De bedrijfsgemeenschap in
de practijk
et geheim van de
Parel-eilanden
De werker en zijn gezin beschermd tegen
socialen nood
Voedingsgewassen in
eigen tuin
'og.
Uit de wereld van den arbeid
Bestralingstechniek-
SCHIEDAMSCHE COURANT
Zaaien én planten in het
vroege voorjaar
Dinsdag 17 Maart 1942
Burgemeesters ontslagen
Herdenkingsplechtigheid op
den Grebbeberg
Boerenveete te Waaire
ECunsf en „Wetsnscfgap
Rott. Philh. Orkest
$p©rt
Gem.
Schouw
Burgerlijke stand
.RADiÖPKÖG&AfcWA
JE.EN nieuwe lente,
;een nieuw geluid:
VOOR WINTERHULP
EEN FlKSCHEDUIT
<pOLLECT6 20-2V M.AARJ
WINTERHULP NEDERLAND
68107 v' d' riI0ST' lange nieuwst raat n.
68295 O- VAN MEURS, LANGE HAVEN 9.
Kantoorboekhandel
68142 Kofa"-Bortels, Dam 926,
In het kader van liet bezoek, dat comi
missaris Woudenberg met enkele aftleelings-
lcidurs" van het N.V.V. aan het' Daitsclie
Arbeidsfront bracht, wórden ook# enkele
Duitschrs bedrijven bezichtigd. Van de in-
drukkou in deze en andere bedrijven op
gedaan'wordt in het onderstaando artikel
eeri en ander'verleid.
Hel is duidelijk, dat de aard van het bedrijf
zijn invloed zal doen gelden op don vorm,
waarin do gedachte der bedrijfsgemeenschap
gegoten wordt. Bij de zeer uileenloopende be-
1 drijven, was dit dan ook duidelijk merkbaar.
Zoo viel er oen groot verschil le bemerken in
do sociale en hygiënische inrichtingen tusschen
oen bedrijf als b.v. de Ilanomag-werke, waar
uit con zeer' niimo beurs voorzieningen zijn
geschapen, die voorbeeldig genoemd mogen wor
den; een nog jong bodrjjf als do Brabag-werke,
dat in den tijd van één jaar compleet met alle
voorzieningen is opgebouwd van den eersten
steen tot den eersten druppel benzino pn een
oud bedrijf als de Auer.werke, waar het proces
van omzetting uit do oude naar de nieuwe
mesland nog steeds merkbaar is.
Andereverschillen zijn hot gevolg van den
aard der productie. Zoo stelt oen groot ver
V.okeringsbedrijf als de Volksfürsorgeversichcrun.
«oh (onze Centrale Arbeiders- en Deposito
Bank) geheel andere eischen aan de bedrijfs-
üomeenschap dan een technisch bedrijf' mot
zeer veel gespecialisecrden on dus hoogge
schoolden arbeid, gelijk de Heihkel-vliegtuigen-
fnhrieken (waar bovendien de groote spreiding
van het bedrijf van invloed is) en een bedrijf als
do Knpfer-bütto, waar met vee'rriatief onge
schoolde arbeiders gewerkt wordt.
Niet „overgeorganlseerd"
Maar er zijn enkele punlen, die voor al deze
bedrijven gelden.
Ook de omvang van het bedrijf speelt na>
tmiriijk een rol. In- kleine bedrijven, waar de
Imdrijfsvoorman ieder lid van het personeel en
ook zijn huiselijke omstandigheden persoonlijk
kent,' kan do gelieelo organisatie eenvoudig
an do geest die er lieerscht als van een familie
zijn. in groote bedrijven als van Kmpp b.v.,
waar het uitgesloten is, dat do bedrijfsvoorman
=edcr lid van bet personeol kent, is -een vér
doorgevoerde en ook zeer gedifferentieerde örga.
nisatie noodig. In de grootere bedrijven is de
verhouding ongeveer zoo, dat op iedere zc's
»uau' één, ido een of andere functie in de
bedrijfsgemeenschap heeft. „Overgeorgani.
secret" zal men zeggen? Ipderdaad, wanneer
ile functionaris een 'ambtenaar zou zijn, .in
dienst van het Arbeidsfront b.v., zoo is. bet
«chlcr niet. De functionarissen verrichten hun
••verk geheel en. al belangeloos en uit ideëele
motieven. En hun taak bestaat dan ook niet
in het uitvoeren van opdrachten, maar in het
verantwoordelijk zijn voor een klein stukje
hodrijfsgemcenschap.' Zij hét dat,, het betreft
yport, of gezondheidszorg, of steun in het huis.
gezin. En bij een zoo groot aantal behartigers
van do belangen der bedrijfsgemeenschap, waae-
i-ij dus een zoo groot aantal werkers voor
elkanders belangenzorgt, moet iedere bcdrijfs-
j.enoot liet "gevoel krijgen in deze bedrijls
gemeenschap volkomen geborgen te zijn.
Vollecfige bescherming
liet is dan ook zoo, dat in een goede
f ediijfsgemeenschap de werker, zoowel a'.s zijn
gezin, volledig beschermd is tegen welken socia
len nood ook.
Deze bescherming in den boezem der go.
liieeusohap een gemeenschap waaraan door
den werker zelf inhoud en kracht wordt, gege
ven is in,, de plaats getreden van.de zeer
mivollodige bescherming, 'die in lange jaren van
nirijden, offers de arbeidersorganisaties met
moeite hadden weten le veroveren, welke be
scherming dan bovendien altijd opnieuw aan.
vuvorhlen en dus altijd opnieuw veroverd
ipoost worden. De bedrijfsgemeenschap "en in
i'tooler verband do geheele gedachte van het
arbeidsfront: is in Duitschlarid de bekroning
«.-worden van dezen strijd, doordat de logen,
r telling tusschen werkgever en werknemer, die
aanleiding tot den strijd was, is weggenomen:
Natuurlijk is «het niet zoo, ook zelfs in liet
Huitschland van vandaag nog niet, dat alle
v. erkgevers de juiste mentaliteit zich reeds
eigen hebben gemaakt. Voorgeschiedenis, op-
biding en vorming kunnen nog langen tijd
arhinderen, dal de werkgever zich ontwikkeld
beeft tot dat-wat hij uiteindelijk zijn moet: een
rbcider in zijn eigen bedrijf. Maar zoolang
'.at nog niet- het gevatis, is er altijd het
rbeidslront, opgebouwd door do werkers, or-
uan van den socialisüschcu staat, en in het
I ndrijf vertegenwoordigd door den bedrijfsvoor
man, dat zorg draagt voor do handhaving der
sociale rechtvaardigheid.
De geest van de bedrijfsgemeenschap
Het, zal duidelijk 'zijn, dat de mate waarin
('.V werkgever zich in dongeest der bodrijfs-
i omeenschap heeft weten in te leven, in hooge
i' ate de onderlinge verhouding bepaalt tusschen
li-mi en den bedrijfsvoorman. Do ideale be
d' ijfsleider moet eigenlijk zijn eigen bedrijfsvoor-
i an kunnen zijn en zelf dus drager van de
gedachte van het Arbeidsfront. In zulk een
geval beeft do bcdrijfsyoorman een meer be.
boerende en. tocziendo taak* Maar er zijn ook
gevallen, waarin de -bedrijfsvoorman als uit
voerder' van den wil vari liet Arbeidsfront
sterker o.p den .voorgrond treedt tegenover
een' bedrijfsleider, die do juiste mentaliteit
nog niet bezit of niet' de geschitheid heeft
de bedrijfsgemcenscliap te,leiden.
Uit den aard der zaak hebben de deelnemers
aan deze reis modelinrichtingen kunnen be
wonderen op sociaal, en hygiënisch gebied.
Zoo bezitlcn de Heinkel.vÜegluigfabricken
schitlercndo inrichtingen voor ivatuurgeneeswjj,
zo behandeling én sport- en zwemgelcgenlicdyn,
die voor een Olympisch Stadion niet behoeven
onder te doen.
In alle bedrijven werd buitengewone betoc-
kenis gehecht aan boslralingstcchiiick. Op dit
punt spant b.v. Kmpp de kroon, waar de mijn-
werkers na bun werk zich volledig -ontkleden,
hun werkplunje in een groole ruimte opliijschen,
waar de frissche lucht er'doorheen 'speelt, en
vervolgens in Adamcostuum zich allereerst door
douchecellen begeven en daarna door een ver
trek loopen, waarin liet lichaam op verschillende
hoogten bestraald wordt, om tenslotte in eefi
andere groote ruimte hun schoone dagolijkschc
klceren weer aan te trekken.. Waarmee dit
tusschen haakjes tevens bereikt is, dat de ar-
beider ook na zijii werk behoorlijk gekleed
op staat komt, helgoen niet anders dan liet
aanzien van den arbeid verhoogen kan.
Bij de Auerwerke troffen wij een vergaande
zorg aan voor vrouwen en kinderen. De kam-
pen, waar de ongehuwde vrouwen wonen, zijn
uiterst hygiënisch ingericht, zonnig en licht.
I^oor de kinderen der gehuwde vróuwen is ge.
zorgd door een kindertehuis op het bedrijfs
terrein waar de moeders luin spruiten 's mor
gens brengen en zij in', een klein kinder-
paradijsje- verzorgd worden. En wandelende
door het bedrijf kan men plotseling in een
groot verlrek belanden, waar kinderstemmen
schallen en een aantal kleine klonters, in een
zwembroekje en een donkere bril op, spelen
-en springen, terwijl zij door de hoogtezon
bestraald worden. - 1
Ilooger dan wolk» technische voorziening
ook moet do geest aangeslagen worden, die
vooral in do bezichtigde modelhedrijven
lioerschtc.
I.
Wanneer dc grond is omgespit, bemest en
ingedeeld in afzonderlijke vakken en bedden,
wordt een aanvniig gemaakt met liet zaaien
•en planten. In geval van langdurige vorst
kunnen deze werkzaamheden holangrijk worden
vertraagd en er is dan, reden te meer om
den'tuin zoo spoedig mogelijk voor hel zaaien
en planten in gereedheid le .brengen. De harde
kluiten van pas' gescheurd grasland of zware
kleigronden worden voordien met de spade
naar- beliooren fijn.gemaakt.
In Maart of in de ecrst'c helft van April
worden gezaaid: luinboonen, doperwten," capu-
cijncrs en peulen. Voorts kan men in Maart
of in do geheele maand April zaaien: spinazie,
raapstelen, kropsla, snijsla, snijbiel, tuinkers,
zomerhielen, zonierwortelen, radijs, uien, pelcr-
selie en selderij.
Sjalotlcn, pooinicn en do z.g. wecuwplanlen
van bloemkool en kropsla, kunnen naar verkie
zing in Maarl of April worden geplant. Aard
appelen worden in April geplant; daarop ko
men we binnenkort terug.
Zooals bekend, worden bruine boonen, sla-
en snijbooneü pas in Mei-gezaaid.
Het uitzaaien van zaden kan breedwerpig
of op rijen geschieden. De eerste methode,
waarbij bet zaad uit de hand over het zaaibed
of void wordt uitgestrooid, wordt p a. toege
past bij wortelen, spinazie, radijs en raapstelen.
De oppervlakte wordt dan bet meest --volledig
benut, doch men bedenke, dal het eeu ge
oefende baud vraagt om bet zaad breedwerpig
goed uit te strooien.
Het uitzaaien van de laalst'vermelde produc
ten kan editor zonder b'czwaar ook op rijen
geschieden. Dit verdient om verscheidene re
denen-zelfs de voorkeur, vooral ook voor den
beginneling.Bovendien .laat rijenteolt zich veel
gemakkelijker met andere gewassen combinee
ren, b.v. op rijen gezaaide spinazietusschen
erwten, tuinboonen of bloemkool. Tensiotledieeft
men bij het uitzaaien op rijen minder zaad
noodig dim volgens de -breedwerpige methode.
Dat is thans een zper belangrijke factor. Do
benoodigde hoeveelheden zaad werden reeds
in een vroeger artikel vermeld. Zaden, welke
zich moeilijk regelmatig laten uitzaaien, om
dat z.o zeer fijn zijn, zooals postelein of
pluizig, zooals worlclzaad, kunnen eerst met
wat zand worden vermengd, waardoor oen
grootere hoeveelheid woédt verkregen, -welke
zich gemakkelijker verdeelt.
DOOR R. ARDEN
Tegen acht uur verscheen meneer Brent.'
jkbaar had .hij van zijn bediende al het
'■I ander gehoord, want op zijn gezicht
>nd de hoogste opwinding te lezen.
Meneer Brent was een klein mannetje mot
'•u kaal hoofd, achler zijn-rug noemde men
m „Kaalkopgicr" en dat was zeer. toepas-
ijk, want hij deed werkelijk oen beetje aan
i Kaalkopgier denken.
Hij kwam ook als een gier op hen af.
.,Wat is er aan do hand? Waarom, bent u
-•uggekoinon, kapitein? Is er iets mot de pa-
ris?", 1
.,Do parels zijn er van door", antwoordde
■••upson, dio er vast van overtuigd.was, dat
t geen. verschil maakte of bij onderdanig of
vitaal was en in alle geval zijn ontslag zóu
igen.
Brent -duizelde alsof hij een klapom zijn
■ren had gekregen.
Verloren? Of gestolen?" Ilij'krijschte: „Dat
Bij hesluiten van den conliinssarts generaal
voor bestuur cn justitie is ontslag verleend
aan: jhr.' mr. F. II. van Kinschot als burgo-
meeslor van de gemeente Alkmaar; mr. C. A.
Prinsen ais burgemeester der gemeente Roo
sendaal c.u. en II. M. Ohlenhof als burgc-
meester der gemeente Kampen.
Brj besluit van den commissaris-generaal voor
bestuur en justitie is aan. mr. dr. J. A. II.
J. S. Bruins Slot op zijn verzoek ontslag
verleend als burgemeester der gemeente Adorp.
Op het heldeiikerkhof op den. Grcblx'herg
heeft Zaterdag een herJenkingsplechligheid
plaats gehad, lyelke met een kranslegging. ge
paard ging ter eero van de voor de Grebbe
berg gevallen Duitsche soldalcn. -
De eerepolitie. van de Waffon S.S. verrichtte
de eerbewijzen. De" plechtigheid werd ingeleid
met het spelen van .den treiirmarsch uit ,,Götter.
dammcrung" van Richard Wagner, waarna de
aanvoerder van dc S.S.-formatie een korte
rede hield.
Terwjji 'dc melodie ,;lk had een wapen
broeder" Weerklonk,'"werd een krans van den
weermachlshevelhebber en een van de Wuffen
S.S. neergelegd, 'waarbij/ nog verscheidene an
dere kransen werden gevoegd.
Met het Treuelicd van de Waffen S.S, en de
Duilsche volksliederen, werd de plechtigheid
besloten. n
Luchtbuks- cn kriiisboogschuffczrsvcrocnigin-
gen inoefen zich melden.
Het .collego ,van gevolmachtigden voor. dc
sport brengt ter aigemeene keunis, dat alle
in Nederland bestaande verecnigingen van luchl-
bufejpchuttcrs zich vóór 1 April a.s. schrifte
lijk dienen aan to melden bij den waarncmcnd-
sccretaris van de vereeniging van Nederland-
scho scherpschutters, den heer A. Verborgt,
Utrcchlschewcg 329, de Bilt.
Allo in Nederland bestaande kruisboogschut
tersgezelschappen moeten zich voor dien., da
tum schriftelijk aanmelden bij den .secretaris
van den "Bond van Kruisboogschuttersgczel-
schappen in Nederland, den heer A. J. M.
van do Pul, Groeseindstraat 29, Tilburg..
Nieuwe bedrijfsgroep.
Bij beschikking van de organisatie-commissie
is ingesteld do bedrijfsgroep, „detailhandel".
Voorls is ingesteld de vakgroep „groothan
del in textielgocderen.
zal in de puntjes worden uitgezocht, hoeren.
Mijn aandeel in de zending vertegenwoordigt
een waarde van eeii toni Ik ben geruïneerd.
Dat gaat zoo maar niet!"
Hij'klapte, heftig in zijn uitgedroogde handen
en' toen do Chineesche bediende geluidloos
verscheen, gaf. hij bevel, dat .twee man niet
de sneltste .mbtorbooten naar Garragan cri
Mooro moesten-gimn om hun te zeggen, dat
zij dringend bij hem" verwacht werden.
„Waar licht u de parels gelaten, meneeir
Simpson? Zeg dè waarheid, want ik zal al
les laten controleercn. Jullie kunt met z'n
beiden afgesproken hebben wal je wilt, ik zal
er achter komenl Op,het vasteland zijn ge
vangenissen voor lui, dio zich aau verduiste
ring schuldig maken 1"
Terwijl Simpson zonder eenig respect cn on-
verschiliig een sigaret, uit zijn zak luialde en
aanstak, vloog kapitein" Miller met een bloed
rood gezicht en zijn baard vooruit van zijn
stoel op.
>Dat moet n niet voor den tweeden keer
zeggen, meneer. Het klinkt ulsof wij de parels
achterover gedrukt hebben. Denk er om, me
neer, dat het niet de manier van Miller is,
zijn eert met voeten te laten treden".
„Heb ik' dat gedaan? Dat heb ik niet gedaan.
Maar u schijnt een-verbazend kwaad geweien
te hebben, dat u zich mijn woorden zoo
aantrekt".
Het gerechtshof te 's-Hcrtogenhosch hoeft uit
spraak gedaan Lu de zaak tegen vader en zoon
S-' uit Waaire, die op 27 Juni 1940 hun buur
man M. van Kuijk met een schop en 0911 riek
hadden aangevallen on ernslig verwond. Zoo
had van Kuijk een vierlal scheuren in het hoofd
opgcloopen, zijn schouder was uit elkaar ge
slagen, lerwijl ook ernstige kneuzingen.aan hals
en lichaam waren omstaan, liet betrof hior
een oudo véete tusschen oen viertal fami
lies, welke in Waario reeds boel wat oneenig-
heid' ten' gevolge had.' geluid-.
Door de Bossche rechtbank was vader S.
veroordeeld'-lot 3 maanden en 2 weken ge
vangenisstraf, welke hijreeds had uitgezeten,
en de.zoon tot 1 maand tuchlschool. I11 iiooger
beroep had de advocaat-generaal, mr. Velzen,
tegen-den vader 8 maanden "geëischt 011 tegen
den 17-jarigun zffon 4 maanden tuchtschool.
Het gerechtshof heeft thans vader S. ver
oordeeld lot 3 maanden en 4 weken gevan
genisstraf en den zoon tót 15 gulden boete, subs.
1 maand tuchtschool.
Clandestiene verkoop van
koffie cn fhco.
IVegens het clandestien verhandelen van thos
"liad zich gisteren voor den economischen rech-
Ier te Groningen te verantwoorden do reiziger
H. J. Soheggelma uit Enschede. Hij kocht en
verkocht thee, wc-lkio lurj betrok van ecu vast
adres in Bussum. De "prijs bedroeg 20 tot 21
gulden per pond. Hij had dit éenige keeren ge
daan" en had voorts in koffie gehandeld, .waar
voor hij roods in Almelo was veroordeeld.
Do officier achtte dit een hoogst ernstig
geval van smokkelhandel. Hij eischle vier maan
den gevangenisstraf, verbeurdverklaring van 'de
in beslag genomen thee en onmiddellijke ge
vangenneming van- verdachte, -f
Do, economische reéhter veroordeelde S. over
eenkomstig den eisch en gelaslte zijn onmid
dellijke gevangenneming.
Voor eenzelide feit eischic dc officier tegen
de;i fabrikant van bramlbluschappuralon, S. J.
Medcrna Ie Groningen, drio. maanden" gevangenis
straf. Door zijn bemiddeling was er drie maal
een hoeveelheid koffie van eigenaar, verwisseld.
De economische rechler veroordeelde M. tot
twee maanden gevangenisstraf.
Nepen maande 11 voor ficlsdicfstallcn
gevraagd.
Voor de Mhastrichtsche rechtbank heeft
fercclit gestaan' een 25-jarige schilder, C. A
IC., die' in eenige weken tijds negen fietsen
liad gestolen in Geleen, Sittard, Munsterge-
leen en Lutlerado.- De man bekende al deze
diefslallen te. hebben gepleegd. Hij had de fiet
sen telkens direct verkocht en van de op
brengst geleefd. Do eisijh was een jaar ge
vangenisstraf.
Uitspraak over 14 dagen. -
Het laatste middagconcert der winterconccr-
ten van het R.Ph.Ü. wordt a.s. Zaterdag in
do Koninginnckerk te Rotterdam onder leiding
van Eduard Flipso gegeven, met medewerking
van den pianist Watter Gieseking. Het pro
gramma opent met Cbarfreitagszauber van Wag
ner, waarna do solist bet pianoconcert v.an
Schumann zal voordragen. Vervolgens worden
do i'alestrina Vorspielc van Pfitzncr uitgevoerd,
waarna wederom Walter Gieseking met or
kestbegeleiding do Variations symphoniques van
Kranck zal spvlcn. Hel- concert wordt beëin
digd mot de Symphonische Variaties van Ba:
dings.,
Zwemmen.
Raguhild ïlvcgcr verhclert wederom
een wereldrecord. --
Na 'reeds verscheidene malen hiertoe ccn
vergccfscho poging le heblien ondernomen,
slaagilo tlians de bekende Deensclie zwemster
Ragnliild Ilvegor or ton siotto Zondag in liet
reeds .op haar naam staande wereldrecord 440'
yards borstcrawl te verbeteren. Zij logde Zondag
dezen afstand af in den 'bizonder fraaion tijd
van 5 min. 11.5 sec., daarmede het oude re
cord mot 1.3 seconde verbeterend, dat zij 12
December 1937 vestigdo met 5 min. 12.8
seconde.
Ter openbare kennis wordt gebracht, dat de
schouw over'de sloot in OÖST-FRANKELAND,
die blijkens de openbare kennisgeving van 4
Maart. j.l. gehouden zou worden op 18 Maart
a.s., in verhand met het zich in de sloot
bevindende ijs, is uitgesteld lot WOENSDAG
25 MAART a.s.
Schiedam, '17 Maait 19-12.
4335 12
Geboren: 13 Maart. Maal jo Johanna Greta,
dochler van 'P. B. Landsmeer en W', Post,
Boerliavelaan 1.
14 Maart, llita, dochter van A. Wl Duller en
de Grave, Bocrhavclafn 1.
15 Maart. Carol Jozef ..Marie, zoon van A.
Th. den Hollander en A .C.,v. d.-Maat, Boer
liavelaan 1. Johanna Adriana, dochter van
J. v. d. Staaij en J. Pijnacker, Westfranko-
Inndschostraat 121. lleimen Johannes, zoon
van J. Zwep en T. A. Mets, Willem Brouwer,
straat 21. Louise Johanna, dochter van
J. JVIasblom en L S. Valk, Abbbenbroeksche
straat 19. Christianas Joz.of, zoon van
Wc A. v. d. Sleen en M. C. Vcrheijde,Coper-
nicusstraat 12. Wouter Ilcrmanus Johannes,
zoon van J. van Meeleren en Th. IV'. J.
Hendriks, Zwaartewaalschcstraat 52. Jo
hanna Margaretlia Alelta, dochter van G. J.
de Reuver en J. M. A. do Zwart, llaga-
straat 1G. Hillegonda, dochter van J. Ouwcns
011 M. Ballijns, Burgemeester Knappertlaan 2"i5.
1G Maart. Gerarda Johanna, dochter van P.
Klepke en B. Ouwcns, Aleidastraat 84.
Overleden: 13 Maart. R. Poslhumus, G3 jaar,
binnen deze gemeeple.
14 Maart. Wc 'v. Westen,- 80 jaar, wed. van
B. v. Eek, Tiiinlaan 5S. P. C. Kap, 87
jaar, ivcd. van J. v. Pelt, Hofje van Belois
5. H.-Smidh, G3 jaar, Rijnstraat 13.
5 15 Maart. V. V. M. Bink, GG jaar, echtg.
van J. N.- Griife, Stalionslraat 4.
Miller gaf een slag op de tafel, dat dc borden
en ile afgekloven kippeboutjes in de rondte
vlogen.
„Nu is het genoog, meneer. Ik spuw op uw
„Mephis»" en laat mij zooiets niet welgevallen.
Jk ben iemand anders dan I u, meneer, ik ben
gentleman";:
Dat was duidelijk. Brer.t was'een oogeublik
sprakeloos en had niet gebrek aan adem' cn
zijn .aderverkalking te stellen.Toen hrj daar
over heen was, was hij volkomen kalm.
„Rapport, asjeblieft" zeido hjj zakelijktot
Simpson.
Simpson bracht zijn rapport uit. Af en toe
gaf do kapitein eon aanvulling.
„Do heele bemanning van do Memphis'kan
getuigen", besloot Simpson. „Wij hebben al
een radiobericht afgozonden";
Brent was zoo mogelijk nog goler geworden.
„Zoo, dus een echte zeerooversstreek. Zee-
rooverij op open zee. De autoriteiten zuilen
■ons schadevergoeding moeten geven. W;'y zullen
in allo geval een eiscli indienen. Hot is hun
zaak, voor de veiligheid te zorgen. Kunnen
zij dat niet, dan zijn zij aansprakelijk voor do
schade, of zij moeten, ons permissiogeven
om ons scJiip met kanonnen te bewapenen.
Neemt u mij niet kwalijk, hel was niet mijn be
doeling u té' krenken. 'Wij zullen wachten tot
Garragan en Moore er zijn en dan overleggen.
Een .whisky heeren?" (Wiordt vervolgd/. 1
WOENSDAG, 18 MAART 1912.
Hilversum 1, 145. 5 M.
7.15 Gramofoon. 7.45 Ochtendgymnastiek'. 8.30
B.N.O. 8M5-.Gramofoon. 9.15 Voor dc huis
vrouw. 9.20 Gramofoon. 11-.00 Voor de klcif-
ters. 11.20 Ensemble Timm. -12.00 Klaas van
Beeck *011 orkest.^ 12.40 Almanak. .12.45 BNO.
13.00. De stand der warmblocdrokkerij in* do
drie noordelijke provinciën., 13.15 Viool, piano
cn gramofoon. 14.00 Sylvestre Trio. 15.09 Voor
do vrouw. 15.20 Zang cn piano. 10.00 Cyclus:
„Verschuivingen in de. Oud-Christelijke Kerk",
III. 1G.20 Voor de jeugd. 17.00 Gramofoon.
17.15 B.N.O. 17.30 Nationale Jeugdstorm. 17.45
Gramofoon. 18.00 Spoorwegarbeiders aan liet
woord. 18.15 Pianokwartet. 1.S50 B.N.O. 19.00
B.N.O. 19.10 Theo Uden Masmau dandorkest.
19.30 Melodie en poëzie. Vanaf 20.15 alleen
voor de Radio-Centrales. 20.15 Gevarieerd avond
programma. 21.45 B.N.O. 22.00 Meloilisten en
soliste (opn.). 22.45 Gramofoon. 23.10—24.00
Orkest.
Hilversum II, 301.5 M.
•7,15—8.45 Zie Hilversum I. 8.45 Gramo
foon. 10.00 Morgenwijding. 10.15 Zang cn piano.
10.40 Voordracht.' 11.00 Kwartet. 18.00 En
semble Joan Lanc'é. 12.45 B.N.O. 13.00 Amu
sementsorkest. 14.00 Gramofoon. 14.15 Uit Neer
loods Gouwen. 14.30 Gramofoon. 15.15 Orkest,
koor en solisten (opn.). 16.00 Trio. 17.00
Voor do jeugd. 17.15 B.N.O. 17.30 Orkest,
solist en gramofoon. 18.30 I11 en om dc
N.S.B. 18.45 Gramofoon. 19.00 Soiistencön-
cert. 19.30' B.N.O. 19.40 Spiegel van don dag.
20.00 Orkest. Vanaf 20.15 alleen voor do
Radio-Centrales. 21.00 Als jo verre reizen doet.
21.15, Orkest. 21.45 B.N.O. 22.00 Gramofoon.
22.10—22.15 Avondwijding.
WWWVjW'-K.
69551 uaat vanat morgen KROMMENHOEK
Aannemer
R7707 L.J. VAN AMEYDEN. Deüedtal taxa-
u,,u* tcur. EIcctriscli timmerbedrijf. Metselaar.
Ketlielstraat 21-23. VecnlantstraafS.
Algemeen Instaüaticburoau
07777 Fa. Wed. M. van- Meurs, Brocrsveld 53.
- 1 Krlrend Gaslltter. Erkend installateur. Uw
.-trio's bl| verhuizingen. Na 6 uur lel. 87879.
Auto gastaxls
68817 Taxi noodig?
Burgem. KnapimrUaan 4t
Aisto-reparattc
fiOKHf) Hebt U autnscliade?
N'öördcrgarnge - Vljgensieeg 4 repareert
alles. Aanbevelend I). Staat.
Bankiers
CO I flO Amstcrdamschc. Bank N.V.
UOiUJ Bijkantoor Weslvest SC.
(3lijnen) Alle Bankzaken Assuranties.
BedrijfskleecSlng
R7R0A mikx, hoogstraat 33.
UI out Vakkleedlng voor etk beroep.
Bloemisterij
C77OC W. v. Slobbe, Lange Achterweg 29. Aanleg
uit w en onderhoud van tuinen. Alle soorten
bloemwerken voor Schiedam en omgeving.
Boter
68535 dfcrVn°' We8!lïlolcn3traat En8roa ta
Boodschappendienst
RRQQn AJgcmeene Sorvlcc Centrale „Schiedam",
UOOOU Makkerstraat 8. Afhalen en bezorgen In
Schiedam. Rotterdam on omgeving.
Broodbakkerij
at vana
brood bezorgen. Singel 101.
Carrosseriefabriek
COOCn Carrosserie, wagenbouw en allo reparatlfln.
OöZDU A.RY JORDAANS. Hoofdstraat 84.
Copleer-werk
C77QC Copleerlnrlchtlng „Mercator". Alle copleer-
Ul lUJ Werk voor handel en vereenlglngcn. Vraagt
prijsopgaaf. Hoogstraat 26. A. v. d. WAAL.
Oamestasscfien
R7Q7R F. REXSS, BROERSVEST 21. Specfaal-
UI ui u zaak in: damcstasschen, koffers en all*
soorten lederwaren. Reparatie-Inrichting.
Drogisterij
£57717 Verf- en Glashandel, Wasch- en poet»-
lil artikelen. Inzetten van ruiten. Rubeni-
plein 23 en Wcslfrankelandschcstraat 40.
H. N. Haas.
Expeditie
v. d
Alle expeditie en zware transporten.
Glas
N.V. Van Katwljk's Glashandel, Lango
ÖOlOD Kerkstraat 38. Alles op dit febied.
Glas- en Kristalslijperij -
RftQ/SK Modernlscercn van spiegels. Glazen legplt»
UODfJ ten voor alle doeleinden. Fa. v. LOOPIK
t OLIVIER, Boterstraat 39.
Kocden, Petten (ook in laken)
RQQQQ PIET IIEN1GER, Tassage 1. Heerenmoda»
UOOUD artikelen. Vraagt tel. zichtzendlng.
Hotei-Cafe-Rcstaurant
fift(RQ"HE KROON", Koemarkt 1. Lunche»,
ÜOIÜJ Diners. Kegelbaan.
Houtmeet en Zaagsel
RfiQ7K Itookzaagsel. Grenénzaagsel. Zaagmeel.
ÜOJIO A. c. H. DE JONG. Noordvcst 10
lijnen)
Kuly- pn Decoratie-Schilder
CO Q7 F- F. van den Ende, Drukkerij, Rotter-
uuiui damschcdijk 234. Schiedam's Goedkoopste
Kantoorboekhandel.
Klecdlng-reparatle
COCÓO De speciale keer- cn reparatie-inrichting
UUJU' voor Dames- cn Heerenkteedlng Is ultslul-
tond gevestigd Hoogstraat 80. Aanber.
E. NAARDEN.
Kunst cn antiquiteiten
PQ79I Kunst- en antiekhandel' v.h. ,.D« Delftscha
UO1 I poort". Restauratie. In- en verkoop, taiatle.
Lange Haven 8. Wouters.
Loodgletersbedrljf
R00R7 voor alle loodgleterswerkzaamhedcn en sa-
UOOOl nitalrc Installaties. L. JURGENS, Hoold-
straat 189. Opgericht (895.
Metselaars
CGft/fP R. H. BORRANI, Thomas 4' Kemplsstraat
OOOHO 12b. Metselaar, Aann., Onderh. van huizen.
Meubllecring (Complete)
RQ77Q G. J. do Jager, Boterstraat 58.
Uwi 10 Showroom, Rcmbrandtlaan 7.
Oude materialen en afvalstoffen
RQQ79 Th. ilersbach, L. Singelstraat 39.
UOJJI Uandcl in oud papier, Ingeschreven als
tusschcnhandelaar (aid. B) bij het Rijks
bureau. Inkoop van alle soorten metalen.
Papiervernietiging
R7RRR Jac- v- 4. Waal, Westmolenstraat 2527.
ui JOU Inkoop alle soorten odd papier en motalen.
Pavoordt Radio Huls
RPD44 Erkende rhillps Service.
UOUff Hoogstraat 92 - Tel. 68044.
Pedicure-Schoenen
R84Q9 Dljkstal's Schoenmagazijn, Broorsvest 195.
uutuc. (Medisch gediplomeerd).
Pompon
RR7QR WILLEM FONT1JNE, Pompen en mo-
UOiuu torcnhandcl. Electrisché pompen. NOORD-
VEST 85.
Rijwielen
R77CQ Reparalle-inrlchUug P. C. POPPEZIJN,
uiuu Hoogstraat 41 (gevestigd sedert 1909).
Schoorsteenvegen
RR4DI Verboterlng van Schooratcentrck. Fa. V. L.
uO-ftl Borranl, alléén Lange Achtenveg 33.
Stempels
HE:
Eenlgo fabriek te Schiedam. Passage 8.
Stoffen-Manufacturen
68694 NEIJERMANS YAN OLWERKERK.
Stucadoor
RQqiR Vraagt voor alle stucadoorswerkzaamheden
uuuiu en wllwerkcu prijsopgaaf bij P. J. v. ENDE,
Westfraokelandschestraat 106.
Verhuizingen
R7R(1Q J- DE KURVER, NIEUWE HAVEN 6
U1UUO Verhuizingen en goederenvervoer door
wheel Nederland.
Wasschcrij
R3R7R voor Zuid-Hofland ten Westen.
UOOIU OEBRs. GO RIS. Moderne Wasschcrljea-
Lange Haven 91.
Woningbureau
RR9RR „WONINGBUREAU SCHIEDAM"
uUiUJ Administratie, huur; en verhuur Aau- eh
verkoop: Singel 136:
Ijzerwaren etc.
R7RR0 Huishoudelijke artikelen, Ijzerwaren en st-
Uluub reedschappcn. Post ie Co., Korte Dam 8-10,
Zakken
RftftRfl C. V. Schledamsche Zakkehhandel. N. Leyen-
uuuuu dekkers. In- en Verkoop van-alle soorten.
Jutezakken. Speciale reparatie-Inrichting.
Hoofdredacteur en stadsnieuws: M: Stayenga,
Schiedam; buitenland: G. J .Letïsink. lipn Haag;
binnenland"O. Mnlilin. ^01.
