Het „groen"
in onze stacl
4 AN het slot van onze eerste schets over het „groen" in
/J Schiedam merkten we op, dat het Hnys te Riviere boom
gaarden heeft bezeten. Deze boomgaarden zijn lange tijd
intact gebleven. In zijn „Beschrijving van Schiedamdeelt
A. J. van der Aa het volgende mede: „Bij toewijzing van het
Hof van Holland, op den 2 Juny des jaars 1485, verkreeg
de stad, tot het aanleggen van vestingwerken, naar de wijze
van dien tijd, twee boomgaarden, aan de stadsmuren gelegen,
welke Wouter van Matenesse van de grafelijkheid ter leen
hield, mits, dat hem daarvoor een jaarlijkse rente van 24 pon
den Hollandsch betaald werd".
Deze boomgaarden van Matenesse waren in 1572 nog aan
wezig; de kaart van Schiedam van Jan Janszoon Potter, ge
dateerd 1572, geeft ze aan, evenals boombeplanting in de na
bijheid van het Huys te Riviere.
In de omgeving van Schiedam hebben vroeger meerdere
kastelen gestaan o.a.: Spangen, Weena, Kralingen,
Hillegaartsberg, en dichterbij, Spieringshoek.
Het boekwerkje „Het voormalige kasteel Spieringshoek
en zijn bewoners" van de hand van A. A. Lechner, geeft
enige bijzonderheden van dit voormalige kasteel.
Het kasteel Spieringshoek zou, schrijft Lechner, volgens
Jacob Lois, gesticht zijn door Wouter Spiering, gesproten
uit het Huis van Heusden. Deze Wouter was de eerste die
de naam Spiering als geslachtsnaam aannam. Zijn tegen
woordigheid bij de begrafenis van Dirk VII, graaf van
Holland, in het jaar 1203, bewijst dat hij een aanzienlijk
edelman moet zijn geweest.
Ten tijde van de Hoekse en Kabeljauwse twisten had
den Holland en Zeeland veel te lijden. Plundering en brand
stichting waren schering en inslag. Ook over Spieringshoek
heeft de brandfakkel gezwaaid. In het jaar 1351 heeft
graaf Willem V van Holland het kasteel toentertijd
behorende aan Hugo van Spieringshoek tot de grond
doen afbranden. Spieringshoek werd herbouwd, doch toen
in 1417 de strijd tussen Hoeksen en Kabeljauwen weer op
flikkerde, is Spieringshoek ten tweeden male en wel in 1426,
een prooi der vlammen geworden; evenals de kastelen
Spangen, Weena, Kralingen en Hillegaartsberg.
Het kasteel Spieringshoek is niet meer in zijn oude toe
stand herbouwd. In plaats daarvan kwam een zogenaamde
„Hoffstadt", een boerenhofstede dus.
Verkoopacte
In een verkoopacte d.d. 26 April 1619 staat; „de Hoff
stadt van Spieringshoek met graften, cingelen, laenen,
boomgaerden, boomen, getimmer en de Landen daeraen
geleghen, groot in alles omtrent vijfthien margen met
De kaart van De Gheyn (1598) laat duidelijk de boombeplantingen op de wallen en daarbuiten zien. Ook stonden er bomen achter de
Grote Kerk. Terwijl de lakennering langzaam ten onder ging, bloeide een nieuwe industrie op. Op de kaart zijn talrijke lijnbanen te
zien, die materiaal leverden voor de opkomende haringvisserij, die aan het einde van de zestiende eeuw in Schiedam meer dan honderd
schepen naar zee zou laten vertrekken.
ScHlUYMiM HOLLAND!*. CJVTTA5 AD jYO-SAM. KLWTVM .S1TA
Schiedam
