Schiedam hij feest van Znid-Afrlka
Herdenkingsboek met Qemeenschapsblad en ,,schemerkelkies"
„Ga je mee op reis?"
Toen de ambassadeur van Zuid-
Afrika tijdens de Vacantieweek in
het pand Lange Kerkstraat 36 de
gedenksteen onthulde die de plaats
waar Jan van Riebeeck, stichter van de
Kaapkolonie, gewoond heeft, voor het
nageslachtduidelijk zal maken, liet hij
niet na op te merken dat z.i. Schiedam
schromelijk tekort was gedaan bij de
herdenking van het 300-jarig bestaan
van de Unie van Zuid-Afrika. Ge
lukkig werd de nalatigheid van het
nationale herdenkingscomité toch nog
enigszins goedgemaakt door het in
drukwekkende gedenkboek dat men
op het gemeente-archief gereedmaakte
en de uitgave van het speciale Van
Riebeeck-nummer van „De Schie-
damse Gemeenschap", dat per vlieg
tuig ook naar Zuid-Afrika werd over
gebracht om daar te worden verspreid.
Voor dit laatste was de medewerking
verkregen van de firma Herman Jan
sen, die als enige Schiedamse firma
vertegenwoordigd was op de grote
tentoonstelling, welke in Kaapstad
tijdens de herdenkingsfeesten werd
gehouden.
Hoewel uit een brief van het Consu
laat-Generaal der Nederlanden in
Kaapstad reeds was gebleken dat door
middel van deze officiële Nederlandse
vertegenwoordiging gezorgd was voor
een snelle circulatie onder belang
stellenden, hadden wij over dit plot
selinge en zeldzame contact tussen
Zuid-Afrika en Schiedam toch ook
nog een gesprek met de heer Jansen,
lid van de directie van de firma Her
man Jansen, die daarginds acht maan
den lang vertoefde en eerst begin
Augustus naar onze stad terugkeerde.
„Vergeet in ieder geval niet te
vermelden hoe groot de waardering
voor de samenstelling van dit Schie
damse boek met z'n talrijke foto's en
bijzonderheden over de stad was,"
zegt hij ons. Vrijwel unaniem betreurde
men dat een dergelijk boek slechts
in zo betrekkelijk kleine (officiële)
kring kon circuleren. Ook daarbuiten
zou er zeker een grote belangstelling
voor hebben bestaan.
Zoals reeds gezegd, de speciale Van
Riebeeck-nummers van „De Schie
damse Gemeenschap" hebben bun
weg in Zuid-Afrika ook gevonden.
Hoewel het blad eerst arriveerde toen
de herdenkingsfeesten al op volle gang
waren, was de animo om er een exem
plaar van te bemachtigen, toch nog
groot. De heer Goudsmit, consul-
generaal van Nederland te Kaapstad,
zorgde ervoor dat de Kamers vanKoop-
handel, universiteiten en intellectuele
centra in heel Zuid-Afrika het blad
ontvingen.
Als visitekaartje in het nieuwe land
bracht de firma Herman Jansen, die
bij Wemmershoek zelf whisky gaat
vervaardigen, op het in oud-Hollandse
stijl opgetrokken marktplein, onder
deel van de herdenkingstentoonstelling
in Kaapstad, een geheel in de sfeer
van het plein gebouwde kroeg. De
aanduiding mag ons wat ruw in de
oren klinken, voor de Zuid-Afrikaners
houdt het woord „kroeg" beslist niets
minderwaardigs in.
Heel wat Zuid-Afrikaners dui
zenden moeten het er zijn geweest
waren er de gast en proefden er meestal
voor het eerst het Schiedamse pro
duct, dat hun voorouders heel vroeger
zo treffend „schemerkelkie" noemden,
als om er het tijdstip mee aan te dui
den waarop de drank het meest werd
gebruikt. Trouwens over die namen-
geverij weet de heer Jansen nog heel
wat te vertellen. Verrassend is daarbij
voor de Nederlander vooral het eigen
taalgebruik van de Zuid-Afrikaners,
die vrijwel overal hun moedertaal
vermeld zien naast het Engels. „Denk
niet dat iedere Zuid-Afrikaner het
Engels zo langzamerhand als voertaal
overneemt, integendeel, de nationale
trots doet het Zuid-Afrikaans overal
sterk naar voren komen." Zo bemerkte
de heer Jansen b.v. in Wemmershoek
dat de ambtenaren van de Accijnzen,
die in het nieuwe bedrijf tal van
naamsaanduidingen tegenkwamen
welke hun tot dusver vreemd waren,
ijverig het begrip van het betreffende
Voor een revue geldt maar één waardemeter. Je kunt hem letterkundig gezien een verschrik
king vinden, cultuur-historisch een paskwil, choreografisch een onding, toneel-technisch
om te huilen, maar als op het eind van de avond het hoog-geëerd publiek „de tent afbreekt
van enthousiasme, dan is een revue volkomen geslaagd. Dan en dan alleen heeft ze aan haar
taak beantwoord. Welnu, het applaus is elke avond oor-verscheurend geneest, dus n at zullen
wij er verder nog van durven zeggen
Trouwens.het was een leuke revue, een mooie revue, een revue met vaart, een gezellige
revue, een revue vol afwisseling.
Ik weet best, dat u of ik of die jongen die met de dochter van mijn buurvrouw gaat, ook best
een paar leuke ideetjes zou kunnen verzinnen en dat wij het Schiedamse publiek „nog nel
eens nat anders kunnen voortoveren....
Goed.laten we dan nu eens het volgende afspreken: Uik en de jongen die met de doch
ter van mijn buurman gaat.... wij zullen allemaal eens min-of-meer een schoon velletje
papier voor ons nemen. Wij zullen eens een avondje of twee op een stukje potlood gaan
kluiven en dan heel kort, schema''s-geuijs wat ideetjes neerschrijven voor de revue 1953.
Het bestuur van de Schiedamse Gemeenschap zal al die ideetjes, al waren het er duizend,
stuk voor stuk lezen, overwegen en.als ze er iets in zien, doorgeven naar een knulletje
dat er een tekst, een liedje, een gijntje, een schetsje of een dans van maakt, het hele husje aan
elkaar borduurt en dan zal iedereen het volgend jaar nóg meer moeten zeggen „Dit was nu
een echte, helemaal Schiedamse revue.''''
Hebt u een stukje potlood? Is er wat papier in huis?
Wel verdraaid, waar wacht u dan nog op? SEBASTIAAN
