Batavia door japanners bezet
Vrijdag, 6 blaart 1942
Hef aangerande
Parijs
Nieuwe landingen op West-Java
m
Geschenk voor de jeugd
ïfsVictorie Duitschlarid wint
voor Europa aan alle fronten
Twaalf koopvaarders en een
jager' tot zinken gebracht
Het aantal1 slachtoffers
te Parijs gWstegen
„Wat heeft de krant
te zeggen?"
BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOER KORTE HAVEN)' TEL. 69300 (3 LIJNEN)
94ste jaargang
POSTREKENING 5311
No. 23029
Belangrijke steden in, West- en Oost-Java in Japansche handen
Snel oprukken der Japanners
De Japansche opmarsch
op Sumatra
Het aftreden van Helfrich
Verplaatsing van zetels van
Indische ondernemingen
De beslissende slag om Rangoon
Ned.-lndische vliegtuigen
vernield
Brltsch-lndische troepen in
- Lybië muitten
Italiaansch meel en graan
voor Griekenland
Thans 700 dooden en meer
dan 1400 gewonden
De aanval-op» Sèvres
Rede van prof. dr. Goedewaagen
Vreeselijke toestand in de
voorsteden
De nationale rouw
Het doel van de pers in nat.
sociallstischen zin
Langzame ontwikkeling
Due courant erachijlit dngelljk», met oiltondreinR
Tsa Zon- en (■Verttlnjten
Prils DM kwnrtnnl f2.10; franco |icr -00.
Prils oer «vrek: 16 cis AfionJorl^ko nummer»
loU. A!>onnancntco «orden dagelijks uoogeuomen
Advertentlën voor liet eerstvolgend nummer moeten^
v6Sr elf uur <ian het Bureau beroml rijn, Z»t«-
<JaM-v«ör 9 uur. Een bepaalde plaat» tan
advwtentisn «ordt niet gewaarborgd
Tij» OM TE VERDUISTEREN
Vandaag 19.27 u.- - Morgen-19.29 u
Zonjopnnnn mVBBH tt-'1 ("jf
Maan op 23.56 uur - onder 10 26 uur
DIRECTIE: Mr. H. A. M. ROELANTS,HOOFDREDACTEUR: M. STAVENQA
Vrijt der «dverteoUEo; ran .1—3 rpgetf fï.60»
iedere regel meer j0.31; ia het Zatecdagnutnmw
1—5 regel* f 1.55, iedere, regel meet fiO,36.
Reclames f0.77 p$T Tegel. Incassokosten 5 cla;
poïtkuitaniiefl 15 ets. Tarieven vu n ad ver ten tifcn
bij abonnement zijn p»D hel Bureau verkrijgbaar.
Dagelijks worden tegen voomUhotaling Kleine
Advertenties» opgeuoraen A 0.52 t/m 15 «oorden,
f0.77 t/iu 25 «oorden. Uk woord meer J» cent tol
een maximum van 30 woorden. Voor brieten onder
letter of adres tc bevragen Bureau bind, wordt 10 pt.
extr.i m rekening gebracht.
Donderdags Kleine Advertendën tot 23 woorden
f 0.26, miti 'VÓÓr Woensdagavond uur aan
het Bureau bezorgd.
"■Zaterdag*: Kleine Advertentien £1,03, iftdiett
oiet tó6r VrUdagavoud 0 uur bezorgd.
Het Japansche hoofdkwartier meldt, dat Ja.
panache troepen gisteravond Batavia heb'
ben bezet. De algehcele bezetting geschiedde
gisteravond om half tien, hoewel de tegen
stander op vele punten den Japanschen op-
marsch hardnekkigen tegenstand bood.
Naai officieel uit Bandoeng wordt gemeld,
heeft g(meeraal Wavoll in zijn afscheids
rede de plechtige belofte afgelegd, dat
zijn vertrek geen stagnatie in don toevloed
vanvliegtuigen, en oorlogsmateriaal naar
Ncdorlundsch-Indië zal veroorzaken.
Kaar Heuler in een aantal oxtra-befiehtea uit
Bandoeng meldt, hebben de Japanners op klost-
Java nieuwe troepen aan land gezel, waar he
vige gevechten aan den gang zijn. De Neder
landers ondernamén krachtige tegenaanvallen,
74 zijn echter numeriek in de minderheid.
Naar Reuter vorder meldt, is van Neder-
landsch-lndische zijde het verlies van Krawang,
'Roerwakaria eii Tangerang op W-esf Java, als-
.mode hel verlies van Solo .en Bodjonegoro op
Oost-Java toegegeven. Vorder' hebben' de Ja
panners het vliegveld van Kalidjaü. in "de na-
liijheiJ van Bandoeng veroverd. Zij gebruiken
dit vücgvoklthans, naar Reuter verder meldt,
om do geallieerde troepen van uit de lucht
mui te vatten.
Met het vcikeerskilooppunt Solo imhhen de
japanners liet centrum van Java bereikt. Zij
trachten, aldus de Brilsche nieuwsdienst,door
t# stooten naar de zuidelijke kust, teneinde
Soera ba ja af te snijden eri een tangbeweging
uit te voeren om Bataviaon Bandoeng at te
scheiden De toestand op Java wordt door den
correspondent van den Britschen nieuwsdienst
„zeer ernstig" genoemd, aangezien van de
westkust van Java, ondanks felion tegenstand
nieuwe Japansche troepenlandingen gemeld wor.
den.Bandoeng heeft "Wiopusdag 1, Donderdag
7 innal luchtalarm gehad, zoo meldt Ronden
tenslotte.
Volggns te Saigon ontvangen berichten, waren
de Japansche strijdkrachten!, die oprukken naaf
Balavia, gistermiddag nog slechts tien mijl
van de Nedorlanilsch-Indisebe. hoofdstad ver-
wijdord. Thans wordt ook Baadoeug, het
nieuwe., hoofdkwartier, <lnr. geallieerde sttijd-.
krachten ernstig bedreigd. Soerabaja, het
iixinuumste viootsteunpunt van Neder-
lanttech-Indiu, wordt inUwsclsen bedreigd 'door
een offensief van do Japansche strijdkrachten,
die nog slechts 30 mij! van deze simt verwij
derd zijn. Do Japansche troepen treden- krach
tig op," tegen de Nederlaudsctie troepen. De
spoorwegverbindingen tusschen Soerabaja en,
het westelijke gedeeite van liet eiland is, door
de verovering van Soerakarta, een belangrijk
spQörwegknooppunt op Midden-Java. gelegen op
veertig mij! ten westen van Soerabaja, ter-
broken.
Minstens elf steden op Midden-Java zijn door
de Japansche troepen veroverd.
Volgens de Australische radio rukken'de Ja.
panscho eenheden op sommige plaatsen op mot
een snelheid van ongeveer vijftien mijl per dag.
Bi) de Japansche opmarsch om het bézotto
gebied op Zuid-Swnatra to vergrooten, waarbij
4j weinig of geen vijandelijk verzet ontmoetten,
is volgens berichten van- itfSfc front, .zestig tot
zeventig procent van .de .rijke p.etroleumvelden-
op Zuicl-Suniatra onbeschadigd in -Japansche
handen gevallen,'niet inbegrip van de petroleum-
bronnen bij Ealembang en l.almt, welk» steden
op 22 Januari werden veroverd' én Benkoeien,
han de kast van den - Indischon Oceaan, welke
stad op 2d Februari werd bezet. - -
Do correspondent van. het Zweddsche blad
„Dagens .Nybeter" té Londen - meldt omtrent
den opperbevelhebber der geallieerde' vtootstrijd-
krachten in het zuidwestelijke deel van" "den
Stillen .Oceaan; vice-admirant Helfrich-, dat doze
rajn aftreden gemotiveerd heeft met du verkla
ring, dat zijn poging'om de Japansche in.
vasie oip Javff tegen te gaan, alsmede de Neder.
landsch-Indisclie verliezen van de vorige nek
hom duidelijk gemaakt hebben, dat „succes,
volio geallieerde vlootoperaties in deze wateren
zijn uitgesloten".
In liet door den Britschen berichtendienst, bo-
kend gemaakte "bericht van hél NedeHandsch-
Indische hoofdkwartier op Java van Donderdag
wordt verklaard, dat deJapansche opmarsch
ononderbroken voortgaat. Over liet geheel geno-
m>n, aldus dit bericht, liohben de Japanners de
numerieke meerderheid en rukken zij onophon-
deüjtj verdei' op.
Vorder wordt ia liet bericht gesproken van
do „besliste suporioriteit in de lucht" van' de
Japanners, die inede bijdraagt tot hun s-uccessen.
Naar „Dagens Nyeheter" meldt, Keert, een
woordvoerder der Nederlandsche marine te Lon
den verklaard, dat do superioriteit der Japan,
"schte vloot dn liet zuidwestelijk deel .van1 den
Stillen Oceaan „nooit" meer heeft vastgestaan
dan thans".
noemde het tot- zinken brengén van de
Nederlandsche kruisers een veriammenden slag
voor<je' geallieerde zeèslrrjdkrachten in heit
Verre Oosten.
Do aanval oj> Pearl Harbour den 7en 'Decem
ber heeft den 'Japanners de gelegenheid gege
ven overweldigende strijdkrachten tegen Neder
lands ah-Indië m den strijd te Ijreugcn.
Na de geallieerde eskaders de invasie op Java
niet konden tegenhouden moet worden geconsta-
teerd, dat geen tegenoffensief in dit gebied
kan worden geopend.
\<vs5»
In het midden met witte uniformpet de Duitsche
duikbootcommandant kapitein-luitenant Hardegen,
die 16 bewapende koopvaardijschepen van den
vijand met een totalen inhoud vnn 105.500 brt,
tot zinken heeft gebracht. De wimpels zijn het
iymbool van deze .overwinningen,
(Zander-V,P.B., PK Dietrich)
Ann. de Pnketvirart Maatschappij is toestem
ming verleend tot overbrenging van tiaar zeis!
buiten hederlandsck-Iudio, De K.P.M. is-voor
nemens lmar bedrijf vanuit Sydney voort te
zotten.
Ook aan de JavaChinaJapan Jijn is eon
dergelijke machtiging verleend.
Honderd kilometer ten noordoosten van Ran
goon wordt de voor deze stad beslissende slag
gestreden, zoo meldt United Press uit Mandhlay.
Do Japanners hebben -Wlaw veroverd, dat op
ongeveer 22 kilometer van den- weg door
Birma ligt. - Japansche patrouilles hebben den
.spoorweg -en, wogen .fcnsschon Rangoon en Man-
tjalay op minstens twee p'natsen afgesneden. Do
Japanners richten -hun ojuhai-seii 'naar het Wtos-
ten, teneinde de beide belangrijke van Rangoon
uitgaande wegen af to snijden.
De voornaamste weg van Mandalay 'naar
Rangoon is niet meer te gebruiken.
- Het Jap:insche hoofdkwartier heeft bekend ge
maakt, dat Japansche marinevlicgtuigen Wöens-
dag bij een massalen aanvat op bet vliegveld
van Bandoeng 18 vijandelijke toestellen hebben
neergoscholen of vernield. -
Volgens berichten uit. Cairo hebten BritseD
Indische troepeoafdeeliugen ter sterkte van on.
geweer een bataljon, die in 'de Libysche woestijn
waren- opgesteld, gehoorzaamheid geweigerd aan
hun officieren en zijn xy, anti het muiten ge
slagen. Bij de muite mietroepen word om de
tien" manschappen één doodgeschoten. De troe-
pen werden ontwapend,', pit het 'front wegge,
haald» en moesten strafarheid verrichten, tqn
deoto aan "de vestingwerken langs de feyrisch-
Turksche grens.
iNaar van bevoegde zijde wordt medegedeeld
zijn -in Griekenland met Italiaanschevracht
schepen groote hoeveelheden Italiaansch meel en
broodgraan voor de Grleksche bevolking aange
komen. Daardoor zal vanaf 6 Maart.de sedert
ongeveer een week gestaakte brooddistributie
voor de bevolking van Athene en omgeving, dank
zij het hulpvaardige ingrijpen van de bezettings-
raogendheden, hervat kunnen worden.
In hot jorfgérenkwartiér van 'den Nationalen
Jeugdstorm to Utrecht is aan den Nationalen
Jeugdstorm als geschenk, van - don jeugdleider
•van het "DültSché-rijk-.een" buste van' den
Fiitirec overgedragen als uiting van de harte
lijke verbondenheid tusschen Ilitier Jugend en
Nationalen Jeugdstorm.
In tegenwoordigheid van den leider der
hoofdnldeeling „Poliliscliec Aufbau", P. G. Votk-
mar, als vertegenwoordiger van commissaris-
generaal Schmidt en een véitegenwoordiger van
den gemachtigde voor dé provihcio Ulrecht, van'
do leidcrsslavcn van den Nntionaltiij Jeugdstorm
en van do Befohlsstcl/o der Hitier Jugend
hield Itanptlmnnfiilirer (Ir. Lindonbuiger een
korte toespraak, Hij bracht de groeten van den
Reichspigendfiihrer over en betoogde, dat de
jeugd der germaanscho tanden gemeenschap
pelijk den weg baant voor do naiionaal-socia-
iistische woieldhescliouwing. Do N. J. S. heelt
dezen weg schouder aan schouder met do
II, J. in Nederland betreden. Deze weg zal
ook voortaan door heiden''in' zegevierenden
stormpas worden afgelegd, welke tegenstanders
zicli ook mogen voordoen. Het doel is een
groot, - geórdend Euiopa met. ,Utol( Hitier als
leider van alio germanen.
De leider van de. Jf...S„ hoofdslovmer
"Crvan Geelkerken, dankte in hartelijke bewoor
dingen voor het geschenk en legde bizonder
den nadruk op zijn hariclijke, vriendschappe
lijke veihondiug met den Reiehsjugendfiihrer,
Aiiliur Axmann. Ilij spoorde zijn kameraden
aan vast te houden en in tiet geloof aan
de nnlioiKKil-socihlisthelie idee voider te mar-
chegron.
Hoofdkwartier van den Führer, 6 Maait
(D..N.B.). Het opperbevel!' der Duitsche -
.weermacht' deelt mode:
„Duitsche duikbooten hebben In do wa
lmen van Noord- cn Midden-Amerika we
derom >2 vijandelijke schopon met een
g(-zamenlijken inhoud van 82.500 ton,
Waaronder 7 gioote tailjjschopon, tot zin-
.ken gebracht. Bij - dezes aam allen weid
-bovendien .een groote; A|nerika.anscho toi-
pedobootjagor tot zinkdn gebrachttwee
andere schepen werdijii door torpedo-
lieffers tot zinken gebracht."
f
Do A-N.l1 .-correspondent te' Berlijn meldt:
Volgens de "taaiste opgaven bedraagt -,het
aantal sladitoffers van don laffen Britschen
luchtaanval óp :P,>rijfl-70Ö'-filoodea' en me eg dar.
lAOO gewonden. Dat is,i 7,00' verklaart men
iiier, meer dan bij do bornbardijmenten op Rot
terdam'en Belgrado, die" gedurende oorlogshan
delingen bij vijandeljjken tegenstand werden uit
gevoerd.
J'rins Louiï, van Monaco tieeft admiraal üar-
tai; een bedrag van 10,000 francs gezonden om
den ooreten nood der hij den bomaanval op
Parijs getroffenen to lenigen^
De plaatsvervangend iriinister-president, ad
miraal Darlan, heeft na zjjn térrtgkeor uit Parijs
in - den Franschen ministerraad' die onder voor
zitterschap van maaischdlk Pétain. werd ge
houden, rapport uitgebracht 'over dé verwoestin
gen in de getroffen doelen vnn Parijs,
Do minister van" justitie, Barfhélemy, zal
Zaterdag aan de begrafenisplechtigheden als
vertegenwoordiger' dor regocring deelnemen.
Dc Viilkjsclie Boobachter" herinneit oraa.11,
dal, toen in 1910 het militaire vliegveld Le
Bourget door de Duitse) >e luchtmacht werd
aangevallen, dc „Times" -vroeg: „Zullen de
barbaren tiet" wagen Parijs te bornbardeeren
Vervolgens verklaart liet blad, rdat het den
Kngeischcn bleef, voorbehuuden Fransche bur
gers in Parijs van leven-pn gezondheid te.-he
roor en.
Bij den nnchtehjkcn bomaanval van Rngel-
sctie vliegtuigen op Parijs is, zooals bekend,
ook^de. wereldberoemde .'jporeelcinfubriek vnn
Sèvies zwaar beschadigd; Aan de froutzij varï
Jiet imposante gobouw is ,'goeii' venster meer
heel; ook do nuircn toonon harsten.Hot ijzeren
traliewerk, dat onr het park slaat, is hier en
daar verbogen of ingedrukt. Aangezien de'over
val dep nachts geschiedde, - waren alleen de
nachtwakers en de in de dienstwoningen onder
gebrachte- fabricksemployés aanwezig. Deson
danks zijn twee leden van tiet personeel omge
komen. Een deel van net fabrieksgebouw moest
geschoord worden, aangezien instortingsgovaai
bestaat.
Aan de „welgerichte" bommen der Engct-
schen zijn ook hospitalen en cultuurmonumenten
ten offer gevallen, o.m. het Rodinmuseum in
Meudon". Het betrett hier het oude'atelier van
dezen beeldhouwer, dat na, zijn dood museum
is geworden. Vlak bij dit atelier zijn'"ver
scheidene bommen in de» tuin vair hst naburig
ziekenhuis gevallen, zonder te ontploffen. De
Op een vormingsbijeenkomst der N.S.B., gis
teren te Bu.ssum, gehouden, sprak piof. dr. T.
Goedewaagen een redevoering uit, onder den
titel: „Wat heeft de krant te zeggen?"
Spr. begon met er pp te wijzen, dal dc pers
in ons iand van het oogenblik af, dat zij ban
nieuwspapier tot critische drager van een poli
tieke gedachte wérd, een groote rol in de volks
voorlichting heeft gespeeld. Reeds de wegberei
ders der latere democratieën de achttiende eeuw
hebben .begrepen, welk een machtig, middel in
den polltiekcn strijd-met liet dagblad gegeven
was.
In de achttiende eeuw werd de krant politiek
wapen, dat zich tegen geestelijkheid en overheid
richtte en voor het volk hét recht van zelf te
oordeelen opeiachte.
Werd vroeger de' politiek door Afaatslieden
bedreven, door de krant is ook het publiek door
eigen oordeel in staat om een stem in het
kapittel te hebben, althShs om te begrijpen wat
de groote politieke vraagstukken zijn.
Twee dingen hebbed deze op zichzelf gunstige
ontwikkeling ten eenen male bedorven: het kapi
talisme en dc liberale democratie.
De krant is een bedrijf, dat .zich bedruipen
moet en bij „zijn exploitatie van de markt,af
hankelijk is. Waar liggen de hoöfdinkomsten
van zulk een bedrijf? in de adveite'erders. Zoo
kwam het tot de' groote macht der advertenties,
dié tot alterlei onduldbare toestanden heeft ge
leid. Hetzelfde geldt van den invloed der aan
deelhouders, die waar voor hun geld willen heb
ben en dus ook den inhoud der pers sterk kun
nen beinvloeden.
De grondwet spreekt van verantwoordelijkheid
voor de wet, maar in de practijk was de ver
antwoordelijkheid voor adverteerders en aandeel
houders niet minder. Dit was de vrijheid der
pers, die vooral in de laatste jaren tegen ons is
Uitgespeeld. Inderdaad tegen deze kapitalistische
„vrijheid" teckenen .wij verzet aan, zoolang, tot
hieraan een einde is gemaakt.
De vroegere beteekenis van den pers
Gebonden aan kapitalistische belangen was de
pers. Maar niet mmdcr aan partijpolitieke be
langen. Tegen de bedoeling van Thorbeckc in
heeft zich uit het liberalisme van 1858 het paitij
stelsel ontwikkeld, dat volkomen in strijd was met
onze beste politieke tradities en beslist on-Neder-
landsch moet heeten.
Onze pers werd een tooneel van verwarring1,
vent partij-egoisme; hoe degelijk en fatsoenlijk en
vrij van sensaticlust onze kranten ook toen nog
waren, vast staat, dat de partijconcurrentie ons
gcheele perswezen heeft bedorven.
Op 'een (bevolking 'Tan S è- 9 millioen had
den wij tot voor kort het fraaie getal van onge
veer 110 dagbladen, ongeveer S60 nieuws- en
graüsbladen en ruim 36QO tijdschriften.
De vraag: Wat heef de krant te zeggen? be-
teckende dus eigenlijk in ons land: wat hcbbc-n
adverteerders, aandeelhouders en partijbonzen te
zeggen?
De journalist was niet vrij om tc schrijven
en het publiek was meestal zonder het zelf te
weten vastgeklonken aön kapitalistische en partij
politieke belangengemeenschappen. En als wij
nutionaal-socialistcn daartegen, tegen dat soort
bedenkelijke vrijheid onze stem verhieven, dan
paste men de democratische vrijheid toe om onze
pers aan banden te leggen, dan verbood men ons
blad en legde onze persen aan dc ketting. Zoo
ziet men, dat hét démo-liberale-stclsel eigenlijk
zich zelf overbodig heeft gemaakt en dat de leus
van persvrijheid een "holle klank Was geworden
Er is eon tijd geweest hoelang lijkt dezo
helaas reeds achter ons te iiggca I daL
liet toerisme "buitengewoon bloeide, en men,
reizende, 'tandgonooten' kon aan treffen, zooivei
op liet Forum Uomanuia le Rome, als op ile
L'urijsehe i'Iace de ia Concorde o£ tiet Loit-
densche Piccadilly. Uit dio afgelegen dagen
stamt o.it. het bekende gezegde, daL iedere
Europeaan twee vaderlanden heeft, namelijk
Parijs en. zijn eigen. Een flinke dosis over
drijving stak daarin, zoor zeker, maar tevens
een brokje waarheid. Want uit welke hemel-,
stieek men ook naar de schoone Seinostud,
do Vitte Luiméro, kwam, zij hail voor ieder,
zoo groot was de veelzijdigheid van haat' aspec-'"
ton, haar eigen glimlach en bekoring, de ge
heel eigen sfeer ook, waarnaar men soms zoo-
plotseling kon terugverlangen. Men voelde
zich er thuis!
Het moet alten, dio de- Fransche hoofdstad
uit eigen aanschouwing kennen on liefhebben,
dan «ok destijds hebben goed gedaan, dat Fran
sche redelijkheid en Duitsche omzichtigheid hnur
in 1910 voor het rawe geweid van den pant
ser- en luchtoorlog hebben gespaard. Parijs
Weef wat hel was in de aloude bocht,van d»
Seine, een stad cdn kunst, wetenschap, histo
rie, met den wedijver van zijn paleizen, musea,
kerken, on de sctiiidorachtigliéid van zijn over-
kiopt stadsverkeer. Zijn banlieue, de wijde krans
namelijk van' zijn voorsteden, daverde van in-
dustrieelo bedrijvigheid, out. auto- en vliegtuig
industrie en zorgdeervoor, dateer tusschen
stad.->kogn en periferie een dagelijks ebbende
en' weer aanvtoedeude golf van forensen was,
waartusschen zich dat andere verkeer mengde,
dat niet aan dugtijden, maar aan het seizoen
was gebonden, dat namelijk van liet wereld-
tourisme.
Dit drukke, vroolijke en nijvere Parijs nu
is door de Britscho luchtmacht uilgekozen als
een doelwit voor haar bornmen. Blijkbaar hoeft
de/.e zoogenaamde „koninklijke" luchtmacht er
op precies dezelfde wijze huis gehouden als
boven Rotterdam en zoo menige andere Ne-
(lorlandscho stad liet geval is geweest; heeft
zij zonder scrupules haar projectielen uitge
strooid, volgens de betreurenswaardige opvat
ting" van „God zegené de greep I" Hoe anders
is tiet uitzonderlijk hooge, schrikbarende aan
tal slachtoffers le verklaren, dat aan deze
luchtactie ten prooi viel? Laffere manier van
oorlogvoering ibm deze is nauwelijks mogelijk.
Wij hebben dan ook sterk den indruk, dat
men doelbewust hier méér d.ui bepaalde in-
duatrieelo bedrijven beeft willen treffen. De
Britsche luchtmacht zat mede lot taak hebben
gehad, door torreur-uitoefening libt Frausclie
volk v;ui de regeering van een Pétain en een
Darlan f,e vervreemden, ivaarlnj dan het denk
beeld moet hebben voorgezeten te laten zien,
dat Engeland' elke yerdcre Franseh-DuUsche
toenadering door' seliorpej; nuti-I-'runsc.lie actie
Zou beantwoorden. -
Wij" aarzelen niet dozen Brii.scbe luchtover-
vnl, uit welken hoofde hij dan ook zijn bijna
2000 slaehlQffets hooft gevorderd, een verach
telijke daad je noemen; of men hem nader
wil classifierc-ren als ren daad van cynisme of
van militair' amateurisme doet daarbij verder
niet ter zake.
Blijkbaar is riien aan den overkant van het
Kanaal aan het einde van zijn latiju, dat nion
tol dingen als deze zijn toevlucht moot zoe
ken. Het getuigt allernotist van kracht, 7.00
men slechts tegenover zwakken burgers,
vrouwen en kindergn meent sterk te kun
nen zijn! -
luchtdruk heeft echter de ruilen'aan den bin-. Wat zeiden de kranten in die dagen over het
nenkanl van 'alle gebouwen vernield, deuren
uit doscharnieren gelicht en tiet glazen dak
van hej. atelier "beschadigd.
Woensdagavond heeft de adjudant van den
plaatsvervangende!! minister-president,1 comman
dant Fontaine, een ooggetuigeversiag gegoven
'over de gevolgen van den Britschen 'luchtaanval
op de Westcljjke voorsteden van Parijs. Fontaine
is in den ioop van den middag met admi
raal Darlan uit de- hoofdstad naar Vichy terug
gekeerd.
Wanneer wordt beweerd, zoo zeide Fontaine,
dat do door de Britsche luchtmacht gozochto
doelen precies zijn uitgekozen, dan behoeft" men
tegenover deze bewering slechts, het hooge doo-
denojfer onder do bevolking te. stellen.
Voorts gaf spr. een uitvoerige schildering vari
den vreeseüjken toestand, welke hij in de voor
stad Boulogne gezien lieott: vermelde huizen
van zes verdiepingen hoog over eon "lengte
van 300 lot A00 meter en talrijke branden.
Iu het stadhuis van Boulogne, dat eveneens
door een bom getroffen -werd, heeft dc bevol
king onderdak 'gezocht on 'daarheen heeft men
ook de eerste nog niét 'geïdentificeerde tijken
en' stukkon van tijken gebracht.'
„Toen ik aankwam zag ik een verschrikkelijk
schouwspel: weenende en hulpelooze vrouifen
en kinderen, overal sporen van bloed en an
dere gruwelijke gotuigen van het bombarde
ment. Bizonilcr tragisch is, dat geheelo ge
zinnen onder do puinhoopen van de vcmietdo
hui7.cn.' om tiet leven zijn gekomen."
Commandant Fontaine gat verder een opsom
ming van de. overige gebombardeerde Pnrijsche
voorsteden; wgar, naar 'hij verklaarde, (geen
fabrieken zijn.
Do nationale rouw voor de slachtoffers van
den Engelschen luchtaanval op Parijs begint
moigen en duurt tot Zondagmiddag. Schouw.
Inugon, bioseojicn, scholen en ambtelijke bu
reaux z.ijn morgen gesloten.
De begrafenis wordt morgen gehouden op
do kerkhoven' \au de betrokken gemeenten. Ia
de Notre Dame" wordt Zondag een rouw
dienst gehoudeu.
Kardinaal Suhiu'd, de aartsbisschop van Pa
rijs, zal Zondag in allo kerken een herderlijken
brief laten voorlezen, waarin a an dp geteisterde
bevolking troost wordt veileeitd en do hoop
ivoidt geuit, dut Parijs van con nieuwe ramp
verschoond /ai blijven,
De schade, dio in do porseleinfabriek van
Sèvres ia aangericht, wordt dooi de Pnrijsche
peis op 50 mittioeu francs gesteld. Onder do
vernielde voanvcrjien bocimlt zich ook oen
waardevol servies, dal himicnkmf aan mnar-
sel'mlki Pétain zou wotden aangeboden.
wereldgebeuren? Slechts wat in de kraam der de
mocratische machthebbers te pas kwam en in
hun eigen belang was.
Tenslotte Is dc kruik gebroken en in de Mei
dagen moesten wtj beleven, dat ons valseh voor
gelicht volk een groote teleurstelling ondervond.
Die teleurstelling lag niet in het feit, dat de
Duitsciiers onze grenzen overschreden, maar tn
het feit, dat het door zijn eigen machthebbers
bedrogen bleek. t
Wat heeft do krant te zeggen? j
Voor ons nationaal-socialisten beteekent dio
vraag niet: wat zeggen adverteerders, aan
deelhouders en partijbon/.en, maar: wat zegt
hot Nederlandsche volk over dit en over
dat? V
Voor ons is de pers een uiting van hel
volk voor liet volk, voor hot gcheete volk.
Voor ons zijn ditgever en journalist dienaren
van het" volk en geen meesters, dio het
kunnen dwingen waar zij willen.
Prof. Goedewaagen zette'hierna in den breodc
uiteen)" hoe reeds voor,'maar voorat .na den
oorlog -de' "gedachte van oen ordening 'onzer
pers naar voren was -gekomen.
Hier ging liet join zuivering, samenbundeling,
en voor alles óm een nieuwen geest in -do
krant, die open moet slaan -voor -het groote
gebeuren dezer jaren.
lil Nov. 1910 is eon departement van volks
voorlichting en kunsten opgelicht,omdat be
grepen „werd, dat yslkavoorlichting geen s zaak
•■■an particuliere en" groepsbelangen, 'maar van
heel het ,volk en dus mede van de overheid
is. De vrijheid der pers kan immers niet bc-
teekeuen, dal ieder de vrijheid hééft,-om, ook
ten kostevan do volksgemeenschap, te schrij
ven wat hij wil of waar kapitalisten en partij
bonzen heni toe kunnen dwingen. Vrijheid der
pers wit zeggen: verantwoordelijkheid aan het
volk.
De journalist werd Lev rijd .van ongepaste
inmenging der bedrijfsbelangen. Hij werd door
een openbaar functionaris. Hij werd niet 7,ijn be-
roepsgenooten samengevat iu een boroepsstand-
oiganisatie, het Verhond van Nod. Journalisten,
dat in art. 22 van hot Journulistenbeshut weid
aangew ezen 0111 do opleiding, de verdere ont-
uikkeling en dc sociale UuY.cn'ging te regelen."
In den zomer 1911 is de voiming der jour
nalisten ter hand genomen in oen journalis-
tenzómerkiimp, dat oen groot succes is gewor
den. 0T1 duidelijk reeds nu uijn vruchten at-
werpl. De kroon is echter pas gezet met op
richting van do Nederlandsche Kultuurkamer
en dnaibinnen van hot. persgilde, waarmee
de ordening onzer perswereld zijn liestag heeft
gekregen.
Wal heeft, de kianl ie /c.'eei.', moet hetec-
konen: Wat heeft ons volk to zeggen?, cn dit
beteekent niet anders dan: wat hooft do poli
tieke draagster dier cenhjfid_, -do beweging, te
zeggen?
De democraten' hebben ons steeds als een
partij naast andere witten zien. De verklaring
van 14 December schiep hier klaarheid. AVIij zijn
gf»n partij, maar een bewoging, de staat als
beweging," dè bewegende- factor' vnn*den- staat
in den staat. Dit -is organisch* geiar.ht, zooals
ook éen lichaam - een wil heoft, die het be-
stuurt, 7.00* hoeft deslaat" zijn .wil in :de
beweging. 1 1
Die eenhoidswil moet ook in uw krant ta
ie/en staan, niet op uniforme-of eentonige wijze,,
maar rijk geschakeerd, zooals ons 1 volkswezen
eenmaal en gelukkig is. Het doet dor kranten
is:" Het vormen van een atgenieene Nederland-
schfe overtuiging, een meeniug. Hiervoor moeten
do miilioenen gewonnen worden,hiertoe moe-
ten s ,J overtuigd worden, ieder van 7,ijn eigen
kring en stand uit* en. met behoud van volk-
sche eigenaardigheden, voorcoover deze waarde
vol rzijn voor het geheel* va/i ons volk.
Dit is, zeker bij ons volk, een' zaak van
vele jaren. Zij hangen"uu eenmaal niet in een
paar dagen -een nieuwgeloof aan, 'maar .'als
wij overtuigd zijn, is die overtuiging, die alge-
meene opinie,ook- muurvaSt. Er' zit iets góeds
in hel.langzame tempo van ons volk:Wij het),
hen er ons land mee'uit do zee naar boven
gehaald. En er zit ook 'iets goeds in de koppig,
beid, waarmee ons volk zteK verzet tegen din
gen, die voor ons, nation aal.socialisten, vanzelf-
sprekend zijn geworden, en geestelijk bezit.
Dat bewijst, dat wij degelijk zijn en' dat jeon
Saulus, ilie ons nu energiek vervolgt, op 'den
duur een l'aulus, ilie. ons energiek Steunt,
kan worden.
Wint heeft" de krant te zeggen? Nu zegt' zij
niet veel, wegens luimiegebrok. Maar wat zij
zegt is niet meer uitdrukking ran een haat-
complex vau lolksvcideeldiieid en verdacht
making, maar vau een n'gemeene Nedot audscho
meaning.
Met enkelen zijn wij imlerlijJ mi den oorlog
tegen do heeie Nedertnudsclie pers begonnen.
Wij vormden een kleinste minderheid en hot was
eigenlijk gewaagd tegen de gevestigde hoeren
der pers met critiek aan boord te komen eu
hun fe vertellen, dat zjj het -reikcei,! hadden
gedaan. I)e tijd heeft inio gelijk gegeven.
Do beste •leerrneesteics is de geschiedenis
en tiet tijdsverloop ?.e!f. Wie gekloven, haasten
niet. Wij nationaal-socialisten hebben iict on
wrikbare geloof, dat ons de toekomst 'is, eu
dat wij de volksvoorlichting lycei kunnen ma
ken tot een werkelijk iuRi ümeiit van heet liet
volk van Nederland,
Adverteerders, goed. Maar niet ais bepalend
voor den inhoud der krant. -Aandeelhomleis,
goed. Maai niet als bepalend voor 'den inhoud
der krant Wat heeft de krant le zeggen'? "Alle'en
d.U wat heel liet volk uil.
