I'
:ll
f
I
■f
I.
®e
DE SCHIEDAMMER
Onze herstelbetalingseischen
aan Italië
Regeering motiveert de, fruit-
distributie
|i
i
V--*
'-':.b
RED. EN A DLL LANGE HAVEN 141 SCHIEDAM
ADMINISTRATIE: TELEFOON 60300
REDACTIE: TELEFOON «505
ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK J1 CENT
PER KWARTAAL f <- LOSSE NUMMERS f 0.08
HET
ADVERTENTIES ,EN INLICHTINGENDIENST!
SCK1EDAMSCHESINGEL ROTTERDAM
TELEFOON NRS. £5436 EN 69300
POSTGIRO NO.S989M
Bankier: AMSTERD. BANK TE ROTTERDAM
ZESDE JAARGANG NO. 211
WOENSDAG 11 SEPTEMBER 194&
Nederiandsche delegatie dient, memoran
dum in ter Parijsche conferentie
.Voorste! tot afstand
von oorlogsmateriaal
Officieel wordt medegedeeld, dat
de Nederiandsche delegatie ter con
ferentie te Parijs gisteren den offl-
cieclcn eisch tot schadevergoeding
aan Italië heeft ingediend.
De specificatie vermeldt, dat de
verliezen tijdens den oorlog door.
Italië aan Nederland eenerztjds.
voortkomen uit het deelnemen van
1 Italië aan den oorlog als bondge
noot van Duitschland eajancierzij&s
uit het deelnemen van Nederland
aaD geallieerde vloot- en koopvaar
dij-actie op het oorlogstooneel in de
Mlddellandsche Zee.
De aan manschappen en mate
rieel geleden verliezen, waarvoor
Italië aansprakelijk wordt gesteld,
kunnen niet geheel precies in gelds-
waarde worden uitgedrukt. Aange
zien om practische redenen een be
drag gewenscht is, kan op basis
van een dollarwaarde van 1933 als
globale schatting een bedrag van
40 miliioen dollar der Ver. Staten
worden opgegeven. Dit bedrag is als
volgt verdeeld: marineverliezen 7.7
miliioen, koopvaardij verliezen 16.5
miliioen, pensioenen. 10 miliioen,
oorlogsuitgaven 5.8 miliioen, totaal
40 miliioen dollar:
Bij het indienenvan dezen elsch
tot vergoeding der verliezen wenscht
de Nederiandsche delegatie rekéning
te houden met den tegenwoordigen
economischentoestand van Italië
en wenschfc „herstelbetalingseischen,
die op Italië een last zouden leggen,
welke- mogelijk de economische sta
biliteit van' dit land in gevaarzou
kunnen brengen of herstel„van In-
dus trie en handel 'zou kunnen'v ver
tragen. te vermijden.
Dientengevolge dient .- de Neder
iandsche delegatie; een voorstel in,
dat Italië in zooverre van de ver
plichting tot herstelbetalingen aan
Nederland zal worden ontheven, dat
het aan Nederland veen deel van bet
overtollige oorlogsmateneel' zal af
staan, welk materieel ter beschik
king van de regeeringen van de
Sovjet-Unie, Engeland. Ver. Staten
en Frankrijkzal worden gesteld.
1 volgens instructies door? deze'landen'
'aan-Italië ito «.geven. V.v /C
De' Nederiandsche delegatie denkt
hierbij speciaal aan die overtollige
eenheden van de Itallaansche vloot
en aan die Italiaansche fabrleks-
uitrustlngcn en gereedschappen,
waarover dë vier betrokken regee
ringen het eens kunnen worden om
deze op verzoek aan de Nederiand
sche regeeringover te dragen., -
Andere verliezen
ALs bondgenoot van Duitschland
nam de Italiaansche regeering: na
den Duitschen inval in Nederland,
toen Nederland zich, bij de gealli
eerden voegde, In. iodividueéie ge
vallen verschillende "soorten maat
regelen - tegen Nederland als belli,-
gerent en tegen Nederlanders, en
Nederiandsche eigendommen en be
langen.
De hierdoor geleden verliezen,
dienen ten volle gecompenseerd te
worden. Daarom eïscht de Neder-:
landsche delegatie, dat deze ver
liezen ten volle door Italië, middels
herstelbetalingen uit de loopende;
Italiaansche productie of op een
wüze, overeen tekomen door de
Nederiandsche en Italiaansche - re-
Gogderen per auto
over. de Noordzee
Ferry booten enst tusschen
Londen en Rotterdam
Rotterdamheeft de primeur van
een veerhootdienst op Engeland,
die het. mogelijk maakt, dat met
goederen geladen vrachtauto's, op
'n schip kunnen rilden, overde
Noordzee naar Tilburydock (Lon
den) worden gebracht en vandaar
naar dé plaats van bestemming
reizen.
Deze -nieuwe dienst is Lngësteid
door. de Britschn firma Frank Bus
tard Sc sons Ltd' te Londen in sa
menwerking met de firma Vinke
Car te Rotterdam, Frank -, Bustard
heeft van de Engelsche regeering een
drietal, landingsvaartuigen aange
kocht, elk ongeveer ,4000 ton-,metend,
uitgerust met kleppen - voor het op
en afrijden van auto's. Op de veer
boot kunnen ongeveer 60 wagens een
plaats vinden. De „drie vaartuigen
heeten Empire -Baltic, Empire Cedric
en Empire Celtic.' Het eerstgenoemde
schip, dë: Empire Baltic,-.wordt van
daag met. 54 voor de distributie be
stemde auto's aanboord té Rotterdam
„verwacht. Het schip zal ligplaats ne
men in' de Waalhaven tusschen pier
l en li waar eenspeciale helling ge
maakt ls. -:„.Vv:o
Deze huis aan huis dienst- kan In
de toekomst bij normaler, handels
verkeer een belangrijke schakel„wori-
den in het vrachtvervoer Engeland-
Nederland en oingekeerd,Ook" wordt
de mogelijkheid overwogen de In
ternationale vrachtautodiensten aan
sluiting, te'.'geven-op dezen veerboot-
dienst
WEERBERICHT
- TolDonderdag-,,
avond: Na helderen'
nacht v later .weer
1 toenemende bewul-
king mei plaatselijk
regenval.- Tempera-
„turen ongeveer -als
vandaag. Meest ma
tige aan de kust
tUdeiyk V krachtige
wind: tusschen West
en Zuid.
Zon"op 8,08 our, onder 19,08 u. -Maab
„ohdér.:;7,02 uur, op 20.— unr;
Waterstanden Rotterdam ":1e 'tQ" 5,03
uur, 2e tü 11,20 uur.
geeringen, zullen worden vergoed.
De Nederiandsche regeering wenscht
hiertoe niet het Italiaansche bezit,
dat onder de Nederiandsche maat
regelen met betrekking tot vijande
lijk bezit valt, te llquideeren, doch
zij zal dergdQk bezit onder zich
houden, totdat een bevredigende
regeling is bereikt.
Onder deze verliezen wordt o.m.
gerekend bet geval van hel m.s-
-„Jason".
De Nederiandsche scheepvaart
maatschappij „Oceaan" te Amster
dam had mei de „Socièta Italliaria
d'Armamento'" (Sldarma) le Venetië
een contract tol levering van een
motorschip gesloten. Op 10Mei' 1940
werd, na proefvaart, het schip,-.-de
„Jason", van de bouwers overge
nomen. Den volgenden dag echter,
toen het schip onder Nederiandsche
vlag, met een Nederlnndscben ge
zagvoerder-en Nederiandsche be
manning op het punt stond naar
Nederlandsch-lndlë te vertrekken,
grepen Itallaansche autoriteiten in
cm dtt vertrek te verhinderen, aan
gezien de as-partner var. Italië den
vorlgen dag Nederland was binnen
gevallen. Het schip werd door
Italië vastgehouden en de Neder
iandsche scheepvaartmaatschappij
werd onder pressie gedwongen een
arbitrageregeling tot ontbinding van
het contract te aanvaarden. Het ge
volg hiervan was, dat de maatschap
pij niet alleen - het schip, dat een
welkome hulp voor de geallieerde
oorlogsinspanning zou zijn geweest,
niet kreeg, maar bovendien verlie
zen leed, omdat de onkosten .van
uitrusting van het schip, onderhoud
en jrepatrieering. van de -bemanning
en kosten van de arbitrage-procedure
verloren gingen.
Deze verliezen belaopen 300.000
gulden (of 165.000 dollars op basis'
van 1938). Het verschil tusschen de
aanschaffingsprijs In 194.D '2.150.000
dollars] en de tegenwoordige prijs
van een dergelijk schip bedraaagf
3.500.000 gulden of 1.925.000 'dollars!
Het. memorandum vermeldt verder
nog een bedrag van „in totaal „745.025
dollars voor verliezen als gevolg van
vastgehouden en gestrande ladingen
en een bedrag van soo.ooo dollars als.
vergoeding voorde schade aan Ned.
onderdanen in. Italië toegebracht.
Trotsch en gehikJcig toonen êe prinsesjes téèn stel echte Fransche poppen,
haar cadeau gedaan door generaalDdZattreóe Taseigny tijdens sijn
bezoek aan. de prinselijke familie op het jacht „Piet Hein".
Zullen de fouten van het'vorig jaar worden
herhaald?
Ue nieuw? benoemde burgemeester
van Amsterdam,, mr.A, J. d 'AiUif
Squatters beginnen
En Londen kijkt toe
Duizend dalüoozen hebbel^,'zich
zelf onderdak verschaft, in leeg
staande luxe huizen te Londen. Zij,
die de Jeiding van deze act!, had-
den? schijnenr nog meer van der-
gelijke actles-bü-verrassing voor te
bereiden. De dalüoozen stellen twee
eischen. Zij- willen dat de gemeen-;
teraadjgebruik maakt van. zijn be,-,
voegdheden ter - reauLreeringvan
hpizen en deïe huizen ..dan tegen
.voor de arbeidersklasse, geldende
huren ter beschikking-, stelt, en de
levering van electfioiteit; warmte
en water herstelt..
Oi, het hoofdbureau vian de com
munistische partij werd tegenover
een verslaggever verklaard: „On
verschillig .waarschuwingen van of- -
ficieele zyde zijn wö van plan om
tenminste tienduizend van onze
Leden onverwijld in behoorlijke hul-
zem onder te brengen Wij zijn ver
steld van het groote aantal flats,,
huizen en hotels in. Londen; dat
nog. steeds leeg staat, nadat zy
enkele maanden geleden door re-
.geeringsbureaux en diensten, van'
buitenlands3"ne regeeringen verlaten
zijii,": -
in'; de Bntsche pérs wordt critlék
geleverd op de beslissing van de
regeering om tegen de actie van dé;
Londensche squatters, op te treden;
Van den anderen, kant ^brandmerkt
men deze actie ais een „politieke,
stunt" .van .de communlstlsDhe par
tij, ofschoon men sympathiseert met"
degenen, die door het gebrek „aan
onderdak tot wanhoop vrorden ge-
bracht,V
Roosevelts leven
tienmaal bedreigd
Prank Wilson;, aftredend .lióófd'
van den Amerikaanschen gèhëimen
dienst heeft,' aldus de:v„Evening
Standard",-, onthuld, dat tijdens den
oorlog tien pogingen: tot aanslag, op
het leven van president Roosevelt,
■in deV.S- en overzee,: werden ge--,
daanv Er werdén zóóveel„.bommen.:
en doelenvan. bommennaar. het
Witte Huls gestuurd,- dat de ge-
heime dienst een speciaal .gecon-,
strueerde truck had klaar staan om
ze snel weg te voeren;Degenen, die
voor die „zendingen verantwoorde-,
lijk waren, .aldus Wilson;- vwaren
zonderlingen en waanzinnigen.
Volgens officïeelè mededeeling van
de afdeeling voorlichfing ;van het
ministerie van landbouw zijnde
voornaamste redenen, die de regee
ring er toe geleid hebben het: fruit
te distribueer en/in de eerste plaats
dat thans de vraag het aanbou
verre overtreft doorhet achter
wege bly'ven vandeit invoer van
buitenlandsch fruit, hetgeen vóór
den oorlog van; zeer veel beteekenis
was. v:.
- In de tweedeplaats betreft de
voorhanden betrekkelijke, overvloed
uitsluitend zachtzomerfruit, zooais
enkele appelr. en perensoorten. Van
het harde, houdbare fruit, zal ook-
dezen winter nietvoldoende voor
raad zün- omden - handel daarin
vrij te geven. Schaarschte zou on-
vermydelijk leiden tothóoge „prij-
zen/ die voor breede lagen der be
volking onbetaalbaar zouden zijn.
Handhaving van' de fruitdistri-
butïe ,is derhalve tn hét belang van;
de bevolking. Om distrihutiertech-
nische redenen zal „té Rotterdam
geen nieuwe fruitb'on voor
langs aangewezen bonnen -563 én
0S3 .kunnen worden aangewezen.
Het publiekwordt aangeradt-i te
trachten; een leverancier te vinden,
i die wèi bereid' is, medewerking aan
de uitvoering der fniitdistributië te
verleejueii.::;' -;,
Tot zoover de afdeeling voor
lichting van genoemd departement.
Wij teekenen hierbij aan, dat de
regeering, blijkens een officieele
circulaire zich niet ontveinst, dat
aan de uitvoering van defruitdis-
tributie vele moeilijkheden verbon
den zfjn en dat het gevaar v./or
den zwarten handel Lu fruit ge
zien de ervaringen, zeker niet denk-
beeldig „is. ■■■■'v-/
De regeering streeft naar. fruit-
pryzen, die voor de breede massa
bereikbaar zijn. Maar hebben de.
- ervaringen, niet geleerd,; dat in het
afgeloopen jaar, toen het fruit:
eveneens op den bon was, het
grootste en beste gedeelte in den
zwarten handel verdween en juist
daardoor onbetaalbaar werd voor
breede lagen der. bevolking?. Het
fruit, dat op den bon. verstrekt
werd, was doorgaans niet veel
zaaks. Men was' volkomen afhan
kelijk van zijn leverancier en deze
op zijn beurt van den grossier,
waardoor van fruitkeus in het ge
heel geen'sprake was,.
Wanneer de regeering. blijkens
haar mededeeling, de ernstige grie.
ven van den fruithandel,, die o.a.'
te Rotterdam reeds hebben- geleid
tot een protestactie, eenvoudig,
naast zich neerlegt, dan achten wy
dit onjuist.
Aan den anderen kant dienen de
fruithandelaren,' mark tkoopli eden
en straatventers, die zich om hun''
comité's van actie hebben ge
schaard, meer bereidheid tot on
derhandelen te toonen, opdat van
de huidige Impasse het publiek niet
de dupe wordt.
De regeering geefttoe, dat ér
thans een betrekkelijke ..overvloed
aan zacht fruit: bestaat, pe con
clusie ligt voor de hand., dat men
met frultdi5tributie in elk geval
beter, had kunnen wachten, totdat
deze voorraden bonloos aan het pu
bliek zouden zijn -verstrekt.
.Over distributievan het winter-
Ziekenkassen R.v. A.
boeken verlies
.Voor het eerst sedert derinstel
ling van de verplichteverzekering
hébben de ziekenkassen van de
Raden- van' Arbeid in dé jarenIS43
.en 1944 een verlies-opgeleyërö. Over
„het „laatstgenoemde jaar bedroeg
dit tekort niet minder, dan 2es mil
iioen gulden.
tekort"óver- 1944 zal igedekt
worden gedeeltelijk uit devoorhad
den réserve, deels: do or een premie-
verhooging. van 1 procent yan; het
loonbedrag, hetwelk dat. jaar voor
premieberekening tn.aanmerking
kwam. Voor deze bedragen, kuhnen
•werkgevers dus een navordering,
verwachten, welke men „ten laste
van geblokkeerde, rekening zal mo-.
gen. voldoen. Voor werkgevers, die;
voor den vijand verdedigingswerken
hebben aangelegd, zal de premie
over het, jaar 1944 worden verhoogd
"tot zeven procent; van het'Joon-
bedrag. Deze lieden zullen ook' over
bet jaar 1943 een; navordering té be
talen krijgen en wel tot zes procent.
fruit, is allereerst een uitgebreid
overleg met alle daarbij betrokken
groepeeringen noodzakelijk, opdat
fouten in gen recent verleden .ge
maakt, zoo mogelijk vermeden kun
nen' worden.
Succes voor Dc Roodc
en Quentemeyer
Zij wonnen beiden in
..-.Amsterdam
.■„'"Voor een uitverkochte zaal '.vonden.
Dinsdagavond in de. Apoliohai te
Amsterdam de met; groote spanning
tègemoetgezleae boksparUlen Giel ,de
Roode-Willy tvhyte tSchotland» eh
■Willy Quentemeyer legen den Kran-
Schen kleurling Said Kadöour plaats.
Voor onze belde landgenoolen stond
'et: zeer veel op het speL Immers een
eyëntueele overwinning zon beleeke-
nën, dat beiden ernstige candidaien
-Kiiuden worden voor -eengevecht met
—Als -Piizel den'~Eöropceschen /welter-"
en half-zwaargewicht titel. Welnu,
tegen veler verwachting In, hebben
Quentemeyer èn De Roode hun groot
ste kans In hun bolrsloopbaan weten
te benutten; G3el üe Roode behaalde
een meer overtuigende puntenover-
winning op WlUy Wüyte dan Qoen-
lemeyer op Kaddour, die evenwel
drié kg. zrvaarder was dan de Ea-
schedé»er, wat een niet weg te cljie-
ren voordeel bleek te zijn.
Onze welter-fcampioen De Roode
ha-d reeds onlangs tegen den sterken
Belg "Willy Wfmnis bewezen ln prima
vorm te zijn.Ook de Scha tsche kam
pioen Why te, die een even goed
beroeps-voetballer b, moést dat er
varen. vrij wel alletien ronden was
Giel het meest in: den aanval en
dreef hij den Schot telkens weer in
„detouwen of /in een hoek van den
ring. in welke .benarde positie hit
meermalen eën hevig bombardement
van stooleh en slagen van-öen uiterst:
agressleven De Rood-ekreeg te ver
werken.' Beiderzijds gingen evenwel
veel stooten .puntenloos verlaren op
goede dekktng, De Roode was dóór
zijn groote „beweeglijkheid een voor
Whyte „moeizaam te bewerken tegen
stander, waarbij nog kwam, datop
den. duur het véle hangen en clin
ch en den op afstand werkende WTryte'
weinig gelegenheid Jgaf tot goed ge
plaatste stooten. Giel werd tenslotte;
verdiend en luid bejubeld winnaar.
Mmder overtuigend, ja' 'zelfs met
mlnlmüm puntenverschil sloeg onze
nieuwe: -• half-zwaargewicht kampioen
.Willy Quentemeyer daid Kaddour
(sinds 1942 ongeslagen); Het was een
hard gevecht met eem voortdurend
wisselend overwicht.Quentemeyer
trachtte de steeds zeer hooge dekking
van den Franschen kampioen naar
beneden te halen, wat hem- zeer zel
den gelukte. Een enkele maal bracht
een. keiharde reebtsche van onzen
landgenoot Kaddour een moment uit
zijn evenwicht, dat hij. door te gaan
hangen trachtte; te herstellen en wat
hem met zijn drie kg. zwaardere
body ook meermalen gelukte. In. de
zevende ronde deden een paar flit
sende linkschen van, Quentemeyer
Kaddour „een tijdlang, versuffen.
Vooral de laatsie: ronde verzamelde
Quënlemëyereen doorslaggevende
hoeveelheid punten, al moet het ver-
schil uiterst miniem zijn geweest.
Naast: Luc van Dam bezitten; wij
thans in De Roode en Quentemeyer
.weer een paar boksers van prima
internationaleklasse.
Commissie-generaal
Betreffende Kon. Besluit thans
verschenen
Bij K3., vaii 10 September atÜQ
benoemd „tot, commissarissen-gene
raal dé 'heeren F. de Boer, waar*
nemend burgemeester van Amster
dam van 5 Mei 1945 tot 27 Februari
1946, thans directeur van de Stoom-
vaartmüalschappü Nederland; M.
J. M. van Poll^ lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal; prof.
Ir. W. Schermexhom, minister-pre-
sident:; van 25„ Juni 1945 tot 3 Juli
1946,' thans lid van de Tweede Ka
mer der'-, Staten-Generaal.
Tot voorzitter, der commissie is;
benoemd prof: Schermerhorn. In
verband met het in de wet vastge-
Voorloopig 500 gram
suiker extra
Van 15—29 Sept. zul aan alle leef
tijden een rantsoeh suiker worden,
verstrekt van 500 gram, terwijl boven-
dien'een extra hoeveelheid, eveneens
van .509 gram, voor die periode ad
worden beschikbaar gesteld. Deze
extra 500 gram Is de eerste helftvan.
de reeds aangekondigde extra kilo
gram. Einde. September cal de tweeda
500 gram suiker extra worden; ver-;
strekt.
Voor zoover; de voorraden bij de
winkeliers dit loela I en kan op. -. deze
bonnen een dubbele hoeveelheid „Jam
of gedeeltelijk suiker en redeelteUJk
Jam worden gekocht.
Zooals bekend, wordt str.ds I Sept.
telScer.3 m een periode van zes weken
elke eerste veerden dager, een bon
aangewezen voor 750 grim suiker
jsoo gram Jam), ln de tweede veer
tien dagen 500 gram suiker (1000 grsm
Jam) en tn de derde veertlendaag-sche
periode 750 gram suiker ÜS7C gram
legde collegiale karakter der com- Jam), v-oor kinderen, geboren In '42
missie, bedoelt dit voorzitterschap sm> *n
uiteraard uitsluitend de goede orde'
te dienen, zonder als zoodanig hoo-
ger gezag te verleenen. Naar men
weet, heeft dr.'Van Mook als luite
nant-gouverneur-generaal zitting. In
deze commissie.
Ongewenschte Duitschers in
de hoofdstad gearresteerd
Gistermorgen om half zes ging
de vreemdelingenpolitie te Amster
dam over tot de uitvoering van een
plan, waarvan de voorbereiding
maanden 'in beslag heeft genomen.
Het betreft hier het arresteeren van
Duitschers, wier verblijf-in Neder
land ongewenscht'geacht wordt.
Het ging om eenige tientallen van
'de ergsten. Niet alleen mannen zijn
gearresteerd, maar ook vrouwen en
zelfs heele gezinnen. Htm'eigen
dommen worden verbeurd ver
klaard, htm woningen in beslag ge
nomen en zij zelf gaan naar het
kamp Mariënburg bij Nijmegen, om
per eerste gelegenheid over de
grens gezet te worden. Zij mogen
50 kg. aan bagage,- alsmede toilet
artikelen, eetgerei, kleeding en 100
gulden per persoon aan geld mee
nemen plus voor ieder kind nog 50
gulden en 5 kg. bagage, terwül al
leenstaande Duitschers en Duitsche
vrouwen 50 gulden en 30 kg. bagage
mogen meenemen. Van de in beslag
genomen meubelen wordt een deel-
gebruikt óm bet kamp in te rich-
teri.'-"-„
later, luidt dit schema 750,. 500 en
500 gram suiker of 1500, 1000 en 1000
gram jam.
Meer boter en minder
margarine
In verband met de moeilijkheden
bij den aanvoer van grondstoffen
voor de bereiding van margarine zal
van 15 txn. 28 Sept. en eveneens van
28 Sept. t.m. 12 October minder mar
garine kunnen worden verstrekt.
Hierierenover zal het rantsoen boter
lijdelijk met een gelijke hoeveelheid
worden verhoogd. Het rantsoen voe-
ülngsvetten voor personen, geboren
ln 1041 of vroeger, zal ln die periode
samengesteld zijn uit 2So gram boter
en 250 gram margarine of 200 tvam
vet naar keuze en voor kinderen,
geboren ln 1042 of later, uit 250 graro
boter en 125 gram margarine of 100
gram vet nnor keuze. In verband
met onze precaire margartneposlüe'
rijn dezer dagen sooo tor. oliën, vcor.
de bereiding" von margarine, in En
geland geleend.
Drie mijnenvegers naar Indië
Drie groote mijnenvegers van de
Koninklijke Marine, ieder 500 ton
metende, zul'.en Maandag 23 Sep
tember int Rotterdam naax Neder-
landsch-IndJë vertrekken. Het zijn
de „Jan van Gelder", de „P.eter
Flortsz" en de „Abraham van der
Hulst". De reis zal gaan door bet
Suez-kanaal. De datum van de-ver
moedelijke aankomst te Tandjong
Priok is 2 December.
DE KERN
Bij het a.s. vertrek der
Commissie-generaal
IN schen' - deh :drie 'leden van. de
thans éindelijk benoemde Com-
mlxsie-Generaal een voorspoedige
„reis en, een. kroon op haar werkl
Wij kunnen Immers slechts van
harte hopen, dat de vertrekkende
combinatie tot heil van de oplos
sing van het. reeds lang sleepende
verhoudingsvraagstuk Nederland—
Indonesië werkzaam zullenzijn;, ho
pen, ook nu de samensteUing Ons
het gelooven moeilijk maakt." Vóór
wij.op de taakder Commissie nader
Ingaan herstellen wijgaarne een
onrecht,; den waarnemend-burge
meester -van Amsterdam De Boer
door ons aangedaan. Hem duldden
wij dezer dagen als tegenstander
der regeeringspolitiek aan en tegen
die aanduiding verzet-hij zich. Te
beter! .Gaarne, ja met .vreugde, ne
men wij er akte van, dat de heer
De Bóer zich volledig achtete Dr.
Van Mook en de regeeringspolitiek
wu scharen. Daaruit volgt, dat de.
opvattingen van den heer De Boer
op'dit stuk vla zijn recente Indi
sche reis een sterke evolutie "heb-
ben doorgemaakt, hetgeen, hij trou
wens zelf niet zalwillen ontkennen.
Voor het progressief karakter der
samenstelling van de. Commissie-
Generaal beteekent. dit een welko
me versterking, te welkomer - nu
tóch de heer Van Poll,, personlf ica-
tievan de anti-Van Mook-poUtiek,
van de partij zal'zijn. '-
'Het Indonesisch—Nederiandsche
vraagstuk ligt nu een Jaar lang on
opgelost. Een jaar.' lang heelt de
nationalistische revolutie ginds
doorgewerkt en vandflarallerlei
„oplossingen" van het probleem, die
eertijds als vooruitstrevend de In
donesiërs zouden, hebben bevredigd,
'tb ns ala onvoldoende door hen.
worden verworpen. De Republiek,
op den dag van haar uitroeping stel
lig een gevel zonder gebouw er
achter, is gegroeid tot een realiteit.
Ten aanzien van haar plaats" inde
oplossing van het vraagstuk moeten
wenschen en. werkelijkheden nuch
teruit elkaar gehouden., worden. Of
minister Jonkman dat met verbe-
ten vasthouden aan het „HJjksver-
band'.' doet, moeten wij beiwljfe- -
len. Zi)n wenschen lijken met de
werkelijkheden steeds moeilijker .te
rijmen en uit dien hoofde .zijn wij
niet gerust op de competentle-rulm-
'te der Commissie-Generaal. Is die
werkelijk zoo groot, dat zij ginds
aangekomen, naar bevind van za
ken onderhandelen..,...' en handelen
kan?
Sinds de Februari-verklaring en.,
de kamerdebatten .lijkt het wel,
alsof het Indonesische probleem een
''uss 'VUUmisAlK-OiiJSJSKAAl^ VOOR INDÖJÜESIE. L- F.Lnir. de drie
Cleden der eommissie, M. J. M.. van Fott, prof. tr. W. tScticrmeriiorn
(vocrs.j, F. de Boer, -benevens de minister ;mn Overseesche GeTmas-
deeleti,zijne excellentie tér. J. A. J ontman. Dr. Van Mooie, die als
tuitenant-goiivei-neur-ffeneraai eittm g in dese commissie heeft, ontbreekt
utteraard-
staatsrechtetijk kluifje is, dat, ontij
dig ln de arena geworpen, door
juristen en Heden, die daarvoor .wil
ier. doorgaan, wordt heen en weer
getrokken. Moge de Commissie-Ge
neraal zich tegen deze aan de wetke-
UJkheid volstrekt inadequate voor-
'„•Sjoiling van zaken afdoende weten
„te wapenen! Zóo de*drie-hoeren bet
probleem tegemoet reizen ln de on-.
derstelilng, dat zt). met formules en
structuren goochelende,, de kern van
het probleem zullen raken, hebben
zij bet mis. Ook hier ls de formule,
de structuur, de vorm h IJ 7 a a k.
Niet om een aantal door twee par
tijen te onderschrijven woorden
ls het begonnen, maar om het vin
den van een nieuwe verhou-
ding tusschen twee vol
ken. De crisis ls vóór alles een
vertrouwenscrisis. De op
lossing kan er niet een zijn, die in
nieuwe zakken ouden wijn giet. Het
„kolonialisme" moet overwonnen
worden, niet ln formules, maar ln
den geest, die de samenwerking be-
beersehen zat.
Er moet een program, duidelijk
en concreet, voor die samenwerking
worden opgesteld, dat SJahrtr-en de
zijnen het stellige vertrouwen geeft,
dot ook wij een nieuwen tijd
willen, nieuw ln de economische
verhoudingen, haar neerslag vinden
de In de. in beteekentssecundaire
staatsrechtelijke. Eerst het schep
pen van dit, in de diepte afstekende
vertrouwen zal den weg openen
naar de formeele „overeenstem
ming". De samenwerking 2elve Is
oneindig belangrijker dan de staats
rechtelijke formules waarin zij
wordt gegoten.
Het probleem, aldus gesteld en
wij achten zóó alleen de probleem
stelling reëel heeft een opvallend
sterken personeel en kant in een ge
voelige op het stuk van haar natio-
nalisme onvermijdelijk óvergevoetige
wereld als de Indonesische, kan elk
misplaatst woord, elke tactlooze
geste noodlottig werken. Nlu; de
vraag of men „Indië kent" is in do
huidige omstandigheden beslissend,
wèl de vraag of men begrip voor
*n revolutionnair-natlonalis'.ische si
tuatie heeft eu de verbeeldings
kracht bezit om haar met progres
sieve gezindheid op te vangen. Dat
zulks van het leeuwendeel van Dr.
van Mooks omgeving niet ge'.dt. ls
een bedenkelijke omstandigheid die,
hoezeer ook te herleiden tot een ge
brek aan kijk bij het kiezen van
medewerkers aan de zijde van den
luitenant-generaal, diens posttie af
en toe „tragisch" maakt. Werd de
relatieve eenzaamheid, waarin Dr.
van Mook verkeert, door een con
stante ..backing" van Den Haag op
gewogen, de toestand zou voor nem
nog dragelijk zijn. Nu hij daarente
gen bij veelvuldige herhaling door
Den' Haag is en wordt gedesavoueerd
ls het alleen maar te waardeeren,
dat dr. van Mook zijn hoogst on
dankbare taak voortzet. De Commis-
sle-Generaal zal reeds van waarde
zijn, zoo zij den lultenant-gouver-
neur-generaal krachtig bijstaat tn
het brengen van den rechten tr.an
op de rechte plaats. Zoolang ln de
sleutelposities nog niet overal re
presentanten van den nieuwen tijd
zitten, ln wier harten en hoofden
het .kolonialisme dood ls, „as dead
as a doornail", zóó'.ang wordt dc
vertrouwenscrisis en daarmee het
Indonesische vraagstuk zélf niet op
gelost.
Wenschen wij de Conmlssic-Gcne-
raal in den ztn van deze beschou
wing gaarne „behouden vaart en
goede wacht", wij zelf. de thuis
blijvers, hebben evenzeer een yróóte
taak: een slag van tot leiding be
kwame Nederlanders gereedmaken,
naar gezindheid en begaafdheid ge
schikt om straks in de nieuwe sa
menwerking, volledig te passer, en
Nederlands nieuwe taak In Indone
sië te aanvaarden. Want de natio
nale revolutie; uitmondend In In
donesia's vrijwording, revolu-
tionneert wèl, maar be-
ttonneert wèl. maar be
ëindigt niet de taak, die wij
ginds hebben te vervullen integen
deel. verricht in een vrije samen
werking, vrijwillig door beide vol
ken aanvaard, wordt óns werk ln
Indonesië „grootscher" dan Jan
Pieterszoon Coen ooit heeft kunnen
vermoeden.