Donderdag 3 September 1942
Prijsvorming en pnjsbeheerschirig
Isoleering vari 'Timpsjenko's
legergroep lij'kt aanstaande
95ste Jaargang
No. 23180
Het zwaartepunt ligt voortaan bij de
prijsbeheersching,
Hoe zwaartepunt bij de prijsbeheersching
De prijsvorming aldus vervolgde-mr. Schok
ker, is thans in een phase gekomen, waarin zij
haar arbeid op andere wijze zal moeten richten,
In belangrijke mate zal zij, steun moeten gaan
verlecnen aan de opsporing. Stelselmatig zullen
meer uniforme prijzen worden ingevoerd. Met het
afkondigen van verdere administratie-voorschrif
ten waarvan er al enkele zijn, zal .hiervan voor
de opsporings- en berechtingsinstanties een*ver-,
eenvoiidigiag der werkzaamheden het. gevolg zijn.
Van heden af zal het zwaartepunt van-den
dienst; komen te liggen bij de prijsbeheersching.
Wat deze betreft, hcefc de dienst te maken met
verschillende complicaties. In de eerste plaats,
jpocst het apparaat voor de prijsbeheersching uit
niets worden'opgebouwd. En wat verder de .be
rechting betreft, er is hier sprake van een zich
ontwikkelendbestuursstrafrecht als nieuwe cn
vrijwel onbekende instelling, die in het vroegere
strafrecht' wel eénige aanrakingspunten had, doch
voorloopcrs, die nog weinig bekend waren. Dit
bestuursstrafrecht moet begrip toonen voor' het
doel, dat bereikt moet .worden en zich daardoor
in zijn overwegingen laten leiden. In.de afgeloo-
ptiv ..ode Is in dit opzicht al heel wat erva'-
opgedaan.
8 uit onlandsch weekoverzicht
Een terug'blik over drie jaren oorlog
i
Het boeien van Duitsche
krijgsgevangenen
Duitschland kondigt
represailles af
Afbetalingszaak
stilgelegd
Met 12 filiaièn definitief gesloten
- Hooge boeten door den
;'-.- tuchtrechter opgelegd 1
Te Weinig haver ën
erwten ingeléverd
Landbouwer tót T 2,000 boete
v veroordeeld
0cm cóoTKOt yeradiijiu dagptfjk*, pwt witatoilcfrtig
Van/^oil-^n Feestdagen. f<*
Prijs p?r U» firiaal f2.10; lYaoco jjcx
fxij# per «vcHe: 16 cla. Afzoiidefl»jke /auinmert
S cf. Aliunnütncoiea worden dagelijks aaDgenotnen'
jAdv<rtf nl ion voor het conti volgend nummer moeten
vflör «U «ut wrtft Uet Uurcau bezorgd lijn, 'sZatèe*
dogs vöflr 9 uur.-5>nbcponldo jvtonts von
edvertenlifo wordt nie- cnwonrborprd:
TIJD OM TE VERDU5STEREN
Vandaag 20.25 u - Morgen 20.23 u.
Z^iuconano mor «en 6.55 «tuf
Maan op 0.47 uur onder 16.45 uur
'BUftEAU LANGE' HAVEN f41 (HOEK KORTE HAVEN)^L'.WÏpO '(3 LIJNEN)
DIRECTIE: Mr. H. A. M. BOSLANTS, HOOFDREDACTEUR; M. STAVENGA -
POSTREKENING 5311
Ptfjs der. A'dvextentiter v&a 1—15 mm X2.25; ieder»
tem enter f 0,14j In bet Zatcrdagntimmer J—15 mm
f2.55, 'iedcro mm ineer T0.16. iWelairoe» f 0.35
petram. Incasaolcosten S oU: Vn,t^w^l4nUe» 15 ru».
Tarieven, van pd verten Li &n hij aLonoemnni *Sjn ««n-
bet-Bureau verkrijglianx. Uagelijk» wiinJen «ege»
vooruitbetaling KJoliir AtlverteriiJFn v|i^unniru b
f,0.62 t/t» 15 woohtrn, 10.92.'t/ui. 25 wnonJeo. Kik
woord mêer 6 ceot tol eon maximum van 30 woorden»
Voor bxluvea, oadar lettor of mlrce ie lovrugen Hu*
roea'blad, tiördt 10 cent extra in rek c ai tig gebrm-iit»
'a Woensdags) Kleine Advcrtcutldo tbi 15 woorden
f 0JJ, oiit» trftfr OimJugnppm/ 6 our uon bet Uurcuu
bexorgd, Zolcnlags; Kleine Advcrtentiëji f 1.2",
.indien niet rtJ<Jr Vri>dnca*>r>n>i nnr hezorpd.
In ccn dézer dagen in het departement voor
volksvoorlichting en kunsten gehouden perscon
ferentie hebben de gemachtigde voor de prijzen,
mr. H. C. Schokker,- het hoofd van de prljsbe-
reebting mr, J. A. M. Pott en de heer A, J.
Sticnstra, hoofd van de. afdeeling opsporing, ccn
aantal journalisten een blik vergund in het werk
van den dienst van den gemachtigde -«oor de
prijzen. De conferentie werd om. bijgewoond
door Obefregierungsrat dr. K. -Trabold, leider
der afdeeling „Preisblldung" van het Rijkscom'-
mlssariaat en dr. A. Wtnsemius, hoofd der af
deeling Prijsvorming" bij den dienst van den'
'gemachtigde.
In drie achtereenvolgende artikelen zullen wij
hetgeen daar werd besproken behandelen.
Uiteraard was de uiteenzetting van mr. Schok
ker de belangrijkste, omdat deze een overzicht gaf
.vanden stand van zaken, eenig inzicht in het
geen de overheid doet op. het gebied der prijs
vorming cn.. daarin voorts de lijn werd uitge
stippeld, die voor de 'naaste toekomst zal wor
den gevolgd.
Mr.. Schokker ving zijn rede aan met er op
te wijzen, dat de prijspolitiek,1 die noodzakelijk
gevoerd moet worden, 'in een systeem van gc-
lelde economie, zoowel de prijsvorming als de
prijsbeheersching omvat. Toen daarmede begon
nen werd, bleken allereerst noodig een ccntrall-.
satie van alle departementale diensten, welke
werkzaam waren op het, gebied der prijsvorming
1 en het uitstippelen van een principieele lijn.
Voor deze laatste werd vorig jaar de grond
slag -gelegd met de afkondiging van het prijs-
vormingsbesluit.
- Twee belangrijke punten werden daarin'vast
gelegd. Ten eerste de begrippen „maatschappe
lijk verantwoorde prijsvorming"' en de „verant
woordelijkheid van den ondernemer", op dit ter
rein en ten tweede het-beginsel, dat de prijs-'
vorming geca automatisch werkend mechanisme
„.ter honoreering der kostenstijging behoort te zijn.
Want de prijsvorming dient mede'om te komen
tot een rationeele productie.'Zij. heeft de"'"daar-
toe noodige prikkels iri het leven te roepen.
In dit verband verwees spreker naar'een belang
rijke rede van minister Fischböck.commissaris-
generaal voor financiën en economie, over dit
'onderwerp, waarin hij "zeide, dat het dednrec-
ren'van kosten rijn grenzen heeft. Daartegen
over dient een' dienovereenkomstige belooning
'der prestatie te staan. .Vandaar dat mcri in
Duitsebiand gekomen is tot in 'cijfers /uitgedruk
te prestatieprijzen.-. y.;„
In ons land verliep-de ontwikkeling der prijs
vorming echter iri zooverreafwijkend,dat i'hcn'
een "aantal noodzakelijke kostenstijging elementen
en tendensen moest aanvaarden. Deze factoren
hadden 'eenigen tijd noodig om uit te wérken.
Deze toegelaten prijsstijging heeft tot. resultaat
gehad; dat voor' de daarvoor it: aanmerking
komende sectoren iri hoofdtrekken thans nage
noeg het"Duitsche prijzchpeil is bereikt. Dit komt
o.m. tot uiting in een aanmerkelijke' afneming van
het aantal aanvragen tot indivlducele prijsver-
hooglug.
In dit stadium is het nu zaak de juiste ver
houdingen in aanmerking te nemén. Voorts dient
men te bedenken, dat men hier' niet met een
autonoom 'stelsel te doen heeft, doch met een
dat werkt binnen het kader van het Europcc-
schc prijzenpeil.-Aandacht, zal moeten worden
geschonken aan de wisselingen in dit prijzen-
niveau.
Zijn dn de oniangs afgekondigde richtlijnen
voor de prijsvaststelling de principieele grond
slagen gelegd voor een maatschappelijk verant
woorde prijsvorming, dezê richtlijnen en met name
de binnenkort Uit te geven „richtlijnen voor het
normbcdrijf" zullen de toetssteen opleveren, wel
ke de prijsvorming in staat stelt in de prijzen-
- wetgeving den juisten samenhang tc brengen.
Deze richtlijnen voor het normbcdrijf zullen
tevens de oplossing brengen voor de vergoeding
voor prestaties. Tegenóver eenige nog noodzake
lijke prijsverhoogingen, die niet te vermijden
zullen zijn opgrond van het doorwerken van
kostenstijgingen hier cn daar, zullen dan'com-
pcnsccrcode prijsverlagingen worden doorge
voerd. Onder handhaving van een redelijke hc~
looning voor, deri ondernemer moet het moge
lijk zijn voor verschillende categorieën van goe
deren tot een prijsverlaging te komen, met name
voor de z.g. nieuwe artikelen op het gebied der
levensmiddelen (surrogatcnbeschikking).
Het totale prijsbeleid zal hierdoor een vrijwel
evenwichtig beeld te zien geven.
De rentabiliteit van het bedrijfsleven
Op dit punt, aldus mrv Schokker, zou ik mij
even op een zijpad willen begeven. Er wordt
wel eens beweerd, dat de gemachtigde voor de
-prijzen het bedrijfsleven onrendabel zoi» maken.
Daartégen kan ik aanvoeren, dat wij ouzc be
slissingen slechts némen aa grondig "onderzoek.
Tridien men gedocumenteerde gegevens, cijferma
teriaal. enz daartegenover kan stellen, willen wij
onze beslissing gaarne herzien. Tot heden ech
ter is daartegen niet veel steekhoudends inge
bracht. Ten bewijze hiervan kan een onderzoek
worden aangehaald naar de rentabiliteit van ver
schillende industricele bedrijfsgroepen in de ja
ren tot'en met 41. Onderzocht werd -' de. ver
houding: tusschen de winst eenerzijds en het ka
pitaal'én de reserves anderzijds. De .analyse
leert, dat 1941 een bevredigd jaar is geweest.'
De resultaten .waren wel niet gelijk die van top
jaren, maar toch. wel als die van 33. Met de
rentabiliteit staat het dus niet, zoo erg als wel
eens voorgesteld wordt. Dit onderzoek goh i voor
een spreiding van bedrijven, waaronder dus cok
zulke, welke te maken hebben met rantsoencè-
ring enz.
Zijn de prijzen voor de groenten-
kweekers loonend?
Eeh andere opmerking wil ik maken 'naar aan
leiding van een verwijt, dat dezer dagen in de
pers aan mijn adres werd gericht.' Daarin'wordt
o.m. -gezegd, dat de prijzen die de groenten-
kweekers voor hun producten krijgen toegewe
zen, niet'' loonend zoudenzijn en 'het derhalve
verklaarbaar is, dat zij bijverdienste zoeken door
die producten langs een anderen'dan den norma
len weg tegen hoogcren prijs te verkoopen.
Hiertegen stel ik'een. onderzoek, ingesteld naar
de uitkomsten der tuinderij in het Z.-H.:-glas-
district, het gebied Hoogezand—Sappemeer, dat'
rond Vcnlo cn in de venen.
Allereerst de cijfers'voor de kostenstijging se
dert 1939 in de onderzochte bedrijven. De kosten
in 1939 werden daarbij gesteld op honderd. De
percentages lulden voer de genoemde gebieden,
in volgorde ongeveer 17, 21, 15 en 22 procent.
De nettoveiling opbrengst in 1941 (1939 hon
derd) bedroeg rcspectievelijk'120, 76. 80 cn. 75
procent, meer dan die in 1939, de winst uitge
drukt in procenten der' totaal kosten in 1939
respectievelijk 9, 10, 14,9 en 1,3 procent .én in
1941 respectievelijk 57,6, 7,9, 39,3 cn 27,2 pro
cent.
Prijsdlscipline
Vervolgens zou ik nog iéts willen zeggen over
de prijsdiscipline. De meesten onzer Nederland
sdie ondernemers zien met hun bekende nuch
terheid wei degelijk het nut en de noodzaak van
prijsvorming en prijsbeheersching in. Er zijn ech
ter, nog uitzonderingen, die het bont maken. Tot
die categorie behooren bijvoorbeeld bepaalde
restaurants, verwerkers van houtproducten (meu-
SSlz'.UfllSlrle) .yen1 vervaardigers- van-surrogaten,
tegen welke laatste groep' onlangs maatregelen
zijn getroffen. Onder meer op deze terreinen wor
den door ondernemers nog typische1 staaltjes Van
gebrek aan verantwoordelijkheidszin teil beste
gegeven. Deze hebben de aandacht van den
dienst. Ook hier zal hij pogen tot een verant
woorde prijsstelling te komen.
Prijsbeheersching dektd.e valuta en het
directe levensonderhoud
Mr. Schokker besloot met nog een woord te
wijden aan de cfitiek, die op den dienst, wordt
Een iedèr stelle zich'liever de vraag, welke
prijzen zouden gelden voor het eenvoudige distri
butiepakket, indien er geen prijsbeheersching be
stond. Wat zou,men dan te betnlen.krijgen?
Eenig denkbeeld kan men zich daarvan vor
men aan de band;,van de'prijzen','die thans gel
den op de zwarte markt. Daar-betaalt men voor
gesmolten rundvet 25 tot 30 gulden per K.G.,
boter f 12.50—f 17.50 pec K.G., aardappelen
27.50—f 35' per mud, rogge f 2—f 2.75 per K.G.,
maizena f 1.50-per pakje, suiker f3.50—-f4.20,
per K.G. en voor bruine bnonen f 2—f 2.75 per
K.G. é-d ;8
Volgens spr. wérken prijsvormingen prijsbe
heersching dan ook zóówel naar binnen als naar
buiten. De prijsbeheersching raakt het onmiddel
lijk belang van iederéit volksgenoot. Voor den
zakenman "betekent zij .de dekking onzer valuta,
voor den verbruiker dé dekking van zijn directe
levensonderhoud, i
ti* di mislukte Sritsche Invasie-poging in Dieppe. - Door de stratan dor stad
trekt een colonne Britsche en Canadeoscho krijgsgevangenen
1 ""r,',"' 'V' Orbls-Holland-SS PK Roth-Pax Holland m
Hot ojiperhovc! van.-do Duitsche weer
macht deelde aan het slot van holivc'er-
maehtebericht vwi gistc-ren medo:
In liet bij Dieppe-buitgemaakte Engel-
acho" bevel, wordtgezegd: „Waar het
ook maar mogeljjk is, moeten dc fian-
den van do gevangenen worden samen
gebonden,-opdat zij' hun papieren niet
kunnen vernietigen.In hel ofticiccle
communiqué van hét opperbevel van.
de weermacht van 80 Augustus 1.012
werd o.a, deze .passage van het Ëh-
gclschc operalicbotel gepubliceerd. Dc
Engelsche rcgccring 'heeft hiéfover gc-^
zwegen.
Het opperbevel var, do weermacht
lieeli derhalve bepaald, dat alle bij
Dieppe gevangen genomen Brdschc
officieren en soldaten! van 3 Scptcm-
bor 1942 af om, 14,00 uur geboeid
zuilen wórden.liet molief voor cloze
behandeling is den gevangenen"méde-
gedeeld.
Deze maatregel zal pas worden op
geheven, zoodra 'de Britsche regeering
dé in' hol bovengenoemde bevel uiige-
vaardigde bepaling inzake liet boeien
van Duitsche krijgsgevangenen in een-
off'cieele niodcdooiihg .intrekt.;
liet oppoi'hevcl valn de wecrinacht vcr-
Idanrl.voorts, -dat: voortaan' allo Witd-W'ost-
nietliodcn van deze 'snort, welke een belce.
diging .Oil. rmiskonniiirr^riin dapnerc Soldaten
vurmen,ótufiu2<icll(ji" met "dó sclto:-psle"!ré.
presaillcs'. beanlwoorcj worden.- 'Do Duit.
sdielrocpeu Itebben iótdiisvcr lalrjjke fd-
logtafisclie opnamen van Dieppe bewijzen
bot do gevangen Brilton als een falsoen-
lijken vijand behandeld en verzorgd, liet
r slaat aan het. lirilsche commando te b>
ourdeélen, of deze door abt 'commando
veroorzaak Ie ver;uidering in de behandeling
van gevangenen na de ervaringen van
Dieppe •moor Oollsche dan '.Brilacne gevan
gen en zal Ireffen.
f f ut Engelscheministqric van ourlóg lieeft
Wocnsilagavond «een verklaring uitgegeven be-
Ircfteudc bovenstaamlc Duilsclie mededeeling.
In de verklaring van liet liiigolsche ministe
rie van oorlog wordt gezegd dal een onder
zoek, wordt ingesteld om na. lp: gaan of inder
daad oen dergelijk bevel is uitgegeven. Na
drukkelijk word! 'ontkend, dal o.ók maar van één
Duilsehen gevangene du handen geboeid zoii-
den zijn.
„ieder bevel van dien aard," zoo besluit dc.
Engelsche verklaring, „zal, wanneer het mocht,
zijn nilgegeven, herruepen worden." -
De" inspecteur voor de prijsbeheersching heeft
den eigenaar van het afbetalingsmagazijn A. C:
Korpershoek te Rotterdam met f 50.000 beboet!
térwij! de goederen,'welke voorradig waren, in
de twaalf door hein geëxploiteerde filialen zijn
verbeurd yerklaard.
Alle zaken in Rolicidam.cn elders zijn verder
hitgcoe(end.'Ik -onderscheid daarin vier'sóórten:-j voorgoed gesloten en Korpershoek bedrijfsmidde-
dé, critiek, die' criüsëcrt, omdat wat wij doen 1 'en definitief stilgelegd, terwijl het hem boven-
nieuw is deze critlck ging zoncier meer voor- I dien is verboden gedurende 2 jaren een niéuw
bi] de negatieve cri de constructieve «n ten nfbetalingsmagazijn te vestigen of zich. met den
slotte die critiek, die de prijsbeheersching kalle afbetalingshandei in te laten. Het vonuis gelast
effect ontzegt. Deze laatste is mijns inziens wel j tenslotte nog dc openbaarmaking van deze straf-
al te bout. Men verwijst daarbij naar cle voor-jfen ca betaling van f 10.000 proceskosten,
komende prijsknoéierijen. Ih dcnzelfdcn geest kan Aanleiding- tot deze veroordeeling was de
'men iedere rechtsorde ontkennen, omdat er nog j voortgezette prijsopdrijving, welke op verschillen-
steeds diefstal, moord, contractbreuk 'en' ander de;wijzen gedurende 2 jarch' na Mei. I940'is;ge-
kwaad geschiedt. - - pleégd. Het teflen' de prljsvoorschriffen in bij
prijzen van dc - reeds voorradige goedkoopcrc'
goederen als er nieuwe duurdere zendingen aan
kwamen, was een vaste gewoonte in dit bedrijf.
Ook waren er voor-oorlogscfle goéderen,, zooals
meubelen, rijwielen, haarden, klecdingstukken,
enz. zonder ceniyc aanleiding ver hoven den
voor-oorlogscheii prijs verkocht. De veel gunsti
ger voorwaarden, yiaaronder de afbetaiingshan-
.dei in de laatste jarenheeft kunnen werken
immers mén kan nu vaak a (contant leveren of
ijl elk geval aan zorgvuldig uitgezochte afnemers
en met een korter crediet dan voorhcc'n heb
ben in de prijzen, welke in de zaken van Kor
pershoek werden gevraagd, in het geheel geen of
een volstrekt onvoldoenden weerslag gevonden.
Aan dé hierdoor noodzakelijk geworden prijsver
laging of grootcre korting werd meestentijds, zelfsj
niet gedacht.
Het feit, dat in de afbetaüngsbranchc.zaken ge
daan worden met het'minst-draagkrachtige deel
van de 'bevolking,; maakte het gcwcnscht. dat de
prijsbeheersching, zooals nu ook ïs gebeurd, aan
bovengenoemde .praktijken 'definitief ccn- einde
kwam. ~y:.
Land bouwers cn vcehnuilera,' dié lnin plichten'
ten aanzien; vim do' voodselvooraciüng van. .0113
voikjjin "omsligc mateverzaken, hcblmnzèch,
bij ontdekking }van hun met do voor.hen gol-
'deiido voórsch'rifteni strijdige ban dolingen, voor
Wanneer wij.do ontwikkeling van.do mililaire.
situatie gedurende do voorbijgegane week he.
zien/treil ons als de ..meest belangwekkende
gebeurtenis hel feit dat snelle formaties van dc
Duilscho weermacht thans de Wolgahebben
bereikt, teil Noorden van .het reeds gèduclit
benarde Stalingrad. Dit succes is niet slechts
een geweldige mililaire prestatie, want de moei
lijkheden, a:iti ecu dorgolijkcn .doorstoot" ver.
bonden, zal men" goed doen 11 jet te onderscliat.
ten, .doch hot is tevens eon resultaat, dal mén
tol vóórkort in zekere militaire kringen voor
practisch onmogelijk had gehouden. Van de con-
sokwcuiics, welko dit wapenfeit ten opzichte
van liet verdere verloop van den oorlog .in dc
Sovjot.Unio hebben kan, kail men zich reed?
thans een vrij duidelijk beeld vormen.
Do Sovjcbrnaaraclmlk Timosjenko -bad 'vrij
wel alle hom ter beschikking staande strijd
krachten, cnVwapens opgesteld in het gebied
van Stalingrad, omdat hij zeer wel besefte,
dat deze industrie- en Wolgahavenstad voor
bel behoud der. Sovjot-posi lies vail'beslist vitaal
belang was, Stalingrad was tot voor kort het
knooppunt van de. belangrijkslc spoorwegen in
liet gebiod van Wolga, Don cij Kaukasus. Zijn
ligging aan den benedenloop van de machtige
Wolga, Ruslands drukst bevaren
maalde liet tot ccn natuurlijk ovcrlaadstiUion
en men kan er slaat op maken, dat het ook
als zoodanig heeft gefungeerd voor de trans
porten van Brilschcn en Amorikaansclien- oor-,
sprong,riio via'do Perzische Golf en'do Kas
pische Zee Biet Sovjetgebied bcreiklon, 0-m
bel Sovjet-oorlogspolcnticol te verslerken. Van
daar dal Stalingrad met 7.00 groote hardnek
-
Wo!
doorstoot naar do Wolga ,tcn Noorden- van
Stalingrad, heeft thans de situatie ongeveer' zóó
gemaakt, dal deze stad dreigt te worden afge.
snócrd. Zoo men liaar met oen mond vergelijkt,
die voédsol opnoeml, dan kali men do Wolga in
haar Noorde'ijker verloop, bij de keel vergelijken,
waardoor dit voSlsci do .maag moet bereiken.
Welnu, deze - koel wordt thans langzaam-ann
dieli.Lgednikt.
lion i van de kuüiktortrokken van den strijd
legen de troepen vaen Timosjenko na de her
vatting van hel offensief in dc Sovjet-Unie was
ooze, dat- de Sovjets ..gecu gcoatu iogcrgrocpen
moer lieten Insluiten.''Zij trokken zich des
noods liever 'overhaast terug,' dun zich nan hot
gevaar-vim -omsingelLig. eii 'vcrniet^ing bloot Ie.
geven, een blijk ervan, dat ook Moskou niet
langer roekeloos met niciiséheii cn materieel
kon omspringen, na .de geweldige verliezen' aan
aan beide, lijdens ilen vorigen zomer en herfst
geleden. Zuu echter liet üuitscbo' opporbevci
erht slagen, liet ..gebiod-van Stalingrad verder
af to siuilen, '011 daarmee eon Lsoleerlug kunnen
■hówprkslclligeii lusscheri het Zuiden v.an dc
Sovjet.Unie en-het Noorden, dan zou vénrioo-
ilelijk het eerste resultaat daarvan wezen, dc
volkomen likwidalie. van Tlmosjenko's legergroep
met alles wal zij aan strijdmiddelen bezit. Deze
klap 7.0U voor dc bolsjewisten hard aankomen,
.maar niet minder funest 7.011 wezen, wat daar
uit verder zou Volgen, namelijk de verlamming
van al'.e Anglo-AmcrikaanJclte ve.keer tusschen,
.Kaspische Zee, en Sovjet-Noorden.
Berden wij het gebied' van do Zwarte Zee
dan moeten wij coiistatoêrcn,dat het er hier
vour de manuen vap Moskou evenmin rooskleu
rig ..uitziet:' De Duilscli-ltecmeenschc -troepen
hebben zicli nu ook in het bezit''van dc
haven Auapa gesteld,.cn de ecriige miiriticihe
basis van bëteekenis, die 'aden Sovjets nog
rest, Novorossisk, wordt reeds, van .twee kan
ten bedreigd. Vermoedelijk slaat dc Sovjet-
vloot in de Zwarte Zee, welke'daarmee haar
laatste steunpunt dreigt te verliezen, voor een
cvengrootc catastrofe als Tiinosjenko's land--
macht.
Zoo men zich van'deze dingen rustig reken
schap geeft cn vervolgens den blik eens wendt
naar' Alrika en bet gebied van bet 'Verre
Oosten, dan begrijpt men volkomen, dat er in
dc Briische pers, bij het herdenken van, drie
jaren oorlog, veel minder,optimisme doorklinkt
dan ee.ii jaar geleden. Rommel bedreigt' de
Briische macht in Egypte cn hot. Midden-Oos
ten;, van dag tot dag wordt op dit front
ccn nieinv Duiisch-Ilaliaanscli offensief, ver
wacht, en men leeft- daarbij onder den drult
van de» mogelijkheid, dat daarmede een tang
beweging zal gaan ontstaan, namelijk dal zoo
wel via den Kaukasus als van over Jen Nijl
een druk op dcBriische posities in Palestina,
Irak en Iran zal worden uitgeoefend, welke zijn-
gevolgen tot in Indie zal doen gevoelen. Want
als liet Midden-Oosten zou beginnen te wan
kelen, zou Wavell uil. Voor-Imliü "voor rugge
steun dienen te zorgen, Ook al een taak, dio
weinig benijdenswaardig-is, gezien do toestand
van gestadige gisting,, waarin de Indische vol
kerenwereld loeft, cn "de Japausclio dreiging fn
liet Burmcesclio grensgebied, die- spoedig tot
oen nieuw offensief zou kunnen leiden.
Mode om do Japanners van Brilsch-Indiëiat to
leiden, en tevens om Auslra'iö te hoseber-
men, bobben de Amerikanen, naar zij zelf.laten -.'
verluiden, hun avonturen op de Salomonseilan
den ondernomen. Twee eilanden van deze groep
hebben zijinderdaad weten to bezetten on lot
nog too in banden te houden. Dat dit hun
op zware verliezen is komen to staan, is tvcl
zekér, al valt het om begrijpelijke redenen'
moeilijk, ccn behoorlijke" slaat van verlies en
winst op te maken.
Indien wij aldus de wercld-strijdtooneclen
als mc-t één vluchtigon blik overzien, dan; blijkt
vóór allo dingen, boe schijnbaar kleine oorza
ken,' prècjos. als in tien yórigeu oorlóg, ónt-v
7mglijko gevolgen hebben gehad. Toon was het
revolverschot tc Scrajcwo dc zoogenaamde aan
leiding lol het ontketenen van de machten van
dood én verderf, die oorlog worden genoemd,
Dilmaal lagen de eerste aanleidingen, gelijk
men zicli zal herinneren, in de kwesties van
Danzig cn 'den Gorridor.
Doch toeri cn'thans hooft zich het alles toc-
gcspilst om siechls ééno vraag: Zullen do
mach Ion van. het Europecsche vasteland zelf
hun lot, militair cn -economisch, in handen hou
den, df- zullen zij onder de min 0' meer ge
maskeerde voogdij van een builen (lit continent
gelegen slaat moeien blijven?. ^Engeland cn
Amerika hebben deze kwestie welbewust op.
do spits' gedreven, in dc verwachting, hot
nieuwe Duitschland lo kunnen verwurgen cor (lit
lol. algelicolc krachtsontwikkeling gekomen zou
zijn. Vandaar dat do Anglo Amcrikaansche sta
ten een ootlog verklaarden, waartoe zij zelf
nóg niet militair voorbereid waren, waar "zij
meenden over kanonneuvleesch in' overvloed
lo kunnen beschikken; om hot rijk langdurig
In'.échec' tc kunnen houden on af tc matton.,
Do lijd zou voor heil strijden, dat wil zoggen
mej'behulp van dorden zouden zij de Duilschers
welen 'uit. te putten, om ihtusscbcri zelf, aloor
middel, van titokkadc en inassa-produclie, aan
dc ovorv'ougeling .van Duilsctilandrustig voort-
t e arbeiden;. Dc overwinning zoa,zoo "verwacht-
te 'moii .Ie Washington" cn Londen, aah 'Amcr:-
kaah e:i Brjl als oen rijpe, vrucht in/, den'
school vallen.
Hoe' geheel andomras,iallos verloopcn, dan
liicvi huópto.. Alles wat dc Brit, tusschen zich
cn zijii legen3lunder inschoof, werd als mol'één
slag door den DuUscfier terzijde geworpen; En
geland kreeg Ie ondervinden wat hol bcteefcepf,
marine, 'en lucbthases vlak tegenover z:ch_ aan
Kanaal en Noordzee te hebben, liet zag in öigèn
land de verwoestingen, die naar zijn berekenin
gen elders hadden moeten uulslann, 'in Scan-'
dinavië, Griekenland, België, Eraukrijk, Neder.-}
lapd. liet ouldckto ook dat een duikhootoorlog,
van den aanvang op volle kracht geveerd en in
uilworking verdubbeld door de ondersteuning
van een lijchtniachl, ecu strijdmiddel zender
weerga is. Zoo verlonr hot van maand tot
maand meer aan. innerlijke kracht; hol onder-;
vond tot op zeketo hoogte de schaaAichte, dio i
liet uji liet vasteland als strijdmiddel, en
welk een onridderlijk middel I-had willen
aanwenden.
ltot- merkwaardige'van dit allesi3, dal Eu
ropa, onder den druk dor omstandigheden wel
iswaar, thans mécr samenwerking én onderlinge
ecuheid vertoont, dan ouil tevoren werd bereikt.
Wij allo groeien uit onze grenzen in iicL besef
van ccny economische lotsverbondenheid. Daar
tegenover staal 'een Anglo-Amcrikaanschc we
reld, dfe bezig is te verbrokkelen. Wat rest
ev nog van' hel; oens zoo machtige Briische
wereldrijk dan oen vervallen bouw, die met
don dpg dreigt in to slotionWaar is bist méér
dan zcjfhewusto Amerika, dat zijn belangrijkste
basis in "Japanscbo handen zag 'geraken, juist
in de handen, van- Japan, dat hot al Lijd heeft
gekleineerd cn 'vciaclit?
Drie jaren van Oorlog hebben als bot ware
ee-n verschuiving vun het zwaartepunt onzer
oude narde veconrzaakt, zulks in cch econo-
TMisch-poliiieken. z'n. Wij boselfen, dat er voor
beide elkander bekampomlc iwcroldmachfcn aaö
gróole belangén op het spel slaan, dal inderdaad
van bet voorbereiden ecner nieuwe aern in do
méhsclilieidgesohiodenis mag worden gesproken.
Wij'leven in een groeten lijd; dit "beset mogo
ónstrooslon bij bot ondergaan van allerlei zorg
en ontbering, die overal ter wereld,, waar het
zwaard wordt gotrokkch, zich onhorroepelijle
móolen doen gevoelen.
den tuchtrechter te verantwoorden. Met liet
nijpender worden van de voedselpositie worden
bedoelde handelingen hun steeds zwaarder aan
gerekend.. Reeds eerdnrjzijn gevallen gemeld,
waarin veehouders, (De'niei; al hun beschik
bare" melk.' aan een melkvcnvcrkcmt 'of stan-
daardisalicbodiijf afleverden, zich hooge boeten
zageri opgelegd, -
Dézer dagen veroordeelde de Uiehlréchtbr' tc;
Assen.' een veehouder Ie. Méppel voor bovenge
noemd feil tot flODO boete. Dé tuchtrechter
lo 'Arnhem lo;pte een. landbouwster Ie Haaflen
voor hetzelfde .feit een geldboete vair' flCOO
oj>'. -Zij liaj 'bovendien, terwijl 7.ij' dadrloé 'niet
gemachtigd, was,' een' hccvoDlhehb-kaas' bereid.
■"(.Jn.teén êgrisligor gev.al véroórJccldo. de (nciit-
rocliler- tc "Allcniaai;Iweó gebroeders, landbdu-
Avers: je Sloten"''(gcïii; iArnsterdam)' ros pi' dot
ccn' -gcldlibelc" van; f CO00 en f3000.
'licir lanithóinvcr'ie-Winlqrswijk had gèdurch-'
rlo ccn 'lange, période zelf zonder,.verguiming
"meljo,;gcstandariSccrd en deze, imelk, '.zonder
.daiiryópr (lisliibutlèbescheideu iiriioniyaïigsl tc
"nomen, verkocht.Hij zag zich.-door dch tiicht-
ïócjilci" tc Arnhgni - coj i. gel (I l) 0 ei ei, yah f 2000
opgelegd,
- iEon.'bocto van''17000' werdopgelégdfaan-cen
kaashandelaar fe;Arnhem,', die op ccn,i:hem
door do-..zuivelcenlra'e Hocgezondph .•fprnuilier'
móestopgevendo hoeveelheid kanis, ..dieliij
vanbepiialde 'categorieën handelaren had aan
gekocht. Deze,hoeveelheden liallihij yeclvte
hoog opgegeven. Behalve met een hoclc van
7009 werd bij,, nog gestraft met onvoocwaar-
delijkio .selimppihg' als georganiseerde hij do
zuiyelcénlralè voor den tijd t-ah een jaar.
Niet alleen véldinüilors,. die te. tveinig ir.elk
inlovcroh,wórdenkrachtig aangepakt,doch ook
landiionwer's, ;d:e eeii' gedeelte i'varr him oog^t
langs oriwellige .kanalen - van deliriuil dbcii;
ett niet bij de ^provinciale iukoopcehtrale van
akkerluiüwjiroddclén iiilévcren, zien zich den
laalsleri' lijd lot' ho.n'gc'bóclen.A'ercmriU'eld. Zoo
heeft' zich" dézer dagen "-voor den luclil rechter.-
lo "Til burg éeti:.,;landbouwcr - uil Zog jé (gcm.
liücphcn) tó vcrantwoordén. gehaddieop', grond?
yaii/: dcLdorschcijlqrs(.van zijn Imdrijf jon liib
rlere .facloreu com hoogeoih^id' havor eu~ crwlciii;
vanoogst' 1941 voorhanden Of ia; Aoorraad zou
moeten! diehhon, die -hij dien .dag echter niet-
'tér bcschikfting van 'de P.l.C.AvItad.
Do"'' tnchtrechlor héell deti rnaa op ^ilien
'gróndveroordeeld tót /betaling van; een -geld-
boéle van f 2000. -