r
Hoe komt Schiedam aan zijn straatnamen
Lange en Korte Achterweg
253
Meester van het gebedenboek van Zweder van Kuilenburgca. 1430. Miniatuur.
Foto Winkler PrinsRed. A'dam)
Wanneer men dit alles bedenkt,
krijgt men wel respect voor de moed
en de volharding, waarmede de Schie
dammers aan hun kerk bouwden. Na
de brand ging men zelfs over tot het
aanbrengen van gebeeldhouwde ver
sieringen in natuursteen: de kapitelen
van de kolonnetten in Midden- en
Noordkoor.
Men is tot de conclusie gekomen
dat deze kapitelen tussen 1428 en 1450
moeten zijn ontstaan. In de ronding
van het Hoogkoor zijn het engelen
die de kapiteelversiering uitmaken.
Dat is niet verwonderlijk; hier stond
immers het Hoogaltaar!
Het is van belang aandacht aan deze
kapitelen te schenken, vooral na het
verlies van de Sint Laurens te Rotter
dam. Zij behoren tot de vroegste speci
mina van Noordnederlandse steen
sculptuur in opkomst.
Zeker zijn ze niet in de bouwhut aan
de Sint Janskerk vervaardigd: som
mige passen n.l. niet op de schalk
profielen, die ze bekronen.
Mogelijk iets ouder dan deze schalk
kapitelen is de sluitsteen in het por
taalgewelf van de toren. Hierop is het
gelaat van Christus gebeiteld, om
geven door een kruis-nimhus.
Op de hoge waarde van de kansel
panelen werd reeds eerder in dit blad
de aandacht gevestigd. In de film
strook komt dit duidelijk uit. Het
Goede-Herder-motief, dat in de Noord
nederlandse religieuze kunst uit de
Renaissanse tijd uiterst zelden voor
komt, verleent aan de Schicdamse
kerk een bijzonder cachet.
Hoe mooi het snijwerk is aan het
uit het begin van de 17e eeuw dateren
de doophek, blijkt wel uit het afge
beelde detail: een satyr-masker. Twin
tig dergelijke maskers versieren dit
hek, variërend van het liefelijkste
cheruhijnenkopje tot de meest wan
staltige gedrochtentronie.
De prachtige koorafscheiding van
1597 werd hij de restauratie omge
vormd tot bank in het Vrouwekoor
(Trouwkerk).
De filmstrook neemt ons zo mee
door het leven van de Kerk van Schie
dam om te eindigen met de ramen van
Marius Richters. Echter, hoe hoog de
culturele betekenis van dit gebouw
voor onze stad ook zijn moge, de
wezenlijke waarde ligt hierin, dat de
Scliiedamse Kerk is een huis des ge-
beds, waarin de geslachten zijn op
gegaan, om kracht te zoeken en te
vinden in het Eeuwige Woord, dat
blijft.
M. VERKADE
Toen Schiedam nog maar be
trekkelijk kort bestoud, telde de
stad slechts een klein aantal stra
ten. Er waren de Hoogstraat, de
Dam, de Markt, en er was ook
een weg, die halverwegen de Hoog
straat ontsprong en ongeveer pa
rallel daarmee liep in de richting
van de kerk aan de Kerkstraat.
Dat was de Achterweg van de
Hoogstraat en werd ook zo ge
naamd.
De toen nog kleine kerk bleek
w eldra van te geringe omvang om
alle gelovigen te kunnen bevatten.
Een nieuwe kerk werd gebouwd,
over de bestaande kerk heen. Deze
laatste moest immers in gebruik
blijven, zolang er geen nieuwe kerk
was. Via de Achterweg konden de
kerkgangers de vergrote kerk niet
meer door de zij-ingang bereiken
en ten behoeve van hen werd een
weg gemaakt tussen de Achterweg
en de Nieuwstraat. Immers, de
hoofdingang van de vergrote kerk
was gelegen aan laatstgenoemde
straat, een nieuwe straat, eveneens
achter de Hoogstraat en daarmee
evenwijdig lopend. Die verbindings
weg werd „Korte Achterweg" ge
naamd, in tegenstelling met de
bestaande en langere Achterweg,
die prompt Lange Achterweg werd
geheten.
Vandaar, dat achter de Hoog
straat nu nog steeds lopen de
Lange en Korte Achterweg. Die
namen zijn o, zo logisch. Als je
het hoe en waarom maar weet.
