wmrmj
'.IwoL.
Van speelmanslied tot
heldendicht
Het Nederlandse stedenschoon
HILLING
Sneeuwvlok - de Eskimo"
pee m
FR1ESCHI
GEUTEN HOEÏI
_DgSï35SSS
Het Nevelingerdiedbezingt in 2500
verzen Siegfried „den Nederlander"
Oude sagenstof
in berijming van
een anonymus
Lotgevallen van een onderduiker (II)
Naar H. Th. v. d. Vlerk
Inkoop goud- en zilverwerk
■Inventarisatie, van
monumenten
Geld»ge bonnen1
H
-Radioprogramma
Een '••j
JJT goede raadl j
a „DE MEUBELBEURS*)
wooasTRAAr u
Toen. omstreeks het jaar 1200 de
bisschop vaa Passau. Wolfger vort
Elienbrechtskirchen, aan '-en z^ner
hofdichters de opdracht verstrekte,
ter opluistering van feestelijkheden
aan het Weense hof. een nationaal
epos op rijm samen te steilen^-znl bij
rich niet bewust rijn geweest de
grootst© bestelling in dit genre te
hebben gedaan, die de wereldgeschie
denis kent. De keuze van den dichter
viel op de aloude Nibelung-sage en
deze berijmde stof nam de belicha
ming aan van een Germaans helden
dicht, dat 39 ..avonturen" (taferelen)
van tezamen 2467 verzen omvatte.
Dit „Nibelungenlled" werd het ge
dicht en grotendeels verdicht of
schoon dit niet zeker is, want men
onderkent op verschillende plaatsen,
vooral ia het tweede deel. de sleutel
op de geschiedenis der Germaanse,
volken verhaal van de strijd der
Germanen tegen de Hunnen. De ver-
- dichting schijnt meer te liggen in
het eerste deel, de sage van Siegfried,
den Jongen held uit «de Nederlan
den" hij zou aikoms'lg rijn uit
Xanten, een plaats tussen Gogh en
Wezel die de boosaardige ..lieve
lingen" een dwerggeslacht, dat de
kostbare nevelingenschat oewaarde—-
bevocht en overwon om met de al
dus verworven schat voor "koning
Guhther van Bourgondlë de. boven
menselijk sterke Jonkvrouw Brunhild
van IJsland to bevrijden en te win
nen en daarmede voor zichzelf de
band van de schoDe KriemMM,
Gunthers zuster, te verwerven. Hij
'wordt door 'skoning» oudsten vazal
Hag«n uit naijver verraderlijk ge
dood en Kriemhild wreekt rich hier-
over op even koelbloedig-geslepen als
'vreselijke wijze door een-strijd van
de Bourgondiërs tegen de-Hunnen te
ontketenen, waarin zij met haar
broeder Gunther en haar lateren
echtgenoot Etzel ten onder gaat,
nadat'zy met eigen hand Hagen, die
•- ook haar zoon had gedood, had om
gebracht.
Geestelijk banter van hef
Germanendom
Ma men waarneemt, hoe het Duit-
se volk bet „Nevelingenlie-d" als
Germaans epos aanvaardt, dan wordt
mefl zich bewust yan de wraakge-
dachte, die altijd in dit volk heeft
geleefd; van het niet aflatend ver
zet tegen onrecht, dat iet zich aan
gedaan ziet, - Niet alleen ademt het
gedicht zelf deze gedachte, maar ook
deU3d, waarin bet ontstond en ook
grijpt de Duitser steeds weer /naar
•zijn min of'meer-vergeten Nibelun-
genlied terug, als hij rijn land in
verdrukking riet. Het licht van.Bar-
baro&sa's machtige kroon was ver-,
bleekt, toen de bestormende kracht
van Hendrik IV, wiens rijk rich van
de Oostzee tot - de Slciliaanse kust
uitstrekte, weer de dageraad deed
gloren van de „staufische" zon, die
onder Frederik H zou opgaan. On
der de latere humanistische Idealen
raakte het Ued wederom op de ach
tergrond, totdat het denkbeeld van
een tot eenheid gesmeed avondland
hetopnieuw naar voren haalde. Zo
kan men het „Nevelingenlled" rien
als bet geestelijk nationaal banier
van het Germanendom.
Doch bepalen we ons tot bet lied
zelf- Het staat vast, dat men in de
6de en 7de eeuw de berijmde sagen
kende van Siegfried en Brunhild;-in
de £de tot 13de eeuw verhaalden de
Noofe?© „saga's" van de Nevelingen
en tegen hen gevoerde strijd. Het
grote NeveUngenlied ontstond, zoals
gezegd, bij de overgang van de lilde
naar de 13de eeuw en werd tot d«
15de eeuw herhaaldelijk overgeschre
ven. Zoals het op ri.chzeir al een
soort herontdekking was van eèn
stof. die rijn bronnen vond in de
ouda sagen, welke in haar berijming
door de „speelmannen" een soort
Duitse minstrelen werden uitge
dragen onder het volk, zo neeft het
ook velen geïnspireerd tot navertel
lingen, die men kan terugvinden
b.v., bi de Noorse „Edda". in de oud-
Noorse „Thidrikssaga" en in - het
Duitse. „Lied vom Hllmen Seyfrid":
later o.a. in Hebbels en Wagners
bewerkingen.
Geen gemeengoed des vcflcs
De .oude „speelmaiisl lederen" wa
ren *heer volksstof, het grote „Nibe-
lungenlied" van de 13de eeuw was
meer ln hoofse trant gedicht en
slechts in zün populaire derivaten
(afleidingen) voor het volk toegan
kelijk; vandaar dat verschillende
schrijvers rich later in meer tij da-
eigeh bewerkingen op deze stof heb
ben geworpen* Uit sommige van die
latere bewerkingen spreekt duidelijk
Romaanse invloed; de dichter van
het oorspronkelijke epos moet onge
twijfeld de ridder-epen hebben ge
kend, die op Franse voorbeelden
entten en door de troubadours
werden verbreid. Aangezien de trou
badours ook meest voor de edelen
optraden- en zelf dikwijls van rid
derlijke afkomst waren, kwam door
hen het Nevelingenverhaal niet
rechtstreeks tot het volk. Dit is meer
het werk geweest van de Duitse
„speelmannen" en van de latere be
werkers; ril maakten het „speel-
mftuslled"^ tot een Germaans hel
dendicht- van nationale strekking.
Berst de popularisering van het
Nevelingenlled bracht rijn bijzondere
eigenschappen naar voren: de op
bouw der handeling, de schildering
van het wezen en de ontwikkeling
der mensen en de Kunst, goddelijke
- en., menselijke karakterstegenover
elkaar te stellen. Het zou te ver voe
ren en eigenlijk een ontleding van
het omvangrijke epos vereisen, dit
met voorbeelden aan te tonen. In
Frankische epen als het ..Roelands
lied" en de geschiedenis van Grego-
rius van Tours vindt men een soort
gelijke ontwikkelingsgang als bij het
Germaanse „Nevelingenlied" als go-
thisch heldendicht, doch nergens zo
verbreid als dit laatste, dat van de
Oostzee tot de Noordelijke IJszee, van
daar tot aan de benedenloop van de
Rijn en. verder tot ln Polen werd
uitgedragen. -
VoorbeeW 'vanaheldendom
Had de dichter van het'Nevelin
genlied rich boven zijn ^'d en rijn
volk uitgeheven, dan ware zyn werk
wellicht het grootste en machtigste
Germaanse epos geworden, dat. inde
tijd der mythen...en Germaanse goden
ontstond en-door alle eeuwen heen
alles in zich sloot, wat het Germaan
se volk aan heldéndam schiep. Goethe
heeft eens gezegd, 'dat het Nevelin
genlied ln hem een afkeer wekte; om
dat hier. geen machtige en goede
bovenaardse wereld boven de verwar
ring én verduistering van de mense-
iijfce vrees voor de onderwereld met
haar geheimen uitsteeg. - HU kan
gelijk hebben, maar al verheffen de
helden uit de Nevelingensagen zich
niet.' boven het bovenaardse, doch
staan rijaltijd tegenover elkander
en tegenover de goden, hetgeen hen
steeds naar de ondergang drijft, het.
volk rindt -bezieling in de moed, de
trouw en de opoffering van zijn hel
den, die allen door verraad, strijd en
wraak ten val komen en eigen eer
en leven niet tellen, als het erom
gaat, tegen deze euvelen de strijd
aan te binden. En dit blijft tevens
het onsterfelijke voorbeeld voor alle
Duitse helden.
Tactiek iri hèt Oosten
SS-PK. Een, compagnie SS-paatser-
greoadiers vocht verbitterd om de kleine
terrelnlnzinkiQg; .Ingegraven ln de haid-
hevroren aarde Lagen de mannen ln de
nauwe deiiOngsgaten. Maar de Sowjet*.
die de. tegCaoverllgKeiide bosrand bezet
hadden. Konden van daaruit de Duitse
stellingen, overzien en hielden onze
mannen door granaatwerper» en boom
scherpschutters onderschot.
Daardoor konden de pantsergrenadiera
zich overdag nauwelijks bewegen. Maar
ook, nachts was er geen rust. Ai» roof
dieren slopen de Sowjats steed* 'weer
van de bosfcalnt, die zich donker en
dreigend tegen het sneeuwveld aftekende,
ha een Woedend handgranatenduel was
het tot nog toe steeds gelukt een in
braak. der Sowjeta in de Dulue steUlngen
te verhinderen. Maar iedere morgen, die
huiverig en grauw opsteeg, zag nieuwe,
leeggeworden üekklngsgaten In onze
linies.
Tot op zekere avond het verrassende
bevel van de Dultae leiding kwam,
stelling, op te geven en onbemerkt op
een hoogte terug te trekken. Geholpen
door nevel-'en. sneeuwjacht ging het
ruimen der inzinking vlot en zonder
verliezen. De Sowjets echter, op iedere
4>ok nog zo onbeduidende vterreinwinst
bedacht, stootten direct na en namen
nog lh de volgende- nacht onze vroegere
stelling ln. bezit.
En Juist dat was de. bedoeling der
Duitse leiding geweest. Want thans
waren het de pantsererenadlers, die van
U1$ de hoogte het bijna dekklngloze
terrein konden overzien. Onafgebroken
dekten zij de terreinlnzlnklng-met hun
geconcentreerd vuur en de vijand moest
het naar voren leggen van 'rijn linies
duur en bloedig- betalen. Te l^at be
seften zij ln de val te zijn gelokt en
verzwakt door hoge verliezen besloten
zij onbemerkt ln het holst van de nacht
terug te trekken.
Doch nau-welljks waren de eerste
Sowjets uit hun dekklngsgaten gekropen
of de compagnie der 38-grenadiers zette
tot de tegenaanval aan, wierp den vijand
niet slechts uit zijn stellingen, .maar
stootten tot de bosrand na, waar.de
volkomen verraste vijand, verzwakt
door de onverwachte verliezen ln de
terreinlnzinklng, nu ook deze. veel gun
stiger stelling, niet meer kon houden.
Zo bracht weer eenseen omzichtige,
verstandige leiding succes, door bewust
een. lindstroofc op te geven'en daardoor
denfiïegenst&nder dwong, zonder mede
dogen zijn soldaten te otteren.
SS-oorlogsversiaggever
P. E. Rings.
Siegfried doodt de draaft den
reuxengod Fafnir en verwerft zich
so de Nevelingenschat en de bevrij
ding van de sluimerende Brunhild.
{Cliché AJ>.J
*,i nagezond» mededeling)
- voor.
- - HOXtEBÖAMSlSDIJK 26»
TÖ-EFOON C7593 SCHIEDAM
Op een avond, toen hij heel-erg
agn huis moest denkên, brak
hij met het complot. Zwervend vaii
toevlucht tot toevlucht veranderde
er iets in de gesteldheid van dien
groten, sterken jongen. Een zekere
angst-psychose maakte zich van hem
meester en wanneer Aff ergens
voor de zoveelstemaal weer in een
ander vreemd bed te slapen lag,
Ttön het gebeuren, dat hij wakker
schrok, met het klamme angstzweet
op gijn voorhoofd...,
Niet altyd klopte het met de sieun
ban de organisatie».
Dan ventte Kees als bedelaar
met een bepaald soort ansicht-,
kaarten,.:r-:-'y
Zijn gevoel van eigenwaarde kreeg
daarbij. een deuk, maar ja, Kees
vno es t wet, want wanneer je eelt"
maal ónder bent, dan 4» er geen
terug meer
Of was dat laatste een mittver-
etandf v-
Tot zijn geluk ontmoette Kees een
ouden schoolvriend. Toen gij elkaar
de laatste maal tagen, hadden zij
altebei een. baas en al pratende wa
ren gij tót de slotsom gekomen, dat
èen voor den ander niet behoefde
onder te doen.
Dat was ruim'anderhalf jaar ge
leden.] ":.-vvv '.v',>-v:
En nu deze ontmoeting.
,JCees, kerel, hoe gaat het met
lout"
Zij hadden elkaar de hand gedrukt
enheel even teas er een pijnlijke
stilte geweest. Meteen had Jan gz~
voèld, dat er iets aan mankeerde.
Vertel op, jb, heb je moeilijk
heden t" o -V'
Kees had niet gesahroomd, zijn
hart té luchten: vertelde, dat-ie
zónder was, dat-ic „een duikt' had
genomen^i^Een .oom van me eei, dat
het maar voor een week of wat
nvulg w» ^'sr 7?ï«<»7^ 'i Suurt nu al
drie maanden. Steeds opgejaagd, af-
hankeOjk van anderen. En hoe lang
nogt". -
Toen was Jan gaan vertellen!
Jan had in 't zelfde schuitje ge
varen. W4»t er dus mies van! Drie
weken had hij het volgehouden.
Toen wa» het verlangen naar regel
matig werk hem te sterk geworden.
Dat leven op de schobberdebonk en
die onryst was niets gedaan. Buiten
de tra* om had hH iets gekregen
bij een aannemer.-Werk in eigen vak,
en goeie verdienste, tfa verloop van
tijd kwam het uit, dat Af) zonder
arbeidsvergunning werkte en toen
ze hem daarop grepen, had-ie een
ogenblik in z'n rikketik gezeten,
dat-ie regelrecht naar Amersfoort
of naar Yüght eou worden gezon
den. Maar dat liep dnders!'
- Rij trof een ambtenaar, die het
waardeerde, dat hij eigener bewe
ging de brui had gegeven aan het
onderduiken, „yoor Jongens van
jouw slag weet ik nog wel een
gaatjeEn Af) had hem ten
toerk-object genoemd, waar Jan
aZ meer dan een half jaar met veel
pleizier zijn jeugdige arbeidskracht
tn dienst stelt van onzt Volksge
meenschap.
Wat een toevamge ontmoeting al
niet kan doen!
Kees is na dat gesprek met Jan
naar Au(» gegaan om met Vader te
praten. Vader heeft het er lang en
breed mtt Moeder over e« ten
slotte ie hij eens gaan informeren,
of die jongen van 'm" er moeityk-
lijkheden mee trou kragen, wanneer
Af) zich weer aanmeldde.
Kees, die na zijn bittere ervarin
gen als onderduiker maar al te graag
weer aan. de slag wilde, heeft de
gelegenheid te. baat genomen om
straffeloos „óp te duiken".
Een aannemer - van bouwwerk en
kon hem gebruiken en kijk, nu is
t-ie weer op "dreef! Kif heeft weer een
heerlijk gevoel van eigenwaarde.
In zjjn lotgevallen als onderduiker
had voldoende stof gezeten, voor oen
spannend feuilleton. Wij volstaan
met korte verhalen en- een goed be
richt: voor jongens als Kees is er
een kans om weer aan de slag, te
gaarr. Kees en zijn lotgenoten wordt
de gelegenheid geboden om te óht-
komen aan de demoraliserende ge
volgen van een lichtzinnig genomen
be»Juff. Wie weet wat onderduiken
betekent, zal'deze kans benutten om
weer óp te duiken.
Naar aanleiding van een bericht
over opmeting en. te Nijmegen aan
percelen, welke uit cultureel of histo
risch oogpunt- van oudheidkundige
waarde'zijn,'heeft het ANP, zich te
bevoegder plaatse om inlichtingen
gewend. Het bleek toen, dat het hier
betreft een klein onderdeel van een
groot werk, de gehele inventarisatie
van het stedenschoon ln Nederland,
ter hand genomen door het Rijks
bureau voor de Monumentenzorg.
Reeds vroeger waren pogingen in
een zelf de.richting gewaagd, waarbij
men evenwel uit moest gaan van het
beginsel van werkverschaffing.ter
wijl bovendien slechts opmetingen op
beperkte schaal konden worden .ver
richt, zodat bij"gebrek aan^voldoende
fondsen slechts weinige monumenten
voor een volledige registratie in aan
merking kwamen.
Inmiddels is. evenwel de overtuiging
gerijpt, dat het stedelijk schoon niet
slechts wordt gevormd; door eén al
tijd gering aantal zeer belangrijke
monumenten van geschiedenis en
kunst, maar'dat Integendeel Juist de
reeks kleine gevels van een meesten
tijds bescheiden vorm een over
wegende factor In het stadsbeeld vor
men. De eigenlijke stoot tot het aan
vatten der inventarisatie werd gege
ven; door de Nëd. Oudheidkundige
Bond. Na talrijke besprekingen, waar
bij ook de mening van den inspec
teur kunstbescherming werd gehoord,
werden aan 't einde van' het vorige
Jaar Voldoende middelen ter beschik
king gesteld van genoemd Rijksbu
reau, zodat met de inventarisatie kon
worden aangevangen.
Men is bij deze inventarisatie van
een situatietekening uitgegaan, waar
op de gehele plattegrond van- de te
inventariseren stad staatafgebeeld
en de straat, en plein wanden worden
gewaardeerd naar hun ouderdom, Met
deze plattegrond corresponderen de
opmetingstekeningen der wanden,
waarop de ouderdom van alle belang
rijke en -onbelangrijke gevels ver
meld' staat, Bij het vervaardigen van
deze tekeningen, die in een oogopslag
een beeld ..geven Van. het straatbeeld,
werd gebruik gemaakt van kladschet-
sen. ter plaatse uit: de hapd vervaar,
digd, en van netschetsen, veelal voer-
zien van detailtekeningen op een
schaal i op 50 die op de architecten-
bureau's tot stand kwamen.
Met de te verzamelen gegevens is
in de eerste plaats de documentatie
ten ^opzichte van onze Nederlandse
monumentenschat grotelijks gediend.
Anderzijds houdt de gevolgde me
thode ook aanzienlijke mogelijkhe
den voor d'e toekomst in. Bij aanvra
gen voor sloping en verbouwing vap
onderdelen van de opgemeten gevel-
wanden is het immers- In een oog
opslag mogelijk een oordeel te vor
men over de wenselijkheid van een
by een dergelijke aanvrage voorge
stelde wijziging in het stadsgezicht.
Omdat alle gehouwen, ook de ar
chitectonisch of monumentaal onbe
langrijke gevels, geregistreerd staan,
is men in. staat het stadsaanricht te
beschermen en-te verbeteren. Van
zelfsprekend worden ook van belang
rijke achtergevels en .van typisohe
plattegronden opmetingen vervaar
digd, terwijl tevens wordt gestreefd
naar een zo groot mogelijke volledig
heid bij het verzamelen van fotogra
fische gegevens.' Van dit alles wordt
de aanwezigheid vastgelegd op de
hierboven vermelde situatietekening.
Ook voor. het onderwijs aam student
ten in de bouwkunsten aan leerlin
gen van middelbare en voorbereidend
hogere onderwijsinstellingen zullen de
op deze wijze verzamelde gegevens
zeer nuttig gebruikt kunnen worden;
terwijl ze eveneens voor het vreem
delingenverkeer een dankbaar hulp
middel zullen blijken. y :f.
- Volledige, gegevens werden bereids
verzameld van Heusden, Edam,- vOir-
schofc. Oudewater en Thora, Te Enk-
hulzen, Alkmaar en Hoorn is men
óf reeds bezig öf een definitieve be
slissing wachtende. Hasselt, Elburg,
Broek in Waterland, Doesburg, Fra-
neker en Hilvarenbeek zijn de plaaf
sen, die binnenkort aan de. orde ï5ü1-
len worden gesteld. Zo volgt Nijme
gen ook te zijner tijd.
De werkzaamheden geschieden in
nauw contact met de plaatselijke
autoriteiten, die behalve hun finan».
ciële medewerking ook de voor. het
.werk bruihbfiïe gemeen te-ambten arep
met ongekend enthousiasme ter be.
schlkklrg/atellen. -
Daar de hier beschreven documen
tatie uit een oogpunt van cultuurbe
scherming-en wetenschap van zeer
groot-belang wordt geacht,heeft ae
secretaris-generaal van het departe
ment van Opvoeding, Wetenschap en
Kul tuur bescherming den directeur,
van het Rijksbureau voor de Monu-
mentenzoig een creöiet van, 60.000
voor het uitvoeren van deze werk
zaamheden. verleend.
Voor.de kinderen.
7—8—9—10
<5—1—2—3—
8—1—2
Twee raadsels van oom Jan
fleste nichtje» en neefjes! -
Deze Keer heb Ue zelf eena twee
aiemafcfcelljlco raadsel#voor Jullie op1-
ïezoebt. Het eerste .1# er een voor de
meisjes en. Jongens, die veel lazen en
ltldt als volgt: De laatste lettergreep
van een flinfceplaats ln Gelderland,
de naam van een bloemensoort en een
ander woord voor „gij", vormen met
z'n drieën de naam van een zeer, bek
kend sprookje. Hoe heet dat sprookje
en hoe de plaats ln Gelderland, de
bloamensoort en het- andere woord,
voor „eb"?
Het tweede Je .een heel eenvoudjgr
"letterraadsel, zie maar: Het gehele
woord bestaat uit -tien letters en is
de naam van een man, dia zich heel
veel met kinderen bemoeit.
6—9410 betekenen: nog een».
34—3 is een boom.
2—945 betekenen: naar bene
den.
is do wandelplaats van
de kippen.
is een hard metaal,
doet pijn.
geeft Jicht en warmte,
betekenen: anderen.en
ik tezamen.
S6—7—3 Is een dier.
Oplossingen van beid^r&adsels weer
te zenden «ten Q~om Jan. p.a. Redac
tie „Het Volk", Heitel veld 15, A'danu
De oploasmg van de .belde vprlge
raacWels? Hem brandt is natuurlijk de
naam van den «chUder. dia Corrle do
Best bedoelde. Do verschillende woor
den. die naast elkaar moeiten staan,
waren1 patroon kleed klimmen
kabel sterven klaar vlinder
baden grotten. Uit het raadsel
van onze vriendin CFerde de Winter V
kwam natuurlijk ,'Jïet V«k". -Do vijf
tien prijswinnaars waren deze kèer:
Piet Bosma, Greflcenatraat 12, Bruns-
srnn: Llza Gorter, Hertogstraat 33,
Heerlen: AUs Dijkstra, Celebeastr. 64.
Wormerveer; Corry v. d. P'oiym, Feit
drechtsestraat 5. Schiedam: Aad mm-
der. Edlaonpleln 5a. Schledamv Koos
v. d. Wllüt, Dr. Sauerstraat 9, Kethel;
"W. I/beton. Banleratrait flpa.Rotter
dam: Annio Vink. Schaapsdrift 92,
Arnhem; G. J. TuLnder, t Veld, An-
gerlo: Dlnie Pouweloen, Moienpoort
straat 3, '*-Heerenberg; Teublna Prak,
p.a. Hr. Jan Prak. Wedde A 41-1; :aU»
Belshmzen, Hoofdstraat 88. Gasselter-'
nljeveen: Lennia Hulsman, Wtwsen-
berghstraat 8, Groningen; WLm Waan-
ders, Nieuwe Rijn 108,. Lelden; Nel
Vrolijk. leplaan 117, Rijswijk.
Wie zullen da twaalf winnaars wor
den van de prijsjes, die Ik deze .week
uitloof? Doe Je best maar! Met har-
ttlljït eroetta
Vcor de. vrouw
Eenvoudige* nagerechten -
Onderstaande recepten zijn met be
trekkelijk weinig melk of zonder melk
to bereiden.
Strooppuddtng: 8 kopjes1 (8
dl.) water, a lepels stroop. 3 lepels
citroenpoeder of kaneelsurrogaat, l ia'
lepels suiker, 7 eetlepels aardappel-
griesmeei, iets zout. Het water met
iets zout ann de kook brengen.';Het
aardappelgriesmeel en suiker met' el
kaar vermengen en dit mengsel onder
goed roeren In de kokende vloeistof
strooien. De pudding een paar minu
ten zachtjes doorkoken, tot do meeste
korreltjes dc-DrschlJnend zijn gewon
den. De stroop en het eltroeapoeder
*of het kaneelsurrogaat aan da pudding
toevoegen en er goed mee vermengen,
D« massa ln een met water omgespoel
de vorm gieten en koud laten worden.
Naar verkiezing een vanUlesau» bU de"
pudding geven, -
Caramel vla:- 1 1 taptemelk of
3. taptemelk ea J l water en een
klontje margarine. 6 4 8 lepels cusjird-
poeder. fi lepel» suiker (wat koffle-
atroop). In een koekenpan of braad
pan 3 h 4 lepels suiker zonder roeren
tot caramel laten branden. Het cu*-
tardpooder met; ongeveer twee lepels
suiker en een beetje melk tot een glad
papje aanmengen. De rest van de
melk aan de kook brengen, evenals
een weinig water, BIJ "de tat caramel
gebrande suiker een scheutje kokend
water gieten, zodat alle caramel op
lost. De kokende melk toevoegen en
wanneer het voor de kleur gewenst' ls,
ook een weinig ,kofflestroOp. Deze
caramel melk met het aangemengda
custard poeder binden en enige minu
ten laten doorkoken De vla onder af
en toe roeren koud laten worden.
f Tot «D. met 13 Mèi;
Bonnen 19 en 20 voor braod,
beschuit, aardappelen (19 en 19
toesl a e eerste week, 20 en 20
toeslag tweede weekj vlees,
melk, taptemelk en tabak
(keuzebonnen.)
VoorU voor, bloem: 112 en-113;
havermout: 111 <220 gr.>; gort:
D 37 Reserye (250 gr.); kinder
meel of voedingssuiker: E 37
Reserve (250 gr.JJ boter: 19 A
en 19 B boter (125 gr. boter of
margarine of 100 gr. bak- én
braa,dvet),-t. eh m. 27 Mei 20 B
boter 125 gr. boter (pers. 4 tot
21 jaar); baas: 110 (100 gr. ma
gere; suiker: 109 (500 gr.)jam:
108 (250 gr.)vervangingsmidde
len: 107; versnaperingen: 19.(150
gf); zeep: 105 één rantsoen een.
heidszeep; ;106, Reserve C. D en
E 34, elk ééir- rantsoen ^was-
poeder; Reserve E 35 één
rantsoen toiletzeep. Voorts de
oude zeepbonnen 080 alg., 081
alg. en Reserve C. D'éu E 26;-
scheerzeep: R 05 tabak.
ZATERDAG G 1®EJ 1944 J
rtna,vm«m
IEDEREEN ZEGT:
NET ECHT'
i: -■
Kroniek van de
Volkstuin
Wij kellners
weten al niei
beter: ..tweethee'' is
Nettie. Maar wij weten S
wanneer er later weer theê
wordt besteld, zal "t steeds zijn;
VAN
Dtrettdur: H, J. Kerkme«Bt«r, QUssum;
hoofdredacteur; Hendrik Llndt, Amster
dam; plv. hcsofdredacteur: ir. A. H. de
Knaa van Donwcr, Haarlem; chef der
redactie: 8. van .dB Velde. Rotterdam;
verantwoordelijk voor de advertentie#:
A_ H. Lammer#, Amsterdam. K)l<
De zaak
door
Ricarda Ruch
„De Jalóuzle zelf 2ou ik als het
demonische willen aanduiden", zei de
ander. „Ik geloof in elk geval, dat
het hier een geval van hysterische
moordlust betreft, die niets anders
is dan verdrongen liefdesaandrift. Of
schoon Deruga's echtgenote hem, vol
gens de verklaringen van. deze, goedé
komische Brutta beminde, vindt hij
geen bevrediging. HIJ wekt haar angst
op, maar zijn begeerte blijftonbe
vredigd en zal ook boven haar lijk,
niet verdwijnen. Dergelijke ongeluk-
kigen ziJn de eigenlijke vampiers uit
de legende"
,Jk betwijfel niet. dat zoiets be
staat", ,zei Beroburger, „misschien
heeft ieder mens zelfs iets van een
vampier lnzich, doch lk kan mij
niet verenigen met Uw methode, die
ln het geheel geen rekening, houdt
met de van buiten "af inwerkende mo
tleven. Deze motieven zijn aanwezig
en oefenen zeer zeker; hun Invloed
uit." - -
„Op gezonde mensen, Ja", ant.
woorde. Von Wydenbruck, „maar op
zieke nauwelijks of slechts om naar
belleven in practilk te worden ge
bracht. BU Deruga wijst zijn hooget-
merkwaardig vermogen zich zelf uit
te; schakelen, wanneer hem dit te
pas komt,'alleen al op hysterie., HU
is zeer prikkelbaar, gemakkelijk tot
tranen geroerd--en even later uit
steen gehouwen. HU 'ia dan niet meer
aanwezig, om zo te zeggen.' Als. hij
bet - wilde, zóu hij het misschien
klaarspelen rich werkelijk in tweeën
te splitsen en don hadden we een
geval van schyzophrenie."v
„En de vrouw?" vorste Bernburger,
„waarom denkt U;.dat de vrouw hys-
terisch is?" i
,Haar vreesachtigheid .Iseen vol
doend symptoom", zef dr. Van Wy-
denhruck. «Let U eens op, hoe moord
lust en vreesachtigheid op elkaar rijn'
afgestemd. Het Js zeer merkwaardig,
hoe dergelijke naturen magnetisch
naar elkaar toe getrokken worden,
om aan elkaar hun typische eigen-
aardigheden te versterken en hun
noodlot te vervullen. Alle hindernis
sen verbrekend treedt de drang tot
zelfvernietiging napr voren, ais raad-
selachtige hartstocht."
Het Tvas of deze gedachtegang
JVfcenfncren en.
".van
MEULDtJK
L.X IF.v'.WT.l-'lai»
Ha- en snijbonen
Z o langzatnerhand is de tijd voor
Jaet leggen van ria- en snijbonen
aangebroken. Yrh belne 6oorten komen
zowel stam- ala stokbonen voor. Stam
al o- en snijbonen dat zijn dlfc soor
ten. welke geen booggroeleade gewas
sen zijn,'dus geen steunsel behoeven
m de vorm van ISttenkunnen Iets
Troeger woeden gelegd, en tevens ook
later dan stokbonen. De laatste leg-,
gen we liefst zo omstreeks half Met,,
wanneer do zekerheid bestaat, dat
nachtvorsten ons geen parten meer
kunnen spelen. Wat de stam-slabonea
betreft kan verder gezaaid worden tot
half Juli. de stam-snljbonen op rijn
laatst een maand vroeger.
De afstand tuasen de rijen laat men
hetbeste ongeveer een halve meter
bedragen. De onderlinge afstand op
de rij ls £K> era Van. de snijbonen
moet men volstaan met twee bonen
bij; elkaar te leggen; van de slabonen
neemt men er. op iedere 30 cm, af-
atand drie stuks bijeen.
Een voordeel, aat do stambonen
hebben boven de stokbonen. is, dat
s:1j met schralere groud genoegen
nemen. Voor het overige verkiest het
echter aanbeveling, dat de grond goed
doorlatend, doch ook weer niet te
..weelderig" ja. Bij de bonen gaat het
ons namelijk niet:om een sterke biad-
ontwlfckellngy die ln dat geval al te
zeer ln de hand wordt gewerkt,
Evenals bij ,alle bonen en erwten
kan ook bij de stam- en stoksla een,
„nestje" worden gereserveerd, datla
een groepje dicht opeen op een be
schutte plek geplante bonen, die wo
reserveren voor het geval, dat onze
bonen niét alle opkomen.Met het
„nestje" kunnen we - dan altijd de
lege plaatsen vullen,,
Stokbonen vragen Immer tets meer
zorg dan stambonenv Het bepte doen
we. de Btokkea kruiselings tn verband
te zetten. De keuze- van materiaal la
uiteraard niet groot meer. zodat we
thans maar roeien met. de riemen, die
we hebben. Een goede 'oogst en een
onbelemmerde groei moeten we onze
bonen echter zoveel mogelijk verzeke
ren. Zo doen we er goedsan, de
piramidevorm zoveel mogeiljfc to ver
mijden. .Bij de piramidevorm worden-;
namelijk de stokken bovenaan bij el
kaar gebracht, Het gevolg hiervan ls.
dat veel ranken Ineengestrengeld raken
én veel bloesem verloren gaat BIJ,
stokbonen kan een groter aantal bij
een gelegd worden dan bij stambonen
Snijbonen nemen we doorgaans vljr
stuks, slabonen zeven stuks. Wat de
riohtlcg betreft, zetten we de. rijen
zoveel mogelijk ln een richting Noord-
Zuid: Hierdoor bereiken een zo intens
mogelijke belichting, hetgeen voor
bonen ln het algemeen we* zeer be
langrijk is.
BU het gebruik van stokken van
onbekende herkomst, of wanneer de
bonen het vorige Jaar aan- ,joest"
laden, i« het goed. de. stokken te ont
smetten. Hiervoor 2ijn - verschillende
praeparaten in de handel.
Jlclbn v^rsteriit
en ie lekker!
De kinderen drinken het gr«
en h«( doet ze zoo goed.
De Versterkende
Kinderdrank
Voor ieder kind tot 13
Jaèr een pak.
rv.
„Wat", zegt Pen Kwen ver-, »29.Flet.Punthoofdstaat een ogén-
wondeird, „moeten we die deur tn? bldk te auizeboilen. „Daar «nap Ik
Dat ïs. toch geen hotel?"' - „Jewrf", niks van", bromt^ hij; „Wat- een
;zegt.Knara: vlug-, „maar dit fis een vreemde bediening iadat-nou. Waar-
achtefdeur. Gaat u voor, meheer!"' om mag: ik niet in het hotel en waar-
Pen Kwen stapt binnen, achter hem om schreeuwde Pen Kwen?,Ze rullen
Knots en Knars. Maar...:, al» Piet toch niet...." Daar komt Sneeuw-
Punthoofd ook naar binnen wil gaan, vlok aangehold. „Ha, Plet", schreeuwt
wordt de deur met'een daverende hij, „pas op vcor <lie manneg,'hoor!
klap vlak voor z'n neus cUchtgetrok- Het zijn boeven. "Waar ls Pen Kwën.?"
ken. Terwijl, hij verschrikt achteruit „Die hr met die mannen achter die
springt, hoort nij hoe binnen Pen deur. verdwenen"; 2ëgt Pietlang-
Kwen. een schreeuw geeftl v zaam. „Watt!" schreeuwt Sneeuw-
vlok.- „Dan Ia-Ie ontvoerd!"
rich;aan Justlzrat Fein had mede
gedeeld:
Toen hij m afloop van de zitting
zijn cliënt aantrof, zei hy tot hem:
JiUlster.. eens, dokter, ik gel-oof, dat
we kans van slagen zouden hebben,
Indien ,we zouden, proberen- U„als
krankzinnig voor te steUen.".'
,Z>oe wat U wilt", zol Deruga, „lk
Iaat alles aan U over.: Daar fle een
zeer goedmens - ben, die fde dingen
riet en noemt, zoals 2» zijn, ls. het
zeer goed mogelijk, dat men mij voor
krankzinnig houdt."- - -
De Justlzrat gaf het voornemen te
kennen samen met Deruga het mid
dagmaal te gebruiken. Meester Rei-
chardt zou wel wat eetbaars hebben
en voor. sover hem: bekend, had die
oude heer.zelfs Ti goed wijntje. Zon
der .een teugwjjn; ee.n goede sigaar
en een kop koffievóelde hij zich
zeker niet in staat om 3 ïiux opnieuw
aan het werk te gaan.
„Goed dot U meegaat", zei Deruga,
„dan kunnen we nog een beetje bab
belen. Maar luister eens", zei hij
plotseling, „gaat U werkelijk me« tilt
sympathie of wilt U uw ult&orsnJT
beste Vriend" lachte de Jus.
tlzrat, „waartoe ben ik er dan eigen
lijk? Ik. behartig uw belangen en als U
verstandig was, zoüdt U mU vante
voren allerS verteUen, in plaata van
daarmède op een ongelegen tijdstip
en in Uw eigen nadeel voor de-dag
te komen. Man, U maakt iemand
het werk waarachtig niet gemakke
lijk."
„Ale- lk na. twintig Jaar onver
wachts een oude vriendin terugzie",
verontechuldigde Deruga zich, „raak
lk natuurlijk aan het praten. U had
me .moeten waarschuwen, Voor1 de
rest laat het mU koud."~*
In Deruga's kleine, ouderwets, ge
meubileerde kamer stond de tafel
reeds gedekt en er; behoefde slechte
een tweede couvert te worden' bijge
plaatst.
Nadat de Justizrat zijn eerste hon
ger gestild had, leunde hij behaaglijk'
in zijn stoel achterover en sprak: „U
schijnt toch erg veel van uw vrouw
gehouden te hebben!"
CWdrdt vervolgd)
ZONDAG 7 MEI
HILVERSUM I. 414.4 xn. 7.20 Cello-" CQ.
gltaar5Oli.'8.0ü De zin. van hft boer zijn.
8.15 Progr.overe,: 8^0 Grain. 8.45 Godsd,
uitz, 9.00 Nieuw». 9.15 Zondagmorgen
.zonder zorgen. 10.00 Beatrijs. 11.00 Hong.
orkest Bandl Balogh. 1130 De stem der
S3. 11.40 Graai. 11.45 Voorwaarts keme-
raden. 12.00 Nieuws. 12.15 Ars nova et
antlqua.- 12.45 Nederl. Verbond voor
Slbbekunde. 13.00 pianosonates van
Beethoven, IX. 1^.30 De scbljnwerpér.
14,00 Concertgebouworkest. 15.00 Luis
terspel: ,Het koor stort in". 15.45 Mu
sette -orkest.. 16.15, Gram. 16J25 Staf-
muziekcorps' Baagse 'Politie, 10.55 Sport
uitslagen, 17.0Ü Cabaret „De .Splnnekop'\
17J0 Orkeat Gerard, van Krevelen. 18,15'
Nederlandse volluklanken. 19100 .Nieuws.
19.10 Spiegel van de, dag, 19.15 Sport
van de. dag. 19.30 pperaconcert Bun.v.
Gustaaf de Loor, ténor. 21J0 Vlooi en
plano. 22.00 Nieuws. Van 22.15 af Radio-
Centrale», 22.15 Orkeat-Georges Eoulan-
ger,j 22.30 Dvraaltocht doorMu#lcal1a.
HILVERSUM 1L 10.Qo MaiamuzVek. Ca.
30.10 - soldatenfunk .JJord-Weat", 11.00
God#d, ultz. 12.00 Nieuws. 12,13 Hon
gaarse én Boheemse .muziek. 13.00 'Zon-
dagmlddBgtoespraak. 13.15 Zangdlvertls^
sement. 14.00 Voor de Jeugd. 1430 Theo.
Uden Ma#man, 15.00 Vrolijke Zang. 16.00
Dubbelconcerten van Handel en Brahma.
10.45 -Kwartet-concert. 17.30 10.000 zwarte
Bchljven,Hl. 18.00 Van over zee. 18.15-
Zie progx. HUverium I. 19.00 Nieuws.
19.10 Even tlja voor 'n dansje. 20.00 Zoek
licht. 20.15 Uit de filmwereld. 21.00 Saion-
melodlefin.. .21.45 Avondwljdlng. 22.00
Nlehwa. 22.15. Zie progr.. Hüyeraum L
23.30 De stem van het; Rijk.
MAANDAG 8 MEI
HILVERSUM I. 414.4 m, 6.45 Gram. 7.00
Nleuwa. 7.10 Ochtendgymn. 7.15 Gram,
7.40 Sportnléuwa. ?jq Brogr.overz, 8.00
Nieuwe. 8.13 Opgewekte klanken; (van
8.45850 voor de buisvrouw). 9.00 Symph.
Orkeatconcert. 9.45 Godsd. ultz. 10.00
Salonorkeat. 11.00 Voor de Kleuters. 11.30
Zang en piano. 12.00 Almanak. 12.15 Jdb.
Jong, orgel. 12.45 Nlejiws. 13.00 Land en
volk brengt.... 13.05 Orkest Ger. van
Krevelen. 14.00 Omroeporkest, zang en
plano. 15.00 Godsd. ultz. 15.15 Elck wat
wile. 10.45 Nieuw». 17.00 Voor de Jeugd.
17.0 Amusementeork. en Aethercharme.
16.00 Fries praatje. 18.05 CeUo en plano.
18.45 Politiek weekpraatje. 19.00 Nleuwa.
19-15 .Lezing met gram. 20.00 Omroep
Symph. Orkest m.m,v. ,-Otto Bonnen,
piano. 0.45 De gl&zen vloóL 21J0 Omrdep
Symph.. Orkest. 22.00 Nieuwe. Van 22.15
af Radio-Centrales. 22.15 Concertorgel-
soll. 22,30 Bekende-zangplaten. 23.00 Tweö
beroemds vioolcomposltles. PLm. 23,20
Licht - orjcestconcert, y:,::
HILVERSUM H..17.00 Óperette-varla.
IB.00 Orkest Bandl Balögh. 18.30 Omroep
Jeugdkoor. l^.OO'-Nieuws. 19.15 Voor de
Jeugd. -20^0 De lichte toets, 20.15 Het
dagbladzegel afgeschaft, ,20.30 Italiaanse
zangera. 21.00-Solisten te kust en te keur.
21.45 Avondwijdlng. 22.00 Nieuws. 22.15
Zie Hilversum L 22.30 De stem van het
Rijk.
Boekaankondigingen
BIJ Vaa Goor en Zonen verschenen
twee frisse boekjes over „Ket aapje
Jaapje" en „Jaapje, het avontuur
lijke Aapjé". Hermien IJzerman
maakte de -vlotte tekst en de kleu
rige. tekeningen. „Amusant voor de
jéujd van zes tot negen.
In de „Wortelm&imetjes-aerie"
kwam bij denzelfden uitgever het
derde deeltje uit: „Wortelmannetje
gaat naar Elfenland". Ook dit deel
tje, .dat apartgelezen kan worden,
valt op door zijn verzorgde uitvoe
ring. Fijntjes verteld en gevoelig ge
tekend itt drie kleuren door B. Mid-
derlgh—Bokhorst, ls dit werkje voor-
al'voor onze meisje» een -waardevol
iMiJt, TAN GRIEKEN.1
ROGGEBROOD
van nakir* nasi
li gezond voor V'
Iedereen.
"Bevorderd de
spijsvertering
ROTTERDAMDEN HAAG
Tet.f. 38427 Tel.t 333TTB
Wat bepaalt de
smaak
Alleen luiverïr bestanddeé
len geven lsvensmiddelen.
t€p zuiveren smaak. U kum
moeilijk een scheikundig
onderzoek verrichten-en
dat is niet noodig ook, zoo
lang de naam W.A. Scholten
als garantie voor zuiverheid
op de verpakking staat van
Butaroroa.Alburoona.aago,
Transparanta, verpakt aard*
a p pc kneel, etc.
W. A.SCHOMEN'
/lonlopyslmeeljaMslte*
Inhoudende: :-'s
2 brelboekje# met divene a/v-'
eardlge modellen
12 losse brelpetronen
'MAiHeauwuAN rouahCHT) «omw^
W Wij kunn.n U d.iEundi,
f lichten op h«: gebied v«n m#u#eh
distributie. Zonder verpKchBcg",'
o«r*en wü U ell« gewröichte i»^
.M lichtingen
«n GR. VISSCHÉRUSTR'8.10
u:J'
'V 'i- -
