EEN BROK VOORGESCHIEDENIS rCÉt s I UIT HET LEVEN VAN DE FAMILIE MONTGOMERY De afstamming van „Monty" I gMRgW99BH8f yOEN MONTGOMERY zich in Juni 1946 naar het. War Office in Londen begaf om benoemd'te worden tot Chef van den Generalea Staf van het Imperium was hij 59 jaar oud en een van de meest omstreden figuren in Engeland. Voor tienduizenden soldaten en millioenen hunner bloedverwanten droeg hij nog altijd het. aureool van zijn militaire glorie, was hij nog altijd „Monty", de held van een onweerlegbare legende van onoverwinnelijkheid. Allen geloofden, dat hij geslaagd was als geen sol daat.sedert Wellington en dat hij bovendien bij de vervulling van zijn taak een toe wijding getoond had. een inspiratie en een talent, die hem teekenden tót een des grootste leidersfiguren. Stamvader was onder commandant van Willem de Veroveraar Maar voor. vele anderen wiia Mont gomery niet zoo 'n held. "Rij was de „Ec'chter Jeffrys" vair het leger, net bekrompen denkbeelden, hard en zonder tocgeeflijkhoiil, opgeblazen coor de publiciteit. Zonder twijfel, z.-idmi zy, heeft hij een opmerkelijk a au tal overwinningen behaald, uia.u* bjj heeft, een abnormaal geluk gehad; hij heeft M' ü<3 nonhchen achter zich gehad van grootere capaciteiten, dis alles voor hero uitdachten, terwijl hjj •Ie 1« uwe reh plukte op het slag vel... Do glorie was hem als het wart' opro drengeu. En wns Vy bovendien ruet war, al te voorzichtig geweest in zijn campagnes, te langzaam en te veel: geneigd raadgevingen in d«n wind ïe shinnT IN AMmrKA kwamen do tegen strilingen opnieuw heftig-, naar vore.i Ir»de na-©orlogsche boeken en Montgomery werd Let onderwerp van een hevlce En«elsch-Amert- kfianscho rivaliteit. Uit dit alles springt een belangwekkend feit naar voren: ajn vrienden vindt men óf bij hen, die Hem intiem gekend hebben, "•óf bij hen. die t»e:n uit de verte hebben bewonderd. ZJJn vjanrlen houden, op «cn of twee vittzonderln- gen na, htertusscher. het midden. Het zijn menschen. aio nooit meegedaan hebben met de he!Jcnvereerlng v de groote massa. cr. van Wie do functies niet belangrijk genoeg ren om hen tn staat *.e stellen mt leiders de verantwoordelijkheden voor het eigenJyke oorlogsgebeuren te dragen. Maar of men al of niet In Mont gomery gelooft, of iren hem haat of vereert, of dat men geheel onver schillig tegenover hem staat, over een dlrg zijn allen het eens. hij lijkt ln niets op cenlg ander. Jlij lijkt zelfs n!et or> het idee. dat men van een Urjtsch generaal heeft. Terwijl dc meesten van zon voorgangers sedert .Wellington «root en forsch gebouwd waren is r.'.J niet groot van postuur. HU bezit noch de gebronsde. Kleur, noch de zware stem. noch dc Jovialiteit van de moesten, die op liet slagvele successen behaald heb. hen Op 59-Jarigcn leeftijd was de maarschalk een man met een zachte stem. tintelend van levenslust, met rustige en nauwkeurige bewegingen. Zijn grijzend haar begon te dunnen aan de slapen. HU had een gelige gelaatskleur, strenge gelaatstrekken en een scherpen, llchf gebogen neus. Een asceet Eb WAS LETS in zijn verschijning, dat deed donken aan een mld- deleeuwsch asceet, tets vat» den kerkvader of den kluizenaar. W:a hera tn burger tegenkwam zou hem niet licht voor een soldaat van het geregelde leger gehouden heb ben. Inmenging ln zijn particuliere leven stond hij niet toe. HtJ had dezelfde minachting van 'generaal Gordon van Khartoem voor de ».dln« ners" en liet gebruikelijke clubleven der andere militairen. Hlyglng vroeg naar bed en wanneer hij vertrokken en sigaren en-port werden rond gediend, vertelde men honderden verhalen over „Monty" en zijn matig heid, zijn buitennlislgfceder». zijn klnderLjkhetd cn over- wat de ando ren zijn „dwaasheid" noemden. Nooit werd een Ebgeisch generaal zoo druk besproken als hl], r.oolt ook was er een zoozeer het mikpunt van grapjes, cle soms de grenzen te buiten gin gen. En toch scheen hij docr eer. paradoxaal effect steeds meer res pect nf te dwingen, respect, niet dank ?.y zijn functie, maar omdat hy mnn wns Wat bi) hem onmiddellijk frappeer- de. was niet alleen rijn gesloten,, strakke mor.d en de hoekige kin, rr.aar vooral ook zij.1» blceko grijs blauwe oogen en de eigenaardige uitdrukking van 213n staalharder» blik, net alsof hij v<»ridjiend in de verte staarde. Men kreeg, den Indruk, dat zijn zien veelmeer een 2oeken was. dot zijr. kijken vde'.mecr een intens ccr.centeeercn was. Een half dozijn van de meest vooraanstaande kunstenaars heeft tevergeefs getracht die uit drukking vast te leggen, die de intl- Uoenen foto's, die Engeland over stroomden. nooit hebben weergegeven. Wanneer Montgomery populair is- bij dc mer.lgte en wanneer die popu lariteit zelfs blijft groeten In he: leger, zou men bijna kunnen zeggen, ca: dit gebeurt ondanks zijn gedrags lijn. HIJ heef: s'eeds gehandeld, zoo als men.met meg handelen: hij heeft de traduloneete regeJs niet ln acht ger.omcn. In plaats van zich afzijdig te houden heeft hij contact gezocht met de soldaten en het publiek. Mij heeft getwist met de menschen voor wie hij zich had moeten "buigenj'Xort en bondig heeft hij anderen ont slagen, die onkwetsbaar hadden moeten zijn in de geheiligde broeder schap van het geregelde leger. In zijn functie van oppersten comman dant heelt hij zich-In' het openbaar beklaagd. Dat alles is voor geesten, doordrenkt van de traditie, onver geeflijk; en door het geheel© land bstaat zelfs nog een ingeboren wan trouwen tegen alles wat lijkt op grootdoenerij en een hcvigen afkeer var» den man. die als hy eenmaal succes behaald heeft, het waagt zich hierom niet te bekommeren. De „deugniet" ENKELEN van hen. die Montgomery hebben gekend toen hij nog aan het begin vun zijn carrière stond, herinneren zich. dat hij eens heeft gezegd: ..Men moet eenigszms een deugniet zyn om jn het leger ie's te beruiken. Ik heb iets van een deug niet". Dat alles zou rijkelijk voldoende zijn om zijn carrière U bederven, wanneer zich riet een onweerlegbaar feit had voorgedaan: cp een moment, dat de natie ernstig In gevaar" ver- kc-crde er. ln ccn periode, die :ilet zeer rijk was. aan Brltsehe generaals, drong hij zich naar voren door een serie overwinningen, zonder ooit een. enkelen, noemenswnardigen terug slag: dat vestigde zijn reputatie bij het publiek.' '...Th'.de .oogen der deskundigen had hij nog veel meer volbracht: hij had de 'dogelijksche routine van het Op percommando doorbroken:hij had meer don 'wie ook gedaan om het geschil op .te lossen, dat de verhou ding tusschen de B.A.F. en hel leger bedierf sederthet begin van devij- andelijkheden. Hij -had het moreel ■Voir Engeland opgevoerd met de geestdrift, van een jongen man. Er bestond „nog een derde groep vurige aanhangers, (Ue .gevormd werd door de menigte van soldaten en burgers in het geheele land,» die hij gesteund en aangemoedigd. h3d Kij. correspondeerde regelmatig met' hen Eigenlijk waren het meer bekenden, dan vrienden, maar zij vormden een greep getrouwen, in alle lagen van du maatschappij. In 19»G waren die drie groepen hc: pubue':, de deskundigen cn zijn persoonl-hL" relaties meer dat» vol doende óm den maarschalk naar vo ren te schuiven naar zijn post van eersten :-oldjat van het Atoomtijd perk, maar gedurende de drie Jaren, dat hij zijn functies vervulde, en nog zeer u»ng daninn, was het onvermij delijk dat crltlek 'n tegenstellingen fond zijn naam den vrtjen teugel vierden. Hij trok de tegenstellingen aan. zooals andere manner, de onver schilligheid. zelfs het feit. dat hij nooit aan het War-Office had ge werkt voordat hy betast werd met de functie van Oppersten Chef van der. Ccnetaiec Staf van lie: Impe rium, scheen met upzet gewild, want ccn groot doel van zijn t'Jd had hij gebruikt met aanvallen cp deger.en die hier werkten. Eigenaardigis. dat zljr. privé-lcven zoo welr.lg bekend l» geweest In 1942 kenden weinigen buiten hot ..-.e. teger "Jn naam. op if-Jar:gen leef- 1-JJ vertrokken UJd neemt b;J overrompelend snel ■t worden rond bel commando op zich over hon derdduizenden mannen, met naar het schijntabsolute kalmte en vertrou wen. Hij bezoekt vorsten en het op percommando met onbegrensd en zelfs een!gszins agressief zelfvertrou wenhy organiseert veldslagen op ongekend groot® schaal. Dc kleine soldaat, dlc een halve eeuw had .dqoi gebracht tn de enge begrenzing var. de kazerne wordt op slag een bezielend leider en «Jn naam weer klinkt Ir. mUUoencn gezinnen. Een groote fig.iur is opgestaan, van wien de populariteit die van Churchill en Roosevjeit zal benaderen. VOOR degenen, feiten gadeslaan. El Alame; die n slechts de bega»: hij louten noch vergissingen, liij behaalt de eene overwinning na dc andere, tvat ls er met hem gebeurd In 1952 bij El Alamein, hét keer punt in zijn leven? Heeft hy daar slechts een onverwachte kans gekre gen. waarvan zijn natuurlijke ge slepenheid gebruik heeft gemaakt? Is er in het verleden iets geweest, dat or.s ontgaat cn minder ver terug feiten die voor het publiek verbor gen zijn gehouden? Was hij een man met begaafdheid, die tot het cr:tlcke oogbnbllk ln een ondorgesïhlkte po sitie is gehouden wegens zijn bulten* nlsslgheld en zijn trots? Men gevoelt, ter beantwoording van deze vragen, de behoefte den loop der gebeurtenissen na te gaan van zUn geboorte af. -vla zijn eer zame Jeugd, om een verklaring te vinden achter Let schijnbare gebrek aan samenhang van ©e» carrière, die zich van ons voordoet onder twee zoo verschillende aspecten. In fc'.tc geeft jufs:do natuur- van de vragen, die z'ch opdringen, du mogelijkheid aan, da zijn karakter ln werkelijk heid slechts ln de verte gelijkenis zal vertoor.en met den populoiren „Monty. zooals deze ean het pu bliek verscheen tijdens*en kort na den oorlog. -!v-V.W MONTGOAfEKE, dir. populariteit Churnhill rit Koosevclt benadert. he geval van maarschalk Rommel, 'n Intensen persoonlijken strijd voch- te-. Montgomei-y en de Dultsche" ge neraal bij hun veldslagen uit, Nadai hij hem dwars door Afrika had ge jaagd, levérde Montgomery weer slag tegen hem ln Nörmandie en de particuliere rivaliteit van-deze twee mannen eindigde 'pas, toen Rommel aan het hoofd.gewond werd en den strijd mpest, "staken. Het dorpje wear hij .wer'd gewond heet Sainte- Foy de' Montgomery (Heilige Hoop van Montgomery). Nornxandie is de bakermat van déze familie geweest. De oorsprong van den 'naam. schijnt te zijn „Mons Comericus. sur la Di. veshoewel er ongetwijfeld ook an dere theorieën over zullen- zijn. Hoe het» ook zij, In liet begin van de .elfde? eeuw zit de familie geves'lgd in de provincie met een kasteel 150' feodale onderhoorigheden, en ter spreken de kronieken van de fa milie Montgomery als van „een der meest illustere van Normandlé". Roger was een neef van Willem den Veroveraar .Hij was, commandant van d_n rechter vleugel bij Hastings en "wy vinden zijn porirel geschetst it» een der oude Normandische kro nieken oVer den. slag:. „Willem was op zijn sh-ljdhengst gezeten en hy zag- Itoger aankomen, die men nocmt' van Montgomery. „Ik reken geheel op U",. zei hU. „breiig- Uw mannen, bijeen en val van deze zijde UB*, j En i rder nog:. De geschiedenis WIJ WILLEN dan eerst een blik in de geschiedenis werpen. De grscniedenis der fanv.lie biedt een overvloed van typische analo gieën cn evereenkomsten, waaraan mcr. des-zcwenscht al of geen waarde kan hechten. Hoger de Montgomery, het eerst© zeer bekende Uc van don stam. vertrok bij voorbeeld van Fa- laise ln Normandie om Engeland in 10RR te gaan veroveren. Hy was d© tweed© ondcrcommandant van Wil lem den Veroveraar. Duizend jaar tater zette menrschalk Montgomery ln Frankrijk voet aan land en lever de bij Falaise ztn grootsten slag; en Juist daar ligt een oud'hotel, dat stamt uit de oudste Normand.sche tyden: het „Hotel van het Westen en Montgomery". Nog eigenaardiger la Radioprog ramma VHU DAG S7 DCCEMnm A t:or-dfi rog ra in ma JULVEMiGM SOI A M.: VJ/10 Denk om Je bocht; 10.1S Aed. com- 'penisten; l'JSt) Vrije. I'rnt. Oelcof i-)M> Sicuics; 20-i'S IVeerovenicht; 0.08 Sonate, r- Vavfi; £0J0 Oud".- jitnmiïontigvbruïkcn21-00 -M>ii vraagi.21.SO Duitenl. ictekover- siciit'2l.i0 Omroep orlcntt; z220 JaeT-pro'j'.nniitti22.40 /[••oli'lu.'l'- ding'ed-00 Xicuiüs; 23JÓ Sympit. evneert. 11 ILVEV.SUAl 11, 13,5 if. m 21$'Al.: li'.'lO SU.mes; J.9.7.5 Mc- dcrlo.td hel 1-1 Indië: 10.30 ll'in-. tfu\h,(. v. d. Alpen; 10.15 Jonge MweionnrLwi'20.00 Minims; 20M J'ntiiix Jtor' l'rttnkrijh £0.45 Kerst- spot; 21.25 Oinrofp' ainerorkest X2J30 -Vu.it WA-22JS0 Ifcreldrcgac- rin/i; 22-25 Avondgebed; SSJO Vioolmuziek; 2S.C0 Klaas r« Hetc.kZ.1.SO Avondstemming. /.AT EK DAG SS DECK At HEK OcJifêiid- cn tniil«njjf>roi;rttnwna UILVEKSÜAt 1, 301 M-: 7.00 Xtenwsf 7.15 Cgn.naslkk; 7.30 Gr. platen: SCO Kiemen$.15 Gr. phi nJO DISC ScliOtsJi orkest' 10.00 Morgenwijding; 10X0 VadiofeyMe- ton; 10.35 Pits. f. <:rb. contintAie- drijven- 11.45 Fan. bcr. uit Indo nesië; 12.00 Aliiuoea-orkest12X0 Vadio -Phült. <czU t12.40 Cantate; 13.00 Ktd. Atvydl.r, 13.50 Zang; 13.45 Eportpr.; 14.00 Emtio Ork.15 00 Partij v. d. Arb-; 17.30 Vaudeville-orkest18-00 Hieuwt; 1SS5 Gr. platen Kkl* Pruis,- 13.50 Med. Strijdkrachten, niLVKKSCM 11, 4Ï5X Al.: 7.00 .Maaien; 7 A 5 Gymnastiek; 7.30 Morgengebed; 7.45 Af aria l6r eerc; 64)0 K-'cu-vs; 8.15 Pluk Acn dog; 9.00 Vromèonsi'iegel; 9.05 Pluk den dag; D.30 lPatersts cn pol. ber.; 9.50 Ce'lo-solc; 10X0 Symgh. ork.; 10.45 Voordracht; 11.00 Zonne bloem; 11.45 Alvzickkalcnder; 12.00 Angetus; 12.03 'Mm. uit Austr en- Afrika12XC Concert; IS.55 Zon- ncwijger; 13.00 NieuwslSJ5.Con- 'c.f.rl; .13.45/ Tooneelkykcr; 14.00 Zangspel; 15.00 KRO Kiosk; 15.15 Jonge kunstenaars;. 1545 Amerik. noviteiten;-16.80 Causerie;; 17.00 Df .Wigwam;-18.00 Dinemusiel:; 18.15 'Jcurn. -.weekoverzicht; 18.95 Ween- den dood van juffrouw Sinclair en \'t>c!ié\.mtsiek; 13X0 !s Avondsvan dan majoor. (N.B. Dit maakt ..Roger de Montgomery kwam in galop,aan, Ity stak zijn lans vooruit zonder aandacht te schenken aan het •lange .zwaard, .fiiit de Engelschman zwaaide; hij stootte hem uit het za del, - .zoodat hij op- den grond viel; Toen riep Roger, alt: „Slaat er op fn, Frans chen.de overwinning Is a3n onst" Zonder twijfel vocht Roger dapper, want-wij vinden hem terug als heer van uitgestrekte domeinen aan de grens van Gallië en als graaf V3n Shrewsburry. 'WaarsehlJnUjk beheer de hij dat gedeelte van Gallife, dat tegenwoordig bekend staat onder den naam .„Montgomery". Roger, was een veel .voorkomende mengeling van, soldaat cn man van. dc Kerk In ftet Jaar 1C03 stichtte hij do abdij van Shrewsburry. waar om heen eengeheel klooster verre". Drie dagen voor - zijn dood werd de oude," soldaat opgenomen in de Be nedictijner Orde-, De tourist van de twintigste eeuw, die de abdij bezoekt, kan er een grafsteen zien. die een riddervoor- stelt In wapenrusting, met schild en speer. De inscriptie luidt: Sir Roger Montgomery Tweede uiulercommsndant In het leger van zijn neef Willem den veroveraar ln den slag bij Hastings. De eerste van da familie Montgomery ln En geland. Een groote eer werd hem toever trouwd als leenheer over tallooze provinciën en hy werd tot graaf van Shrewsburry benoemd. Hy stichtte de kerk en dc abdij, waarin hll. als broeder üt de Orde der Uer.eclctU- nen. In he: laar MNCV overleed. Uit dezen Kloeken stamvader ls bet geslacht Montgomerygeboortig. De analen zljr. uur.juwkcurig 'en men een Robert' de Montgomery in twaalfdeeeuw Ln Schotland en m hot ber.tn van de zeventiend© eeuw begint te trek naar Let-Noorden van Ierland Een tak van de familie ves tigt zich in lt>26 in Kllkightce. Men treft Joh:» Monlgcmery. dan een Dr.vld en tenslotte bevindt men zich weer op zeker terrein met de ge- bnorto in 1723 van een Samuel Mont, gomc.-y. Samuel was eca voorspoedig han delaar in wijnen en andere geestrijke dranken *.r. Londen. In I?ï3 had hij een lor'.ul.n bjbecr.gebracht. groot ge noeg ora duizend acres land te koo- pen aan den Ndordeltken oever van LougU Foyle. Hij liet er een huis bouwen, „New Park", dat sindsdten altijd der. zete! var. de famill© Is gebleven. Om dc waardigheid van d« nieuwe domein te bevestigen voegde hij er het blazoen van dc Monlgomcrys aan toe met het devies ..lloudt stevig vast" Een arm. dlc een tar.s vast houdt. verheft zich boven een schild, lor lerli:r.erii»C aan het tournooi. waarin, een Montgomery Hendrik de Tweed© van Frankrijk met zijn lans het oog doorstak. Nog eer Samuel een geestelijke volgt den gersten op; dam komt In ISlt Robert de Montgomery, groot vader. van -den tegenwoordlgen maarschalk, ter' wereld.. Van hier a£ kan, nagegaan. -. warden welke eigen- 1 schappén geërfd werden door:' den kleinzoon- die legenhet einde "dier eeuw geboren zou worden. Robert-de Monlgomery^ de grootvader, was een streng ju ar. met gr ooi e verdiensten. Op 17-jarigen leertld verliet hij New Park 'met driehonderd pond op zak om in Indlë fortuin-te gaan zoeken. HIJ behoorde tot het soort Engel- schen. die. eenmaal ln het buiten land, zich vereenzelvigen met het door hun aangenomen „land. Als commissaris te Cawnpore onder drukt© hij. do troebelen, veroorzaakt door een gevaarlijke religieuze secte, bekend onder den naam van Thugs. Opstand. TÓEN brak in Me! 1837 do opstand uln Robert.bevond.zich toen t Lahore in Punjab en werd teli grafisch gmvaaxschuwd, dat de re bellen Dehil binnen ktvamen. De op-: stond zou zich ongetwijfeld tot La hore. uitbreiden het was slechts ;en kwestie van tijd en Robert neg het eerst toe- In zijn kwaliteit an' „Luitenant Gouverneur", der provincie nam hy het 'commando over de stad. in handen en ontwapen de het Inheemsche garnizoen. Punjab bleef zoo onder Brltsehe controle en twee jaar later werd Robert als be looning tot'ridder benoi ------ ving hij den dank van hi Hij ging voort de zestien bewoners van zijn - provincie te be-' sturen, tot op ver gevorderden leef tijd. Hij sUcrf ln het jaar 1837l en liet als voonanmste werk. een: mar meren buste achter, die zich ln», het .31inlsterle van indla" te Londen oevindt en het model irrigatie sys teem van de stad Montgomery d» tndie. Ongeveer tien joor voor den op stand had Robert de Montgomery een tweeden zoorf gekregen, te Cawnpore geboren. Het was Henry de Montgomery, de vader van Ber nard. De gcticeJe levensloop vr.n Henry de Montgomery schijnt ««.- tcckcnd tc zijn door buitengewone zachtheid en vroomheid. 7.yn vader die zijn godsdiens'plichten nauwkeu rig r.akwam, bestemde hem reeds vroeg voor dc kerk, maar men vind» bU hem een levenshouding, die verre uitgaat boven dv gewone naleving der religieuze plichten: co» diep gaand begrip voor de menschen. een goedheid cn toegeeflijkheid, die maakten, da', nog langen tyd na zijn dood over hem ir.et veel liefde ge sproken werd. Er bestaat een grooteovereenkomst tusschen den maarschalk' Montgo mery en zijn vader, maar de vader heeft zachtere oogen,; minder na drukkelijke trekken en hy heeft een Vlctortaansche statigheid en waar digheid. die mei» bij den zoon niet terug vindt, Niemand zal van Benry de Mont gomery beweren, dat hij al le le venskrachtig of harteloos zou zijn. Toch oefende .hij zfjri geheele leven een buitengewonen Invloed uit. Hen ry de Montgomery geloofde harts tochtelijk ln.' zijn k^rk en bracht ztjn leven gewetensvol ln .overeen stemming met zijn opvattingen. Toch Is er Iets, dat hem redt van \de ker kelijke gestrengheid en gevoelloos heid -de llehtelilke satirische op- -iTierkingen uit. zijn mond bevestigen ons dat en men herinnertzich eerder den minzamen en vrlende- lljken man. dan den Angllcaanschen prelaat Henry schreef goed. „ik meen te mogen zeggen", schrijft 'hij ergens, „dat Ik ben opgevoed ln een ijzeren discipline,.' die- hnast nooit ls.ver slapt. Over het fceheel genonten heeft dit systeem mij veel goed gedaan". Later nog, toen. hij dit IJzeren stel sel op zijn kinderen overbracht, bracht hij hen met klem onder het oog: ...Tullio-stammen af van een ge slacht van edelen.- Dat woord, slaat nietalleen, op verfijnde manferen. Het beteekent een nobelen et», ver fijnden geest, welke .Iedere onwaar dige of lage daad verwerpt*:. De ^vroomheid van Hcnry blijkt ol van zijn vroegste jeugd ai et» zijn gehoorzaamheid' aan een Vlctoriaan - schen en tyranieken vader wordt nooit weersproken. Naar alle waarschijnlijkheid .was hij de studie niet zeer toegewijd, maar weleeh:.hartstochtelijk lieinebber van sport. Do familie,, was rijk, Sir Robert werkt© dienrijkdomtot overdadlgen rijkdom óp New Park ln Ierland bloeide en de plaatsjes Moville en Bunnyluddle hadden zich In dc feodale 1 traditie ontplooid. Henry werd naar Harrow college gezonden, waar hij spoedig captain van het voetbal- en het cclcketteam ■werd. - Toer IUJ zich op achttlènjarigen. leeftijd voor bereid de..op de univerr sltelt van Cambridge wa? hij klaar- blijkeiljk bestemd voor een brillante carrière. Op zijn vierentwintigste; Jaar (ln 1B71V werd Henry beroepen naar de kathedraal van Chichester .cn beeon zijnkerkelijke loopbaan Omstreeks diezelfde periode had een zekere'doctor.. Farrar èen onge kend succes ln Engeland als yolks- - if- IJ AD DARWIN GELIJK f Deeg foto werd gemaakt in den dierentuin te St. Louis en verwierf'een prijs in een' fotoprijsvraag, mtuurlijk -in de klasse „Aumor". - prediker en schrijver van moralis tische boeken. Farrar, een man van strenge levensopvattingen en voor stander der geheelonthouding, begaf zich eveneens cp het terrein van dé opvoeding der jeugd. (Hij was onder wijzer geweest te Harrow en direc teur te Maribourgh). Schrijven en preeken waren zijn ïwee passies. Bij zijn godsdienstoefeningen spreidde hij een onstuimigheid ten toon, die zijn •parochianen tot geestdrift bracht en emoties ln hen opwekten als Charles Dickens tijdens diens openbare hij- ecnkomsicn- Wetdra hadden zijn boeken «en buitengewoon .succes. Hij was een der meest Belezen schrijvers en zijn „Le ven van Christus" werd een klassiek werk; Als hülDpredlker van dezen doctor Farrar kwam Henry de Montgomery in Westminster. Hij zag zich onmid dellijk geptaatst tegenover Indruk wekkende diensten en een reeks van huwelijken, ceremonieën en kerkelij ke maaltijden. Dr. Tarrer was toen in grootschcn vorm. Wanneer preekte was de abdij overvol. Ja. kwam men zitplaatsen tekort. De doctor was gastvrij en zljt» hulp predikers waren in zijn huls altijd welkom. Terwijl hij In zijn studeer vertrek onvermoeibaar werkte aar» zijn boeken on preeken. ontvingen zijn vijf bevallige dochters de gasten. Vier vanhen liuwdën met hulppre dikers van hun vader; de derde, Maud, verloofde ztch, toen zij een schoolmeisje van veertien jaar* was. met Henry Montgomery, op den achtentwintigsten Juli. van pet Jaar 1881. na Oen verloving van iwee ja ren. werd het* huwelijk tusschen Maud, die toen zestien jaar-oud wds, en de vlerenderilg-jarlge Henry in de abdij van Westminster: voltrokken In: Kensington K KA LEK GA VN EEK IN GEN ZIJN WEER .ZEEP. MODEP.N. Dir crèmekleurige jasje, gedragen over ccn glad-aansluitend model vari zwart, crêpe marocain, is er op atv gincele: wijze.mee..versierd. verwisseld voor een parochie te Saint-Mark in Kenningion, waar het minder aankwam op het volvoeren van wereldsche plichten dan op het verzorgen der behoeftlgen. Het jonge paar ging met voorbeeldige» ijver aan het werk. Belden gaven zij zich tot het uiterste in de liefdadige or gan isatjea en zij ma akten den .ftnan- cieelen toestand van de kerk weer gezond; Maud Monlgcmery. had eigenlijk nooit een Jeugd gekend. Direct uit de school volgde rij haar man In het huwelijk en de geestelijke sfeer lnKenntngton was voor-haar slechts een voortzetting' van ëeh le ven..waaraan ri] bij haar vader;reeds gewend »vas. - Londen was' In IB80 een beióng- wekkende plaats voor jong-gehuw- den- Devoorspoed van het Vlcto- rlaansche Engeland ging zijn hoogte punttegemoet en de Angllcaanschè kerk. als alle dergelijke instellingen, zoo als de troon om de Bank of En geland, genoten een. zeer groot pres tige. De Zondagsrust werd door de gelooyigen strikt ln acht genomen: geen spel, geen schouwburg, geen profane boeken. De verdere dagen der weekbruis ten van algemeen© levendigheid. Huurkoetsjes en paardetrams door kruisten de .mef gas verlichte stra ten Gilbert en Sullivan waren bui tengewoon in trek. ovenals de Music Hall en -.de bars. vwasr een .dozijn oesters het gerecht van de armen twee stuivers kostte. Dc fietsen deden hun Intrede.en drankmisbruik nam méér en meer - toe. De rijken dronken Port en Madeira bij hun overvloedige maaltijden, de armen troosten zich ln de stinkende kroeg jes. waar op uithangborden de be lofte prijkte: ..Voor twee stuivers- aangeschoten"; voor vlor stuivers: ..stumdronkcp". Whisiler had zijn I proces gewonnen tegen Ruskin, zon- i der dat ccn schok was toegebracht aan de openbare mecnlng. dat een schilderij een fotografische weer- gave moest rijn cn liefst nog een verhaaltje moest sugyereeren. Oscar Wilde begon juist naar voren te ko men cn weldra zouden .-ïlte veront waardig© moralistische krachten over hem losbreken. Het waa ccn tijd perk van ds gevestlzde regels, van de hechte* burgelljke tradities, van de folsoc.nJIjke winst en de inwen dige zelfvoldaanheid, de stilte V3n het rustige leven tus6CL.cn de orka nen van de Napoleontische oorlogen van de ncgcnt:©iuJe eeuw en de DuUsche camtjaenes van de twin tigste. Hechte positie HENRY en Maud Montgomery had den een hechte positie In- die goed georganiseerde wereld. ZIJ waren Jong en Intelligent, benoorden tot een bekende familie en ztj be hoefden slechts de door de kerk ult- xestlppelde wegen te velgen ora zich zelf en hun kinderen een waardig en arbeidzaam leven te verzekeren. De wereld lag vredig en gerieflijk voor heiu ïleu-y Montgomery was waar schijnlijk veel te bescheiden om ooit .eerzuchtige plannen voor zichzelf 'e koesteren, maar ln ieder geval zou den de starre opvattingen dlc hij van zijn religieuze plichten had en zijn dasebjksche bezigheden hem be let hebber» eeniee wereldschc ambi tie. die hij van zijn vader geërfd zuu kunnen hebben, r»8 te Jagen. HIJ wijdde zich geheel aan zljr. parochie De kinderen heten niet op zich wachten: eerst Queenie. daarna Ha rold en Donald, en hun Jonge moeder telde nauwelijks twintig Jaar. ln de zemer van 18U7 verwachtte mevrouw. Montgomery .weer een baby. Men kon ztch gerust-aan aller- let voorspellingen wagen omtrent het Vragen. karakter van dit kind. zou het de goed held van den vader vereenigen met de wilskracht van rijn móeder? Of zou het den ondernemingsgeest Van Sir Robert Montgomery paren aan de magnetische verbeeldings kracht van doctor Farrar? Men zou er 2elfs iets van den avontuurlijken geest ln kunnen zoeken, die zijn voorvader" aan het hoofd van een Invasieleger In 10CG naar Engeland had gebracht. - Het jaar 1887 was reeds een belang rijk Jaartal ln de geschiedenis van <3? familie; Sir Robert Montgomery was gestorven en Henry had de be zittingen te New Park geërfd. Er v/asnu sprake van hem ie benoe men tot bisschop van Tasmanlë. Op 17 November werd in een kamer van de pastorie, die uitzag op Kennlng- ton Oval, een vierde kind geboren: >men gaf het den naam B erasrd w Montgomery. (Wwdi vervolgd). INWONERTAL VAN NEDERLAND Naar de 10 milUoen ALS gevolg van de hoogv gebóor- tecijfers en de lage sterftecijfers stijgt de bevolking vat» Neder landsnel. Op I Januari 1940 telde Nederland 8.B34.00O inwoners, op X Januari 194G 9.Z95.M0 en op I October S.47S.OOO Ir» den loop van November ls het- inwonertal boven de 9500 009 gestegen, in 1940 zal dus de bevol king toenemen met meer dan 200.000 zielen. v. □U'blijkt uit de dezer dagen door hetCentraal Bureau voor de Statis tiek gepubliceerde cijfers. In der» loop van" de maand October 1946 bleef de daling van het geboortecijfer na den zeer hoogen top ln Mei 194fi met 28.llfi levendgeborenen (35.4 per '1000 Inwoners» onveranderd, aanhouden. In October 1946 bedroeg hel aantal levendgeborenen 22.317(27,7 per 1000). Dit cijfer ls echter nog zeer aanzien lijk, hooger dan het gemiddelde van dc maand. October ln de Jaren 19361 1939 (14.058. 19.1 per lOoo). Het totaal aantal levendgeborenen ln Januari— oefober. 1846 bedraagt 241.3M <30.8 per 10001, tegenover 147135 (20.5 per 1000) gemiddeld ln de overeenkomstige periode in 1938:39. Een verdere daling van. het geboortecijfer mag verwacht -Worden,., ondanks '.de zear boogo hu welijksfrequentie ln dc eerste ,t?en maanden van 1948.' In totaal'' werden 92.347 huwelijken gesloten (11.8 per lboo Inwoners) tegenover gemiddeld 59.041 (B.2 -per -1000)in de overeen komstige' maanden van 19S8/X939.' Gnnstlge sterfte De cijfers van de sterfte blijven gunstig. Het aantal overledenen ln Januari—October 1946 bedroeg 65.643 (8,4 per .1000 inwoners) tegenover 61.759 (8,6 per 1000 .Inwoners] jn de overeenkomstige mnanden 1936/1939. Het sterftecijfer over 1946 is echter eeflatm«rd door de niet onbelang rijke daling van het aantal overle denen van 60 Jaar en ouder, welke een gevolg lsvan de zeer hooge sterfte ln deze leeftijdsklassen ln de •laafste maanden voor de bevrijding. In de maanden JanuariOctober 1946 overleden 35.783 personen van 68 jaar en ouder tegenover gemiddeld* 37.640 ln dezelfde maanden van 183B/I9S9. Indien de voortijdige sterfte in deze leeftijdsklassen ln deeerste maan den van 1845 niet was Ingetreden, zou naar schatting het sterftecijfer tn 1846 niet 8,4 ppr KW), maar onge veer* 9,ö per 1000 hebben bedragen.' De zuigelingensterfte en de sterfte aan .tuberculose der ademhalingsor ganen In de maanden JanuariOc tober 1946 bewegen zich op het ni veau van de overeenkomstige maan-" den van I93ö/I939. De zuigelingen sterfte bedroeg 37,9 per 1000 levend geborenen (tn 1936/1937 37.3), de sterfte aan. tuberculose der .ademha lingsorganen was 3.3 per 19.000 In woners (In 1936/1939 eveneens 3.31. tKèrsty róöwtfë* Telt men de rijkbesuikerde -appel-; flappen, weelderig uitgestald ln- groote schaal op bet blanke seryeti' onder - de met gepaste vrtfiriöedigr held in buux-voortuicèn „gelezen", hulst- en dennetokken. 'nietmee,Sy rian zou men bij ons, materieel ge- TJen, van een sobere Kerstviering kunnen spreken. Gans noch kaltoen, 5 hoen noch haas sierden de .tafel v_en^ geschenken om op- te eten, aan; te,-; doen of mee te pronken gingen de^e'^ ironing niet in of uit. Nochtans leverde een onverwachte ontmoeting, eenlge uren voor. den Kerstnacht,/.;. 200 een winst op,' dat er alle reden Js van een rijk Kerstfeest te spreken. Want geschenken, die men ont- vangt, nJet ter plaatse, waar men-.; ze verwacht, kunnen zóó waardeyoiv bUJken, dat een volgehangen Kerst boom daarmee vergeleken'een be-; lacheiyk grapje ls, ij- In die voor bezinning zoo geëigen- r de uren, voorafgaande aan den nacht „schooner dan "de dagén", kan het gebeuren, dat een ernstig. mensch zich zorgen loopt te maken, gaande- dóór de stille avondstraten, langs' de verlichte huizen,, waar; het ik-zuchttg mensch dom evenwel ge-.',; anlmeerd. 't vredesfeest voorbereidt. Die ernstig gestemde'man kan zich. aftTagen,' waarheen de egocentrk sche elschen, de pretenties en de ik- 2Z!cht der stervelingen henvoerfiii zullen, gezien- de brandende havens, h die zij in deze eeuw reeds tweemaal ternauwernood ontkwamen,.; en niet-'; tegenstaande alle goede voornemens bij Kerstboomkaarsjes. En dan komt daar, terwijl Tiij ge heel alleen in het wachthuisje haar zijn tram uitziet, een wonderlijk uit gedost oud wijfje meewachten op dè' j: tram Over 't petachtig hoedje heeft., zij een sjaal geknoopt en haar bee- neij. steken in m annenl aarzen, blaar boven haar bolle frissche wangetjes. twinkelen twee heldere sterke "oogen,;; zoo vriendelijk, 200 opgewekt 'alsvan het Kerstmannetje zelf. En naeea;r groet begint ze dan rap en gezellig te praten en.te vertellen: Ja, een;j echt. familiefeest, die Kerst, overal;:' kómen de. menschen bi), e! kaar, pret-r.- tig, gezellig. Zij gaat nu naar haar;; kamertje. Ze is E8 en heelcinaaI'o3-|;; leen, kind noch kraai. Maar morgen mag ze weer komen bij haar me-j;^ vrouw, want ze gaat nog eiken dag-.; uit werken en haar mevrouw, isergls .aardig voor haar. Vanavond heeft-jze,ij) mee mogen helpen met de- voorbe-^ rélding van het feest en morgen;.Is!? ze den heelen dag van de parttt''.vnÖ«! druk natuurlijk met al diegasten,jf; maar ze is er dan toch óók by. Eii-hi thouslast vertelt ze hoe goe?«3 menschen wel voor -haar, zijnen/S: haar oogjes schitteren als van een*;, meisje, dat naar haar eerète' 'bol^ gaat; O. laatst, wasde dochter van:.; mevrouw verloofd, een reuze feest, vrij druk natuurlijk, maar ze-.tvarenl; allemaal zoo lief voor haar, nu «o?- dan mocht ze zelfs een 'poosje iü:d#|: kamer.'komen zitten, net orze';vaaj|; de familie was, dat ls toch prettig; voor een oud mensch. zég U nou* zelf. En als ze ln. oorlogstijd des avonds heelemaai naar Zuid wandelen, kreeg ze altijd menêerj^ö^ lantaarntje mee en dan was'he.thëfc'l fynste,' dat ze andere menschen»; OJ^; straat' ook behulpzaam kon^ritóU!?^ dat ding. Nu' ging 'zé dan weer; fijn, met de tram naar d'r hokkie ea Kerstfeest was toch maar wfct, pretij tig^ 'zoo met-elkaar,.... Toen kwamde tram' en zij klom er in, maar lk gaf toch maar .de voorkeur aan loopen, want ik wilde, nog even alleen zijn. met het mooie geschenk van het." Kerstvrouwtje,.'dtó: hartversterking van 100 Vs. Weet dit,; kleine groote vrouw; heb dank. de feel - - DESIDERIUS.' iffs. ï'-a; s.-f? i TUINKALENDER 37 BECE3ÖSEE Overal in 'den lande prijkt In de huiskamérs weer de statige Kerst boom. Het is de Fijnspax ol Picea excelsa, die hier algemeen als Kerst boom wordt gebruikt en voor dit doel telken, Jare bij vele duizenden uit de bosschen* wordt gehakt. Deze spar kan een hoogte van 10 b meter bereiken, soms zelfs 30 me ter. Vcor kleine tuinen komen-ze niet in aanmerking;-De hulsttakken met deroode bessen zullen op'deze. ohgen natuurlijk niet j. ontbreken; Niet Iedere hulstboom brengt echter bessen voort. Men kieze hiervoor de. „Eeshulst" (Ilex pyramidalis). Deze heeft voor de vruchtzetting geen stuifmeel van andere hulsten rioo- dig. .Het spreekttenslotte - vanzelf, dat mysterieuze mistletoe, de roode Due van Th'olfculpjes en nog' zoo vele andere bloemen en planten by de kerstverslering ook Öe aandacht .-'V S. L. tecUvëfl 1 -'(-IrrialeurUpL C£/n. a 2 vcKcuxza'u «mi L^an Door ANTHONY BERKELEY Het was- ongeveer oen uur latefv dat mijnheer Chitterwick de laatste woorden van zijn relaas neerschreef. De nalezing er van bracht hem tot de overtuiging, da: hij van dit'docu ment npg veel nut zou kun ren heb ben. Dat tiy oen buitengewoon Intelli gent en capabei rrjau moet zijn. Voor het uitwerken van een plan, waarbij een moord als zelfmoord wordt voorgesteld, maar dit zooda-* nig, dat de politie ongetwijfeld moet ontdekken toch met een moord te doen te hebben en vervolgens ge dwongen wordt, een onschuldige te. denken, ls .een combinatie van scherpzinnigheid en - durf noodig, zooals )n de historie der misdaad nog^Diet ;s. voorgekomen. Dat hij - belang moet hebben by het aantal verdachte personen, bij zonder klein.) Dat hy in contact moet hébben gestaan -met. juffrouw 'Sinclair' öl met eer. lid van haar huishouding alsmede met den. majoor. Dftt 'hij ervaring moet-hebben ge had ln het-uitbeelden van 'andere personen. (Anders had hijniet zoo gemakkelijk voor den majoor kun nen doorgaan.),V - Dathij, te oordecien naar de stem-:- door 'de ..telefoon, ..een. be schaafd 'man - moet zijn. (NJB. Dat 14) zichzelf vöor Eccles uitgaf,be wijst eens. te meer-, dat; hij van dé zaken van" den majoor op de hoogte was.).I --1 bat wy weten,hoe hy er onge veer moet uitzien, Hij moet. .een lan-; ge man zJjh, nhsschien iéts minder breed dan de majoor en In leder'ge-, val een 'haakneus hebben. Waar-- schijnlijk heeft hij rood haar (h(J kan échter een pruik gedragen heb ben) en hy is eenlge jaren jonger dan de majoor (dit is mijn eigen indruk, maar ik zou er niet op dur ven zweren). - Dat met het oog op de scherp-' zinnigheid, waarmede het geheele plan is opgesteld, een bijzonder in. genieuze method© van toediening .van het vergif en het stóppen van het buisje in juffrouw Sinclair's hand nog te ontdekken overbiyft. Dat wanneer, zooals wij hebben gezien, de moordenaar het buisje niet in' dehand van de vermoorde kan hebben gedrukt, terwijl, hy nóg onder observatie - der viei* getuigen stond, hij éveneens. een methode kan hebben gevonden om een ver giftigden koffiekop op haar tafeltje te. plaatsen; .met andere woorden: de vergiftigde kop kan evenals het buisje een valstrik geweest' zijn en het feit, dat deze vergiftigd was, behoeft nog' geenszins te bewijzen, dat. hetvergif doormiddel van dit voorwerp .werd toegediend. (ïn dit geval móet het werkelijke voorwerp ongeveer; op-hetzelfde oogenblik ver wijderd ztjn.) - - (Lieve help,, dacht mijnheèr Chit terwick.op dit punt, het wordt wel bijzonder ingewikkeld, maar werke lijk,- met zoo'n scherpzinnig brein...) Dat het geheele plan niet slechts den dood van Juf 1 rouw en* majoor Sinclair ten doel schijnt te heblien, maar boren alles de onschuld van den moordenaar moet verzekeren. Dat het motief,, van den moorde naar, tot xm toe la he; duister ge huld, waarschijnlijk gevonden kan worden door een onderzoek naar alle personen, die voordeel bij den dood van juffrouw Sinclair en haar neef zouden kunnen hebben. Dat, met het oog - op de hahdigé wijze, - waarop hij het den majoor. onmogeUi k maakt zijn. alibi te be wijzen, de moordenaar het vraag stuk, van een alibi voor zichzelf niet over het lioofd zal hebben gezien. Wfj moeten er óp bedacht zijn, dat hij een zeer, goed alibi bezit. Onopgehelderde punten; Waarom juffrouw Sinclair de af spraak, ln het Piccadillv Hotel maakte. Hoe het vergif werd '.oegedlenü. Hoe -het buisje van majoor Sin clair's vingerafdrukken werd voor zien. Hoe het buisje in de hand van de vermoorde werd gedrukt. Waarom juffrouw Goole een ver momming c raagt. HOOFDSTUK XII - Mijnheer Chitterwick sliep dien nacht, slecht, maar spijt 'van de slapelooz.e uren had hij niet Want als resultaat van al zijn geiieins kon hij tenslotte voldaan fluisteren: „Ja, dat moet de waarheid zi]n. ongetwijfeld; De moeilijkheid ls al leen nog, haar te bewijzen", Aan de ontbytlafel paste hij er echter weh voor op,. Judith en Mouse van de 200 moeizaam - ver. worven theorie op de hoogte t< brengen. Zijn voornaamste over weging daarbU w'as, dat hy niet te veel hoop wilde wekken, ómdat an ders, de teleurstelling des. te grooter zou zf]n, wanneer bf) er niet in slaagde den majoor van elke ver denking te bevrijden. Hij vertelde slechts, dat hy.niet met hen naar Dorsetshire zou terugkeeren, om dat tdj in Londen naar eeaige za ken van ondergeschikt belang een onderzoek moest instellen. Wel liet hy hun voor het vertrek nog zyn relaas lezen, waarbij hij zien af vroeg, of zij daaruit dezelfde con clusies zouden trekken, als IJjzeU gedaan had. Beiden lazen het met belangstelling en gaven toe, dat het document bij het verdere on derzoek van de grootste beteekenls zou kunnen zijn; maar hoewel ver schillende punten nog in den bree- de besproken werden, vielen noch aac Judith noch aan Monse de feiten op, die xufjnheer Chitterwick Juist zoo getroffen hadden. o .(Wordt vervólgd) Van gfoot ea kleijï mochtca wiji; waardwring önüêzvlixclea. yoorh de*:' door ons georganiseerde boottochten,'i?' enz. Hier, volgt een kleine grecp uité, do velo honderden brieven, die ómM bereikten: - Wij hebben Zondag jj, eenvan. de Parooi-bootiodhUn. meegèntnajet Afês, wij (mijn vrouwjdochtertjc': en.i tkjiï hebben een genotvollen; dpg gehgétjk Er ia maar lén wootcL voor r. „schilt/;j terend". Zoo kan iemand meircêh^ kleine beurs toch nog heërl\flc 7 ge70l nieten van een vrijen dag'. Het Zicpen, dat Het Parool op. dezen voortgaat, dan "kunnen riog vel&merKf'j sahen. genieten van da mooie 'naiviiTjr- .De tevreden 'fami', N. v. d. Wcrf^xt - ABeste Ketelbinkie, Eindelijk heb ik jou dan ook-ebna'.f heusch 'géniën en, Ketelbinkie, ifó vond het reuse fijn - hoórj Jk .levs-j '3 avonds in Het Parool met votief,\df0; moeder altijd je lotgevallen,-maar'danj} eijh het maar plaatjes en.RaftukrijjQt'iïj nooit eoo leuk al wanneer ik' je -hcuMj aehëUjk zie. En. -Ketelbinkie, wat ook.eoo mooi vond', toen i\jjdejHpëprj: nersi en AnneUes'je waa. coo mooi 'cnK' lief en Anneliesje d'r moeder 'én Jié't,:jj dienstmeisje wnren ook erg móoi.-'Zéj'j hadden mtïke mooie:klcctjès. aaMnlti'j vind jou erg-bijdehand fiber, KcfoZbig£& kie, 'want jij kon beter-dóriÊabielintjn^i die gemeen j",Knotsen Knars :të ken krijgen. Maar ik vind Bóbbél-jfp «tan ook icel een flinkemijnheérjj; een - 'echte - agent hè? Ik' heb moeder gevraagd om er"wéer%eércs'% heen te gaan. Maar moeder zegty inct -. een volgendj pr.ögramvut ga je .mdafiè- weer kykcil. Nu, - Ketelbinkie, ik. ga ■maarit- viecr^. fijn buiten spelen, en toti^ens -hdorJéi - Je-vriendinnetje":j V;-//j;AnsjeHestó/rf „Beste Ketelbinkie, ,JS Met mijn zusje en broertjes j bon ik naar het toaneélshik wezen fcÖbcp;,* Het was heel erg mooi. Ik, hoop-, '-dAt^ii cr gauw weer een tooneeZsfufc van' j komt. Hierby g eef ik V jé van een oom van my, die ook* cbonnéé'-1 «jii tc.orden J. W. K.Ferdcr^lbiB, een spoedig weerziens. 1 Hennie' GohnéJ$$i£ h - J oud lg. jaarX;* 'ressm 'van'deautonummer jprjjsvrdag3 schreef een langen brief hoar pemaakfe-n ei75diot cis volgt: - ,'ff „lk heb' nog .niet alles verteta;W' omdat ik-, alles watik beleefd- héb'V.-. nog ..niet hek kunnen-'verwërkeéjf hcbben zoo:ontzettend - veeVgezieKjCn jj' maar met ;V:nog^alsHal3dnVèMv&f^ den oni}ergètelyken. v^a^yfdie1^1l^i^ Parool ons heeft bezorgd.jRet- reuze, reuze fijn.Daag Gorrie v.'Leet

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1946 | | pagina 3