösr verdedigingssectoren gesplitst,
met Soerahaja, Semarang, Bandoeng en Batavia
als kernpunten. Buiten de genoemde centra be
schikte nog Tjilatjap over vrij sterke verdedi
gingsstellingen. Over heel Java liggen ongeveer
70' vliegvelden verspreid,* waarvan de grootste
gelegen zijn bij Batavia, Bandoeng 'eri Soera
haja
Voor het uitbreken der vijandelijkheden tas-
schen Japan en Ned.-lndié werd Java verdedigd
door een leger teir ^sterkte van ongeveer 50.000
man, dat inmiddels* 'door versterkingen uit En-
gelanci en Australië tot meer dan 100.000 man
is aangegroeid. - -
Vah -do zes kruisers en- tien -torpedojagers,
waarover de Ned.-lndische vloot oorspronkelijk
beschikte,* zullen na de vernietigende zeesla
gen ter hoogte van Soerahaja en Batavia wel
even weinig schepen nog gevechtsklaar zijri als
van de* zeestnjdkrachten, die Engeland- en
Amerikrjt, ter versterking gezonden hebben. Ilet-
zolfde zat .wel gezégd kunnen worden van de
Ned.-lndische luchtmacht, die Wij het uitbreken
***van don ooilog geschat werd op ongeveer 670
machines. De Japansche verkénningsvliegtuïgen
hebben n.l. de laatste dagen noch boven Su-
-matra iiocjh boven Java vijandelijke vliegtuigen
kunnen waarnemen.
Naar in Tokio verder verluidt, worden do
Japanscho opciaties na de landingen op Java
zóó voortgezet, dat Bandoeng niet minder ge-'
vaar loopt dan Batavia. Daar komt nog bij, dat
do op hol oostelijk deel van hot eiland veirichlo
landingen dc viootbasis Soerahaja practised
waardeloos hebben gemaakt.
In Japan hcerscht de algemeene opvatting,
dat het lot vim Java thans reeds,ah bezcfgekl
beschouwd kan worden.
„De positie van .'Java wordt als tamelijk ho
peloos beschouwd" zoo meldt Svenska, Dag.
'blaclct in een bericht uit Londen. In tle .Iuv'a.
zee zijn groote Japansche transport! loten waar
genomen en de verdedigers kunnen na de
Bi| gelegenheid van zijn ambtsaanvaarding sprak
de nieuwe Duifsche minister voor bewapening,
prof. Speer, als opvolger van dr. Todt zijn
nieuwe medewerkers van de crganisatie-Todt toe,
(Zander-V,P.B., OT Deskau)
zware verliezen, die htm zeeshijdkraohten hel),
ben geleden, dezie vloot .eigenlijk aileen nog
maar met vliegtuigen aanvallen. Er heerscht
vooral gebrek aan jachtvliegtuigen.
Van Nederlandsche zijde verklaart men te
Londen, zoo meldt Svenska Dagbladcl verder,
dat doverdedigers in de afgeloopen weken
vreeselijko verliezen hebben geleden en dat
deze' verliezen voortduren zónder -dat er veel
kans bestaat versterkingen tè krijgen. .De Ne
derlanders, te Londen waarschuwen ook .voor
overdreven voorstellingen inzake de Stekte der
verdedigers op Java.
Aan do Noordkust van Java gelande Japan
sche troepen dringen voortdurend verder het
land in, zoo wordt van het Japansche front
gemeld. Sterke^* Japanscho afdeelingen zijn van
de baai ,van Indramajoe uit in Zuidwestelijke
richting opgetrokken naar -Bandoeng, waar zich
nog enkele dagen geleden het hoofdkwartier
van generaal Wavell bevond.* Na een marsch
van twee dagen, waarin lnjna 100 k.m. over
moeilijk terrein werd afgelegd, bereikten Ja
panscho troepen Maandagavond de onmiddellijke
nabijheid van Bandoeng, waarmede beide spoor
wegverbindingen lussthen Oost- en West-Java
verbroken zijnv
Radio-Tokio meldt, dat 'de Japanners den
spoorweg Batavia—Bandoeng geheel hebben be
zet, waardoor de verbinding tusschen de fron
ten van den tegenstander is verbroken.
Volgens den Britschen nieuwsdienst is Ban
doeng door 60 of meer Japansche bommenwer
pers en jagers aangevallen. Over de resultaten
is nog niets bekend. De nieuwsdienst''vervolgt,
dat. de weinige Vliegtuigen der 'geallieerden
hebben geprobeerd den aanval te weerstaan.
Volgens mededeeling van het Japansche hoofd
kwartier is do geallieerde vloot in de zeesla
gen bij* Sderabaja en Batavia vrijwel vernie
tig cl; Het Communiquévan. het hoofdkwartier
Zégt, dat 6 kruisers, 8 torpedojagers,7 dnik-
booton, een kanonneerboot en een mijnveger
van den tegenstander tot zinken zijn'gebracht.
De 6 tot zinken gebrachto kruisers, zijn: da
zware Amerikaansche kruiser Houston (9050
Ion), 'Ti; zware Britsclro kruiser Exeter (8390
Ion), de lichte Australische kruisers Perth (6830
Ion) en Hobart (6980 ton) en de lichte Ncder-
landsche kruisers De Ituyter (6450 Ion) en
Java (6670 ton). Van de acht torpedojagers
zijn er twee gestrand.
De zware Amerikaansche kruiser, die bij
den zeeslag Yiin ecnigen lijd "geleden vernie
tigd werd gemeld, blijkt de Augusta (9050
ton) te zijn geweest en de Nederlandse lie krui
ser IK* Ruyter, welks ondergang werd gemeld,
was de Tromp (3350 ton). Het communiqué
zegt: „Hoewel gemeld werd, dat vier kruisers
zwaar beschadigd'waren', in den slag bij Soera
haja, word later medegedeeld,' dat twee krui
sers bij Batavia tot zinken "waren gebracht, ter
wijl de beide anftarc een torpedojager'en een
kanonneerboot waren, die men in de duisternis
voor kruisers had aangezien."
Een Japansche mijnveger is lot zinken ge
bracht, een Japansche torpedojager licht be
schadigd.
Volgens een bericht uit Melbourne hebben
Japansche vliegtuigen Dinsdagochtend de Attslra-
lische havens Broome en Wyndham aan do
Noordwestkust,gebombardeerd. De aanvallen wa
ren in hoofdzaak gericht op vliegvelden.
Uit Washington wordt gemeld, dat het Ame
rikaansche ministerie heeft medegedeeld, dat twee
formaties japansche bommenwerpers een aanval
hebben gedaan op een Amerikaansch vlooteska
der ten Westen van de Gilbert eilanden.
Het vlooteskader bestaat uit een vliegtuig-
moederschip, kruisers en torpedojagers. In het"
communiqué aldus meldt Domei wordt
geen melding gemaakt van beschadigingen of
verliezen.
Dit Washington meldt de Britsche nieuws
dienst, dat Sumner Welles heeft bevestigd,
dat de Vor. Staten een overeenkomst in zake
do verdediging van Nieuw-Caledoniü on aiidoi'e
onder invloed van De Gaullestaande Fran-
sclie bezittingen in den Stillen Oceaan hebben
gesloten. De wijze en do omvang van de
Amerikaansche lmlp aan de Gaullisten zijn niet
bekend gemaakt.
liet Amerikaansche departement van marine
heeft bekend gemaakt zoo meldt de Bnl-
schc nieuwsdienst uit Washington dat, do
Amerifcnanscho torpedojager „Jacob Jones" in
den AtlanliscUen Oceaan is getoropdeerd en
gezonken.
ToJgêns een bericht uit fjjou.m .(Singapore
as ij fi daar Maandag dc eeisle koopvaarders
binnengevallen. Zij begonnen goederen voor Ja
pan to laden.
i
Naar het opperbevel der Duitsche weermacht
mededeelt, hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen
gisternacht binnen het bestek* van een groote
actie militaire installaties in het gebied van -het
Suez-kanaal aangevallen. - i
Toen de totale" maansverduistering afliep be
reikten de vliegtuigen, de aangegeven doelen
en bestookten vooral het vliegveld El Kabrit aan
den Zuidelijken oever, van het Groote Bitter
meer met bommen van zwaar kaliber. De Brit
sche afweer werd volkomen verrast.
Bij helder licht van de volle maan eri een
wolkenloozen hemel konden de bemanningen van
de Duitsche vliegtuigen de installaties van het
vliegveld nauwkeurig' zien. De groote vliegtuig-
loodsen op het Westelijk deel van het vliegveld
kregen verscheidene voltreffers. Na de ontplof
fingen der bommen kwamen krachtige explo
sies, die branden dedén ontstaan, welke op groo-
teri afstand zichtbaar v/aien. Dichte rookwolken
stegen op. Op vier plaatsen kon waargenomen
■worden, dat vliegtuigen in brand stonden. Ook
twee groote materiaalopslagplaatsen gingen na
getroffen' te zijn in vkimmen op. Verscheidene
benzinedepöts ontploften met hooge steekvlam
men. De'bizondere effectieve aanval duurde niet
langer dan een half'uur.
Na middernacht waten ook haveninstallaties
van Port Said met bommen bestookt. Treffers in
de onmiddellijke nabijheid'van de electrische een
trale van Port Said, richtten groote vernielingen
aan.
Een vliegveld in de Nijldelta bij Tanta werd
eveneens door de Duitscheluchtaanvallen ver
rast. Het gelukte den Dultschen toestellen onge
merkt hun doel te naderen - en op de «loodsen
en de startbaan voltreffers te plaatsen,»
In het Oosten is de scherpe koude iets ver
minderd. In den centralen en Noordelijken sec
tor bedragen de gemiddelde temperaturen tien
graden onder'nul. Daardoor is de strijd, vooral
n den Zuidelijken sectqr, weer opgeleefd. De
bolsjewieken .probeeren daar met sterke strijd
krachten door de Duitsche afweerfronten heen
te breken, en wql bij Sebastopol en op het schier
eiland Kertsj. Deze pogingen zijn echter onder
bloedige verliezen mislukt. De Duitschers onder
namen succesvolle tegenaanvallen en behaalden
p'iaatseüjke .successen bij eigen aanvalsoperaties,
De zware gevechten' in het Zuiden .en in bet
Dorietzgebied duren nog voort.
Van de door Engeland-en de Ver. Staten aan
de Sovjet-Unie bcloorde hulp heeft men tot dus
ver weinig bespeurd. Integendeel. Engeland, be
gint thans de weinige vliegtuigbestuurders, die
het den bolsjewieken ter beschikking gesteld had
weer 'terug te trekken.
Naar het opperbevel der Duitsche weermacht
meedeelt, hebben batterijen der Duitsche marine
gisteren tegen den middag Britsche schepen in
he-t Kanaal onder vuur genomen..-Zj; dwongen
deze schepen terug te keeren.
Britsche bommenwerpers hebben in den afgc-
locpen nacht, naar van militairezijde verluidt,
het gebied van Groot-Parijs met brand- en bri
santbommen aangevallen. De burgerbevolking
leed aanzienlijke verliezen aan dooden en gewon
den. Met de hulp der bezettingstroepen- werd
onmiddellijk na den" aanval een begin-gemaakt
met de opruimingswerkzaamheden.
De "vroegere minisler-president der Unie van
Zuid-Afrika, generaal Hertzog, hoeft in heL'Zuid-
Afrikaansche blad „Vaderland" een „open brief
aan de Afrikaners" gericht, waarin hij ö.a.
zegt:
„De tijd fs gekomen om een eind te maken
aan het holle, belachelijke geschreeuw over
do heilige onaantastbaarheid van het zooge
naamde democratische regeeringsstelsof. Tenvijl
er een revoluHe ,van wereldbeteekenis woedt
met het doel een nieuwe orde to vestigen, en
terwijl <le Emopecsclie volkeren-hun dapperste
en beste zonen opofferen-om Christendom en
beschaving te reddjn, wordt het vólk der Znid-
Afrikaansclio Unie verplicht ^om" zijn zonen te
offeren voor zijn verbitterclate vijanden. Zoover
heeft ons de heilige democratisch-parlemon-
taire regeeringevonn gebracht. Het uitrukken
van den kanker der volksv.erspiintering kan
niet langer worden uitgesteld. Daarom richt
ilc mij tot alle nationale Afrikaners, vooial ech
ter tot hen die even al "g ik de 'noodzakelijkheid
hebben ingezien van de nationale éénwording,
onafhankelijk van partijbelangen. Op dien grond
slag ka.n prenclan ook met stellig vertrouwen
het verdwijnen van den „eersten doodsvijand",
namelijk van den baud met Engeland, tegemoet
zien".
Naar „Nya Dagllgt Allehanda" uit - Londen
verneemt, hebben Engelsche financieele deskun
digen een plan opgesteld inzake het loonstel-
sel voor de arbeiders in oorlogstijd. Het voor
naamste doel van dit plan is te geraken tot
een stabilisatie van de loonen en het gevaar voor
een inflatie*in Engeland te ontgaan. Hierbij zou
gebruik gemaakt worden van een soort dwang-
stelsel, wat in Engeland reeds de benaming
gekregen heeft van ,,ncst-ei-systeem".
In welingelichte kringen van liet Vaticaan
wordt een door het agentschap „Radio Urbe"
verspreid bericht omtieirc een. boodschap v;m
Stalin aan hot Vaticaan, ten stelligste tegen
gesproken.- Men vmkhiart in genoemde krin
gen, fint hol rolkomen uit do,lucht is gegrepen.
C-
Do secK-tei is-gcnonuil van het departement
viui opvoeding, wetenschap on cultuurbescher
ming heeft bepaald, dat in het zevende leerjaar
van de school voor gewoon lager onderwijs als
leerboek \oor de Duilsclie taal zal worden
gebruikt: 0. F. E. lilijdensleiit und K. K.
König Deulsches Lehr- und Losebuch fut* dte
Niedovhindmclic Vojkssoimle, N,V. Ijilgcveis-
maalsdinppij „Ocoamis" 1912,
Naar wij vernemen is de heer Wilhelm Janke,
jiersreferent van den vertegenwoordiger van het
ministerie van buitenlandsche zaken bij den Rijks-
v.oramissa'ri.s voor de bezette Nederlandschc ge-
bicden, door den Führer benoemd tot legatie-
secretaris in het ministerie van buitenlandsche
zaken.
I
In den nacht van Zaterdag op Zondag,heeft
de 46-jarige koopman D, een moordaanslag ge
pleegd op de 26-jarige gescheiden vrouw Van R.
die, evenals hij, "in een logement in dc Hofstraat
te Haarlem verblijf hield. Er had tusschen bei
den een liefdesverhouding bestaan, welke echter
enkele weken geleden door de vrouw ./as ver
broken. De koopman was hierover zeer ont
stemd en probeerde herhaaldelijk de vrouw tot
andere gedachten - te brengen)" evenwel zonder
resultaat. Zondagnacht wilde hij opnieuw een
poging wagen en omstreeks twee uur ging hij
naar de kamer van de vrouw, die reeds te bed
lag. Er ontstond een woordenwisseling, waarbij
de koopman zoo driftig werd, dat hij een zak
mes te voorschijn haalde en daarmede de vrouw
in het wilde weg steken in hoofd, armen en
schouders toebracht. De logementhouder, die
door het rumoer ontwaakte, waarschuwde de po
litie, Deze was weldra ter plaatse en arresteer
de den dader, die geen poging had gedaan om
te ontvluchten. Hij bekende en verklaarde in een
opwelling van drift gehandeld te hebben. De
vrouw, werd naar een der, ziekenhuizen overge
bracht. Haar toestand is zeer ernstig,,zoodat zij
nog niet door de politie gehooid kon worden. Er,
bestaat echter geen gevaar voor haar leven.
Gisterochtend' omstreeks half tien is brand
uitgebroken in de 'zolderverdieping vim perceel
Hamburgerstraat Hl Ie Ulrccbh ltel t uur werd
onldelct door eenige voorbijgangers, die onmid
dellijk de brand veer ahirmceuten, die aan
stands een aanvang met do bestrijding van hel
vuur maakte. De brandweer was met «root ma
teriaal onder leiding van commandant Priester
o.a. do Magyiusladder op lie^ terrein van den
brand verschonen. Eenige sinngon werden bin-
nen liet perceel geleid, zoodal men hot vuni
aan de hoven-achterzijde kon aantasten, terwijl
aan do voorzijde van de opgestelde magyruslad-
der af, eenige waterslangen op de vuurzee wer
den gerit ht. In hot perceel, dat In. ,hel jaar
1730 werd gebouwd en dat vanwege zijn typt-
schei; ond-IlolLandsclicn gevel op de monumen
tenlijst is geplaatst, is een mag;ui|n in sanitaue
artikelen gevestigd. Door enkele Duitsche mili
tairen dn Ulrechlsche burgets werden aanstonds
pogingen in het werk gesteld om een deel' van
het meubilair on van den wiukohnvontaris in
veiligheid te brengen, waarin men, dank* zij het
kranige" optreden van deze behulpzame lieden,
slangde. 'tnUiSschen had oók do' brandweer he'i
vuur, dat voornamelijk op de zolderverdieping*
woedde en dat gretig vdedso! vond in het
houtwerk van hinten on kap, binnen eon uur
onder (die knie, zoodat het gevaar voor uit
breiding van den brand geweken was.
De brandweer beperkte zich verder met na-
blusschen Dc oorzaak van den brand moet
gezocht worden iti het te fel branden van
een kaclici.
hl een bovenwoning aan het Roermonds-
plein te Arnhem, heeft zich een geval van
kolendampvergiftiging voorgedaan, waarbij liet
echfpaar W. het leven Iiceft verloren.
Het echtpaar werd bewusteloos te bed aan
getroffen. In een aangrenzende kamer werd
een sterke kolcmlampjucht waargenomen, welke
veroorzaakt weid 'door eeii in deze kamer
staande haard.
Hoewel do man. en de vrouw terstond in de
frissche luclit werden gebracht, mocht het niet
meer gelukken de levensgeesten op te wekken.
De man was reeds overleden, de vrouvv pver-
leed tijdens het transport naar het ziekenhuis.
Het zoogenaamde „Kabouterhuis", gelegen aan
een zijweg van de Birkstraat te Soest, is 'de
zer dagen geheel' in vlammen opgegaan. Dit
houten huis werd thans bewoond door niej.
II. en haar zoonlje. De bewoonster werd in
den nacht oen verslikkende roölc gewaar en
zij bemerkte, dal er boven een begin van lnand
was ontstaan. 1 binst'g kleedde zij zich en
haar nzo'ontje aan cn, waarschuwde* oen huur
man, die eenige honderden meiers verder woont.
Deze waarschuwde de brandweer. Toen (leze
echter op de plaats des onheils was gearri
veerd, «as het houten gebouwtje reeds in
vlammen 'opgegaan. Niels kon worden gered.
Zelfs de dislribultehesclieiden gingen verloren.
Do familie is door de goodo zorgen van den
burgemeester lijdelijk hij omwonenden omler-
gelnacld.
Bureau gemachtigde voor de prijzen.
Het bureau van den gemachtigde voor de prij
zen te 's-Gravenhage is voorloopig op Maandag
en Zaterdag gesloten (deze week Vrijdag en
Zaterdag), Deze regeling geldt Uitsluitend voor
den centralen dienst van den gemachtigde voor
de prijzen en dus niet voor de inspecties voor
de pujsbeheersching.
Ons tolk,maakt (hans tveor een zeer zwaren
lijd dooil
in Neikukmd om den evenaar hnit tlr.ms de
ooilogsvlam hoog op en van verre en tru.ll
■'van zoo nabij aanschouwen wc het vcilujs-,
terende schouwspel en grijpt ieder aan.
Het meesl en het felst hen, die in Neder-
lmidselt OosUntlio htm, outlaw, kinderen en
andere naakte bloedverwanten of ook goede
viienden hebben, die men nu in gevaar weet.
Damljij komt de sriuijneiule zekerheid, dat
tiiOit over bun lot wel langen lijd in liet ou-
zekere zal blijven. Vooral die weten, dat* ver
wan! en of vrienden geroepen zijn tuin.'de ter-
(lediging van Ind'.u mede to werken, helzij te
land, lei zoo in" dc hield, loven in oen lijd-'
van gioote spanning.
Er worden in N<rj, OosLIndie thans groote
offers gebracht.
Uit de viij spaarzame berichten, die oiet den
stiijd om en op Java ons bereiken, "kan men
concludeereii/ dat de Ncdcrlandselic maiinet
'en de Nedeilandsche landmacht z.UU met hel.
denmood veuledigl tegeri ooa sterke overmacht.
Dal zij da.ubij niet den steun ondervinden
vuurde hondgonoolcn, die zoo'n gtoo(en in
vloed hebben uitgeoefend op de houding taii
hen, die in Nederkmdsdi-Imlie de leiding op
politiek gebied hadden na Mei 1910, verwon
dert maar weinigen meer.
"De Biilschc nieuwsdiensl hooit ze'f vastge
steld, dat Java er nu alleen voor slaat. De
strijd daar is niet meer een deel van het alge
meene strategische ph.n der geallieerden. Java
is geen springplank meer, waarvan men een
tegenaanval zou hebben kunnen ondernemen',
zooals men had go! oopt, toen Wiavell het op".'
perbevel op dit eiland op zich nam.
Do zooveelste misrekening van de Britsche
strategen!
En omdat z|ij zich opnieuw veigistcjicbhen,
verlaat gencr n! Wavell het sirijdtooncel.
ïltii heeft m 't riiiio-Amcrik. kamp Ned-Indië
practisch reeds afgeschreven en daarmee feitelijk'
ook Auslralië en Nieuw Zeeland, dat na do'
verovering van "den Nederlandsc.li Indiscltcii
Archipel door de Japanners, z.eer kwelsbaar-'zal
zijn geworden. t
lu Nederland wisten wc reeds, dat do Brit
ten mot beloften royaler zijn dan met daden I
De in de -Mei-dagen van '40 uit Nederland
naar Engeland gevluchte tegoermg hoeft dat
ook kunnen weten, maar slond ongetwijfeld
onder oen niet geringe Lirilsche beïnvloeding.'
To Londen r.ag toen gaarne Ned.-lndié in'
het Angio-Amerikaansche blok.-Na het laten'7
mislukken vtut do economische onderhandelingen
met de Japan**,che delegatie te Batavia was
het voor ieder zonneklaar, dat de Indische
regeering gekozen had vóór Engeland en Ame
rika en tegen Japan. -
Dat was niet te verwonderen I Zij, die de
leiding hadden, waren uit de „oude school
dié' zicli geen wereld koudon 'vóorslellen, waar
in. niet Engeland en Amerika de lakens uit-,
deelden. Zij hebben zicli echter vergist. Do
kracht van dc volken, die zich verjongd, heb
ben on met idealen zijn vervuld, waarvoor
zij bereid zijn groote offers te brengen, is
sterker gebleken, dan die van hen, welke tot
nu toe de macht in de werekl uitoefenden,*
maar wier rol uitgespeeld raakt.
Eens luid het jonge Nederlandse he volk ook
idealen I En 300 jani geleden slichtte het aan
de andere zijde van don wereldbol een prach
tig rijk, Daarvoor werden ^offers gebracht; er
werden ook vruchten geplukt; vele en kost
bare vruchten, die het moederland, maar ook
de, Indische samenleving ten goede kwamen.
Thans brengen de Nederlanders en de met
hen verbonden inheeinsdion weer zware offers.
Wellicht heeft de mogelijkheid beslaan aan
de lotsbestemming van Nederlandsch-Indié een
andere richting te geven, dan het nu vermoede
lijk tegemoet gaat.
Maar (och zulten do offers, die daar (bans
gebracht wotdon, niet Ie vergeefs zijn. Z(j ge-'
luigen van den moed cn de geestkracht, dte
nog aanwezig is in hen, die het moederland
verlieten om e|ders in Nederland onder do
Iropenzon 1e gaan werken. Dat hot niet
hot minste deel van ons volk was, dat naar
Indié Irok, was reeds algemepn bekend, marir
wordt in deze dagen nog eens bevestigd!
Gezicht op de haven van Sabang, aan Cematra's Noordpunt,
(Zander-V.P.B Atlantic)
