De sensationeels bevrijding van den Duce
STADSNIEUWS
Kantongerecht
WOENSDAG 15 SEPT. 1943
Van een bergmassief in de Abruzzen. Staaltje van durf en overleg
Geallieerde nederlaag bij Salérno
96STE JAARGANG - N° 23495
Flinke kerels melder) zich nu
voor de Waffen-SS en de
Landwacht
De branderij Lange Haven 5456
Zedenmisdrijf
De roofmoord aan den
Maaskant
BUREAU LANGE HAVEN 1«1
Telcf. 69300 3 lijnen Postgiro 5311
De«u courant vcrachUnl dagelijks
met uUaondoring van Zon- on Feestdagen
Omtrent do bevrijding van- den Duco on'do
stoutmoedige onderneming van de mannen der
valschormtrucpen, den Sicherheitsdionst en do'
Waffcn-SS verneemt het D.N.B. 'do volgende
bi/.ondorhedon
l)o met de uitvoering van do bovrijdings-
onderncming belaste SS-Ilauptsturmfülircr bad
door verscheidene gocamoufleorde verkenningen
vastgesteld, 'dat de, Duce op 28 Augustus''van
hot eiland St. Mnddaleua naar bet'berggebied
van den ruim 2900 M. hoogen Gran Sasso
in de Abruzzen was gebracht, waar bij in oen
voormalig berghotol door ocnigo bonderden cara
binieri gevangen werd gehouden.
Hel gebouw was uit bet dat slechts bereik
baar langs een kabelbaan, die voor ioder ver
keer gesloten was en die to allen tijdovan
den top af kon worden stopgezet, zoodal de
plaats der gevangenhouding uit. bot dal slechts
na ecu moeilijke bostijging vau vcrschoidcno
uren toegankelijk was.
Nadat door luchtverkcnnors cn verspiodors
do plaatselijke omstandigheden conigermato wa-
Tcn vastgosteld, werd do twaaltdo Soptembcr
vastgesteld als datum voor dó uitvoering der
bevrijding. De SS IIauptslurmführcr liereiktodion
dag oril 1£> uur 10' met een groep van aan
vankelijk slechts negen inan als oersto hot
bergmassief, nadat zijn vliegtuig van een hoogto
van -1500 meter een duikvlucht bad gemaakt
lot op enkele bonderden rnoters in de richting
van bet doel.
Met welke gevaren do landing op het met
kloven doodrokken terrein gepaard ging, blijkt
uit do omstandiglicid, dat liet plateau waarop
do gevangenis stond slechts een. oppervlakto
heeft-van enkele honderden vierkante meters
en don steil afdaalt in do kloven.
Terwijl zijn manschappen terstond na 'do
landing voor. bol buis een macbin'ogewoor in
stelling brachten legen de opgewonden door
olkaac Ioopcndu carabinieri, drongen do SS
Hauptsturmfübrcr on tweo man mot machine
pistolen in de baud allereerst binnen in den
bet dichtstbijzijnde kelderingang aan don achter
kant van hoL gebouw, wolke, zooals bleek, naar
do radiokamer leidde. Met cenige slagon van
do pisloolkolven werd hot radiostation ver
nield. -
Aangezien men langs dezen weg bot buis
niet verder, kon binnendringen, snelde de groep,
op zoek naar oen anderen ingang, weer naar
builoji. Inlussehen was do compagniescomman
dant der valschermjagers, oen eerste luitenant,
met andere groepen versterking en zware wa
pens geland. -Op de schouders van zijn man
schappen beklom do SS flnuplslurmführer oen
drio meter hoogenuitbouw, sprong over oon
muur en stond plotseling voor den hoofdingang
van' liet buis, 'die door carabinieri met ma
chinegeweren werd bewaakt. Mot voorgehouden
machinepistool riepen do Hauptsliinnfiihrer en
zijn mannen den carabinieri toe: „Mani in alto"
(handen op). Verschrikt en volkomen verward
volgden zij terstond dit bevel op.
De Duce ontdekt
Op dit oogenblik zag- de SS llauptsturintiihrcr
'aan het venster van oen kamer op do tweodo
verdieping de r gestalte van" den Duce.. Hij riep
don Duco loc: „Duce opgepast, weg van liet
■raam".
Op beizelfde oogenblik wits aan eon venster
van do daartegenover gelégou óhigo oen eerste
luitenant der caribinieri, die n'iiar later bleek
do commandant van do wacht was, verschenon.
Do SS-lIanptsturmfiibrer 'richtte terstond zijn'
machinepistool op hein en riep ook hein toe:
Handen ofnlioog. De officier der carabinieri hief
terstond dé armen boog en riep: „Niet schie
ten, niet schieten"..
Door liet verschijnen van den Duce aan bet
venster was de Hauplsturmfübrer in de geluk
kige omstandigheid gekomen nauwkeurig Ie
wotcn, waar do gevangen Duce zich bevond.
Aangezien inlussehen nieuwe versterkingen ge
land waren, slorrr.de hij .met •enkele mannon,
terwijl .bij do opgestoldo Ilgliaansclie machine
geweren met den voet terzijde schopte, bet
.buis binnen on do trap op, rukto; do dour
naar bet vertrek vim (Jon Duco open en
..Sloiul plotseling tegenover den Duce, die ook
in de kamer.nog door twee ambtenaren van
do IUiliaanscbe geheime politie werd bewaakt.
Do beide bewakers worden door- SS-mannen
met geweid uit do kamer verwijderd. De Ilaupt-
stufmfiihrèr snelde naar hol venstér on riep
zijn voor bet huis in den aanslag staando man
nen nieuwe bevelen too.
Vervolgens meldde bij zich bij don Duce:
„Duce, de Führor zendt mij om n te bevrijden.
Gij staat thans onder mijn bescherming. Ik
hoop, dat alles gelukt" is".
Sprakeloos trad de Duce op hem toe on om-
armdo beni ten diepste bewogen. Toen zeido
bij: „fk had er een vootfeevoel van en bob
or nooit aan getwijfeld, dat do Fiihrer alios
zou doen om mij hier weer uit te lialen".
Molelijke start
Do SS-Hauptslurrnfiilircr liet. don Duco onder
do beschermingvau twoe zijner SS-comman-
danlen achter en gaf verdere bevelen voor be
veiliging van bet buis en do voorbereidingen
voor bet. vertrek. Terwijl de Duce zich op zijn
kamer voor bot vertrok gereed maakte, )>c-
val de Hauptsturrnfiilirer den commandant der
carabinieri, dat de Italiaansche bowakingsman-
schappen in do eetzaal van het gobouw bijocn
moesten komen. Hij deoldo don commandant
verder mede, dat aan de dalhalto van de
kaliolbaan 'een Duilsch bataljon valschermja
gers geretSl stond. Vervolgens werd de radio
verbinding mot de in bet dal zijnde valscherm
jagers, die inlussehen,'do dalhalto bezet had
den, lot stand gebracht.
Op bot bergmassief was oen half uur na de
aankomst van de eerste Duilsehers - een Fies.e-
ier-Stroch vliegtuig onder uiterst moeilijko om
standigheden geland, ,dat, aangezion- een an
dere veilige mogelijkheid daartoe, niet bestond,
dén Duce definitief in veiligheid moostbren
gen. De Duco slapte met zijn bovrijder in
bet (oeslol,welks start' op hot uiterst kloinc,
mot rotsblokken bezaaide oppervlak van hot
plateau een meostcrstukjo van den piloot, oen
Hauptmann van bet luchtwapen, - was. Tijdens
den start móest liet toiatel over oen gracht
springen on zich vervolgens laten vallen 'in
oon 500 meter diepon rotskloof/ tot do piloot
do machine weor volledig bohoprschohd veilig
door dó dalen van de Abruzzen kon stu
ren. Zon iverd onk deze laatste hinderpaal
op den weg van den Duce naar do vrijheid
overwonnen.
Mussolini In onwetendheid
gehouden
Tot op bet oogenblikvan zijn "bevrijding
droog do Duce geen konnis vau do capitulatie
der regoa'ing-Badoglio. Do Duco Was van ieder
confacl mot do buitenwereld afgósiteden. Het
was zjjn bewaking verboden met hem te spreken.
Teneinde hem ook lijdons do herhaalde trans
porten tnsschen do verschillondó plaatsen van
gevangenschap ieder contact mot do bevolking
onmogelijk to maken,werd in do gebieden, waar
doorheen de Duco reed, telkens loos lucht
alarm gogevon en de Duco zelf word in oon
ziekenauto vervoerd.
De bevrijder van den Duce
onderscheiden
Do Führor heelt den Hauptshirmführor -der
Waffcn-SS en van don Sichorheitsdionst, Otto
Skorzeny, dio do actie tor bevrijding van don
Duco heeft uitgevoerd, bet ridderkruis van bet
IJzeren Kruis vcrlocnd. De Führor heott Haupt-
sturmfübrer Skorzeny gisteren in zijn- bootd-
kwarlier voor bot uitbrengen van rapport over
bet verloop van de --actio ontvangen.
Bij do actio ter bevrijding vanv Mussohm is
een detdo doel van de in actie gebrachte
mannen der' valscherm- en. SS-troepon neerge
stort on verdwenen. Hoovolen hunner, nog in
lovoii zijn kan op liet oogenblik niot worden
vastgestcTd.
Juist op tijd
Naar radio Moskou hedenochtend meldde,
geschiedde do bevrijding van Mu&solini don
dag voor <lion, waarop hij aan do geallieer
den zou worden uitgolovcxd.
- Een tweede Duinkerken
Do poging, van de Anglo-Amerikanon om in,
een snellen opmarsch Napols on, llomo te be
zetten, waartoe do landing in do golf van
Salomo do inleiding moest zjn, is op cón
fiasco uitgoloopon.
Do Amerikanen waren doorgedrongen tot
Eboli, ecu plaatsjo 27 K.M. ton Z.O. van Sa
lerno en 16 K.M. van do zoo, toen do Duit
scho Irobpen tot oen togonaanval overgingen. De
strijd was aanvankelijk zoor tol, mmtr do stol
lingen der Amerikanen werden doorbrokon en
de gelanden warott gisteren reeds in vollen
terugtocht naar de zoo, om zich in je schepoti.
Een vloot van 50 tot- GO transportschepen,
liegeleid door twee slagschepen oh verscboideno
kruisers lag roeds voor Salomo gereed om
do vluchtelingen op to nemen, dio gisteren
reeils 8 h 10.000 doodc'n on eon zelfde aan
tal gevangonon on gewonden'verloren. Dowijzo,
waarop liet terugtrekken der Amerikanen'' ge
schiedt, is 'vaii dien aard, dat van Duitscho
zijde vergelijkingen met Duinkerken of Dieppe
wonlon gemaakt.
Een gevolg van don terugtocht der Amerika
nen was, dat ook de positio der Engelschen,
dio Salepo zelf bezet hielden, onhoudbaar
was geworden.
In een aanvulling op hot Duitscho woor-
niachlsbericht van gislerou wordt gezegd: Bij
Salerno zijn volgens de laatste rapporten de
Duitscho pnnteér- on pantsergrenadierformaties
over het goheolo front vaituit. het goliergte
naar de laagvlakte aan do kust. afgedaald. Zij
.bereikten in huil aanval do'stad Salerno en
do kust, sneden in oen snelle achtervolging
sterke vijandelijke formatiesvan -baar; landinga-
plaatsen af oil zijn op liet oogehblilc bezig bet
laatsto verspreide. - verzet vim den vijand op
het zeestrand Ie breken,.
Uiteraard toont men zich aan Duitscho zijdo
over hol verloof van don strijd in bol ge
bied-van Salerno zeer voldaan. Do geallieer
den hadden strijdkrachten tor sterkte van bijna
twee legers o.a. van bot nog niot over
govechtservaring beschikkende vjtdo Amerikaan
sche leger ontschoopt, doch blijkbaar hooft
het hun' aan do heerschappij in do luctit ont
broken, hetgeen wol eon gevolg is van het
ontbreken van de noodigo vliegvelden.
Te Berlijn acht men thans de vroeger af
gelegde verklaring, dat een invasio in Italië
niet. zoo gemakkelijk is, als do geallieerden:
denkei), bovcstigd en met vertrouwen ziot men
<}nn ook de verdoro ontwikkoling van den strijd
tegemoet.
In hot zuiden, van hot Apennjnscho schier
eiland rukken 'geallieerdo strijdkrachten verder
op. Van Duitsche zijdo vorklaart men, dat
dit gebied niot- v-erdedigd wordt, do elf dat men
zich ertoo bepaalt, den opmarsch der geallieer
den door achterhoedegevechten te vertragen
Dat belangrijke havens als Tarente en Brindisi
zoo spoedig door do geallieerden in bozit
genomen konden worden, wijdt men aan hot
verraad van do Ualiaanscho officioron.
Montgomery en Clark
Een tweede Duinkerken en een mislukt Wa
terloo noemt de militaire correspondent van het
D.N.B. de gebeurtenissen in het gebied van Sa
lerno. Hij schrijft:
De overwinning der Duitsche wapens, die zich
bij de formaties van veldmaarschalk Kesselring,
een van de voortreffelijkste mannen van de
Duitsche luchtmacht, in den Noordelijken sec
tor van de Westkust van beneden-Italië begint
af te teekenen, schijnt zoo omvangrijk te zijn,
dat haar gevolgen zeer ver uitstralen.
De vijandelijke voorlichtingsdienst heeft voor
de eerste maal ernstig gefaald. Anders zou
Eisenhower geweten hebben, dat de aanval bij
Salerno slechts onnut bloedvergieten zou bètee-
kenen. Dan zou Eisenhower ook wel niet zeven
van zijn beste divisies aan de vernietiging, heb
ben blootgesteld. Zooals geschied is.
De Engelschen hebben zich in hoofdzaakbe
perkt tot operaties in de Italiaansche kustgebie
den, die dicht bij de Siciliaansche basis liggen
cn behalve de het gemakkelijksttót- stand te
brengen uitschakeling van ernstige bedreigingen,
ook het voordeel hebben, in materieel opzicht
iets te beloven. Zij weten op' zijn minst beter
dan de Amerikaansche partner, dat het onder
ste deel van de Italiaansche laars Voor een Duit
sche verdediging reeds uit zuiver geografische
redenen slechts weinig aantrekkelijks heeft, ten
zij dan de versperring van de Straat van
Otranto. Maar die wordt van den Balkan uit
voldoende door de Duitschers behccrscht.
In dén slag van Salerno, die intusschen is be
slist,, moest, toen deze er o'-eigerH voor de Ame-
kanen begon uit te zien, cx.k Montgomery met
zijn achtste leger ingrijpen. Hij had tot taak al
lereerst 'den weg naar Bari te verzekeren, ter
wijl hij met de uitvoering- van deze opdracht
bezig was/bereikte hem kort voor Aitamura den
roep om hulp vnn'den bevelhebber van het vijf
de Amerikaansche leger, generaal Clark. Mont
gomery echterjokte het nabij gelegen Bari meer
dan de nood Ivan den verder uf zljndén Clark.
Hij nam Bari, terwijl zich het net om Clark
steeds nauwer samentrok.
De oorzaak van rig
nederlaag
In militaire kringen te Londen' verheelt men
niet, dat zich In den sector van Salemo een
voor de geallieerden ernstige toestand heeft ont
wikkeld, zoo meldt Svenska Dogbladct uit Lon-
Verdulstereji van 20.00 utir iot 7.00 aur
Mflon onder 9.51 uur, op 21.25 uur
21 September L.K.
Sloolschletcn In den Noord Oost-Oostpoldcr. Ton
behoeve van den -Waterafvoer worden in het ge
deelte van den Noord Oostpolder, dat reeds ih
cultuur is gebracht;' siooteo gegraven.
CNt-'/v. Buitcn/Pax m
den. De voornaamste moeilijkheden der geallieer
den, zoo wordt- bekend, moeten worden gezocht
in ravitaillecringsmoejlijkheden en de ongunstige
omstandigheden van den luchtoorlog. De Duit
sche jagers hebben zeer doeltreffend kunnen in
grijpen. Het blijkt, dat men van de Italiaansche
verwarring toch te' groote verwachtingen heeft
gekoesterd. Te. Londen waarschuwt inen voor de
meening, dat de slag om Italic snel afqeloopen
zal zijn.
Stockholms Tidningen is van meening. dat
een ontruiming van hét gebied van Salernó voor
de geallieerden 'een 'prestig verlies met onafzien
baar consequenties, plet alleen voor den oorlog
tegen Italië, doch Voor het gehéele geallieerde
oorlogsplan in Europa, zou beteekencn.
NIEUWE WEERSTAND AAN DE
KUST. Bij EBOLI
Het Duitsche weermachtsbericht van heden
luidt:
In het Köeban-bruggchoofd heerschte ook gis
teren levendige gevechtsactic. Bij vergeefschc
.aanvallen irt den sector, van Kaymskaja verlo
ren de Sovjets 32 pantserwagens. In het Zuiden
en in het raidden van het Oostelijke .front zette
de vijand zijn doorbraakpogingen vooral in de
sectoren van TCrassnoarmeiskoje, ten Zuiden en
ten Westen van" Char kof, aan de Dcsna en bij
Kirof voort. De pogingen werden in een feilen
strijd verijdeld.. Aan verschillende 'bressen zijn
eigen tegenaanvallen begonnen. Nieuwe hevige
aanvallen der Sovjets ten Zuid-Westen van Be-
lyj mislukten ondanks'het optreden van sterke
infanterie- en pantserstrijdkrachtcn.
In de Finsche Golf brachtcn. eenheden van de
marine een bolsjewistische motortorpedoboot tot
zinken en haalden tijdens het gevecht 2 aanval
lende bombardementsvliegtuigen omlaag.
Bewakingsstrijdkrachtcn van een Duitsch kon
vooi, afdeelingen jagers en .torpedovliegtuigen
van de luchtmacht schoten, voor de kust van
Noord-Noorwegen van-55 aanvallende Sovjet-
jachtbommenwerpers 34 omlaag.
In de zware afweergovechlen ten noordon
van do zee van Azof hoeftzich do Ober-
gefreite Rio3s in de cómpaguio panlsorjagers van
een regiment grenadiers .bizonder onderschei
den. Hij vernietigde óp 11 September 10 vun
27 in don sector van zijn compagnie door
gebroken. paiitsorNvagc^ie. -.:*
lie aanval op "dó BrUs'éh-Araerika'arisclie
landirigsformatio'. bij Salemo cn Eboli heeft
gisteren tot grooto successen 'gelold. Een vij
andelijke strijdmacht word ingesloten, oon
tweede werd vernietigd. Do cijfers van
buit ^on gevangenon nomon voortdurend
too. Do gisteren bij Eboli teruggeslagen
vijand heott onder' do bescherming van zijn
i scheepsartillerio lot nieuwen weerstand brj
do kust zich gereed gemaakt.
Do luchtmacht viel dè~ vijandelijke landings--
vloot voortdurend nan. Eon transportschip van
4000 brt. werd vernietigend getroffen. Vijf an-
dero schepen van middelbare grooito kregen
bomlreffers. van zwaar kaliber.
Duitsctie mótortorpedoboolen torpedeerden cón
vijandclijken kruiser cn urachton. 2 Ualiaan
scho motorzoilschcpen op.
Bij onze Vrijwilligers. Met een auto, die zoowel
te tand als te water te gebruiken is, gaat het
over ,ecn rivier. SS I'K Wcill/Ö/H/P m
Het SS-Ersatzkommando deelt mede: Iedere
gezónde Nederlander in den leeftijd van 17—45
jaar kan zich vrijwillig bij de hieronder vermelde
adressen vervoegen, ten einde gekeurd te worcfen
voor de Walfen-SS of de Landwacht.
'.Tijdens de keuringen worden olie inlichtingen
verstrekt met betrekking tot deverzorging van
familieleden, duur der opleiding, extra levens
middelen etc.
Vrijwilligers, dto oro bepaalde redenen ln Neder
land moeten blijven kunnen dienst nemen bij de
Landwacht ol bij het - SS-wachtbatnillon In Amers
foort. y
Ook vrijwilligers voor do Duitsche Krlegsmarlne
kunnen zich aanmelden, zij, dio tot do Germadnsche
SS in Nederland toetreden willen, kunnen zich e"-.n-
eenn aanmelden, y
Personen tusschcn 1830 jaar, die aanmel-
dingsplichrig zijn voor de tewerkstelling, kunnen
zich eveneens aanmelden en worden gedurende
hun verbintenis van de* tewerkstelling vrijgesteld.
16.9.43 9—14 uur Rotterdam. Deutsche» Haus,
Wcstzcodijk
17.9.43 9—12 uur Breda.'rest. Modern, Msrkt
17.9.43 1518 uur Den Bosch, hotel- Noord-Brabant,
Markt 45
18.9.43 9—12 uur -Venlo. Deutsehoa Haua,
Egmondstrant 16
18.9.43 1518 uur Arnhem, caf6 Royai
19.9.43 9—12 uur Hengelo, c«f6 Modern,
Spoorstraat 18
19.9.43 1518 uur Zwolle, hotel Gijtcnbcek
20.9.43 9—12 uur Assen, Conccrthuis a. d. .Vaart
20.9.43 15—18 uur Groningen, Conccrthuis Poelestraat
21.9.43 9—12 uur Leeuwarden, huizo Schaaf,
Brcedalrnat
22.9.43 9—14 uur Amsterdam. Dam 4
23.9.44 9—13 uur Utrecht. N.V. Huls,
Oudo Gracht 245
34.9.43 9—14 uur Amersfoort, Pol. Dutchjangslagcr,
Leusdcrweg
25.9.43 9—14 uut Den Haag, café Den Hout,
Bczuldenbout 11—13
MAGERE jOOGST
Er was vanochtend maar weinig to doen.
Op do rol stonden 17 namon en slechls vior
crduchten verschenen. Daarbij kwamen nog een
getuige on eon liolangstoUondo. Voor deze mon-
sclien kwam hot gohoele kantongerecht in actie,
deurwaarder incluis on liovondien nog do stoeds
trouw verschijnende pers, zoodat hot gorochto-
lijk apparaatmot 'traditioneolen aanhang het in
aantal wón van degenen, voor wio dit alios
in touw moost' komen. ,Het was dan ook vrij
spoedig gebeurd. Bovendien waren- or geen
moeilijkheden. Er was ook nog 0011 zaak van
erleden jaar bij. Eon brandweerman uit Til
burg was onkele dagen voor Kerstmis hij
ging zeker mot verlof tusschen Schiedam
en Delft in don trein in do oorste klas go-
vonden. Tegen den controlour had hij gozogd,
dat hij van do Duitsche woermacht was, maar
dat boliefde do Bpoorinan niet aan to nemen.
Do brand weerman, was eerst door oon Duitschen
officier uit de weermachtsafdóoling tweede klas
gozet. Voor don kantonrechter hing de man
liot smoesje op, dat hij uit don trein was
gegaan om iets te gebruiken en toen in het
donker op het laatste oogenblik hij het ln
stappen in vdo oersto klas was -terecht ge
komen. H(j wist niet precies moer watdo
controlour hem had laten betalen, een daal
der dacht' Hij: Maar, de ambtenaar van het
M. vertelde hom, dat de tooto vier gulden
bedroog. Nu vroeg do ambtenaar fó subs. 2
dogen. Hot vonnis luidde f5 subs. 6 dagen
Do zaak betreffende een aanrijding op den
hoek van don Schiodamschowog en den Vlaar-
dingscheweg te Kethel werd ezn week aange
houden, aangezien de verdachte en oen ge
tuige. niet waren verschonen. De tweede ge
tuige, het slachtoffer van do aanrijding, oen
nachtwaker, moet volgendo week nogmaals ko
men, hoewel hij nu roeds zijn geheolo relaas
had afgedraaid. Do plaats van den kanton
rechter wordt namelijk thans ingenomen door
den kanlonrechler-plaatsvervanger D. Bakkor,
die volgende woek niet aanwezig ral zijn,
zoodat de zaak opnieuw zal .moeten worden
behandeld. Het O. M. stelde den getuige go-
rust mot do mododooürig, dat hij vergoeding
ontvangt, doch do nachtwaker zei, dat hij in
zijn eigen tijd naar liet kantongerecht moet
kotnen, aangezien hij 's nachts werkt. Boven
dien gaan er voor dit geval nog onkele uron
van zijn rust af. Hij slaapt natuurlijk overdag
Maar er' was niets aan te doen. Volgende
week weer. komon, anders komt do marechaus
see er aan te pas om liom te halen, het
geen thans reeds het geval zal zijn met den:
anderen getuige.
De riviervisscher II. van der E. aan den
Havendijk alhier had op een avond, juist
toen hij zijn pel: uit oen sloot vlak bij zijn
huis had gehaald, het ongeluk eon agent to
ontmoeten, die, hem naar zijn persoonsbewijs
vroeg, dat -hu toevallig in zijn jasje zat en
dat hing thuis over de leuning van. oen stoet.
De agent was wel zoo vriondolijk een paar
stappen te loojicn, want hot huis stond niet
7.00 .ver weg, onkele meters slechls. Een pro
cos-verbaal kon verd. zich niot herinneren.
Maar toch .Week, er zulk een paperas 'ge
weest' te zijn,- want anders kon verd. niot
als zoodanig voor don kantonrechter verschij
nen. Het O. Jf. vroeg oon gulden boete. Het
vonnis luidde: schuldig maar geen straf.
Tenslotte waren er nog tivoo laatkomers; een
75-jarige man, dio nog moeizaam oen wande
lingetje had gemaakt on een juffrouw, die uit
Rotterdam kwam, waar zij iemand een „daagjo"
had geholpen. De boeton luidden rosp. oon
daalder en oen guldon.
ln 1724 werd aan de Lange Haven een
huis gebouwd, yp do plaats, waar vroeger hot
Taanhuis had gestaan. Ia 1742 is dit huis,
oorspronkelijk oigeudom van Ary Dano van der
Wecgen, door diens schoonzoon Wijnand van
der Pauwcrt omgebouwd- tot branderij. Nadien
is het betreffende pünd, thans genummerd
Lange Haven 50, langen tijd eigendom ge
weest' van leden der familie Moyligers, daarna
van de N.V. Mij tot exploitatie van om-oe-
rendo goederen „Do Hoogstraat" en behoort
thans aan de N.V. Amsterdamsche Likeur
stokerij ,,'t Loolsje" dor Erven Lucas Bols te
Amsterdam.
Deze firma heeft eonigon tijd geledon dit cn
het daamevon gelegen pand Lange Haven
54 en 5p laten restuureeron. Daarbij is do
voorgevel in dbn ouden toestand teruggebracht;
do vierkante ramen zijn verwijderd en'' ver
vangen dóór de oude branderijrainen.
Bij do restauratie werd in den achter
gevel een ingemetselde gedenksteen ontdekt,
dié dik onder eon laag verf zat, maar des
niettemin zeer verweerd was.' Die sleou werd
schoon gemaakt cn loen bleek daarop, voor te
komen het jaartal 1724, een spreuk en oon
beeldje, voorstellende do hoop: 'een vrouwen
figuur. staande op een visch met in do éfine
hand een anker en in do ancjcr oen duif.'
Met behulp van Monumentenzorg is de steen
gccopieerd; het origineel is aan het «Stedelijk
Museum geschonken; do copio is thans in den
voorgevel van pand Lange Ilavcn 5G to zion.
Vermoedelijk is hij oen vroegere verbouwing van
het1 pand de oorspronkelijke 'gevelsteen van den
vóór- naar don achtergevel verhuisd.
Het is jammer, dat het verweringsprocos do
spreuk, die op den steen heeft gestaan, on
leesbaar heeft gomaakt. Er is slechts djfc
fragment van overgebleven:
DE HOOP DEN II C (of O of E)
VAN 'sH T EN E N.
Het zou interessant zijn to weten, wat er op
den steen heeft go3laan. Allo nasporingen to
dien aanzien hebben tot heden gefaald.
Zoowel do heeren Do Koning vaii do firma
Bols en A. do Koning; do directeur van hot
Stedelijk Museum, de heer C. H.Schwagor-
rminn, als de gcmcenloarchivnris, do hoer A.
v. d.. Poost Clement dio zich veel moeite
gaf om do geschiedenis van do panden Lange
Haven 54 cn 56 na te gaan stellen veel
prijs op ontsluiering van het raadsel. Is er
misschien een van onzo loz.ors, dio daarbij de
behulpzame hand kan:* bieden?
En een ruim gestapt
Op de scheepawerf Dc Hoop aan do Schle gis*
leren de 42-jorlge bikker C. P., van hier. aan boord
van een schip.in een geopend luik gestopt cn In ccn
4 meter diep ruim gpvnllcn. Met een heupfractuur ia
P. naar het zldkcnhuis op den Coolsingcf te Rotter
dam gebracht.
Onder, een auto geraakt
Gistermiddag la C. r. d. G.. van hier op den Vlaar-
dingerdljk ter hoogte van do werf Wilton van een
rijdende euto,gesprongen. De. man viel en kwam met
zijn linkerbctn onder een der wielen. Met een ge
broken been hi) In liet gemeen te-rieken huis opge-'
nomen.
Wegén» iedenmisdrijf Is J. S. aangehouden.
UITREIKING DISTRIBUTIEBESCHEIDEN
Morgen worden in het kantoor Broersvest 05
van 9—12 cn van half;25 uur do distributie
bescheiden voor de 11e periode uitgereikt aan.
bon, wier familienaam begint met Bo—Bij.
Geref. Comité voor Wfnterlcxlngen
Do lozing, die ds. C. Houtman uit Maarssen:
voor hot Geref. Comité voor Winterlezingcn:
op, 9 September j.l. zou houden, ovc-r: f)o
wodergehoorto, is nader bepaald op morgen-'
avond.
Doodelijk ongeluk
Gistermiddag omstreeks 1 uur verliet de
43-jarigo C. v. d. L., wonende in do Brug-
manstr'aat alhier, haastig mot coonigo andere
arbeiders de fabriek aan do Galileïstraat te
Rotterdam, waar hij als metaalbewerker werk
zaam was. Hij wilde op' een rijdende auto
springen, kwam daarbij echter to vallen, "werd
eenige meters moogcsleurd en kreeg een der
achterwielen over zijn buik. Op weg naar
de Dr. Noletstichting is v. d. L. overleden.
Uitloting
Van de derdo gomoenteleoning 1937, ren
tende 31/2 pet., zijn 75' obligaties uitgeloot,
dio togen 1 November a.s. botaalbaar worden
gesteld.
Van de flets gevallen
Op onverklaarbare wijze is gistermorgen sdc I6-ja*
ge J. van L. uit Kctbc! op de Beursbrug met zijn
njje
fiets gevallen. Met een pekneusden voet cn een lichte
hersenschudding is hij per, ziekenauto, naar zijn wo
ning'gebracht.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: 13 Sept. Jacobus, z. van G- P. Duk cn
M, J. Stchouwcr, Bocrhavclaan 1. Henny. d. van
J. A. P. Karis en H. Sonncvcld, Bocrhavclaan 1.
Roelartdus Maririus Adrianus, z. v. J. C. A. Gabriels
cn-L. H. v. Dongen, Alb. Cuypstraat 15.,Eliza
beth Marin Hendrika, d. y, H. Pr Boef cn C. M»
de Bruin, Houtstraat 28. Bcrnardus Petrus, z. ^v,
A. B. Ozéphius cn W. P, Bazel, Prof, Kam. Onnes-,
laan 107.
14 Sent. Maria Anna, d. van M. Lanser cn C. Ligt-
hart, Nassaulaan 75.
Overleden: 10 Sept. G. v. Eek, 76 j. Prins Fred[crik
Hendrikstraat 15.
12 Sept. J. v. d. Heiden, 88 j. Nieuwe Haven 225.
D. J. \V. Mineur, 7 weken. Dr. Noletstraat 1.
J. A. Pil, 78 j. Dr. Noletstraat 1.
13 Sept. W. J. Engelberts, 54 j. Nassaulaan 75.
AGENDA
SCHIEDAM
Passage Theater,. 2.15 cn 7,30 uur. Ik pas wel op Je
vrouw! (18 jaar).
Monopolc -Theater, 2.15 en 7.15 uur. -Vier vroolijko
vagebonden. (18 jaar).
15 Sept. Geref. Jeugdhuis, half 3. Vergadering Js-cd.
Chr. Vrouwenbond, afd. Schiedam.
16 Sept. Geref. Jeugdhuis, 7.45 uur. Geref. Comité
voor "Winterlezingcn. Ds. C. Houtman: Do
wedergeboorte. i
19 Sept. Kerk Westvest, 7 uur. kerkconcert. J. J.
Th. Penning (orgel), mevr. A. Schipper—l.im-
burg (sopraan) en Willem Ravellt (bas-
bariton).'
ROTTERDAM
Hedoo tot en met 18 Sept. Kunstcnoarshuis, Witto
do Withstraal 85a~ 10—6 uur. l'ontoonstelhng.
Wio en wat wnron onzo voorouders.
19 Sept. Museum Boymans. 3 uur. lc Boymans-Zon
dagmiddagconcert Nel van Woerkcns, viool-
en Marinus Flipri, piano.
Arena, 2.15 cn 7.30 uur. Variété. -
Capitol, 1.15, 3.30, 5.45- en 8 u. Nacht zonder af
scheid. (18 jaar).
Luxor. 1.30. 3.30 cn 7.30 uur. Intermezzo.- (18 jaar).
Prinses, 2, 4.15 en 7.30 uur. Butterfly. (18 jaar). Op
het toóncel Johan Kohier.
Het gerechtshof to"s-Gravcnbago hooft hoftcri-
ochtend ia afzondcriijko zitting ia hooger lx>
roop do zaak in behandeling genomen togon
do vier verdachten, betrokken bij don moord
op drie Joodscho vrouwen, respoctiovelijk 80,
55 en 51 jaar oud, te Schiedam gopteegil
in den nacht van 12 op 13 Augustus-1942
aan den oever van do Maas.
In do. ochteudziUing stomlon terecht Joh.
Bemond, oud 32 jaar, uit Rotterdam on Joh.
Woltering, oud 50 jaar, eveneens ,ouit Rotter
dam, wolko beido 4 Maart 194 door de. recht
bank tc Rotterdam wegons liet medoplegen van
moord tol lovcnslango gevangenisstraf waren
veroordeeld. - '-■ -
Dc ochtendzitting ving aan met het verhoor?
der twee hoofdverdachten. Beiden verklaarden
op een desbetreffende vraag van den president
in hooger beroep te'zijn gekomen, omdat vol
gens hen niet berooving of diefstal dc drijfveer
voor hun daad was. Ze waren bevreesd ge
weest van sabotage tc kunnen worden beschul
digd, wegens het verbergen van Joden. Wan
neer dat uitkwam zouden ze door een Duitsche
instantie misschien tot de doodstraf veroordeeld
worden. Daarom hadden ze de vrouwen tenslot
te maar uit den weg geruimd.
Als eerste getuige werd de doovc P. Hart-
land, groentenhandelaay. tc Rotterdam gehoord,
die zijn voor dc rechtbank afgelegde verklarin
gen bevestigde. Aanvankelijk zouden de-vrouwen
in de woning van Bcinond een onderdak krijgen,
later in-dic van zekeren K. te Schiedam. Hij
hoorde 's avonds van het plan van' Bemond en
Woltering: omstreeks kwart voor elf begaf men
zich met de vrouwen naar dch Maasoever. Hij
zelf zou geen hand naar haar hebben uitgesto
ken. Het was hem bekend, dat een der slacht
offers een zakje met geld bij zich droeg.
Do 26-jarigo dienstbod© Leni Liglhart vortoldo
eerst 11 Aug. 1942 mot, do Joodscho vrouwen
to zijn gokoinon.
Volgens haar was het plan overdag beraamd
on hadden Boinond en Woltering Ilartland
ertoo overgehaald er zijn medewerking nan
toverleeneii. Wanr.oer Woltering gevraagd
wordt of hij hierop nog iets heeft lo zoggen,
bcelrijdt liij haar verklaringen. Zijn modedoo-,
lingeii beantwoordt zij met oen cynisch lachen.
Do proeurcur-generaal, hierna hot woord no-
rnend, schortsto hot misdrijf alsoon, dat zijn!
woorga liiór in Nederland nauwelijks vindt. Op,
Inughftrligo wijze zijn de vrouwen om hot
loven gebracht. Volgons spreker is hot on
aannemelijk dat verdachten dit hebbon gedaan
uit angst voor den kogel. f
Dc procureur wees er op, dat :;lj geen enkel'
berouw hebben getoond. Dat is begrijpelijk wan
neer men weet,, dat belden recidivisten zijn, 'die
volgens de rapporten al lang Tilt de samenleving
hadden moeten zijn verw.jderd. Hun opzet blijkt
uit het feit, dat niet ernstig Is gezocht naar
woonruimte voor de vrouwen en de opzet tot be-'
rooving uit het feit, dat de taschjcs haar c'crst
werden afgenomen., Dat de buit zoo. gering was,
is waarlijk niet hun schuld. Hun verweer gaat
niet op. Derhalve vroeg spr. bevestiging van het
•vonnis der rechtbank.
BEVOEGDHEID VAN HET PO LI ZEI-
STANDGERICHT
Het bureau vau don Rijkscommissaris deelt
medo: vy
Do rechtspraak over torroristischo groopoa
beeft de Rijkscommissaris oji grond van art.
58 van do verordening botredendo do'handha-'-
ving van do oponbgre ordo (verordoning m'.
1/1943) tot nader order overgedragen aan eon
Rplizcisl'andgerichl.