zijde wordt gestort op de metalen plaat en is dus
wederom volkomen vlak. De plafondzijde wordt met
een schuurmachine nagevlakt. Na verharding binnen
vier uur wentelen de machines zodat de vloerzijde
boven komt. Dan wordt in de fabriek meteen de be
vloering aangebracht. De keukenvloeren worden in
de fabriek van tegels voorzien, evenals de keuken-
wanden. Voor de isolatie zijn in sommige delen
reeds platen schuimplastic ingewerkt. In de gevel
stukken worden de ramen uitgespaard of ingestort,
gelijk trouwens ook in andere wand- en vloer
elementen hulpstukken worden opgenomen: lei
dingen, kraangat, openingen voor schroeven van
kasten, deuren en drempels, etc. etc. Wanneer na
vier uren het beton verhard is klapt men de zijwanden
van de mal weg en het element is gereed. In de stand
die ze naderhand zullen krijgen worden bouwdelen
dan op speciaal gebouwde vrachtwagens naar de
bouwplaats vervoerd, de vloeren liggend en de
staande elementen overeind. De onderdelen van een
woning wegen 80.000 kg en kunnen in vijfmaal rijden
worden aangevoerd, kant en klaar voor de montage.
Lage huren?
En dat zullen we dan in de komende maanden aan
de Parkweg kunnen zien: hoe men rustig en zonder
steigers, zonder de gebruikelijke pruttel rondom de
bouwplaats met een minimum aan volk de bouw
delen in elkaar past tot geriefelijke woningen, iets
groter dan de woningwetwoningen, die er in Nieuw-
land al zijn. De vrachtwagens rijden af en aan met
hele gevelstukken, hele vloeren tegelijk. Stevige
montagekranen geven de „woning-monteurs" de
stukken in de hand op precies de juiste plaats. Op de
traditionele onderbouw worden over alle randen de
stelbalken geplaatst, daarop komen de vloerplaten.
Daarin zijn kanalen uitgespaard, die aansluiten op
kanalen in het belendende perceel: daarin wordt een
betonbewapening aangebracht en vervolgens beton
gestort, zodat horizontaal een stevige verbinding
wordt verkregen. Daarna worden de vertikale delen
overeind gezet. Ook in deze stukken zijn kanalen,
die met beton worden volgestort, zodat al werkend
ook het vertikale bouwskelet tot stand komt en de
nodige stevigheid wordt verkregen. In Rotterdam
werkt men met vijf bouwlagen, maar in Frankrijk
is men reeds tot twaalf woonlagen gegaan, zodat ook
de torenflats in beginsel volgens dit systeem kunnen
worden gebouwd. Een merkwaardige bouwmethode:
zonder steigers, zonder veel afval, rustig, zindelijk
en snel. Zoals gezegd kunnen drie man per dag één
woning zetten. Trappen en balkonhekken vergen,
inclusief leuningen, een halve werkdag voor één man,
wel te verstaan voor vier etages tegelijk; de bedra
ding vergt niet meer dan één mandag. Er is geen
timmerwerk aan de buitenkant, er zijn geen stuca-
doors en geen tegelzetters, want de fabriek heeft
alles al gedaan, loodgieters hebben maar even werk.
Schiedam krijgt in eerste instantie 288 van deze
woningen met 72 garages en de huurprijs wordt niet
hoger dan die van normale woningwetwoningen.
Misschien zal in komende jaren, als de hoge investe
ringskosten eruit zijn, deze blokkendoosbouw de
huren aanmerkelijk doen dalen. Het zit er wel in.
Van boven naar onde~: Een gevelelement verlaat de zandstraal-
cabine. Een trapelement zó uit de machine. De verwezenlijking
van het idee in Rotterdam-Zuid.
