SCHIEDAMS
DAGBLAD
Verscheurd spaarbankboekje
Zware gevechten ten oosten
van Velletri
Duitse aanval ten
noorden van Jassy
voortgezet
fi&SS
111111
Ligt landing in Zuid-Frankrijk in! Speer dankt Duitse
het
voornemen
Troepenconcentraties
in N.-Afrika en op
Corsica
münifiearbeiders
Hevige bomaanvallen
op Frans gebied
Ongehoord hoge prijzen van
tweedehandse goederen
Prijsbeheersing
grijpt in
Loos luchtalarm
in Tokio
Geldige bonnen
IDuits legerbericht)
TUT HET HOOFDKWARTIER
VAN DEN FÜHRER. 1 Juni (D.N.B.)
Het opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
De vijand zette ook gisteren zijn
grote aanvallen, vooral op onze stel
lingen aan de zuidelijke helling van
de Albaner bergen en in de sector
van Frosinone voort. Ten westen
van Velletri sloegen onze troepen in
verbitterde gevechten alle met
krachtige ondersteuning van pant
serwagens ondernomen aanvallen
af. 23 vijandelijke tanks werden
daarbij stukgeschoten. Ten oosten
van Velletri zijn zware gevechten
met vijandelijke strijdkrachten, die
onze stellingen zijn binnengedron
gen, aan de gang. Een valscherm-
stonnregiment onder bevel van
majoor Timm heeft zich daar bij
zonder onderscheiden. Bij en ten
westen van Frosinone zün gedurende
de gehele dag sterke vijandelijke
aanvallen mislukt. Des nachts ope
rerende slagvliegtuigen vielen het
stadsgebied van Aprilia alsmede vij
andelijke batterijen en. colonnes in
hetzelfde gebied met goede uitwer
king aan.
In het Oosten zetten onze troepen
hun aanval in het gebied ten noor
den van Jassy in weerwil van taaie,
vijandelijke tegenstand en heftige
tegenaanvallen voort. In. harde ge
vechten werden in samenwerking
met formaties gevechts- en slagvlieg-
tuigen 37 vijandelijke pantserwagens
vernietigd. Jagers, slagvliegtuigen en
verkenners schoten boven dit gebied
87 vijandelijke vliegtuigen omlaag.
Ook in het voorterrein van de Kar-
pathen en in het gebied ten zuid
oosten van. Brody verliepen, plaatse
lijke aanvalsacties van Duitse en
Hongaarse formaties, ondanks hevige
vijandelijke tegenstand, met succes.
De Duitse luchtmacht viel overdag
en des nachts het Sowjet-Russlsche
spoorwegverkeer met waargenomen
uitwerking aan. Talrijke spoorweg
emplacementen werden verwoest en
twee treinen met oorlogsmateriaal
vernietigd. Bij een onderneming van
stoottroepen via het meer van Ples-
kau werden op de noordoostelijke
oever verscheidene Sow Jet-Russische
nesten van verzet verwoest.
Formaties Amerikaanse oommen-
werpers hebben in West- en Zuid-
west-Duitsland op verscheidene
plaatsen bommen geworpen. Vooral
in Osnabrück en Hamm werd schade
aangericht aan gebouwen en ont
stonden verliezen onder de bevolking.
Boven het Rijksgebied en boven de
bezette westelijke gebieden werden 13
vijandelijke vliegtuigen neergescho
ten. Een formatie Amerikaanse
bommenwerpers, die boven Roemenië
vloog, veroorzaakte in het gebied
van Ploesti schade en verliezen on
der de bevolking. Strijdkrachten der
Duitse en Roemeense luchtverdedi
ging vernietigden 28 vijandelijke
vliegtuigen.
Snelle Duitse gevechtsvliegtuigen
vielen in de afgelopen nacht afzon
derlijke doelen in Zuidoost-Enge-
land.nan.
De luchtmacht en de marine heb
ben in de maand Mei van de Brits-
Amerikaanse aanvoervloot 24 koop
vaardij- en transportschepen met een
gezamenlijke inhoud van 131.700 brt.
tot zinken gebracht en 23 andere
schepen met een gezamenlijke in
houd van 169.000 brt. beschadigd- Bo
vendien werden 17 torpedojagers en
escortevaartuigen, twee onderzeebo
ten, acht torpedomotorboten en drie
vaartuigen voor de bescherming in
de grond geboord. Een torpedoboot,
talrijke torpedomotorboten en andere
vaartuigen werden beschadigd.
Roemeense legerberichten
BOEKAREST. 1 Juni (D.N.B.),
Het Roemeense legerbericht van gis
teren luidt:
„Aan de beneden-Dnjestr en in
Centraal Bessarabië geen gevechts
actie van betekenis. In Moldavië ten
noorden van Jassy zijn Duits-Roe
meense troepen, gesteund door pant
serwagens en Duitse en Roemeense
slagvliegtulgen, erin geslaagd door
krachtig versterkte en diep geëche-
lonneerde vijandelijke stellingen te
stoten en de Sowjettroepen naar het
Noorden te dringen. Alle Sowjet-
tegenaanvaïlen bleven zonder succes.
De eigen troepen handhaafden het
gewonnen terrein. In deze gevechten
werden 69 Sowjet-vllegtuigen neer
geschoten.
In de ochtend bombardeerden tal
rijke Amerikaanse gevechtsvliegtui
gen door jagers geëscorteerd de ste
den Ploesti en Turnu-Severin en ver
oorzaakten verliezen onder de bur
gerbevolking. Verscheidene viermoto
rige vijandelijke bommenwerpers
werden neergeschoten."
BOEKAREST, 1 Juni (D.N.B.).
Het Roemeense legerbericht van
heden luidt:
„Aan de beneden-Dnjestr en in
Centraal-Bessarabië geen gevechts
gebeurtenissen. In Moldavië werd de
aanval der Duits-Roemeense troepen
in de sector ten noorden van Jassy
voortgezet. De vijand bood hardnek
kige tegenstand. Zijn tegenaanvallen
hadden geen succes. Vijf en dertig
Sowjet-pantserwagens werden ver
nield, 87 vijandelijke vliegtuigen
nee rgeschoten
Fins [egerbericht
HELSINKI, I Juni. (D.N.B.) Het
Finse legerbericht luidt:
In bet oostelijke deel der Karelische
landengte werden twee met ondersteu
ning van zware wapens ondernomen aan
vallen van vijandelijke stoottroepen af
geslagen. In bet westelijke deel der land
engte van Aunus viel de vijand met
ondersteuning van hevig artillerievuur
en met gebruikmaking van kunstmatige
nevel onze stellingen aan. Na een taaie
strijd werd de vijand verdreven, waarbij
hij gevoelige verliezen leed.
In het oostelijke deel der landengte
sloegen onze troepen de na hevige artil
lerie-voorbereiding onciemomeh aanval
ener vijandelijke compagnie af. In de
andere delen der landfronten hier en
daar van weerskanten activiteit van ver
kenners. Van de zee- en luchtstrijdkrach
ten valt niets te melden.
VRIJPAS 2 JUNI 1944
Ie JAARGANG - No. 127
Uitgave M.Y. De Arbeiderspers. Abonnementsprijs 21 cent per week of 2.73 per kwartaal
Bot.: PASSAGE 18-20, SCHIEDAM
TEL 68798 POSTGIRO 20410
De Duitse troepen maken in de frontgebieden thans [gebruik van een
apparaat, dat op grondige w ij se spooi~rails onklaar maakt.
(P.K. ehmeyer-örbis.)
Kathedraal van Rouaan in
brand
PARIJS, 1 Juni. (D.N.B.) In
een communiqué van- Ofi over de
brand in de kathedraal van Rouaan
en de andere branden in de stad
wordt gezegd: Na een arbeid van
twee dagen meenden de brandweren
van Rouaan, Parijs en geheel Nor-
mandië de branden, veroorzaakt
door de Anglo-Amerlkaanse bomaan
vallen van Dinsdag en Woensdag,
onder de knie te hebben, toen Don
derdagavond e-an in de nabijheid van
dc kathedraal liggende bom of nief-
ontplofte Juchttórpedo, door de
vlammen verhit, ontplofte. De puin
hopen van enige brandende, huizen
werden 100 meter de lucht in ge
slingerd. Een uur later drongen
rookwolken uit het dak van een der
torens van de kathedraal. Vijf minu
ten later brandde het dak van deze
toren als een fakkel en viel het om
jaag. Door de hitte smolten de klok
ken der kathedraal, waaronder de
beroemde „Jeanne d'Arc", die meer
dan 20.000 kg. woog.
Het vuur breidde zich uit en
dreigt over te slaan op de gehele
kathedraal en op het aangrenzende
aartsbisschoppelijk paleis De vlam
men lekken reeds aan de Munt, een
prachtig Renalssancegebouw.
Volksstemming op IJsland
KOPENHAGEN. I Juni, (D.N.B.) ive
volksstemming op IJsland inzake de op
heffing van de personele unie met Dcne-
niarrfen en de invoering van een repu
blikeinse grondwet, die van 20 tot en
■act 23 Mei heeft plaatsgevonden, heeft
VOlfcens de hedenmorgen uit Reykjavik
te Kopenhagen ontvangen berichten, het
v°'S®nde voorlopige resultaat opgeleverd:
voor de opheffing van de personele unie
met Denemarken stemden 70.536, tegen
slechts 535 personen. Vóór de invoering
van een republikeinse staatsvorm spra
ken zich 63.862 stemmen uit. tegen 1064.
Ongeldig -waren 1577 atemmsn.
Afleidingsmanoeuvre voor
aanval op West-Europa
BERLIJN, 1 Juni (Interinf.)
Omtrent de toestand aan de Italiaan
se fronten meldt hei Internationale
Informationsbüro het volgende:
De ontwikkeling op het Italiaanse
krijgstoneel heeft in de vorige week
er toe geleid, dat de operatieve reser
ves van de Geallieerden, die op
Italiaanse bodem stonden, vriiwel alle
moesten worden opgesteld. Tot voor
ko-rt bevonden zich in het gebied van
Napels nog enige Amerikaanse en
Britse divisies. Thans echter beschikt
het geallieerde opperbevel op het
vasteland nergens meer over reserve
formaties van betekenis, die in de
strijd zouden kunnen worden gewor
pen. Daarbij wordt afgezien van spe
ciale formaties, die naar de aard van
haar-opleiding alsmede naar haar
tegenwoordige standplaats bezien,
achter de Adriatische. vleugel van de
Engelsen en Amerikanen wel nau
welijks de taak zullen hebben in te
grijpen in de gevechten, die ten
.Zuifle".„.van.,Ronxe de_g.ang zijn.
Veeleer valt aan te nemen, dat deze
formaties bestemd zijn om in het ge
bied der Oostkust van de Adriatische
Zee nieuwe haarden van onrust te
scheppen, temeer daar de benden-
maarschalk Tito door verschillende
succesvolle Duitse acties in Kroatië,
Montenegro en Albanië in grote moei
lijkheden is geraakt.
Terwijl dus gesloten troependelen.
op het ogenblik door de Geallieerden
niet naar het Italiaanse strijdtoneel
kunnen worden geleid, wordt blijk
baar de lopende vervanging van men
sen en materiaal voortdurend in de
vereiste omvang voortgezet. Daarbij
zou het zwaartepunt vallen op de
aanvoer van munitie en zwaar oor
logstuig. welk materiaal over de
havens van Nettuno en Anzlo wordt
aangevoerd. Alleen zo valt liet feit
te verklaren, dat ondanks de onge
woon hoge verliezen aan tanks,
kanonnen en voertuigen, het vijfde
Amerikaanse leger altiid nog in staat
is met massale pantserformaties aan
valszwaartepunten te vormen op de
westelijke vleugel van het Italiaanse
front.
Wanneer men evenwel het Italiaan
se krijgstoneel niet op zichzelf be
schouwt maar in het kader van de
totale militaire toestand en vooral
met inachtneming van de invasie'
bedoelingen der Engelsen en Ameri
kanen in het Westen en de groepering
van krachten in het gebied der Mid
dellandse Zee nauwkeuriger onder'
zoekt, dan komt men tot verschillende
interessante ontdekkingen. In de eer
ste plaats moet er op gewezen wor
den, dat in Frans Noord-Afrika. met
Inbegrip van de daar opgeroepen
Marokkaanse en Algerijnse troepen,
op het ogenblik 15 divisies voor de
aanval op de zuidelijke flank van
Europa gereed staan. Men kan aan
nemen, dat het. eiland Corsica met
zijn vele mogelijkheden, door het ge
allieerde opperbevel in de laatste
maanden in de grootst mogelijke stiü
is gemaakt tot een springplank naar
de Franse, wellicht ook naar de
Italiaanse Rivièra. Deze troepen in
Noord-Afrika bestaan uit tien divisies
infanterie en vijf divisies pantser
strijdkrachten.
Daar slechts geringe delen worden
geleid naar de slag in Italië, ligt het
vermoeden voor de hand. dat men in
bet geallieerde kamp speciale bedoe
lingen heeft met het in reserve hou
den van deze formaties. Blijkbaar
zullen zij pas gaan optreden in
samenhang met de komende erote
aanval op de kusten van West-
Europa. Daarop duidt ook de con
centratie van landingsvaartuigen in
de Noordafrikaanse havens
Binding van Duitse reserves
In het algemeen blijkt hieruit het
volgende beeld, dat de Geallieerden jn
de thans woedende grote gevechten
aan het Italiaanse front blijkbaar
slechts een middel zien. om hun
eigenlijke doel te bereiken, De Engel
sen en Amerikanen hebben namelijk
de bedoeling hier zoveel mogelijk
Duitse reserves te binden, wellicht
zelfs liet. onttrekken van Duitse for
maties uit het Westen naar Italië af
te wachten, om dan in geval van een
werkelijke Invasiepoging aan de West
kust van Europa betere kansen te
hebben. Het leger In Noord-Afrika zou
dus tot taak hebben de grote aanval
op de kust van West-Frankrijk te on
dersteunen door een landings
manoeuvre in Zuid-Frankriik. In dit
gpva] echter kan geconstateerd wor
den, dat het hiervoor bepaalde con
tingent aan strijdkrachten blijkbaar,
evenals het Italiaanse front, slechts
een afleidingsopdracht heeft, want
wanneer men met deze formaties
operatieve bedoelingen van grote om
vang zou hebben, dan zou het ge
allieerde opperbevel het Noord
afrikaanse leger aanzienlijk sterker
gemaakt hebben, temeer daar gene
raal Eisenhower niet in het onzekere
kan verkeren over de kracht van de
Duitse afweer in Zuid-Frankrijk. Het
zwaartepunt van het geallieerde op
treden blijft dus gelegen in het wes
ten van hieruit zal de aanval worden
ondernomen, die de eigenlijke beslis
sing moet brengen.
Toestand ïn Ecuador weer
normaal
LISSABON. 1 Juni. (DNT3) Volgens
Reuter zijn de toestanden in Ecuador
zeer snel weer la normale banen getre
den. Velaseo Ibarra heelt ln een toe
spraak tot het volk aangekondigd, dat
weldra nieuwe verkiezingen gehouden
zullen worden.
Tevens zijn de namen bekend gemeukt
van leden van het nieuwe kabinet van
Tbarra. Minister van Buitenlandse Za
ken ls C&milo Ponce Henariquez. Ook Is
bekend gemaakt, dat Velascc Ibarra
Woensdag de opperste leiding oveT de
staat In handen heeft genomen.
Volgens den correspondent te Buenos
Al res van de „Ariba" zal de nieuwe
regering van. Ecuador in buitenlands
politiek Inzicht de samenwerking met de
Engelsen en Amerika in volle omvang
handhaven en elke fascistische actie
zonder pardon, onderdrukken. Het is
evenwel de vraag, of de van de com
munisten tot de conservatieve reikende
coalitie, die zich gevormd _had om. den
president* der republiek ten' valte'bren
gen. ook bli het beheer der regerings
zaken dezelfde eenparigheid aan de dag
zal leggen.
Optreden der bolsjewieken ïn
Letland
RIGA, I Juni. (DNB) Eind April
Jl. ls aan het Jaegel-meer bij Riga een
massagraf ontdekt, waarin naast andere
Letlandse slachtoffers der bolsjewieken
ook de 1 IJ ken gevonden werden van de
Letlandse generaals Karlls Goppers en
Karlls PjluIs. De leider van de Let
landse volkshulp en oud-vlce-presldent
van het Letlandse Rode Kruis heeft nu
een rapport gezonden aan het Interna
tionale Rode Kruis te Genëve, waarin
hl] de onmenselijke behandeling schil
dert Je gen toonnan gevende personen
van het Letlandse Bode Krui? door de
bolsjewieken In de Jaren 1940-'41. Tilt
het rapport blijkt, dat onder de tien
duizenden Letlanders, die naar de Scw-
jct-TJnle zijn ontvoerd, zich de leden
bevonoen hebben van het Letlandse
Rode Kruis generaal Brarr.bats, de ad
vocaat Pircnleks. de geestelijke Gailltls,
de vlce-dlxecteur Jansons en de procu
reur-generaal Zllbers. De generaals
Goppers en Prauls waren reeds En de
herfst van 1940 door de Gepeoe gearres
teerd. Over hun lot kon niets worden
vastgesteld, totdat than*; hun lijken ge
vonden zijn. Het onderzoek heeft uit
gewezen, dat zij door een schot in de
nek zijn omgebracht.
Uit een bericht in de „Rally Tele
graph" blijkt, dat Engeland door de
slakingen meer dan drie mlllioen ton
steenkolen heeft verloren.
Toespraak In wapenfabriek
BERLIJN, I Juni. (DNB) De
Führer heeft op voorstel van den
Rijksminister voor Bewapening en
Oorlogsproductie en leider der orga
nisatie Toat, Albert Speer, het rid
derkruis van het oorïogskruis van
verdienste met de 'zwaarden verleend
aan Edmund Gedeiïberg, lei'dor van
de hoofdcommissie munitie en aan
Arthur Tix, leider1 van dc hoofdcom
missie wapens bij, den Rijksminister
voor Bewapening en Oorlogsproductie.
In een door luchtaanvallen bescha
digde munitiefabriek heeft Rijksmi
nister Albert Speer ter gelegenheid
van een bedrijfsinspectie het woord
gericht tot de arbeiders en hun in
woorden van grote erkentelijkheid'
bedankt voor het onverwacht snelle
herstel van de productie en èe snelle
hervatting van het werk. Hij ver
klaarde dat hij overal in Duitsland
dezelfde uitmuntende houding van
de munitiearbeiders heeft aangetrof
fen. Tot hen allen is zijn dank ge
richt. Juist in de laatste maanden
zijn op het gebied van de munitie
productie cndacks ce vijandelijke
luchtaanvallen, steeds grotere pro
ductieprestaties volbracht In op
dracht van den Ftfhrer overhandigde
Rijksminister Speer aan het slot van
de bijeenkomst aan directeur Ed
mund Geilenberg het ridderkruis van
het oorïogskruis yan. verdienste met
de zwaarden. Op jdezelfde dag sprak
Rijksminister Speer eveneens in een
door een luchtaanval getroffen wa
penfabriek tot d e,arbeiders. Ook hier
en dersfcreèptë Tuj net" onbaatzuchtige
optreden van de arbeiders in de
3n de Duitse wapen bedrijven, waar
door de Duitse wapenindustrie de
twee laatste jaren een aanzienlijke
stijging van haar productie, zowel in
aantal als in kwaliteit van cc wa
penen heeft kunnen bereiken. Ook
hier overhandigde rijksminister Speer
na afloop van de bijeenkomst aan
den directeur, Arthur Six, het ridder
kruis van het oorïogskruis van ver
dienste mdt de zwaarden.
PARIJS, 2 Juni (Ofi.) De Anglo-
Amerikaanse luchtmacht heeft, gis
terochtend een hevige terreuraanval
ondernomen op de stad Saumur in
het departement Maine et Lone. Na
dere berichten ontbreken nog.
Volgens een officiële mededeling
bedraagt het aantal slachtoffers als
gevolg van het. bombardement van
Avignon tot dusver 375.
Grote formaties Anglo- Amerika ar V
vliegtuigen hebben in de nacht van
31 Mei op 1 Juni een herige lucht
aanval ondernomen op de streek van
het midden-Westen van het departe
ment Aisne. De materiële schade is
aanzienlijk. Nadere gegevens ont
breken nog.
Nieuwe regering in Bulgarije
SOFIA. 2 Juni (D.N.B.) Minis
ter-president Boschiloff heeft giste
ren het ontslag van zijn kabinet aan
geboden. dat door den regentschaps-
raad is aangenomen. De oud-minis
ter Iwan Bagrianof werd door de
regenten belast met ce vorming van
de nieuwe regering. Deze is inmid
dels samengesteld en bestaat uit de
volgende personen:
Minister-president en Buitenlandse
Zaken ad interim: Iwan Bagrianof:
Binnenlandse Zaken en Openbare Ge
zondheid: prof. Alexander Stanisjof;
Onderwijs: prof. Mihail Amaudof;
Financiën: Safof; Justitie: Roes sof;
Oorlog: luitenant-generaal Rocssof;
Handel: Wasilef; Landbouw: prof. dr.
Kostof; Verkeer: Koltsjof. tevens
Openbare Werken ad interim.
Generaal Franco s+el+ stoomschip
ter beschikking van den Paus
MILAAN, 1 Juni (Interinf). Het
katholieke blad „Italia" meldt uit
Vaticaanstad, dat het reeds lang
voorbereide plan tot het vormen van
een Vaticaanse vloot voor de levens
middelen voorziening van het Vati-
caan, thans ten uitvoer gebracht
wordt. Generaal Franco heeft den
Paus een stoomschip ter beschikking
gesteld, dat levensmiddelen en ge
neesmiddelen, die te Barcelona voor
het Vaticaan liggen opgeslagen, naar
Rome zal vervoeren. Het stoomschip
zal de wit-gele vlag van het Vaticaan
voeren en door verdere tekenen dui
delijk als een vaartuig van het Vati
caan kenbaar zijn.
Chinese vliegvelden aangevallen
TOKIO, 1 Juni (Domei). Het
keizerlijke hoofdkwartier deelt mede:
Onze luchtmacht aan het Chinese
front heeft op 29 en 30 Mei de
vijandelijke vliegvelden Hangyang en
Liangsjau aangevallen. Meer dan 20
grote vliegtuigen en meer dan 42
kleine toestellen werden zwaar be
schadigd of in brand geschoten. Al
onze vliegtuigen keerden onbescha
digd van beide aanvallen terug.
Uitslag der ferse verkiezingen
STOCKHOLM, 1 Juni (D.N.B.)
De Ierse regeringspartij, de Fianna
Fail, heeft een absolute meerderheid
van 14 zetels verworven. De defini
tieve uitslag der verkiezingen luidt:
Fianna Fail 76 zetels, Fine Dael
30 zetels, Labour 8 zetels, nationale
Labourpartjj 4 zetels, boeren 9 ze
tels, onafhankelijken 11 zetels.
DEVENTER, 1 Juni. Sinds de
aankoop van nieuwe goederen op
velerlei gebied moeilijk en in ver
schillende gevallen practisch onmo
gelijk is geworden, valt er een steeds
groeiende belangstelling waar te
nemen voor tweedehandse goederen.
De vraag van het publiek hiernaar
heeft de vroeger niet zo heel dik ge
zaaide winkels op dit gebied en ven
duhuizen snel in aantal doen toe
nemen. De exploitanten hiervan zijn
er herhaaldelijk op gewezen, dat het
Aanval op Bonin-e'danden
en Mar kas
BERLIJN, 1 Juni (C.D.) Vorige
week Zondag loeiden voor de tweede
keer, sinds de 8ste December 1941
de oorlog in het Verre Oosten uit
brak, te Tokio en in andere grote
steden aan de Oostkust van Japan
de sirenes. Voor het eerst is dit twee
jaar geleden het geval geweest, toen
een zwak Amerikaan* i'clrnrter Hif op'-reuen eer Amcrin.aa.use cu
van vl^deSSn ta" 5e StMe
kader ln het westelijk deel van de Stille
Oceaan ls blijven koersen. Aangezien er
tezelfdertijd ook elders, met name op
Truk In de Caroline», aanvallen zijn
gedaan door bommenwerpers, die van
vliegdekschepen waren opgestegen, ligt
de conclusie voor de hand, dat de Ame
rikaanse vloot op het ogenblik ln het
westelijk deel van de Stille Oceaan met
twee eskaders opereert, die elk uit vol
doende zware eenheden bestaan ora
eventueel slag te kunnen bieden tegen
een belangrijk deel van de Japanse
vloot en die tevens over voldoende vlieg
dekschepen beschikken om aanvallen te
kunnen doen op do ver uiteengelegen
Japanse buttcnposltles.
Japanse vloof wacht af
In Japan bagatelliseert men het
optreden der Amerikaanse en En-
zorgv-uldig registreert. Aan de ene
kant bluft de Japanse leiding vast-
den huldigen opperbevelhebber der
Amerikaanse luchtstrijdkrachten in
Engeland, een aantal bommen op
Japans gebied liet vallen.
Ditmaal was het loos alarm, dai
vermoedelijk alleen maar werd ge
geven bij wijze van oefening voor
de luchtbescherming, want onmid
dellijk gevaar voor het Japanse
vasteland bestond er niet. Het betrof
hier namelijk een gecombineerde
Amerikaanse luchtaanval op de
Bonin-ellanden, 900 km ten zuid
oosten van Tokio, en op het Mar
kus-eiland, 1600 km ten oosten van
de Japanse hoofdstad.
aanval werd ondernomen door
viermotorige bommenwerpers, die waren
opgestegen van vliegdekschepen, welke
door een sterke vloot werden beschermd.
Het ls voor het eerst, dat de Amerikaan-
vloot zich met slagschepen, zware
kruisers en begeleidende eenheden zo
dicht onder de Japanse kust heeft ge
waagd.
Uit een tweede aanval op het Markus
eiland, dat oorspronkelijk Amerikaans
bezit was. doch ln 19-12 door de Japan- i
ners werd bezet, gecombineerd met een
aanval op het vroeger eveneens Ameri
kaanse eiland Goeam. welke gedurende
de Pinksterdogen werd uitgevoerd, valt
af te lelden, dat het Amerikaanse es-
houden aan hefc standpunt, dat de
Japanse vloot een gunstige rclegen-
heid moet afwachten om de Ame
rikaanse en Engelse strijdkrachten
ter zee een geweldige slag toe te
brengen, waarvan zij zich voorlopig
niet kunnen herstellen, daar Japan,
wanneer het geregeld zeeslagen ging
leveren, in verband met net verschil
in productie op de duur het onder
spit zou moeten delven, ook al zou
den de Anglo-Am srlfcaanse verlie
zen twee- of driemaal zo groot zijn
als de Japanse, Aan de andere kant
echter ziet men ie Tokio in, dat er
en wel spoedig iets gedaan moet
worden om de steeds driester op
tredende vijandelijke vlootsfcrijd-
krachten terug te dringen, temeer
omdat een al te gereserveerde hou
ding der Japanse vloot misschien zou
kunnen leiden tot landingen !n ge
bieden. die van eminent strategisch
belang zijn.
Het aantal stemmen, dat rr van
Japanse zijde op een overrompelend
optreden kan worden gerekend,
schijnt steeds talrijker te worden
ook al valt uit niets af te leiden,
in welke hoek de eerst® klappen
eventueel zullen vallen.
prijsvoorscthrift gebruikte goederen
voor hun artikelen slechts prijzen
toestaan, die een maximum 75 pCt.
van de prijs van nieuwe goederen
bedragen. Dit heeft evenwel weinig
resultaat gehad: in de gehele
tweedehandse handel bleef men pry-
zen vragen, die te hoog. niet zeiden
i zelfs veel te hoog en soms exorbitant
hoog waren De prijsbeheersing is nu
hiertegen in actie gekomen en jongst
leden Woensdag is een landelijke
contróle begonnen, waarbij onmid
dellijk krachtig werd doorgetast.
Waar te hoge prijzen werden ge
vraagd en ook waar, ondanks alle
waarschuwingen nog niet aan dc
prijsaanduidingsplicht was voldaan,
werden de voorwerpen in beslag ge
nomen, Dit geschiedde in 150 zaken,
waarvan alleen al in Amsterdam 45.
De voorraden waren in verschillende
gevallen zeer omvangrijk: 100
kachels bij een handelaar in Leeu
warden, 97 bij een in Limburg. In
deze provincie werden ook zeer veel
meubelen aangetroffen, afkomstig
van veilingen boven de Moerdijk en
bestemd voor clandestiene export,
Bij een handelaar in Kcrkrade vond
men twee wagens vol. waarvan de
waarde volgens geoorloofde prijzen
rond 10.000 bedroeg. Ook in het
Noorden werden twee voorraden ter
waarde van 5 6.000 ontdekt.
Hier stond een schrijfbureau voor
75.— geprijsd, dat de handelaren
zelf voor 175.— hadden ingekocht
en dat slechts zo laag geprijsd was
ten einde de prijsbeheersing te mis
leiden. Een ander hield grote hoe
veelheden meubelen vast tot na de
oorlog, omdat zij dan wel duurder
zouden worden. In Delfc werd op
drie zolders een voorraad aangetrof
fen. groot genoeg om acht tot tien
wagons te vullen. Deze handelaar,
die kocht en verkocht op veilingen,
bleek ook in het bezit van een grote
hoeveelheid geconserveerde levens
middelen, die hij echter had laten
bederven.... Ergens in Noord-Hol
land was, naast de gewone handels
voorraad. een aantal nieuwe en ge
bruikte naaimachines en stofzuigers
als geldbelegging opgeslagen en werd
op deze wijze onthouden aan hen, die
er dringend behoefte aan hebben.
Hoe bont men het met de prijzen
maakte moge nog blijken uit de vol
gende noteringen: een ameublement
van 700 moest 1450 bosten, voor
een ander van 475 vroeg men
975. Een kast van 60 werd voor
400 aangeboden en een sober huLs-
kamerameublement voor 495, ter
wijl het slechts 125 mocht zijn.
Naar de Britse berichtendienst uit
New Yorfc meldt, viel In Brooklyn een
cylinder met chloorgas van een auto.
met het gevolg dat het gas ontsnapte
Ir deze drukke wyk. De chloordanipen
verspreidden zich zeer snel In winkels,
woningen en straten. Vele "ersoncn zak
ten Ineen, sommige werden zelfs tijde-
lijk blind. Minstens 150 mensen moesten
naar de ziekenhuizen gebracht worden, j
>j Temidden van deze oude erfenis
middelpunt van de volkse ordenm; moet he, gel00f ïan een Heine be-
schare de geboorte van de
Achter de niets ontziende worste- ten aanzien van de wmstmogelijk-
ling, die over ons heen raast, heden niet zelden een tol
staat de socialisering van de Euro- Omgekeerd echter n
pjse ruimte. Kunnen andere delen zeer veel arbeiders eveneens aa
van de aarde zich nog voorsteilen. Sued begrip en aan noumn„ l»
dat. zij in een of andere gewijzigde mensonterende omstandigheden»
vorm dc kapitalistische periode zul- waaronder een belangryk deel van.
len kunnen voortzetten, voor Europa de- arbeidersklasse onder het kapi-
staat aan het eind. slechts de socia- talistisch systeem beeft moeten
listlsche volkerengemeenschap of de leven, hebben velen ae £ierrei~.„„„
ondergang. het gevoel van eigenwaarde doen.
ru, c„ut**. verliezen en hebben hun het uitzicht
op de eigen nationale cultuur ont-
revoiU.ie, wij zeiden het ejuge tijd nomen gij missen de wil en de moed,
hPfTtn^ n^Saan het eigen leven een waardevolle
heffing. D&i> wil zeggen, dat de ar- mhoud te no ven
beid en de eer van de arbeid in het -oua g<nen"
raid del punt van de volkse ordening
zullen staan en dat op die basis de iVUSjfi
klassenstrijd zal worden overwonnen nieuwe gemeenschap bewerken. Hefc
en de arbeider tot volwaardig lia en vanzelf, dat daarbij een
S voortdurende stroom van wanbegrip
ia «e en wantrouwen deze groei begeïei-
kapitalistische periode slechts ge-
teld werd als oode productiefactor K*ort gMen sprak een werkelijk
TVI nïfcfï inS "SsCno0i idealisLisch bedrijfsvoerder er ons
bij uitstek zijn, want geen mens zal j,yn verwondering over uit, dat
aai>fin« UJ^nen».«T^^fö« °P enkele leden van de volgmanschap
rechten, die de volksgemeenschap spaarbankboekje, dat zij van hefc
haar leden toekent, dan door de ver- bedrijf kregen ten behoeve van een
vuihng van zijn arbeidsplicht tegen- jonggeborc^, verscheurden. Hij kon
over net gcneei. geen motief voor een dergelijke hou-
Aan het kapitalisme is in Europa vinden. Het is op °en afstand
reeds op het ogenblik iedere geeste- hiet makkelijk na te gaan, hoe het
lijke en materiële basis ontnomen. £°"l£-,dat,m Z1JU bedrijf geen echte
Wat dat betreft leven wij op het bedrijfsgemeenschap neerst, zodat
moment reeds in de chaos die velen dergelijke reacties kunnen voor
bij de val van het kapitalisme voor- komen.
zagen. Een moeilijke stap is echter, Op zichzelf is het een goede Idee,
uit deze chaos de levende volksge- het bedryf door het vastleggen
meenschap op te bouwen en de be- van een zeker bedrag blijk geeft,
drijfsgemeenschappen tot een bezie- te willen bouwen aan de toe
lende werkelijkheid te maken. Wij komst van de gezinsleden van de be-
wetcn het, de „directeur" en de dryisgenoicn. Daarbij hoort dan.
„loonarbeider", in de toekomst de och eer, dat de bedrijfsvoerderind er-
bedrijfsvoerder en het lid van de daad door ccn diep menselijke be-
volgmanschap, zullen elkaar moeten langstelling Fordt gedreven en dat,
vinden in dc gezamenlijke arbeid dit ook uit, zijn hele houding mykfc.
voor de gemeenschap, op grond van Zou de Instelling van de wiegcgifc
hun principiële gelijkwaardigheid als slechts een mechanische^ handehng
actief lid van de volksgemeenschap. z*3h, aan wordt Inderdaad een reac-
Hun verhouding, die eerst een echte Pe"eL verscheuren van een
verhouding wordt omdat zij in hun boexje begrijpelijk,
waardigheid gelijk zyn, zal worden Omgekeerd echter ls he^ ook mo-
bcpaald door het verantwoordelijk- dat dit hd van de volgman-
héidsbesef van den een tegenover den schap uit verkeerd begrepen fierheid
ander en door de trouw van de leden o£ u-,£ wantrouwen too zijn
van de volgmanschap tegenover den a9^ie kouit. Er zijn veie voorbeelden.,
bedrijfsvoerder. Dit ideaal, dat het aantonen, dat er tussen °en be-
Arbeidsfront wil verwezenlijken en wu*t v*rz<£ te-®n ouii "erhoudmgen
waartoe het onder meer de werk- ceii bewuste opbouw van een
gemeenschap „Arbcidsvcrhcffing" nieFwej S^mcenschap nog een Ero^e
stichtte, lijkt velen nog een droom-
beeld. En inderdaad, wanneer wij SS
tot de practisehe resultaten willen ^1 ,d j,» if
komen, blyken talloze moeilijkheden
op te doemen. Moeilijkheden voort- If?J
vloeiend uit de houding van vele k}?m0e'n' 2T w
ondernemers zowel als uit de hou-
ding van vele arbeiders. Erfenissen 5ffiSmïïïel®n„ Z
uit een verleden, vloekwaardig V$&n*r.Z
svsteem orljfsgeirteenschap te vestigen. De^
opbouw toch vraagt prestaties en
Vele oude ondernemers menen nog houding van den werker en vraagt
altijd, dat de arbeidsovereenkomst eerbied tegenover de prestaties en de
hun een soort „bezitsrecht" geeft op houding van de leiding, aeide zaken
den arbeider of althans op zyn ar- die van allen een volledig mens-zijn
beidskracht. Zij denken, dat zij op vragen.
grond daarvan ontslagen zijn van de Daar waar dit mens-djn. dit be-
plicht, behoorlijke omgangsvormen wust drager willen zijn van de ge-
tegenover den aan hun leiding toe- meenschap. ontbreekt, nee ft de so-
vertrouwden werker in acht te dale voorman de mooie, maar moei-
nemen. Zij missen vaak het verant- lljke taak, bedrijfsvoerder en volg
woord el ij khe ids besef ten aanzien van manschap te vormen en te raden,
het geestelijk en stoffelijk welzijn Wij noemden een klein incident, dat
der werkers, omdat zij in den werker aantoont, waar deze taak ligt. Er
den mens en den huisvader niet zien. doen zich echter dagelijks honderden
Komen deze ondernemers tot sociale andere moeilijkheden voor, die het
maatregelen de ontwikkeling der corps van sociale voorman ven, door
laatste decennia heeft tenslotte haar eigen houding en door hun geloof,
stomper ge drukt op ieder van ons dienstbaar moeten maken aan de
dan spelen daarbij reclame-doelein- bouw van een nieuwe socialistische
den of „verstandige" overwegingen orde.
Projectiel tot ontploffing
gebrachi
UITHUIZEN, l Juni. Woensdag
middag om vijf uur vonden enkele
werklieden van de firma Zanen en
Verstoep, die hier aan de dijk welk
ten, na afloop ran de werkzaam
heden een onontploft projectiel. Het
werd opgeraapt en tegen de grond
gesmeten, waarop een herige ont-
oloffing volgde. Hierbij werdjn de
20-jarige A. D. Schenkel en de 27- j
jarige S. van der Veen, beiden te
Groningen woonachtig, op slag ge-
dood. De 19-jarige D. Zielstra. even- t
eens uit Groningen, en de 27-jarige
H. Keizer uit Siddeburen, werden
levensgevaarlijk gewond en zijn later i
eveneens overleden. Van der Veen en
Keizer waren gehuwd.
Monfeur verdronken
ROTTERDAM, 1 Juni. In de
Delfshavense Schie is Woensdagmid
dag drijvende gevonden het lijk van
den 56-jarigen monteur R Jongman
uit de Teilingerstraat De Rivier
politie heelt het hik eerst naar de
Parkhaven gebracht, vanwaar het
naar Crooswilk is overgebracht. Sinds
vorige week Donderdag werd de man
vermist.
Nieuw arbeidsonfspanningsoord
van het N.A.F.
AMSTERDAM, I Juni. De Gen
trale persdienst van hefc Nederlandse
Arbeidsfront meldt:
Dezer dagen heeft het Nederlandse
Arbeidsfront wederom een arbeids-
ontspanningsoord in gebruik ge
nomen en wel de „Plasraolen"'
Mook bij Nijmegen.
Dit ontspanningsoord, waarbij
zich een zwembad en een gelegen
heid tot zonnebaden bevinden, ligt
in een wei zeer fraaie omgeving.
De werkers, die door de verhoogde
inspanning van het ogenblik ont
spanning behoeven, kunnen hier
zeker weer op verhaal komen.
ZU, die menen hiervoor in aan
merking te komen, dienen zich te
wenden tot den socialen voorman of
tot de afdeling arbeidsontspanning
van de gemeenschap „Vreugde en
Arbeid" die hieromtrent nadere in
lichtingen kunnen verstrekken.
Ouders lieten twee kinderen op de
helde achter
HUIZEN, l juwl. Op de beide heeft
men twee kinderen, jongetjes van vier
en zes Jtwir, die daar blijkbaar door de
ouders zijn achtergelaten, aangetroffen.
ZU hadden elk tien gulden bü zich en
bleken uit Amsterdam afkorairig. De
politie zal trachten de oudere3op te
sporen
Tot en met 10 Juni:
Eonnen 23 en 24 voor brood,
bes huït. aardappelen 23 en 23
toet las (eerste week) 24 en 24
toes ag (tweede week), vlees,
melltaptemelk en tabak fnaar
keuz 0
Voorts voor bloem: 139 en 140:
gort: 138 en Reserve D 45 (elk
250gr.): kindermeel of vaedlngs-
suikcr: E 45 Reserve (250 gr
boter: 23 A 23 B en 24 A (elke
bon 125 gr.: 24 A alleen voor Der-
sonen beneden 21 laar): kaas:
137 (100 gr. magere): suiker: 135
en 136 (elk 500 gr.): iara: 134
<250 gr,): koffiesurrogaat: 133
(250 gr.): vervangingsmiddelen:
132 (één rantsoen): kinder-
drankpoeder: C 46 D 46 en E 46
Reserve (elk 300 gr.): versnape
ringen: 23 (15C gr.): zeep: 129
één rantsoen eenheidszeep 130
en Reserve O D en E 42 elk één
rantsoen waspoeaer Reserve E 43
één rantsoen toiletzeep: scheer
zeep: R 05 tabak
Cor van der Lugf Melserf
gaaf heen
Cor van der Lugt Melsert. die van
)3S af de afdeling toneel van het
Gemeentelijk Theaterbedrijf Amster
dam heeft geleid, zal zijn functie
als inftndant wegens gezondheids
redenen aan het eindt van dit sei
zoen, per 1 Augustus, neerleggen.
Wie zijn opvolger wordt, is op het
ogenblik nog niet bekend.
Als opvolger van Cor van. der Lugt
Melsert, die per 1 Augustus zijn func
tie heeft neergeiegd, is tot artistiek
leldeT van de afdeling toneel van het
gemeentelijk Theaterbedrijf te Am
sterdam benoemd Ben Royaards,
sinds het begin van dit seizoen als
regisseur en acteur aan dit gezelschap
verbonden.
Oekraine-sigareffen
DEN HAAG, 1 Juni. De dienst
perszaken van het Nederlands Oost
Instituut meldt:
De huidige tabakspositic wijst er
op, dat binnen afzienbare tijd aan de
verkoop van de Oekraïne-sigaretten.
een einde zal zijn gekomen. In ver
band hiermede kunnen van 15 Juni
as. af geen rokerskaarten meer wor
den uitgereikt.
Hun, die mene» alsnog voor een
kaart in aanmerking te komen, wordt
verzocht zich schriftelijk onder over
legging van deugdelijke bewijzen te
wenden tot het Nederlands Oost-
Instituut. Laan van Meerdervoort 49
te Den Haag.
Nederlanders in dienst der Duitse
weermacht dienen zich echter te
wenden tot den Fürsorgeoffizier der
Duitse weermacht, NIcolaas Maes-
straat 32, Amsterdam: Nederlanders
in dienst der Waffen SS kunnen hun
schrijven richten tot den Fürsorge
offizier der Waffen SS, Somnuus-
straat 3 te 's-Hertogenbosch. Per
soonlijk bezoek kan in geen geval
worden afgewacht, terwijl brieven,
welke na 15 Juni as. worden ont
vangen, niet meer in behandeling
zullen worden genomen.
Hoge prijzen Staatsloterij
X>eA hoofdprijzen van de Staatsloterij
zijn bij de trekking op 2 Juni gevallen
op de volgende nummers:
fiooo: 5555, 16847. 24278: f400: 2038,
2503. 6940, 19062 21854. f200 2398. 4996.
8839, 9411. 9438. 31658. 12093. 13326, J8437;
f 100: 2594 3224, 3820, 4101, 6336. Ï1608,
14350, 16522, 17269, 20649 256-S*
Faillissementen. Gitgesproken volgens
opgave van het Instituut voor Handels-
en Bedrijfsvoorlichting, Amsterdam Na
latenschap P. P. Klevenberg, Rotterdam,
Mathenesseriaan 301c. Re. rar. G. R W.
Kymmell. Cur. P. Groencboom. Rot
terdam,
Gawaio-examcns uitgesteld. En ver
band met de omstandigheden ls het
mondeling gedeelte der Gawaln-exanjens
(gas, waterleiding- en loodgletersexa-
meiis), dat op Maandag 5 en Dinsdag 6
Juni a.s. te Utrecht zou worden afge
nomen, tot nader bericht uitgesteld
De zon /raat vanavond onder om
21.54 uur en bomt morgen op om
5.21 uur. De rfraun .brniii vanmid- -
dag op om 1G.42 tw> en -./*«* man
nacht onder om 4.15 ..ur.
De verduistermgstiiden riin in de
week van 28 Mei lot 4 Juni van
21.45 uur tot 5.30 uur.