MINISTER JONKMAN„VRIJHEID IN HOOGERE EENHEID DE SCHIEDAMMER RICHTSNOER VAN KONINKLIJKE REDE EN VAN REGEERING Avondzitting i?K"\V* GROOTE OOST KRIJGE EEN EIGEN PERSOONLIJKHEID vs blijvêntsjang RED. SN ADM LANCE HAVEN m SCHIEDAM ADMINISTRATIE: TELEFOON f15300 REDACTIE: TELEFOON 56505 ABONNEMENTSPRIJS PER WEEK 31 CENT PER KWARTAAL f LOSSE NUMMERS t 0 03 HEI PARGDL MET KOLEN VAN 4 ^5/n (ma al tenSdijfi KUNT U 0E WINTER GEZELLIGER MAKEN MflTMEHESSERPlEINI2RDflM-TEl.3ll48I<?55 ZESDE JAARGANG NO. 297 Regeering beantwoordt linggadjati-critiek der Kamer (Van onzen parlementairen redacteur) De belangstelling in de behandeling der Indonesische kwes tie bleek hedenmorgen ietwat geluwd, toen minister Jonk man in de Tweede Kamer begon met de beantwoording van de zeventien sprekers, die over Linggad/ati het woord heb ben gevoerd. Rustig en duidelijk sprekend van aanfeekenin- gen, het belangrijk onderwerp volkomen béheerschend, heeft de minister het standpunt van de Regeering uiteen gezet. Hij had zich de verstandige beperking opgelegd om op al de in .het geding gebrachte juridische punten niet uitvoerig in te gaan, daarbij uitgaand van de gedachte, dat de ontwerp overeenkomst, een politiek document is, waarvan de staat kundige en psychologische elementen belangrijker zijn dan de juridische, te meer omdat deze bij de nadere uitwerking nog aan de orde komen, waarvoor vermoedelijk de Com missie-Generaal zal worden uitgebreid. Publicatie ontwerp was noodzakelijk Minister Jonkman verklaarde, dat d« Regeering het verlangen naar een normale behandeling volkomen begrijpt, doch dat zij heeft te re kenen met de buitengewone omstan digheden van het oogenblik. Als men zou zeggen, dat dr. Von Mook nu tn Denpasar op de gebeurtenissen in de Kamer vooruitloopt, kan danrtegen aangevoerd, da, de Mallno-gebledett ook de mogelijkheid moeten hebben zich te constJtueeren De minister had den Indruk gekregen uit de be- batten, da» er sprekers zijn tegen Llngga djati, die zich bij voorbaat «l«t laten overtuigen. De. publicatie van "de ontwerp overeenkomst was noodzakelijk om een onregelmatige of onvolledige publicatie te voorkomen. Dat een nadere Toelichting op de overeen komst Invloed had kunnen uitoefe nen, meende de minister te moeten betwijfelen. De gedachten wisseling ,ln de Kamer hee£t Ir het standpunt Van de regeering. die van harte aeh- "ter Linggadjatt] staat, geen versnde- ring gebracnt. DL vloeit voor; uit het 't<At dat zij naar de toekomst tiet.- -Men kan In Linggadjati een gang naar Canossa zien. gelijk de heer Zandt, doch ook een verheu gend beeld van een ontwikkelings mogelijkheid in de toekomst. De regeering U van meening. dat bij' de beoordeeling van de overeen komst de psychologische en staat kundige elementen belangrijker rijn dan de Juridische. Bij de beoordee nling, van de staatkundige en staals- lechtelljke. positie van de voorge- ■-stelde Unie-constructie, zat men de .beteekenls ervan moeten zoeken in ■*de toelichting, -dn - aanmerking - ne mend, dat een nadere uitwerking nog moet komen. Voor een rondetafelconferentie blijft na de aanvaarding van dit po litieke accoord nog ruimte over. PAROLOSCOOP Een prinses glimlacht TWEE JONGE MENSCHEN dansen met elkaar. Zij beloonen elkaar t met een glimlach; Laat nu te£e1;- e«n hen begaan, omdat de beschei denheid dit gebiedt en omdsi be moeizucht meer bederft dan er na derhand nog te repareeren is? Neen, Want Zij 1$ een prinses die, normali ter gesproken, eenmaal een dubbele kroon zal dragen, en Hij. wie Is hij, die naar het hart eener kroonprinses durft dingen? Fluistercampagnes, fotograrenacu- viteit, gossip-wrilers (babbelrubrick- vullers), iedereen maakt' zich mees ter van de arme slachtoffers die als gewone menschenkinderen meenden even met elkaar te kunnen meewic- gen op de maat der muziek, en die meenden te mogen glimlachcm.zooals ieder vrij menseh glimlacht Als men echter een kroonprinses is in het wereldrijk van Groot-Bn«tannie dan mag men heel weinig. Dat heef' bet overgrootmoeder Victoria onder vonden, en oom Edward ook. vooral deze laatste toen hij tien jaar gele den den Engelschen troon opofferde voor mevrouw Simpson. Omdat Royalty In Engeland boven a verheven wordt geacht moet leven van teder lid van Royalty ge meten worden met een andere maat dart waarmede het teven vbh lederen gewonen menseh ln het overigens aan Ingewikkelde ^raditte zooover- rijke Engeland word» gemeten Kroonprinses Elizabeth wordt ln het' aanstaand voorjaar eenentwintig dus' meerderjarig. Daarna mag zij ntet doen en laten wai zij wil. Dat mag zij nooit Want zelfs als zij, on gehuwd. de vijfentwintig passeert moet zij pog e-ventueele huwelijks plannen een Jaar van te voren ter kennis brengen van den Privy council en afwachten of de volks vertegenwoordiging er haar goed keuring aan hecht of haar afkeuring over uitspreekt. En zoolang zij nog geen vijfentwintig is moet zij ook haar vader, den koning, tnestemn: ■vragen, en daar deze evenals voorgangers, er. njt»t aan denkt grondwet met voeten te ireden. gaat hij met zijn ministers *e rade en handelt haar hun advie? Omdat de landelijke politiek en dc laatste slroominaen van de mentaliteit des volks met zoo'n verloving te maken hebben. Over liefde praat men niet in zoo'n zitting van koning en mi nisters; zij hebben met de liefde in hun land niets van doen wel met de politiek, de veiligheid het ontzien van bevriende mogendheden e.d In verband met kroonprinses Eli zabeth is de naam van prins Philip van Griekenland genoemd, die donr z:n jarenlanger» dienst tn» de Brttsehe vloot al zoo goed als ver-Engelschl is. Maar zijn familie, waartóe de reeds volkomen ingeburgerde' prin ses Marina van Kent behoori dus dat is in orde maar waartoe ook de voor de derde maal naar Grie kenland teruggekeerde'koning George H behoort Deze terugkeer Is niet glad verleppen en JGriekentand Is een haard van onrust geworden Dus zijn er nu parlementaire groepjes die bezwaar maken tegen een al te nau we relatie van het Huls Windsor met het Grieksche. En andere groepen winden zich op en zeggen dat prins Philip spoedig voorgoed Engelschman .zai. zUn.cn dat hij alle. relaties met de' Grieksche politiek verbroken heeft, nlei nu. doch ai zeer Jang ge leden. Of hltl nu prins-gemaal wordt of niet: nog steeds is een Engelsehe kroon-pr'nses geen vrij menseh en- kind. Verleent dat geen aparte, me lancholische. charme aan haar gllm- I«ch? WEERBERICHT WEERBERICHT Helder weer met lichte vorst ln het olterstn we»ien van het land en ma tige vorst fn het overige gedeelte- Wind, matig uit oostelijke richtingen. "21 Dec Zon op ia.48 uur onder 16.22 uur.:.1 Dat de overeenkomst op zich zelve een „fantoom" was, ontkende de mi nister doch hei kon niet anders of 2Ü moest, .onder Öe omstandigheden waaronder zij tot stand kwam, on duidelijkheden. bgvatten. Inlusschen moeten Reaeenngsver klaring, toe lichting en overéénkomst ais één geheel worden beschouwd met pri oriteit voor de Reseeringsverklarlng. Ook de andere partij za! de Begee- rings verklaring >in de toelichting moeten kennen, én bij de ondertee- kening zal de samenhang der drie 'Stukken moeten blijken De arbitrage is in de overeen komst op het taaiste oogenblik op genomen op verzoek van de Indone sische delegatie, 'die daarin een uit drukking zag van gelijkwaardigheid- Het betreffende partikel zal echter in een reglement nader moeten worden uitgewerkt om-'de Juiste procedure te omschrijven. De bindende notulen zijn in de toelichting volledig ver werkt en ntet tgezlen kan worden, hoe be» niet-overleggen der notulen eenige schade zou kunnen toebren gen jian het begrip van de overeen komst. Spr. zette uitéén, dat de Grondwet zich maar zeer' terloops met Indié bezig houdt en-daar bovendienniet van toepassing Vs. Een Grondwets herziening zou dus eenvoudiger van karakter zijn dan men' misschien verwacht, overigens dient -mpn te beseffen, dat codificatie logischer wijze altijd achter de feiten aan komt. zonder da+ men deze feiten ais Grondwetsschennis beschouwt, in 1B30 bij de afscheiding van Betgti? heeft eendergelijke toestand be staan. De Grondwetswijziging kwam eerst ln 1820 'ot stand. De regeering zoekt naar een op lossing van de koloniale verhouding in de richting, van, ,;vrljheld in hoo- gere -eenheid", gelijk-- prof,Mo res eo- het uitdrukte. De Koninklijke rede van Dec, 1942 ging In deze richting: zij wilde ..ëelifkwaardigheld, vrijheid en eenheid". Is he» wel redelijk, om, me» he. oog op den geest van die rede, de Regeering van ontrouw te beschuldigen? lil het requisitoir van den. heer Vpnk zijn de leden der C.-G, en de Luitenant-Generaal „ge wone ambtenaren" genoemd, terwijl zij in feite alleen aan de Kroon ver antwoording schuldig zijn. Het was tc begrijpen, aldus de mi nister. dat de heer Palar in de stem van den heer Vonk de klank van het oude koloniale behoud herkende Wat hei aandoen van geweld aan de We, door de C.-G bel reft waarin gespreken werd van een nieuwen, vorm binnen het Koninkrijk, verwees de minister naar zijn toelichting bij dit weisontwerp. waarin uitdrukke lijk is gezegd, da» onder Koninkrijk niet behoefde te worden verstaan, den ouden vorm Rijkseenheid, doch dai dit ook een federatief verband zou kunnen zijn Ook ln de KonfnJc- tjke rede zijn de kiemen voor een federatie In feite aanwezig. Kroon geen ornament De verruiming van de tnstructie kan men niet als verwiJi aanvoeren,, omdat van den aanvang af vast stond dat he, resultaat aan de Kamer zou" worden voorgelegd. Ui'- drukkelijk verklaarde spr. dat. de Unie eer) eigen souverelntielt zal hebben, en dat de Kroon geen leeg ornament Ls. In staatsbeeld der Unie ir.oet men het Oranjehuis zien. dai zich onpartijdig wijdt aan de be- hartfclng van de gemeenzame be langen Van beide partners. Tegenover de erkenning van de re- publick staa, haar verplichting om de faeto hei gezag uit le oefenen op Java en Sumatra hetgeen haar nog zwaar genoeg kan vallen welk eti ket men ook op dc erkenning 'wil zetten., zij is de erkenning van een staat, die straks deel uit 2a] maken van de Vereenlgde Staten van Indo nesië De uitwerking van het bes'and ls Inderdaad' beneden de verwachtingen gebleven at heeft zil belangrijke be- teokenls gehad bit de vervanging'van Brltsche door Nederlandsche troe pen. Op den grondslag van het po litieke aceoord wil ten wij de repu- blfek gaarne de gelegenheid geven om te bewijzen, dat zij. Inderdaad op democratische wljze het gezag kan uitoefenen. Geen vojkeren behoeven tn het republiKeinsche verband le worden opgenomen, die dit zelf niet wenschen Zij die vreezen voor een misluk king en die .vragen: wat dan?, kun nen verzekerd zijn. dat gedurende den overgangstijd, waarin dan die mislukking zou plaats vinden, de Ne derlandsche Regeertng verantwoor delijk blijft, gelijk de overeenkomst ook uitarukKcliJk vermeldt Dat „aanstonds" tot troepenvermindering zou moeten worden overgegaan, dient te worden verstaan als „zoodra mogelijk", dus niet zoolang zij nog een taak hebben te verrichten. Mocht het accoord niet worden na gekomen, of pracflsch nie. uitvoer baar blijken, dan zullen partijen op nieuw moeten s'reven naar een vorm van samenwerking. M1NISTEB JONKMAN „Grondwet houdt zich maar terloops met Indië bezig." .Indien er geen uitspraak van de Kamer zou komen, verklaarde de mi nister, meent de Reeeerint te mogen aannemen, dat de Kamer haar toe vertrouwd om te doen datgene, waar toe z|j tn de Regceringsverklarlne haar voornemen te kennen heen ge geven. Het plan van de heer en 'Weiter c.g laai Nederland te weinig vrijheid en eeeft Indonesië te weinig vrijheid, terwijl wat de. heer Schouten wil: herstel van het .Nederlandsche gezag en daarna het geven van zelfstandig heid aan de-Indonesische inspiraties niet kan voldoen. Dit hadden wU moeten dóen vóór de occupatie in 1942; ihans zouhet den Indonesiërs den'indruk geven van een eenzijdige Nederlandsche oplossing- De minister eindigde met te rele- eerén. dai een mlnlsler *"b|) zijn ambtsaanvaarding belooft trouw aan de Koningin. gehoonaamhpJd aan de Grondwet en trouwe vervulling van zijn plichten. Deze eerien meende de minister In alle opzichten te zUn na gekomen'- BIJ de replieken die om 8 uur be gonnen, was de eerste spreker de heer Roolvink (KVP). die in eerste Instantie niet het woord had ge voerd. HU was van meening,' dat door een uitbreiding van de Cora-* missie-Generaalveel spanningen. ..zouden opgeheven -.worden^ -ën.de valsche scheidingslijn zou vervlak- ken. De heer Bruins Slot tAR) achtte het onjuist, dat de minister de ju ridische critiek op het accoord heeft op zij geschoven, omdat het psy chologische element het voornaam ste ls. Dit primaat der psychologie in staatszaken wees spr. uitdrukke lijk af. Uitvoerig bestreed bij het betoog vanden heer Logemaan In zake de jure-erkenning, welke vul garis spr. opgesloten ligt in het feit. dat de Regeerinv de politieke pre- te* republiek honoreert en haar in het zadel helpt. Tegenover den heer van Walsum. die opge merkt had. dat het verzet van de anti-revolvtionnalren en christeüjk- historischen 'n christelijken grond slag miste, voerde spr. aan, dat net verzet tegen het vermoorden van 't Koninkrijk gebaseerd was op de Heiljge Schrift. - De heer Logemaan (P. v. d. A.) gaf toe. dat het accoord een vreemd element is ln de oude rechtsorde, doch dat dit onvermijdelijk is voor het scheppen van 'n, nieuwe rechts orde. Het besef van de gebrekkig heid .en zondigheid der menschen. meende spr. te moeten uitbreiden tot menschelijke instellingen en ge zagsdragers, waardoor men ontkomt aan de gevangenschap van een ver stard legltimisme. Dat wij 'zouden moeten uitmaken, hoe de vernieu wing moet geschieden. Is. een toe stand, die historisch niet meer be staat. Elk bele4d. dat geen Don is..To' de realiteit rekening moeten houden. Het lspose, ais de heer Schouien zegt. dat wjj onstegen het bulten- Kamercommissie naar West-lndië De parlementaire commissie welke naar West-lndië zal worden afgevaardigd, zal bestaan uit de Tweede Kamerleden: Dr. S. E. B Biérema (P. v.d. A.)» H. J. W. A Mejjerink (A.R.), G. Wagenaar (C P.N.J, Prof. J, H. A. Logemann (P v.d. A-) nit de Eerste Kamerleden Mr. G. C. J. D. Kropman (K-V.P.) en Prof. J. de Zwaan; (€,H.) Tot voorzitter ls benoemd mr Kropman, en tot., secretaris mr M. P. F. A. de Maree tot, Babbe- rlch, commies-griffier van de Tweede Kamer. De commissie heeft* het plan m de tweede week van januari te vertrekken. land hadden moeten 'schrap zetten. Wat '♦'zou het voor. waarde gehad hebben, om, als dit op 'een conflict was uitgeloopen, te kunnen zeegen: ,.Het Ls Uw schuld," Dat zou ons eeen stap verder hebben gebracht. Na den heer Bruins'.Slot wederom .te hebben bestreden kwam spr. tot de conclusie. dat de Regeering marschroute en tempo dient "aan té geven. Daarbij zal zij de meerder heid van het. Ned. volk dchter zich hebben. Heefi de minister, vroeg de heer Vonk (P.v.d.A.). werkelijk het recht van afscheiding van ïndië erkent? Dit zou toch een ongrondwettig prijsgeven van het* Nederlandsche gezag zijn! Denkt de minister, dat hij van rijn verantwoordelijkheid ar is door aanvaardinB der overeen komst. die toch niet zal worden na gekomen? De heer De Groot lOP.N.j was door het betoog van den mi nister grootendeels bevredigd en schaarde zich, met een woord van erkentelijkheid aan het adres der Commissie-Gen er aal, achter de overeenkomst. De heer Roiame (K.V.P.) ver heugde zich, dat de minister in zijn rede gezocht had naar wa; bind' en niet naar wat verdeelt. Er is in het parlement óp vier punten over eenstemming. In -de eerste plaats moeien de geïnterneerden uit hun toestand van ellende worden ver: lost; spreker diende namens alle fracties, uitgezonderd de communis, tische, een motie ln, waarin word* uitgesproken, dat de vrijheid en dr veiligheid van de' slachtoffers der oorlogsomstandigheden en van de geïnterneerden behooren te worden verzekerd. Naar zijn meening'. was de Kamer het ln betglgemeen. ook eens over het^'-gemwmschappeHjk'-.uitgflngs-"1 punt: de Koninklijke rede, over het feit, dat aan de Rijks conferen tie een belangrijk aandeel noe' worden gegeven, en over het groote verschil tusschen het werkelijke Linsgadjati en de misvormde voor. stelling. Op alle vragen van. der heer Romme bleek de Regeering- De defensie-drevippl <je Scheveningsch? huren vormt voor de sfiherjt vaart An ijrooU hindernis. Dit bh'k, toen Itcce binnenkomende hortny 'oo'jrn H'ovr.süug vastliepen en zeer »«ef moeite over d>-n drempel konden komen. De minister van Oorlog heeft toestemming verleend tot verwijdering v(tn dit obstakel en de visschers hopendat t sal gebeuren. hopen, dat dit spucdig eengekomen, met onverkorte in achtneming van de Regeerings-er. klaring van 10 December IS46 en van de aanvullende Regeeringsver- ktnrtne van 19 December J946; van oordeel, bij deze wederzijö- een bevredigend antwoord heb'- de mJS" ben ontvangen, Conclodeerendc. dar MaewSSt. nLSX ben ontvangen. Concludeerende, da: nóch de revolutionnalre weg moet worden gevolgd, nóch de anti-revo- lutionnatre, doch de niet-revolution- naire, d.w.z. dat de oplossing nie' gericht ls tegen de revoiutionnalrer en niet tegen de gezaghandhavers stemde hij in met het streven der Regeering naar een nieuw, duur zaam samengaan op de basis van de Koninklijke rede. Dit verklarende namens de grootst mogelijke meerderheid zijner fractie, diende hij de volgende motie in. mede geteekend door den heer Van der Goes van Naters: Do kamer, overwegende, dat de Regeering terecht haar beleid erop richt, om, met overwinning van de zoowel hier te lande als in Indone sië bestaande vertrouwenscrisis, een duurzaam samengaan van Indone sië en Nederland Top den grondslag van de beginselen der Koninklijke rede van 7 December 1942 te ver wezenlijken, overwegende, dat de Regeering hiertoe dienstig acht ha* aangaan, met vertegenwoordigers van de Regeering der Republiek Indonesië, van een wederzljdsche verbintenis, met inachtneming der geldende Grondwet, tot niets meer of anders dan wat volgens de door de Commissie-Generaal opgestelde toelichting te Linggadjati is over- RADIOPERIKELEN IN DE KAMER Compromis in P.v.d.A. CVan' onzen parlementairen redacteur) De tegenstellingen in ons volk inzake de oplossing van het radio- probleem mogen niet zoo scherp zijn als die ten opzichte van Llng- gadjati, zij zijn toch eveneens een benauwend symptoom van - onze innerlijke verdeeldheid. Aan den eenen kant staan de groepen, die ook vóór den oorlog-een. uitings mogelijkheid voor hun cultureele en politieke desiderata vonden door de oude omroepvereenigingen, aan den anderen kant de buitengesloten .eroepeeringen. Het streven naar een Nationalen Omroep gaat echter boven die tegenstelling uit, getuige o.a. het feit,., dat men in de Partij van den Arbeid voorstanders vindt van radicale vernieuwing van het radio-bestel en van de oude radio- De iTrÈinrfinfl ftmcAen' het eiland Marken en het vasteland wordt per slede onderhouden. De poitslcde onderweg. bedeeling ln een aan den- tijd aan- gepagten verm. Dat de heer Van Sleen giste ren' te de Tweede Kamer voer beide stroomuigen in die Partl' op trad was het levend bewijs, dat mer bezig is naar elkaar toe te groeien Men is bereid de-tijdelijke regelin? van den minister te aanvaarden Als aannemelijke oplossing be schouwt de Kamerfractie van de P. v.d. A. een top-organisatie met coördineerende bevoegdheden bo ven de omroep-vereenigingen. De redevoeringen van de heeren Van d. Zaal (A.R.) en Teulings (K.V.P.) bewezen, dat..men ln die kringen nog niet zoo ver is, al aanvaardt men de tijdelijke oplos sing van den minister. Van de zijde der P. v.d. A. en de C.P.N. werd aangedrongen op een radicale vernieuwing. ncfl besprekingen wsrden ge voerd bil'de afdeeling Pers en Ra dio van de begrooting van Onder- wijs, Kunsten en "Wetenschappen. Van den heer Van Walsum (P- v.d. A.) teekenden wij de volgendr opmerking aan, die ons voor geer betwisting vatbaar schijnt: De regeering stelt terecht op het oogenblik geen deviezen be schikbaar voor den aankoop var apparaturen voor nieuwe dag bladdrukkerijen. Doch dan heef' zi) ook de plicht om het moge lijk te maken, dat de oud-illegale bladen behoorlijk worden gedrukt en dit nog te meer, omdat de Londensche regeering herhaalde- lfjk heeft toegezegd, dat' zij geer moe illj kbede n zouden onder vin - den van de oude kranten. Omtrent de, Ned. Onderwijs Fihr en de „Werkplaats" van Kees Eoeke te Bllthoven deed minister G1 e l en toezeggingen, die de hoor op een bevredigende oplossing de den stijgen. De debatten over dr afdeeling Kunst, waarover bij de interpellatie-Joekes op 2 Aug, J.l zooveel .te„doen ls geweest, brach ten. tegen de verwachting in, wei nig belangrijks. Vandaag hoopt de Kamer zich door de rest der begrootIng heer te worstelen. HET is begrijpelijk, dai de hier verzamelde vertegenwoordigers van de Groote.Oost. of zal ik nu maar zeggen Oost-Indonesië, het gevoel moeten hebben, dat de aandacht sterk is geconcentreerd geweest op Java en Sumatra en dat het gebied, dat zij vertegenwoordigen, ver van Batavia ligt. aldus dr. Van Mook Woensdagmorgen in de rede waar mee hij de conferentie van Denpssar opende, die een begin maakt met de organisatie-van da zelfstandige staat, „de Groote Oost''. gen van alle deelen, want de ge schiedenis der verschillende deelen van Indonesië ls de laatste 14 maanden verschillend geweest. Maar het beteekent wel. dat er ge lijkwaardigheid zal moeten zijn en dat de Oost-Indonesische vertegen woordigers aan de conferentie van dezen grondslag zullen kunnen uit gaan bij de besprekingen met ande ren en dat Oost-Indoneslë in iedere centrale organisatie op passende wijze zUn stem zal moeten hebben en zal behooren vertegenwoordigd te zyn. „Hoewel de omstandigheden", zoo ging de It, G.G. verder, ons *ot tijdelijke voorzieningen noodza .1. willen wij den wettigen wet niet ver laten, daar juist de ontwikkeling volgens den wettigen weg dit gedeel te van den archipel onderscheid' van hei geen zich elders heeft voor gedaanWij willen niet stilstaan totdat elders de moeilijkheden zijn opgelost. De ontworpen regelingen kunnen ln voorlooptgen vorm on middellijk na de overeenstemming in werking worden gebracht ln af wachting van de nadere sanctie van het hoogste gezag van het land en het koninkrijk. Het is onjuist te zeggen aldus dr. Van Mook dat Oost-Indone- slë reeds bij voorbaat afstand doei van* de in artikel 3 genoemde be- voegdheden. terwijl de Republiek deze nog bezit en zich nog nie' heeft uitgesproken over het gezag dat mogelijkerwijze aan de federa- tie-organen zal kunnen toekomen Wij formuleeren als het ware -dr een eerste voorstel voor den opbouw van een federatief gezag in de toe komstige Vereenigde Staten, welk voorstel een. levendige zakelijke..en principiële bijdrage vormt tot-ver deren staatkundigen opbouw„even- als de voorstellen van Mallno. „Wanneer in een gedeelte van dezen archipel, zoo besloot dr. Van Mook zijn rede, de politieke vrede geheel kan worden hersteld, het vertrouwen hisschén Indoncslëir en Nederlanders kan worden ge- grondvest en het reconstructlewerk met volle toewijding en inspanning var» alle kachten kan worden aan. gevangen, dan zal dit zonder twij. fel door de kracht van het voor beeld ook de anderen meesleèpen Ik ben overtuigd, dat Oost-Indone- sië zoodanige mogelijkheden te zich bergt; dat het waard is me- vollen inzet van rijn persoonlijkheid er voor te strijden.". Ontwikkeling langs wettigen weg Toch geloof Ik, aldus dr. Van Mook, dat een andere, snellere werkwijze onmogelijk zou zijn weest of onvruchtbaar zou zijn ge bleven. Uiteindelijk ls het streven der regeering steeds gericht op sa- menbrengtag van al die deelen van Indonesië, die onder waar borgen voor het behoud van hun eigen karakter de eenheid van het land nastreven en welker deelne ming aan het geheel een onmisbare eisch ls, willen wij hier een krach tige natie vormen. Het streven naar bijeenbrenging Van hetgeen door feiten en sentimenten verdeeld is geraakt, maakte noodzakelijk om te Maiino rekening te houden met •Java en Sumatra, evenals te Llng- gadjatl rekening ts gehouden met Borneo en de Groote Oost. Het is noodïg dat dit gebied een persoonlijkheid krijgt en als per soonlijkheid r.ieh zal kunnen voegen bij de andere deelen van den archu pel. om tezamen met Nederland een nieuwen opbouw te overleggen en tot stand te brengen. Wanneer de regeering stelt, dat Ooist-fndonesië niet aan de Ver- e'enlgde Staten van Indonesië zal deelnemen op een lager niveau dan welke andere sfaat ook dan betee kent djt dat de regeering ln de al lerlaatste plaats streeft naar het in het leven roepen en bandhaven van een Innerlijk sterke en eensgezinde organisatie ln iedere negara, dus ook in Oost-Indoneslë. Dit beteekent niet, dat men reeds .als bij. tooverslag. volstrekte gelijkvormigheid kah tot stand breri- Ijke duurzaam samengaan schen Nederland en Indonesië op den grondslag van de beginselen der Koninklijke rede te verwezen lijken; vereenlgt zich met het ten dezr door de Regeering voorgenomen be leid; en gaat over tot de orde van den dag. Van de verdere replieken ver- melden wij alleen nog die van den heer Schouten A.R->. Hij ont kende, dat er een noodtoestand aanwezig was, die afwijken van de wet rechtvaardigde. Als het histo rische gebeuren om principieels redenen, moet worden afgekeurd, dient men daarin niet lijdzaam ur berusten doch te trachten den oor. spronkelljken toestand te hersteller Menschelijke instellingen zijn niet onvergankelijk, doch het gaat erom of de middelen waarmee men ze wil veranderen al of niet geoarlc-ad zijn. Hij eindigde met, de indienin? van een motie, mede namens P v.d. V., C.H. en St, Ger., waarin- werd uitgesproken, dat allereerst een Rtjksconfereritle dient te wor den bijeengeroepen; en waarin de Regeering wordt uitgenoodigd deze ten spoedigste bijeen te roepen. Het was bijna één uur toen mi nister Jonkman aan het woord kwam. Het theoretisch recht van afscheiding, waarover de heer Vonk zich.zoo ongerust maakte, is reeds door de Regeering erkend ln haar verklarina van 10 Februari. Ook do federatieve oplossing is ln lelte geen novitiet. De Indonesische delegatie is van meening, dat vermindering van troepen nier „aanstonds" zal moeten gf schieden, doch „zooöra mogelijk". Als de Regeering in een dwangposi tie zou zijn geraakt ls dat niet door 'omdoen van de OomGene raal doch door den drang der fei ten. De invloed van Nederland in „ouderwetschen" zin zal Inderdaad verloren gaan, doch daarvoor komt een andere invloed, die ook zeker van groote beteekenis kan zijn. Stemming over de motie heden na de pauze. Verdenking bleek ongegrond De procureur-fiscaal bij het bijzonder gerechtshof te 's-Gra- venhase deelt mede, dat majoor Breunese, de commandant van den voormallgen Ópbouwdienst' Arbeidsdienst. om'Oorwaardelijk buiten vervolging is gesteld, om dat de tegen hem gerezen ver denking ongegrond Is gebleken Kerstgroet Paus aan Duitsche krijgsgevangenen In een Kerstgroet, gericht tot de Duitsche krijesge vaneenen. heeft de Paus hun toeuewenschi dat zii in het komende jaar naar hun gezinnen moeen terugkee- ren. De Paus zal ook geschenken ter beschikking stellen voor de kinderen van buitenlandsche vluchtelingen in Italtaanscho kampen. Een voorstel van de „Catholic Herald" om een al genre ene am nestie. uit te vaardigen voor krijgsgevangenen en politieke delincmenten, met uitzondering van misdadigers. Is ondersteund door G.' Bernard Shaw. Victor Goliancz en de bisschoppen van Oxford en Chichester. Antwerpsche staking nog niet bijgelegd Overleg tusschen arbeiders en regeering Kreten van afkeuring en gefluit onderbraken gistermorgen den lei der van de katholieke vakbond en dien van de socialistische vakver- eeniglng toen deze de stakende Amwerpsche havenarbeiders toe spraken en op onmiddellijke her vatting van het werk aandrongen De arbeiders keurden in een motte de houding der vakbondleiders af deze hadden eraan herinnerd dat de regeering tot 31 Januari 1947 volmacht heeft, de loon- en prijspolitiek tot een goed einde te brengen en zonden des middagr delegaties naar den burgemeester den gouverneur der provincie en naar den eersten minister. Spion veroordeeld De Arrondissementsrechtbank al hier veroordeelde vanmorgen den 4 4-jarig en A. Helmer, die teeke- ningen van. Rotterdamsch afweer geschut aan de D uitschers trachtte te verstrekken, ot twee Jaar en zes maanden gevangenisstraf, waarvan drie maanden voorwaardelijk. Kinderbijslag in Eerste Kamer aangekomen De Eerste Kamer heeft Donder- ig na een kort debat zonder hoof delijke stemming het wetsontwerp tot wijziging dej kinderbijslag goed gekeurd. .CISKE DE RAT" ui/w herinneren onze lezers V* aan den kaartverkoop voor de derde en. beslist laatste voorstelling speciaal voor Pa roollezers van het veelbespro ken tooneelstuk „Ciske de Rat" Deze kaartverkoop begint mor gen, Zaterdag, van 's morgens 10 uur af aan ons kantoor Schiedamsehesingel 42 (ook te lefonisch onder No, 25430). Zoo als men weet wordt het stuk voor het voetlicht gebracht door „Het Nederlandsen Volkstoo- neel". Medewerkenden zijn o.a Mieke van Oorschot (Ciske dc Rat), Tine Medema (Ma Vrij-' moeth) Guus Verstraete (Eruysi Madeion Waldorp (Dorus Keu- lemans) Daan van ilefen (Kapelaan de Goet) Marian v Waveren (Betje van Ge inert) er vele. ander en; regie Ru Mulder Zij, die het bekende boek van. Piet Bakker hebben gelezen, zullen ongetwijfeld ook het tooneelstuk, dat zeer groot, be langstelling geniet, willen, zien De laatste gelegenheid voor onze lezers wordt thans geboden. Dé sterk verlaagde entreeprij zen bedragen 3,2.—en l.— (plaatsbesprëken inbe grepen). \- VRIJDAG 20 DECEMBER 1946 U. N.O.-COMM ISSIE NAAR BALKAN Veiligheidsraad unaniem vóór voorstel De Veiligheidsraad heeft in zijn zitting van gisteravond be sloten, dat er een HNO-commis- naar den Balkan 7.al ver trekken, die een onderzoek zal instellen naar het geschil tus schen Griekenland eenerzijds en Joegoslavië. Albanië en BuJga- riie anderzijds. De commissie van onderzoek zul r.a 1 Januari worden samen- cesteid uit elf vertegenwoordi gers van elf landen in den Vei- lieheldsraad. Vertegenwoordigers van de vier twistende landen zuilen de commissie 00 haar tocht, hegelefden. Gromyko. de Russische ver- teeenwoordieer. wilde het onder zoek ook uitgebreid zien tot Grie kenland zelf. doch toen de Brit Cado«jan hieron opmerkte, dat dit een inmenging in binnen- Uir.dcche aanFelecenh°den zou ziln. trok hij ziin amendement ln en met alcemeene stemmen werd daarna de resolutie, cle te het zenden var» cv~dp com missie voorziet, aangenomen. Geen enkele maal dreinde het recht van veto. StrMd gaat voort Intusschen duurt de strijd te Noord-Griekenland voort. Zes honderd verzetslieden hebben een reseerlngssteunuunt aange vallen maar moesten, voigens legerbPrichlpn. na zeven uur te rugtrekken met acherlatine van veertig dooden. De laatste twee weken ziin in Noord-Griekenland 300 guerillastriiders gedood. 250 gewond en 500 gevangengeno men. STEUNEN PreslOunï Truman heeft gisteren opnieuw verklaard, dai de regee-. ring der Vereenigde Staten da regeering van generalissimus Ts; Z Kat sjek in China steunt. In een lange verklaring over de Am.r.kaarsche politiek Jegens China bracht Truinau ln herinne ring. dat vorig Jaar de erkenning der Ch:neesche nationale regee- rin" herhaald en hij voegde er aan toe: „het standpunt dat de Amcrtkaansche regeering toen heeft uiteengezet, bujft ook heden van kracht". De Amertkaansche export- en lm- portbank houdt nog 530 mllllOen dol lar voor China beschikbaar en rte V S. ztjn bereid, hulp aan den econo- mtschen wederopbjuw te verleenen, wanneer de toestar.aen ln China ver beteren. Tcrwyl Amer:ka vermijdt zich met Internen strijd ln China te bemoeien., zal het volgens Truman het Chinccsche volk blijven helpen om vrede en economisch herstel :e ver krijgen. Trurr.an verklaart, dat dé Amerikaansche strijdkrachten ia China van 113.008 tot J2.0M» zijn terug- geloopen. Hij stelt nog verdere troe- penvermindering ln het vooruitzicht. De Amerikaansche senatoren Jamt4 Murray (democraat) en Ralph Flaneri^ (repuKUkeln) hebben tezamen met déö vroegeren politieke» adviseur va^ generaal Tsang Kal Tsjek, Owoe Lat. timore, een verklaring gepubliceerd waarin zij voorstellen tn het kade* van de vercenlgde volken 'n lnterna-Ti tionaie conferentie te organlseeren en te komen tot een oplossing van da v.-.' moeilijkheden ln China- ZU zullen een desbetreffende resolutie bij den Senaat Indienen. Verder wordt voorgesteld den spe- claien Atnerlkaanschen gezant ln China, George Marshall, tot voorzit- ter der conferentie te benoemen. Tenslotte wordt ln dc verklaring gei zegd. dat alle Chlneesche partijen ln üe regeering dienen te zijn vertegen woordigd, terwijl Amerika, Engeland en de Sowjet-Unie zich uit de Chl neesche politiek moeten terugtrekken. Geen voetbal Officieel wordt medegedeeld, dat alle door den Koninklijken Neder- tandschcn Voebalbond voor Zater dag en Zondag as. vastgestelde wedstrfiden z»jn afgelast met het oog op de gesteldheid der terreinen. Dil geldt dus ook voor de afd. Rot terdam van den K.N.V.B. Rotterdamsch elftal op Nieuwjaarsdag Het Rotterdamsch elftal, dat op Nieuwjaarsdag teeen de Zwa- luwen zal spelen, is als volgt samengesteld;- Landman (Neptu- nus); v, d. Lely (Sparta) en H00-. - gendoorn (Neptunus): Bversa (Neptunus), Vermeer (Excelsior) en De Vroet (Feijenoord)Bats- leer (Neptunus). Wilkes (Xer- xes), Heyster (Hermes D.V.S.), d. Tuyn (Hermes D.V.S.), en Van Kilsdonk (Feflenoord), Re- V ser-'"*- v. d. Peppel (Xerxesn Verboom (Excelcior). Terlouw (D.V.C.), Van Lent (V.O.C.) en Van Munster (Feijenoord). Elfmerentocht uitge steld tot Maandag De elfmerentocht, die zaterdag aereden zou worden, is ln ver- band met den toestand van" het ijs uitgesteld en zal .nu, tis en weder dienende. Maandag 23 De-> cember verreden worden. Tïendorpentocht ïn het Westland De Maaslandsehe IJsvereenlging to te Maasland organiseert Zaterdag .21 December een tiendorpentocht. De route voert langs tien dorpen in het Westland en ls ongeveer 60 km lang,-. De tocht is zoowel een wedstrijd als tourtocht. Biljartkantpioensehap eerste klasse 45-2 Voor het kampioenschap'van Ne-'- derland ie klasse groot-blljart 45-2 hebben tien spelers ingeschreven, zoodat vóórwedstrijden noodlg zijn. Deze worden gehouden te Ro'terdiam,' T en Den Haag. aan de wedstrijden1 ie Den Haag, welke worden georgahl--V seerd door. de 's Gravenhaagscué biljartclub, nemen de volgende spelers deel: H. Hoogland (Alkmaar) Z E K Z,T. A. Kobus. Haarlem (B'.-C Haarlem) A. p. v/d Veen, Amsterdam W. (Amsterdam J93l), A. J. J. Lub ach, H?! Den Haag, ('s Grav- B cj G, J, Tege.: X: laar. Leiden Cs Grav. B C] aan de-,^ wedstrijden te Rotterdam georganl-- seerd door de H C de Maasstad nemer» -Sil deel: P. Kruithof (Barendrecht. Ons'.X: Genoegen), A. Goderle;-.--Bergens-opts? zoom. (BKVl A. van Loon, Bergen XT: op zoom, (BKV), L. Gehrels, terdam (Stadion Rotterdam), J. Al|9 Eichelshelm, .Rotterdam (Het;vNóoi>T:3 den). 1 Professor/Paul Lahgevin, direcS-- teur van - het Instituut1 voor Indus-Trf trieel e .natuurkundeen chemie^:, Parijs,, is Donderdagmorgen:s-vróeg>? overleden.;'

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1946 | | pagina 1