l
1
- i
t-
LANDING OP NEW BRITAIN MET
NIEUWE WAPENS
MAANDAG 20 DEC. 1943
iJ6STfc JAARGANG - N« 2itö/7
Rol der „Alligators", „Buffels" en drijvende vrachtauto's
Vergeefsche Sovjet-Rus
sische doorbraakpogingen
Duitsche terreinwinst bij
Kirowograd
Formaties van den Landstorm
Nederland beëedicjd door den Leider
Vermoedens over Duitsche
vergeldingswapen
Joelfeest van de SS
Zwarte lading
Korl üinneniandsch 'nieuws
In de donkere dagen voor Kerstmis
Werp geen „scherp tusschen
de aardappelschillen
STADSE1
Kersttentoönstelling Stedelijk
Museum
L. E. A. v. d. Harst f
8EÜWS
Opvoering: „Een nacht
in Venetië"
Ernst Voorhoeve ontheven ais
pers- en propagandaleider
Hevige luchtgevechten boven de
Dolomieten
Kun uimenianrisc!) nieuwe
Kerstspel» in menschep een
welbehagen
Prijsopdrijving Kcrstboomerr
Uitreiking distributiebescheiden
AGENDA
BURGERLIJKE STAND
W
BUREAU LANCE HAVEN 141
Telef. 69300 3 lijnen Postgiro 5311
Deze courant verschijnt dagelijks
met uitzondering van Zon- cd Feestdagen
Verduisteren van 16250 uur tot 8.30 uur
Maan op 1,36 uur, onder 33.45 uur
Maandag 27 December N.M.
Do opperbevelhebber d"r geallieerde
strijdkrachten in het zuidwesten van
den Stillen Oceaan, generaal Douglas
Mac Arthur, heeft in zijn legorbcneht
van Donderdag medegedeeld dat Ameri-
kaanschc hoepen zijn geland op het
eiland New Britain in do Bisimirck-
Archipei. Deze mededeeiing werd be
vestigd door een 'communiqué van het
keizeilijko Japansche hoofdkwartier,dat
in den nacht van Zaterdag op Zondag
is gepubliceerd.
De ;fa rival op Now Britain werd voor
afgegaan door het zwaarste bombarde
ment, hetwelk tot. dusverre in het
Verre r Oosten heeft plaats gehad, en
dat gericht was tegen Gasmala, het
uitgpslrekle Japansche luchlsteunpunt
op de zuidkust-van New Britain.
Op New Britain was do kans op
een verrassendon aanval bij vooifiaat
verkeken, daar de Japanners voor do
keuze staan om hof strategisch on
schatbare vloot- en luchtsteun punt Ra-
b.ud te houden of zich hij den door
braak van hun buitenste verdedigings
gordel neer to loggen en zich terug
te trekken op Ncd. Oost-Indié en do
Philippijncn, weshalve zij al liet moge
lijke hadden gedaan om een krach
tige bezetting op het eiland te con-
centrecren.
Do Amerikaansclie aanval richtte zich
tegen het zuidelijkste punt van New
Braam, kaap Marcus. De operaties
werden gedekt door een „lucMpara-
pluie", die werd gevormd door vlieg
tuigen, welke, naar hot schijnt, niet
van vliegdekschepen, maar van de pas
veroverde steunpunten Lae en Finch-
harbour op Nieuw Guinea opstegen.
Klaarblijkelijk om geen al te groote
risico's te loopen tegenover do vlieg
tuigen der Japansche marine, lielcn
de Amerikanen ditmaal hun slagschepen
en zware kruisers thuis, om de lan
dingsbooten uitsluitend ie laten dek
ken door destroyers en eenige lichte
kruisers Het welslagen hunner landings-
omlernoming tegen een. hoogstwaar
sehijnlijk goed verdedigde kust ver
trouwden zij toe aan geheel nieuw
materiaal.
Terwijl de Amerikaanse!^ oorlogs
bodems de Japansche batterijen zoo
goed en zoo kwaad als het ging in
bedwang hielden, zetten nieuwe amphi-
bictanks, die den naam dragen van
„Alligators" cn „Buffels", 'koers naar
de kust Deze tanks drijven en kun
nen zich in liet water bijna even
snel vooil bewegen als aan land. Met
SOQ Sm
O HOOTE
oc e aan;
biamarck~Arch
--S
Nieuwue r-lantJ
jMadarKp
ÓQockn
BeN Gulntffc
Chois
V?Maftnfn
Moresby^
Guadalca
rt^pYork
oraal
Austalie
(4355)~\S
(Knart Van Poll)
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakte gisteren - bekend:
Aan het Imiggohoofd van Cherson
storltcn herhaalde vijandelijke aanval
len in het afweervuur van allo wa
pens bloedig ineen. In het geliioil i au
Kirowograd konden gisteren alle po
gingen der Sovjels, door onz.o stel
lingen heen te breken, verijdeld wor
den Eigen tegenaanvallen wonnen ver
der terrein. Ton zuidwesten van Sjlo-
'bin verzwakte de gevechlsactio. Een
plaatselijke penetratie werd in een
tegenaanval gezuiverd. Nieuwe concen
traties der Sovjets werden door doel
treffend artillerievuur uiteengeslagen.
Ten zuiden van Newel mislukten in
harde gevechten alle doorbraakpogin
gen van den vijand. Ten noordwesten
der stad valt hij, ondersteund door
sterke pantserformatios, met toenemen
de heftigheid aan. Onze taai vech
tende troepen schoten hier 41 Sov
jet-pantserwagens stuk en brachten don
vijand zwaro bloedige verliezen toe.
In deze gevechten hebben zich de
Noord-Dui'selio 200o divisie infanterio
onder bevel van denluitenant-gene
raal ïïeinrichs en de Pomrnersche 122e
divisie infanterie onder bcvol van den
luitenant-generaal Chili bizonder on
derscheiden.
In den tijd van 16 tot 18 Decem
ber vernietigde "de luchtmacht 52 Sovjet-
vliegtuigen. Twee eigen machines wor
den vermist.
Bij nanvatsgovochten ton noordoosten
van Sjitomir op 9 en 10 December
heeft zicli luitenant Schumacher, com
pagniescommandant in een regiment gre
nadiers,, door ongewone dapperheid on
derscheiden. Aan het hoofd van zijn
compagnie oprukkend, vond hij don
heldendood.
- In den westelijken sector van het
Znid-ftaliaansche front bleef het ook
gisteren kalm. Aan do Adriatischo kust
.werd een belangrijk hcuvelterrcin door
onze troepen heroverd. Tegenaanval-,
len van don vijand werden onder zwaro en tot het uiterste onze plicht vervullen.
de snehunrkanonnen hunner pantser
koepels ontnamen zij don tegenstander
de vrijheid van handelen, met behulp
waarvan het afslaan van een landing
niet al Ie bezwaarlijk is. Verslagen
van Amerikaansche journalisten, die de
operaties bijwonen, laten iniusschen
dooi schemeren, dat do „Alligators" en
de „Buffels" misschien toch nog iu
zee teruggedreven zouden zijn, ah het
niet mogelijk was geweest ze vnet eon
intens artillerievuur te dekken. Dit vuur
kwam uit kanonnen, dio op drijvende
vrachtauto's waren geinontecid. Deze
auto's kunnen zich vrij snol door hel
watc-r voortbewogen en hebben natuur
lijk het groote voordeel, dat zij ook
meteen bij do operaties tc land kun
nen worden gebiuikt. Ofschoon nog
slechts summiere gegevens ter beschik
king staan, mag worden aangenomen,
dat men hier te doen heeft met een
oven interessante als geduchte .nieu
we vinding.
Nadat de Amerikanen er dank zij
hun artillcristisch overwicht in waren
geslaagd do westelijke zijde vaai kaap
Marcus te bo/ctlen, moesten de Ja
panners, die de landing op de ooste
lijke zijdg hadden afgeslagen, zich
terugtrekken om een omsingeling te
ontgaan Op die manier warerr doAme
rikaansche troepen in het bezit van
een landingslioofd, dat zij binnen kor
ten tijd konden uitbreiden cn verster
ken. Over het verder verloop van den
strijd is niots van betcekenis bekend.
De Amerikanen, die sinds begin
Augustus van het vorig jaar stuk voor
stuk de Salomonseilanden hebben be
zet, omdat zij alleen langs dien moei-
zamen weg tot Rabau! konden door
dringen, zullen titans zekor alles op
alles zetten, nu zij het dool van zeven
tien maanden harden strijd bij wijze
var. spreken voor oog en zien. Aan den
anderen kant behoeft men slechts -Ja
pansche persstemmen tc lezen, om fc
zien dat men te Tokio heel goed
beseft dal de val van Rabaul gelijk
zou staan mot het wegvallen van een
hoekpijtei uit het Japansche verdedi
gingssvsteein in Oost Azië.
Gisterochtend zijn op liet terrun van ccn
kazerne in het Zuiden des Lmds opnieuw
cenijje honderden leden van den Landstorm
Nederland door den Leider becedigd.
De Bcfehlshabcr der Wuffcn-SS, Gruppen-
fuhrer Demclhubcr zetde in een toespraak
o a», dat dc Nederlanders, die naar het
Oosten gingen dc in hen gestelde verwach
tingen niet hebben beschaamd.
Uit waardecring daarvoor heeft de
Fuhrer besloten dc SS-Pantscrgrenadiers-rc-
gtmenten 47 en 48 die deel uitmaken van
dc SS-pantsergrcnadiersdivisic „Nederland",
resp. dc namen „Generaal Scyffnrdfc" en
„Dc Ruytcr" tc verkenen.
Dc Leider ving zijn redo' aan met er op
te' wyzen, dat de wereldoorlog in 1918 geen
einde vond, maar slechts met andere mid
delen werd voortgezet. Dc komende vrede
moet de wereld cn in het bizondcr Europa
voor dc herhaling van zulk een ramp be
waren.
Gij hebt de verdediging van ons vaderland
op u genomen, aldus de Leider. Gij hebt
gebroken met ccn Valsche neutraliteit, die
liet Nederland van* gisteren cr toe bracht,
het kostbare, reeds gereedliggende geschut
aoor dc pnntserforten van Vhssingen en
Kijkduin voor ccn appel en een ci aan een
Jood te verhoopen, omdat Engeland dc ver
dediging van dc Nedcrlandsche kust niet
wcnschte. Tegenover de-te geestesgesteldheid
stellen wij kort cn krachtig een weerbaar
Ncdcrlandsch volk. Soldaat of slaaf is do
keuzo, wanr\oor ons volk in dit uur van
Europa's loswende is gesteld. Waar hef:
thans zonneklaar duidelijk is, dat het genie
Adolf Hitler de volle verantwoordelijkheid
voor Europa's lot cn leven draagt, zult gij
cr in uw latere leven terecht trotsch op
kunnen zijn tot dc eersten, de pioniers te
hebben behoord, die aan hem den ccd van
trouw hebben 0afgelegd.
Na de cedsafname betrad Obcrgruppen-
fuhrer Rauter het spreekgestoelte om tc
spreken over den storm, die over gansch
Egropa gaat. In een strijd om zijn of niet
zijn nadert ons-werelddeel het uur der groo
te beslissing. Juist nu willen wij sterk zijn
verliezen voor den vijand afgeslagoa.
Do gevechten duren nog voort.
Beschermingsvaarluigen der marine
'«►n boordgesclmt van ecu konvooi scho-
.ten voor de kust van West-Frankrijk
drie aanval len do vijandelijke bommen
werpers omlaag.
Mocht dc vijand in het Westen komen om
zijn anti-Kuropeeschc politiek met geweld
van wapenen door te zetten; hij zal ons be
reid vinden, koste wat het kost. God heeft
ons den Fuhrer geschonken. Hij is onze
garant voor de overwinning.
Ten besluite van dc plechtigheid werden
de volksliederen gezongen.
Op do afdeeling bevolking te Rotterdam Is men begonnen met de
administratie der aanvraagformulieren en het Invullen der klnderidentiteltx-
kaarten van het Nederlandsche Rooda Kruis. De Ingekomen aanvraag
formulieren worden genummerd en vergeleken met de van leder kind
aanwezig zijnde kaart In de registers der afdeciing bevolking. Naar
schatting moeten meer dan 150 000 aanvragen worden behandeld
CNF/Hof/Pax m
Het Engclschc persbureau Exchange Tele
graph heeft ccn bericht \ersprcid over de
tactiek van den jongsten Engclsch—Amen-
kaanschcn torreuraanval op dc rijkshoofd
stad. waarin concreet wordt vastgesteld, dat
als gevolg van het gebrek nanzicht door
het dïchto wolkendek, dc aanvallende for-
nMtics bommenwerpers Donderdag jX haar
bon men eerst welbewust lukraak r hebben
uitgeworpen op tic woonwijken der Berlijn-
hchc bevolking, ketst konden de bommen
werpers hun doelen niet vinden. Pas na het
uitwerpen van ccn groot aantal brandbom
men werden zij zichtbaar, waarna men ze
door het neerlaten van hchtf.ikkcls nog
heeft moeten markceren.
Martin Ilnllcnskben, de militaire corres
pondent van het DNB, acht dit Engolsche
bericht zeer opmerkelijk met het oog op
den komenden Duitschcn vcrgeldingsslag.
Hij sehrijrt: „Geen uitlating van Engelsche
zijde in de laatste maanden is wat do oor
logvoering der Lngclsehcn cn Amerikanen
in do luchL betreft, zoo verhelderd geweest
als deze, liet bericht gaf gedetailleerde bi-
zonderheden van dc methode, waarmede
men aan Britsche zijde gelooft den oorlog
toch nog een beslissende v\ ending tc zijnen
gunste tc kunnen geven, cn zet daarbij alle
gereserveerdheid aan den kant, die anders
aan dc officicusc publicistiek is geboden
Men moet er zich in Engeland wel van
bew sl zijn, zegt Martin Hallensleben, dat
de aanhaling van het bericht van Exchange
Telegraph volstrekt met oen theoretische
constatecring betcckcnt zonder meer. Neen,
men moet cr zich in Engeland ter dege van
bewust zijn, dat dc bevoegde Duitsche in
stanties een cn ander nuchter constatcercn
in het besef, dat dergelijke aanvallen van
den vijand, zooals hij die zelf schildert,
steeds meer rechtvaardiging vcrlecnen aan
de Duitsche vergelding, en dat de Duitsche
vcrgeldtngsslag van grootcn stijl, die men
op het Bntschc eiland tegemoet kan zien,
binnen afzicnharen tijd een feit zal worden.
United Press ziet de Duitsche vergelding
reeds plastisch voor de Engelsche huisdeur
en uit vermoedens over het nieuwe Duitsche
wapen, dat daarbij gebruikt zal worden.
Volgens dit Amerikaansclie persbureau zou
hierbij gebruik gemaakt worden van een
„enorm raketkanon", dat nnn ruwe olie zijn
beweegkracht ontleent. Voorts zegt dit pers
bureau, dat de voorbereidingen voor den
Duitschcn tegenslag reeds in vollen gang
zijn, zoow el in Noord-Frankrijk ais in
Duitschland zelf. Ten aanzien van dc uit
werking van het nieuwe Duitsche wapen
vermoedt United Press, dat deze zich uit
strekt tot een kring van niet minder dan
50 vicrk. K.M., hetgeen verkluird moet
worden door den aard van dc lading.
I Iet spreekt van zelf, zoo besluit Martin
Htdicnslcbcn zijn uiteenzetting dat men
zich van Duitsche zijde om begrijpelijke re
denen onthoudt van het innemen van ccnig
standpunt ten aan/tcn van de gegevens van
United Press.
Ter gelegenheid van midwmtcr/onncwen-
dc heeft de Gcrmaansche SS in Nederland
in verschillende plaatsen naar oud Oer-
muansch gebruik gisteren het joelfeest ge
vierd.
In Den llnng was ccn bijeenkomst belegd
ir, den Dierentuin, waarvan dc groote zual
stemmig met vl.iggedock Cn slingers van
dtn.iegrocn was versierd.
Sh-Ondcrschaarlcidcr dr. J. E. van Rencs
se zette de betcekenis der plechtigheid uit
een. Doel daarvan ts dc wedergeboorte van
het leven, waarvan het kind in de koude
wieg het symbool is, tc vicrenA in dezen
heiligen wcndcnacht ontstaken onze voer
vaderen vuren en lichtjes bij den eeuwig
groenen denneboom cn verheugden zij zich
ciover, dat de zon weer meer licht ging
geven. Zij deden dit m dc gemeenschap
hunner sibben, zich vereend voelend mr*t
hun voorvaderen cn toekomstige gedachten
Zooals zij, voelen ock de leden der Gor-
mannschc SS zich niet alleen. Duizenden
behooren tot dc SS-gemeenschap. Pront, ge'
vallenen en levenden zijn op dezen dag in
den geest bijeen. Hij wordt beleefd in het
bewustzijn van de waarde van het Gcr-
miuinsche bloed.
SS-hoofdsehaarlcider Smid gaf een toe
lichting op de uitreiking der joelluchters.
Evenals iedere andere gemeenschap heeft
ook de Gcrmaansche SS haar gebruiken Dc
uitreiking der joelluchters is ingesteld door
den Reichsfuhrer SS. Hij verleent dc luch
ters met een oorkonde aan de leden, die in
het rtfgcloopcn jaar ccn gezin gesticht heb
ben. Het is de bedoeltng, dat de handeling
van het ontsteken der luchters als een oud
cn--gewijd gebruik van ouders op Underen
wordt overgedragen.
Hierop reikte SS-Standartcnfuhrcr Peld-
meycr de joelluchters uit. Zij waren uit
klei gebakken naar het model van een
exemplaar uit vroeger tijden. Binnen in dc
luchter wordt een klein kaarsje ontstoken,
dat zijn licht uitstraalt door een in den
wand uitgespaard hart ctt een zonncrad. Bo
venop de luchtig wordt een groote kaars
ontstoken.
In zijn slotwoord wees de voorman erop,
dat dc Gcrmaansche volken steeds volken
waren, die waakten over hun sibben. Het
haardvuur was heilig bij onze voorvaderen
en zij beschouwden het als zlnncnbccld van
de orde, waarin wij. leven, werken eft strij
den, zooals de zon heb zinnebeeld is der
scheppingsorde. Die orde der schepping, al
dus spreker, willen wij instandhouden in cn
door ons rijk.
Nadut hij dc hoop had uitgesproken, dat
de joclluchter een heilbrengend middel moge
zijn voor dc Gcrmaansche SS, verzocht hij
de aanwezigen hun gedachten tc wijden aan
den Fuhrer, den man, die tenslotte toch al
leen aller toekomst in 7ijn handen draagt.
Met het zingen van het SS-hed der trouw
werd het officicele deel der plechtigheid be
sloten. Hierna nuttigden de aanwezigen een
gelegcnhcïdsmnal en bleef men nog centgen
tijd kameraadschappelijk bijeen.
>v,,- V*
De eerste vaste bewoners y*n de
hoofdplaats van den Noord Oost
polder, Emmeloord, hebben derer
dagen hun woning betrokken, Het
huisraad wordt naar binnen gebracht
CNF/v. Bulten/Pax m
Tijdens een door dc politie tc Naaldwijk
gehouden controle vvcrded twee vaartuigen
aangehouden^ waarop een partij granen
werd vervoerd. Het bleek, dat daarvoor
met dc noodigc vergunning n$iwerig was,
zoodat zwarte handel werd vermoed. Dc
hccle lading van pl.m, vijfduizend kilo tar
we. erwten en haver werd In beslag geno
men. Dc aansprakelijke ver\ocrder, zekere
h uit Naaldwijk, werd In arrest gesteld.
Ter bestrijding van dc geheel ix-soetale
elementen waartoe m het bi/onder dc zgn.
bonncnlundeiaren worden gerekend, heeft
de wnd. politle-prcsidcnt tc Amsterdam ccn
afdeciing „sociale politic" ingesteld.
Een twintigtal leerlingen van dc Eind-
hovcnsche textielschool is aangehouden, die
op school enorme porties garens cn andere
tcxtlelgoedcren hadden weggesleept. De
diefstal gesmiedde per vrachtauto.
In de donkere dagen voor Kerstmis gaan
de gedachten van vele moeders naar hun
jongen aan het front.
Dappere moeders van dappere kerels!
Eens zal dc geschiedenis van dezen gigan-
tischen strijd van den Germaanschcn
mcnsch worden geschreven, dezen strijd
voor het behoud van al hetgeen door de
eeuwen, heen door zijn ras werd gewrocht.
Dc offers, door vele moeders gebracht, zul
len daarbij zeker niet aan dc vergetelheid
worden prijsgegeven.
Een overwinning van het shuendom, een
overwinning van den bolsjewistischcn beest-
menseh zou bcsehaving en cultuur van
eeuwen vernietigen, zooals dit in Rusland
is geschied». En de moeder, dc Gcrmuansene
moeder, zal geen rol meer hebben tc spe
len in die „nieuwe orde".
Dat dit nimmer zal gebeuren, dnar staat
dc Duitsche .soldaat borg voor. Hierin wordt
hij gesteund door zijn Gcrmaansche broe
ders, vaak niet door het aantal, maar dtf'or
dc idee.
Jonge Nederlander, besef uw plicht en
volg den roep; Behoed Europa voor den
ondergang. Meldt u bij de Waffcn-SS.
In ao smaakvol mot een Kerstver
siering gelooide aula van hel Stedelijk
Museum do voormalige Gaslhuiskerk
is Zaterdagmiddag de Iv^rslien-
loonsleliing van schilderijen en devotie
prentjes geopend.
De heer A. S. H. A. Blaisse luis
terde met voortreffelijk pianospel
hij speelde Polonaise opus 2G no. 1
cn Nocturne opus 15 no. 2, beide van
Chopin do opening op.
De conservator, do heer C. H.
Sc li wag erm a nn, hield een instruc
tieve rede, waarin hij zeide-
Het doel van dc Kcrsttentoonstcllmg h
een jaarlijksch accent te geven aan het mu-
scumbestaan cn den band' tusschen dc ver
zamelaars cn het Museum te \erstcrken.
Zij vormen geen afgerond geheel of be
oogen een bepaalde periode te belichten,
doch omvatten het gchceie verzamelgebied
waarover dc hclangstellmg der verzame
laars zich uitstrekt.
Vele en velerlei zijn de bezwaren, die
men in dezen tijd bij het inrichten van een
tentoonstelling ondervindt, doch dank zij
dc groote bereidwilligheid van velen, heb
ben wij ccn verzameling schilderijen tilt
het bezit der vrienden van het Museum
kunnen bijeenbrengen, belangrijk naar aard
cn gehalte.
Van ccn der allergrootsten uit de 17e
eeuw Jan Steen is cr een Koekenbakster
(no. 17) vol fijnheid van kleurtegcnstcl-
ling en juiste psychologie, een schilderijtje,
waarin hij in een eenvoudig tafereel de sol-
te gulheid van het leven heeft verbeeldt.
Uit dezelfde periode treffen door per
soonlijke visie cn uitbeelding een ongemerkt
landschap cn twee stiHe\ens van Otto Mar-
scus (15) cn Lhetcr dc Putter (11).
De om zijn ambachtelijke perfectie, vorm-
duidehjkhcid cn het unincr aanwezige epi
sche element, vooral tr dc/en tijd bizon-
der gewaardeerde romantische periode on
zer nationale achllderschool, is vertegen
woordigd door twee goed gecomponeerde
stadsgezichten van Cornchs Springer (36) en
B. J. van Ilovc (6)
Twee aquarellen \.in Charles Lejckcrt (9)
cn Mari ten Kate (8) vormen de schakel
naar dc Ihiagschc school, welker zui\cr
usucclc kunst ccn nieuwe bloeiperiode be-
tcckende voor onze schilderkunst.
Groots gezien is een landschap aan de
Veclit van Bastert (2); wijdsch cn hcht-
trillcnd dc luchten in he Jaagpad (21) cn
Strandgezicht (19) van Weisscnbruch.
mystiek dc kerkruimte met doopplechtig
heid van Bosboom (4). In een landschap
van Willem dc Zwart (21) en een stadsge
zicht (1) va» Fl. Arntzenins. sonoor van
kleur, is dc mylood van Brcitncr merk
baar.
Een afzonderlijke plaats in Nonze schilder
kunst neemt het werk in van den begaaf
den Jan'Toorop, waarvan een zijner laat
ste symbolische werken „Het Offer" (18)
uit 1926 aanwe/ig is. Een aquarel krachtig
van kleur en vast van vorm.
Symbolisch gedacht in een ïdyllisch-druo-
mcrigc sfeer, die de broosheid van het
Christuskind omhult, is een landschap (51)
van Daalhoff. Met het vermelden van een
met groote stelligheid uitgevoerde aquarel
Ü.Spclcnde katjes" (14) van Henncttc Run
ner cn een met begrip van het kind geschil
derd meisjesportret (12) van den habielcn
portretschilder Bart l^izcl is dit summiere
overzicht te besluiten.
Tenslotte braeht spr, dank aan allen, die
hebben meegewerkt om de tentoonstelling tc
doen slagen.
Heluilvc schilderijen, die bijeen gc
bracht zijn in de kleine zaal aan den
voorkant op de eerslo verdieping, om
val de lentoonsleirmg een interessante
verzameling devotieprentjes uit de loc
tot en met dc 20o eeuw uit de ver
zamel ing van den lieer K. van der Horst
,!r uit Delft, die een overzicht gaf van
het ontstaan en de ontwikkeling van
de devotieprentjes, waarop we nog na
der terug komen, on van onzen stad
genoot den heer P. Gioencndaal.
Do collectie bidprentjes wordt nog
aangovulfl met eenige exemplaren, die
do lieer S. J. Korsten te Terboig,
ond-burgcrncester van Weesp, ter be
schikking stolde en die betrekking heb
ben -op den Schïedamschen schilder
J. P. Ileijlïgers, op 28-jarigen leeftijd
in 183G lner ter stede overledendiens
cehtgenoöte en diens vader en moeder,
den" heer Ernst Iloijligers cn echtge-
noole.
Er is een goed vecvorgdo -jatalogus
verschenen van de schilderijen ten toon
stelling, met korte biografische gege
vens omtrent do schilders en voorts zijn
een 7-tal afbeeldingen als blijvende her
innering aan de Kersltentoonslellmg
3943 daarin opgenomen,
la den ouderdom van 68 jaar is
overleden de lieer L. E. A. van der
Harst, directeur van de Centrale Mu-
•/iekschool aan de Groote Markt alhier.1
De heer v. d, Harst, begon reeds op
7-jarigen leeftijd met viool spelen en
als It-jaiige knaap trad hij op nis
iolist op - weldadigheidsconccrtcn, llij
speelde o a. in het orkest van Stoel
en Spree, maakte deei uit van orkes
ten in Amerika om was kapelmeester
van het Prinsesse Theater te Rotter
dam. Uier ter slede leidde hij het
Sfhiedamsche Salonorkest, dat uit zijn
leerlingen werd gevormd.
Loos alarm? Zaterdagavond heef! men
ccn gi! en ccn plons in liet water gehoord
op de Nieuwe Haven, ongeveer ter hoogte
van de Wcstfrankclandschestraat. Dc poli
tie heeft gedregd, maar mets gevonden, ter
wijl ook geen aangifte gedaan is van ver
missing van een Iemand.
'aS
Tot de plaaUdijke \ereemgingen, die
ondanks dc moeilijke tijdsomsiandighe
den hun cultureele laak blijven ver
vullen, behoort „Gemengd Koor", nl
heeft dit dan ook con txmeessie moe
ien doen, die zich manifesteert in
den nieuwen naam: Schiedamsche
Opera- en Operette Vervenigint; >»Ge-
mengd Koor". Hel moet ongelwijfetd
als een concessie worden beschouwd,
als men zicli tot de lichte muze
wendt, na zich eerst een reputatie
to. hebben*^verworv-n op het gebied
van uilvocringen van oralona Maar
ook het operette genre heeft zijn be
koring voor velendat bleek wel uit
do geheel bezette zaal van bet Pas
sage Theater, toon gistennoigen door
de O. en 0.-vereen. „Gemengd Koor"
Joh Strauss' „Een nacht in Venetië"
werd opgevoerd. En ook de koorleden
beleven blijkbaar genoegen van het
ophoeren van een dergelijk iveilc. want
dc koren behoorden tot het beste deel
van de opvoering. Er werd goed ge
zongen en de executanten waien cr
steeds volkomen „bij"; weifelingen kwa
men zoo good als rrïet «roor
Het aantal solo-rollen in „Een nacht in
Venetië" is vrij* groot, met minder dan 13.
De bezetting van deze rollen chcht niet
alleen een behorbjkc zani{-, maar ook een
spreekstem cn bovendiendc gave van ac*
tccren. En dat allen aan deze voorwaarden
voldeden, zal men moeilijk kunnen beweren.
Marie Zoetmulder voldeed als het visscliers-
meisje Anninn het meest aan dc gestelde
eischcn, Jaques Smcchuizcn bezit ccn mooi,
iyrisch tenorgeluid cn had zich in de rol
van hertog van Uribo goed ingeleefd Dc
drie senatoren als zoodanig traden Cocn
Mulder, André Dullé cn M v, d. Meeberg
op veronachtzaamden wel ietwat hun
waardigheid Trouwens ook Martin Mens
als dc maceaionhcrkooper-kok cn Mar.
van Gofib als dct barbier-gondelier Cnrfi-
mello stuwden naar onzen «urn dc frct/gehcèl
wel een beetje naar bet populair-komisehe,
a' zijn we ons er van bewust, dat een ope
rette geen targisch, zelfs geen zwaarwichtig
geval rong rijn Een mooie, donkere stem
heelt Mien Blekxtoon die als een clcr se
natorsvrouwen fungeerde, Dc andere vrou
welijke hoofdrollen werden vervuld door
Bep Boerlage als Barbara ccn der andere sc-
nalorsvrouwen en, Lya van Dijk als Cibo-
Ictta, Imr kokkin. Zij voldeden goed in dit
milieu,
Ko dc Kcy/cr hid dc algemccnc leiding
cn dirigeerde ook het biet groote. maar uit
stekende orkest. Cocn Mulder, die op dit
gebied zrn sporen heeft \erdiend, voerde dc
regie
Een woord \an waardering verdienen dc
decors en in het bizondcr dc costuums,
Ko dc? Kcyzcr werd bij den aanvang voor
ccn moeilijk dilemma gesteld door dc tal
rijke tekiatkomers; hij had n.L te kiezen
Dc persdienst der N.S.B. meldt:
De heer Ernst Voorhoeve is op zijn ver
zoek wegens gezondheidsredenen eervol ont
heven van zijn functie nis leider der hoofd-
afdecling pers en propaganda van het hoofd
kwartier. fn zijn plaats ia benoemd dc heer
II. J. Leeuwenberg, gemachtigde van den
leider voor Noord-Brabant.
In de midduguren van gisteren vlogen
formaties Amefiknansche bommenwerpers
onder bescherming \an het hcuge veer van
het Zuiden komend o\er de Adriatische Zee
naar Duitschland. Sterke formaties Duitsche
jagers cn jachtkruisers bestookten de Mjan-
dclijkc formaties zonder ophouden reeds tij
dens de nadering boven Noord-Italie, do
Alpen cn Zuid-Duitschland, Overal ontston
den zware luchtgevechten, in het bi/ondor
op groote hoogte boscn dc met sneeuw be
dekte Dolomieten, wiar werd waargenomen,
dat talrijke Amerikaansclie vliegtuigen wer
den neergeschoten.
Dc volgende maand zal in dc Vereen,
htatcn een conferentie ter bespreking van
de n.i-ooriogsthc financieelc problemen wor
den gehouden. De voorn.mmstc punten van
behandeling zulkm zijn het vormen >an ccn
internationaal stabilisatiefonds en dc orga
nisatie van «Je wereldbank.
De loonstrijd in dc Engelsche katoen
industrie werd door een compromis beëin
digd, Terwijl een wekelijkschc Ihonsvcrhoo-
gmg met 12 shilling was gccischt heeft het
scheidsgerecht te Manchester aan dc 200 000
arbeiders der katoenindustrie ccn wekelijk
schc loonsverhooginti toegekend van vier
shilling.
In April zal een tweede plun \an Sir
William Bcvcridgc gepubliceerd worden ter
bcstrijiding van massale werkloosheid in
Lngciond. Bcvcridgc heeft verklanrd, d.afc
het tweede plan niet zoo massief is als het
eerste, doch dit zijn inhoud evenzeer op
zien zal baren.
Het aantal doodeti tengevolge van
griep in Londen cn 126 groote Britschc ste
den bedroeg in dc week, die op 11 Decem
ber is geëindigd, 1148 personen, hetgeen een
stijging in het aantal sterfgevallen \an 439
is vcrgcicjvcn met dc voorafgaande week.
Churchill, die vermoedelijk te Cairo
vertoeft, ?al tengevolge van zijn ziekte ge-
ruimcn tijd rust moeten nemen. Of Attlec
danwel Eden dc leiding van het kabinet
zal overnemen, is nog met bekend, maar In
de Wilhclmstrassc staat men op hel stand
punt, dat dit cr ook wéinig toe doet.
In den afgeloopen nacht cn hedenmor
gen is te Londen tuchtalarm gemaakt.
Het 3000 man sterke Japansche gar
nizoen van de eilanden Tarawa cn Makm
is teruggenomen. Sedert 20 November had
dit garnizoen "zich dapper geweerd in lie
vige gevechten met ccn vijaudchikc o\ er-
macht van 50 000 man.
HOOFDPRIJZEN STAATSLOTERIJ,
f 3000: 1010 21260; 1 400; 2869 10S6Q 15397;
f 200; 5695 13355, f 100: 3539 12668 15794
16471 17449 18554 20519
Ruim eun 20 iai iedcii un licL Vx-ij-
iinnig-Profcsfiinlscli .feuu'lwcrk win dort
Ncd. Prol. Bond, utdouliug Schiedam,
UohlKHi gktenu ond in de kerb nan
de Westvesl ho! Kerslspol: „In rnon-
hchcn een «elhelutqen", geschreven door
Jan Buntuit Wornieiveer, vertoond,
dat ontroerde door eenvoud cn door
de toewijding van de executanten.
Ds. C. Met noorade het eian voor
recht, dat jongeren thans op de/.e
v,'i)7,e ons willen voorbereiden op Kerst
mis Do ziel verlangt naar Keislmis,
T diepe mysterie, dat ons' echter 'niet
beklemt, omdat het 'l zoete gel mi mo
llisIn tnerischcn ecu welbehagen is,
dat lot ons komt Wij menschen zijn
j het voonveip van Gods welbehagen.
tusschen beginnen, tcrw ijl het nog zeer m
moerig was in de zaal, of 2(k minuten tc
Iaat beginnen. Hij koos het eerste, waar
door dc aardige ouverture, die toch een
integreerend deel van de operette uitmaakt,
niet volledig tot haar recht kwam. Wan
neet zal het euvel van het telaat komen
toch eens verdwijnen? Misschien helpt dc
drastische maatregel, de deuren tc stuiten,
als met de uitvoering begonnen is en dc
„zondaars" uit tc sluiten van het bijwonen
van het eerste gedeelte van het concert, dc
tooneelvoorstelhng of uitvoering, want het
euvel \an teiaatkomen is ccn algemeen
verschijnsel, ook elders dan hier ter stede!
Dc Schiedamsche Operette- en Opera Ver
een. „Gemengd Koor" zal, na deze geslaag
de opvoering van „Een nacht In Venctic"
ongetwijfeld met vertrouwen zich zetten aan
de voorbereiding van een herhaling van „De
Ztgeuncrbaron", die in April a.s, Is vast
gesteld. M. Stavenga,
Zaterdagmiddag heeft d^V&irie don j^eclcn
voorraad Kcrstboomen van* den koopman
K., die in de Ccrrit Verboonstraat stond cn
zijn boompjes veel te duur verkocht, in be
slag genomen. De politic-auto beeft eenige
ritten moeten maken om dc ongeveer vijftig
boomen weg te halen.
Twee andere kooplieden in Kcrstboomen
hebben ccn bekeuring gekregen, omdat rij
zicR ook aan prijsopdrijving hebben schul
dig gemankt. Ilun voorraad Is nog niet in
missing van iemand.
Do uitreiking van distributiebescheiden
voor de 14e periode geschiedt morgen in
het kantoor BroersveSt 95 van 912 cn van
half 2—5 uur aan hen wier familienaam
begint roet We, X, IJ. Z
SCllIfcUAM.
Passaire I'Lenicr u 11 eo Ï.SO I. Lach dan
Paljas (18 jaar)
Monoj„ïic Theater, i la ca 7.16 a, .TetipJ (18
jaar).
Heden ev.fl. Stedelijk Museum 10—hatf 5:
Ke I'd(ea toon:, telling.
'dl Doe Kerk Wostvc»! 7 Kcrslapcl:
In mensdian oen nclle'hsgen,
21 Dec Hole! Doijoi o'ioi trail 8. Jaar
vergadering T.H.O.R. i
82 Dec Mii?is Sacrum, hall 8 „Vreugde en
Arbeid" Cabaret voer kinderen.
26 Doc. Passage Theater. lO.lö u. „Vreugde
en Arbeid" Filmvertaomng. Liefde streng
verboden
ROTTERDAM.
Hodcn~u Pcbr Maritiem Museum, WillcinB
kade 25 Tentoonstelling „RoUerdamsclic
zeilschepen in de 19e eeuw".
20 Der. KoningmneicorK. halt 8. Kerstconcert
R.PhO Feike Asma. oigelj'Bas de Groot
bas en R. Pb.Koor.
Arena. 216 cn 7.80 u. Do komedianten: Allee
of niets 1
Capito! 1.15, 8 30 en 7.30 u. Familioschan
daal (18 j.). Op hot loon col: do clown
Reals
Lusor f 30, 8 30 cn 7,80 n. AU de zon
weer schijnt (U j.).
Prinses 2, 416 en 7 30 o Het geheim van
't oil'lo huis Dp I-loaned* Do 2 Rvhar-
Ion (jongleur*1
ofsolioon God ons beter kont dan ,wjj
ons 7,etf. Dat is ito blijde boodschap
van Kerstmis. Torectit wordt in het
op to voeren Kerstspel gezegd: Ons hart
is do stal, waarin Christus goboron
worilt.
De leidster van tiet spel, J o B o-
g aerts, wees er op, dat liet Kerst
spel geen tooneel is; maar oen een
voudigevertolking wil zijn van wat er -
in liet liarl der jongeren leeft. De voor
bereiding heeft veel tijd gekost aan
do medespelcnden, maar doze hebben
zelf veel daaraan gehad en thans willen,
zij getuigen van Hem in deze on
christelijke wereld.
„In menschen een welbehagen" is
inderdaad eenvoudiger van consiructio
dan het Kerstspol dat het vorig jaar
werd opgevoerd: „De ster van liethte-
hcm". -
Bij den aanvang verkondigen drio
ïngelen de grootheid van God. Kr zijn
vijf menschen, dio Hom niet zien, dio
afgetoht en teleurgesteld zijn in het
teven; zij zijn niet ju staat te ge-
tooven of blij te zijn en vragen aan
de engelen hoe zij tol God moeteni
komen. Iton wordt dan de Kerstbood
schap gebracht in eenvoudige uitbeel
ding niet Jozef en Maria, do herders,
de drie koningen on engelen, waarbij
het gesprokene wordt onderbroken
door het voortozen van gedeelten uit
deal Bijbel. Het geheel wordt omlijst
door zang en orgelspel en eenmaal
nemen ook. de toeschouwers deot aan
tiet gebeuren door het gezamenlijk zin
gen van: „Daar is uit 's werelds dnis-
tre wolken"
Voor hot Kerstspel aanving heelt oen
klein meisjeskoor onder leiding van
den heer D. Hoek een viertal Kerst
liederen gezongen.
De organist, de hoer J. J. Tb. Pen
ning, liespoelde het orgol on gaf ook
een solo: Fantasie met echo vanSweo-
tinck.
Ds. .Mei sprak oen slotwoord.
Morgen Dinsdagavond wordt
liet Kerstspet nogmaals opgevoerd.
Gelmirn: 10 D«»r»TohannO'- Corimlis, z.
van AI. S. Drooj? <m A. J. de Jager/
'Vlaiudtiigerdijk 247.
17 DoeIMwin, z, van II. Hoo oti' A\
Tli. de Vroede, Na*s.iu|aan 75. j
18 Der.: Jolmnnrs AIIktIur, z. van M.
I. Kcuvcla ir en .1. F. DuUonstraal
45. Jïendneus Baitholomrus Eduaid, z,
van F. M. van Dijk en H. P. BackHnnl/
D.r Noleletraul 1.
Ovciloden: 17 Dcc.: A. v. d. 7oe. 86
jaar, wed. van* G. Vorkado, Burgentender
KnaiqmrMaan b)B G AL- <1 M^tj*
7 min't risr-d'n i
-fff -y*-
A, 1
fJ
v .(U
-< sJ ivfsJhi
<vy'vu
