i
VAN SCHIE TOT DAM VAN SCHIE TOT DAM VAN SCHIE TOT DAM VA
I
ORPHEUS
PENNING
CLUBHUIS
EENLOPENDEN II
HEKSEN
KONGRESO
258
„1966 Orpheus-Jaar" is het trotse motto
waaronder het bestuur van dit spring
levende mannenkoor het 100-jarig be
staan zal gaan herdenken. Hoewel er nog
niets definitief is besloten, wordt er al wel
gewerkt aan het engageren van beroemde
stemmen. Zo denkt men aan een optreden
van de Wiener Sangerknaben, van Jennifer
Vyvyan en Peter Pears. Ook Orpheus zelf
zal in dat jaar partij geven met een aantal
speciale concerten, al of niet in samen
werking met andere Schiedamse koren.
Wat er ook gebeuren zal, één ding is
zeker: men werkt met elan en men is met
de vooi bereiding reeds nu gestart om
vooral niet in tijdnood te komen.
S.G.-secretaris E. A. Leenderts reikte op
17 november jl. de penning van verdienste
uit aan de heer A. J. Duimel. Die onder
scheiding was met recht verdiend door
een 40-jarig lidmaatschap van het Har
monie-orkest Sint Ambrosius, waarvan de
onderscheidene bovendien sedert '45 secre
taris was. Daarnaast was hij vele jaren lid
van het bestuur der sectie Muziek van
onze stichting.
Luuk Scholten heeft voor het Clubhuis
Sint Joris Doele een vijftal Schiedamse
stadsgezichten ontworpen. Ze werden in
eenvoudig zwart op een witte kaart ge
drukt en het resultaat is bijzonder fraai.
Medewerkers en oudste leden van het
clubhuis zullen de komende dagen deze
kaarten in zakjes van vijf stuks aan vele
huizen aanbieden. De prijs van een zakje
is één gulden. U komt daarmee in het bezit
van een stel kaarten, die uitermate ge
schikt zijn voor een kerst- of nieuwjaars
groet. Het is weer eens iets heel anders
dan de gebruikelijke sneeuwlandschapjes.
U kunt de kaarten ook telefonisch bestellen
op nummer 6 83 38 of door storting van
een of meer guldens op giro 59 05 31 t.n.v.
St. Joris Doele. De kaarten worden u dan
per omgaande thuisbezorgd.
Waarom het clubhuis deze kaartenactie
houdt? Da's duidelijk, zou 'k zeggen. Dit
goede werk vraagt altijd meer geld dan
er beschikbaar is en dus
Wie het stukje 'Eenlopenden' in ons vo
rige nummer aandachtig heeft gelezen, zal
met plezier kennis nemen van de brief,
die de heer Aart C. de Voogd v. d. Straaten
Johzn. ons zond. Hij schrijft: „In 'VanSchie
tot Dam', blz. 210 van de 15de jaargang
van uw orgaan komt onder het hoofdje
'eenlopenden' een beschouwing voor over
een verschijnsel hier ter stede. Het zij mij
vergund dienaangaande het volgende op
te merken: van Dale - woordenboek der
Nederl. taal, 8e druk 1961 blz. 501: EEN-
LOPEND bnw., niet gehuwd, niet tot
een gezin behorend, een eenlopend per
soon.
Het honorarium van een redactielid schijnt
niet zodanig te zijn, dat hij zich up-to-date
woordenboeken kan veroorloven; hier ligt
een taak voor de bestuursraad, mijne
heren!
In mijn ambtsbezigheden kom ik de door
u gezochte diersoort wel tegen, het is een
ondersoort van de zoogdierenorde, homo
sapiens, die het juist aan zijn weten (het
woord sapiens betekent, meen ik, de we
tende), ik herzeg, die het aan zijn begrip,
zijn gezond verstand heeft te danken dat
hij eenlopend is. Het is dus een celibatair,
een vrijgezel, die door het afwezig zijn
van familie of gezin 'op zich zelf' woont,
door kamerverhuurders wordt geplukt, en
waar wij dus moeilijk een foto van kunnen
leveren."
Hierna gaat de heer Aart C. enz. enz.
uitvoerig in op verschillende biologische
aspecten van deze diersoort, waarmee wij
onze lezers niet zullen vermoeien. Wij zijn
de heer enz. enz. zeer dankbaar voor zijn
intelligente reactie en kunnen tot onze
verontschuldiging slechts aanvoeren, dat
ónze Van Dale stamt uit het jaar 1948;
blijkbaar kende men toen dit begrip dus
nog niet.
In het Schiedams Jaarboekje van 1863 staat
een interessant artikel over de geschiede
nis van onze stad van de hand van Dr. A.
Maas. Daarin troffen wij het volgende aan
over hekserij in Schiedam.
„Het doet mij leed, dat juist te dezer stede
eenige der laatste vervolgingen van ver
meende heksen in ons vaderland hebben
plaatsgegrepen. Behalve flaauwe
sporen van een proces, in 1590 gevoerd
tegen zekren Johannes Walbroek, die door
schepenen zoude veroordeeld zijn, maar
door het hof van Holland vrijgesproken,
vindt men stellig vermeldt, dat in 1593
verscheidene vrouwen wegens tooverij ver
dacht en berucht waren. Eene daarvan,
met name Maritje Arents, huisvrouw van
Jakob Adriaansz. Schoenmaker, werd door
het gerucht beschuldigd, dat zij de kin
deren van zekere Maritje Reynen, huis
vrouw van Cornelis Cornelisz., had be-
tooverd, en stelde zich, nadat de baljuw
van Schiedam haar deswegens voor
schepenen had geroepen, ter purge bij den
hove van Holland. Zij werd op de Voor
poort te 's Hage in hechtenis gebragt, en
de baljuw van Schiedam, benevens de
procureur-generaal van het hof voerden
verscheidene beschuldigingen en tevens
eenige vermeende bewijzen van heksen-
bedrijven tegen haar aan, - onder anderen
deze: dat zij zekeren tijd met een rijsje in
het water had gespeeld, en te weeg had
gebragt, dat het schip van Cornelis Cor
nelisz., die kort daarna was uitgezeild, in
zee gebleven en vergaan was; -alsmede:
dat zij en drie andere vrouwen, met hare
respective vrijers (zijnde duivelen in men-
schenschijn), in het Broersveld, hand aan
hand gedanst hadde, elkander wel ziende,
maar voor andere personen onzichtbaar
zijnde, door kracht van zeker kruid, dat
zij van den satan ontvangen hadden.
Het hof van Holland veroordeelde deze
vrouw tot de pijnbank. Zij beriep zich op
den hoogen raad, en wel met dit gevolg,
dat het vonnis bij sententie van den 8
Julij 1593 vernietigd, en de beschuldigde
ontslagen werd.
De heer H. Letsch, Lekstraat 100b, schrijft
ons: „In augustus 1964 zal het Universele
Esperantocongres zijn tenten in Den Haag
opslaan. Schiedam is daar ten nauwste bij
betrokken o.m. omdat onze stadgenote
mevrouw Van Gink-Daxbach de secreta
resse van het district Zuid-Holland is. Men
houdt er rekening mee, dat meer dan 2.500
deelnemers uit alle delen van de wereld
aanwezig zullen zijn. Alle Esperantisten uit
Zuid-Holland zullen het als een morele
plicht moeten beschouwen dit congres te
doen slagen. Er zijn vele problemen. Niet
het minste daarvan is het probleem van
de huisvesting. Esperantisten zullen hulp
zoeken bij Esperantisten. Mogen zij als het
nodig is ook op andere hulpvaardigen een
beroep doen? Het is noodzakelijk dat nu
reeds alle maatregelen worden genomen
om straks het „Universela Kongreso",
waarvan het Hare Majesteit Koningin
Juliana behaagd heeft beschermvrouwe te
worden, een volledig succes te doen zijn."
