57
achter de grienden en weiden van het nog
onbewoonde Frankenland het hele stoere
cordon langs Nieuwe Haven, Noordvest en
Broersvest: de Ploeg, de Zuidmolen, de
Hoop, de Gaper, de Gekroonde Branders
ketel, de Walvisch, de Westmolen, de Drie
Korenbloemen, de Star, de Vrijheid, de
Noord, de Palmboom, de Kameel, de Witte,
de Oost, de Washington, de Eendracht, de
Batavier, de Meyboomen hij wist meteen
daar ligt Schiedam. Misschien leed ons
stadsbeeld nooit droeviger ontluistering,
dan toen na de sterke achteruitgang der
brandersindustrie in de tweede helft der
vorige eeuw, dit unieke gelid van trouwe
wachters werd uitgedund, afgetakeld en
gesloopt. Wie nu nog oog heeft voor de
functie die de Walvis, de Vrijheid en de
Drie Korenbloemen in dit stadsbeeld inne
men zal dit kunnen begrijpen.
Toch zijn het niet meer op de eerste plaats
deze drie molens die de aandacht trekken
van wie Schiedam voorbij vaart. Omstreeks
de laatste eeuwwisseling begon zich langs
onze Maasoever een industrie te ontwikke
len, die in immer toenemende mate het
karakter van onze stad zou gaan bepalen,
zoals voorheen de branderijen het hadden
gedaan: de scheepsbouwindustrie. Enkele
jaren na negentienhonderd werd de grond
slag gelegd voor de werf Gusto, even ten
westen van het veld, waar een drie-, vier
honderd jaar geleden de slachtoffers der
Schiedamsc schepenbank hun laatste adem
uitbliezen aan de galg en dat sedert 1930
vergraven is voor de aanleg van de Merwe-
haven. In 1914 volgde de oprichting van
„De Nieuwe Waterweg", in 1916 maakte
Wilton het drietal vol. Langs het gehele
drie kilometer lange rivierfront houden nu
deze werven van wereldnaam een ieder in
hun ban met hun geraas en bedrijvigheid,
en met de aanblik van hun schcpentorsende
dokken, waarboven de machtige armen der
portaalkrancn zwenken. Hier heeft indus
trieel Schiedam zijn gezicht wel ten volle
naar de Maas gekeerd. Een strook van on
geveer zeshonderd meter langs de Maas is
nog niet aan deze zich nog immer uitbrei
dende tak van welvaart ten offer gevallen.
Het is het enige stukje grond waar de
Schiedamse burger het uitzicht op de rivier
waaraan zijn stad haar welvaart dankt, nog
niet ontnomen is; het is het open venster
van Schiedam op de Maas. En binnenkort
zal het, dank zij de bekwaamheid van onze
Plantsoenendienst, een lust zijn daarin te
zitten en er door naar buiten te kijken en er
even rust te zoeken in de aanblik van het
altijd rusteloze water.
P. Th. J. KUYER.
Hel Hoofdplein, zoals alleen de oudere Schiedammers hel zich nog zullen herinneren.
