SCHIEDj .GBLAD Oorlogsverrassingen bij Kees van Dongen Vastberaden Duitse tegensfand in het Oosten Zweeds Rode Kruis- schip in brand geschoten Bruinkoolwinning bij Kerkrede In hef Gouvernement-Generaal heerst orde en rust Rede van minisfer dr. Frank De jeugd waart er in tweevoud Keuringen Geldige bonnen (Duits legerberlcht) HOOFDKWARTIER VAN DEN fUHRER, 8 Febr. (D.NJB.) Het êpperbevel van de weermacht deelt fiede: Het oostelijk front stond ook gis teren ten oosten van Sjashkow. ten tuiden van de Beresinu en b(j Vitebsk in het teken van rware af- weergevechten in het verloop waar van allo bolsjewistische doorbraak pogingen door de vastberaden tegen stand van onze troepen mislukten. In het gebied van Sjashkow, waar gis teren 17 pantserwagens vernietigd werden, duren de hevige gevechten voort. Ook ten westen van het Urnen- meer en ten noorden van Loega werden door pantserwagens en slag- vllegtulgen gesteunde aanvallen der bolsjewisten in tegenaanvallen en verbitterde gevechten van man tegen man afgeslagen. Ten noorden van Newel, in het gebied ten westen van Loega en by Narwa leverden eigen aanvals- operatles successen op en leidden tot plaatselijke frontcorrecties. In de periode van 1 tot 7 Februari werden aan het oostelijke front 192 vijande lijke vliegtuigen vernietigd; 17 eigen vliegtuigen gingen verloren. Aan de fronten van het landlngs- hoofd bij Nettuno heerste gisteren slechts geringe gevechtsactlvitelt. pe aanval van eea Amerikaans ba- tal jon werd afgeslagen, waarbij drie pantserwagens werden vernietigd. Des avonds wisten sterke stoottroe pen in het gebied van Aprilia in weerwil van de deels taaie vijande lijke tegenstand hun stellingen plaatselijk te verbeteren. Verdragend geschut bestookte opnieuw concen traties van schepen en ontschepin gen bij Nettuno op doeltreffende wijze. Een transportschip werd in brand geschoten. Ook de luchtmacht ondernam overdag en 's nachts doel treffende aanvallen op ontschepin gen in de havens van Nettuno en Anzio. Verscheidene grote benzine opslagplaatsen werden in brand ge worpen en de havenwerken werden voor lange tijd vernield. Vier koop vaardijschepen met een inhoud van 14.000 brt. werden door bomtreffcrs 'zwaar beschadigd. Aan. het 2Uideiyke front hield de Vijandelijke druk ten noordwesten van Cassino aan, zonder dat hierbij grote krijgsoperaties ontstonden. Waargenomen werd, dat de vijand als gevolg van de zware verliezen in de afgelopen dagen tot hergroepe ringen is overgegaan. Tijdens de hevige afweergevechten gedurenae verscheidene dagen ten noordwesten van Cassino heeft zich de 44ste Reichsgrenadier-Division ,Hoch- und Deutschmeistex" onder bevel van luitenant-generaal Franek met een hieraan toegevoegd gemotoriseerd bataljon van het grenadierreglraent 8 en een gevechtsgroep onder bevel van kolonel Baade bijzonder onder scheiden. Enkele, vijandelijke vliegtuigen -■«3i3&tea^op--V-Fefc«uarv~des'--middags- het in de haven van Chios liggende Zweedse Rode-Kruisschïp „WML" in //brand. - In de afgelopen nacht wierpen enkele vijandelijke vliegtuigen bom men neer op plaatsen in West-, en Zuidwest-Duitsland." De aanval op de „WirÜ" Omtrent de In strijd met het volken recht zijnde aanval van Britse vliegtui gen op het ln dienst van het Interna tionale Rode Kruis staande Zweedse schip „WirU", dat, zoals gemeld op 7 Februari ln de haven van Chios gebom bardeerd werd en waarbij behalve de vertegenwoordiger van het Zweedse Rode Kruis, dr Nlelson. talrijke Zweedse leden van de bemanning, van het schip de dood vonden, verneemt het internatio nale Informatiebureau nog de volgende bijzonderheden: Op grond van een overeenkomst tus sen het internationale Rode Kruis en de Zweedse regering enerzijds en de 'beide oorlogvoerenden anderzijds wor den reeds sedert geruime tijd neutrale schepen gebruikt voor de voedselvoor ziening- van dn Griekse bevolking. Os. varen Zweedse schepen met vrachten graan tussen Canada en Griekenland, waar de scheepsladingen van de Piraeus uit door kleinere schepen verder ver voerd worden. Een van de daarvoor ge bruikte Zweedse schepen ls de „WlrU". die voor de eilanden der Aegaelscfce Zee zorgde. Rode-Kruls-schepen voeren op grond van bovengenoemde overeenkomst ,do kleuren hunner nationaliteit cn het teken van het Rode Kruis op witte on dergrond op de scheepswand?- .n oi bet dek. Hun tochten worden door bet Rode Krula aan üe oorlogvoerenden me degedeeld, waarbij havens van vertrek en bestemming en de tevoren vastge stelde route nauwkeurig worden aange geven. zodat de schepen zonder gevaar te lopen te worden aangevallen, zich ln de oorlogsgebieden kunnen bewegen. Het gevaI-„Wlrll" toont opnieuw aan op hoe 'ongehoorde wijze bemanningen van. Britae vliegtuigen over Internationale overeenkomsten, heenstappen. Aangezien hun verblijfplaats en naam van het achlp cn dus zijn bestemming -bekend waren en geen Duitse belangen door de aanval op dit schip geschaad werden, 1» bewezen, dat «Ut onmenselijke optreden slechts tegen de Griekse bevolking ge richt was. Duifse hospftaaftreln aan gevallen Brlts-Amerlkaanse vliegtuigen hebben op 6 Februari, naar het D.N.B. verneemt, ln het Italiaanse gebied een Duitse hc>8- pltaaltreln met mltrallleurvuur bestookt. Van de passagiers bestaande uit gewon den en Rode Kruls-personeel werden er verscüeldenen gedood of gewond. Dat dezo hospltaaltreln met andere treinen la verwisseld, ls geheel uitgesloten, daar da bewuste trein duidelijk volgene de bepalingen van Rode Kruls-tekena was voorzien. Engelss kiezers meer links georiënteerd Verontrusting in conservatieve kringen STOCKHOLM, 8 Febr, ID.BB.) De Londense correspondent van „Morgen Tidnïngen" meldt, dat de belangstelling in Engeland voor tussentijdse verkiezingen na de over winningen op het kantje af van de conservatieve regeringscandidaten te Skipton .en te Brighton haar hoogte punt heeft bereikt. Daar alle rege ringsnederlagen na het eindigen van de godsvrede betrekking hadden op conservatieve candidaten, terwijl de Labourcandidaten zich wisten te handhaven tegen den onafhankelij- ken vertegenwoordiger der „Common- weath-partlj", die de godsvrede brak, is de verontrusting in conservatieve kringen over de duidelijke llnks-ge- oriënteerdheid in het gehele land groot, Daw de gehele regering door derge lijke tegenslagen getroffen, wordt, heeft zij besloten ln de toekomst nieuwe me thoden toe te passen om den regerings- c&ndidaat actiever te steunen, zonder rekening te houden met de partij, daar toe hij behoort. Zo besloot de regering het verbod voor leden der regering met portefeuille en ministerie om tor plaatse den regerlngscandlda&t te steunen op te heffen. Voor de eerste maal zal de nieuwe methode worden toegepast bij de komende tussentijdse verkiezing in West-Devonshire, waar de 26-Jarlge lord Horrington zich tegen den onafhanke lijke n socialist Charles White moet verdedigen. De kiezers van Devonshire werden door middel van. een brief der leiders van de vier regeringepartijen tot loyaliteit aangespoordIn deze brief wordt.' o.a. gezegd: Het resultaat van de verkiezing van Devonshire maakt ln de gehele wereld de mdruk alsof het de stem van Engeland was. West-De vonshire moet. begrijpen, dat het Geallieerden en de neutralen duidelijk moet maken, dat wij op binnenlands- politiek gebied vwEomtn eensgezind zijn wat ons besluit betreft alle krach ten voor de overwinning te concen treren. Bur.: PASSAGE 18-20, SCHIEDAM i TEL. 68798 - POSTGIRO 20410 W&&M WOENSDAG 9 FEBR. 1944 I* JAARGANG -1 'No. 83 UHg«u« N.V. D. Arboidortport. Abwinomonhprijt 21 «ut pw «sok of f2.73 por kwartaal „Piloten-chocolade" Onlangs meldde de Spaanse pers, dat Mich btf talrijk# be woners der Spaanse leaststreek een onverklaarbare slapeloos heid had voorgedaanUit een onderzoek bleek, dat deze eigenaardige epidemie veroor- zaakt was door hst gebi^uik van chocolade, die als strand goed was aangespoeld. Deze chocolade was voor piloten be stemd en ftevoffe een subshxn- tie, die hen ttfdens lange ver- fcenninffstiJucAfe» tegen slaap moest behoeden. Kisten vol van deze snoeperij waren aan de Spaanse kust aangedreven. Japanse opmars m Birma Febr. (D.N.B.) Do- van een steunpunt in Witftie republikeins didaat? STOCKHOLM, 9 Febr. dnterinl.). Wendell Willkie heeft nu de sprong in het dutefcer. gewaagd en' zal op 4 April bij de voorverkiezingen. van de, staat" Wiscbnshr'het-verjraekdndienen-j candiöaat te worden gesteld van de republikeinse party voor het presi dentschap. Deze "voorverkiezingen, die in vele staten van deUnie ln het voorjaar of het begin van de. zomer voor de grote verkiezingen van November ge houden worden, zijn „slectiewedstriJ- den" der helde grote politieke par tijen, d.w.z. heide partijen houden afzonderlijke voorverkiezingen. Duitse kolonisten keren naar hetvaderland terug EERLIJN, 8 Febr. De A.NP.- correspondent meldt: In verband met de wijziging van bet front in de Sowjet-Unie zijn maatregelen genomen om de talrijke Duitse kolonisten, die sedert de tweede helft van de achttiende eeuw het steppengebicd tussen Dnjestr en Don bevolken,-naar het Duitse Rijks gebied over te brengen. Het aantal Duitse dorpen in het Zwarte Zee gebied in het vroegere Russische gouvernement Jekaterinoslaw, Kher son en Taurië is gestadig gestegen en bedroeg by het uitbreken van de eerste wereldoorlog 1077, met een bevolking van ongeveer 600.000 Duit sers. Deze zullen thans in de gouw Wartheland een nieuw tehuis vinden, waarbij er zorg voor zal worden "ge dragen. dat het verband der dorpsgemeenschap niet uiteengerukt wordt. Ongeveer 140.000 Duitsers hebben tot dusver de 1G00 km lange reis naar Duitsland aanvaard, een moeizame weg door'sneeuw en ys. met wagens en te voet, waarbij zelfs onder de gunstigste omstandigheden niet meer dan 30 km. per dag konden worden afgelegd. De eerste groepen worden thans te Litzmannstadt verwacht, vanwaar zjj naar hun definitieve be stemming zullen worden overge bracht. Daar als gevolg van de tijdsomstan digheden de bouw van eigen boe**- deryen niet mogelijk is, zullen de tbulskerenrien voorlopig als land- Bouwarbeiders tewerk worden gesteld. Moeilijkheden in de Labour- parly STOCKHOLM. 8 Febr. Bij de bijeenkomst der Engelse Ia bourparty op Woensdag zal, naar de Britse berichtendienst meldt, de plaatsvervangende partijleider Arthur Greenwood de eis stellen, dat alle leden der partij de meerderheidsbe sluiten loyaal, moeten respecteren. Kortgeleden is onder dejongere partyloden onrust aan de dag ge treden en. op het ogenblik is de toe stand zo dat .ongeveer de helft van de executieve openlijk in revolte ver keert. Bi! de bijeenkomst der party zal de resolutie worden ingediend, dat alle leden der executieve, de besluiten van de executieve zowel in openbare rede voeringen, ais ook bil' particuliere bijeenkomsten moeten steunen. Vjjf van in totaal 12 leden der executieve nemen een vierkant afwijzende, hou ding aan tegenover deze resolutie. Tot hen behoren Alfred Barnes, John Parker en de vroegere minister van Mijnbouw D. R. GrenfeÜ. Dr. Frih TacH-prljs ui+g^raikL BERLIJN, 8 Febr. (D.N.B.) De Filhrer heeft de dr. Fritz. Todt-prijs, ingesteld voor bijzondere .prestaties op het" gebied van uitvindingen ten aanzien van de productie van wape nen, munitie en weermachtsgereed schap, vandaag, op de tweede sterf dag van Rijksminister dr. Todt, voor het eerst uitgereikt. Tijdens een plechtigheid in een wapenfabriek te Berlijn zijn acht Duitse uitvinders onderscheiden met de eerste klasse van deze prijs, de gouden speld, die door den Führer zelf wordt verleend. Rijksminister Speer en de Reichs- organisatlonsleïter dr. Ley hielden toespraken. Aanslag op Damand verijdeld Naar het Vlaamse dagblad „Volk en Staat" meldt, kon de Franse politie een voorgenomen aanslag op den secretaris generaal voor de openbare orde. Joseph Daraand, verijdelen. Men had hier te doen met een groep samenzweerders, tot welke talrijke ambtenaren van de ml nisteries behoorden. De controleur-gene raal van de posterllen te Vlehy. die eveneens bij de zaak betrokken was, heeft de vlucht kunnen nemen. Het hoofd van de bende, een Jood, werd aangehouden. De Canadese martneautoritelten heb ben bekend gemaakt, dat de mijnenveger Chedabucto ls vergaan, zo meldt de Times" uit Ottawa. De Chedabuctols op de St. Laurens Jn aanvaring gekomen met een ander schip en kort daarop gezonken;/ De woordvoerder van de Finse le gatie lu Washington heeft, naar de Ame rikaanse btaatssecretaris Huil volgens de Britse nieuwsdienst bekend heeft ge maakt, verklaard,, dat de houding van Finland ongewijzigd, ls. Zelfs wanneer Helsinki met de Rardbodem gelijk werd TOKIO, mei meldt Birma: De Japanse troepen in Birma, die op 4 Februari nieuwe operaties te gen den vijand in de sector Boethi- daoeng begonnen zijn om het door den vijand meermalen aangekon digde tegenoffensief, de loef af te steken, hebben hun opmars door het oerwoud en 't onbegaanbare Mayoe- gebergte voortgezet. In nauwe menwerking met de Japanse troepen bevindt zich thans het Indische na- .ionale leger op weg naar zijn vurig verlangde doel: Delhi. Hierby zijn de factoren van belang: 1. Deze veldtocht is door de Ja panners begonnen om den vijand in zijn plannen vóór te zijn en. die in de war te sturen. Op deze wijze is de wet van handelen op de Japan ners overgegaan. 2. Het plan van den vijand, de Birmaweg als het naar T3joengkiag leidende verbindingsmiddel te her openen, vormt een der voornaamste factoren voor het tegenoffensief van den vijand ten aanzien van Birma. Door de thans geopende veldtocht der. Japanners zeü het offensief van den vyand naar alle waarschijnlijk heid tot mislukking gedoemd zijn. )c gemeente Crootschenner bezit één dn mooiste raadhuizen van ons land. :venals de raadhuizen van De Rijp en Craft, werd het gebouwd door den architect en molenbouwer Jan Adriaensz. Leeghwater. (Foto CMS.-KviperJt Sowjei-Unie en Polen BERLIJN. 8 Febr. (AU.P.) De .Daily Sketch" meldt met betrekking tot het Sowjet-RussisehPoolse con flict, dat thans een nieuwe poging gedaan wordt dit bli te leggen. Er zal echter niets over worden gepubliceerd zo lang positieve resultaten niet be schikbaar zijn. Op het ogenblik wint men té Moskou inlichtingen in, hoe ver de bolsjewisten hun landsgrenzen naar het Westen denken op te schui ven. Te. Berlijn meent men uit deze lezing de gevolgtrekking te kunnen maken, dat te Teheran generlei over eenkomsten getroffen zijn inzake het vaststellen van bepaalde grenzen naar het Westen, d.wjz. dat de Sowjet- Unie de vrije hand gelaten werd. In d!tAerhand.wordtjxóLherLiU5eT<i.aari de verklaring van den nieuwen com missaris van Buitenlandse Zaken der Sowjet-Oekraïne, KpmeitsJoek. dat de Oekraïne aanspraak maakt veel verder ten westen van haar lij gende gebieden. Zuivering Wes+-Kroatië EERLIJN, 8/tPebr. (D.N.B.) De zuivering van. West-Kroatië van com munistische benden biyft goede vor deringen maken in voortdurende aanvals- en aqhtervolgingsgevechten. Alleen si by operaties verloren de communisten 246 doden en een. veelvoud van dat getal aan gewon den. KV Dezer aageb; hebben de Duitse troepen een krachtige actie onderno men tegen een-' zeer versterkt ben densteunpunt, -welks bezetting werd vernietigd. De/communisten verloren hierbij 156 dod;en. Er werden talrijke gevangenen gemaakt en aanzienlijke hoeveelheden Wapenen, voorraden en materiaal buitgemaakt. Op één plaats werden 500 mijnen, 18.000 granaten, 30.000 handgranaten en een grote hoeveelheid iiifanteriemunitie buit gemaakt. Dit iijn voor het grootste deel voorradenyan de Italiaanse weer macht, die door- de aanhangers van Badoglio aan de benden waren uit; geleverd. Naar de Britee- berichtendienst van Marine medegedeeld, -dat duikboten Cisco en S 44 van een pa- trouilevaart niet teruggekeerd zijn. en verloren moeten worden geacht. Van dood door schuld vrij gesproken LEEUWABDltN, 7 Febr. Het Gerechtshof heeft den werttulgen- fabnkani G. Hi B. A. te Ter Apel- kanaal, vrijgesproken van het: hem ten laste gelegde: de aan zijn on achtzaamheid. én grote nalatigheid te wljten dood van een viertal arbei ders. z De procureur-generaal had, even als de officier/ van Justitie by de rechtbank te Groningen, welke hem ook had. vrijgesproken, twee maan den gevangenisstraf geëist. Verdachte- ïötd te Ruïscherbroek ■INaorddy kr- Oakik;in .het.,na.jaax..yan .1940 een bunkerinstallatie gebouwd, welke niet overeenkomstig de op dracht gelijk was aan de bestaande, doch, zoals later bleek, wat de nauw keurigheid, soliditeit en veiligheids waarborgen betreft in enkele onder delen daarvan in belangrijke mate afweek. Toen op 23 April 1942 uit een Rijnaak kunstmest werd overge- stert in de bunker, was deze op zeker ogenblik overbelast, stortte naar beneden, en kwam neer op vier daar werkende arbeiders, die aan de bekomen verwondingen overleden. Exploitatie in voortsretcfing KERKRADE, 7 Febr. Op initia tief van een paar grote Nederlandse aannemersbedrijven zal binnen af zienbare tijd een begin worden ge maakt met de exploitatie van het bruinkool veld „Anna", aan de noor- deiyke grens der gemeente, nabij het spoorwegemplacement Kerkrade-Rol- duc. Evenals in de vorige wereldoor log blijkt er ook nu weer veel be langstelling te bestaan voor deze delf stof. die voor de industrie een goede aanvullende brandstof oplevert. In het bruinkooiveld „Anna" een oude concessie van de Maatschappij „Carisborg" te Treebeek liggen de bruinkoollagen van tien tot zestien meter onder de oppervlakte Van het heuvelachtige terrein. De rijkdom wordt op minstens vier millloen ton bruinkool geschat en van welinge lichte zijde vernemen wij, dat de Jaarproductie reeds contractueel ver kocht ls aan Twentse Industriëlen en Nederlandse steenbakkerijen. Het grootscheepse ontginningswerk is,ter hand genomen door de N.V. P. C. Zanen te Heemstede en de fiima Wijnand van Maan en te Arnhem. Tot het voorbereidende werk behoort üe omleiding van de Lichtenberger beek, een onbeduidende waterloop, die echter een belemmering voor het werk zou kunnen opleveren. De ligging van het bruinkooiveld in de onmiddellijke nabijheid van het spoorwegemplacement zal de verle- ding van het. product aanzienlijk ver eenvoudigen. Gedacht wordt aan ver- Tadmg^per^wagcm^tnt.3ccm^waitr.^ie.- bruinkool in schepen kan worden overgeladen. Vermoedelijk zal reeds ln April de eerste bruinkool ter plaatse gewon nen worden. BERLIJN, 7 Febr. (DN/B.) ïn een voordracht voor de buitenlandse pers over het Gouvernement-Gene raal heeft Rijksminister dr, Frank verklaard, dat de gebeurtenissen van de laatste tüd het Gouvernement- Generaal, als bet vaderlandse vesti ging sge bied van het Poolse volk. on getwijfeld rn het centrum der wereld- belangstelling hebben geplaatst. Ons werk. aldus dr. Frank, is van den beginne af geleid door het besef van een grote Europese verantwoordelijk heid. Dat geldt ook voor de verbete ring van vele onhoudbare maatschap pelijke en politieke* toestanden, welke verbetering de "vroegere Poolse staat daarvan zijn wij meer dan ooit overtuigd nooit tot stand had kun nen brengen. Ik aarzel zelfs rüet te beweren, dat de Duitse leiding de millioenen Poolse boeren- de bevrijding uit de weliswaar niet de. jure, maar dan toch de facto bestaande ver schrikkingen van het ergste feodalis me heeft gebracht en de millioenen Poolse arbeiders uit onwaardige so ciale toestanden heeft bevrijd. Ons streven werd in aanzienlijke mate bevorderd door het feit, dat de oor log, die door de toenmalige Poolse regering lichtvaardig -voor buiten landse belangen werd ontketend, by de grote massa van het Poolse volk geenszins populair was. De in de loop van de tyd ingetreden 'algemene stabilisatie var. de toestand op elk gebied "van het economische en openbare leven moest ons sterken in de overtuiging, dat wö de juiste weg hebben gekozen. Wij zijn alle moeilijkheden in het Gouvernement- Generaal meester geworden op een wijze, die de stelling kan rechtvaar digen, dat het Gouvernement-Gene raal thans een der rustigste gebieden van geheel Europa is. Het wil wat zeggen, als Juist op een ogenblik, waarop de Engelsen en Amerikanen, die de vruchtbaarste streken der aarde bezitten- de honger in het door hen bezette gebied niet meester kunnen warden, het betrek kelijk arme en overbevolkte Gouver nement-Generaal in staat is. niet al leen zijn eigen behoeften të bevre- .dlgen. maar bovendien duizenden pakketten kan doen toekomen aan de ontelbare Poolse arbeiders ih Duits land en de Poolse krijgsgevangen en buiten het Gouvernement. Het is voor ons nooit lonend ge weest de dwaze agitatieleugens onzer willen germaniseren of zelfs uitroeien. Dergelijke leugens worden ondubbel zinnig weerlegd door de door ons tót stand gebrachte feiten in het Gou vernement. Het "religieuze leven in het land is niets ln de weg gelegd. Op de katho lieke kerk wordt prijs gesteld als een beslissende anti-bolsjewistische factor b;j het Poolsevolk. Ook het onder wijs is ter hand genomen. Er z«n 13.500 volksscholen met 33.000 on derwijzers, voorts scholen voor handwerkers en handelsscholen, technische scholen. enz. Ook een Poolse pers is weer opgestaan. 9 dagbladen. 11 weekbladen. 9 maand bladen, en 25 vakbladen zorgen voor inlichting, amusement en culturele opvoeding der bevolking. Voorts moet melding gemaakt wor den van de strijd tegen ziekten met epidemisch, karakter. Ter bestrijding van de vlektyphus zijn 100 zieken huizen opgericht en aan de opleiding van Poolse medici is veel zorg be steed. Geen verstoring van orde en rust Spreker behandelde vervolgens de vijandelijke propaganda, waarby hij opmerkte, dat de Angelsaksische en de bolsjewistische propagandaniet altijd gelijke richtlijnen volgden. Met haar leugens heeft de Engelse agitatie haar eigen prestige ondermijnd enj fVan onzen sveciefen verslaCtlcver.) Een collega wil weten, of hy met Kees van Dongen Frans moet spreken, als een Nederlandse journa listieke invasie op het punt staat los te breken over het Paryse atelier van den schilder. Wie zijn vreemde talen niet even „opgehaald" heeft, vóór hij in den vreemde tegenover landge noten komt te staan, kan inderdaad wonderlijke dingen beleven, Maar het is 'met memen en beroemde schil ders. gelijk het met varkens is die men by de staart vat. Zelfs met „mon daine" schilders, die dus met zwij nen soms slechts in overdrachtelijke zin te maken krijgen. Wanneer wij bij Etoile-de Rue de Courcelles zijn ingeslagen, en over de/binnenplaats naar de brede deur van Van Don- gen's Parijse werkplaats zijn geschre- den, wacht de schilder reeds boven aan de trap. Hy sehynt oprecht ver heugd, Nederlanders te. zien. ,.Ik zie weinig Nederlanders meer ln deze tijd!" bekent hij. En die bekentenis verklaart zyn tegemoetkomendheid, Van Dongen's Paryse atelier in het vijfde oorlogsjaar, dat is een stukje van Marianne 44". En er is genoeg stof voor verrassingen in deze enorme ruimte. De grootste verras sing ls een kleine. Wie wist, dat fn het ateilervan den juist zevenen zes- tig jaar geworden schilder een drie jarige zoon ronddartelt? De kleine krullebo! heet Jan. maar hy wei gert zelfs op herhaald aandringen van zyn beroemden vader, ook maar één eukel Nederlands woord uit te brengen. En overeenkomstig zyn ja ren is hy voorlopig klaarblijkelijk meer van destructieve dan van con structieve begeerten bezield, méér uit op vernietiging dan op schep pen. Hij hanteert temidden van tien tallen gigantische schilderstukken een hamer en een heitel op een wijze, die suppoosten in een officieel mu seum tot vertwijfeling zou brengen. Kees van Dongen voelt er echter slechts een lichtelijk ironische teder heid bü- En men komt op het duis tere vermoeden, dat de schilder aan het opruimingswérk een werkzaam aandeel zou nemen. Wanneer hy slechts durfde. Oorlogswende "Want dit is de tweede grote ver rassing in Van Dongen's Paryse atelier: er is iets van een wende gaande, ook hier. Die wende bestaat er niet in de eerste plaats, in, dat' Kees van Dongen in de tulh van zijn woning buiten Parijs, naar hy my vertrouwelijk en met een ondeu gend licht in zyn grysblauwe ogen, meedeelt, thans ln plaats van bloe-, men. uien en penen plant. Het is een wende van puur-kunstzinnïga; aard. Terwyi de „beleggers" op veilingen en in kunsthandels fantastische prij zen betalen voor schilderijen, heeft Kees van Dongen ln het vijfde oor logsjaar veel minder opdrachten dan voorheen. De Belgische gravin Zo-en- Zo wier knap geschilderd portret dicht b\J de deur op de grond staat, ls overhaast afgereisd naar Amerika. De oude Amerikaanse levenskunste-, naar-, die in heel zijn komieke senie- ligheid op een groot doek tegen da achterwand prijkt, is overleden. Ge lukkig niet zonder zijn schilderij ta hebben betaald, zegt Van Dongen. At wat er verder mondain of raar is,: komt niet meer naar Parijs, is eruit vertrokken, of houdt zich muisstil. tJk heb nog niet ontdekt, wat mij eigenlijk plezier doet. Schilderen óók niet", heeft Van Dongen acht jaar geleden ongeveer beweerd. Nu bekent hy me: „Het ls wel prettig, dat er wat mtnder opdrachten komen. Ik kan nu eindelijk eens wat voor mij zelf werken, tot bezinning komen.-' Tekenen die twee uitlatingen aan weerszijden van de oorlogscatastrofe: niet ook in Van Dongen's ontwikke ling twee tegengestelde perioden?: Zolang een schilderij in je atelier staat, is het eigenlijk niet klaar", zegt de schilder ln een ander ver band. Was misschien voorheen omge keerd een schilderU een enkele maal klaar, omdat het zyn atelier verliet? Van Dongen ontmoet ln de oorlogs- stilte een kans om zichzelf te zijn. En: hy ls er dankbaar voor! Het Jongst© werk/ Deze oorlog is hard. Maar hij is:Z nodig, hoe wreed het ook klinkt. Hy is ook ln Vair Dongen's atelier niet alléén catastrofe. De schilder van de vrouwen „met de ogen zo groot als theekopjes" is bezig in de gedwongen, eenzaamheid een ander mens te wor den. Juister: hy is bezig in hoogste en volmaakste zin zichzelf te worden. Op 2ijn ezel staat het laatste werk: een vrouwenportret, waaraan hy schildert. Nauweiyks twintig vier- kante decimeter linnen, aanzienlijk minder dan de juffrouw hoog boven tegen de zoldering nodig had, die al-i/i; leen maar kousen aan heeft en zich in vreemde bochten wringt tegen een - ge vleugelden heer in smoking. Maar binnen die twintig vierkante deci meter groeit een meesterstuk. Zon der ogen als theekopjes en misschien zelfs zonder pretentie van oorspron kelijkheid. Maar met de rijpheid van den meester, die vónd, omdat hy tyd voor het zoeken kreeg. En met de gloed van de jeugd, die voor geen zes of zeven kruisjes halt maakt. Himrkwesfïe voor de Hoge Reed NIJMEGEN". 8- Febr. De heer De K ha4 te Diepenveen een hxils gekocht met het vooropgezette doel. dit zelf te gaan be wonen.HIJ zegde den bewoner den heerR,. de huur op doch. deze beriep zicïi op het üuurbeschermingsbesluit. BIJ verstek- vonnis wees de kantonrechter te Deven ter eerst de eis tot ontruiming toe, doei na. verzet door den bewoner werd dit verzet gegrond verklaard. De kanton rechter overwoog, dat, wil artikel 2 van bet besluit tot zijn recht komen, voor de toepasselijkheid moet worden aange nomen. dat het dringend voor eigen ge bruik nodig hebben is ontstaan nadat de verhuurder als zodanig ls te kwalifi ceren. derhalve ln easu, nadat by door koop eigenaar van het verhuurde ls ge worden.. De procureur-generaal bij de Hoge Raad, die cassatie aantekende ln 't be lang der wet, voerde aan. dat geen grond te zien ls voor r«n onderscheid tussen den oorspronkeUjken en den lateren ver huurder, zoals hier ls geschied. De wet kent haar niet. Gevaar, dat de "bevoegde "beseïier-' ding van den huurder Illusoir zou wor den, Indien men ook hy aankoop ter 'lale van bewoning de actie tot ontrui ming toelaat, behoeft niet te worden Beducht, omdat aan den kantonrechter immers'vrijheid ls gelaten, met alle om standigheden rekening te houden en de belapgen van den huurder. Indien zij dat werkelijk verdienen, steeds de door slag kunnen geven. De Hoge Raad heeft de beschouwingen van den procureur-generaal geheel om derschreven. en het vonnis van de kan- rechter vernietigd. gemaakt, zouden de Finnen niet capi-1 vijanden te...' weerleggen, 'waarin ge- tuleren. iward wordt, dat wij Duitsers de Polen wellicht juist daarom bestaat er op het ogenblik af ln de toekomst gener lei serieus op te vatten mogeiykheld tot verstoring van orde en rust in het Gouvernement-Generaal. Spreker constateerde, dat generlei noemens waardige- daden van sabotage in het Gouvernement voorkomen. Ook plaat selijke pogingen van de vijandelijke agitatie en haar zo nu en dan voor komende provocaties in de vorm van gemene sluipmoorden, slagen er geens zins in de volstrekt te waarderen en correcte houding der Poolse bevolking Jegens de Duitee autoriteiten van het Gouvernement te storen. De over wegende massa der millioenen van het Poolse volk. die eeriyk en loyaal met .Duitsland samenwerkt, en die een fatsoeniyke plaats in de toe komstige vrede wil veroveren,; gaf spreker zijn beste wensen voor een verdere nog vruchtbaarder samen werking in dienst van het nieuwe Europa. Het Poolse volk, zo besloot dr. Frank,, heeft thans onder Duitse lei ding zyn innerlijke economische en culturele vrede gevonden. De kuipe rijen van vyandeiyke agenten zal het derhalve.niet gelukken, de Polen door onderwerping aan Moskouse statuten te - winnen voor afstand van hun Europese toekomst, Petroleum verlichting DEN HAAG, 2 Febr. Van 9 Fe bruari tot en met 8 Maart 1944 geeft elk van de bonnen „54 verlichting" en „55 verlichting/* van de ban kaart „S 121" en dé bonnen „65 ver lichting"' oer bonkaart „S 221", recht op het kopen van één liter petro leum. De geldigheidsduur der bon nen „52 verlichting" en „53 verlich ting" der bonkaart „S 121" ls ver lengd tot en met 8 Maart 1944. Zo als bekend geeft elk dezer bonnen recht op het kopen van één litef petroleum. Grole bontrilefs+al opgehelderd AMSTERDAM. 8 Febr. Twee rechercheurs van het hoofdbureau van politie rijn erin geslaagd, een grote bontdiefstal, gepleegd ln de nacht van 20 op 21 Januari jl. in een modemagazijn in de Kalverstraat, tot klaarheid te brengen. De 21 bontmantels en -capes, die verdwenen waren tezamen circa f 100.000.— waard werden op twee na opgespoord en In beslag genomen. De beide ontbrekende mantels waren aan een. Chinees ln bewaring gege ven, die ze echter, toen. hij bemerkte, dat'er in de buurt huiszoeking werd gedaan, inpakte en in .het water van de O.Z, Achterburgwal gooide. Het dreggen naar de mantels heeft tot dusverre geen resultaat gehad. De drie inbrekers, allen ongeveer 22 jaar oud. zijn gearresteerd. Eén hunner is te WórmerVeer woonachtig. Het SS-Ersatzkammando deelt mede: Iedere gezonde Nederlander. In d.e leeftijd van 17 tot .45 Jaar, kan. zich aanmelden, teneinde gekeurd te worden, voor: De Waffen-SS, -SS-WachtbatalJon ln Amersfoort, Landstorm Nederland, Kriegs- mxrine en de Germaanse SS in Neder land. Tijdens de keuringen worde» alle ISIKlittngEir ^"verifarekt -met betrekking tot verzorging: van, familieleden, duur der opleiding, extra levensmiddelen, etc. Personen, tussen 18 en 30 Jaar, die aan- meldingsplichtlg zUn voor de tewerk stelling, kunnen zich eveneens aanmel den en worden gedurende hun verbinte nis van de tewerkstelling vrijgesteld. Officier tn de Waffen-SS kan leder worden, die na ten minste een Jaar diensttijd zijn .geschiktheid voor de officiersopleiding heeft bewezen. Zijn schoolopleiding Is niet doorslaggevend. Beslissend voor bevordering zijn: karak ter. gedrag,, prestatie. 14 Februari, 914 uur, Ratteraam, 'Deutsche Oberschüle, Westerlaan 2. 15 Fehruari, 9-12 uur. Breda, Restaurant Modern, Markt: 15—16 uur, Den Bosch, Hotel Noord-Brabant, Markt 45. 15 Februari, 912 uur. Venlo, Deut- sches Haus, Egmondstraat 36; 1518 Arnhem, Café Royal. 17 Februari, 9—12 uur, Hengelo, Café Modern, Spoorstraat 18; 1518 uur, Zwolle. Hotel Gijtenbeek. 18 Februari, 9—12 uur. Assen. Concert, hul3 aan de Vaart: 15—18 uur, Gronin gen, Heerenstraat 46. 19 Februari. 3-12 uur. Leeuwarden. Huize Schaaf. Breestraat. 20 Februari, 9—14 uur, Amsterdam, Dam 4. 21 Februari, 9—13 uur, Utrecht, N.V. Huis, Oudegracht 245. 22 Februari, 9—14 uur, Amersfoort, Pol. Durchgangslager. Leusdervreg. 23 Februari, 9—14 uur. Den Haag. Gebouw Amicitia. Westeinde 15, VijfKen faar geëist wegens doodslag MAASTRICHT. 8 Fehruari. Maan dagmorgen heeft voor de Maastrichtse rechtbank terecht gestaan de 64-Jarlge venter-landloper J. R., wegens doodslag. Op 30 October van het vorige jaar heeft hij zijn medekostganger uit een loge ment In de Stokstraat, den 40-Jartgen koopman A. Hendriks, met een dolkmes zo ernstig ln de hartstreek getroffen, dat deze zeer spoedig overleed. Het OU. achtte de doodslag door allerlei omstandigheden bewezen. Ver dachte is een man met een hoogst on gunstig verleden, die niet minder dan 55 veroordelingen achter de rug heeft cn ln totaal zeker wel twintig Jaar ln ge vangenissen heeft doorgebracht. In ver band met.de ernst van het feit en de verzwarende omstandigheden vroeg het O.M., waargenomen door mr. Dautzen- berg, vijftien Jaar gevangenisstraf, Uit spraak 21 Februari. I Yvette Guifbert overleden PARIJS. 8. Febr. (ANP.) Yvette Guilbert is te Aix en Provence over- leden. Van de aanvang harer car rière tot op hoge leeftijd zij werd geboren in 1369 heeft zij als diseuse over de gehele wereld haar triomfen gevierd. Met haar kwam het Franse chanson in al zyn schakeringen tot nieuw en krachtig leven en vele rijn de oude Franse liedjes, die zonder YvetteGuilbert begraven, gebleven zouden zyn in het stof der bibliothe ken, terwijl zij thans gemeengoed zijn geworden van .allen, Yvette Guilbert heeft voorts nog een tweetal romans geschreven, La- vedette" en .Les demi 7tellies", ter wijl zij haar levensgeschiedenis heeft verteld in „La chanson de ma. vie". Petroleum kookdoeleinden DEN HAAG, 8 Febr. Van 9 Fe bruari tot en met 4 Maart 1944 geeft elk der bonnen „18" van de bon kaart U 216 voor kookdoeletnden recht op het kopen van één liter petroleum..-''•/ Hoge prjpen Staakloferif Trekking van Woensdag: 9 Februari 194* f 50.000: nó. 13353: f 1000: COS. 4814. 5137. 14274, 16647, 18905, f 400: nos S571. 10167, 11693. 13511., 18459; f 100: BOS. 23i7 2427, 10900, 12834, 14034, 14728, 15772, 16020, 164T7, 17631, 20583. 20928. Radiopraatje Max Bloftaljl DEN HAAG. 9 Febr. In de serie ..Brandende kwesties" zal Max Blokzijl Donderdag over Hilversum I om 18.45 uur zijn praatje houden onder de titel „Een beslissend jaar". Tot en met 19 Februari: Bonnen 07 en 08 voor brood, beschuit, aardappelen (07 eerste week, 08 tweede week), melk, taptemelk (1%. liter plus 50 gr. taptemelkpoeder), vlees en tabak twee ke'uzebounen '<-• Yoortez-'bleemr-"; havermout: 037 (125 grJ; gort: 0.38 (125 gr.) en reserve D 12 (250 gr.)ryst of gort: reserve E12 (250 gr.); kaas: 039 (100. gr. vette); suiker; 040 (500 gr:);; jam: 041 (250 gr.) vervangings middelen: 042; versnaperingen: 07 (100 gr. choco of suikerwerk» en 08 (100 gr. suikerwerk) lon- derdrankpoeder: reserve C 13, D 13 en E 13 (elk 300 gr. voor vier weken); boter of marga rine: „boter. 07 A" 125 gr. mar garine, „boter 07 B" 100 gr. bak en braadvet, reserve B 14, C: 14, D 14 en E 14 elk 125 gr. boter; zeep: 033 een rantsoen eenheids- zeep, 034, reserve C 10; D 10 en E 10 elk een" rantsoen waspoe- der, reserve E 11 een rantsoen toiletzeep. yV;'.v/ Tot en met 4 Maart: Bon „boter 06 A" (100 gr bak- en braadvet), „boter 08 A" personen tot 21 jaar (125 gr margarine).Z ,/1 Weekblad ,,Sp. r+u verschenen V". AMSTERDAM, 8 Febr. Ondec hoofdredactie van den heer Joh. Raatgever is heden bij de N.V. „De Arbeiderspers" het nieuwe weekblad „Sport" verschenen. Blijkens de inlei ding van den hoofdredacteur becogt dit blad te zijn algemeen en Neder lands. Algemeen ln die zin. dat het niet eenzijdig zal zyn, doch zoveel mogelijk de aandacht zal schenken. aan alle takken van sport, die ia Nederland beoefend worden. Neder lands in deze betekenis, dat het de sportbeoefening in ons vaderland, en de lichamelijke opvoeding en oefe ning in de breedste zin wil zien en propageren als een levensbelang voor het Nederlandse volk. Het eerste nummer bevat artikelen van dr. Hermann Harster, den per soonlijken sportreferent van den Rijkscommissaris, van den Rijks gevolmachtigde voor de sport, den heer H. van Groningen a Stuling en. voorts uitgebreide verslagen. De heer H. W. G. Munzert wijdde een artikel, aan de sportbeoefening der Neder landse arbeiders ir. Duitsland. Van Dam tegen Ettert Woensdag is Februari organiseert promotor Theo Hulzenaar la gebouw „Odeon" te Rotterdam wedstrijden voor beroepsboksers. Het programma luidt: HoofdpartyLuc van Dam tegen Dorus Elten. over tien Tonden van drla minuten. Bypartijen: Luc Lucas tegen Glel de Roode. Kees Graafland tegen Bep Dlesen en Jam Hendriks tegen Nico v. d. Wetering. aUe over zea ronden van drie minuten. Dezer dagen verdedigde de Franss bokskampioen ln het lichtgewicht, An- dré Faméchon zijn titel tegen Loula Thierry, die deze titel ln September '43 aan Dicrlsto verloor. Thierry behaalde een kleine overwinning op punten en kwam dus nnn1«im t-r, hh„u '•'v kwam dus opnieuw in het bezit van. het-: kampioenschap. Nu de Inschrijvingen voor de heker- competitle zyn gMloten, blijkt dat van de eerste-klassers nog hébben lusvschre- - ven VSV. Wagenlngen. Tubantla en PSV. zodat alleen ontbreken BW en Héeren- veen. In totaal hebben ongeveer 630 clubs ingeschreven. De zon gaat vanmiddag onder om 17.40 uur en komt morgen op om 8.08 uur. De maan komt vanmiddag op om 17.56 uur (volle maan) en gaat morgenochtend onder om 8.55 uur De verduisteringstijden rijn In de week van 6 tot 13 Februari van 17.45 uur tot 8 uur.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Schiedamsch Dagblad | 1944 | | pagina 1