I Indrukwekkende
minister
van
■ik;
VRIJ ONVERVEERD
IVoor rechtsorde
Aan den slag!
A. 1 Wijnaaafdett Zn.
IpfOENSDAG 4. JULI (945
"qNAFHAHKELUK DAGBLAD VOOR ROTTERDAM, EN OMSTREKEN
5e JAARGANG NUMMER 8'
De minister-president, Prof. Ir. W. Schermerhorn, iieeft gisteravond, via
de radio, het woord gericht tot het Nederlandschc volk naar aanleiding
van de staking te Rotterdam.
Volk van Nederland, zeide Prof. Schermerhorn, er zijn dingen in ons
land gaande, die het voor de regeering noodzakelijk maken, zich in
duidelijke en klare taal tot u allen te richten. Op talrijke plaatsen in ons
land 'is het in de arbeiderswereld onrustig. Er wordt gestaakt en er
dreigen stakingen. Aan den eenen kant worstelen werkgevers met buiten-
gewoone groote moeilijkheden, aan den anderen kant staat de arbeiders-
wereld, die niet terug wil naar de toestanden van voor den oorlog, en
die blijkbaar het vertrouwen mist in de organen, die de arbeidsverhouding
behooren te regelen.
Hoe het wèl móet
IS Onze methode
ERNSTIG BEROEP
Nieutve eisehen
Verplichte
organisatie
De juiste tverli-
wijze
Regeering
springt in
('Redactie. Adm n;sirane en
- Advertenties
EESDRACHTSWEG Ji
«Telefoon 29059 en 2423d
S.LM--ÜEHOUW
COOLS1NGEL
jgt? Telefoon 24399 on
Itnlichtingeodicosi 27839
^Abonnementsprijs p. week
■y f 0.31» oer kwartaal f 4.
y It ossein III in er r OJC
PROVENIERSPLEIN 5
TEL. 45875 - ROTTERDAM
'M
km
Ncderiandsche volk. vast te stel- Doch- toegegeven,dat unis-
i /.iaenlilk móet 2ïin. schien-.de wgze. van,*-optreden
Ook nu wet h "bbdh ^lj vin van de N.B.S. in dit geval ook
werkgeverskant het weinigv'er- anders had kunnen en misschien
heffende schouwspel gezien van
„weigeren en daarna toch toe
staan';'. van ..eerst afwijzen of
half-aanvaardcn en tenslotte toch
aanvaarden",Dah.isgeen. -kracht:
Dat is 'zwakheid. Dat is niet het
geen 'deze regeering wcnscht.
§Pe ministerraad heelt zich zeer
Jstig met deze zaken bezig gg-
pden. want zij beseffen, dat
hierbij om levensbelangen
- ons volk' gaat. --'.j
'sjt&an den- 'eenen'' kant de abso-
fel.noodzakelijkheidom te* ko-
'"iné''totiïrechtvaardige sociale
jJen\4 anderen
de Wetenschap3at het on-
"agelijk is.deze. te verwerkelijken
f;ceii werdd van strijd en chaos,
'"4'de haven van Rotterdam
pedt -een ernstige staking, en
■ze is het, die. ja het bijzonder
inleiding geeft, om een woord te
•hten tot arbeiders en werk-
yers beiden.
■Inj de -regeeringsverklaring van
•rieden week heb ik ais stand-
lot' van deze regeering vermeld.
:j\wij van het arbeidsleven een
zhtsorde willen maken, waarin
Ier, die daarbij betrokken is de
rfetoekomende plaats inneemt
4'een rechtvaardig loon in re-
Jijke arbeidsomstandigheden
itvangt
W'j bedoelen daarmee ook.
JKiedereen, die daarbij betrok-
aféis werkgever en arbeider
^verantwoordelijk is voor het
tstandkomen van d%e orde.
ahïbeteekent o.a. wij had-
^d7ïgehoopt, dat, na de bevrij-
ng|- bi; het becjin van het nieu-
ejj&werk in de Rotterdanuche
ivens alle betrokkenen (werk-
f'"S .en arbeiders) met elkaar
dm de tafel waren gaan zit-
^om uit te maken, welke mo-
lijkheden er aanwezig zijn om
menschwaardige toestanden
ïgeraken.
'F-J'
*c -
Utt hetgeen ons door publica-
|j£en mededeelingen duidelijk is
worden, moeten wij helaas
ïtstellcn. dat dit niet is ge-
uj?d, dat de oude methode vaD
pbrtwerken,- totdat er van den
ntjvan de arbeiders bezwaren
'*rj»?3en ingebracht", opnieuw is
egepast. Dat de werkgevers ook
".peweer* geprobeerd hebben hoe
.éjsinen kon gaan in het vast-
uden van het eene eind van
■fëtouw, in. plaats van in geza-
Ealijk overleg, in bewustzijn van
!|yerantwoordel;jkheid voor het
béele arbeidsmilieu en voor het
'zelfs wel 'had 'moeten zijn, dit
is op zichzelf geen voidoeiide
argument ora zonder nader oyer-,
leg oen staking,'te .ptbclamcercal
-A'atuurijjk niet!
Alleen "'een"" zeker wantrouwen
bij de arbeiders kan hen ertoe
hebben gebracht, het werk neer
te leggen een" wantrouwen,
dat gebaseerd is op ervaring.
Doch wat, daarna te zien gegeven
is van den arbeiderskant, 'kan' de,
regeering evenmin aanvaarden.
Wij willea gerechtvaardigde eh
verantwoorde sociale toestanden.,
In gemeenschappelijk overleg met
alle betrokkenen vastgesteld.
Zulks onder toezicht van de re-
gecring. Heeft datoverleg een
maal een resultaat gehad, dat door
de regccring is aanvaard, dan
moeten wij tezamen daarvóór ook
staan, met aile kracht en alle
gezag, dat de overheid kan op
brengen. Dan pas heeft de over-
hcid ook het moreelc recht oin
krachtige maatregelen te nemen,
tegenover hen, die deze orde,
deze afsprakenom welke mo
tieven dan ook trachten te
verbreken.
Zooais gezegd, wij hebben niet
de overtuiging, dat deze weg ge
volgd is. Door niemand, ook niet
door de arbeiders, die om der
wille van een zekere controle op
diefstal van de zijde van de
N.B.S. waarbij vermoedelijk te
snel geschoten is het op een
conflict hebben laten aankomen.
Dat deze controle' noodzakelijk
is, blijkt helaas een feit. Er
wordt gestolen. De bewijzen lig
gen voor het grijpen, en de zwar
te handel zal hieraan wel niet
onschuldig zijn.
De regeering doet een ernstigberoep op de werkgevers om zich!
Ivan de- bcteckcnis van de plaats in een gewijzigde wereld reken-j
schap te geven,..en zich bewust te zijn, dat ook zij een gemeen-j
jschap dienende functie hebben, waarin rij naast en niet Cc-1
lgenover .de arbeiders behooren te staan. Dat ook. zij-de consc f
iquenfies van de verantwoordelijkhcid, voor Ons nationale, leven!
hebber, "te trekken, op een wijze die anders, maar die niet mindcij
Izwaar is dan "zulks nu geldt "voor de stakende arbeiders. Dezc|
[iaatstcn, aldus prof. dr. Schermerhorn, roep ik, op, uit naam van|
[het Nedcrlandsche volk, om hun arbeid te hervatten, in de zekerej
[overtuiging, dat deze regeering daartoe het recht heeft, omdat zij|
|ook hun gerechtvaardigde plaats in het arbeidsproces van Ncder-f
[land wil verdedigen. f
Mannen van Rotterdam, steunt de regeering in haar strijd voor|
[[-echt en orde. Arbeiders, wij vervrachten dat de haven van Rot-I
fterdam, de levensader van ons volk, weer gaat draaien.
Een eisch om loonsverhooging
door de zich achter .de staking;
stellende',.' eenheids vakbeweging'
werd inmiddels 'ingewilligd, doch
gelijktijdig kwamen nog twaalf
andere eisehen' naar voren, en
werd de staking gehandhaafd, on
danks het feit, dat een der hoofd
punten, n.i. het loon, dus in
orde was.
Zien wij nu naar de andere
twaalf eisehen,. dan moet gezegd
worden, dat een gedeelte hiervan
als begrijpelijk en ook wel als
billijk moetworden beschouwd,
en dat zij behooren tot die groep
van verlangens, die. in het ge
sprek over wenscheiijke toestan
den allang aan oen nadere be
schouwing hadden moeten zijn
onderworpen.
Niet met alle eisehen is dat
echter het geval.
Wij begrijpen volkomen, dat de
arbeiders vragen om schoenen,
maar weten de Rotterdamsche
havenarbeiders wel, dat elders
duizenden van hun kameraden
ook nauwelijks schoenen en klom
pen hebben? En dat ook duizen
den anderen in den lande met hun
kleeding in de grootste moeilijk
heden verkeeren?
Gaat het nu eigenlijk wel aan,
dat die arbeiders, die werken op
de meest kwetsbare punten van
ons productieproces (in de mijnen
en voor de voedselvoorziening)
eisehen stellen, welke zij door
staking kracht bij zetteneen
voudig omdat zij roeenen, een en
ander te kunnen afdwingen? Ver
geten zij daarbij niet, dat het
tenslotte ook gaat ten koste van
hun medeburgers? -
Er zijn 2000 paar schoenen,
weliswaar gebruikte, in de haven
van Rotterdam aangevoerd. Dat is
niet voldoende, maar de aanvul
ling kost tijd, cn nogmaals: er zijn
meer arbeiders in Nederland, die
om schoenen verlegen zijn.
0p een van de eisehen wil ik
nog nader ingaan. Wat betreft
punt lij'..-dat voorschrijft: ver
plichte organisaiie voor. alle ha
venarbeiders.. Het is mij bekend,
dat dit punt - weliswaar niet
i schril tel ij k,x'naaar. - toch wei- iri
redevoeringen zoo uitgelogd
wordt,' dat men hiermede be
doelt een verplicht '-lidmaatschap,
van de een hei dsvak beweging;
;pit kan;de. regeering niet aan
vaarden.
Het 4 Nederlandsdie volk heeft
het recht om zich in vrijheid
te organisecren, zooals het zelf
wènscbt.
In de pracüjk is na den oor
log de* eenheidsvalcbeweging een
viprde vakorganisatie geworden
en de regeeringis ten volle
bereid "deze nieuwe'/organisatie
te erkennen/echter op één voori
waarde en deze is, dat zij de
spelregels,die nu eenmaal bij
het. scheppen van .geregelde toe
standen ensociale rechtvaardig
heid in ons arbeidsleven moeten
gelden, erkent en er naar
bundelt.
Wij verstaan, daaronder, dat
men bereid is, indien er moei-
iijkliedeCL. zijn, te beginnen met
bij de bevoegde instanties te
trachten gehoor te vinden voor
gerechtvaardigde -. wenscheh en
niet begint, met wilde stakingen
en pas daarna het gesprek tracht
aan te knoopen.
Het - kan zijn, dat een en
kele maal een dergelijke spon
tane staking uitbreekt.
- Misschien is dat zelfs in Rob
terdam ook het geval geweest,
maar bekijkt meii heigeen er
zoo links en rechs gebeurt, dan
ziét men overal hetzelfde beeld,
namelgk e<-rst° dé staking: én daar--
rut hét dóór de .eünbeidsbè'wëgiiig
gewe-nschte gesprek.
De' regéering eïseht op zijn
minst de omgekeerde volg
orde.
Alleen op die voorwaarde kun
nen wij de eenheidsvakbew.eging
betrekken bij onze pogingenom
van het arbeidsleven een eer
lijke rechtsorde. in Nederland; te
maken. A! dezulken, die den weg
van de nildo staking gaan,
Onweerstaanbaar drong zich
bij het beluisteren van de toe
spraak van onzen minister-presi
dent gisteravond de indruk op,
dat daar een vader aan het woord
was. Een veder, die zijn twee
zoons, die in een erge kibbel
partij gewikkeld waren, bij zich
ia zijn kamer apart nam en ge
ducht de waarheid zei.
Beide jongens, ieder overtuigd,
dat hij en hij-alléén gelijk had,
ieder in de vaste meening, dat de
ander nu maar eens flink aange
pakt moest .werden, beiden kre
gen daar een schrobbeering, die
niet malsch was, en op een toon,
die geen tegenpruttelen toestond.
Zoo'n sehrobbeering, waarvan
je achteraf zegtt „Ik wou dat hij
me maar liever een pak rammel
met een stuk hout gegeven had,
dan me zóó tóe te spreken!"
Niet een standje, zóoals men
een kleinen jongen geeft, die met
een scheur in zijn nieuwe broek
thuiskomt, maar een gesprek
zooals een goed vader houdt
tegen, zijn bijna-volwassen zoons,
ais" man tót tnan, ,met: een beroep
Op hun verstand;'' hun vcr—
antwoordelijkheidsgevoël; hun
mensch-zi;n.'
En zooals de kibbelende zoons
alseerlijke kerelsplotseling in
zien, dat vader gelijk heeft, dat
zij zich heiden moeten schamen,
elkaar de hand schudden als be
zegeling van wat hen samen
bindt: de verantwoordelijkheid
tegenover zichzélf en de wereld
die komen gaat, zoo mogen de
kerels van Rotterdam zonder
omslag, zonder sentimentaliteit,
aan den .slag gaan.
Ieder op"eigen terrein, maar
tezamen op gemeenschappelijk
gebied, het gebied van Neder
lands opbouw na vijf jaar Mof-
Een-afbraak.
waarbij niet fe voren een* rede
lijk overleg plaats vindt, zullen
de regeering vierkant tegenover
zich vmdep,
Wij vertrouwen echter, dat
de Nederlandsche arbeiderswe
reld zich overtuigd wil houden
van den uitdrukkelijken wilra»
deze regeering om te komen ;tot
regelmatige, voor het geheele Ne
derlandsche volk aanvaardbare'
toestanden, ook op het terrein:
van het arbeidsleven.
Een eerste eisch daarvoor is,
dater aan dit,, soort stakingen
een einde komt.* Wij* begrijpen
echter ten volle, dat 'de arbei
der daarbij het verirouwen in
de overheid moet kunnen her
vinden en de zekérheid mort
■hebben, dat zij de verant.woor-
delijkheid voor het algemeen wel
zijn en dus ook viui de
arbeiders ia daden weet om
te zetten,
De regeering heeft zich daar
om genoodzaakt .gezien, zich ern-
stig met dit conflict te be
moeien. Minister Drees heeft.eon
bespreking gevoerd op het s'ad-
hnïs te Rotterdam en de regce-
Zie vervoJg -pag,. 2 -
