De nieuwe wegen
van de kerk
Negativisme
256
je dan vaak zeggen. Wat dunkt u van: meer openheid en
aandacht voor eikaars opvattingen, geen overmatige be
langstelling en devotie voor bijkomstigheden van kerke
lijk leven, geen particularisme, maar een open oog voor
bredere verbanden dan de eigen kerk of de eigen stads
grens.
Vaak is men blind voor nieuwe structuren, louter en
alleen omdat men op het fanatieke af zweert bij het
oude. Men kan jongelui wel 'ns kwalijk nemen dat ze zo
negatief zijn ingesteld, afbrekende kritiek leveren en via
pressiegroepen de publieke opinie trachten te beïnvloe
den. En we zeggen dan: och, dat is de jeugd; een
puberteitsverschijnsel dat vanzelf terecht komt. Maar
veel kwalijker dan deze jeugdverschijnselen is het nega
tivisme dat bij ouderen op kerkelijk gebied wordt aange
troffen, waar vaak eenzijdig naar het verleden wordt ge
keken en te weinig naar de toekomst. Het naargeestige
is dat deze goedwillende mensen door hun volwassen
heid de schijn van het gelijk aan hun zijde hebben. Maar
in feite zijn ze blindkijkers, rouwende romantici die treu
ren om wat geweest is. Voor een betrouwbaar perspectief
mag de ervaring van het verleden alleen maar dienen
voor de opbouw van de toekomst. Zo is er bijv. een
groep mensen die zich blijkbaar nog steeds met verbeten
energie (een betere zaak waardig) inzetten voor het be
houd van alleen maar een kerkgebouw. Zulke groeperin
gen zijn funest voor een groeiende openheid en belem
meren in hoge mate de opbouw van nieuwe structuren.
Meerdere rapporten van democratisch samengestelde
commissies hebben de wenselijkheid aangetoond dat de
Havenkerk gesloten moest worden. Een onlangs uitge
bracht rapport heeft met onrustbarend hoog cijfermate
riaal laten zien hoe oneconomisch een grondige restaura
tie van dit kerkgebouw zou zijn. Men kan terecht zeggen
dat het onverantwoord is tonnen geld te steken in een
dergelijk bouwwerk. Wat er dan wél gebeuren moet met
dit onrendabele gebouw, is aan Monumentenzorg en het
kerkbestuur van de betreffende parochie om te beslis
sen. De onzekerheid wat er mee gebeuren gaat, voedt
bij sommige katholieken de hoop dat de kerk weer ge
opend wordt voor de eredienst. Is hier de wens de vader
van de gedachte?
Het kerkidee van het verleden brakkelt verder af. De
kerk van de toekomst is al begonnen, wie tenminste oog
heeft om naar verleden én toekomst te kijken, en wie
oren heeft om te luisteren wat er gist en leeft in maat
schappij en kerk.
Het interieur van de Frankenlandse kerk is verkocht.
Het exterieur zal spoedig verdwijnen. Wel een tegen
valler voor de samensteller van een nieuw fotoboek over
Schiedam, want het was zo'n fraai stadsgezicht, gezien
vanaf de Koemarkt. Het heeft geen zin over dit verlies
te treuren; het heeft wél zin je af te vragen: hoe kan de
kerk zich als nieuw presenteren in deze wereld, in onze
stad? Liefst zonder hoogdravende woorden, zonder hoge
torens, zonder reminiscenties op te roepen aan iets an
tieks. Dit is niet alleen een zorg voor de geestelijkheid,
maar een zaak voor allen die bereid zijn nieuwe wegen
te gaan om tot eenheid te komen en tot grotere dienst
baarheid aan de medemens.
E. ROBBEN
Foto's: Robert Collette
