lil
ff-
EEN JAAR GLIJDT HEEN;
HET JAAR DER REACTIE
Abonnementsprijs per week si' c^nt
HIEDAMMER
UNO-atoorhcommissie neemt
Amerikaahsch plan aan
gy:
fe-
p:-.
j fe
M:
IA'-
p.y
IC/
Afscheid ir. Hupkes
Chaja Goldstein vertelt van
haar plannen
Nieuwe reizen en uitbeeldingen in het
vooruitzicht
N"
Wu
KED./EN ADM LANGE HAVEN rir'SCHTEDAM-
ADMINTSTRATIE: TELEFOON, 693»
- REDACTIE: TELEFOON 66505
PER. KWARTAAL LOSSE-NTJ1-IMER3' f 'OiOB,.
ZESDE JAARGANG NO. .304-
Horloouit
I
Veiligheidsroa"dJ:ijiget nu atoomverdrag
opstellen
De DNO-commissie voor de atoomenergie heeft In haar vergader!»}:
van gisteravond met tien stemmen voór'en^wee onthoudingen dt
Sovjet-ünie en Polen het Amerikaansche plan voor de controle oj
de atoomenergie aanvaard.
1 Hef-plan, waarvan Bar och de ont- werper Is, gaaf u liVÜ aar. dén Veilig
heldsraad, die thans het eigenlijke atoomverdrag moe£" optellen.
Vetorecht niet
y*
van; kracht
Baruchs ontwerp^bestaac utt vyi
punten en beveelt de instelling aan
van een lichaam, dat.op grond van
een voor alle Vereenigde Naties
bindendverdrag contröle 'zal ulfc-
oefenen op de .atoomenergie.' De
vijf punten zijn: dl een internatio
naal lichaam moet erop toezien,
dat de atoomenergie slechts voor
vredesdoeleinden wordt gebruikt.
(2) het recht van veto mag
niet i van kracht zijnbij het werk
van hei contróleltchaam, (3) gee.
regeermg zal contróle of inspectie
mogen verhinderen door het recht
van véto of anderszins, (4) tn het
verdrag moet worden voorzien to
de beschikking over bestaande
atoombommen en moeten middelen
worden genoemd ter vaststelling
van schendingen van de verdrags
bepalingen, (5) ln het verdrag moe
ten de straffen voor de overtreders
worden vastgesteld.
Bezwaren van Gromyko
In de inldüagzittlng had de Rus-
sische afgevaardigde Oromyko weer
2l)n bezwaren kenbaar: get aakt
ie; 'Vo*
ïmissie th»
□atnaar
Gromyk
buiten-de
ï;-'
TBOfif -SCROOP SR FOLI GÉI-
ZES alt verkoopstertje »n ten mode-
salon met klanten can standing
PAROLOSCOOP
Die Sa ar: La Sarre
EEN derde prob.eera, waarmede
Frankrijk bU dezen raaraover-
gang de «andech» trekt, is wat bet
met de Saar doet; reeds eerder bleek
dat Frankrijk zijn Duttsche nabuur-,
politiek op "n zeer orlglneele manier
en los var. andere geallieerden
'voert ook nu weer geldt zulks voor
de Soar.Verleden week heeft de
Fransche militaire gouverneur. Pier
re Koenig, tusschen de Saor en het
overige Dultschland een cordon van
1200 Fransche douanebeambten ge
legd en tegelijkertijd heeft r.lj ver
klaard: „Dit cordon beteekcm niet,
dat Frankrijk het saargebted an
nexeert of wenscht te annexeeren.
doch dat het recht wil laten weder
varen aan Frankrljks historische en
economische aanspraken".
Twaalf jaar geleden verdween de
Fransehman met de stille trom uit de
Saar.'omdat een volksstemming, wel
ke om rustig verliep door het toe
zicht dat de Rottcrdamsche Mariniers
er op hielden, met een overweldi
gende meerderheid besloot den se
paratisten «een kans te geven doch
wel aan Hitler. BOrckel. ed. Toen,
konden do Raarlandors hun vrije
meening uiten na ruim vijftien Jaar
Fransehe meesters In huts gehad te
hebben. De on-.helzlng van het r.a-
zlteme schijnt hun echter zoo slecht
-bekomen te z|J:i In Hitlers tien erg
ste Jaren; dat zij thans mei een da
gelijks toenemende meerderheid
schtjnen besloten te hebben zich met
Frankrijk te vereenigen, zij het
voorlooplg alleen r.og maar econo
misch Met andere warden: de Saar-
landors hebben een strenge veroor-
dealing uitgesproken (niet per refe
rendum I) over de wijze waarop
Britten en Amerikanen zich Dultsch-
lands economische hernnlwlkkellng
hebben gedocht en ecu vertrouwens-
motie l) Frankrijk aingtncncn
Natuurlijk maakt zich oppositie
kenbaar. Merkwairdlg genoeg he-
sterkst ln de Russische zone. die ver
van de Saar afliet. Daar hebben
Dultechc pnl'tieke partijen en dag
bladen uit vrees je-ilt. d<* "ioor de
Fran3che economische inlijving van
dc Saar Het hek van den dam is-
zoodat van nu af i. gebteds-eischcn
van Nederland. Beitste en Denemar
ken -'°i meer zijn te-ren te houden
De peblrds verbrokkeling l« begon
nen. ♦erzy de bilccnkomst .van de
Groote' vier te Moskou erger weet
te voorkomen. Kolen en olie naar
■Nederland, sircorr. naar Be-lgte, de
vitale Saor-lndu«irte voor Frankrijk-
vaarwel DJ.tschland".
De Frantchen hebben dat ecoppo-
neer beantwoord met allerlei
menschi levends voor de Saarlanders
Or vijfhonderd Fransehe cursussen
zlt'cn meer dan 12.000 Saarlanders
en allerlei strenge beoahngen voer
nlet-Saarlanders..
Fronsoh ie le.ren. terwijl reeds
K0 000 Saarlanders lid zijn van de
M rt.s. de beweging voor volledige
van de Soar met Frank
rijk De 600 000 andere s-nrlandcra
zijn nog wel geen lid, maar hoeveel
kinderen zijn duar niet bij, én: E*"
teekenden, die aanbidders waren van
Adolf den verschrikkelijke 1
WEERBERICHT
- V->y'TOEN"EMENDE WINDy
Wfv'Sïoffdrachtig1 toenemende wind. ui1
'fiftJiuldTwéBt^: tot zuid,; meest zwaar*
;';,:J.sbewolkty'ï'imet 'la^/den namiddag
jgïjjëeenlgenif regen,.•-.-."weinig -veranderlog
Jm temperatuur.
- 3-Jü'i '/.vn Op I-.4H uur; or.der 16,58 uur.
Waters tanden Rotterdam l'e- tij 10, X«
u r r2 e v j ,«3 u u r:5.y 5- y5,; y; :y-, :;y
tegen het plan
zijn meening
gen vertoonde,
moest de commissie1
wet-stellen en "de v
atoomwapens; als" uitgfoigspun! van
haar, werk nemenen zonder ver
wijl desbetreffende voorsteller bij
den VeiligheidsraaJd* Indienen. De
„internationale fnStantie",.. waarin
het plan-Barücir voofzlet, zou groo-
te bevoegdheden hébben.'maar ln
werkelUkheld. wordenJ&an déze m-
stanöe geen mogelijkheden gege
ven, deze bevoegdheden uit te, oe-
fenen. Bovendien stelde. Baruch
d-or zijn- voorstel; het recht van
veto uit te schakelen, elgenllj 5 een
herziening van het Handvest .voor,
zoo .meende de Sovjet-afgévaardlg-
Gromyko, die tot veler verwonde
ring, zijn rede ln het Engelsch had
gehouden, kreeg geen steun by de
andere afgevaardigden, die zich
alJen, met Uitzondering van dr
Lange (Polen) uitspraken voor het
Amerikaansche plan, hetgeen later
ook in de stemming tot uiting kwam
GEEN DUITSCHERS
DE SAAR BINNEN
De *Tansche autoriteiten hebben
nieuwe maatregelen ter isoleerins
van het Saargebled van de rest, van
Dultschlacd genomen. - Saarlarvdcrs
zullep het mijngebled, niet. mogen
verlaten voor; perioden van -langer
dan 72 uur.; Dultschers zullen slechts:
het Saargebled binnenkomen, wan
neer - zij verwanten of .vrienden
hebben. Bovendien moeten zij aan
strenge elüc-hen voldoeu, De twaalf
honderd - gendarmes^en douanen, 'die
toezicht houden op oé' grens tusschen
Saargebied en Dultschland, zouden.-:
naar.verluidt, order, gekregen hebben
om te vuren op personen,'"die zou
den trachten de grens clandestien te
overschrijden.. Een redfgn voor, hel.
weren van;"Duitsctaérsjr zou zijn tè
voorkomen, dal men Marken zou
binnenbreng^--met het-oog op, eyen-
tueele voordeellge inwisseling vaar
Francs,wanneer? het -Saargebted
Fran'sch zqu worden. Het uitvoeren
van at'eenkool, voedsel,kleedIng en
andere goëdêren wordt verbaden,
doch niet het i Invoeren uit, pultsch-
lend. "-'y-'-'y',"1--. .;-ij
BRITTEN BEZETTEN STAD
IN PALESTINA
Naar aanleiding van het feit dat
drie Britsche militairen door leden
van de Joodsche verzetsorganisatie
Irgoen Zwal Leoemi gegeeseld zijn,
heeft een aanzienlijke Britsche
troepenmacht de Joodsche neder-
zètting Nathan ja ln Palestina om
singeld. Elk huls werd doorzocht
teneinde degenen te vinden, die
verantwoordelijk zfjn voor het gee-
selen van den Brltschen majoor
Brett. -yv- -
Voor het Palestijnsche kustgebied
tusschen Tel Aviv en Nathanja is
voor onbepaalden- tijd een avond
klok afgekondigd.
Een woordvoerder van het Jewish
Agency heeft de g easel ing der Brit
sche militairen door leden van de
Irgoen Zwal Leoemi afgekeurd.
Tegen Duitsche
bewapening
De geallieerde bestuursraad voor
Dultschland heeft een verordening
uitgevaardigd, volgens welke fabri
catie. Invoer, uitvoer,, transport en
opslag van oorlogsmaterialen ln
Dultschland wordt verboden. ter
voorkoming van herbewapening van
het land. aldus meldi de' Britsche
nieuwsdienst in Dultschland De ver
ordening, waa op iO December door
de leden van den Raad onderteekend
Serviesgoed-artikelen
zonderbon .y
Van 1 Januari af kunnen de vol
gende artikelen zonder Inlevering
van distributiebescheiden worden
gekocht: huishoudmelkkannen, alle
maten, saladebakken, schalen, alle
maten, (spoel) kommen, met een
middellijn van 150 m.m. en meer
ronde vuurvaste schotels, - casseroles
én pastelyormen, alle maten, ovale
vuurvaste .schotels 'en; pas tel vormen,
allé maten De aandacht wordt er op
gevestigd, dat de volgende artikelen
voor zoover voorradig door den
handel reeds zónder Inlevering van
dlstrlbu tl ebesc nelden móchten wor
den verkocht; botervlootjes, brood-
en dekschalen. koffie- en theepotten,
melkkannetjes tot 1/4 liter Inhoud,
sauskommen. soepterines. suiker-,
potten. vtsch- en vleeschschoteis en
zuurschaaltjes. -
In Januari 25 textielpunten
Van doorgaans welingelichte zfjde
vernemen wij, dat hiel plan bestaat
In het hMlr van Januari 25 punten
van de te.vtlelkaart geldig te ver
klaren..,
DINSDAG 31 DECEMBER M 946;
lI:- -
By. de Hèdérlandsohe Posterijen héirseht .'dt. ïaiat&e dagen vdh het jaai
grootedrvkt t .loëgeris de vele NieuwjaarswenschéSi' welke.worden ver
zonden.
Tournooi te Hastings
De resultaten van de Maandag,
gespeelde partijen'ln de voornaam
ste afdeelingenvan het tournooi te
Hastings, eerste ronde, luiden als
vólgi:l-i-y:,•'-•-y;,fy-:>/-; y
premier sectionAlexander
(Hampstead) wJnt van Wood (Lon
den) Golombek (Londen) remise
met Abrahams (Liverpool)dr, Alt-
kêü (ex-kampioen van Schotland)
wint van Prins (Nederland)De
.partijen- Ralzman (Frankrijk.) —Gus
mundsson - (IJsland) en Janowski
(Canada)—Ür. Tartakower (Frank
rijk)' werden afgebroken.- f
•y Premier reservesection -A': O'Han
Ion - .'(kampioen: van -. Ierland) -y wlni
van'.fiWyker z*. (Nederland) r uZnoskd-
Eoréwski. (Parijs) wst van Van
Steenis (Nederland), j.-iy - r
yoPremler rresérveVsection y BTho-
b r filAWi a-poot én I ri t)',- tKt n - KAear A tri'
A'dam verwelkomt
dc Koningin
Ovatie op denvDam
Van den koepel van het palels op
den Dam ln de hoofdstad des lands
waalt sedert gistermiddag, traag
klapperend in den killen «dnterigind.
de kleurige koninklijke standaard:
het teeken. dat de Konlngih er haar
intrek heeft" genomen!
'Reeds sedert den vroegen Maan
dagmorgén bereidde Amsterdam zich
voor om haar een waardig'en harte
lijk Welkom te bereiden. Ofschoon
dé Koninginpas in den middag kon
worden verwacht; drongen reeds in
de morgenuren - telkens groepjes
nieuwsgierigen voor het palels samen
pin zichtijd:g va» een goéd plaatsje-
te vooraien.De eerewacb t bestond
uit in) bonte uniformen' gestoken
studenten, aan wie ten teeken van
hulde voor het" studentenverzen in.
'den oorlog' de eer te beurt riel. deze
'eerste wachtte. mogen .betrekken.
Ongeveer drié uur.; m den middag
werd de. vorstin aan de grens der,
gemeente by het viaduct over den
Sloterweg welkom geheètèn door den
burgemeester, van- Amsterdam, tnr'
Arn. J. d'Ailly. en ondanks het af
gelegen punt waren toch;ook hier
velen bijeengekomen/om ;van déze
gebeurtenis getuige--te zjjn. Het
dochtertje. van den burgemeestér
bood bloemen aan.
In snellen rit 'ging hét toen stad
waarts, Overallangs den weg ston-,
den de Amsterdammers geschaard
en de', rit -naar het paleis werd een
feestelijke intocht, t
Maar,.op - den Dam waar-- déme
nigte eindelijk'ha ar gevoelens in een
hartelijk huldebetoon tot uiting kon
brengen, zwol het gejuich aan. tot
een- ovatie.
Na een inspectie van dé eerewacht-
ging de vorstin het, paleis binnen,
maar de Amsterdammers op den
Dam bleven op hun post. 'En te
recht! Want'daar zwaaiden de" deu
ren van het balkon open en ver
scheen de Koningin, vergezeld van
mr. d'Ailly. En nu leek het wel, of
aan het gejuichgeen einde zou ko
men; telkens en telkens weer. weer
klonk het „Leve de Koningin!" en
getroffen door deze hartelijke hulde
betuiging, dank tè de Koningin voor
deze ontvangst.
In tegenstelling tot het yjaarlUk-
sche bezoek ln September- zal dit
verblijf van de Koningin m de hoofd
stad het karakter dragen "van 'een
tijdelijke vestiging". Het is de
wensch van de Koningin, dat de
'Amsterdammers haar geheel als hun
stadgenoole beschouwen en dat zij
in de hoofdstad éven ongestoord zaï
kunnen rijden of wandelen, als zij
in Den Haag gewend ts.
Onjuisé;bericht door
sèinfout
Slechts P.N.I. tegen
^-Ltnggadjati
Het bericht datgisteren
onder détt.y kop „baslsaccoord
- verworpenpubliceerden, blijkt
onjuist, Iïet was afkomstig van
het Fransc^é persbureau Agence
France Presse en Haar het Al
gemeen .Vaderlandseh Persbif-
reau in den namiddag- na heï
ter perise gaan vanonz< editie
roeidedeéJde, heert de. (ver-
keerdej'teist berust op een
seinfout (Öïe klaarhiykeiijk een
onjuiste vértaling len g wolge
heeft gehad).
De Juiste \oedrach.t is niet day
ne: voorlooplge républlkeinsche par
lement het bssis-aecoord verworpen
heeft, dóch ySlechts het algemeen
con gres van dé Parai Nas lonal In
donesia; die zoóals wij 'gisteren reeds
ln. onze .nieuwskolommen meldden,
niet ■achter Llhggadjail staat tenzij
eenige wijzigïngen in he: accoord
worden opgédbmen waarvan de
voornaamste /de volgende zijnI
erkenning déyiure.. en de faclovan
hei gezag defyïepübliek over Java.
Sumatra en Madpera. (2).een staat
kundige structuur van Indonesië
volgens het tiaharisMsche beginsel.
(3j een hand ymet .Nederland ir- dén
vorm 'van een.' bdndgenoo'.schap tus
schen éwee is^yèrelhe staren, (4j
afwisselende 'Békleeding van de
functie van Symbolisch hoofd der
Unie", t5) 'de.:.*$ss?giiig- vari diplo
mat iekévertegenwoordigtngeii van
.beidé; staten b\\ Bkaars regeeringen
De Vérgadëri^gy- verklaarde - ziel.
echter ten slott^-bereid zich bij de
eventueele beslissing van het KNIP
(het yoorloopig^;parlement) neer te
jlèggeh."' '-y/ y - - -i-y-
Naar aanleiding van het door
AFP gegeven Antara-bericht be
treffende een plan-Spoor verneemt
het. ANP van officieels zijde, dat
vanzelfsprekend een. dergelijk plan
niet bestaat noch; bestaan kan. Het
eenlge wat overwogen zou kunnen
zijn is, hoe de. samenwerking op
militair gebied geregeld moet wor
den ter uitwerking vari'art. 16 der
overeenkomst.'
Voorzoover bekend zal de behan
deling van hét. ontwerp-accoord
door 't KITIP in Januari geschieden.
Verplegingskosten t.b.c.-
pah'enten
De commissaris, belast met" het
toezicht, op de ziekenfondsen, heeft
verpaald, dat de tegemoetkoming m
de kosten van verpleging in een sa
natorium voor tuberculoselijders,
bedoeld, in artikel 14, onder 6, van
het Tweede Uitvoeringsbesluit van
den secretaris-generaal van het
departement van Sociale Zaken
ingevolge het ziekenfondsbesluit,
wordt bepaald op 3,—per dag.
Na een defile, dat den schelden
den presideni-direcleur der Neder-
lanösche Spoorwegen, Ir. W. Hup
kes, Maandagmiddag voor de admi
nistratiegebouwen, te Utrecht was
gebracht, kwamen de duizenden uit
het personeel om ririe uur te zamen
ln gebouw Tivoli voor een laaiste
afscheid van hun hoofdchef- Be
halve Tivoli was ook het met een
'radio-Installatie verbonden N.V.-
huis .tot ln de uiterste hoeken met
stations-, Ujn- en administratief
personeel gevuld-, Uit alle deelen
des lands waren stationschefs, ma
chinisten, kantoorbedienden en hoo-
gere ambtenaren naar Utrecht ge-,
komen, waarvoor groote organisa
torische moeilijkheden te overwin
nen waren, daar de dienst zonder
eenlge hapering voortgang moest
vinden..
Dit afscheid is geworden tot een
huldiging in groo.en stijl. Er was
een lange reeks van huldebetuigin
gen, waarbij lederen spreker slechts
een zeer beperkten tijd kon worden
toegemeten.-'. *v
De heer Biankert d^ed mededee-
itag van het feit, dat het personeel
een fonds gesticht'had om zeer be
gaafde kinderen van sjx>orpersonée!
met hun studie te helpen. Deze
stichting is het ,jx. W. Hupkes-
fonds" gedoopt. -
Een aantal personeelsleden voer
de daarna het woord, zij allen kwa
men' van hun hoogs ten chef'afscheid
nemen onder het aanbieden van
cadeaux tri een bonte verscheiden»
held.
Toen de heer Hupkes indelUk
de gelegenheid kreeg om een kor.
dankwoord* te spreken, was hi)
zichtbaar ontroerd en sprak mei
recht van een afscheid om nooi
te vergeten. Hij verklaarde tot iL
2Jjn diepste wezen ontroerd te zfji
nu hij in zön spoorwegloopbaan h
hoogste verkregen had, dat- te ver.
krijgen was nl. het vertrouwen en
vriendschap van het personeel.
Voor iedereen weer
sinaasappelen
Wederom zullen binnenkort voor
alle leeftijdsgroepen .500 gram sir
naasappelen beschikbaar worden ge
steld.. De afwikkeling van den nog
loopenden bon zal uiteraard/eerst
geschieden, doch ter voorbereiding
van de volgende verdeeling 'dient
men thans een bon bij een detail
list 'in groente, en'of fruit in' te.
leveren
Het -Centraal Disributiekamoor
heeft daarvoor aangewezen de bon-:
nen -53-7:ea 54-8 algemeen. De In
levering 'moet. plaats. hebben vóór
5 Januari.
IK wacht nog op mijn vtsa en dan 1 leden n toekomst ligt ook- een 'fotb^
ga ik'. - uit de film Fartlsanenliet. dié zb'ytn'^
-Chaja Goldsieto haait uit een map samenwerking met Paul Sehultèina y
eenlge paperassen, overeenkomsten,
waarin haar toekomstige plannen
voor een optreden ln het buitenland
nauwkeurig zijn vastgesteld en be
schreven Tusschen haar verbintenis
sen in eigen land heeft z]}'het'taaiste
Jaar al herhaaldelijk een uitstapje
over de grenzen gemaakt. Het dfkke
boek met knipsels geeft een uitvoerig
overzicht van haar. avonden, .die zij
in Antwerpen, Brussel en Parijs gaf.
Nu zal haar tournée 2lch over uitge
strekter gebied ln Europa en zelfs
daarbuiten uitstrekken.. Italië staHt
voor Januari het eerst op het pro
gramma. een toer van veertien
dagen, waarop zij In Rome. Florence,
Turijn en Milaan baar Jiddische
liederen én dansen nader tot het
Uattaansche volk zal brengen Den
zomer, zij beschouwt ddt tevens, als
haar vacauUe, hoopt ze ln zuid-
Amerika te kunnen doorbrengen. Het
contract voor een optreden ln
Buenos Aires en andere plaatsen ln
Argentinië, Brazilië, chtil én Uruguay
ir iii- orde. voor Palestina worden
bovendien voorbereidingen getroffen.
BIJ dert- mededeelingen over de
zakelljké beslommeringen schenkt,
Chaja ""-oidstelri natuurlijk, ook haar
volle aandacht aan haar repertoire
jk waardeer het vooral," zegt zü.
„dat voor deze Jiddische kunst zoo
veel belangstelling bestaat en dat zij
ook begrepen en gewaardeerd wordt.
Ik wil geen zangeres en danseres
zijn zang en dans zijn voor mij
middelen om tot uitdrukking te
brengen, wal Lk wil zeggen In de
naaste toskomst zal Ik ook hét ge
sproken woord hierin willen betrek
ken i y
Mtsschfen dat reeds binnenkort op
de avonden, die Ik hier zal geven,
daar wat van te bespeuren zal zijn.
Trouwens de functie van het decor
zal evenmin verwaarloosd worden
Wót Chaja GoldB'ein tot uitbeelding
zal brengen, zooals zij het zelf noemt,
zal ons te gelegener tijd «"órden ge
openbaard
D~h vorlgen zomer heeft zb tiaar
familie in New Vork bezocht, zij
heeft daar vroegere relaties met
bekende kunstenaars hernieuwd en
zij heeft van verschillende auteurs en
musicimoleriaal, dat zeer bruikbaar
is, meegekiegen voor het samen
stellen van haar nieuw programma
Tusschen haar .papleren over ver-
Minister-presidenr houdt
Nieuwjaarsrede
Dé minister-president, dr. 1J.
AL Beel zal Li Januari te 13.15 uur
over beide zenders van Hilversum
een nieuwjaarsrede uitspreken.
De motorslrand redding boot van de N .Z.E.EJ1. „Abraham Fock",
welke op Ameland is gestationneerd, heeft Zondag den grooten sprong
gewaagd, om £9 passagiers, die reeds 15 dagen op overtocht zaten tt
twachten, naar Ameland te brengen. Ve passagiers begeven zich. acn
boord van de „Abraham Fock'\
IET voorden tijdgenoot om het
Jaar dat wegglijdt van zijn
passend etiket te voorzien ter; ge
legenheid van zijn bijzetting tn de
historie! Pas een later'geslacht, al-
stand verkregen hebbend van wat
voor ons dé werkelijkheid van den
dag is. zal recht kunnen'doen weer
varen ook: aan hel karakter van IS48
En toch: nü wij dat jaar uitluiden is
hei als dwong een onzichtbare hand
ons tot omkeer en terugblik. Onze
geneigdheid "tot klasatficatle heef!
geen vrede met een afscheid vul
vraag eekens. Welnu «Jan: hoe was
1946T
Laat ons er. geen doekjes om
winden: geen bemoedigend taar, geen
Jaai vol beloften, geen jaar dat een
streep krijgt aan den balk der
eeuwen. Het was van wendingen en
gebeurtenissen zoo overvol, dat elke
samenvatting een -tapel onrecht be-
teekent, en bet karakter der uiteen-
li.pende feiten maakt zoowel den
pessimist als den optimisteen keuze
mogelijk die heel het beeld een
zwarte dan wel 'roze kleur geeft
Nietiemin: :elke poging om een paar
lijnen door 1936 te trekken zoowel
internationaal, als ïadonaal, levert
één,grafisch beeld op, dat door zijn
neerbuigende allure' ontmoedigt. Kei
scheldende jaar zaï mlsschleD bij den
Interen historicus als „jaar der re
actie" te boy'komen staan
EACTIE! Het woord heert voorat-
gegane actie tot onderstelling
En Inderdaad: met wat een kramp
achtigheidhebben ln 1945 de volken
dézer aarde zich geklampt aan groote
vernleuwlngsgedachten! Hoe hebben
zij, zakelijker,, nuchterder dan tn "HL
daarom niet minder harts,
tochtelljk de wonderen gehoopt van
een zich grondig en snel ln sociaal-,
Tadicaier, zin hervor nende samen
leving, van de voorspoedige geboortt
van nleuwè welvaart," van den: vlotten
sl pelloop van een hechte rechts
orde - boven- de -gemeenschap .der
volkeren.; Maar bfjhet afscheid van
1945: bewolktende- naderende buien
van- aanstormend achjerultstreven al
den blauwen hemél van de bevrijding
en I94R zag die buien zich kletterend
ontlasten boven een .wereld vol ;;van
teleurstellIngen.'y';:
- Am'ejrLka en' Tluslandde twee van
wlêry har tel Ij ke jverstaridhou dtn g hei
hèillyan;den,yvredertsfhangt;ydr«ven
Wytrekken over den drempel van 1947 met lust om
de hand aan den ploeg te slaan, den ploeg der
progressiviteit, die diepe voren trekken zal door
het aangesicht. der wereld. -
1e raken ln twee machtssferen, die, O zeker, voor de goede"orde zuiveren
elkander 'dtslultend, de sfeer schep
pen wrarln een derde wereldbrand
zou kunnen uitslaan.
De dood van Roosevelt, wiens
heengaan .aqg dagelijks als een van
*s werelds ergste vei liezen verdient
te gelden, nam den slagboom van den
weg, die voert naar een - laatste?
oplevtng van de- Amerikaansche
llberallsttsch-kapitallstische sfeer.
Naderden li) 1945 al dc teekenen
van een kop-opsleken der Ameri
kaansche reactie, 1946 zag' haar het
masker afzetten In eén feilen ver
kiezingsstrijd Liepen de republikeinen
met de zege weg, 1e ,,New Deal"
trtd ln zijn llouldatlestadlum. en al
heeft ook nü het Isolationisme geen
voet aan dén beganen grond, de
stugge moeizaamheid van alle UNO-
werk vindt ook lii gebrek aan Ame-
rikaanschen lust tot meedoen-van-
harie een stuk van haar verklaring-
REACTIE! Rusland, ln den oorlogs
brand oprecht bereid om den
binnenlandschen teugel te vieren en
de scherpte van zijn politiek dogma
tisme wat af te platten, ging ln 1946
een proces van purificatie in, gerlchi
op bijslijpen van alle wapens van
het blnnenlandsch-polltiek commu
nistlsch ideaal- Zijn mlUioenenvolk
afsluitend van de buil en wereld schept
het zijnerzijds het onbegrip, waarover
bei zich jegens zichzelf zoo bitter, en
vaak zoo gegrond, beklaagt Vérder
en vérdei komen, de twee grootsten
der grooten Amerika en Rusland, uit
elkaar té l«ggen, wijder er» wijder
gaai de kloof gapen, die de volken
scheldt, vs welker vriendschap vrede
en welvaarthun heil .noeten hopen.
En daartusschén een Europa,:.dat op
idea logische gronden, en voorts AL
naar da Uggtng van eiken staat
afzonderlijk, zijn keuze doet In ar
moede aan levend besef van een eigen
roepln* Neen, de vrede dezer wereld
ts vandaaj minder solide verzekerd
dan op den dag der oevrljdlng
Reactie! y Niet ln Amerika .■•.en - ln
Rusland, alleen! 'r Rich* gij, tneens
maar, .den ke'r'ypy éigentandyfdan
ook dóér^tnyi94B«nygolf vafi achter.'
alle
en berechten wij dapper voort, .maar
wtj weten dén slag verloren: 1946
heefi ons' den triomf antelij ken terug,
keer, het onsmakelijke'goedpraien der
oorlogshoudtng. Ja soms den brutalen
schadevergoedtngselsch van too me-
nlgeh eenling, van zoo menige groep
en instelling op het vaderlandse!»
tooneel gebracht.
Daar zltteo zij weer op het ge
stoelte der eere. i de menschen, die
den rug zoo diep wisten te krommen
voor den vijand en zijn macht; daar
spreken' zil weer recht, daar drukken
zij we«-r kranten- En tn duizenden
vooral Jonge harten "bloédt, stlllekens,
die 'onheelbare wond van de ge
dachte, dat het dus tóch' allemaal
,;voor niks" is geweest
Reactie i Hoe siak zü den kop
omhoog vóór, tn. na .de verkie
zingen die 1946 ons bracht en
die tn 1945 zooveel-meer progressivi
teit zouten hebben opgeleverd. Hoe
angstig zag het er In die weken ul1
voordat zwaarste aller Nederland-
'sche problemen, het Indonesische
Dankbaar, diep dankbaar, zijn, wij
voor de stout moedigheid, waarmece
de Regeering, gevolgd door h« par
lement. de basis-overeenkomst van
Cheribon heeft sanvaaixl.
Maar laat ons oprecht zlju door te
erkennen; dat hier sprake is van
een tlciaat der'realiteit, dai stérker
is gebleken dat de wensen om. tot
zéér hoogen prijs vas1 te.' houden
aan. een niet meer hanteerbaren
vorm. van de Rijksverband-gedachte
Van harte Is het niet overal gégBan!
Waakzaamheid tot hetuiterste.
blijft geboden. Als niet bepaalden
poiltleken groepen een crisls-nu zoo
onwenschelijk hac geschenen, wie
weet hadden ztj hei er op aan laten
komen f De progressiviteit, de uit
de diepte eener maatschappelijke
bewogenheid wellende bedoelen wtj.
ach, zU kanvoorloopig nog op een
'tbeoschóie'.lje .of 'n een vingerhoed.
Het geschoorvoetmet de,r socialisa
tie, het ^zachi .gesol met radio en.
cultuurpolitiek., bei belijnen van ti
mer Word) gevolgd door de beschik
baarstelling, van het er voor noodlge
appBreat -~.dat alles ls reactionnal-
re rimpeling in den ondiepen vijver
van ds Nederlandseh# progressivi
teit..-: v.
Reactie i. zjj waart ovér het too-
neel van 1946 sla een spook
verschijning, die met het vor
deren van den tijd ateeds scherper
gedaante aanneemt. ZIJ sluipt door
de Regeerlngsbureeux en de militai
re sfafkwariteren, rij vindt baar
wegen naar dag- en weekbladen, zij
doortrekt den geest van allerlei
voorlichting, xlj ondermijnt hei toe-
komstvèrtrouwen van de massa.
En nu kunnen wy. stellig, óp van
alles en nog wai gaan stoffen en
pochen. Op een lichte verbetering
van salarissen ln overheidsdienst, op
een dankbaar, stemmende verlich
ting van de zorgen van wie oud en
arm zijn, op een financieel beleid
cat voor een knauw van de souvé-
relnlteit van den rijkaard niet te
rugdeinst, op den aanloop tot een
enkelen maatregel van voorzichtige
socialiseering Zeker, dat kunnen
wij en wij zouden nlei graag on
dankbaar schijnen voor het goede
dat hetstervende Jaar nalaat.
Maar zelfs niet dien éénen Oude
jaarsavond willen wij de geestver
schijning uit ons richt verliezen, die
wij als hoofdrolspeler van 1946 aan
één stuk door over 't tooncèl zagen
beenen Neen, de reactie Is gesigna
leerd en zij blijft gesignaleerd Wij
willen' niet bang zijn om haar rechi
tn de óogen te'; zien en den hand
schoen op te; rapen, dien, zij ons
achteloos toegooit
trekken over den drempel
van 2947 met lust om de hand
aan den ploeg te slaan; aan.
den ploeg der progressiviteit, die
a'lepe voren y trekken zal door het
aangezicht der wereid Schouder aan;
schouder (willen, vvdj staan om de
samenleving te vernieuwen: naar de
maatstaven van de in ons; branden-
'üe' maatschoppeltlke Idealen. Én ons
omzien .op Oudejaarsavond, oogen-
bllkswerk maar. doet ons de tanden
vaster opelkaar zetten en ons de
belofte hernieuwen..,die wij dwars:
door vijf Jaar oorlog heen droegen
deze wereld te toen herrijzen, In.
grootcr vrijheid, in grooter men-
schelijkheld, tn grooter gerechtigheid
dan ooit leefden- ln de wereld die
ln 1MB ineen ls geslort.
en. Koos van der Griend, ln .Fai^s'yy l
maakte De film te gereed Deéfcunj^'l
digen houden zich nog met hetpro^c;'"
bleem van den klank bertg
wil cl- film pas rieni-yatey zeyV;
geheel voltooid ls",;-zegr .zij/V^Ik^an':^
me er, voorat ookwat de kleur, bé- y;
treft, geen voorstelling van": mafcen^J|
Chaj'a Goldstein in "yersclUlt«ii(|^
nieuwe gedaanten zalbinnen'eenlgèy:
maanden voor ons verschijnen 'y-v;;
Domcla Nieuwenhuis'
nagedachtenis
gehuldigd
Zooals" wij gisteren berlchtten.
hét vandaag honderd jaar géledériy
dat de pionier van de arbBidëtsbe^i(l|
weging, Ferdinand Domela ;Niéu(i
wenhuis het levenslicht 8anschoüy)-;||l
ie 1
Dat- ülj nog niet ia vergeteri,ybe-'ijj
wees de overgroote belangstelling^
voor de herdenkingsbüeenkomst;
Zondagmorgen in dé hoófdsiw^
werd gehouden to .de groote zaaha
van irKrasnapolsky", die. te
bleek, om allen, van hetode; éri; yer5|
gekomen, een plaats te biedeni
Wie mocht denken, dat het aUéen
diegenen waren, die den grijzen 'yj
voorvechter van het socialisme: perk^"
soonlljk hebben gekend,, die naary
deze vergadering, stroomden,heeft
het mis: er waren er honderdeiLj?
div hem nooit hebben kunnen ztóp;y;
maar voor wie de. naam Domela
Nieuwenhuis toch. meer beteekentW
dan een naam alleen. Het 'Warén§
de Nederlandsche Bond van Vrije'; y
Socialisten, de JGOB, de groepenyy
rondom de „Vrije Socialist" err -de
Zaansche Vredesvereenl gingen, ydiéyf
gezamenlijk deze herdenkinghaddi,:
der georganiseerd. Uit hun TnlddeB;i>v
kwamen ook de sprekers, die, ieder-?,
op hun wijze, den evpfédikant hert'.y'
dachten: de heeren C. Bonnet, ll'jt
J. Bot, G. Rijnders, J. Kaatv eny;
mevr. Boogaards (van de y
Jeugdbeweging). Zij hèrdachfca^||
Domela Nieuwenhuis, den - strijder,^;!
den apostel, den profeet, dën.m^B|"
die leefde naar zijn beginselen;^;
toornende van den kansel envheM;
podium af, ten strijde trekkendel|
tegen onrecht en - onderdrukk'ng.
ten slotte ln zijn vurig idealisme^
de massa van zijn volgelingen ve%3g-|
liezend om te sterven als een;;eea||s
Zflim, vergeten man, -die Ariit^r
mindeT eenzaam en minder;
ten ;wasr^daiT';.hü ,zelf u
en ""-wieiur- stoflelOfcu'ofS.
grave ls'gedragen in;iëgenwodrjÖ3
held van duizenden ^ner^yeïeer^
ders. V'V
Frankrijk bestelf schepen
in .Nederland
De N.V. Kon. Mjj. ,^>e £chelde'.'-|
en deCom. van der GIe5sen ,en|
Zonen Scheepswerven ;heblwn;CyaSl
de Compagnie Generale Transatlan-t
tlque - te Parijs opdracht gekregen^
voor den bouw van resp. twee
peh Sh één schip van hetzelfde type;^
Het ri)a drie enkelschroefmotor-'l
vrachtschepen van 7500 ton draag-M
vermogy.n elk. De schepen zullen
worden gebouwd volgens ontwerp
van de N.V. Kon. Mij. ,,De Schelde".f
zy zullen een lengtehebben yan^
140 meter, een breedte van :18.25y|
meter en een hoogte van 11.10,
ter tot het shelterdak. Zf) zljn'.uit-i|"
gerust met koelruimten voor fruit:én|::
vriesruimten voor visch. 'Behaive'y
voor het laden van stukgoederen,^
zijn zy ook geschikt voor het;ver-y?
voer van katoen en graan. De mo-^
torinstallatie: zal voor ieder schip uit
twee dieselmotoren van 3500 a,P.K:;V
elk bestaan. De motoren- vauyhëtifc
schip, dat by Com. van der Gies-;
sen op stapel komt', zullen gebouwd-i
worden door Werkspoor te Amster^
dam. De schepen zullen wordenaf#y
geleverd medio 1948. "r"
Hulpbesteller met langeS|^|
vingers
Hoewel het aantal diefstallen' uitvy
postpakketten snds den oorlog be-'
langrljk is verminderd, acht. de
litie het toch raadzaam nu en dan|i
eéns plotseling tot het foulüeeren"
van postbeambten over te gaan;'rt
teneinde het kwaad zoo mógeJljky-)
definitief uit te roeien. Zaterdagff
heeft zij op deze wijze 'den:'.'48-11
jarigen hulpbes teller P, van "öëryp||5
die werkzaam was ln de P.TT.';
loods aan de Waalhaven, ,,betrapt.y&
Hij was.in herbezit van acht pak»»:
jes sigaretten, die hij uit. póstpakSf
ketjes had weggenomen. Bij 'huis-y
zoeking werden nog drie vmlpen-".
houders, een vulpotlood en.'nnf|:ï^
öere tabakswaren gevonden,allés.":
uit postpakketjes geroofd.- De mam-
is naar het huis van bewaring:ovarii
gebracht. y.-.
jeugdschaakfournooi
Lunteren
Honderden Leerlingen van mlddéKW?)!
bare scholen uSi alle üeeien des;.Iapé«M
zullen Hkaar ln de week vari;::8^T|#
Januari a.s. te Lunleren antmoetenpf
ln eer, schaaktournool, waarvan, hetyijB
clubkampioenschap van Nederlandyde'ij|f
inze; vormt, De Amersfoortsche,;;,'I
H.BS.-club ls de orgaiTtsBtricél'v^njSivSi
deze mdssa-kamp, die uiteraard
eerstw plaats de - beoefening.-lv '<fëï§^I
schaaksport ten doel heef
bovendien streeft- uaar verbrêèdlng^l
en verdieping' van het
sct.en de middelbare scholen (IniolS^
tand Ate wedstrijdleider fungeert
Amersfoortsche schaker y
chord. 'Donderdag, 2 Januarllycd^MJ
avonds 8.30 uur, zal hét - tournooi^lna&f
de zalen van hotel Floor - ottlciëél$|J
geopend worden doorden burgei^
meester van Ede. den heerI
Boot Oe deelnemers;, worder»p- xedI
re nde:' hunverb 11] tl* ihfb'uritérè^dë^ê®
genutsvest .ln' de feugdheiberg, '"deels#
_to lj yiwriiculierettS^'Sïëidirt^
tcuTriooi 4- hee. i vof tealotcn;
wedstrijdény overdag
voor-' gezélUgê l>'vaneny'v^arbpschrdtt^
voory gezeU1ge> bUe^kdmatetó^aafoj»^
ook y'l het
