Gevechten verplaatst naar gebied
van Antwerpen en Brussel
Zware Sowjefaanvalien- tusse.i Boeg en
viNarew in de diepte der Duitse
stellingen opgevangen
t**aSSL!S2P
Sowjet-Unie in
oorlog mei
Bulgarije
Bulga
ren vragen om
Verkorte linies kunnen strategisch
evenwicht herstellen
Lf.-gen. Difimar over
de militaire toestand
Een tegenspraak
Beperking van het
betalingsverkeer
Duitsers handhaven de Maaslinie van Dinanl
tof ten zuiden van Sedan
Jan Feith ontslapen
A. Groote overleden
Geldige bonnen
(Duits legerbericht.)
rnT HET HOOFDKWARTIER
VANDËNFUHRER, 5 Sept. (D-N.B.t
opperbevel van de weermacht
Jüafct bekend:
In Noord-Frankrijk handhaven ome
wpcn rich hardnekkig tepen sterke
vilandeliike aanvalSEroepen, die ffls-
leren 1,151,16 penetraties konden
welken. He pevechten behhen zleh
- «rpUatst naai het. sehied van
Antwerpen en Brussel en nemen
«ortdnrend in heviïheld toe.
tonden lap in de afgelopen nacht
wéér onder het vuur der V 1.
zware batterijen vêrdrasrend ge-
.v-.t van de EXiitse marine bescho-
j-i: snnjouw Zuidencelse havenste
de an barakkenkampen alsmede vli-
iSelilke hatteiHstelllnsen met roede
UirnE?e!1AVdennen werden pogingen
.in den vilond om de Maas over te
«teken' verijdeld. Ten .noorden van
rharlevüle over de Maas gezet.e vit
cnïT,'S;" «trurtl-mohton werden il
orde1 like striidkrachten werden in
tegenaanval teruggeworpen. In
he' dal van de Saone verlopen onze
Wegingen ondanks vliandeliite druk
verder volgens de plannen. Om Brest
JSd ook gisteren verbitterd Bevoch
ten onze bezetting sloee opnieuw
Se'.1 Vijandelijke aanvallen, die door
sterke artillerie, tanks en lnchtstrild-
kra'cbien werden ondersteund, uit
een.
In Italië sloegen onze troepen ta
de Adriatische kustsecior alle aarl»
vallen van den «land af. Plaatselijke
val 'afgegrendeld. De laatste
dagen, van de grote^^strü d aldaar
werden meer
--In^het zuidoost'eiyk deel van. Ze
venburgen duren.de harte aanvais-
en verdedigingsgevechten voort. in.
de Woudkarpathen hebben Hon-,
raarse troepen een belangrijk aan
deel in de succesvolle afweer van
verscheidene Sowjet-Russische aan
vallen. In het bruggenhoofd vantee
Weichsel ten noordwesten van Ba-
ranow leidden succesvolle aanvallen
TBn verscheidene dagen, ondanks
taaie vijandelijke tegenstand tot
een frontverkorttng. Tussen Boeg
en Narew wierpen de Sow jets nieuwe
formaties in.de,strijd. De zware vij
andelijke aanvallen werden opge
vangen door tegenaanvallen Sn de
diepte van onze stellingen, waarbij
74 tanks werden stukgeschoten, in
s ^§P^nsf;jl^ndZi£U
STOCKHOLM. 5 Sept. (D.N.B.)
Volgens een bericht van het pers
bureau Tass heeft dé Sow jet-
redering de oorlog verklaard aan
Bulgarije.
STOCKHOLM. G Sept. (D.N.B.)
Naar de Britse berichtendienst meldt,
heeft de Bulgaarse regeringdoor
bemiddeling van de Sowjet-Russische
legatie te Sofia de Sowjetregeringom
een wapenstilstand verzocht. De
secretaris-generaal van het Bulgaar,
se ministerie van Buitenlandse Zaken,
dr. Sarafoff, en de leider van d^
politieke afdeling van dit'ministerie,
Iwan Altinoff, hebben stappen ge
daan bij den Sowjel-Russischen aaak
gelastigde te: Sofia en hebben hem
meegedeeld, dat zij door de Bulgaarse
regering ermede zijn belast de
Sowjetregering om een wapenstil-
I stsfid te verzoeken.
Naar de-zender Moskou vanavond
meldde; heeft de volkscommissaris
van Buitenlandse' Zaken Molotow,
hedenavond te 7 uur in opdracht der
Sow,jetregering den Bul Raar sen ge
zant in de. Sowjet-Unie, Stamenow,
een nota overhandigd, waarin de
Sowjet-Unie Bulgarije de oorlog ver-
- klaart.
V;;, In deze nota zegt de Sowjetrege-
terlng. dat Bulgarije Duitslandde
/facto In de strijd tegen de Sowjet-
Unie drie Jaar lang. gesteund heeft.
Dan wordtverklaard, dat Bulgarije
met het oog op de nieuwe militaire
en politieke situatie van de gelegen
heid gebruik wilde maken om. even
als Roemenië en Finland, zich van
ziin betrekkingen met Duitsland los
te maken. De facto echter onderhoudt
de Bulgaarse regerin? nog steeds be-
trekkingen met Duitsland en volgt zij
de politiek van een zogenaamde
■neutraliteit? alleen om op deze wijze
Duitsland diensten te bewijzen. Om
die reden kan de Sowjetregering deze
l Politiek van Bulgarije niet anders
beschouwen dan als een tactische
oorlogvoering in het kamp. van
Duitsland tegen de Sowjet-Unie.
Woordelijk besluit de Sowjet-nota
..Ingevolge hiervan acht de Sowjet
regering zich niet In staat betrek
kingen met Bulgarije te blijven on
derhouden. Zil verbreekt alle betrek
kingen met" Bulgarije en verklaart,
dat niet alleen Bulgarije zich in oor
logstoestand met de Sow.fet-Unie
bevindt in zoverre, dat het de facto
tos tevoren in oorlogstoestand met
de Sowjet-Unie was. maar dat ook
de Sowjet-Unie van nu af aan zich
in. toestand van oorlog met Bulgarije
tel bevinden."
Estland werden tussen'het Wirz-
meer en Dorpat Sowjet-Russische
gevechtsgroepen, dip over de Embach
gezet waren, in ce pan gehakt. Bii
Dorpat; wierpen onze troepen de
bolsjewieken In zware bosgevechten
nenr hef Zuiden terug.
Slagvliegers schoten bU een aan-
valsnoging van bolsjewistische torps-
dovliegtuigen on een Duits konvooi
in de wateren ten westen van Ltbau
negen vijandelijke vliegtuigen om
laag. In de afgelopen nacht wierpen
afzonderlitke vijandelijke vliegtuigen
bommen op Karlsruhe.
Verklaring van Vansi+tert
STOCKHOLM, 5 Sept. (D.NJB.)
Voor. radio Londen heeft sir Robert
Vansittart ten aanzien van de vraag,
hoe men het doeltreffendst de Duitse
tegenstand denkt te breken, gezegd;
.Tijdens de veldtocht In het Westen,
vooral in Nonnandië, zijn vlugschrif
ten boven de Duitse troepen uitge
worpen, waarin de Duitsers beloofd
werd. dat -hun geen leed zou geschie
den, wanneer zij zich zouden overge
ven.'Dit heeft echter in het geheel
geen succes opgeleverd. De Duitsers
vechten nog steeds als leeuwen, zowel
aan de westelijke als aan de ooste
lijke grenzen.
WOENSDAG A SEPT.-1944
Ie JAARGANG
No. 209
Eur,: PASSAGE 18-20, SCHIEDAM
TEL 48798 POSTGIRO 20410
Uiïgeve N.V. De Arbeiderspers. Abonnementsprijs 21 e+. p. w. ot J2.73 pér kwartaal. Losse nrs. 5 ct.
De straatgevechten In deze Letlandse stcd eisen zelfs van den meest
ervaren grenadier de grootste moed en* onverschrokkenheid.
(Foto Orbis-Holland
Cs conferentie te Dumbarton
L-f J,.; Oaks
Madrid, e sept. id.n.b.) Nan
fie mt Washington meldt, hebben
de Sowjetafgevaardlgden op de con
ferentlë te Dumbarton oaks hun
deelneming als geëindigdbeschouwd
De besprekingen- zullen- volgens di
«richt worden voortgezetdoor do
vertegenwoordigers van de „Verenigde
Staten, Engeland en China en. de
thans aangekomen: Franse afgevaar
digden.- ..y
Jaoanse Riiksdaq bijéén
X/: TOKIO, 5 Sept. (D.N.B.) De
Japanse Rijksdag, die op 6 Sept. vooi
85ste; bijzondere zitting bijeen-
komt, zal o.a, beraadslagen over aan
vullende posten op de. begroting ten
■bedrage van 25 milliard 'yen voor mili-
■terie doeleinden en van 385-miIlioen
yen, die verlangd worden door het
ministerie rvan Handel en Landbouw
yooc- het aanleggen van levensmidde-
Imoorraden. -
BERLIJN. 5 Sept. (D.N.B.) De
spreker van de Groot-Duitse OmTDep.
It.-gen. Dittmar. heeft heden over
de militaire toestand onder meer ge
zegd:
„Met bijzonder veel zorg richten
wij op het ogenblik de blik naar het
Westen. Engelsen en vooral Ameri
kanen hebben hier van de numerieke
meerderheid aan formaties en strijd
middelen gebruik gemaakt op een.
wijze, die een vergelijking met onze
doorbraak door de Maginot-linie en
de daarop volgende opmars tot de
mond van de Somme'In. 1940 volledig
toelaat. Daarbij moet steeds ln her
innering worden gebracht, dat wli
toen vernletielngs overwinningen be
haalden op een vijand, "wiens totale
sterkteniet belangrijk bij de onze
achterbleef. De operatieve vruchten,
die onze -..westelijke tegenstanders
thans plukken, zijn niet ontworsteld
aan een vijand van vrliwël dezelfde
gevechtskracht en geen resultaat van
_een betere. d.w.z. meer vermetele en
consequente leiding. Slechts met. ver
bittering kunnen wij bedenken, wat
er zou gebeuren, wanneer Wij tegen
óver .Engelsen en Amerikanen thans
ln een krachtsverhouding zouden
staan, die bok maar bij benadering
overeen - zou komen met de omge
keerdIer*m'kouding.avan, I340.V-—;-;:
Dit zijn geen IJdele gedachten, Integen
deel. zij leren. ons. dat het wederom, niet
anders dan in het Oosten, de ontoerei
kendheid der middelen is, die ona thans
het succes ontzegt, dat ons vroeger ln
een meer evenwichtige verhouding nau
welijks ernstig betwist kon worden. Deze
gedachtenganB is niet het uitvloeisel van
een militaire aanmatiging, die, om niet
voor het heden de vlag behoeven te strij
ken, in het verleden vlucht. Integendeel,
wij erkennen volledig, dé* de operatieve
prestaties vooral van de Amerikanen. In
opzet en uitvoering op een, peil van aan
zienlijke, hoogte hebben gestaan. Maar
Juist tegen deze. achtergrond worden de
prestaties van onze legers ln het Westen
bijzonder belangrijk. Wat. hier door Duit
se soldaten gepresteerd werd ln een strijd,
waarbij alle uiterlijke voorwaarden, aan
tal. bewapening, aanvoermogelljkheden
zo ongunstig mogelijk waren, waar brok.
stukken en resten van Duitse divisies,
die cinds maanden gevochten hadden,
zich steeds weer met verse vijandelijke,
'prmaties moesten meten, ls volkomen
genoegzaam om ona zelfbewustzijn nieuw
voedsel te geven. Zeker, de wonden, die
ons geslagen werden, zijn daarom niet
minder smartelijk. Maar wij weten, toch
hoe het kwam. dat Britten en Amerika
nen doorstietïn tot het gebied van Metz,
tot in de Argonnen en de westelijke rand
der Ardennen', dot zij zich door picardle
en Axtols de weg naar deKanaalkust
baren.;
Wat tot dusverre tegenover, hen ge
plaatst kon worden waren meestal slechts
numeriek zwakke formaties die over een
breed front vochten-.cn derhalve nauwe,
jijles ln staat waren tot uitgebreide actie,
en welker dunne vsrsperringsgrendel,
geenszins gevechtsfronten ln de gebrui
kelijke zin van,het woord, het opdrin
gen der vijandelijke tankstrijdkrachten
wel konden vertragen en ln andere rich
ting dwingen, maar op de duur niet
tegenhouden. Hun taak was uitsluitend
van vertragende aard. Onder de bestaan
de omstandigheden konden zij die niet
beter volbrengen dan zij gedaan hebben
en nog doen.
Conclusies als deze raken wederom
aan de diepste oorzaak van onze moei
lijkheden, het gebrek aan een totale
krachtsinspanning. Dit feit kan elgen-
.Ijk slechts verrassénd zijn voor dengene,
die geen volledige voorstelling'heeft van
de sterkte der wederzijdse krachtgroepen.
Dit wordt thans anders. Juist op dit be
slissende punt Is immers; de grote .mo
bilisatie begorinen; Dat dit nog niet vroe
ger gebeurd Is, geeft ons niet het recht
het verloop van de strijd tot dusverre
uitsluitend in een negatief Heht te zlen.-
Het ls een zeer triviale maar daarom
niet minder nuttige wijsheid, dat men,
om zonder zeer zware' $chade te Jijden,
in de" oorlog terrein te kunnen verliezen,
eerst terrein moet veroverenWIJ hadden
de grote 'strijd ook nooit tot op dit ogen
blik kunnen doorstaan zonder'de br ié
materiele en personele basis, ln de. eer
ste jaren van de oorlog evrworven. Dat'
wij haar thans voor het grootste 'deel
hebben moeten prijsgeven, ls ongetwij
feld bitter en geelt aanleiding tot me
nige smartelijke vraag.
Nieuwe noodzakelijkheden
'Wij staan thans voor nieuwe nood
zakelijkheden. Wij hebben Jarenlang
ln Oost en West: met onze beperkte
strijdkrachten een geweldig gebied ge
dekt. WIJ hebben er menig nut van ge
had, ook ln .de zin wan een aanzienlijke
voorraadavormlng op talrijke", terreinen
der oorlogseconomie, en de vijanden,
gedwongen tot- een herovering, - die met
zware verliezen gepaard gaat. Dat zijn
op "de balans van deze oorlog nog altijd
hoogst positieve factoren, ook als wy
de offerB, die wij zelf hebben móeten-
brengen b IJ dé verdverlng en bij de strljd
om het veroverde, geenszlnB geringschat
ten, WIJ stpljden. thans op een aanzien--
lijk gereduceerd gebied.'Het zou geheel
onjuist zijn, deze ontwikkeling vpor- te
stellen als gewenst of beoogd,
-Maar oök dit "ls zeker, dat een groter
evenwicht tussen gevechtskracht en op
pervlakte. of- - duidelijker tussen aantal
en gevechtswaarde der beschikbare for
maties enerzijds en de uitgebreidheid
van. het dekking behoevende front an-
derzljds steeds voordelig blij kt vohr den-
gene, die door de omstandigheden ln de
verdediging' wordt gedrongen. Is onze
volkskracht ola gevolg van het volledige
gebruik, dat hetdoel 7an. al om» ln-
f»oannlne;en van de laatste tijd vormt,
"beschikbaar voor 'ie verdediging op ver-
1 voorperelde ilnle.i, dan zai dat
^chijnlijk.
het strategische evenwicht, dat thans
'n het Westen verloren la gegaan, op
dezelfde wijze hersteld kunnen wnricn
als, tot .verrassing van alle kleingelovl-
gen, roaur ook van onze vijanden, aan
het oostelijk front gebeurd ls.
Niemand zal over hét nnofd zien, dat,
tot een nieuwe sta bill sering ook van bet
westelijke front bereikt ls, nog onge
hoorde Inspanning en buitengewone
standvastigheid nodig zullen Hjn. Daar
bij mogen wij niet belemmerd, worden
door de verwijtende vraagJwaarom alle?,
wat thans gebeurt. Jiiet fceeds vroeger
kon geschieden. VrasRn sis deze ooias
ten, zonder ons tot een .doet te brengen,
Wij allen dragen een deel van de ver
antwoordelijkheid voor het fait, dat liet
zo gégsan ls. omdat' al te diep ln het
Duits karakter de neiging tot -het vast
klemmen aan een,.beginsel ook in bij
zaken en tot overschatting' 'van het
eigen werkterrein verankerd liggen. Laat
ons ook niet over het hoofd zien, dat de
eisen, die beveiliging, bestuur en exploi
tatie der uitgebreide veroverde" gebieden
ook bulten het zuiver militaire om aan
ona stelden, talrijke werkkrachten ln be
slag namen, welke zo onttrokken wer
den aan het onmiddellijke oorlogsdoel.
Het waa een zeer vertakte organisatie,
die voor de'ie doeleinden nodig was. Als
thans deze taken evenals zovele andere
zijn weggevalleni kan. dat er toe bij
dragen, dat onze directe personele
rusting op de vereiste brede basis wordt
gebracht,
Want dit gezichtspunt blijft in ieder
geval ln onzepositie het beslls&emle.
De tijd bevechten, die nodig ts voor de
verwezenlijking, daarvan, U de,-, atmte-
glsche-wetr-. waaronder, wll-than»- stsah.
Daarvoor moet alhet andere wijken.
WIJ zeggen het nogmaals, onze formaties
hebben vaak en lang genoeg moeten
vechten zonder voldoende aanvoer uit
het' achterland. WIJ denken daarbij
evenzeer aan de strijd ln de lucht ah»
aan de fronten in engere zin; wij zul
len moeten opbrengen en ook kunnen
opbrengen, wat ons ontbreekt. De tijd
van ongerechtvaardigde égards ia voorbij.
De vraag naar de zin van een derge
lijke -inspanning ligt te zeer voor de
hand dan dat wij ons aan de beant
woording daarvan zouden kunnen ont
trekken, waarbij wij beseffen, dat 'de
vraag naar de vermoedelijke kansen een
„levée en masee" in de eerste plaats ant
woord verlangt. Een Duita volk, dat
vastbesloten tot het ultersté, 2lch in
nieuwe grote taken tot de strijd op
maakt, ls de enige' factor, waarop ook
de meest Verbitterde vernletiglngswll
van onze vijanden moet breken.
Reorganisatie Slowaakse
regering
PRESS.BURG, 5 Sept. (D.N.B.)
De reorganise van de Slowaakse
regering, die elke da# verwa-oht werd.
is thans geschied en vanmiddag door
dë omroep hekend gemaakt.
Het bericht luidt:
De president van de staat. dr. Tiso,
heeft het ontslag van de reeering-
Tuka aanvaard en de volgende rege
ring benoemd:
Minister-president: dr Stephan
Tiso. voorzitter van het opperste ge
rechtshof te Press burg. Deze ls tevens
belast met de leiding van de ministe
ries van Buitenlandse Zaken en van
Ju.^itie.
Binnenlandse Zaken: Alexander
Meeh
Landsverdediging: Stephan Hassik.
Financiën- dr. Pruzinsky.
Volksvoorlichting en Onderwijs:
dr. Aladar Koels, secretaris--"-n er aal
van de Slowaakse Volkspar pf
Economische Zaken: dr, M. dricky.
Verkee" en Openbare Werken1: ing.
Ludwis Lednar.
Van de vroegere regering zïin dus
■afgetreden -de minister-president dr,.
Tuka. de minster van Landsverde
diging. generaal Oatlos, de minister
van Justitie, Fritz, en de minister
van Verkeer. Stana.
DanJctelegram van' Guderïan aan
de oostelijke gouwen
BERLIJN," 5 Sept. (D.N.B.) De
chef van de generale staf van het
leger, Generaloberst Guderian, heeft
een danktelegram gezonden aan de
gouwleiders van de oostelijke Duitse
gouwen, welker" bevolking., een be
schermende stelling" van vele hon
derden kilometers lengte heeft aan
gelegd,. Hij-deelt daarin mede, dat de
Führer met buitengewone bevrediging
kennis heeft genomen van-de uitste
kende prestaties van de volksgenoten,
die werkzaam zijn geweest WJ de
aanleg van de stellingen :in het Oos
ten,
Gedeeltelijke mobilisatie van
Zwitserse troepen
BERN. 5 Sept, (DN.B.) Naar
officieel wordt meegedeeld, heeft de
Bondsraad op. voorstel van den op
perbevelhebber van het "leger beslo
ten tot een gedeeltelijke mobilisatie
der grenstroepen.
Uit Stockholm ,;Aftonbiadet"
meldt, dat de Zweedse Rijksdagln
October bijeengeroepen zal- worden.
Reden voor de bijeenroeping ia de al
gehele buitenlands-politieke toestand.
Dit Stockholm: Naar. radio Lon
den meldt, ls de Canadese korvet ,AI-
bury" tot zinken gebracht; waarbij vier
officieren, en 55 matrozen om het leven
gekomen zijn. 1
Geallieerd luchioffensiet in de
Stillö Zuidzee
TOKIO, 5 Sept. (DN.B.) Het
.vijandelijke luchtoffensief, dat de
laatste tijd inhet middendeel der
Stille Zuidzee versterkt is, was op 4
Sept; volgens frontberichten gecon
centreerd op het eiland Otarisjlma.
In totaal 5G vijandelijke jagers van
het type „Grumman" hebben die dag
het eiland van de vroege morken tot
de middag aangevallen, terwijl tege
lijkertijd de kanonnen van vijande
lijke vlooteenheden het vuur openden'
op het eiland. De Japanse verdedi
ging bond de strijd aan met de aan
vallende «machines, schoot er vijf
neer en beschadigde er één.-Dezelfde
dag werden twee vijandelijke vier
motorige bommenwerpers, die het
verder oostelijk .gelegen eiland Mar
kus aanvielen/ door de Japanse de
fensie eveneens, teruggedreven. Naar
frontberichten verder melden, is ook
een vijandelijke aanval op het eiland
Wotje in de Marshall-groep, op 3
Sept. uitgevoerd met 33 vijandelijke
jagers, afgeslagen.
Turlclje en de Sowjet-Ufii«
STOCKHOLM, G Sept. (D.N.B.)
-Radio Moskou heeft de volgende aan.
val van de „Frawda" .op Turkije uit.
gezonden: Tussen de woorden en de
daden van de politiek der Turke Tege^
ring bestaat een enorme, tegenspraak.
In woorden heeft- de Turkse regering
de diplomatieke betrekkingen met
Duitsland verbroken, dooh in de prac.
tyk schijnt het, dat alles by het oude
is gebleven. •-•■>;=
Naar de zender Ankara meldt, ts de
T\irkse republlteetese, vojkspa-btü- V&n-
avontf bijeengekomen. Minister-pre si
de nt Saradzjogloe legde een verkla
ring af over de politieke ontwikkeling
sedert de verbreking der betrekkingen
mat Duitsland, Hij zeide, dat in poli
tiek opzicht overeenstemming bestaat
en dat Turkije In politicls hand in.
hand mot de Geallieerden zal blijven,
samenwerken. Na de verklaring van
den premier werd de vergadering ge
sloten, aangezien er geen andere pun
ten ter bespreking waren.
L-Sowfets bleven vuren
STOCKHOLM, 5 Sept. (D.N.B.) -In
strijd' met de tussen het Finse en
Sowjet-Russische gezantschap te
Stockholm overeengekomen wapen
stilstand, hebben de Sowjets 't vuren
aan het Finse front voortgezet tot
Dinsdagochtend 8 uur. Hierover pu
bliceert T.T. bet volgende officiële
bericht uit Helsinki:
„Onze troepen hebben alle vijande-
lilkheden op 4 September om 7 uur
gestaakt. In de meeste frontsectoren
zetten dè Sowjets het vuren voort,
terwijl de infanterie onbestemde be
wegingen maakte. Finse groepen offi
cieren bezochten- in enlse frontsecto
ren de Sowjet-Russische bevelheb
bers en protesteerden tegen de voort
zetting van het vuren, dat in strijd
was met de overeenkomst, op 5 Sept.
om 8 uur staakten de Sowjets. de
vijandelijkheden ln alle frontsec
toren."
Dit Tokio: De nieuwe Turkse am-
ü,i53adeur ln Japan, ,dr. Moeteasser
Voker. is op 4 September onderweg naar
Tokio ln Mandsjoell aangekomen.
Uit B e r 1 ij n: Naar ln kringen van
het departement van Buitenlandse Za
ken verluidt, heeft Zweden zich belast
met de behartiging der belangen van
Duitsland ln Finland
DEN HAAG/ 6 Sept. (A.NF.)
Sinds Mf.andag liepen er 'geruchten
-- en de Britse radio verspreidde het
officieel als bericht van Eisenhowers
hoofdkwartier als zouden de
Engels—Amerikaanse troepen Neder
lands grondgebied hebben, bereikt en
Breda bezet.
Deze geruchten hebben een grote
verwarring teweeggebracht..
Het behoeft nauwelijks vermeld te
worden, dat Breda niet bezet Is en
dat deze geruchten volkomen uit de
lucht zijngegTepen.
Het Duitse legerbericht heeft sinds
de aanvangvan de oorlog een onbe
twistbare autoriteit verworven door
de harde juistheid en betrouwbaar
heid zijner gegevens. Ook ten aan
zien van: oorlogsgebeurtenissen, die
het Nederlands belang zouden raken,
kan men de Duitse legerberlchten
veilig als richtsnoer nemen.
Londen weer onder het vuu
van de V I
BERLIJN, 5 Sept, (A.NJ>) In
Eerlünse bevoegde kringen wijst men
op de sinds hedenochtend hervatte
beschieting van Zuid-Engeland met
de V 1. In tegenstelling tot vijande
lijke vermoedens, dat het bestoken
van militaire centra in het gebied van
Shiid-Engeland en van Groot.Londen
had opgehouden, valt nu te consta
teren, dat het gebruik van het Duitse
V 1-wapen Vols trekt niet is afgelopen.
Hoe ver de technische 'Ontwikkeling
van de vliegende bommen gekomen is
en hoever de actieradius van de pro
jectielen versterkt is, daarover wor
den geen nadere bijzonderheden ver
strekt. Het hoofdstuk Duitse geheime
wapens» zo verklaart men te Berlijn,
is echter ndet gesloten.
Zweden behartigt de belangen
van Duitsland in Finland
STOCKHOLM, 5 Sept. '(D.N.B.)
Zweden werd officieel door de Finse
en de Duitse regering verzocht de
belangen van 'Finland in Duitsland
en die van Duitsland In Finland te
behartigen, zo meldt het Zweedse
Tele gra af a gen ts ch ap. De facte, zo
zegt het bericht verder, heeft Zweden
de behartiging dezer belangen reeds
op zich genomen, hoewel in deze
kwestie nog geen officiële besluiten
genomen zijn. Dit moet door de mi
nisterraad. geschieden. -
•Nieuwe geheime zitting van het
Finse. Parlement i
STOCKHOLM, 5 Sept. (D.N.B.)
Naar de Britse berichtendienst meldt,
zou het Finse parlement vandaag
weer in' geheime zitting bijeenkomen,
Men neemt te Londen aan, dat een
delegatie voor de vrede naar Moskou
zal worden gezonden.
Luchtaanval op Boedapest
BOEDAPEST. 5 Sept, (DN.B.)
Verscheidene honderden vijandelijke
-vi icYtvtgcnziJnh eden oehrt eircr.-kmcflrtjg
beschermd door jachtvliegtuigen, uit
zuidelijke richting boven Hongaars
gebied verschenen. Er wordt melding
gemb-akt van liet werpen van bom
men op de hoofdstad en op enige
steden In de provincie. Er ontstond
schade en de bevolking leed verlie
zen. De luehtdoelartnierie trad doel-
treffend op.
Lrtauen
BERN, 5 Sept. CD.N.B.) Het
Zwitserse telegraafagentschap meldt:
„Volgens een bericht uit Moskou
heeft de plenaire, vergadering van het
bestuur der communistische partij
van Lltauen te Wilna besloten, alle
Sowjetwetten en -verordeningen, uit
gevaardigd Sri de bolsjewistische tiid
van de zomer-1940 tot de zomer 1941,
weer van kracht te doen worden en
alle Sowjqt- en partij-Instanties in de
door de Sowjets bezette delen van
Littauen te herstellen.
Verordening van de Neder
lartdse Bank
AMSTERDAM, 5 Sept. De Ne-
derlandse Bank kondigt op grond
van de verordenende bevoegdheid,
haar toegekend ln artikel 1. lid 2.
van de verortenirtg no. 58-1943 de
volgende bepalingen af:
Art. 1: Het afgeven van geldsom
men en het doen van betalingen in
contanten.ls de volgende onderne
mingen, lichamen en diensten tot
nader order verb:den:'
a. credietinstelli-gen in de zin
van Besluit no. 225-1941 betreffende
het bark- en credietwezen, alsmede
de Rijkspostspaarbank, de Post-
chèque-en girodienst en de sociale
volkscredletinsteLUngen
b. siensten, als bedoeld in de Giro-
wet (Staatsblad f923 no. 307):
c. levensverzekeringsmaatschap
pijen, als bedoeld Ln de Wst pp het
levensverzekeringsbedirijf iStaatsWad
1922 no. 716).
Art. 2. Duitse betaalmiddelen, met
uitzondering van ReichskredUkassen-
schelne, mogen door de Instellingen
en diensten als bedoeld la art. 1 niet
meer ln betaling of ter verwisseling
worden aangenomen.
Art. 3: Over de met Ingang van
6 September 1944 uitstaarde bedra
gen hij ondernemingen, lichamen en
diensten, als.bedoeld in artikel 1, zal
door de rechthebbertien sleohts vrije
lijk in contanten als volgtkunnen
worden beschikt:
a. ƒ100.— per week:
b.. cnbeperkt voer zover deze be
nodigd zijn voor: 1. betaling van lo
nen, salarissen en dorgeiyke aan per
sonen in dienst van rechthebbenden;
2. voldoening van verplichtingen uit
hoofde van de sociale wetgeving als
mede voor betaling van pensioenen.
Art. 4: Deze verordening yindt
geen toepassing.op de uitbetaling van
bedragen, die na 5 September 1944
ln contanten 'op een bankrekening
zijn'gestort.
Art. 5: De in art. 1 bedoelde on
dernemingen, lichamen en diensten
moeten verlangen, dat de nodige be
wijsstukken worden overgelegd, waar
uit biykt, dat de aangevraagde be-
K'ragen nodig zijn voer de doeleinden
als genoemd in artk.,-3. sub. b. 23
mogelijkzien zij toe. dat deze be
dragen ook metterdaad voor gencem-
de doeleinden worden besteed.
A-rt. 6: Een ieder is verplicht tot
geheimhouding van al hetgeen hem
ia verband met de uitvoering van
deze verordening is bekend gewerden.
Art. 7: Overtreding van het be
paalde in de voorafgaande artikelen
kan worden gestraft met sluiting van
de onderneming, instelling of dienst.
Art- 8Deze verordening kan wor
den aangehaald als „Verordening be
perking betalingsverkeer 1944".
Art.- 9: Deze verordening treedt
op 6 September 1944 in werking,
De Nederlandse Bunk
Amsterdam, 5 September 1944.
De Fins^usslsche wapenstilstand
STOCKHOLM. 5 Sèpt. (D.N.B.)-
Naar „Aftonbladet" uit betrouwbare
bron zegt te hebben vernomen, heb
ben bij de stemming in - de Finse
Rijksdag'over het beëindigen van de
vijandelijkheden Zaterdag ;113 Rijks
dagafgevaardigden vóór en 43 tegen
de politiek der regering gestemd.
Hongaarse bloem van het
Rode Kruis
Reeds thans aflevering
DEN HAAG, 6 Sept. In af*
king van hetgeen reeds eerder werd
medegedeeld, mag de aflevering van
Hongaarse bloem op de bonnen
reserve B7G en reserve C70 voor zo
ver deze blotem voorradig Ls, met in-,
gang van heden worden afgeleverd.
Amerikaanse pantsertop
stoot tot Leuven door
BERLIJN, 5 Sept. (Tnterinf).
Een van het- gebied RijEsel-Doornik
uit ondernomen aanval van een
Brits-Canadese voorultgéschoyen di
visie' die; via Brussel naar Antwerpen
leidde heeft daar de beneden-Schel-
de bereikt. De Duitsebeveiügings-
troepen staan daar aan het Albert-
Kanaal. Het vestinggebied van Pas
de Calais bevindt zich nog steeds
hecht in Duitse harden. Een ten
zuiden van Antwerpen waargenomen
pantser concentratie van het Brits-
Canadese leger, die blijkbaar tot. de
zelfde divisie behoort, kon door het
afweervuur der Duitse artillerie uit
eengeslagen worden. Ten zuiden
daarvan slaagde een Amerikaanse
pantsertop erin tot Leuven döor te
stoten. De hoofdgroep van deze Ame
rikaanse stootgroep bevindt zich nog
in het gebied van Berg'en-Charleroi.
Overigens wordt de Maaslinie van
DInant tot ten zuiden van Sedan
door de Duitse troepen gehandhaafd.
Op-enkele plaatsen gelukte het vrij
zwakke Amerikaanse pantser afdelin
gen de oostelijke oever van de Maas
te'.bereiken, doch zij werden in een
tegenaanval van Duitse strijdkrach
ten teruggeworpen of zo doeltreffend
afgegrendeld, dat zij zich niet kon
den ohtplooien. Alleen in het gebied
van Charlevilïé kwam hét tot grotere afgewezen.
gevechten op de oostelijke oever van
de Maas. Een andere penetratie In
de Maaslinie bij Montherma tussen
Charlevllie en Givet. waarbij de
Amerikanen met behulp van amphi-
blepantserwagens de andere oever
trachtten te bereiken, werd door
Duitse pantserjagers verijdeld. Ten
oostenvan Verdun ontstonden
slechts minder belangrijke gevechten
met Amerikaanse verkenningstrce-
pen.
-De dlstanclërlngsbewegingen der
Duitse troepen uit Zuid- en Zuid
west-Frankrijk konden volkomen vol
gens de plannen en ordelijk warden
voortgezet. De Duitse gevechtsgroe
pen hebben hier ónder deels zware
tegenstand hun opgedragen 'nieuwe
stellingen bereikt en staan daar ge
reed voor nieuwe opdrachten.
Ten zuiden van Be sarton werd een
vrij sterke pantsercolonne op mars
naarhet Noorden, .waargenomen,/die
blijkbaar de opdracht heeft de Bour
gondische Poort te forceren.
De druk van de. Canadese troepen
op het' voorterrein van Le Havre is
op 4 Sept. verder .versterkt, aldus het
D.NB. Aanbiedingen om te capitu
leren werden door de Duitse bezet
ting met beslistheid van de hand ge
wezen, Tenelnde; bij de komende
strijd om Le Havre, de Franse bur
gerbevolking te ontzien, heeft de
Duitse hezettme den'vijand het, aan
bod gedaan, 50.000 Franse burgers te
laten wegtrekken. Hét voorstel werd
Enige mfor-den na zijn zeventigste
verjaardag ls dezer dagen te Den Haag
overleden de Journalist-publicist Jhr.
Jan Feith, o.m. oud-hoofdredacteur van
„De Indische Post" en. van ..De Kam
ptoen". Ook bIb toneelschrijver heeft hij
zich bekendheid verworven, al was hJJ
als literator dan ook niet van bet for
maat zijner grotere familieleden. Boven
dien heeft Jbr,.Feith zich zeer verdlen-
»ceMjr~gemiaXt'"voor üe'aport, welker
piopagnnda hij met woord en daad aan
zienlijk heeft bevorderd.
Schier ontelbaar zijn de talrijke wet-
ken van zijn. hand op het gebied .van
de roman, het Jongensboek, de reis
beschrijving, de sportreportage, het toneel
enz. Uit zijn dramatisch oeuvre herin
nert men zich „Operatie geslaagd", door
het Hofstad .Toneel vroegerop zijn
repertoire genomen, en zijn tweelingen-
stuk „Dé Onafscheldenlijken", dut het
echter niet meer tot een opvoering heeft
gebracht, maar waarover wel het een en
ander werd gepubliceerd.
Jan Feith was een onzer vrucht
baarste auteurs. Ontelbaar zijn de door
hem. gepubliceerde interviews, Zijn
romans, en vooral zijn verzamelbundels
van Journalistiek^" aard Illustreerde hij
niet zelden zelf.
Voor duizenden buitgemaakt
AMSTERDAM. 6 Sept. Er worden
tegenwoordig Inbraken gepleegd In de
buurten, waar het vroeger voor een In
breker de moeite niet loonde omte
werken. En de bult Is vaak opvallend
groot en kostbaar. Zo zijn dezer dagan
tijdens „afwezigheid van de bewoners
Inbrekers binnengedrongen ln een woning
aan de Gerard Doustraat. ZIJ moeten wel
zeer goed met de situatie op de hoogte
zijn geweest, want na de deur te hebben
geforceerd, zijn zij regelrecht naar de
slaapkamer gegaao, waar zij ln de lin
nenkast een grote partij, gouden sieraden
vonden. Twee gouden horloges, twaalf
gouden Tingen bezet met briljanten en
diamanten, een ketting, waaraan ''een
gouden hanger met 36 diamantjes,
gouden oorbellen/armbanden en broches,
samen ln deze tijd ^ttelljke duizenden
guldens waard,yWerden buitgemaakt, met
f 1500 ln contanten en een zak voi gos-
pennlngen. Men verwacht zulk een bult
niet In -de Gerard Doustraat, De in
brekers hadden echter klaarblijkelijk
reden, er wel wat te verwachten.,..
Opschorting
■MSTERDAM. 5 I
effectenhandel
AMSTERDAM. 5 Sept. Heden werd
ter beurze het.volgende bekend gemaakt:
ln verband met- de onoverzichtelijke
toestand ln den lande en de gebrekkig?,
communicatie wordt het volgende be
paald
Met uitzondering van de notering van
de geldkoers worden heden geen noterin
gen gemaakt. Dit houdt in. dat In de
fondsen, .welker verhandeling aan stop-
koersen gebonden ls, geen handel kan
plaats vinden.
In aansluiting hieraan wordt bepaaid.
dat ln Nederlandse staatsfondsen,
welker verhandeling Immers niet. aan
stopkoersen gebonden ls door leden
heden niet gehandeld zal worden.
De normale bepalingen betreffende het
leveren en ontvangen van effecten op
de kantoren worden door deze voor
schriften niet beïnvloed.
Veranderde samenstelling vloeibare
motorbrandstof
DEN HAAG, 5 Sept.Het Rijks
bureau .voor aardolieproducten brengt
onder de aandacht van gebruikers van
vloeibare motorbrandstof, dat de tiamBn-
stellïng van het benzine mengsel een
wijziging ondergaat, welke een veran
dering der carburator-afstelling nodig
kan maken. Met onmiddellijke Ingang
Zal vrijwel overal herbevoorrading van
pompen met het nieuwe mengsel ge
schieden. Als gevolg hiervan zal gedu
rende enige tyd. door een steeds.,, ge
ringer wordend aantal pomphouders nog
benzine van het tot heden gangbare
mengsel worden afgeleverd. Men vrage
zijn leverancier due atéede, welk pro
duct geleverd wordt.
Conflict Gereformeerde Kerken. De
kerkeraad te Berkel-Rodenrljs heeft
onder leiding van zijn predikant da.
J, A. Vink verklaard, het kerkverband
te hébben verbroken. Twee kerkeraade-
leden verklaarden zich hiermede niet
accoord. Onder leiding van da,- N, Buf
fings. van Rotterdam vergaderde het
synodale deel der gemeente en koos
nieuwe ambtsdragers. Te Assen ls thans
da, B. A. Bog, mede met vier kerkeraods-
eden, geschorst.
Faillissementen, In de week van 27
Augustus tot 3 September werden ln
Nederland volgens opgave "vanhet' In
stituut voor Handels-„en Bedrljfsvoor-.
lichting. Amsterdam, sevéa faJillssemen-
gepufcLfcnaeft. J
Vader der stenografie
AMSTERDAM, 6 Sept Op 48
leeftijd van 84 jaar is Ja, de acofi>
stad overleden do heer A. W. Groofc^
■de ontwerper van het stenograf ie-
.systeem Groote, dat wel het meest
bekende kortschriftsysteecq. -in ocas
land geworden is.
De heer Groote was geboren Am
sterdammer- Zijn wieg stond in de
-Kalverstraat, waar zjjnvader een
apotheek had. Hij koos de militaire
dienst, werd officier Lp. het Neder
landse leger en nog tijdens zijn actie
ve dienst ontwierp hij het kortsohrift-
systeem waardoor hij zo bekend ge
worden ls. .Toen hjj als luitenant-
kolonel de actieve dienst verliet,
wijdde hij zich geheel aan de ver
breiding van zijn systeem.
Voordat Groote met zijn kort
schrift begon, waren eh hier steeds
enige toepassingen van Duitse, En
gelse en Franse systemen bekend,
maar Grootes systeem, hoewel met
veel scepsis ontvangen, bleek spoedig
veel beter te voldoen dan de toe toen
bekende systemen. Het vond spoedig
de weg naar de openbare lichamen:
de stenografische diensten van Sta-
ten-Generaal, Indische Volksraad,
gemeenteraden en provinciale staten
maakten algemeen gebruik van het
systeem-Groote en ook in de han
dels- en kantoorwereld werd dit het
meest gebruikte systeem.
Duizenden en duizenden brieven
zijn er in óe loop der Jaren opge
nomen met Grootes systeem. En
Iedere dag -komen daar duizenden
bij. Op de Indische scholen voor Mulo
en M.O, werd het reeds enige jaren
geleden als verplicht leervak opge
nomen. In Nederland nog niet. maar
vaak reeds zijner plannen in die
richting geweest.
Bij zijn tachtigste verjaardag ls de
heer Groote 1n Americain te Amster
dam hartelijk gehuldigd door een
comité waarvan de thans eveneens
overleden commandant van de hoofd
stedelijke brandweer, C. Gordijn Jr.,
voorzitter was. By die gelegenheid
verscheen ook een gedenkboek over
Zjjn leven en werken, samengesteld
door een aantal van zijn volgelingen
en bewonderaars, die de heer Groote
in «He lagen van onze bevolking haid.
Het st:ffelljk overschot van Nesr-
larï:"s opper stenograaf is vandaag op
Zorgvlied ter aarde besteld.
Gasfoze uren ie Amsterdam
AMSTERDAM, 5 Sept. De di
rectie van het Gemeente-Energiebe
drijf brengt ter algemene kennis,
dat de kolenpositie het noodzakelijk
mankt met ingang van 6 September
|944 over te gaan tot het instellen
van gasloze uren. Van die datum af
zal het slechts mogelijk zijn gas te
verkrijgen van 5 tot 9 uur, van 11
tot 13 uur en van 16."30 tot 18.30 uur,
Pieter Brueghel de oude
Vandaag ie bet 375 Jaar geleden.-dat
de grote Vlaamse schilder, bijgenaamd
bueren-Bruegbel of Peer den Drol
(DTbie) te Brussel overleed. Brueghel
of Bruegel (bjj signeerde zijn schilde
rijen en tekeningen op bolde wijzen)
beeft zich een onsterfelijke naam ver
worven door zijn colorlstlecbe genre
stukken. voornmaelijk bijbelse taferelen,
landschappen en taferelen uit bet land
leven,
Zijn geboortejaar (dat .tussen 1515 en
1530 verondersteld wordt) ls niet nauw
keurig bekend, evenmin als de plaats,
waer hij geboren werd. In vele musea
bevinden zich werken van Brueghel.
Zijn „Bethietaemse kindermoord" fin
Vlaams milieu geschilderd), zijn „Boe
renbruiloft;*., en veie-andere, ...vait~*.aljn.
stukken zijn wereldberoemd. Ook alB.
tekenaar en ontwerper, van kQper-
gravures heeft Brueghel werk van onver
gankelijke schoonheid geschapen,
Oèlcraine-sigareffen
DEN HAAG, 5 September. De
dienst pe.cszaken van het Nederlandse
Oost Instituut deelVmede;
Met Ingang Van Wóensdag 6 Sep
tember zlln van de rode kaart bon
nummer 43 en van de blauwe kaart
bon nummer 38 geldig verklaard voor
aankoop van een pakje Oekraïne-
slgaretten, voorzover til den winke
lier voorradig.
Jaarvergadering 'van de
N.V.8.
De jaarvergadering van de Neder
landse Voetbalbond wordt. Zaterdag
23 September om 14 uur ln Espla
nade, Lucas Bolwerk te Utrecht,
gehouden..
Afscheid Jan Woïff
De administrateur van de voetbal
vereniging Sparta te Rotterdam, do
heer Jan Wolff, die sedert 1908 be
stuurslid van deze vereniging is en
sedert 1933 administrateur, zal 1 Oc
tober heengaan. I Zaterdag 15 Sep
tember, om 15.30 uur, ral in de be-
tuurskamer, van hetKasteelop
Spangen een afscheidsreceptie wor
den gehouden.
Seen competitie-voetbal
Naar wij van het bestuur van de
Nederlandse Voetbalbondvernemen,
ls de competitie voorlopig stilcelesd.
Tot en met 16 Sept; V. -
Bonnen 37 en .38 voor. brood,
beschuit, vlees, melk, taptemelk,
bon 37 voor tabak (naar keuse)
en geldig tot en met 9 Sept.
bon 36 en 37 voor aardappelen
lVfc kg) en 26 en 37 tosslag
(1 kg). -
Voorts voor bloem: 217 en
218 alg.: rogge vlokken, gort of
havermout: 219 alg. (250 gr,).en
reserve D 73 (250 gr.); kinder
meel: reserve E 73 (250 gr.)ï
vermicelli of maïzena: 200 alg.
(100 er.); boter: 37 A <125 gr.
boter). 37 B (125 gr. margarine),
reserve B. C. D en E 76 (elk
125 gr. boter); kaas: 221 alg.
(100 gr. 20 plus); suiker: 222
alg (250 gr.); jam of stroop:
223 alg. (250 gr.) versnaperin
gen: 37 <150 gr.).
Inleveren tot 10 Sept. 226 alg.
voor veUe kaas cn reserve bon
nen B 77 en C 77 voor tweede
rantsoen Hongaarse bloem,
Tot en met 30 Sept.:
Zeep: 224 alg. een rantsoen
eenheldszeep. 22E alg reserve C.
D en E 74 elk één rantsoen
wasooeder, reserve E 75 een
rantsoen toiletzeep. Scheerzeep:
R 10 tabak 45 gram t.e.m. 6 Jan.
De zon gaat vanavond onder om
20.17 uur en. komt morgen op om
7 uur. De maan bomt vanavond op
om 22.24 uur en gaat morgenmiddag
onder om 12.52 uur. -
De verduistertngstUden zjjn in de
week van 3 tot 10 September van
»J4 uur tot 7 ML
