Betere vooruitzichten
in Indonesië?
HENDRIK DE VIJFDE''
inkleur
r
VRIJ, ONVERVEERD
Geweldpartij is verzwakt
Gouin opvolger
van De Gaulle
Crisis niet opgelost
Minister .Beet oordeelt:
Parlement moet zich over
persordening uitspreken
Wetsontwerp in voor
bereiding
Achiec Uei nieuws
De zuivering
Ministers verweren zich tegen
klachten der Kamer
Leden critiseeren pers
beleid
Dè financiering van de
.oorlogsschade
Nieuwe bonnen.
Lieftincks plan in de
kamer
Von Papen en Voh Neitrath
verdédigen ziek
De radio vanavond
ssbiimbSmimhSwc
REDACTIE EN ADM. EENDRACHTSWEG 42 -
ROTTERDAM. TELEFOON 25430 <3 LIJNEN)
ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK 31 CENT'
PER KWARTAAL J 4.— LOSSE NUMMERS 0.09
'POSTGIRO** No.'398614
Bankier; AMSTEKD. DANK TE ROTTERDAM
HET PARGDL
ADVERTENTIES EN HfLICKTINCENTHENST:
SCHHCD AMSCHXSIN O EL No. 42. ROTTERDAM
TELEFOON NOS. 37S39 24156 24156 34399
ADVERTENTIES UITSLUITEND TELE?; 3415»
INLICHTINGENDIENST OITSL TELEF. 34155
£ESDE JAARGANG No. 20
Onafhankelijk Dagblad voor Rotterdam en Omstreken
DONDERDAG 24 JANUARI 1946
BATAVIA, Januari 1946
DK eerste week van 1946 heeft
een aantal gebeurtenissen ge
bracht, die ten deele van zeer
verheugender), ten deeie echter van
tot bezorgdheid stemmenden aard
zijn. De vraag is. of men zich in
Nederland bewust is hoezeer het
noodig is, niet alleen in de goede
richting, maar vooral ook snel in
de goede richting te gaan.
Verheugend en ook hoopgevend is
het, verdwijnen, op weike wijze dan
ook, van de geweldpartij. Men kan
misschien bezwaar maken tegen dit
weg-organteeeren en weg-promovee-
ren, dit aandringen op verzoek om
eervol «ontslag, omdat een andere
methode meer klaarheid gebracht
had. Men kan er bezwaar tegen ma
ken. dat luitenant-generaal Heifrich,
na ontheven te zijn van zjjn Indi
sche 'functie, in Nederland de ma
rine gaat leider. Maar het verheu
gende feit ls ten slotte, dat deze fi
guur uit de gevarenzone verdwijnt
en dat zijn verdwijning in de kiïn
gen van de aanhangers van het ge
weld terecht beschouwd wordt als
een slag. die niet alleen een persoon,
doch ook een stelsel en een menta
liteit tot op de grondvesten heeft
doen tr-llen.
Ilelfrich Is niet alleen de man van
Not geweld, hij Is ook de man van de
anti-Britsche en anti-internationale
politick en de man, die de particu-
uere geweldsdaden, zooals'die in Ba
tavia. de laatste weken zijn begon
nen, op zijn zachtst gezegd onvol
doende heeft tegengegaan. En daar
om heeft de NederLindsche regee
ring door zfjn heengaan de kans op
conflicten met de wereld en met de
Indonesiërs veel geringer gemaakt.
Ik kan dit optreden van de Neder-
landsche regeering dan ook vnn har
te toejuichen.
Hoe noodig het was, dat het ge
beurde. blijkt uit reacties, die er op
gevolgd zUn. Vermoedelijk weet men
in Nederland niet, dat in veel Neder
lands che kringen hier met woede en
met verslagenheid het verdwijnen
van hun „sterken man" is ontvan-'
gen. „Nu gaan ze toch weer praten"
of „zegaan weer water in den wjjn
doen". Dat waren zoo de vriende
lijkste commentaren. Er waren ook
andere. Inmiddels kwamen, de ver
klaringen. die Helfrlclv ®h generaal
Van Oyen na hun ontslagneming
hebben gedaan en die „Hef Dag
blad" hier „rondborstig" noemde.
Het waren nauw verholen politieke
manifestaties van antl-Britschen.
anti-Indonesiachen en anli-democra-
tlschen aard. Ten slotte is het niet
belangrijk, dat de heer Van Oyen
meent, dat Java, als het aan zichzelf
j wordt overgelaten (d.w.z. aan het
vrije verkeer met de geheete wereld),
binnen een half jaar in den toestand
xni verkeeren, waarin bet zich 200
jaar geleden bevond, maar men be
denke. dat iemand, die zulke poli
tieke vreemdheden beweert, dan toch
behoort tot ben", wier woord tot voor
kort bö-den G.G. en' den Raad van
.Indiërwaar woog. Dat rif heengaan
an in Nederland een Illustratie «uilen
vormen van Multatuli's regels: ,,Doar
gaat een candidaat voor d'oppositie.
voorwaar een groot verlies voor
de oppositie", mag men verwachten.
Zal. er nu ook een grondige zuive
ring en democratiseering van de mi
litaire ambtenarenwereld volgen?
Slag In het gezicht
Intusschen spitstde situatie zich
hier toe. Er is Singapore geweest,
daarna kwamen verklaringen, weike
vaag en algemeen bleven, en nu
kreeg men in -Batavia incidenten als
entwoord op de bovenmenschelljke
pogiriffen van de regeerins-SJabrir
om hét Indonesisch terrorisme te be
dwingen. Men heeft dat-klaarblijke
lijk in sommige kringen voor een
symptoom van zwakte aangezien
terwijl deze Indonesische regeering
ons op vriendschappelijke wijze tege
moet komt, beeft men haar in den
letterlijken zin dee woords ln het ge
zicht geslagen. Dit alles heeft zijn
gevolgen gehad.
Het vertrek van Soekamo en Hat-
ta naar Djokjakarta is van niet ge
ringe beteeken Is. Reeds maandenlang
hebben uit Djokja de vraag cn de
eiach geklonken: de regeering moet
hier, in het hart van Java, komen.
Djokja is het centrum van- vele
belangrijke, maar voor de progressie
ven zeker niet aantrekkelijke strco-
mingen in de nationalistische be
weging. Wij denken bij het noemen
van: Djokja in de eerste plaats aan
den sultan, d.i. aan de „zelfbestur-
ders", aan- de heele .adeigroep, die
zich zoo goed vóelde ln 'fc koloniale
bestuur; de regenten en vérdere
ledenvan1 het „Inheemsch Binnen-
landsch Bestuur" eri.aau- alles,., wat
zich" daaromheen schaarde,- gedreven
door het verlangen naar behoud en
vergraoting van bezit, weelde, macht.
Deze groep is in den loop der. ja
ren ook al .tijdens!het Neder-
landsch bewind steeds meer ih het
nationalistische' kampgekomen. Op
het oogenblik is de sultan van Djokja
een van -de meest resolute" nationa
listen. .Hij .heeft reedsherhaaldelijk
té -kennen gegeven, 'toen. de positie
van Soekamo wankel kwam te staan
endie'van Sjahxir nog niet gevestigd
was; dat'hij bereid wasde leiding
dér-nationalistische Indonesische be
weging op zich te nemen en alle ver
antwoordelijkheid tc aanvaarden.
Maar het ls duidelijk, dat een natio
nalistische beweging onder een der
gelijke leiding v.oór alles de ontwik
keling van een .bezittersklasse zou be
nogen. ook al noemen de politieke
propagandisten van die groepen zich
„socialisten"* en -al hebben zij een
partij met een radicaal klinkend
program opgericht.-
Wat' ln Djokja eveneens: aanwezig
Ls, vaak weer vereenigd met het
reeds genoemde, is de Islambeweging,
die even fel en fanatiek nationalis
tisch als antl-Wesiersch,- ^anti-pro
gressief en' dus A2iaüsch-fasdstisch
is; Deze lieden zijn in 'wezen' tegen
iedere' overeenstemming,; niet. slechts
met Nederland, maar ook met het
Westen. Ze willen .een geïsoleerd be
staan, onbesmet door democratische
en dergelijke, (de-traditie en de po
sitie der. oude gezagsgrqepen onder
gravende) krachten.
Ten slotteis Djokja het centrum
van het zich vormende nationalisti
sche leger. En. de strijd om dë leger
leiding is nog altijd niet volkomen
beslist, al heeft- ook in dezen- strijd
de richting Sjahrir-Sjarifoedin in
den laatsten tijd-belangrijke vorde
ringen-gemaakt tegen het zonderlin
ge mengsel van traditionalisten en
terroristen'ln.
Maar vóór alles ls Djokja het cen
trum van het gebied, waar de Indo
nesiërzich thuis voelt-, waar geen
Europeanen zijn;, die de Indonesiërs
uit de gebouwen Jagen, die zij, Jaar
moet men.zich nu eenmaai bij neer-
Voorbereidingen
te Batavia
Er worden thans voorbe
reidende besprekingen ge
voerd voor de komende ge
beurtenissen te Batavia. De
adjudant-generaal Sir' Ro
nald Adain, bracht een be
zoek aan Batavia cn sprak
met generaal- Christison in
aanwezigheid van graaf Van
Bylandt, diplomatiek advi
seur van dr.. Van Móok, als-
mede vandeni Amerikaïin-
?chen consul-generaal -Footë.
Laatstgenoemde sprkk ook
rnet-officiecl met Sjahrir. AI
deze besprekingen vormen
'slechts -n voorbereiding'voor
de. belangrijke discussies, dié
onmiddellijk na de aankomst
van dr. Van IMook en Sir Ar
chibald Clark Kerr zullen be
ginnen, meldt Ü.P.
leggen, ais him gebouwen beschou
wen. -v
Nu zUu Soekamo en Hatta naar
Djokja, op verzoek van Sjabrir, die
aan de pers heeft medegedeeld, dat
hij in Batavia het leven eu de veilig
heid.-vanden president niet kan ga-
randëeren. Anders gezegd: Sjahrir
plaatst zich op het standpunt:,:,/Wij
willenpraten, maar niet in de positie
van opgejaagd .wild, wij willen onder
handelen maar tijdens die onderhan
delingen moet men niet trachten de
eene strategische positie' na de an
dere tc bezetten".
Dit is var. fcelcng 'met het oog op
de komende onderhandelingen. Zou
men Sjahrir het te moetijlk maken,
dan gaat de heele regeering naar
Djokja en dan wordt alles oneindig
veel moeilijker.
Sjarifoedin gaat naar Djokja om
het-leger te organiseeren en .om te
voorkomen, dat in dat leger en in
hét vrije gebied, de reactionnaire ele
menten de overhand krijgen, waarbij
hét duidelijk behoort, te .zijn,., dat de
reactie tegelijkertijd het centrum van,
„extremisme'terrorisme en fascisme
is. Gelukkig is de positie van Sjahrir-
Sjarifoedin: zoo- sterk geworden, dat
de gezonde progressieve elementen,
zoowelin de legerleidingals in de
Djókjasché wereld met den dag. aan
krachttoenemen.Alleeneen volko
men1, mislukking. der onderhandelin
gen in. Batavia.en een gelijktijdig ge
welddadig optreden van Neder-
landsch-Britschen kant- zou do re-,
actie de overhand kunnen bezorgen..
De toestand isnog altij d ernstig,
maar ét, zijn veel hoopgevende facto
ren, Een snelle overeenstemming op
progresslèvengrondslag kan alles
redden; J. DE KADT.
Felix Gonin ia tot hoofd van
de Fransche regeering gekozen
en zal dientengevolge generaal
De.Gaulle opvolgen,
Gouin is socialist. Hij schaar
de zich onder.de 80 opposanten,
die na de Frarische capitulatie
weigerden de republiek aan de
regeering Laval uit te leveren.
TUdeiis het proces te Riom
trad hij op als advocaat.v van
Xcon Blum. Later bracht hij
drie maanden if door in een
Spaansch concentratiekamp en
wist daarna Londen te bereiken.
Bü de stemming in de Assem
blee verkreeg Gouin 497 stem
men en De GaulJe 3. Ondanks
zUn verkiezing is er nog steeds
geen overeenstemming bereikt
over een gemeenschappelijk pro
gram, dat dé Mouvement Repu
blicans Populaire in staat zou
stellen tot een coalitie met de
socialisten en communisten toe
te treden. 1"
In een radiorede zeide de
nieuw, gekozen président, dat hij
zijn. - taak aanvaardde niet
slechts als een;plicht; ten op
zichte .van de republiek, maar
in; het -bijzonder,;als een plicht
ten: - opzichte van Frankrijk,
waarvoor men niet alleen zijn
leven moet, offeren, maar :ook
zijn; populariteit. 'Hij deed een
Felix Gouin
beroep op. partijen en personen
den huldigen toestand van
Frankrijk met de noodlge ernst
en moed onder het oog te zien.
„Het is slechts op deze voor
waarde dat', ik de taak, die mij
is opgedragen, zal uitvoeren.
een taak die alleen- dan kan
worden uitgevoerd, wanneer ik
het noodige begrip en de noodl
ge overeenstemming-vind".
Gouin heeft medegedeeld, dat
liij dè bedoeling had den minis
ter van, buitenlandsche zaken,
Georges Bidault, te vragen om
zijn functie te blijven waarne
men, zoodat hij zoo spoedig
mogelijk naar: Londen zou kun
nen terugkeer en:-
Indonesië en hel
buitenland
Het-verzoek van <3e Oekraïne (du!
"Rusland Manocllsky had in het
groot-Russisch* apparaat een functie,
voor de Oekraïne tot „onafhankelijke"
republiek werd benoemd), om de
Indonesische kwestie op de agenda
'van de U.N.O. te plaatsen, kan een
nieuwe fase be teekenen ln de :>nt»
'wlkkeftng van het conflict, ril bet ee
kent dat zeker itt de ontwikkeling van
de U.N.O.
De Indonesische kwestie ligt thans
ln de handen van den driehoek
Nederland-IndoneslC-Engeiand. Enge
land heeft in dezen driehoek een
delicate positie, die het niet. kan op-
Beven zonder zijn prestige ernstig te
schaden. Noch Rusland, noch Amerika
deelt het koloniale gezichtspunt van
Engeland, zoodat ln de Groote Drie,
het dngeUiksche bestuur der huidige
wereldorde, Engeland op (Ut punt ge
ïsoleerd staat, hetgeen zijn animo om
ln te grjpen niet bepaald vergroot.
Hoe geringer de animo der Engelschcn
wordt, hoe geschikter partners rij
worden voor de Indonesiërs, en eiken
keer dat wij de Engelschen van ons
afduwen, doet Sjahrir een stap naar
hen toe.
Een dergelijke duw was de motie*
Van Poll, een domheid, die ln het
buitenland zijn kwade werking al
heeft gedaan, zoools telegrammen en
persoverzichten overduidelijk aantoo-
nen. Het kwaad ls inmiddels at gedaan
en kan alleen goed gemaakt worden,
door een duidelijke regeeringsverkla-
rlng. De regeerirjg kan er niet meer
mee volstaande motie te vergeten.
zJJ zou er beter aan doen onomwonden
mee te deelen, dat rij weigert er uit
voering aan te geven. Daarmee dwingt
zij de Kamer het ir.ltlatlef tot den
aanval te nemen, maar de rechter
zijde ral zich.nog wel even bedenken,
iedereen weet,, dat dit overblijfsel van
1937 In-.het volk geen prestige geniet
en nog slechts vergadert bij de gratie
van de regeerSog. Als deze Kamer het
wsast tusscheo -Het Nederlandaom» en
net inrionesiscT»e;voik-te'"gaan staan?
moet zij verdwijnen. De eerstvolgende
verkiezingen, zullen een parlement en
dus een regeering brengen," die ln
leder geval Unks zal staan van -de
huidige, cok ln de Indonesische kwes
tie. Dit nu moet Amerika. ;EngeJand
en Indonesië -duidelijk gemaakt wor
den. en snel,- want intusschen moet
onze onderhandelaar in. Batavia; Van
Mook, aan de besprekingen beginnen
met een .gedaald prestige. Dat - kan
kwalijk'ln; het belang zijn van-ons
land. Vergeten wij njet dat Engeland,
door een specialen gezant. Clark Kerr.
naar Batavia te sturen, zUn druk ver
groot, d.w.z., onze beteekenls ln de
'onderhandelingen verkleind heeft.
AUeuitingen vanSjahrir verraden
een gematigdheid, een bereidheid om
met het Westen samen te werken, dfe
.hoop geef., wij moeten het Incident-
Van Poll snel" ilquldceren.:
PAELEMEXTSCOMMTSSIE KAAK IXDOXFÏIF. Van Mooie lot
Sjahrir: „Op eoo'n manier hun je je e.igem, woord os niet meer verslaan.
De Kamercommissie
voor Indonesië
Naar wii .van doorgaans
goed, ingelichte zijde verne
men, zal de parlementaire
commissie welke ingevolge
het besluit van de Tweede
Kamer1 naar Indonesië zal
vertrekken, «ii zeven leden
bestaan. Hiertoe zonden in
ieder geval behooren het
Eerste-Kamerlid prof. dr. J.
A. J. Barge (r.k.) en de
Tweede-Kamerleden H. J. W.
II. Meyerink (a.r.), J. E.
Stokvis (s'.d.a.p.), M. J. M. v.
PolKrJt.) en. mr. A. M. Joe-
kes (v.d.).
Nederljand snapt het
niet
Kivestie-Indië geen be
dreiging voor
den vrede?
Naar aanleiding van de stap
pen die -t.a-.v. Indonesië door de
Oekraïne zijn ondernomen is
van qfflcleele Nederlandsche zij
de medegedeeld:
•„De stappen van de Oekr'ain-
sche.delegatie- hebben betrek
king op .de aanwezigheid van
Engelsche en Japansche strijd
krachten JnNederlandacIi-Ihdiè'
en op militaire acties/ welkezij
zouden- ondernemen. 'Vtegen de
plaatselijke bevolking; Naar mag
worden' aangenomen, zaL 'de
Britsch'eregeering -. haar ziens
wijze hieromtrent kenbaar: ma
ken.-
Zooals bekend-': is aan ,de.Brit-
sche strlj dkrachten, namens de
Veréenigdé Naties;, de. taak: óp-
georagen, 'om;: ae:: oyer gavevau
de Japansche troepen in Neder-
lands'ch-Indië .té verwezenlijken.
Zij oefenen deze taak uit met
volledig begrip voor de bijzonde
re omstandigheden, welke in Ne-
derlandscli-Indië hëerschen.
In verband met" hetboven-
staandeéisAïhet^nièt 'duidelijk,
hoe fn^Nedeiiandsch-Indië dieh-
tengeyölgë; ëen^situatie zóu;kuh-
nen ontstaan, ■welke; een bedrei
ging zou kunnen vormen voor.de
handhavlhg.:yan intematlonale'
vrede en veiligheid; gelijk;in ar
tikel 34 van het;Handvest wordt
omschreven".if-'-Z l
Allerlei van overal
Jack Hilton heeft met de Wair.a's
een engagement voor twee jaar afge
sloten. Zij verterkken half April hnar
Engeland.
Aan het Zweedsche volk zal ais
blijk van erkentelijkheid voor de hulp
bij de voedselvoorziening- in den win
ter 1944—'45, een schilderij van Lizzy
Anslngh worden aangeboden. -Dit
schilderij. De gulle Bakkerln, stelt
voor het ultdeelen van.het Zweedsche
brood aan de Nederlandsehe bevol
king.
In Amerilcadreigt: een staking
van 215.000 spoorwegarbeiders. Naar
de vakvereeniging van spoorwegarbei
ders mededeelde, hebben de betrok
ken arbeiders reeds voor een, staking
gestemd. *.-■■
De vleeschverwerkende fabrieken
zullen Zaterdag door, de. regeering ln
beslag worden genomen. Een woord
voerder van het witte Huls heeft ihe- i
denmorgen verklaard, dat-Öeynbeslag-
nenüng zal:geschieden door',het'dep. 0
van landbouw, zoo noodig met steun 1917 haar blad aan. het Tsaristische
van het dep. van oorlog. - Rusland aanbood en 4n" 19I« aan dé
^Van onzen parlementairen redacteur)
MINISTER BEEL beeft In de Twee
de Kamer verklaard, binnenkort
een wetsontwerp te zullen Indienen,
waarin aan verschillende bezwaren te
gen *t.Tijdelijk' Persbesluit 1S« wordt
tegemoet gekomen.
De regeertng houdt zoowel rekenit.;.
met de belangen van de. ex-lUesale
peis als "me: de in*-deze bladen zcif
geuite verklaring, dat'zij geen beloo
ning verlangen voer- 't verrichte werk.
tijdens de bezetting, aldus de minister.
Tegen persmagr.aten enconjunctuur-
ridders moet worden opgetreden, doch
thvna wordt de indruk gewekt, dat
de,pers. in .Nederland onder invloed
stond van grootindustrie cn- groot*
kapitaal. Dat-ls niet juist.
Ik wil aUennlnst beweren, dat Ik de
houding van -de dagbladdlrecties be
wonder, zoo ging minister Beet voort.
Integendeel,: maar:,waarom moest:het
Lopdensche Persbesluit van 1944 ver-,
vangen worden? NJ^t omdat de winst-
'wljheid/'deiv.'pers^ veiligTge^
steld' moest worden. Het geheele' ka
binet was echter Van oordeel,: dat'men
zuivering -en. ordening scherp moest
onderscheiden. Het was onJuiSL dat
de perscommissie, tegelijk moest-zui
veren en ordenen. De persordening !s
een - zoo belangrijke zaak, dat de-
volksvertegenwoordiging er zich over
za! moeten uitspreken.
De voorstelling, als zou rie collabo-
reerende rpers nu weer vroolljk aan
den gang kunnen gaan, is beslist on
juist, ,zoo. betoogde de -minister ver
der. Tk sla hier niet als pleitbezorger
van de Voormalige Telegraaf, maar *t-
Persbeslult zuivert alleen personen,
geen: ondernemingen. "Welnu, over: de
aan „De Telegraaf"-verbonden journa
listen'zal de coramlBsie'voor de pers
zuivering oordeelen, zooals over allen,
die aan dit concern verbonden waren,'
tot' de executeurs-testamentair toe,
voor zoover z{j verantwoordelijk wa
ren. De uitspraak, gepubliceerd ln
de'Staatscourant, wordt medegedeeld
aan den Raad voor Rechtsherstel cn
den Officier van Justitie. Deze laatste
Ie ambtshalve verplicht 'n zaak, die,
daarvoor In de termen valt, bij het
tribunaal aan te brengen.
Inmiddels rijn reeds 1200 voorloo
pt ge certificaten van geen bezwaar
.uitgereikt. Wanneer de zuivering-ach
ter den rug is, moeten de verschillen
tusèchen de oude en nieuwe pers. ver
dwenen zijn. Een gezonde pers, ge
speend van sensatie, zich haar /roeping
in dienst van het volk bewust, heeft
de belangrijke, taak om In de.toekomst
ons volk te leiden op den weg naar
herstel en vernieuwing-
- - VERKEERD GEDAAN?
Moeten de directeuren en redacteu
ren, die reeds in IDiO tot het besluit
waren gekomen,dat zij tijdens de
bezetting niet zouden werken, uit de
woorden- van den minis Ier afleiden,
dat zij verkeerd hebben gedaan, vroeg
de afgevaardigde Kuilenburg daarop.
Hij noemde de zaak van het Holdert-
concern een „geval" in de Nederland-
schepers en weidde uit over de hou
ding vanr.deze -onderneming, die ln
S.D.A.F. Toen de. oorlog uitbrak was
hett.Hang de N.S-B.7ers op, maar kor
ten ,tüd later wérd dermate vleiend
over Seyss-Incuart geschreven, dot
deZezich in' de maling genomen
voelde en het; blad een boete oplegde.
De heer Goedhart sloot ..zich bij de
woorden van zijn voorganger aan,
hoewel hij niet inzag, waarom zuive
ring en ordening niet'hand ln hand
kunnen gaan. Beiden'drongen er b£J
den 'minister op aan, 'het: onbegrijpe
lijke verbod van de ..Leidsche Kro
niek" spoedig ongedaan te maken.
Dat: zyn 'Duitschc - maatregelen, ,be-
(oogde. Jaatstgenoemüe spreker.
In het Persbesluit is nimmer, aprake-
geweest van bladen,, die als overJcoë-
pelingsorganen edn tijdeiijke verschij-
ningsvergunning' zouden krijgen. He:
verbod van dit blad heteekent een
vboruiïloopcn'op een beslissing, wélke
de-Kamer zal moeten nemen, aldus
de heer Kuilenburg.
(Van onzen parlement, redacteur.)
ADAT - minister.. Beel, gerian-
{VI keerd door den als ztesds be-
,X1 minneljjlc glimlachOTden pre
mier^ eenlofwaardige poging had
gedaan, het zuiyeringsbeleid der xe-
geering van een omschrijving te
vooreden, hebben hj} en zjjn ambt-
genooten Dinsdag moedig den aan
val ondernomen op het. aaneenge
sloten front van klachten, dat de
Tweede Kamer hun in de afgeloo-
pen week had voorgezet. Daarbij
viel te constateeren, dat het formu
leeren van voor de meerderheid der
bevolking aanvaardbare richtlijnen
heel wat eenvoudiger schijnt te zijn.
dan het toïpassen daarvan door
derzei ver samenstellers, gezagsdra
gers en, niet in de laatste plaats,
door het verbijsterend groot aantal
commissies, dat wjj in: dit verband
hoorden noemen.
Het debaf over de perszuivering,
al spoedig ontaardend in een debat
over een bepaalde onderneming,
het Holderfc-concem, verzandde tij
dens de replieken volkomen in een
hevlgen aanval; van de afgevaardig
den Kuipers en Goedhart
op 's ministers beleid Inzake het
plotselinge verbodvan de-„Leidsche
Kroniek".. Het 'betoog van minister
v. d. Leeuw, hoe indrukwekkend
ook, door de vaste lijn, welke het
kenmerkte, konden heer Roos
jes (aj.) blijkbaar al evenmin be
vredigen ala een aantal studenten
op de publieke tribune, die den mi
nister met hoongelach onderbraken.
De uit den mond van den be
windsman xoo redelijk klinkende
normen, aangelegd bjj de zuivering
van hooge ambtenaren, verloren
veel van haar waarde, toen de heer
Goedhart wees op de consequen
ties, dat een In zijn ambt hersteld
burgemeester die Van Bameveld
zich straks voor het Bijzonder
Gerechtshof te verantwoorden krijgt
wegens ajjo misdrijven tegen het
leven van Iandgenootcn, waarvoor
hem de doodstraf kan worden opge
legd.
Mét dat al beijverden de minis
ters zich stuk voor stuk aan te -too-
nen, dat het, zuiveringsproces ln
hun ambtsgebied goeden voortgang
maakt en in vele gevallen bijkans
tot' het verleden behoort. Binnen
kort .zullen wij dus in staat zijn, de
balans'op te maken en vast te stel
len ophoeveel- verliezen dezedoor-
tochtdoor het moeras van landver
raad,, ontrouw enbeginselloosheid
ons als natie is. komen testaan,
En.de secretarissen-generaal?
Waarom niét .éérst de secretaris
sen-generaal gezuiverd en daarna
ln denzelfden geest de overige amb
tenaren? had de Tweede - Kamer,
den minister gevraagd. En de heer
Beel antwoordde:- Omdat het laat
ste advies ten deze mjj pas einde
December bereikte. Had de ambte-;
narenzuiyeiing daarop moeten wach
ten? Op dat oogenblik waren er {al
mefer dan 250D dossiers behandeld.
Het eerste rapport, dat van de com--
missie onder voorzitterschap van
staatsraad mr. dr. Rut,: -wasop::
6 September binnengekomen. Bij het
onderzoek .was echter uitgegaan van
de brochure van dr.Frederiks „pp":
de bres". - v-V
Over dezen functionnaris zegtde
commissie: Op een dergehjken post
Iaat zich vooral een principieelbe-
leid verdedigen.. De heer Frederiks
is een overtuigd opportunist.- Slechts
één beginsel hangt; Wj aan: het. be-
stuursapparaat. zooveel mogelijk ln-
tact te houden. De hei Frederiks
heeft te goeder trouw ln zijn beleid -
gefaald. Hjj ls nietIe handhaven."
omdat hij het noodzakelijk ;vertrou- i
wen van zijn ambtenaren heeft ver
loren.' -
De minister zal overleg plegen
met de commissie inzake het ver
zoek van dr. Kortenhorst om 'de
raooorten aan de Kamer over te 'ièg-
gen.. Het rapport-Hirschfeld. is over
eenige dagen con^leet.
Aanvulling bonnenlijst voor
de eerste helft van de 2de pe
riode 1946 (20 Jan. t.m. 2 Febr.
1946).
ELk der volgende bonnen- geeft
recht op het koopen van:
Bonkaarten KA, KB, KC 602.'
125 250' gr. jam; stroop,
boterhampast enz.
726 100 gram koffie
727 plm. 112 gr. huls-;
houdzecp
728 V-V- 250 gram xeep
B 69 1 kg. aardapp.
B 70, C 70 1 ei
Bonkaarten LA, LB, LC 602.
A 02 melk V/s I. melk -
B 02, C 02 3 I. melk
melk
002 aardapp. 1 kg. aardapp.
Bonkaarten KD, KE 602.
825 250 gr. jam, stroop,
enz.
826 1 ei
827 plm. 112 gr. huis
houdzeep -
828 250 gram z. xeep
Bonkaarten LD, LE 602.
D 02, E 02 5 liter melk
melk
502 aardapp. 1 kg. aardapp.
Tabakskaarten enz. -
(Van onzen parlement, redacteur.)
Het voornaamste bezwaar tegen
minister Lieftincks financieringsplan
van de oorlogsschade was, blJjkens
de uitlatingen der: -verschillende
sprekers, die hierover aan het'woord
kwaznen, de uitkeering op basis van
de waarde per 9 Mei 1940. Algemeen
vvenschte men; vergoeding volgens de
vervangingswaarde/ althans bij on
roerend goed (Schilthuis),althans
bij „total löss" (Droesen), althans
bij huisraad' (Hofstra), althans
nu ja/althans voor elke groep, voor
welker belang een spreker gistermid
dag op de bres'stond. De argumen
ten, hiervoor aangevoerd, waren ver
schillend van aard, hetgeen ook ge
zegd' kan worden van de Tnotieven,
op grond waarvan. sommige - afge
vaardigden" den grondslag van de
huurwaarde vervangen -willen zien
door dien van de personeel e belas
ting.
Opmerkelijk washet, hoezeer de
Kamer begrip aan den daglegde
voor -den deplorabelen- toestand, van
ft
Meer foto dan film.
In samenwerking met de
Kunststichting gaat de Volks
universiteit voorstellingen geven
yan de film, die de groote En-; -
gelsche filmregisseur en. -speler,
Laurence Olivier, heeft vérvaar-
dlgd: naar; Shakespeare's ko
ningsdrama, Hendrik de Vijfde.
Ieder, die belangstelt;in hefon-
sterfelijke werk van Engeland:
grootsten dichter, zal voor dit -
initiatief zeer erkentelijk, zijn.
Er is overt dit filmwerk al vee
te do en geweest; Radicale-film-
vrienden, en .wij deelen vdeze
meenihg, achten dë rolprent'.: in
zijn; geheel als film thiet/vge-;
slaagd.; Veel té groote 'deelen
zijn „gefotografeerd" zij hèt dai
ook prachtig-, gefotografeerd
Vorm en-inhoud dienen in dt
film één te zijn. Nochtans wor
den wij op uniekewijze nader
gebracht, tot. deze grootsclie
schepping. De beste Shakêspca-
re-vertolkers -brengen in een
reeks bonte cn kleurige taferee-
len het drama van den- konig-
veroveraar tót leven. Olivier
plcatste de handeling tegen wn te „a ^ers kiljgt de «Um-
decor, on leend aan vet i n te gemeten
eeuwsche schilderijen. Deze
vondst van gëstyleerde'.hchter-. -iïMaar. hoeveel schóóns :;er in
gróndeh'gefët aan'het; werk'een .dit--mooiste :allerprentènh'peken
met onderbroken:vo'omaamheid.v'oök, .tef bekijken valt,-..vflj- voor
heel bijzonder cachet en 'n nim-. ons; hebben het meestegenoten
In .typisch contrast hiermede is -vah; wat":erjhi déze film;té"hbóA
óp zeer; reëele (en filmisch ren "is: de onverbeterlijk ver-
prhóhtigëïwljze^;,'desïagVbÜ ^ólktóïteksijëhïde^ifiïjüi^
cöiirt. uitgebeeld.Indezen rid-., houding in gevoegde'ihuziekivan
derUjkeh strijd van boogschut-^William Walton.
A.R. en G H U. gaan
samen -
In ...een. geheel gevulde Tivoli-
zaal te Utrecht is; een deputa-
tenvergaderinggehouden van
het centraal comité .van A.R.
klesvereenigingen,
In de namiddagvergadering
werd na eenige discussie een
stemmig het voorstelaangeno
men tot federatieve1 samenwer
king met de Christ. Hist. Unie.
Als nieuwe partijleider werd
de heer J. Schouten gekozen.
Euwe heeft de leiding -
De .14-jarige Spaansche jongen,
Pomar, oogste gisteravond ophet
achaaktournooi te Load een- luid
applaus,: toen hjj in een partij, die
uur had geduurd,in 36 .zetten
van onzen landgenoot Prins won.
In groep B won Euwe met zwart
van Winter, terwijl Christoffel,
eveneens-met zwart, van: Denker
verloor. Hierdoor heeft Euwe de lei
ding -veroverde met 7A-- punt uit- 9
partijen tegen Chrlstoflel 7'en'Den
ker 6} punt met nog één te-spelen
partij. -
De uitslagen van de. partij' ter
negende ronde luiden:-
Groep A: Prins—Pomar 0—1;
Fntdmann—Swme 0—1;Tartako-
werStelner 0lBroadbent won
na 74 'zetten een- haneparty uit de
zesde ronde tegen-Stone; de'afge
broken partij uit de derde ronde
tusschen Fatrhurst en Opocensky
werd door eerstgeno?"*-1".'.na 74 zet
ten gewonnen.
Groep B: Newman—Medina y—
Wood—Thomas l'. Koemg—
Abrahams i—0; Winter—Euwe 0-1
uenkefCm iStonc: ~~I*; 3; ~r"—
Lupi 1—0. -
In 'groep A heeft Tartakower. nog
steeds de leiding met 6i punt en .2
afgebroken partijen.
Gewone voetbalcompetitiè
'Naar het A-NT5.' verneemt hf^ft hef
bestmir Van :den -.vNederlanöschen.
voetbal' Bond besloten' de wed strij den
van.: dit-seizoen (1945-2946) te beschou
wen als dntmoétlngen;t:lni- hetV kadee,
vaneen'; normale ïcompetitie.;.: Aani3ie.t
einde van he t;. M Izqen zal/ dan ook
promotie en degradatie; plaate enden.
Omtrent de wljze waarop de proinoue-
en'r degradatiewedstrijden'jZuUen/wor-
öen.:gespeeld,J.zèf' hét.- bestuuu} yèn^en
bond zich nog nader beramen.»/-)",*
b Rijks financiën. Men aou gaarne
zien. dat de oorlogsschade inderdaad
werd bekostigd uit de opbrengst van
Vermogensaanwasbelastlhg en hef
fing ineens, en wilde slechte van ge
dachten wisselen over de bülijkste
verdeelingvan .,de oorlogsramp over
h'et .geheele volk. Sommige leden be
twijfelden echter gelijk de heer Hor
stra (S.DJLP.) of de fiscus tot dit
doel voldoende bij elkaar zal kunnen
harken. Dan moet er geleend wor
den; hetgeen beteekent,; dat de ko-,
mende generatie zal moeten meebe-
tajen;-r:':.VX-
Vergeleken bij de vurige gedach-
tenwteeling over Indonesië en de
zuivering vormde' de koel-zakeiyke
middag van gisteren een anticlimax.
Slechts ministerLieftlnck. vereen
zaamd achter de regee rings taf el, zat
koortsachtig .te pennen, de vellen
met aanteekeningen om zich. heen
zaaiend gelijk de landman 'fc koren
strooit.i
(Ongecorrigeerd)
Dr. Banning benoemd tot
hoogteeraar
(Van onzen parlementairen;
redacteur)
Van bevoegde zUde wordt ons
bevestigd, dat dr. J. Banning, Her
vormd. predikant te Naaldwijk, ls
benoemd tot buitengewoon hooglee-
raar aan de universiteit te Leiden.
Dr. Banning is voorzitter van de
yereeniging „Kerk en Wereld" en
volgde onlangs prof. Schermerhom
op als voorzitter van de Nederland-
sche volksbeweging.
Duitsche diplomaten
voor den rechter
In. plaats van Hess kwam gisteren
de diplomaten Von Papen en Von
Neurath aan de beurt en behandei-
dde Al win Jones: en sir ïDav-ri Max
well Tyfes van .de Am«r:kaansche
prosecu tie hunaandeél in de voor
bereiding van de agressie. Van te
voren waren zy aan hun verdediging
begonnen en lieten zjj lange verkla
ringen afleggen, dat zij tegen hun
zin in het nazi-vaarwater geraakt
waren en dat de hun verleende
hooge onderscheidingen hun verre
van welkom waren geweest. Von
Papen werd zelfs in de nazi-kliek
vaak teruggeroepen en reeds voor
1933 haalde hy zich Hitiers haat op
den hals, toen 'hU een ontmoeting
arrangeerde tusschen Von Hinden
burg en Hitler,omdat Hitler iets
anders van Von Hindenburg ver
wacht had dan de woorden: „Wij
zullen samen praten, maar gij wordt
nooit rijkskanselier". Verder werd
de duistere rol aan het licht ge
bracht, die Von Papen gespeeld
heeft in heel de Duitschc politiek
na 1933 tot het oogenblik, dat hf]
zich in 1944 ln Westfalen vestigde.
Von Neurath was sinds 1937 par
tijlid cn ondanks het feit, dat hij
later SS-generaoI werd, beweerde
hij. dal ïrel -ccrêvcckcii
hem tegen zjjn zm gegeven was.
Von Neurath bleef- rijksminister, tot
het einde. - -
Vrij auiorijcJeni ïn; België
T 10
TM
x ie
2 rants, rook- óf
ihagtabok (geen
cigarett, of lljwjv
100 - gr.- chocolade
of suikerwerken y
100 gr. chocolade
of suikerwerken'
Bovengenoemde bonnen kun
nen reeds op Vrijdag 25 Jan.
sjs. van des morgens 8 uur af
worden gebruikt, met -uitzonde
ring van de bonnen voor melk f
en aardappelen, waarop -eerst
met Ingang van.; Maandag 28 5,-v.f
Jan. mag worden afgeleverd-
De eieren op de bonnen' B 70^^
C 70 en 826 ztjn verkrijgbaar bij
een detaillist, die gewoon - is j;
eieren op rantsoenbonnen voor
zieken te verkoopen. - j
Ter aanvulling van het door
de weersomstandigheden tijde
lijk verlaagde aardappel-rant
soen voor personen van 4 Jaar n
en ouder kan 2 kg. uit dé eer-
der verstrekte voorschotten v
worden genomen-
BJj deelneming aan de maal-
tijden van de centrale keukens
moeten aldaar ;de bonnen -„006
of 506 vleesch"voor vleesch en -
„002 aardappelen" voor aard-p
appelen worden Ingeleverd.
Shag of rooktabak op
bon T 10
Op bon T 10 van de tabakskaart
zal alleen shag- of rooktabak mo
gen worden afgeleverd en derhalve
mogen op dezen bon geeu sigaren,
rigarillos of sigaretten worden ver-;.
kocht.Doordat .de vraag van het.,^/41
publiek naar sigaretten, sigaren' en>'Q;'vj:v
slgarillos grooter was dan .de be-,,jr,;,;;
voorrading'van den winkelier
liet, ls bij den detailhandeleen-;abé'/^®
normale voorraad shag- en rook- 7
tabak, ontstaan, zoodat het th'-Zis
noodzakelijk ls een bon aan'te'wil-- U",
zen, waarop uitsluitend rook- of y>r>.
shagtabak mag worden afgeleverd.
Post naar Indië
Met, ingang van IFebruari''zal
ook des Vrijdags een vliegtuig "van.
Amsterdam naar Batavia, vertrek-:
ken. Dientengevolge zal van 29.Ja--/\i;
nuari af dus viermaal per week post -
naar Batavia kunnen worden ver-:;'/'«;
zonden.-
Van Batavia zal de eerste Vrijdag- ,i%P
sche- vlucht naar Holland plaats
vinden op 8 Februari. v
Waarschljniyk zal met/Ingang
van 1 April het'autorijden in. België
vrijkomen; vó.w^.dat;;de^Bel gen
dan::/óeenv;apeciale/;vergi,inningen
meer noodig zullen hebb^o./,;?."
Schotland-Be'gie 2-2
Glatéren',/speelde ^j'.Scbotiand:/°èn
Bèïglë;Vïptén:Glasgow,./teen:;:.onl>êsIlste
vóetbalrnatohV"Mist: ensneeuw, belern?'
merden- het-spej. De:- ruststand /ging
met blankecijfers ln. TU,%
UILVEFSUM li S01 M.:
IS.00 Gr. musnolc; 18£0 Cor Fee, v;
orgel; 19.00 Nieuws; 19£0 Ass. des A
Concerts' lamoureux; 19:40, De-vaart^
der volken; SO DO
Gedeelten uit r. De Messias
Nieuws;-,. 88J.5LondenscH; phiUmrir/:fM
orkest; ;.85.S0 ^Schoolverzet;?;:t3:450>è,
ApoJlo-ensemble88.S0 Gr.: muziek;*.
SSJïO Schriftlezing. t'F-i/êSfÉsé
hilyehsl-zi n, its M. -
18.00 --Nieuws; l:18U5fSettovaZsfit^¥i$
18.45 {Sport; 19.00
hed!; 19.05 Gr.muziek; 19,Z5fiLi-orrf'
'Óü£ërén§
en]'jongeren ;\88JOfipops0rkd^fMillgx
Kbit's -v tS.OO. Nieuws;S&jfös Gr-
POSTZEGEL
,^|pOSS^^T2EG|fe;
Coolslngel -B,' 5^'--* ^-fjTe]ef!^23774
(voor. oude' Passage) W&éjm
