mm
KINDERBIJSLAG HOOGER
nenveger
verongelukt
Ingediend ên met algemeene
stemmen verworpen
Onze huwelijkswetgeving is
verouderd
Reden tot voldoening aan beide
kariten
Bon voor cacao
en thee
DE BASIS
DE SCHIEDAMMER
Met terugwerkende kracht tot 1 October
Goed nieuws voor
onderwijzers
Twee dooden, elf
gewonden
Hebben de boeren
geen schuld?
Voetbal prestaties in
Oranjeshirt
„Wij worstelen niet
alleen"
K£D. EN ADM. LANGE HAVEN 141 SCHIEDAM
■'.i ADMINISTRATIE: TELEFOON £9300
REDACTIE: TELEFOON 66505
ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK tl CENT
PER KWARTAAL f 4.— LOSSE NUMMERS i 0.O9
ADVERTEIJTIES EN INLICHTINGENDIENST:
SCHIEPAMSCHESINGEL «3 ROTTERDAM
TELEFOON NRS. 25430 EN 60300
POSTGIRO No.398644
Bankier: AMSTERD. BANK T* ROTTERDAM
ZESDE JAARGANG NO. 271
WOENSDAG 20 NOVEMB. 1946
De Tweede Kamer.heeft gisteren zonder hoofdelijke stemming het
wetsontwerp aangenomen, wr-ardoor de kinderbijslag: aanmerkelijk
wordt verhoogd. Het eerste en he* tweede kind komen ntL fn afwij
king van de tot nu toe gevolgde wettelijke regeling, eveneensvoor
kindertoeslag in aanmerking, nJ, 2.40 per week per kind, terwijl
bovendien van het vierde kind af de bijslag is bepaald op f 3.— per
week per- kind. f'-
De kinderbijslag .wordt alleen uitbetaald voor kinderen beneden den
leeftijd van 16 jaar en verder voor kinderen tot 20 jaar, die overdag
onderwijsontvangen. Deze regeling is reeds Ingegaan op 1 Oct. J.I.
zoo dat, waar deze verhoogde kinderbijslag nog niet is uitbetaald, op
grond van de formeeie overweg. dat er eerst een wettelijke regeling
moest zijn, de werknemers dus recht hebben op den verhoogden kin
derbijslag van 1 October af.
(Van onzen parlementairen
redacteur)
Minister Drees had het met de
verdediging van het wetsontwerp/
waarover verleden week Vrijdag ver
schillende sprekers aan het woord;
waren geweest, niet bijzonder moe;-
lijk. Hij bestreed in het bijzonder
'den communlstischen afgevaardigde,
'den heer Koenen, die loonsverhoo-
;glng had bepleit en kinderbijslag
lapwerk vond. De bewindsman kon
.verwijzen naar België en Frankrijk,
waar de communisten in de regee-
.ring zitten en waar men, sterker
dan hier, de oplossing heelt gezocht
in den kinderbijslag. De door den
'heer Koenen veroordeelde loonstop
-Wordt zoowel in België als in Frank
rijk toegepast. Wat betreft de be
zwaren, die .geuit waren- tegen het
niet doorberekenen van de verhoog
de premie in de prijzen, merkte de
minister op, dat de premieverhoo-
glng van weinig beteekenis is en
dat bovendien er behoorlijke wln-
sen worden gemaakt, waar nog wel
wat af kan. Een loongrens acht de
minister niet juist.
Bjj overneming' van de
loongrens van dc sociale verze
keringen. dje spoedig op f 3750
wordt gebracht, zou dit b?tee-
kenen, dat o.a. de onderwijzers
buiten den kinderbijslag zouden
vallen omdat bij de a.s- herzie
ning der onderwijzerssalarisscn
het maximum salaris van een
onderwijzer met bnofdaote een
flink stuk boven de f 4000. per -
jaar zal uitkomen.
In onderwijzerskringen 'zal deze
mededeeling vakminister;Dreeson-i
-getwijfeld met voldoening begroet
worden. Een' amendement van" den
heer Andriesen (K.V.P.) die' den
kinderbijslag tot den 18-jarigen
leeftijd wilde toekennen, werd met.
56 tegen 28 stemmen verworpen,'al
leen de R.K. stemden voor. Met
ongeveer dezelfde stemverhouding*
werd verworpen een amendement
van denzelfden afgevaardigde om
het vierde kind af de kinderbijslag
op 3.60 per week te stellen.
Een amendement Nederhorst (P.
v.d.A.) om invalide en achterlijke
kinderen gelijk-te stellen met kin
deren, die schoolonderwijs genieten
overdag, werd met 49 tegen 35
stemmen verworpen. De communis
ten stemden voor met de P.v.d.A.
op 3 leden na, terwijl ook 2 C.H.
Dc Jappenhebben ln de Indische
Archipel op de toegangswegen en
Btrateglsche routes een groot aantal
mijnen gelegd, aan welker opruiming
de edertaodsche Marine thans be-
•aig Is. Acht mijnenvegers nemen deel
aan deze operatie- en een dezer sche
pen, de „Walcheren", Is volgens me-
dede< lag van den Marlne-Voorlich-
tlngsdienst, als slachtoffer gevallen
van dezen gevaarlijken arbeid.
Door nog niet opgehelderde oor
zaak is het schip ln de buurt van
Batik Papan (Oostkust van Borneo)
Ir aanraking gekomen met een mijn,
die onplofte en. het vaartuig zooda
nig beschadigde, dat het. zonk. Van
de uit 19 kopped bestaande beman-;
nlng werden er 2 gedood, 3 zwaar en
B licht gewond. De namen der slacbt-
of'ers zijn nog niet bekend.
De Walcheren (MM.S. 1043). die te
zamen mei een zevental zustersche
pen, eveneens met namen van Ne
derlandsche eilanden, ln Indonesië
dienst deed. mat 350 ton. werd in
1943 gebouwd en voerde «Is oewape-
ning een achttal mitrailleurs van
verschillendkaliber.
Geschenk van pres. Truman
aan de Koningin
Dinsdagmiddag had in het paleis
aart het Noordeinde te., 's-Graver.-
hage de ófficieele overdracht plaats
van tien groote voedselpakketten zgn.
C.A.R.E.-pakketten, die door den
president der Ver.. Staten. Harry S.'
Truman aan de Koningin zijn aan
geboden.
De pakketten werden door de
particulier secretaresse van de Ko
ningin, mejuffrouw J. C. M. M.
Geidens. ln ontvangst genomen.
Namens de Koningin dankte de
secretaris van H.M., de heer Kohn-
stam, voor deze sympathieke en
symbolische geste. Gaarne zal de
Koningin deze pakketten overhandi
gen aan degenen, die ze het meeste
noodlg hebben.
WEERBERICHT
ZACHTER.
Toenemende en naar zuid of zuid
west ruimende 'wind. Regen/ mot
regen of mist. Vr(j zacht.
Zon op 8-11 uur; onder 16.44 uur.
WATERSTANDEN ROTTERDAM
le lU 3A9 uur; 2e tij" 15.16 uur-
voor stemden. Een amendement van'
denzelfden afgevaardigde, waar
door deze wetswijziging een tijdelijk;
karakter krijgt, n.L tot l Januari.'
1950, werd zonder hoofdelijke stem
ming aangenomen.
In srijn verdedgiing van het wets-;
ontwerp Kinderbijslagwet in, de;
Tweede Kamer,, gaf minister Drees,
nog - te kennen, dat wij rekening
moeten houden met een op handen
zijndekentering der prijzen in den.
wereldhandel; De" teekenen zijn er.
Als voorbeeld nam de (minister de
katoen, die van een groote prijsstiH
V nréhiumt.
ook was een loonsveihooging minder
wenschelijk dan'een kinderbijslag. ..i
Moet- men dezen maatregel -zien
als een onderdeel van een complex
van maatregelen, waarbij o.a. ook
behooren de door de minister-presi
dent toegezegde prijsverlagingen.
Bij verhooging van de laagste loo- -
-«opperd was, zou het
verschil 'tusschen de loonen van ge-
schooiden en ongeschoolden nog
kleiner worden.
De doorberekening van de premie
acht de minister niet noodig, omdat
de premleverhooging niet zoo groot
is. dat prijsverhooging daaruit zou
mogen volgen; de zelfstandigen kun
nen den bijslag niet krijgen, omdat
er geen basis is om de premie te
berekenen en deze groep moeilijk
administratief onder te brengen is.
Bij bespreking van de sociale verze
keringen kan men zich over deze
groep nader beraden.
SS-man ter dood veroordeeld
Het bijzonder - gerechtshof te
Leeuwarden veroordeelde Dinsdag
den S.S.-raan J. Meethof. opper
wachtmeester der staatspolitie al
daar. overeenkomstig den e;scb van
idenprocureur-fiscaal," totr'de dood-"
straf. Hem werd herreCht'vahberpep
in cassatie verleend. Verdachte was in
1940 toegetreden tot dé waffen S.S.,
heeft in Dokkum als lid van een
vuurpeloton .verschillende personen
doodgeschoten, te Leeuwarden een
gearresteerde, die trachtte te "ont
vluchten. èen doodeiijk schot nage
zonden en voorts een groep illega
len, welke zou worden geëxecuteerd,
bewaakt.
3500MANSCHAPPEN VAN .DE -7 DEC.-DIV1S1E en de U-brigade
defileerden op 9 November te Batavia:, voor <7en,. Stopford. Voor de U-
brigade beteeTcende dit een afscheid.voOT de onlangs gearriveerde 7 Deo.-
divisie een Kennismakingmet de burgerij van Batavia. Onder groote
belangstelling der. bevolking marchr-eren de jongens van de divisie voorbij
het hoofdkwartier van de SS Ind. Divjop het Koningsplein Zuid, Van
Nèderlandsche zijde waren o.m. aanwezig generaal Spoor en vtee-atfmt-
V ■•■v. raai Virikc.
Hét ai^ëndèment;der Labour-, .hebelleri*'
Crossman retireerde na- Att'ee's antwoord
Het amendement der „dissidente"
Labourleden ln het Lagerhuis dat
eergisteren ln stemming kwam, Is
met algemeene stemmen weer
verworpen. Crossman. die hei in
gediend had, verzocht, nadat
Attlec hem van antwoord had
gediend, het amendement te mo
gen Intiekkcn. Dp speaker stond
dit aangezien er van de con
servatieve banken luid „neen"
geroep weerklonk .niet toe.
Nadat nog een dissident Labour
ed en een conservatief lid ''pro-
ken hadden, nara Attlee, de jc -ste;
minister het woord. Hij zei dat het
amendement op een verkeerd be.
grip van de" feiten berustte. De ver
gissing der - dissidenten staat
hieriiL-dat. zij üenkeiL. dat.Engeland
jste^ds --aan-"de-zijde - van--Amerika,
staat. Hfj "verklaarde, dat er.be-,
langrijke kwesties aan de-orde've-,
weest waren, waarbij b.v. de Sovjot-
Unie en .Amerika het niet eens,
waren met Engeland. 1
Op het", voorstel, een groep van
sociaal-democratische landen te
vormen, antwoordde Attlee onder
gejuich: „De regeer in g'ziet niets
in het- vormen van groepen' h
Wat doet de regeering in de zaak Sanders?
B(j dc behandeling van de begrooting van JusWtie Is gistermiddag
ln de Tweede Kamer een groot aantal onderwerpen ter sprake ge
bracht, In het bijzonder de huwelijkswetgeving, de echtscheiding, de
bekende zaak-Sanders, de doodstraf en de onzedelijkheid.
Het was bier met recht zooveel hoofden zooveel zinnen, want de
opvattingen van den heer van Dis (So. Ger.) over het huwelijk ver
schillen nogal wat van die van mej. Tendeloo (P. v.d. A.), dit te
recht onze heele huwelijkswetgeving wil moderniseeren en daar., ook
de echtscheiding wil onder huiden nemen. En dan spreken we nog
niet eens van den heer SLokv. (C.PJtf.), die de mogelijkheden tot
echtscheiding belangrijk wil verruimen, terwijl de minister blijkbaar
aanstuurde óp een beperking.
N.S.B.-ers door de
fijne zeef
De heer Donker (P. v.d. A.)
vroeg krachtdadige handhaving van
den democratlschen rechtsstaat, die
door enkele uitingen van politiek
extremisme op het oogenblik nog
niet sterk bedreigd wordt, maar
toch een gevaar kunnen worden.
Wat gebeurt er, vroeg hij, met.de
N.SH.-ers, die uit Indië komen?
Gaan 'die niet door de fijne zeef?
HIJ was n.euwsgierig naar der -uit
slag van het onderzoek inzake den
financiered steun uit Indlö aan de
N.S.B. gegeven. Hoe denkt d- mi
nister over het Bureau Nationale
Veiligheid en den Centralen Vei
ligheids Dienst? In. het bijzonder
ln verband met de 2aak Sanders
waarover in de pers merkwaardige
publicaties zijn verschenen?
Ookde heer Koolvlnk (K.V.P.)
bleek ongerust over de zaak San
ders, maar hij vroeg bovendien om
maatregelen tegen publicaties waar
deur het Wetboek van Strafrecht
wordt overtreden.Deze afgevaar
digde bleek een voorstander van
maatregelen togen lichtvaardige
echtscheiding en opperde het idee
om de verzoenlngsprocedure met
toe te vertrouwen aan den presi
dent van de rechtbank maar aan
een speclalen raad.
De heer v. d. Feltz. (CJ3:> die van
den minister een toezegging vroeg
dat er op korten termün verande
ring komt ln de echtscheidingspro
cedure, bleek het te betreuren, dat
de minister afkeerig is van de toe
passing van de doodstraf in het
gewone rechti'
Mej. Tendeloo (P. v.d. A.) ging
uit van de beschouwing, dat de
wetgeving zich aan moet slu ten
bij de geldende rechtsovertuiging
en dat daaraan op het oogenblik
veel ontbreekt, getuige de veel te
lichte straffen ln gevallen van
zwarten handel en corrup._e en de
veel te geringe vermogensheffing
door de bijzondere rechtspleging.
Zij stelde de vraag of, waar
in ons land majesteitschennis
strafbaar is, ook beïeedigen en
verdachtmaken 'van de overheid
eigenlek niet strafbaar gesteld
zou moeten worden en eveneens
welbewuste leugens in de pers.
De heer v. d. Heuvel (A.R.) pro
testeert er tegen, cjat ln ons i acht-
recht nog steeds de Duits che in
sluipsels -niet. zijn verdwenen.
De hooge aardappelprijzen
een manoeuvre
Om acht uur gisteravond begon do
Tweede Kamer met dc behamleU&g
vnn de begrooting van Landbouw,
Visschcry en Voedselvoorziening,
waarh'y minister Mnnsholt oumiddcl-
lijk van den heer Groen. (K.V.P.)
te hooren kreeg, dat deze nognl wut
bedenkingen had tegenhet beleid
van den TjcwituJsman. Hy zu/j (overal
achterstelling van het platteland en
van de landarbeiders. Tegeuover to-
vering van tuinbouw-producten aan
Duitschland mag levering van in
dustrieproducten verlangd. Do heer
De Ruiter fC.H.) bLck het be
leid van dca minister te.waardecrcn,
al meende hy, dut do ondernemers
winst in de landbouw éven hoog
dient tc zya als in dc industrie. Dc
lar.darbeider.clooncn zyu nog niet
voldoende gelijkgesteld met do. an
dere loonen.
Ook liet boerenhart van den heer
Van den HeuvelJA.R.) bleek
door dat beleid aangenaam' beroerd.
De wederinstelling van de V.B.N.A
had echter zijn istemming niet; hy
veronderstelde dat dc prijzen waren-
opgedreven door belanghebbenden
by het herstel van do V.B.N.A, en
achtte het onjuist do boeren als
schuldigen aan to wijzen. De uitvoo-
riug van dit herstel moet worden
opgeschort. Volstaan kan worden met
vaststelling van mnximumprijzoa mot
vordering rils stok achter de deur.
Do subsidies op dc levensmiddelen
3S per hoofd, achtte deze 3pr..
principieel onjuist en hij drong aan
op meer royaliteit bij het landbouw-
herstcL
'richt liever de oogen op de Ver
enigde Naties".
Attlee betoogde voorts dat Enge
land op bepaalde punten betreffen
de fde wereldeconomie aan de yde
van Amerika staat, hoewel men
het niet eens is met het kapitalis
tische standpunt.„Wat L treft
echter democratie, vrijheid van
meeningsultlng en regeeringsvorm
zyn wij het met Amerika ns en
niet met de Sowjet-Uole. Dit
behoeft echter geen aanleiding te
.zijn tot botsingen. Er moet "en
compromis gevonden worde""
De" regeering had niet gereageerd
op Churchill's rede te Fulton, om
dat het niet de zaak der regeering
'is op;.elke .rede-.te antwoorden. Voor.
..feücvberipgenC£r - opposi tie 'is de re-;
rgeerlng niet in 'het minst" vërant-
.woordeiyk, aidus de premier.
Waar zoowel Amerikaals Enge
land gezamenlijk deelen van Euro
pa moeten bezetten, Is de samen
werking .met den. Amerlkaanschen
generalen staf niet zoo vreemd. De
Sovjet-Unie Is herhaaldelijk; ':e-
noodigd, aan de samenwerking deèl
tc nemen, doch houdt bet verzoek
nog steeds in overweging ook be
treurde Attlee het. dat de S~vJet-
Unie niet volledig wil-medewerken
aan aangelegenheden vanwcreld-
economischen aard (hij noemae
daarbij de FAO, de intcmat.onale
handelsorganisatie, de internatio
nale bank, het Internationale fonds
en de voorloopige internationale
organisatie voor de burgerlijke
luchtvaart.)
Hulde aan Bevin
Tenslotte bracht Attlee hulde Eian
den iminister van buitenlands-ie
zaken. „Ik weet, hoezeer Bevin er
zich voor nspant, onze belde groote
geallieerden tot samenwerking te
brengen".
Toen Attlee ging zitten vroeg
Crossman verlof, het •'oor hem
ingediende amendement te mo
gen intrekken. Er werd echter
luide „neen" geroepen, waarna
tot siemming werd overgegaan.
En het amendement werd ver
worpen met.... 353 tegen nul
stemmen.
In totaal waren er 425 leden van
het Lagerhuis aanwezig, van do 353
stemmen, welke tegen de notie
werden uitgebracht en dus de
regeertogspolitiek steunden wa
ren er honderd (ongeveer) afkom
stig. van de oppositie, hetgeen be-
teekent dat van de ln totaal 391
Labour-leden, er ruim 250 tegen de
motie stemden. Een zeventigtal
onthield zich namelijk van stem
ming. terwijl een ander zeventigtal
afwezig was.
Onze nog altijd zoo armelijke
Nederlandsche sport! ite ra tuur is
onlangs verrijkt met twee bijna ge
lijktijdig verschenen werken op
voetbalgebied. speciaal wat betreft
de verrichtingen van het Neder-
landsch elftal.
In „Karei Lotsy en het Neder
landsche. voetbal" beschrijft G.
Zalsman het leven en onvermoei
bare werken van den popuialren
bondsvoorzitter ln dienst van de
sport. .De samensteller geeft aan
sluitend een beschouwing over de
geschiedenis van het Nederlandsche
internationale voetbal. Eenlge tien
tallen fraaie foto's completeeren
het geheel.
Nog uitvoeriger, wat de tekst be
treft, behandelt M. J. Adrian! En
gels ln zijn „Voetbalprestaties in
Oranjeshirt" alle 163 landenwed-
strijden, die de nationale ploeg
sinds 1894 speelde .Het is een vlot
geschreven boek, eveneens met vele
historische foto's verlucht, waarin
Adriani Engels, die kort geleden
zijn zilveren jubileum als sportjour
nalist vierde, o.m. cenige pagina's
wijdt aan de onvergetelijke wed
strijden tegen Uruguay en Enge
land. Jón Lutz teekende het ont
werp voor een fleurig omslag.
Van Mook over het Cheribon-accoord
Zoowel element der zelfbeschikking als dat der weder-
zijdsche samenwerking tot uiting gebracht
Dr. H. J. VAN MOOK, de luitenant Gouverneur-Generaal heeft gis
termiddag voor radlo-Bataria een beschouwing gehouden over de te
Lingga-djatl tot stand gekomen overeenkomst betreffende den toe-
komstlgen status van Indonesië HU gaf daarh(J een uitvoerig overzicht
van de moeilijkheden die zich hebben voorgedaanalvorens de ontwerp
overeenkomst tot stand kwam en eindigde mët een beroep tot bezin
ning en toewyöing aan belde kanten', wil het thans verkregen resultaat
niet aanstonds weer geschaad worden.
„Dit Is d° eerste maal", .aldus de
it. G.-G., „dat er in concreten vorm
een oplossing kan worden gegeven
van het nu reeds 15 maanden .zwe- -
vende conflict, en een oplossing, die.
niet alleen aanvaardbaar Is, maar
ook perspectief opent voor een .ver-
re toekomst,'Met het conflict, dat
zich ln Azië voordoet, worstelen wij
niet alleen" 200 vervolgde ür. Vao
Mook. die ln dit verband wees op
soortgelijke problemen in'.de .Phllip-
pljnen (onafhankelijk verklaard op;
4 JuH 1946), ln indo-China, {waar de
republiek/ Vietnam door Frankrijk
erkend Is), in Malakka en in India.
„Overal doek zich de beide' vra
gen voor: die van de organisatie
der eigen vrijheid en die van het
behoud der waardevolle verbin
dingen met de Westelijke landen,
waarvan een groote en actlvee-
rende invloed Is ondervonden- In
de constructie, die wij thans tot
stand gebracht hebben korat zoo
wel "net element der zelfbeschik
king als dat van de wederztjd-
sche vrijwillige samenwerking
tot uiting, namelijk in do erken
ning van de Vereentgde Staten
van Indonesië als souverelnen
staat en ln de gelijktijdige vor
ming van een Nederlandsch-
Indoneslsebe Unie, waarbij belde
landen een duurzame souverei-
nlteit dragen.
Wanneer deze figuur ln haar opzet
wordt aanvaard, geefidit beide par
tijen een zoodanlgen positieven en
constructleven steun, da 1 'het werk,
van opbouw daardoor aanzienlijk zal
-kunnen worden verlicht: bovendien
is in on' voorstel de nadruk gelegd
op een min of meer langdurige
overgangsperiode, die op een bepaald
moment met ®en vraagteeken zal
eindigen' na een -samengaan-In^-vriJ:.;
--held .en yrtiwJUigheld waaraan "geen.
grensdutir 2aJ worden gestelJTen
dat zal worden ingeleid door een
korte periode van voorbereiding en
organisatie".
Recht en orde
Na |e hebben uiteengezet, dat uit
gegaan is; van de feitelijke "situatie,
waarin dus de verantwoordelijkheid
aan de Nederlandsche regeering voor"
de veiligheid en het recht van allen
die zich binnen haar gezagsgcbled
bevinden, vaststaat, sprak dr Van
Mook: „Hier komen wij meteen toe
aan het vraagstuk van herstel van
recht en orde. dat in de afgcloopen
maanden vaak tot verbltierde con
troversen heeft geleid. Bij de ult-
voering van de ontwerp-overeen-
komst die gegrond is op den vorm
van een rechtsstaat welke me- den
rechtsstaat Nederland in een Unie
kan samenwerken staa» derhalve
bU belde partijen vcorop: Het her
stel van recht en orde, waardoor de
Vereenigde Staten van Indonesië In
de gemeenschap der volken kunnen
strijden en Ln de Ned.-Indonesische
Unie meer in het bijzonder tezamen
de gemeenschappelijke belangen kun
nen behartigen. Zij zijn daarbij
uitgegaan van de overtuiging, dat
zulk een herstel van recht en orde
Klein ei voor de.
kinderen
Naar thans bekend wordt ge
maakt zal op 23 November ccn bon
voor cacaopoeder worden aangewe
zen. Voorts in December bonnen
voor extra thee en wat bloem. Op
de extra-versaap erin gs-bon wordt
alleen suikerwerk beschikbaar ge
steld.
In de 14-daagsche periode,
welke op 23 November begint,
zai voor de kinderen tot 14 jaar
(van groep C, D en E) een bon
worden gegeven voor een e L
In verband met het aan den leg
komen van de kuikens van dit
jaar, zal dit een klein ei 2jju.
Mede in verband met den huldigen
beperkten voorraad zal het extra
rantsoen versnaperingen, dat op 30
November beschikbaar wordt gesteld,
uitsluitend in suikerwerk worden op
genomen. Het is de bedoeling in
denzelfden vorm tegen Kerstmis een
tweede ex tra-bon voor 100 gram sui
kerwerk te publiceeren.
Het is thans zeker, .dat op 23 No
vember a.s. een bon bekend gemaakt
kan worden voor 50 gram cacao
poeder. Als eeD extraatje voor de
komende feestdagen zai in Decem
ber een half ons thee boven het nor
male rantsoen worden gegeven. Dit
is voor koffie helaas niet mogdyk-
Reeds eerder is medegedeeld, dat
ongeveer tezelfder tijd voor alle
leeftijdsgroepen een bon voor zuid
vruchten zai worden aangewezen.
Degenen, die hun verwachtingen
op spijsolie voor de feestdagen heb
ben gesteld, zullen het een teleur-
stelling vinden, dat daarvan dit jaar
geen sprake kan zijn. De vetpositie
is van dien aard, dat niet dan met
veel moeite de voor de magarine-in-
dustrie noodzakelijke grondstoffen
geïmporteerd kunnen worden.
alleen werkelijk mogelijk Is, wanneer
het berusten kan op krachten, die
van binnen uit. komen en op den
actieven arbeid van het leidende
deel der, bevolking. Wij zijn even
eens overtuigd, dat de huidige re
geering der Republiek naar samen-,
werking streeft.
Er Is dus voor ons allen reden
Om daartoe de handen Ineen te
slaan. Op deze wijze zai herstel
van recht en orde geworteld kun
nen worden in de maatschappU
..zelf. Door enkel geweld van bui
ten af zal dit nimmer blijvend
kunnen worden bereikt.
Het is'niet gemakkelijk ineens uit
de sfeer van i vijandigheid en wan
trouwen in die van vriendschap en
samenwerking over te gaan. Oorlog
en bezetting hebben een groote ver
warring en wetteloosheid teweeg ge
bracht, die slechts langzaam kunnen
worden overwonnen. Nog zullen vele
dingen moeten gebeuren voor de
maatschappij weer in zijn voegen 1st
Wij zullen vooral in den aanvang
voorziehtig moeten zijn om noodelooze
botsingen te vermijden. Er kan
komt de overeenkomst tot stand
voldoening zijn aan beide kanten,
maar wij zullen ook bezinning en
toewijding moeten hebben wiüen wil
niet aanstonds het verkregen resul
taat weer schaden. Maar zijn wU
eenmaal op weg en zien wij eenmaaL
de reconstructie, ai Is het nog aar
zelend, s' p voor stap vooruitgaan,
dan zullen wij daaruit de kracht
kunnen putten om het aangevangen
zware werk tot een goed einde te
brengen.
WIJ staan dan nu voor de groote
beslissing. In zeventien punten, ken
nelijk tot het laatste woord gevijld
eo' geschaafd. Ligt de Nederlandsch-
Indonesische basisovereensiemming
op tafel. Het stuk bevatstellig - net
allermeeste dat.de onderhandelende-
partUen aan overeenkomst'" behben
kunnen formuleeren. Stellig -had de
republiek haar onafhankelijkheid
volstrekt aanvaard willen zien: zon-
d_r Unie, 'zonder .ovcrkoepelenoe
Kroon, zonder gemeenschappelijke
regelingt a omtrent drie 2aken van
kapitale beteekenis voor een siaat:
defensie, buttenlanlsche politiek,- fi
nanciën.
Stellig had de Comraisste-GeneraaJ
de rijksgedachte vaster, dieper,
breeder verankerd willen hebben:
zonder uitholling tot bijna aan de
schil, met behoud van alleen-maar
de overkoepelende Kroon en Unie
en gezamenlijke regeling van de
drie daareven genoemde kapitale
zaken.- Maar onderhandelen is een
zaak van realisme bovenaL De Re
publiek heeft er vceren bij gelaten,
de Commissie-Generaal heeft er
vceren bij gelaten. Het eindresultaat
ligt in zeventien punten vóór ons.
En nu?
Er zijn twe^ kampen geweest van
den eersten confllctsdag af. Zij zijn
er nog. Het Nederlandsche volk a'3
zoodanig heeft, laat ons dat oog
eens openlijk betreuren, geen hou
ding in het Nederlandsch-lndonesische
conflict kunnen vinden: het is een
verscheurd volk 'gebleven. Maar
heelt het, nu ginds de basis voor
samenwerken gevonden ts, nuchter-
held genoeg om te erkennen, dat er
geen aanvaardbaar alternate! ts?
Wij vreezen, dat er ook die zooge
naamd typisch Nederlandsche
nuchterheid ontbreekt; tot dusverre
kenmerkt emotionaliteit de opposi
tie minstens zoo zeer als nuchter
heid ln den tegenstand. Maar zoo.
geen aanvaarding van deze basis-af
spraken, wat dan? Een koloniale
oorlog? Alsof wij die voeren konden,
en alsof zóó wtj die voeren konden,
de groote mogendheden ons hem
zouden laten voerenl Het geschil
voor de UNO? Alsof Nederland er»
Indonesië op een gunstiger regeling
konden hopen tndien alle belangen
van de groote mogendheden gaan
meewegen t
Neen, er ts eenvoudig geen bruik
baar alternatief. Beide parüjen heb
ben zooveel mogelijk vastgehouden
aan haar standpunten.
Nieuwe onderhandelingen zouden
geen enkelen zin hebben. Aanvaar
ding va. het resultaat zou bewijs
van Nederlandsche nuchterheid zijn.
De aanvaarding wint aan waarde
naarmate zij met grootere meerder
heid geschiedt. De omzetting van bet
Koninkrijk in een Unie Is geen ge
ringe zaak. nlei een zaak die „met
de hakken over de sloot" mag wor
den besloten. VeeJ hangt af van de
vraag, hoe de Katholieke Volks
partij 2lch in het parlement zai
houden. WIJ begrijpen ook uit bet
verslag van. haar jongste conferentie,
hoe zwaar hel een aantal vertegen
woordigers der partij valleD zal, zfeh
achter de overeenkomst te stellen-
Maar wij hopen, dat BJ. mede door
inlichtingen van den dezer degen
terugkeerenden heer Van Poll. als
nog ervan overtuigd zullen kunnen
worden, dat het mogelijke ts bereikt
on dat ln de gevonden basis een eer
vol samenleven van de belde volken
ts verzekerd op alleszins bevredi-'
gende wijze.
Dit schrijvende ontveinzen wij jfis
niet, dat de zeventien punten vragen
openlaten en dat hun uitwerking nog
gepaard zal gaan met velerlei moei
lijkheden. Zoo zien wij nog niet
recht, hoe de democratische techniek
van de werkwijze der door de beide
Regeeringen aan te wijzen gemeen-
s.happclijkc organen zal moeten zijn.
Verantwoording jegens twee parle
menten? Delegatie, waardoor de ge-
heele verantwoording ln gevaar
komt? Zoo zijn er meer problemen
waarvan de uitwerking nog hoofd-
brekens kusten zal. maar de hoofd
vragen zijn beantwoord, de princl-
pieele overeenstemming-is verkre
gen. Mogen de staten-Generaal be
seffen, dat bekrachtiging daarvan
den weg opent naar vruchtbare Ne-
derlar.dsch-Indonestsche samenwer
king. gelijk afwijzing ons dringt, naar
een onbekend en gevaarlijk ver
schiet.
