Achter het kind
rijst altijd
de moeder op
88
kind, wiens vader nog studeert en moeder verdient de kost.
Dertig procent van de kinderen komt uit een gezin, waarin
moeder werkt voor een zeker doeleen auto, een wasmachine,
een eigen huis. „U staat er versteld van hoeveel mensen uit
flatbouw weg willen" zegt Annemarie Dijkstra. Een groot deel
van de moeders (want achter het kind rijst altijd de moeder op)
verkommert in een flat, vooral zij met een goede scholing.
Na het programma van de Ombudsman op de televisie kwam
een groot aantal aanmeldingen binnen bij het kleuterdag
verblijf Bambi. Onderwijzeressen, een analyste, een verpleeg
ster, een steno-typiste vroegen plaatsing voor hun kroost voor
de tijd dat ze zelf buitenshuis werkten. Annemarie Dijkstra:
„Vaak is zo'n moeder binnen een paar weken helemaal opge
fleurd door haar baan ze staat weer fris tegenover de gezins
verantwoordelijkheid en kan eens even afstand nemen van de
huishoudelijke beslommeringen".
U, die wellicht medelijden voelt opkomen met de kinderen
van die moeders, moet wel weten dat zelfs kinderartsen kleine
kinderen naar het kinderdagverblijf verwijzen. Het kind wordt
er zelfstandiger; het krijgt contact met leeftijdgenootjes; de
moeder staat onbevangen tegenover hem en hij kan worden
geobserveerd door anderen. Mevrouw H. Albarda-Hankes
Drielsma, kinderarts in Den Haag, bestrijdt de hypothese dat
het jonge kind het beste is bij de moeder. De praktijk laat zien
dat er veel gevallen zijn waarin de plaatsing in een speelgroep
of dagverblijf bijdraagt tot de verbetering moeder-kind ver
houding. „Heel wat ongelukken met levenslustige jonge kinde
ren in huis zijn te wijten aan overbelasting, gejaagdheid, ge
prikkeldheid van moeders. Belangrijk is de kwaliteit van de
verzorging door de moeder, niet het aantal verzorgingsuren".
In veel gevallen wordt ook eenzaamheid van het kind (door
het wonen in een flat, het nakomertje, het enigst kind) als
reden voor plaatsing opgegeven. En de kinderarts B. Henge-
veld te Arnhem wijst erop dat in verreweg de meeste gevallen
het kind in zijn eerste levensjaren een hechte band heeft met
één persoon. De kleutermoeder, die niet opgewassen is tegen
haar taak, kan een ontwikkelingsbedreiging vormen voor het
kind. In de jaren 1965-1968 werd door een groep artsen en
wijkverpleegsters in Gelderland bij duizend kleuters van l^jaar
nagegaan of zij al dan niet in ontwikkeling bedreigd moesten
worden genoemd. Bij 226 van hen was dat het geval. Een
slechte woonsituatie was 37 maal de oorzaak, een verzorgings
tekort 54 maal, pedagogisch onvermogen 42 maal en andere
belastende gezins-situaties67 maal. Er is reden om aan te
nemen dat het in Schiedam niet veel beter zal uitvallen. De
hechte band met één persoon is lang niet altijd een garantie
dat het kind opgroeit onder gunstige omstandigheden. Con
clusie: een kinderdagverblijf is een vormingsinstituut met een
maatschappelijke inslag.
Annemarie Dijkstra: „In Schiedam is een kleuterschool
voor driejarigen een schreeuwende noodzaak. Begeleiding van
mijn kinderdagverblijf en andere in de stad door een kinderarts
en maatschappelijk werker is dringend noodzakelijk. Mogelijk
komt die medisch-sociale zorg er wanneer de Kruis-raad is
opgericht. (Wanneer u dit leest is het waatschijnlijkal een feit.)
Billijk zou zijn een subsidie per kind. Ik vraag f 5,per dag
plus BTW, daarvoor werk ik tien uur per dag plus 's avonds
administratie. De kinderen krijgen een lunch met vla en fruit
en een liga om tien uur. Dat is voor sommige moeders nog te
duur. Meerdere peuterzalen zijn nodig, waarom niet één aan
gebouwd aan de jeugdhaven Nieuwland, of op dat prachtige
stuk land achter de apotheek aan de van Swindensingel?
(Het is geclaimd door de Ned. Herv. Kerk voor de plaatsing
van een Kerkelijk Centrum maar het is de vraag of dat er
ooit zal komen gezien de precaire financiën van de gemeente
en de verouderende wijk. J. de VI.)
Sinds kort hebben we hier een Werkgroep Kinderdag
verblijven i.o„ die beoogt te komen tot crèches met zekere
regels. Wij wachten op de resultaten van een deskundig opge
zette studie in Rotterdam. Dat spaart tijd en geld. Op grond
van die wetenschappelijke gegevens, die voor Schiedam niet
veel zullen afwijken van Rotterdam, zal bekeken worden wat
er hier noodzakelijk is, aangepast aan Schiedamse eigenheden.
Als voorbeeld staat mij voor ogen het Gemeentelijk Dag
verblijf Beatrix in Rotterdam; daar hebben ze maar liefst
zestig bedjes voor de kleintjes. Ideaal zou zijn een landelijke
opleiding tot peuterleidster, die zwaarder moet zijn dan kleuter
leidster. Van een peuterleidster wordt meer gevraagd. Mijn doel
is ook: een crèche voor iedereen, zelfs voor de laagst betalende
werkende moeder. De kosten van het kinderdagverblijf zouden
aftrekbaar moeten zijn voor de inkomstenbelasting als kosten
van verwerving. Overigens zijn er al firma's, die de kinder
gelden betalen voor hun vrouwelijk personeel; ze mogen dat
aftrekken van de sociale lasten. In bepaalde gevallen neemt
de dienst Sociale Zaken van de gemeente de kindergelden
geheel of gedeeltelijk voor haar rekening."
Annemarie, vriendelijke, warme persoonlijkheid die gezag
paart aan een groot verantwoordelijksheidsgevoel, heeft al
werkende zelf ontdekt hoe een crèche het best functioneert.
In ons land worden pas sinds kort alle activiteiten die zich
bewegen rond de opvang van het jonge kind buitenshuis
gebundeld in de Werkgemeenschap Kindercentra. Mevrouw
Dijkstra is uiteraard lid en neemt kennis van ervaringen van
anderen en praktische suggesties met betrekking tot het alge
meen welzijn van onze peuters. Het was voor haar niet zo'n
grote verrassing te ontdekken dat haar manier van aanpak
steeds de juiste was geweest. Haar vrouwelijke intuïtie had
haar niet in de steek gelaten.
