Democratie in de n aanval
Broch
Revue der meeningen
Antithése
Frans J. Goedhart
£JY1^f»e'a£n.§tt
America's luchtreus
ure over vern leuwmg
Breed betoog van
Mr. P. J. Oud
nIet meer dan
Mac.Arthur zet Japan
naar zijn hand
Dé q.s. verkiezingen
Politieke belangstelling nooit
hoog aangeslagen
Het woord van den
dag
Groen van prinsterer
verkondigde in 1849, dat het
niet ging om Roomsch
niet Roomsch, maar om ge-
loovig niet-geloovig. Tegen
de Revolutie het Evange
lie! Kuijper, sinds 1876
Groens opvolgen heeft deze anti
these in 1901 door déstichting
der Coalitie organisatorisehen
vormgegeven* Zij bleef tot 8
Februari 1946 bestaan, als een
parlementair ;yiicum in de
heele wereld. Haar onwaarachtig
heid toonde zioh steeds schreper.
Katholieken, et .Protestanten
„geloovcn" beiden, maar onder
de vrijzinL-g-protestanten wa
ren vele liberalen en vrijzinnig^
democraten, onder de socialisten
talriikv dominees, religieus- en
ohristyu-sociali - n. En „wat"
Protestanten en katholieken, ge-
nooten, in de coalitie, gelooven,.
is zeer verschillend. Over en
weer wordt gesproken over de
PrDtestantsche dwaalleer en het
Roomsche bijgeloof.
In den bloeitijd dor coalitie
in 1911 zegt een Pauselijke
encycliek, dat de Protestanten
van hun buik hun.God maken.
Over de doodstraf, de Zondags
rust, dé staatsloterij, de finan-
cieeleverhouding tusschen Kerk
en Staat heerscht diepgaand
verschil van! meening. De op
heffing yan van het gezantschap
bij den Paus het processie
verbod zijn in de coalitie pijnlij
ke punten, maar zij bleef be
staan. Het waren niet alleen
Troelstra en Wiardi Becknmnn
en de professoren v. d. Vlugt,
Huizinga én Van Vollenhaven,
die de verstarring vanons po
litieke leven aan deanti-these
weten. Struycken achtte alle
bestaansgrond' aan de coalitie
ontnomen en alle punten van
ipolitiek belang lagen wolgens
hem buiten de scheiding links-
rechts; De Savomin Lobman
noemde de scheidslijn .links-
rechts tijdelijk en niefc-princi-
pieel; prof. Slotenmaker de
Bruïne zei in 1913 tot studenten
in Utrecht over de coalitie, dat,
zij niet christelijk was en hij
gebruikte de woorden „onwaar",
„onzuiver", Onbillijk" en; „on
juist".. De. coalitie- werd desal
niettemin géhandhaafd.
De oudé socialisten hebben
zich nooit met „links"Willen
vereenzelvigen.Het was ook
daarom dat zij in 1913 niet heb
ben willen deelnemen aan een
linksoh ministerie. De Groninger
schoolmotie van de S.D.A.P. van
1902 eischte de sdhool-vrijheid.
De antithese werd echter niet
doorbroken. .In een memorie
van de regeering-Colijn aan de
Eerste Kamer; staatletterlijk:
„Ons Staatsbestel berust dn
hoofdzaak Öp~de' hegihseTén van
de Grondwet van 1848 en wordt
ook,door de regeering aanvaard
als grondslag van het staatkun
dig leven in Nederland1*. Dat zegt
Colijn, de tweede opvolger van
GroenDat zegt hij mede uit
naam van zijn katholieke col
lega! De Grondwet van' 1848 is
de groote liberale schepping van
Johan Rudolf Thorbecke. De
antithese rékte nochtans haar
leven tien jaren na Colijns uit
spraak. 'r;-I {■i-y
DE doorbraak is er nu in dé
Partij van den Arbeid. Vele,
zeer vele en zeer gezagheb
bende, rechts-hervormden had
den den weg tot het socialisme,
reeds gevonden, velenvolgden.
Katholieken niet talrijke.
deden nu denzelfden stap. In dit
opzicht zijn echter 19 katholie
ken, die nooit „socialist" moch
ten zijn, belangrijker dan 100
Protestanten, die zich die vrijheid
allang en principieel hadden
veroorloofd. De doorbraak is niet
volledig. Van een standpunt van
zedelijke volkspolitiek is het ©en
beetje jammer, dat een man als
prof. mr.C. W. de Vries, die,
als kenner enbewonderaar van
Thorbecke, deze doorbraak
p r i n c i p i eel moet aan
vaarden, zich uit politieke over
wegingen zonder spijt,,- uitlaat
(N.R.C, 21J46) over wat hij
noemt een falen der pogingen.
Thorbecke had de deining van
de April-beweging van 1S53 aan
„onverstand" toegeschreven^ C.
W. voorspelt, dat het Nederland-
sche volk de oude scheidslijnen
handhaaft én voegt do's» ra an toe:
Schermerhom zal d't niet aan
„on-erstand" toeschrib en. Waar
om niet, vragen wij. Wij voor
ons hopen en vertrouwen,- dat
het Nederlandschevolk1 zoo ver
standig zal zijneen antithese
te verwerpen, die, zie boven, on
christelijk, onwaar, oneerlijk,
onpractisoh, onprincipieel 'en
onbillijk is! -u
Mr. H* WILLEM-SE
Toen in 1023 socialisten,
liberalen en V.D.ers met de
„anti-papisten" Kersten en
Zandt stemden tegen het crediet
van het gezantschap bij den
Paus, was dit niet omdat zij
hiertegen principieel bezwaren
hadden. Het kan echter moeilijk
van hen venvacht worden, dat
zij met hun stem de coalities die
zii verwierpen, uit het vuur'zou
den sleepen! -
Toen ik 16 'Mei 3940 van het
balkon van mijn huis2ag, hoe
N-SJB.-ers de, over de Berlagebrug
binnentrekkende;. Duitschers met
gejuich en bloemen verwelkomden,
dacht ik: „Dit is niet het einde
maar het beginï En als directe
consequentie van dié overtuiging
meende Öc, dat het zaak was. het
het Nederlandsche volk te .door
dringen van de groote waarheid,
dat we niet alleen gezamenlijk de
moffen moesten .bestrijden, maar
dat bovendien politieke vernieu
wing dringende noodzaak was. in
Juli 1940 verscheen In <Uen rarest
PtN1et zonder reden ads
^Td^CeSS' PleS^Hocn
jiad reeds ln den patriottentijd,
omstreeks 1750, gepoogd^ ons volk
•wakker te roepen en tot jwlitieke
vernieuwing te brengen.
Frans Goedhart, ook voor den.
oorlog overtuigd socialist, knoopte
sun bij het. streven van zijn voor
ganger: „Van het begin af wist ik,
dat de schotjes-geest doorbroken
moest worden. De onmacht van
onze democratie demonstreerde
zich in de politieke verhoudingen
die niet meer klopten met de wer
kelijkheid. Onze neutraliteitspoli
tiek was eigenlijk een invallditeits-
politiek. Nederland was op de hel
ling geraakt en dreigde af te gle
den". v.
Het is duidelijk, dat men van de
zen man die in 1941 reeds moest
onderduiken en wiens rol in de
illegaliteit geenszins opnieuw ver
haald behoeftte worden geen
zachte en zoetsappige praatjes kan
verwachten. Resoluut zegt hij wat
hij meent:.; -
„In- den bezettingstijd heb ik in
„Het-Parool" al betoogd, dat er een
doorbraak moest komefx Voor mij
is dan ook het voornaamste van de
Partij van den Arbeid, dat nu ein
delijk het samenbundelen van alle
radicale, progressieve en socialisti
sche krachten kan beginnen. Dit is
immers de consequentie van de
theorie, dat het socialisme niet al
leen tot stand kan komen door de
arbeiders, maar evenzeer de hulp
noodig heeft van boeren, midden
standers en Intellectueelen. Maar
er is veel meer, dat de Partij van
den Arbeid belangrijk maakt. Het
amuseert me in het program van
alle politieke partyen het streven
naar sociale rechtvaardigheid aan
te treffen. Meestal vergeten ze er
echter bij te zetten dat die recht
vaardigheid een slag in de lucht
blijft als men niet van plan is de
economische maatregelen te tref
fen, die daarvoor noodig zijn. Door
een gelelde economie kunnen we.
dan tegelijkertijd afkomen van de
sociale politiek van het diakenhuis
mannetje. Over de geleide econo
mie zal nog wel het een en ander
OP ZOEK NAAR MltLIOENEN-
SCHAT
EenAmerikaansche expeditie is
uitgetrokken om het wrak te ber
gen van de Santa Rosa, een
Spaansch schip, dat in 1520 voör
de kust van Florida verging met
een millloenenschat aan. boord. De
expeditie maakt gebruik van een
geheim wapen om een bres te ma
ken in den wand van het wrak op
50 meter diepte. Als het gat groot
genoeg is, zullen'duikers het schip
binnendringen om den schat te
bergen. De duikers moeten zich
herhaaldelijk verdedigen tegen
en inktvisscben.
Wederom zf}n vier personen,
klaarblijkelijk als verantwoordelijke
functionarissen Ln clandestiene socia
listische, organisaties te Madrid gear-,
resteerd. Het zijn: Sertora del Corte,
weduwe van Rafael del Corte, die on
langs Is gestorven, en een andere
vrouw, wier naam niet'bekend 'is;
verder Leopoldo Mejorado, machine-
zetter, en Palomares, employé yan
een chemisch laboratorium.
F KANS J. CORD/IAKT
gezegd worden, maar het is 'wel
duidelijk, dat de zoo geroemde
„vrijheid" in dit verband neerkomt
op de vooroorlogsche economische
politiek. Dat spelletje, kennen we
nu wel en wehebben er genoeg
van.
De Party van den Arbeid zal om
dit alles te kunnen bereikeneen
duidelijke en ondubbelzinnige poli
tiek moeten voeren. Na de verkie
zingen moet er een kabinet komen,
waarop deze party haar stempel
heeft gedrukt. Niet een of ander
nationaal kabinet dus want datis
een mooie naam voor een leeiyke
zaak! Het is namelijk niet anders
dan een verzamelplaatsvan de
meest uiteenloopende meenlngen
dat nooit een uitgesproken politie
ke lijn kan volgen, maar sttyds re
kening moet houden met de tegen
deel en. De kiezers zullen ons in
staat moeten stellen een politiek
te volgen naar het Engelsche voor
beeld.
Maarschalk Aatonescoc, de'voor
malige Roemeensche dictator, Is
Maan dap met zestien van zijn mede
werkers voor het volksgerechtshof te
Boekarest verschenen op beschuldi
ging van verraad. Het proces, dat;
het grootste politieke proces is ln de
Roemeensche geschiedenis, zal, naar
wordt verwacht, een maand duren.
Zeven andere beschuldigden, allen
leden van de fascistische ijzeren gar
de, onder wie de leider van. deze
garde, H&rla Slma, zullen bij verstek
worden gevonnist.
«Regenboog" haalt een
snelheid oan 640 KM
per uur
.,?4?cr öoS dan inden. oorlog '14—
19 heeft Wereldoorlog' na. 2, zooals
de Engelschen en Amerikanen hém
noemen, de ontwikkeling der lucht
vaart gestuwd. Langzamerhand be
ginnen ,wü. die zoo lang van de
rwerew afgesloten waxen, een denk
beeld te krijgen van den vooruit-
ou de eerste, ontwerpen en
lülvoerUigen der verschillende fa-
brieften van wereldnaam voor den.
dag komen. Douglas, Boeing, Avro,
y-Lockheed, Consolidated; rij allen
wer kep aan nieuwe hl chtreuzen, die
•100, 150, of. zeifs 20o passagiers kun
nen vervoeren.
Een van die ontwerpen het
toestel heet „Rainbow" (Regenbopg)
is uitzonderlijk groot Dit type
.Hechts" plaats biedende aan 46
passagiers ontwikkelt een &nel-
- hekl, welke die der snelle jagers uit
de oorlogsdagen evenaart, nJL 640
hm. per uur en kan zonder tus-
schenlamhngcn een afstand van """"l
km. overbruggen. Van storende
weersinvloeden hebben piloot noch
passagiers last, want het zal ge
regeld op een hoogte van 12000 m.
kunnen vliegen. Een rooksalon, buf
fet en een ruime hall, zorgen voor
het noodige comfort, terwijl het in
terieur verder geheel verwarmd is
en de atmosferische druk op nor
male vlieghoogte 250Q m. boven
den zeespiegel wordt gehouden.
Vrer 28-cyhnder motoren, die teza
men 13000 p.K. ontwikkelen, drijven
de propellers ran. Het heeft een
lengte van. 30 meter, een vleugel
spanwijdte van 39 meter, terwijl zijn
staart s meter de lucht insteekt. Op-
-merkelijk is verder de prachtige
stroomlijn vorm.
Dit ontwerp is voortgekomen, uit
de Xf12, *n foto-verkenningsvlieg
tuig voor lange afstanden, dat dezer
dagen met succes zijn eerste proef
vlucht heeft ondernomen. Het was,
toen "net einde van den oorlog nog
niet in zicht was, door de Ameri
kaansche technische staf der lucht
macht b|j de Republic besteld. Het
was feitelijk, bedoeld als een vlie
gend fotolaboratorium, uitgerust
met een eerste klas radio en radar-
instahatle en felle lichtbommen
voor fotografie bij nacht. De enorme
snelheid en groote vlieghoogte maak
ten bewapening overbodig.
De „Regenboog" wordt nu, gezien
het succes der XF—12, op stapel ge
zet en begin 1947 zal rij op -de lucht
lijnen der wereld een waardige re
presentatie vormen van de produc
ten der na-oorlogsche Amerikaan
sche vliegtuigindustrie.
Dc uit de Nederlandsche Volksbe
weging voortgekomen minister-pre
sident en reiniger van den na-oor-
logschen Augiasstal, prof. Schermer-
hom, fungeert als nummer één van
lijst I, en die lijst I is de lijst van
de Partij van den Arbeid, welke
partij practisch de vernieuwing, en
het herstel van ons gehavende Ne~
derland wil. brengen welke., door de
N.v.B. theoretisch waren, voorbereid.
Schermerhorn spreekt eenvoudige
klaré taal, en hij schrijft; goed, ge
tuige onder meer zijn jongste hoofd
artikel ln het weekblad Je Maln-
tlendral, getiteld Na een Jaar.
Tot hén, die zich in de rijen van de
Party van den Arbeid en achter
Schermerhorn hebben geschaard, be
hoort onze burgemeester mr. P. J.
Oud, the lange jaren vrijzinnig-demo
cratisch amerlid en vier jaren minis
ter van inanciën was in het eenlge
brede kabinet-Colijn, dat er geweest
is. Mr. Oud nu heeft een politiek-we-
tenschappelljke 'leegte aangevuld door
in een brochure van 17 pagina's (uit-,
gegeven bij Brosse alhier) een over
zicht te geven van de politieke par
tijen in Nederland ln de laatste hon
dera jaar, hun groei, hun bloei, hun
verval, hun crises en combinaties en
splitsingen, kortom hun wel en wee
op de bewogen zee der politiek met
haar vele stroomingen (tot maal-
stroomen toeh -
Het geheal maakt denIndruk van
een inaugurcele rede van Iemand die
weet wat hij zegt, weet waar hij
DURE TIJDEN
De
Het personeel van bet Britsche
militaire bestuur in Duttschland zal
met een derde verminderd worden.
Het geheele bestuursapparaat zal
civiel worden.
De Amerikaansche minister yam
binnenlandsche zaken heeft medege
deeld, dat door de vele.stekingen tte
■terugkeer tot de oorlogsrantsoenee-
rtng van steenkool in de - V.S. waar-
schijnlijk ls, zelfs indien de stakende
mijnwerkera spoedig ara hun werk
gaan.
gepenslonneeiden.
uit- overheidsdienst
voelen zich financieel
achteruitgezet. Een van
onze lezers, eveneens
gepensionneerde, heeft
zich tot tolk, van hen
gemaakt wanneer hij
schrijft, dat, nu bijna al
het personeel in over--
heldsdienst wegens de
hooge kosten van le
vensonderhoud, loons-
verhooging heeft gekre-
billijk is wanneer ook
de pensioenen overeen
komstig worden ver
hoogd. Voor cfó steun
trekkers meent hij,
wordt beter gezorgd. De
steun is ln vele geval
len hooger. dan het pen
sioen dat zeer vele ge
pensioneerden uit
Rijksdienst ontvangen.
Zou het geen aanbeve
ling verdienen, zoo be
sluit deze lezer, Indien
over deze scheeve ver
houding in de Tweede
kamer eens gesproken
werd?
SCHADEREGELING
Een door den oorlog
gedupeerd huiseigenaar
merkt naar, aanleiding
van een radiorede van
Minister' Ringers van 16
April op, dat wanneer
de regeering aan de ge
dupeerde huiseigenaren
niet de door ben des-
tfjds betaalde koopsom
men volgens koopacte
vergoedt, geen enkel
eigenaar er veel voor
zal gevoelen om op
nieuw te laten bouwen,
daar hij dit niet kan
doen, omdat hij dan
nog dieper ln de put
geraakt en tientallen
jaren tot over rijn
ooren in de schuld blijft
?ea ^rzoek aan
den Minister van Open
bare werken, te be-^
werksteiiigen, dat als
basis-bouwkapltaal de
koopsom der panden
volgens koopacte. bij
grootboek-inschrijving
wordt teruggegeven en
de rest der bouwsom
als gewone, resp. rente-
looze hypotheek .ver
strekt, acht deze gedu
peerde huiseigenaar op
rijii plaats. 'V/-
N.S.B.-CHEFS
Een dame schrijft ons,
dat zij in een bedrijf
.werkzaam is waar kort
geleden een uit een be-
warlngskamp ontslagen
N.S.B.-er weer in rijn
oude functie ts hersteld,
zij gaat hiermede niet
accoord, eenerrijds, om
dat haar verloofde' tij
dens de bezetting door
toedoen van N.SJB.-re-
chercheurs den dood.
heeft gevonden, ander
zijds, verwacht zij van
deze gewezen N.S.B.-er,
dat hij misbruik zal
maken van zijn macht
en op slinks che wijze
zal trachten het perso
neel vor zijn standpunt
en dat van de N.S.B. te
winnen. Deze lezeres
acht het in het alge
meen onjuist om gewe
zen N.S.B.-ers in lei
dende functies te be
noemen of daarin te
herstellen.
VICTORIE-TEEKENS
Een bewoner, van de
Mathenesserstr. klaagt
over de vele Dultsche
Victorie-teekens, die op
tal van muren van hui
zen en op schuttingen
in onze stad nog duide
lijk zichtbaar rijn. Hij
vraagt zich af wanneer
deze uitdagende tee-
kens nu eens eindelijk
grondig verwijderd wor
den, opdat wij niet.
steeds weer pijnlijk
herinnerd worden aan
het juk van den be
zetter.
AQUAMARIJNEN
Onlangs publiceerden
■wij een artikel over het
zeer groot aantal kunst
matige aquamarijnen,
waarmede op fraudu
leuze wijze ons land is
overstroomd. Zeer vele
ondeskundige koopers
zijn van dit bedrog de
dupe geworden. Een be- s
kend juwelier hier ter
Stede schrijft, dat deze
waardelooze steenen, S
gevat in meestal goéd
koop e -. monturen, zon
der blikken of blozen
door de mééste goud-
en zilverwinkels voor
echte aquamarijnen aan
den man gebracht wor
den tegen een prijs, die
doorgaans die van de
echte; steenen nabij
komt. De juwelier vindt
het bevreemdend, dat
de politie^ hiertegen
niets kan of wil doen.
De repliek van deze
zijde zou meestal lul
den, dat de menschen
dan maar. beter uit
moeten kijken. Doch
sinds wanneer, besluit
deze juwelier, mag men
een copie voor een
„echte" Rembrandt
verknopen?
MARECHAUSSEE
De marechaussees zijn
ontevreden, d.w.z. rij,
die met hun. mooie
blauwe uniform met de
zilveren nestels, zoo op
vallend afsteken bh het
eenvormige groen-grfjs
van het leger. zijn. bang
hun aparte uniform te
moeten verwisselen
voor de eenvoudiger
dito van de rijkspolitie,
in Mei 1940 zijn circa
270 marechaussées, offi
cieren en manschappen
naar Engeland uitgewe
ken. Na de bevrijding
keerden zij in battle-
dress terug met het
plan een nieuw wapen
van de Kon. Mare-
chaussée op te. richten,
dat echter veel meer
een militair karakter
zou dragen dan voor
heen en waarbij de ka
rakteristieke kenmer
ken, in het bijzonder
de zilveren tressen,
zouden komen te ver
vallen. Voor dit kleine,
nieuwgevormde corps
met duidelijk Engelsche
kenmerken, zounu het
oude bestaande corps,'
dat 15000 man sterk is,
de vlag moeten strijken.
Het valt niet te ontken
nen, dat met het ver
dwijnen van de mare
chausseeuniform een
typisch Neder)andsch
kenmerk; zou verloren
gaan. Maar mogen
uiterlijkheden in dezen
tij dtenslotte wel den
doorslag geven?
heen-wil, en. niet .misverstaan
wenscht te worden.
Van meetaf voelt de Lezer zich in
goed gezelschap: „Behoudenden en
vooruitstrevenden, de liberalen van.
3B43, de eonfessioneelen, Groen,
Thorbecke {met wlen de katholieken
eerst samenwerkten!), de school
strijd, Paus Pius IX met rijn ency
cliek Quanta cura, Van Houten.
Kuyper, de splitsingen bij liberalen
en christelijken, de scheidslijnen, - dc
Theorieën van Marx, de S.D.B..
S.D.A.P. en SJXP.. alles vindt z'n
objectieve plaats in de eerste helft
vaii het boekje.
i. Dichter bij huis
Daarna kritet de Inhoud een per
soonlijker karakter '.doordat mr. Oud
den iVriirinule-democratiscben bond
ter sprake brengt, waarin b0 zelf
zoo'n voorname rol heeft gespeeld.
Het woordje, „wh" verschijnt (op IS)
en de toon wordt directer; geen
wonder, want hoe velen onzer herin
neren zich nog de woelige dagen van
1918 en al de strubbelingen tot het
uitbreken van den tweeden wereld
oorlog!)
Allo groote stroomingen zijndoor
mr Oud keurig, gerangschikt; zeer;
gelukkig zijn beslist de pagina's, ge
wijd aan Humanisme en Christen
dom (27—30) waarmee hij wanbegrip
pen recht-zet, die ln den laatsten tijd
nogalecns tegen humanisten worden
uitgespeeld, omdat sommigen, hei in.
verkiezingstijden niet nauw nemen
met wat ze gevreesde concurrenten-
In de schoenen kunnen schuiven,
De doorbreking der oude,over
leefde verhoudingen vormt het slot
van mr. Ouds betoog. Het had kun
nen heeten „waarom de V.D. opging
In de nieuwe Partij van den Arbeid"
en ,J3e grootsche taak voor de Party
van den Arbeid in het nieuwe Ne
derland"- Het is alles zeer gewetens-
nauw en rustig uiteengezet. Geen
woord gaat over de schreef; het Is of
men Schermerhorn hoort; „Eï" kan
thatis in de Nederlandsche politiek
iets goeds geschieden. .Wij zijn er
allen tezamen verantwoordelijk voor,
dat .niet mislukt."
'De secretaris-generaal van öe .so
ciaal democratische partij in Japan
Kataijama heeft meegedeeld, dat
Sjideliara nun ecu socialist dc gele
genheid gehódtm heeft, president
van het nieuwe kabinet to worden.
nu generaal MheArthur niet accoord
gaat met Hatoyama. Katayama zei-
de, dat Bjidchara hem gezegd had,
onmiddellijk een coalitie to formee-
ren, die een. socialistals mmister-
Sresident zou willen mccepteeTen. Of
e socialisten van den keizer opdracht
zullen krijgen een xegecring te vor
men, hangt af van Qe goedkeuring
van do; liberalen, communisten, de
coöperatieve en andere partyen.
Zullen de jongeren de
geest Oan den lijd
verstaan?
Men schrijft ons:
Ons volk gaat, nu het zoo 'n lan
gen tijd verhinderd is geweest, zijn
vertegenwoordigers in parlement,
provinciale staten "en gemeenteraden,
to kiezen, ongetwijfeld met bijzon-
dero belangstelling'de an. vêrkie-
zingen tegemoet,
Er zijn nog andere redenen, waar
om wij de gelegenheid, die ons bin
nenkort geboden wordt om onze
pleitbezorgers in .de vertogenwoordi-
fendo ommen aan to wijzen, als een
ïjzondere mogen kenmerken: im-
mers niet alleen zijn wn een nieuwe
periode .in. ons maatschappdyk en
staatkundig bestaan ingegaan, die
van ons allen heroriëntecring vraagt,
docli bok zullen do 23 en 24-jarigen
voox het eerst medestemmen.
In do. verlaging vun^denkiesbe-
voegCen leeftijd zien wy een verder
gaando democratiseering van ons
maatschapplijk loven op politiek ge
bied. Het is nog niet duidelijk, of
dc jougeren den geest van den tijd
hebben verstaan. In menig oprielit
hebben zij liet in den bezettingstijd
niet gemakkelijk gehad: er is veel
van hun wilskracht, zdfbeliocrsching
en uithoudingsvermogen gevïrgd en
op grond van hetgeen zij hebben ge
presteerd raag met reden verwacht
worden, dat hun verantwoordelijk
heidsbesef versterkt is. Of hieruit zon
fler meer geconcludeerd mag worden,
dat zij hun taak ook in 't •politieke le
ven in voldoende mate kunnen en
willen zien en vervullen, zal de proef
op do som moeten aantoonen. Een
voordeel voor hen is zeker dat zij
tegenover hetnieuwe onbevooroor
deeld staan, Zij leven immers in het
geheel, niet uit de sfeer van vóór
den oorlog. Do ouderen, die wel het
oude hebben gekend, hebben weer
voor, dat zij vergelijken kunnen. Ten
aanzien van deze laatsten geldt even
wel de eisch, dat zy de beteekenis
van de vernieuwing, die in belang"
rijke mate is doorgezet, begrijpen.
De Wegblijvers.
Dc politieke belangstelling van den
JSTcdci'landsclicu staatsburger is nooit
hoog aangeslagen. In zekeren zin
getuigt daarvan dc z.g. stemplicht,
oio eigenlijk niet meer dan een "op
komstplicht is, en in meerdere maté
het aantal dergenen," die ondanks do
sanctie op de niet-nakoming van de
zen plicht, van de stembus wegblij
ven. Zeer scherp stelt K. Sanders in
zijn iu .1945 verschenen brochure
„Democratie zonder parlement V. de;
ze aangelegenheid, wanneer hij
schrijft, dat „dc werkelijke belang
stelling van den gemiddelden menseh
niet ligt by een politiek ideaal"^ Hijj
voert als bewijs voor deze stelling
;zccr opmerkelijke feiten nan, dio Vrij
voor een belangrijk deel als juist er
kennen. Doch wij zijn het niet zoo da-
delyk eens met zijn jdee omtrcut dc
opheffing van het parlement, dat-
plaats zou moeten maken voor ceri'
anderen deraocratiscJien bestuurs
vorm," waarin n.L het volk recht-!
streeks op gezette tijden oordeelt,
niet over voornemens doch over da-
OPHEFFING WANTOESTAND
Binnen drie jaar zal de Fransche
strafkolonie in Fransch Guyana, het
beruchte Duivelseiland, tot de ge
schiedenis behooren. Nu de oorlog
- voorby is, zal Frankrijk In staat
zijn om de in 1936 aangenomen wet
ten uitvoer te brengen, waarbij de
gevangenis op het eiland en de
daarbij gelegen strafkolonie in het
malaria-oerwoud worden afgeschaft.
Majoor Charles Pean van het Leger
des Heils, die langen tijd tusschen
de veroordeelden heeft geleefd, be
vindt zich op het oogenblik onder
weg naax Fransch Guyana, ten-,
einde daar regelingen te treffen
voor de repatrieering van de 4000
gevangenen, die er nog vertoeven..
Hij schat, dat dit tengevolge van de
transportmoeilijkheden ongeveer drie
jaar zal duren. Van de 4000 .zitten
er nog .2800 in de gevangenis, terwijl
de overigen, hoeweL ontslagen uit de
gevangenis, toch volgens de oude
Fransche wet verplicht z|jn om hl
Fransch Guyana te blijven. Een
misdadiger, die veroordeeld werd tot
een vonnis van zeven Jaar of min
der, moest een gelijk .aantal Jaren
in de strafkolonie doorbrengen. In
dien hyveroordeeld werd tot acht.
of meer Jaren, moest hij zijn leven
lang ia Cayenne blijven; maar het
leven in het gloeiend heete en voch
tige oerwoud is kort. zy, die naar.
Frankrijk mochten terugkeeren,
moesten zelf voor hun overtocht be
talen, terwijl het van den anderen
kant practisch onmogelijk was geld
te verdienen.
Japan. Hoover heeft te Tokio ge
zegd, dat. Japan eenigen voedselim-
port moet krijgen, wtl de geheele
bevolking niet op een rantsoen ge
steld worden, dat maar" weinig beter
Is dan dat van Bucheuwalcl .en
Belsen.
den van de regcering. De door den.
heer Sanders ontvouwde gedachten
rijn zoo typisch, dat wij er t-z-t.
gaarne een afzonderlijk, artikel aan
wijden. Vr"
Met of zonder parlement: jjcom-
"begihseï van allo democratie is
wij zeggen het H. it. van Randwijk
fJVrij Nederland van 19 Juni 19451
bewust na -verantwoorde] ïjkhcïd,
Dat wil dus zéggen, dat-elke staata-
bnreer zichaansprakelijk dient to
voelen-voor den gang van zaken in
rijn land cn temidden 'van .rijn volk.
Het roeht op medezeggenschap'Bluit
i—11
verautiroordêlakhcid-iiL Wanneer ona
volk rich daarvan "'bewust is, mogen
wij dc a-s. verMcringen1 niet slechts
met belangstelling, doclievenzeer
met vertrouwen tegemoet zien.
Sociale gerechtigheid"
Nu de verkiezingen naderen,
wordt .een ieder nagenoeg eiken
dag geconfronteerd met allerlei
economische problemen, waarover
een groot deel onzer bevolking, in
de vier jaren, die in. normale tijden
tusschen twee verkiezingen zijn ge
legen, veel te weinig nadenkt. Dit
laatste blijkt duidelijk uit de wijze,
waarop verschillende politieke par
tijen hun verkiezingspropaganda
voeren,
Een aantal pamfletten, dat in de
afgeloopen weken in onze brieven
bussen is gestopt, lezend, ontkomt
men niet aan de gedachte, dat de
leiders van sommige partijen er
vast van overtuigd zijn, dat hun
kiezers zoo weinig van de sociale
en economische problemen weten,
dat men ze alles wat men maar
wil, kan voorzetten.
Zoo is er op. het oogenblikb.v.
geen enkele partij te bedenken, die
niet op de een of andere wijze
„sociale gerechtigheid" in haar
vaandel heeft geschreven (een uit
zondering hierop maken de anti-
revolutionnairen, die het maar bij
de oude „sociale zorg" van het
diakenhuismannetje van Hilde-
brand willen houden).
Tal van partijen, die deze sociale
rechtvaardigheid aanprijzen, ver
tellen er in hun propaganda niet
bij, dat een dergelijke toestand
nooit te verwezenlijken is, indien
men het vrije spel der economische
krachten op dezelfde wijze laat
heer&chen als vóór den. oorlog het
geval was; toen ondergingen over
de geheele wereld mlilioenen en
in ons land honderduizenden
werkloozen de zegeningen van deze
vrije concurrentie.
Ook dé middenstand
Het is wenscheüjk er tevens op
te wijzen, dat in dien tijd niet al
leen de arbeiders, doch ook de
middenstanders gebukt gingen on
der de verschrikkingen der crisis.
Door de werkloosheid, de lage loo-
nen en salarissen gingen hun om
zetten zienderoogen achteruit. Per
jaar ging llo/n van de midden-
standsbedrjjven failliet of moest
om. andere redenen de zaak sluiten.
Dit zelfde geldt even goed voor de
fabrikanten, al schijnt van deze
laatste groep nog maar een klein
deel tot dit inzicht te zjjn geko
men. Zonder een nationaal wel
vaartsplan en een geleide economie
is het op den duur onmogelijk be
staansmogelijkheid by een redelijk
bestaanspeil te garandeeren. De
Engelsche Labour-regeering heeft
dit wel degelijk Ingezien en ook
de Nederlandsche Partij van den
Arbeid .heeft sociale rechtvaar
digheid en geleide economie on-
brekelijk met elkaar verbonden.
STEBTilT NAAR ROTTERDAM.- -— De vakgroep ngoederenvervoer langs
den teeg organiseerde een sterrit voor vrachtauto's naar Botterdam.
Meer dan 600 auto's vit de provincies Z. Holland, Utrecht, Brabant en
TAniburg namen aan descn rit deel
Voor de vrouw
„Zoo ben ik
nu eenmaal"
Vaak hoor en we de verzuchting:
„Zoo ben <ik nu eenmaal!" Vaak
Iaat de spreekster het een beetje
tragisch klinken, alsof ze zeggen
wil: „Wat kan ik er nu aan doen,
was ik anders, dan deed ik anders", -
of het klinkt overmoedig triom
fantelijk: „Zoo ben,ik nu eenmaal
en proheer mij nu eens anders té
maken, dat Jukt niemand." -
Is dat standpunt juist?
Ieder mensch krijgt van nature -
zijn kwaliteiten mee,, die wij in de
wandeling .zijn geaardheid plegen-
te noemen! Dé psychologen ont
leedden die geaardheid in verschil
lende typen, o.a. het sanguinische, v
cholerische, flegmatische endaar-
mee trachten zy, bij wyze vanvï-:
spreken, de menschen zooveel mo
gelijk in het vakje van hun eigen
aard bij hun soortgenooten op te
bergen. -
Doch er blijven toch altyd indl-
vidueele verschillen bestaan, waar
door men niet geheel-en al in een
vakje past, maar juist zooveel van
het eene en het andere standaard-
type verschilt, dat men zich slechts
in het vak „diversen" .indien het
bestond thuis zou kunnen voe
len. Kunnen wij de verschillende
karakters al niet precies volgens
hun kwaliteiten indeelen, hetfeit
blijft bestaan, dat elk Individu .2yn
eigen karaktereigenschappen bezit,
welke het materiaal vormen, waar
mee het zijn eigen leven moet op
bouwen. En gezien het feit, dat
het materiaal verschilt, zullen ook
de te bereiken resultaten uiteen-
loopen
De flegmatische natuur zal min
der heftige gevoelsuitingen ver-
toonen, dan het sanguinsche type,
terwijl de laatste nooit ovur de
koelbloedigheid van de eerste zal.
kunnen beschikken. Klaar ij dit
een nadeel? Hoe vervelend zou de
wereld zijn met louter gelijkvormi
ge menschentypen. Zijn wij he£ er
al over. eens, dat de karakters eü
daardoor ook de levensmogelijk
heden van de menschen onderling
versy- 'llen', toch kunnen wij ons,,
welk karakter wij ook hebben, ln
heel veel opzichten aanpassen bö
onze omstandigheden en onze om- -
geving^
„Dat kan ik niet" is een; uitdruk
king, die wek veel gehoord, doch
even vaak door de feiten gelogen-
straft wordt. Wij kunneiy oneindig
veel meer dan wij denken.' De af-:
geloopen jaren bewezen, het
Vooral wanneer wij- terwille tan
het goede' geheel medewerken, of
door den nood gedwongen worde»
