m. i JPiiitsche duikbooten in den Indischen Oceaan Woensdag 4 November 1942 De roep om y2?ijheid 95ste Jaargang No. 23233 Onder-waterstrijdkrachten omspannen thans alle wereldzeeën Uw plaats is mog vrij BUREAU LANGE HAVEN 141 (HOEK KORTE HAVEN) TEL, .09300 (3 LIJNEN) POSTREKENING 5311 Geallieerden bezetten Kokoda De strijd In Egypte ber;eikt. zijn hoogtepunt Britsohe aanvallen in Egypte zonder resultaat ;^vyoedsen^^rant7.e^ Oekraïne aan 'Duitschlarid japansche versterkingen op Guadalcanar New-York krijgt republikeiiische gouverneur .Repatrieering van vrouwen en kinderen uit Dakar Bomaanslag in Noord-Ierland Cycloonramp in Bengalen Met c-tereu en tomaten. Doodvonnis voltrokken Beleeningsfaciliteiten der nieuwe staatsleening Het N A.F. Dm eonruit vtnoUjol At^dylbr, metülteomktinf «anZon- en Foeitdegeii, -.. -■:?■, - •*- y'-\ - Prijj per kwartaal f 2.1Ö; franco pér post JT2»6fl. - Frijt per weekt' J& eta, Aizo&dcxlijke Donmen 5 eta.—Abonnementen worden dagelijks aaogepoiueii» - Advertenties voer het eerstvolgend nummer moeten4 *0ftr elf uur aan het Bureau bezorgd zijn, V Zaterv dag» vóór 9 uur. Een bepaaldeplaat» van adverteutifo wordt niet. gewiiuborgtL TIJD OM TE .VERDUISTEREN Vandaag 17.07 ti. - Morgan 17.05 u. Zentopganp mown 7.41 uur Maan op 3.17 uuronder '16.06 uur URANT DIRECTIE; Mr .H. A, M HQEUnTS, HOOFDREDACTEUR: M. STAVEN6A Prijs der AdvertentiPot van 1—25 mm f 2.25{ Iedere mm meer f 0,14; Ifi het Zaterdagoummer 1—15 turn f2.55, fed ere mm meer f0,16. IledanittIÜ-35 per mm. Ineassokotltn 5 ets f poatkwilasticslScu, - .'Tarieven van advertentiCn bij Abonnement fcijn aan Ibbt Bureau - verkrijgbaar. Dagetijkt worden egen Toorui lbotaling Kltine Advcrtentiün opgenomen 4 f0r02 t/zn 15 woorden, fÖ,92 t/m 25 woorden Elk Woord meer 6 cent tot een maximum van 30 woorden, Voor brieven on der lelt, of «dros te bevragen Ba- rcau blad, wordt 10 cent extra io rekening gebracht, Woensdag*: Kleïna AdvcrtentiCn tót' 15 woorden £0.31, mits t-óór DinsdagamtuL 6 uur aan bet Bureau bezorgd. 's Zaterdags: Kleine Ad verte mi Es I 1,20. 'I&ditu niet róór Vrijdag*wvuf 6 uur bezorgd. i i v ts.-'C Deze oorlog," die de gohecle wereld omspant, Is niet slechte een landoorlog, Mj is iri niet tóijidere mate oen oorlog ter zee. Ds krijgsver- richtingen, zij hot* in Europa, in AfrikA of in hot Zuidzeegubied, moeten als één gehéél wor den gorien, Zij aijn. niet moer van elkander 1© scheiden «n dit brengt'méde, dat do. strijd niet in do laatste plants or eon is om de verbindingen tar see. In aosen. stnjd slaan do vijt groólslo zeemogendheden ter wereld tegenover elkaar Dijitschland, Italië «a Japan. iMstwistonGroot; BrittómiiP on^dovVoioonigdo .Staten;?-dohoor} schappjj' tor söo. V-;' ho oorlóg'jtek -izcoi is or niot loon van snelle - T^oslissingcj^ jdoeh d» uilslag ervan is or ;duar. can niot miridcr bélingrijk. orn. Met grooto bé. .zorgdheid ziol 'men dan ook in hot kamp dor. geallieerden taoe.solfe do herfst met rijn voof don duikbootoorlog zoo ongunstige weersgesteld heid dit jaar goon vermindering van hot aantal tot lintei .gebrachte schcjpon hooft moegobrach/t: Tot nu too is c-Og nooit, zooaJs dit jaar, in do maand Octeter 700.000 brt tot'zinken ge bracht on nauwelijks ia de maand November begonnen, of reeds wordt weer' hot' lot zinken brengen. van -94.000 brt. gemeld. - Eon nio'uwe factor in don. strijd ont do ver- hlndingswogén voimt hot doordringen van Duit sche duikbooten tot do wateren van don Indi schen Oceaan, waar do Duitschors tot dusver nlloori en met eucoos methulpkniiacrs Opereerden. Hiermede is do Laatste schakel ingevoegd in Oen keten, waarmoda 'Duitscho, Italiaanse!» en Japanacho onder.waterstrijdkrachlen allo wereld weeën onuspannen, en nergens blijft Engeland en oen Vereonigdo Staten, een zeegebied, waar bun schepen niot voortdurend door duikbooten wor den bedreigd, Ditfoit, waarvan d» botookwiis door vrind noch vijand wordt onderschat, vormt do afsluiting van ooa socstratogisch ontwikke lingsproces: Engeland on de Voroonigdo Slateii staan thans l^ompVCT oen gesloten'front. Do gevolgen van het verschijnen van Duit scho duikbooten in don Indischen Oceaan, die wegens zön geringe aantal hoofdyorkeeralijnen ook gemakkelijker te controleereni% zijn van tweeërlei aard. 'In do eerste plaatsbcteekent het :,een niet te onderschatten vergrooting van' <Jo gevaren; waaraan de Anglo-An»rikaanscbe Jmr.sporten bloot staan, niet' .alloon en dit m natuurlijk op het Óógoeblik zóer -belangrijk.--:' de transporten naar. hot Afrikaansche' strodloo} neel;;r-<loch:;oolc diq^.naax ..Iran, Yóor-IndLü en AusLraJiS- i j c V In de tweede plaats wordondo Engél- schcn on Amerikanen gedwongen, bot, toch al reeds vrij sclinarsche bewakingsmatov..;.ri'. als torpodojagors, corvetlon en duikboot, jagers nog moer dun tot ddsver te vers nip. peron. Deze versnippering doet het 'effect vsui do ongetwijfeld sterke zoomacht, waarover Engcl&chcn en Amorikanon teza roon nog beschikken, voor oon groot deel verloren gaan. Uit een artikel in do Lon- donsche „Observer" blijkt, dat do Engel- echen kortgeleden nog een slagsehip.divisie, imstoan.de uit do oude eenheden „AVlarspito", „Resolution"' on „Uoyal Sovereign", Imb. bon ingezet om van Madagascar uit de ver binding mot het Midden-Oosten te dokken. Daar de uit de „'Valiant'", Ramillies" en „Rovonge" bestaande divisie reeds is ingo- zel voor de bescherming van Voordndië, hebben do Engelsdien in totaal zoa slag- Bchepen, bijna do helft van do voor opo- nvlics In aamnerking komende oigen vloot, voogjde boschenriiug van do verbindingen H»et hel Midden-Ooslem, Voor-IndiÖ en Oost- 'Afriktt 'aan ander o opieratiegobiéden moeten onttrekken. Allo- afweermaatrcgelcn, die do goallioerden. •tot duover togen den „oorlog dor „Kapitanlout- jiante"', zooals do 'Duilschers den voor een groot <5oeJ door jon go duilcbootconiiTiaiixdcuitcn. |evoerdon duikbooloorlog noemen, bobben geno- inen, zipi evenwel .niet' voldoende gebleken om te verhinderen, dat .het aantal tot - zinken ge- bxachte schepen voortdurend toeneemt. Naar de Engelsclie borichlondionst be )eod maakte, roe lazen wij in het „Vader- land", hebben de geallieerde troepen Kokoda óp Niouw-Guinea bezet.i Tevens werd vermeld, dat een naar dit jrontgebiod tepstóomend.. JapariSch konvooi .tót têrngkeeron is gedwongen. - Da A.N.P.-corró3pondent _moldt uitBerlijn De twoodo faze Yan'"don';.tórijd.'^in - Egypte",;is van nog' gropter hevigheid dan'; |do* gevechten der vorige'.week. Do Engolscben vallem-met.büi- tongewone yèrbetenheid aan,-"overeenkomstig het groot», belang, dat voordien''op:;,liet. sppljglaat; doch even hardnekkig. is'deijDuilscli-Italïaajiscli(a verdodigingi'. Holyis T een'j striji óp buigen of barelen^ Belde; pmtljén ijjh ej. zacji' van: bewusij dht-.van de JAslissihg ^zóer yèelilafhamgt,,-!;; l.Do strijd-heeft ;teans|^ri::;hioógtepun.t bereik^ doch :dmtrent he&, verloop - is in dit stadiiim nóg niéts* te Vzeggen..: Nadat da Enge'.schen,- die troepen noch materiaal sparen, erin gestaagd ivaron, de Duitsch-Lfaliaanselie linies binnen Ie dringón is het effect hiervan door oen tè; genaanval teniet gedaan, Het is waarschijiilijk te achten, dat de mijaenvelden'voor de Duilsch- Jlatiaanscho stellingen door do 'voortdurendó ïnt slagen van granaten aan dooltreffcndlieid heb ben -ingeboet,, zoddat rij niet moer dezelfde boscberming bieden als bij het begin van bot offensief, en de lostvan den aanval meer op do' - hoofdverdedigingslinie drukt, i De Engelschen ondernemen hun aanvallen met vrij voel zware kanonnen en zware pantser wagens. Volgens -hun' eigen verklaringen hebben zij in Egypte de meerderheid in iks lucht, ter- wijl boven do Middollandsche Zee de luchtstrijd krachten van de spU in -de meerderheid zijn, Dit laatste is met het oog op de bescherming van.de verbindingswegen wellicht, .van meer belang dan -, de luchthecrscliappij' boven liet eigenlijke gevechtsterrein, aangezien deze op de gevechten; die thans aan den gang 'zijn, nauwe* lijfcs vytn bosüsseiiden invloed zal kuimón zijni Het ,892ste communiqué'van hot Italiaan; sche hoofdkwartier luidt;' „Aan het front van El Alamein verhinderden do hardnekkige tegenstand on de ontembare moed' van de troepen der spil ook gisteren den vijand, eonig resultaat te behalen bij zijn hevigó,;.:herhaalde- aanvallen,'ondcrnpmendoor sterkegepantserdcstrijdkiacbtcneniuchtrnacht, Do. vliegvelden op Malta werden door. Duit- stheboruinenwérjrijrs gètroffen. Een SpUtfiro iverd 'dóór dó Bególeidcndo jagers nëergeschp; U-vY,-'-'"-"-V"-1"1'"'' ««74 De: verhooging der Duitsche brood- en vJopsch» rantsoenen is voornamelijk mogetijk geweest uóür dó - levering- uit dó Oefcrainó. Dit 'werd medegedeeld door'dón leider der aldèelmg' voe ding en landbouw vari het rijkscommissariaat Oekraïne, Körncr, op ©on hgeénkoinsl van land-; bouwleiders te Kiëw. Door de medewerking van' da Duitsche landbouwleiders konden.de, werkzaamheden voor de voorjaarscampagne, het dorschen en de heristeampagne volgens de plannen 'plaats vinden. Hierdoor konden niet alleen do troepen van. het zuidelijk- en midden- front-worden verzorgd, doch ook kon de aan sluiting van het rijk aan den nieuwen oogst verzekerd worden. Do tank van hel volgond jaar zal zijn de stijging der opbrengsten. Naar Reuter uit Wtasliington verneèmt, zfjn de Jnpanriers óp Guadalcaiïar erin* geslaagd, nieuwe versterkingen o.an land lo brongen.* Naar do Drilscbe berichtendienst meldt, maakt de New-York Herald Tribune bekend, dat de ropublikeinsche candidaat Dewoy met 500.000 stctm-inon is gokozon lot gouverneur .imn New- York. Naar uit oon. -speciale editie van do Now.York Daily Minor gotezen - kan. wordon, zijn allo staatsfuncties in den staat New-York bozot mot republikeiiische candid aten. - Geesclstral In het Sovjctlogcr. Mén vérneemt uit Moskou: Het o-uicieuze or gaan-van do Sovjot-Russisctio'. weormacht ;,De Roódo' Ster'", meldt 'dat het tuchtreglcmeht van hot roodo leger thans ook. geeselstraf kent-/, -.- -' Britechc partónentnire missie in New Delhi. - Op .haar reis, naar 'Tsjoongking, rijn de leden vando' Dritsêhó" *p(»lementairo missiein New, Delhi aangekomen, zoo meldt 'do Britscho bc- richtondienst - Do stad -brandt,"Stuka's -grijpen golf ha-golf aan, -pantserwagens dringen-ih do stad, intanlo- riómarcheert. ,'Straat I- voor,.'straat wórdt ver overd. Overal uit dnhuizon'wordt geschoten, op. iodoren hoek van oon "straat-ligt een nieuwe barricade.Van' straat naar straatwijken de Sovjets.' Uren verstrijken, do nacht komt. Vlam men belichten den stofwolk op en om de stad. Een slag. die de geheole stad idool tril!™, metót, dat' de Sovjets op hun* terugtocht.- eon brug. hebben doen springen, maar nan do andere zijde xiulca zij niet ontsnappen;} dó .arlilterile is weer aati het woord on do SLuklC's. j' Do morgen grauwt cn fret wórdt middag. -Do laatste versperringen wordenyópgoruiind en do trocpènbrengen de. rosten van <te gevangenen bijeen;, Do; stadis - govalto-ri.' Pioniors bouwen ohdCT .boschèrmmg-'vmi-^arliltene, en - het lucht- wapen een- nieuwë brug;l:.lc.n dan...... - gaat liet', verder. t. Onovenviruielijke legersÓniarchoeren, miilioe- nen onverschrokkón mannen uit allo doelen van Europa, broedmljjk--,(ózamen tot de'.over- winning hun is. "- ^rfï-'" 'rl.-'''. v Ook voor u - is - <xplaüs om die eer van liet !vodérSand te verdedigénlyóm'meo ló strijden zijde aan rijde, niét dskSegehrijkó Duitsche' lcger3, tezamen met Noorschi},'. Doenscho, Zweed sciw, Zwitsersche en; Yiaanischovrijwilligers in pen eigen diviste van GoÊmaMischo soldateni Wlacht niet langer tot 'de overwinning huii is, maar helpt daadwerkolijkt mee aan den* bouw van het nieuweEuropa: Zonder eenige ver plichting geven alle gèwónsohlo inlichtingen over do gunstige voorwaarden*: van' dienstneming in do \Yaffen.S.S. of het :Vrijwii!igcrslcgioen- „Ne derland"': uw. 0. H. Sap, .'Rotterdam,Staten- laan - 131 on L. A, :van'Doek, Rotterdam; Bergweg 338. -'.V'-" Pit was cons con r>oncti. Na don kuccosvoHcu oniHlngge* UnUHBlagr aan hot T^üiJoftamocr, ïvuurby zovon dlvEitfoft dor Sovjets vcrnlotlgd worden. KoouIb oen» het troni" molvimr In den oorklon wereldoorlog do landucliuppen vorwooattOf blor hot bouch toii^ovolfo dor artillerie* gevochten vernield S.S. P.E. lïHUoiilii»eh-IMi.Z.*It..B.Ï|t m. Soil ei» no'ótigiii ntii dexo iimuiiiitivii.. i*. --iiüyivioren weer govïacht" worden mot Levend aas* Do tovcruncler vnn Hnookvltiobjefl trokt er mot il|n krulsnet.op uit, om aan do Krooto vraag naar dit aas to voldoen V-N^V.-Zoljlomftker-Pflx lIoUand m. 2>e niulldtor-transportcolonno naw dd hnttcrUcn, door modder cn moeras von con vCHbold «lor B.Webo boii-artlllorlo zorfft Toor hrt.muntecWaiwort Ier on mooros voa WoloUow S.S. l'.K. Zormw-n.H.-i .u. m. Naar Havas-Ofi uit*Dakar meldt, is hot eerste konvopi waarmede Europecsclio vrnuwon en kinderen uit Dakar haar hel vaderland - terug-: keerèn naar -Frankrijk vertrokken,.. Talrijke ge- zinnor, zijn volgens;.een voonangssysloem ge-, ovacuocrd, Met deze'' eerstegroep gingen, met slechts enkeió uitzónderiiigen, bijna allo Euro. peesche gezinnen .van Dakar mot. drie .cn meet kinderen, weg, .zoodot ongeveer 1000 personen op 2 schepen -vervoerd worden, Thans is de evacuatie der gezinnea met twos kinderen en een kind en van de kinderlooze vrouwen aan, de beurt. Nadat do lersche nationalisten Engeland den oorlog hebbb-emi verklaard, is Maandag .de 'eersjó aanslag van l.R.A. op oen Britsche kazorno. in Noord-Ierland gepleegd, naar' blijkt uit een bericht van United Press uit Belfast, gepubli ceerd door Nya Dagligt'Atlehanda, Enkele hsreche natiomüiston -wierpen oen. bom naar oen fabrieksgebouw,- dat als ka zerne voor Britsche troepen dient. De bom ontplofte evenwel buiten belgebouw on*1 ver- brijzeld|<! .stecbls du ruiten, zonder iemand te verwondeft. Militairen en politie rijn nu op zódk! tiaar do'leren. In hol gebiedvan Midriapoer on Paganas (Bri-IndiS)-. zijn tengevolge van een cycloon 11.000 menschoa pm.vhet leven gekomen. Deze cycloon hoéft op 16 October Bengalen getoisterd ïn de; Golf van Bengalen veroorzaakte de cy cloon óon springvloed,' die ver landinwaarts: spoektó en ecm uitge-sfrekt gebied verwoestte, Bij hot maanddijksclie dejeiuicr van. de En gelsciie Kamer van Koophandel te Buenos Aires, de hoofdstad van Argonüniö, is het lot -een incident gekomen. Toen ex-presidentJusto,die: als ecreg.'ist bet dcjoimor liadbijgewoond, .cn oen. toespraak had golioudon, de club verliet, .werd zijn auto.door ongeveer 70 personen be kogeld met eieren on., tomaten. .loséphino 'Bakerf Een ..bericht nit Casablanca méldt, dat da 3G-jarigo „hogerdahsores JoséphinégBaker, -• die; óoiis laiiiv eren oogsttein geheet Europa, '..in' een 'ziekenhuis to Casablanca - in'; Fransch,'- Ma- f.ókkois - overleden; Zg wasi.'eonig'en tijddaar-. 1hJ"ópgohotaesi 'wegéns' een: érnstig geval' van' tuberculose."Het laatsttrad zij, aldus,-meldt bet Vad,, in Lissabon bix -Opórtb' in hot open haar ,'op. Sedert' dién bad' zij in de grootste armoedó in. Portugal oh in Fransch Marokko 'geleefd. Officieel wordt medegedeeld: Het vonnis, op 3 October 1942 door het Deutsche^ Obergericht in het bezette Nederland- seho. gebied tegen den Nederlander Voitus van lamme uitgesproken, waarbij deze wegens .ver boden wapehbezit ter dood werd veroordeeld, is vandaag voltrokkon, Ïiï verband mot- het bizondero karakter van de uit tegeven 1-oening is de Ncderlandsclie Bank baroid voor hen, dio bij de te verrichten stortingen liquiditoitsmocilijkhcden ondervinden, liet vorkrijgen van de Hoodigo middelenmo gelijk to maken. -■ - v Do Nodcrlandsché Bank is bereid de obliga. ties dézer; staatsleening als -onderpand voor heteening te aanvaarden met eon surplus van slechts 10 procent, mits -de beleoningsaanvraag tiaar tijdig yóór den stortingsdatum vboreïkt. Do* beleening zal op deze bizondero belocnin; ■gen iedereni dag kunnen ..aflossen "door..:geh-cele óf gedeeltelijke terugbetaling, evenwel sióchts in rondo sommen vnti honderd gulden of veel; voudmi daarvan; '.Vorhooging dézer belóoningen of liet ewdorom opiicmen van afgeloste bédragon kond.- Tliaiis ibedraagt. de rente voor boloeriingeil' IM/j 'procent. Eventueel© wijziging van het ta rief gaat dadelijk óp den dag der wijziging, inj 1 Do renteop deze beléoningen verschuldigd, zal zooveel mogelijk worden verrekend met de opbrengst van do coupons der beleende stukken. Mei bet oog daarop zal de bank de beleenings- rente in rekening brengen per dezelfde dagen,*, waarop de coupons dor obligaties vervallen. Bij den'aanvang dei' beleening dient het on derpand voor de hoofdsom uitsluitend té be staan uit obligaties van deze leening. liet surplus kan eventueel ook uit andere effecten bestaan, voor zoover do bonk bereid is dio etfecteh als suppletoir ondorpand aan te nemen. Naar aanleiding van daaromtrent gestelde vragen, doelt tiet departement van financiën mede, dat naamloozo vennootschappen eu com manditaire vennootschappen op aandoelen, wel ker bedrijfsuitvocring zich beperkt tol hét hou den van aandeden in andere binncnlandscho uanmloczo vennootschappen on commanditaire vennootschappen op aandcolon, en die zijn opgoriebt teneinde hel nationaal karakter van laatst bedoelde vennootschappen te handha ven, niet zullen worden aangeslagen in een eventueel gedwongen leening. - Het departement van financiën deelt mede, dat do limiet van f 10.000 waarvoor bij-de-toe wijzing preferentie zal worden Verleend, „zooals gisteren uit een officieel prospectus was ge mold, is vervallen. Bij de huidige groei zal het Ncderiandscho Ar beidsfront, naar (lo lieer Alofs, leider van de hooldafdooting geldzaken van bot N.A.F. mm de Arbeiders Pers mododccld, over enkele maanden oen ledental hebben, dat liet dubbcto is van dat van het vroegere N.V.V. Dat wil dus zeggon, dat or dan in hot N.A.F. reeds evenveel werkers georganiseerd zullen zijn als er ooit in Nederland in de ontelbare organisaties vereonigd waren. Do enorme, groei, van het N.A.F. in de laatste maandenr-wipl' op oen terugkocrcnd vertrouwen. Natuurlijk beeft het generaal pardon op dezen groei invloed gehad,-maar veelzeggend is, dat na boëmdiging van dit goneraid pardon de groei onverminderd voortgaat Do boer Alofs troeft om. deze ledenmassa op to kunnen vangen een geweldig apparaat moeten opbouwen. Tot op 1 Mei van dit jaar waren er een-dertig bonden, die ieder een eigen financieel aparaut hadden, die ieder op hun eigen/manier incasseerden,' ,die ieder vcrscbil- lendo formulieren, luidden; enz., onz. Er zijn echter nog: personen, dio zich reeds in Mol oa Junij.l. bobben.aangemeld, maar die nog steeds geen contributie hebbben betaald, omdat er Uüloóze. formulieren onvolledig, on- leesbaar of. niet.'juist werden.ingevuld en Uct zoor veel 'moeite kost dé puzzles op te lossen, dio meermalen zelfs onoplosbaar bljikcn. Daarom moet mmiu -als ..'men niet spoedig, iets hoort na zijn .aanmelding als lid zich wenden tot het bureau van hel N.A.F. Evacuatie. Officieelwórdt- mëdegedèeid: Do benaming van' de" (geivestclijko;bureaux vhicbtelihgenzorg*' is mot'. ingm"ïg;v?uj 'hëdCji; ge wijzigd in V,evacuatie bureau".,V Evacuatiebureau 'Ziud-lioüdnd, gevestigd te 's.-Gruvenhagc, Jun vaJi -Nassaiisüra.iL S0.-\; Met ingang van van(t:mg' js"!iet biireau.af- voerhurgèrhévolkirig (het centrale evaéuatie- bureauj in 'Den' Haag, verplaatst'van Jail van Nassaustraat 80 naar Oranjestraat 10 cn Park straat 13, telefoonnummer 117580, Vrijheid is' con wondofwoord I Hot heelt een magische kracht! Duizenden *:zijn voor wat zij de vrijheid achtten, in den dood gegaan. Bepaalde oorlogen hebben .zelfs het pracdicaat: vrijheidsoorlog ge kregen cn werdon daardoor bóOger geclassifi ceerd! Door een stelselmatige propaganda is het Nc deriandscho volk -angst aangejaagd met Je raakt je vrijheid kwijt; de nieuwe orde be* toekent.-een geestelijke knechting. 'y Het humamsliscb tijdperk, waarin West Euro pa zoo lang heèft geleefd, predikte, dat do mensch in wezen gelijk, en vrij zou zijn en met zijn verstand in staat is zijn loven ie behcerschen. Van positief Ghristelïjka zijdo is wel verzet aangetcokend tegen dozo these, maar do Christelijke politieke partijen hebben haar in wezen; aanvaard; zoo duidelijk zolfs, dat .y in verkiezingstijd eons de leu'zo opgeld .kóu doenZet meer liberalen naast Colijn. Do liberalen, die do dragers van het humanis; me zijn, meenden, dat er geen gevaar to duchten was van een man al3 Colijn en samenwerking op politiek gebied mogelijk was. Tegenover de humanistische opvatting over do vrijheid staat do - nationaal socialistische, (lia zegt: De mensch is niet vrij, doch ge bonden; alleen de wil kan richting geven. Ilij kan niet vrij donken, maar is gebonden in zijn denken o.a. door ras, volkon godsdienstige Opvatting,. Het nationaal socialisme stelt tegenover het individu hot volk, dus do gemeenschap. Omdat_ het volk opgebouwd is uit cellen, is er geen gelijkheid, die doodt, maar wel ont leent'het aan zijn opvatting omtrent do struc tuur het recht om individuen de cellen op te roepen om zich voor het geheel 1 do gemeenschap in te zetten. Dit verklaart ook do offerbereidheidvan hot Duitsche volk in dozen harden, wreoden oorlog. Ia Nederland denkt het meerendee! der bur gers nog humanistisch en' daarom kan mén ook niet met een zekere blijmoedigheid aan- vaarden, dat Nederlanders' worden opgeroepen om in Duilschland te werken. Naast plichten stolthot nationaal socialisme echter ook rechten; dat met die. rechten onder allo omstandigheden volledig rekening wórdt gehouden, zouden we, voor wat do uitgezon- jdoiion naar Duilschtand betreft, niet willen bewerem We leven echter in oorlogstijdcn dat maakt do' uitvoering -van rogolingen, dio voor- 'een groóté massa géiden, niét gemak- ■- kelijk. Dit tast echter het principe van liet naltonaalgocialisme, dat het volk de go- Inqividu, niét aah',"...V-."'tel,.v'.:,"., J Boven'', dei'individucéle "vrijheid gttat de ver-. antwoord elijkheid. Dat is voor - wie in do- humanistische sfeer van do Individuccle vrijheid is opgevoed, moei- lijk to aanvaarden. -Daarvoor moet mén zich geestelijk: geheel .los! maken van een erfenis, die mén heeft, meegekregen. Hel Duitsche volk heeft dat gedaan, waarbij de omstandigheden hél beeft geholpen., Het heeft geloerd, dat do gespletenheid een volk krachteloos maakt - on vatbaar voor allerlei geestelijke infecties. Ons volk hoeft do harde loerschool, die liet Duit sche volk na 1918 'heeft doorgemaakt, niet gekund. En bovendien werkt als remmende factor nog altijd: 10 Mei 1940. Men ziet niet in, dat de strijd in de wereld gaat tusschea een stelsel: dat do individueele vrijheid in theorie! 'huldigt e'n hot nieuwe, 'dat do gemeenschap primair verklaart. Er is bij het Ncderiandscho volk een verlangen naar vrij heid, maar men was niet vrij; men had alleen een vrijheidsgevoel, omdat men geen begrip had van do problematiek. De bchcerschonde vraag voor velon is bij het bepalen van hun standpunt ten aanzien van do groolo vraagstukken van dezen tijd: Behoud of verlies van: do vrijheid. Zelfs de vrang of do zelfstandigheid van Nederland na dezen oorlog zal worden hersteld, is voor hen niet primair, omdat zij in de eerste plaals het oog hebben op de individueele vrij heid en'do vrijheid van de kerk, do school cn het gezin. Do kracht van den' geest wordt echter door het nationaal socialisme erkend en een-eerlijk beginsel krijgt de beste kans; liet wil niet do leiding van den staat, zooals de óude politieke partijen, maar dé leiding van het volk. De leider van de Ncdcriandsche natio naal socialisten heeft uitdrukkelijk in Septem ber van hel vorig jaar in een vergadering van .kernleden der. Beweging verklaard: „Ik ben uw-"dictator niét en ik wonsch dat nooit te worden." Het individu zoekt de vrijheid, hij schept een heelal, dat hij geheel met zich zelf tracht te vervullen, waardoor een menigvuldigheid van hcelallon ontstaal, wat. zich niet rijmt mot een ideale samenleving. Wie echter, ver antwoordelijkheid tegenover de samenleving aan vaardt, geniet, ook vrijheid. Verantwoordetijk- Iieid tegenover het geheel cischt van den mensch meer dan in een maatschappij, opge bouwd op het humanistisch beginsel,, van hem gevraagd wordt. Een karaktcrlooze voélt' zich in een „vrije" wereld gemakkelijk lliuis; hij schuwt- echter de verantwoordelijkheid., [n een gemeenschap, die niet doorwantrou wen wordt/bcticorscht, isverantwoordelijkheid en daardoor" vrijheid, maar een vrijheid van ccri andere, hóogere' órde dan Waar nu door vélen om geroepen, wordt. Het- roepenom liiecr vrijheid' is meermalen een": gevolg vanvrees vóór.verantwoordelijk-.. bc-id. j V--.V-*-- ',y V;-}-* ■ii Als hét Nederiandscbe vdlk zich onder (la tucht" stelt, de vcrautwóordêlijkbeid aanvaardt," winttiet daardoor de -y.rijbeid- en schépt :-do}. mogeiijkheidvoórteëniiieuwlcvcninóénnieuw: Európa. *,*'- v,*.;f:.-.'; 'ijtv*::-/-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsche Courant | 1942 | | pagina 1