Schiedam en liet Suez kanaal
165
Toen het bintwerk omlaag kwam,
werd de gevel naar buiten geduwd en
kwam in de straat naar beneden. Ja,
daar is H. Schriek toen bij om het
leven gekomen en een paar anderen
braken een arm. Waar nu de gemeente
opslagplaats is aan de Hoofdstraat
stond vroeger het Pakhuis Java. Dat
is ook door brand verwoest. Daarbij
zijn eveneens een paar man onder het
puin gekomen, maar zij brachten het
leven er tenminste nog af. Gerrit Mak
woonde er vlak tegenover. Een jongen
zei: „Kijk eens, baas! wat een rook
pluim daar boven het dak. Het fikt
daar nog al!" Mak als de weerga naar
de politiepost, bij de brug, waar nu
de lui van havenwerken zitten. En alle
brandwachten gealarmeerd met de
schel. Ze moesten dan bij het brand
weerhuisje vragen waar de brand was.
En dan de brand van 31 oktober
1936 aan boord van de Griekse boot
Petrakis Nomikos. Er sprong iets in de
machinekamer. De brandweer rukte
uit en toen ze op de boot klauterden
ontplofte d'r weer wat. Toen vloog bet
middenschip de lucht in. Twee com
mandanten zijn daarbij om het leven
gekomen. Gerrit Mak arriveerde, toen
het ongeluk zich reeds had afgespeeld.
En later brandde de loods van Hase-
kamp, maar dat was niet veel. Ja, de
Baronie en de Tabaksfabriek aan de
Noordvest en dan in 1921 zo onge
veer dat kopra-pakhuis van Blad en
Prins, tjonge ja
Maar wat een verschil toen en nu!
In de beginperiode 25 gld. per jaar.
Geen uniform, maar een oliejas, die
altijd vastgeplakt zat. Geen laarzen,
geen helm. Niet verzekerd tegen letsel
of ongelukken, zonder ordentelijk trak
tement. Nee, d'r is wel wat verbeterd
in die vijftig jaar. Maar toch: ook in
die tijd hebben we de meeste branden
wel geblust
ROELIE M. MEIJER.
Het onderhoud van het Suezkanaal was voor een deel
toevertrouwd aan Nederlandse belangen. Daarnaast zijn
er heel wat Nederlandse bedrijven, die werken voor de
Suez-Kanaal Maatschappij in uitvoering hadden. Zo is
nog niet zo lang geleden van de N.V. Werf Gusto v.h.
Smulders een slijkopzuiger naar Egypte vertrokken, die
daar vermoedelijk al wel zal zijn ingezet voor het op diepte
houden van het kanaal. Een ander Schiedams bedrijf,
nl. het Metaalbedrijf P. J. Mol Co., heeft op zijn terreinen
aan de Maassluise dijk te Vlaardingen gewerkt aan een
aantal reusachtige meerboeien, die ook voor het kanaal
bestemd waren. Naar men zegt zijn het de grootste boeien,
die tot dusver zijn gemaakt, waar ook ter wereld. Het geval
wil, dat drie van de twaalf bestelde boeien gereed gekomen
zijn, enkele dagen voor Gamal Abd el-Nasser, de Egypti
sche premier, de opzienbarende rede hield, waarin hij het
Suezkanaal tot eigendom van de Egyptische staat ver
klaarde.
De heer P. J. Mol had zich tot de Kanaal Maatschappij
gewend, die in Parijs gevestigd is en had gevraagd een
inspecteur te zenden, die zijn fiat kon geven aan de ver
zending van het eerste drietal. Er kwam een Frans inge
nieur die er best mee tevreden was en zo zouden dan de
drie reusachtige boeien op weg gaan naar hun Egyptische
bestemming. Het metaalbedrijf wilde ze graag kwijt, omdat
er in de loop van dit jaar nog negen moesten worden ge
bouwd, alle vijf meter in doorsnee en met een diepgang
van eveneens vijf meter. De drie boeien bestaan uit zes
waterdichte compartimenten, zodat ze blijven drijven
wanneer ze bij een aanvaring lek zouden stoten. Slechts
een stootrand is van hout gemaakt. In elke boei is onge
veer een kilometer lasnaad gelegd en ze wegen stuk voor
stuk ongeveer vijftien ton. Om ze te bouwen moest een
steigerwerk worden gemaakt van stalen buizen. Uiter
aard zijn de boeien op het droge gemaakt. Zij moesten
twee of drie kilometer worden vervoerd om eindelijk in
hun element te komen. Zij zijn zo breed, dat de stenen
po^rt bij de ingang van het bedrijf nog daterend uit
de tijd, toen het terrein in kwestie een kamp was voor
politieke gevangenen moest worden weggebroken.
De weg moest worden afgezet. Het verkeer werd omgelegd
en voetje voor voetje schoven de kolossen op een lage
machinewagen over de weg niet naar bet wagenveer
bij het Delta-hotel in Vlaardingen, waar de inscheping
op de Betelgeuze het gemakkelijkst zou zijn geweest, maar
naar het insteekhaventje van de Vlaardingse Superfosfaat-
fabriek, omdat de gemeente juist de straat had opgebro
ken. Daar konden de boeien worden neergelegd tot er
gelegenheid was ze aan boord van de boot te brengen,
die ze naar Port-Said zou vervoeren; men dacht ze met
een drijvende bok aan boord te hijsen. De boeien zijn ge
strand nog voor ze het water van het Suezkanaal hadden
gezien, want daar bij de ENCK liggen de metalen gevaarten
nog altijd, wachtend op bericht uit Parijs, wat er nu mee
moet gebeuren.
De firma P. J. Mol Co. heeft dringende telegrammen
gezonden naar de directie van de Suezkanaal Maat
schappij in Parijs. Wat moeten wij doen, zo vroegen zij,
verschepen of niet verschepen? Voortgaan met de bouw
der negen andere boeien of er mee stoppen? Het antwoord
was moeilijk. In Parijs wist niemand het antwoord en
zo is in ieder geval het werk aan de negen andere boeien
maar stopgezet. De Betelgeuze is zonder boeien naar Port-
Said vertrokken. We zijn nu weer een paar maanden
verder en nog steeds liggen de boeien bij de Vlaardingse
Superfosfaatfabriek. Er zijn thans drie kanaal-maat
schappijen, Maatschappij No. 1, de oude in Parijs, Maat
schappij No. 2, die welke Nasser in het leven heeft ge
roepen, en Maatschappij No. 3, de internationale organi
satie van Kanaal-gebruikers, die de Britse regering in
het leven heeft geroepen. Maatschappij No. 1 is de op
drachtgeefster.
Deze Maatschappij heeft de firma P. J. Mol een vaag
antwoord gegeven, er op neerkomend, dat binnenkort
het sein zal worden gegeven om met de vervaardiging
der boeien door te gaan. Het spreekt vanzelf dat het Schie-
damse metaalbedrijf zich niet tot Maatschappij No. 2 ge
wend heeft en evenmin tot No. 3. Het zal er wel op neer
komen, dat de oude Kanaalmaatschappij haar verplich
tingen gewoon afwikkelt en de boeien zelf in beheer neemt
en plaatst of wel overdraagt aan de nieuwe internationale
onderneming, indien deze inderdaad vaste vorm aanneemt
en zelfstandige activiteit gaat ontwikkelen. Ondertussen
zijn de drie boeien dus als gevolg van deze internationale
storm in laardingen gestrand op de oevers van de Nieuwe
Waterweg.GERARD LUTKE MEIJER.
