a
saaasaK»
MPMi
mÊËÊÊM
AMERIKAAN, EEN GEBOREN SPELER
éSÊmÊ®**
Grootste spel is thans de bouw
en grondspeculatie
.mi
IMS»
ias
ÜH
:i£J:
Amerika wil ook graag goede
buitetiiandsche films zien
Je moet maar weten wat de
„derma" is
si
Arcnitect Fiedderus in Amerika (ill)
PRB
HET zal interessant ?riJn om.otcr 5P Jaar de nieuwe wereld weer ie
zien. Dote zal dan haar eigen „gelaat" hebben en Europa zaJ het
*yne ér niet In terog kunnen'vinden. Voorlooplg Is alles'nog- bU hel oude.
Ik doorkrui* de stad d&geiyks en praat, praat met ledereen. met archi
tecten. tnet stedebotrwkondigen, nut artielders langs den waterkant, met
winkelbedienden en een oud Vrouwtje op de feny-boot. Want de
meiwch fe maat van alle dingen en niet de koppenmaat van een bak
steen. zooals wij in het bouwvak zoo vaak denken. Mtfn gids Is ccd mil-
lJcnnalr. Weinig lieden die zoo gelukkig zijn om tegen een dcrgeJijken
•fld* aan tc blunderen.
Overheid krijgt- geen
kans goede steden
te bouwen
DAT kwam zoo. Een. lief nichtje
dat we nog nooit gezien hadden,
kwam ons van de boot halen. Dat
- nichtje dacht,'datveen archi eet uit
'Europa een welvarénd man zou zijn
met veel bagage. - zy reed in een
Buick, maarhaarwerkgeverh ad
eeneroote Cadillac. Samen zouden
>:/?ri}/de-: bagage,,-wel kunnen stuwen..
//g-JToen jnjjn vrouw.en ik dus de loop-
plankafkwamen, stonden.; detwee
-r* gxoo!e wagens op ons poover city-
bagje te wachtenen zoo leerde ik
- JaloeV VanöerpSate kenneni-:7&
HU is een van de velen Zestig
jaar. geleden,'als. kind inn drie Jaar,'
'lr bU aan de hand van een Frie-
schen -boerenarbeJder, r? z*n A vader
r hier aan wal gestapt. Zijn vader be
zat, toen, 4 dollars.-: Jake heeft nu
ettelijke tonnen op allerlei tnogeüj^.
ke en onmogelijke: manieren', ver
diend.' De eerste wereldoorlog'heeft
hem de les geleerd en hem er bo-
venopgebracht; de tweede beeft
- hem tot'den top gevoerd,, dien alle
.Amerikanen als bereikbaar Ideaal
zien.
Door hem kom ik in kringen, die
mU loeren,- 'dat een groot profeet
;ln eigen land 'niet geliefd was!? Die
profeet was Franklin D.' Roosevelt.
-Men heeft myn vereering voor de
zen mensch danig gekwetst Nu nog,
lang. na zijn dood en ook na -de 5
Nov.-verklezlngen,duurt", be/fluis1
teroampagnevoorh In alle lagen van
de bevolking. HU 'zou een dictator
geweest;zijn, die de wet heeft!ver-,
kracht met wettige en onwettige
middelen; hij zxju het land aan; den
rand van den afgrond "hebben ge-
bracht en het in den oorlog hebben
geatort. Om zijn.-:doodhangt!- een
- luguber waas. ?-. Niemand zouz'n
levenlooze lichaam. meer hebben ge
zien. en het 'te in alle stilte begra
ven.' Zelfmoord? Moord? Zoo rod-.
delfc de goegemeen'evoort,rustig ;,'t
grooteche/beeM".bezwadderend van
een onzer -grootste wereldburgers,
een man, die zijn volk Jaren.vooruit
was m .visie en-handeling.
ProvSncioHsmc, ook,
ir Amerika
ZEKER, er rijn genoeg anderen
Maar ln bet ven» Westen en In
het Oos en heb lk van de honderd
menschen. die lk sprak, zeker tach
tig afkeurend hooren spreken over
F. D. R. Toeval? Hoe komt dat?
Omdat ran de 140.000.000 Amerika
nen. d!e de continent bevoleen,
A 130.000.000_ geclassificeerd;' kiuu
.wordenmet: wat Jéen 'stedeling, ten
onrechte, provincialisme noemt. Dit
is het cenige woord, dat in ons taal
begrip een weinig mijn bedoeling
benadert. Bekrompenheid ls het
aeker niet. Tot -ln het kleinste gat
vindt men een onbekrompenheid en
Interesse voor alle gebieden van het
leven, die ver uit gaat boven die
van TJietJulkstradorp of Staznmer-
veen om maar een synoniem te
geven; maar toch, het moet gezegd
worden, kijkt de groot» massa van
dit. volk niet verder .dan eigen neus
lang is en. wat erger is, dan eigen
poremonnale. Wie uwer - zonder
zonde ls, werpe den eersten steen'.
Zoo heeft men dus de welvaarte--
golf. die het gevolg waf van - den
oorlog, als - vanzelfsprekend aan
vaard. maar de noodzakelijke beper
kingen, prijsstijgingen, belemmerin
gen van de veelgeprezen - vrijheid,
prijsregelingen, verhooging van be
lastingen on nationale schulden op
een weegschaal geworpen, waarbij
iuen vergeet,'op de andere schaal de
vergroo'ing van de internationale
macht. Invloeden, productie en de
toekomstige revenuen daarvan op te
zetten. Zoo ls - de schaal naar de
ontevredenheid overgeslagen.
"SsWSiE
ONZE HANDEL MET
DUITSCHLAND
Geen sprake van herstel'in den
vooroorlogschen omvang
Tijdens het gisteren te 's-Gra-
venhage gehouden congres van
j-^.de algemeene katholieke/werk-
■/- geversvèreeniging heeft dr. Hi
M. Hlrscnfeld een lezing gehou-
den over: ;,Hét-ecónomisc$i pro-
bleem Duitschland".
"In deze rede heeft dr. Hirsch-
feld er met nadruk op gewezen,
daty al krijgen wij straks de
grootst mogelijke .roedewerking
der geallieerden, er dan toch
geen sprake meer za|< zijn van
eenherstel vanhet handelsver
keer, ln z^n vooroorlogachen
omvang. Toch. meende de spre
ker, dat er noghoopgevende
factoren zUn,die niet uitge-
schakéld kunnen worden.
Duitschland is onze buurman en
.wij beschikken nog steeds over
de monding, van den RUn.
De handelsverhoudingen tns-
schen de. twee landen zullen
evenwel geheel opnieuw moeten.
Aytyorden opgebotmd.
Voor de Nederlandsche eeono-
^•inie.Aza,g;-.deiheer>Hlrachfeld.i'4n
dé -toekomst- belangrijke' pers-
péctieven, wanneer,pvereen-
kömstlg i hét memorandum, van
de. NedeHandsche Tegëerlng: van
.Novembe r;:| 19 46," desteenkolen-
fbasis van ons land wordt ver-
groot: Indien de'gevraagde-xnljn-
i"'concessies; aan;' ons land - worden
gegeven, 'dan kan ^een .aan-
.;.A,tal-kc)leninlJnen'. binnen de Ne-
a4^deriaridsbheS economisch©sfeer
■a; wordengebracht.; De-gevraagde
n'en.produceeren-.TOmlllioèh
^/ton/steenkolen per jaar.; Wel .is
r^de" -producties'lnC--deze mijnen
tlia.hstot25ar;vanhetvoor-.
!|';oorlogsche ntyeaü'gëdaald;' maar
,^dé:%^rèrigstpial^zekéi^stjjgèh^
-wanneerN ed erland /de.-'ex'ploita-'
If.tlë-zelftér- handrieëmt;>;-rï.;^
De verwezenlijkihg'-ivan;de;ge-,
Ifsteldé;: Nederlandsche werl angens
acht; ^drvA'-Hirschf eld J hetviiitr;
Cïgangspunt: van een.werderè^töe-:
k industrie.'v^vWljf' '-kuhnen^o niet
^■wachtenAlop1 ii/h'et yherstel'ivan
S'Diritsche Jlndustrleëh.;
Een Amerikaan U een geboren
speler. S'.ech s lieden, die een spel
durven wagen, zijn hier eeuwen lang
binnengetrokken en In' lange stille
avonden. In „cover-ed-wagon*'', :n
blokliUtten, in „gold-rash" dorpen
en later..in grooteren stijl door As-'
»ors. Morgans. Mellons en Rocke-'
fellers is deze bchoehe aan groot
rpcl nog vers erkt. Met speelkaar-
ien. met spoorlijnen of met- vaste
goedere»y Niet-met/Idealen. A^ een
Amerikaan', dan ook naar Je beroep
vraagt,-zegt;:- hU„Wha'.Is your
game 1 ".'„Wal:'is je spelen;hij ls
niet in hét minst verwonderd, als
'ik"'antwoord;'dat lk ln de; „Town-
plannlzig-business" ben, zoóals mün
vriend en gids Jake in de':>je* Iring-
business''AisHU leeftnamelyk stil.
Zoo spelen de groote arbeiders
organisaties - ook hun. „spel". Een
spel, dat; weinig met Idealisme „van
doen. heeft.'Dat gebaseerd Is' op hé<-
»pet van - het' kapitalisme; en dat" ge
bruik": maakt van dezelfd emiddelen
Daarom .heeft... het Amerikaanscöe
volk. op 5 November 1946 de kaar cn
opnieuw, geschud .en begint.een an
der spel. Geen nieuw spel falleen
maar een ander,, met andere en de
zelfde menschen en dezelfde kaar
ten.
\Hetv. groots te, ..spel"
HET ls niet zoo. bekend in de
■lage rianderil;: maar het ^groo'sië
spel in de U.S.A. ls- dat 'van de
filosofie/over 15 of 30 Jaar wel weé1.
aai ancien komen.
De architectuur is
functioneel
DE architectuur ls ook niet be-
langrtjk..zij ls mét-veel--me er.
dan functioneel 'Het voor Amerika
■zoo'belangrijke; ls, .dat hier voor de
tweede maal In de historie'van New.
-fork en van een zUde, die zlchxal-
tljdmet/kracht tegen ordening/ver-
zette, een. Initiatiefordt' genomen,
dat weliswaar geen ordening tot doel
heeft (het doel ls nog s'etds en al
leen geld verdienen), maar dat toch
beseft.-dat economie door orden mg
gediend kan zijn. dat de harmonie
van een geheel te deelen tot profijt
ls en omgekeerd. Met (Ut Initiatief,
wordt het In een vrije en chaotische,
wereld mogelijk om s'.edebouw to
bedrijven .-wil voor ons - zeggen':;; een
er in Amerika geen .voorbeelden zijn
van .- goeden sredebouw.maar.- het:
feit, dat j.Amerika geen onteigening
kent,maakte: tot. dusver van leder
groot: plan een farce - Enstedebouw
bedrven wil voor onszeggeneen
gebouw óf een groep .gebouwen of.
een deel van 'een stad zoo- órdpnen
en groepeefen. dat - de cültareeJe.
functloneele aïs wel de commer-
cleële waarde van een dergelijk ob
ject of! stadsdeel ln leng'en van
laren gewaarborgdIs.
Merkwaardigvoor ons is dat, wat
hlef: :';hoofdzakelUk; geschiedt ;-op
grond van commercleele welvaart
die resultaten zeker maakt,ln óiy
land gepoogd, wordt, uit; commer-;
cieelen nood.Rotterdam, Axnsterr
dam en -Den :Haag trach'en door
middel van dergelijke, zijhet'! klei
nere projecten.- te komentot een
bundeling van /krachtenenhetls
goed-te weten, dat in de wereld de
gedachten over- een welslagen opti-,
mirilwlf zijn. -zU het dan op, .ver
schillende gronden.' De .architect.die
een dergelijke opdracht:.^ verwerft,
moge -DeenA benijdenswaardigman
rijn, de bouwkunst word1 zelden door
«>en dergelijk prolec' gediend, omdat
het zeer! steï-ke hapderi moeten zijn,
willenrit een' dergelijke opgave tot.
bouwkunst; verheffen. r-k
/.V AM ERIK A 1 Onder grundsch er ellende trottoirs verbindenlift
outobusstotion niet het spoorwegstation* en de ondergrondsche. Zij
gcan longaaam genoeg om de e'ologcs goed te kunnen zien en er al
te stappen oyn te gaan „winkelen*';
bouw- en grondspeculanten..In dol
lars uitgedrukt, hebben rij heb leeu-
vrenaandeelf.to (.-den^handel. Rea!-
es taté-people ^'wexden tzy genoemd
en zy zün de glorie en de pest.van
dit-land De glorie, omdat dit genus
mannen oplevert met groote onder
nemingslus: en durf. De glorie, om
dat deze mannen de kracht en het
initiatief bezitten, - dat steden groot
en welvarend maakt en onder
nemingen doet slagen.
De pest, omdat door hun politie-
ken cn flnanc!eelen invloed de over
heid geen kans krijgt om goeo'e
steden te bouwen, onteigening van
gronden doorte voeren en bespre
kingen op bepaalde bouwgronden te
leggen. Het waardevolle berit. van
den een kan daardoor worden aan
getast' door den ander. 'I 'S
In New York/rijn de groote man
ui op dit gebied Dowling .en
Zeckendorf. Mannen, die een neus
hebben voor. een ..good commercial
site", een stuk* grond waar geld 1D_
zit.
Een van de in'.eressanlste bouw-'
werken, die in New York binnen
kort ondernomen zuilen worden, ls
Zerkendorf's Flushing. Project, met
den bouw waarvan in 1041 zal wor
den begonnen en dat ln 1950 gereed
moet- rijn. Een eerste bouwcredlet
van 35.000.000 dollar ls reeds ver-
Strekt;.
Ideaal gelegen tusschcn bushaliej
spoorweg en treins.'atlons en be
diend door een netwerk van au'o-
snclwegcn ls een terrein aangekocht
met een oppervlakte van 23 acres.
Het project omvat een warenhuis,
dne kantoorgebouwen, een theater
voor 5000 bezoekers en zeven blok
ken winkels; bereikbaar over „air
conditioned" trottolrs-roulan's, ter
wijl; er op de daken.parkeergelegen
heid ls voor 5000 auto's.: Een veel
belovend novum inleen .stad,v waar
een. hopeloos tekon aan parkeer-
ruim!» ls en momenteel al een dol
lar per keer betaald wordt!voor een
parkeerplaats.
Voorts zijn nog geprojecteerd^een
warenhuis voorpostorders, een
eenheldsprijzcnratoariJm een maga
zijn voor voedingsmiddelen (super
market), een serriceatatlon, een.
dancing, 'een rolschaatsenbaan cn
een kegethalL De belangrijkheid van
dit object ls niet gelegen ln de kos
ten, die 50.000.000 dollar bedragen.
Waar de JaarliJksche opbrengst
6.250.000dollar zal zijn, te the com
plex binnen tien jaar afgeschreven
en kan er. gezien de New Yorkzche
Snellere b éhajii d e H rig v an
p: gratie verzoeken gevraagd
Zal. in de toekomst eenapoèdlge
afdoening van' gratieverzoeken/yaa
of - voor ter dood 'veroordeelden ge
schieden?. zoo besluit de.heer Don-
k e r (P.v.d^.) een reeks vragen
aan den minister van Justitie om
trent deze materie. -
De heer Donker verzoekt meer in.
het'bijzonder om een. uiteenzetting
omtrent; den .tyd. dien de Byzon-
dere Raad van Cassatievoor het
gevenvan: zyri adviezen noodig
heeft:en omtrent;den tijd dlenyde
verdere afwikkeling der. verzoeken
op-hetdepartement heeft- gevor
derd, HU .vraagt-voorts of c-n wan
neer algemeene richtlijden voor-het'
gratiebeleid rijn vastgesteld en of
de minister van den Inhoud daar
van mededeellng v il doen.
Soestdijk ontving zesduizend
telegrammen
u:Ter selegenhêid van de 'geboor;e
van. Prinses Marijke stroomden- 'n
het: postkantoortje te Soestdijk de-
telegrammen binnen/ Nu de grpo!-;
ste drukte w*el voorbij is, kange-"
zegd worden, dat ongeveer zesdui
zend telegrammen .uit. binnen. - eri
buitenland' near paleis Soestdijk
werdenverzonden.
PRIjZEN IN FRANKRIJK
OPNIEUW OMLAAG
Paul Ramariier, de Fransche 'mi
nisterpresident, heeft in een radio
rede met Ingang van, Woensdag
opnieuw een prijsverlaging van vijf
procent 'voor vrijwel -alle artikelen
aangekondigd. De verlaging zal
zelfs worden toegepast, indien de
verkoopsprijs lager dan de Inkoops
prijs zou komen te liggen.
Een'echt vrouwelijke;huisjapon.van,witte, met goud bedrukte crepe. Zijr
dóet aan- hei Empire denken' mei 'den rüimen. van 'ónderen gerimpetden
rok; .waar twee siroóken onderuit komen, eindigend een'- sleepje.; Ve'
'■.vóórkant isseer'eenvoudig, glad, niet revers en knoopen.
FILMINDUSTRIE DER V.S.- HEEFT EEN
VEER MOETEN LATEN
IEDER jaar worden door de Amerikaansche Motion Picture Acade-
my;lla totaal zestien prijzen uit geloofd voor: de beste füm! van het
jaar,ydé bestemannelijke en -vro uweiyke hoofdrol de besteregie-
prestatie' etc. Deze prijs ..bestaat u it eèn gestyleerd zilveren beeldje,
dat ln.-de flhnstad- de bljnaain „Oscar" heeft-gekregen.
1 „Brief encounter"
beste film
•riDe toewijzing geschiedt door één
jury,:;aan de hand van stemmen,'
uitgebracht door ruim11.000 per
sonen :dle !ln het fürnbedrijl.;werk
zaam'rijn. De beslissende, tweede
stemming" geschiedtdaarna door
1600 leden van de Motion Picture
Academy. De definitieve uitslag' zal
13 Maart bekend worden gemaakt,'
doch. thans zito: reeds de namen!;van
films en personen: bekend gemaakt,
die na eersto r stemmingwerden
voorgedragen voor toekenning van.
een.Oscari'. Hieruit ls reeds' ge-
bleken, dat de Amerikaansche! filmi
industrie een belangrijke' veer heeft,
moeten laten ln haar strijd .tegen de
buiténlandsche Er /werden
stemmen uitgebracht op Russische,
Fransche, Engelsche en Italiaan-
sche.i films, en tien van de. zestien
verschillende categorieën bevatten
buitenlandsche filmsdié lnVprin-"
clpe candidaat zijn voor. een
_j
Engeland favoriet
-vDeEngélsche films,'die) hef'
/-laatste jaar een zeer groot suc
ces ln de Ver. Staten .behaal
den, domlneeren onder de bui-
tenlandsche gegadigden. Deu!'i
Engelsche film ,3rlef Encoun--
ter (j.Het laatste; rendez-vous'ri
van Noel Coward)te candidaat
- voor een prijs ia drieVerschil-
- lendécategorieën,en!, v,Henry!.;
in^twee; .Laurence Olivier,. de-V|
vertolker- van de hwfróiK'pok -;
bekend uit „Rebecca'.'. 'voor^de
beste mannelijke hoofdrol.
Als Candidate voor,dé beste'/vrou-
weiyke hoofdrolwerd' onder meer
gekozen: Celia Johnson,- voor, haar
werk in :i„ BriefEncounter'-'./ Deze
film wordt tevens genoemd ln de
categorieën voor beste regle-l resta-
tle (regisseurwas,1. David Lean), en
in de categorie voor het' béste - see-;
nario (geschreven door Dayld Lean
er! Anthony Havelock-Allai): v;
Ook h" uit 3lljkt st s dui
delijker, dat het filmpubliek in
de Ver Staten meer en meer
een, „goede"; film prefereert bo-,
ven een product van eigen bo-
öem.
Andere candidaten in de fcatego-
rie van het beste scenario. 2ijn:
Sergei Ami dei samen met F. Fol-
llnl voor. de Itallaansche film „De
open Stad". Het. Is opvallend, dat
e' geen buitenlandsche candidaten
zyn voor -de categorie beste man
nelijke en vroaweiyke b|J-rol.'
Jacques Prévert ls geg3digdc
voor het beste oorspronkelijke sce
nario met zijn verhaal waarop de
Fransche film „Les Enfants du
Paradis" gebaseerd is. In deze af-
deeling figureeren ook Muriel en
Sydney Box voor him scenaaio van
de Erltsche film: V ,J3e zevende
sluiert'. -
FEBRUARISTAKING
HERDACHT
ï-lrlanséhappen .',van/ de -. voormalige
BB.:: haddengisteren/: de v wachtbe-;
trokken "hij den- zwart omfloersten
mast,' die. mJdden:.op het gehavenode:
Waterloopleinte - Amsterdam .waa;
opgeri
Gistermiddag was dit - plenivölgé-'
'stroomd met j de /Amsterdammers;
die zee: Jaar geledenvoa-, het eerst
een openlijk appèlaan denverzet»-^
,-t van ons volk deden. Weer ver-
ogen zich voor de vensters van
de hulzen de hoofden van 'jóden,
doch ditmaal niet schuw wegge
scholen achter de gordijntjes, m
grenzelooze angst voor de gelaarsde
gestalten, die de straten onveilig
maakten- 'v
Glrteren herdachten de Amster
dammers hun Februaristaking. De
heer A. Diamant namens den bond
van - oud-illegale - werkers, wekte op
dezen dag 'ot waakzaamheid.
De heer W_ van vnjk,. die sprak
namens de verseniging van ex-poli
tieke gevangenen kwam op tegen
de; praktijken, van een )Amsterdam-:
sche roelvereeh'ging, die .7^ naar hij.
zeide het lidmaatschap .voor. joden
niet toegankelijk'stelt' De .zuivering
noemde - de heer Van'Wijk? een; pis-;
kwil'en onder: grooten bijval haalde
spr. de woorden aan van mr. Zaayer.
ln zUn /requisitoir tegen den direc
teur van winterhulp/ C/ Piek, waar-;
in deze het niet ten uitvoerleggen
van- doodvonnissen1 hekelde.
De heer? B.; van Doipsprakm-
mens de.vereénlging van oud-B.S.-;
ers. Tot slot van de plechtigheid
legden- vertegenwoordigers wan velé
vereeniglngen en [instellingen {kran
sen aan den voet van den rouwmast..
De „Van Speyk" in: Dakar
Op reis naar Willemsstad
(Curasao).zal de kanonneer
boot i'^yanNSpeij k" van 15-17
Maart inde Britsch West-Indi
sche haven op het eiland Tri
nidad fort of Spain yert-oeven.
De mogelijkheid bestaat) gewo
ne.)., en aangeteekende brieven
'en briefkaarten aan de opva
renden te verzenden, die dan
tij dens .het verblij f aldaar aan
de belanghebbenden - wórden
uitgereikt. Deze corresponden
tie moet uiterlijk 5 Maart ter
post zijn bezorgd.
-Nadere bijzonderheden .wor
den dp de postkantoren ver
strekt. - - 0
Hef boek en de muien
De. commissie voor de propaganda
van het Nederlandsche boek deelt
mede, dat voor den doorhaar ge-?
organiseerden gala-avond //„Het
boek en de muzen", -te houden op.
4 "blaart bljs. in het Concertgebouw
te Amsterdam, zoowel, van offlcleele
aisvan literaire zijde groote be
langstelling1 blijkt te bestaan. Een
grootaantal -autoriteiten zal den
gala-avond bijwonen.. Voorts heeft
reeds thans het meerendeel der 130
genoodlgde letterkundigen de J in
vitatie aanvaardt
Prof. Romme op dc terugreis
Prof. mr. C. P. Rotnme die in zjjri
kwaliteit vanvoorzitter der K.VP,
leen-'bezo^kTieeflT- gebracht aaiTlrw-
'^doiie^i/1!: i^? Dlnsdagóchtehdj^r
Skymaster uit Batavia naar Neder
land vertrokken.
.TUINKALENDER -
26 FEBRUARI
Ten gevolgevan de strenge
vorst zullen" er ongetwijfeld wel
bepaalde tuingewassen. zijn
doodgevroren.Sommige"-.-;; vaste
planten en jonge aardbèlplan-
ten kunnen het slachtoffer 'zijn
geworden/ De takken van sómr
mige. teer e'; soorten rozen kun
nen - diep zün Ingevroren.'Men
"moet dergelijke-en andere plan-,
ten echter niet al te gauw. voor
doodgevroren verklaren. De scha-
dj, welke door-de strenge vorst
aan; de tuingewassen is teweeg-
gebrach t ;-/is - pas ;na den: wlnter,_
uï"HéT?vooTj aar^te'eonstatee ren.
Men wachte dus tot in dé lente.
Meestal valt het dan nog mee.
s. l:
I "Behoedzaam 'ioïde J"iknüjriP
want met" één';i^Jetln)d^eelc|
lsfhet?uitkij ken;;/wUvj ë?T)onder^
dag/hiet 'zonder-"ritteni
majj^??zer-'--;. de: kennis? tegéhbyeêM
me, enh-hij hield f eehTa'doósje^a
Zij n) reuze" af geslagen, sp rak?hij^
aehtelctos/!^yodi^hog;?geeri)! drie?^
gulden'zooveela^jejmï^wilt^^
,0, zei ik. i'
Voorzichtig légde 'ik' het "vlies-;,
je kaas recht dat mijn.twee bo»^!
terhammen „belegde".);—)X)oe?^
niet zoo gek, zei de gastvrouw;)#
bij -wie ik voor de gezelligheid/"*'
even lunchte uit m'n "trommel-?
tje 'hier, en zij legde eenj)
enorme homp Goudsche op, m'n-;?
bord. Is er toch weer volop,#
drie gulden per poncL\best;te>
doen. -
O, zei ik.
S?—- En drink toch j e melk e
uittoe/ .maak "die flesch?ittaar||
leég. v? animeerde, de:goedej
vro uw, we kunnen het zoovefdL'|
krijgen als we hebben willen,
voor/ den dubbelen prijsdan/^,^C
Dat. is ook geen smeren^
wat j e 'doet ging ze vermanend -;
verder, en ze reikte me het bcv-)?:
termes met een klont>van eenc-
ons aan'. WÊ&$
Voor 3^0 een half;: pond;?;
kun. je toch geen droog broody
eten; beste jongen,vooruitsni
het l'er opéndan moetje;
hamspek eens; keuren, heerlijkj*
gewoon en maar zeven ..gulden
de;kUo^#^ 1&H"
!rrt?0,;zei/ik#!
Op weg naar de krant ont
moette ik mijn; goede tante#
Ga even mee,: zel -ze,''.ik:i
Wat op m'n-, snoepbón hale^,^
dan «teil g) je eéü^ikeitjê^0'
We moestem even?wachten
een klant die vóór, was:;-###
Een zeer bolle dame; )di v
kw'artmetveulenvel/overtrok-'!?
ken,gaf rustig de besteliihgen öp
En dan nog 6 .reepen,:
die, och, geeft u er nog maar 6j|
•van!; die - nougatvullingen bij
en, laat.eens kijken:;2;ons bon
bons, 3 ons caramels.
die zuurt j eslekker,; o,\ dan - ook'
maar een paar .- ons van
juist/! en dan nog een half
van. die? borstplaatJesr^;x#)#f^
Toén 'was tante" aah'de
voor;haar..onsje bruidsulki
T Zag:U - dat, zei ik ::bi
verheerllj kt' zuigend; op' een?
suikertje,^ dat dikbevme
kocht!//een>%heeleshoepwinkeh;
zeker veel kinderen, maar;?zi"
leek 'niet?"oüder .dan dertig/)?
V-Onzih)? zél ?tante,voor
tig rcent.pèr"-stuk^ kun4e.i'ze.
pen, die bonnetjes.V-?'• Z
.Kijk,; zer:,tehte?:'daar/gaat?
m'n vroegere/, buurvrouw#
driehoog. Ze 'is, kléiner":gaah/w
nen," kon ;de huur niet meer/ 0
brengen met !r?zes /ldhdérén?;
wil je wel gc'iooven dat ze
de helftvan d'r^-bonneh",
bestedem lAlles zóovduur/hë/
Irestrverkoopt'zei'ZeTnóet'.we"
stakk er,^liefhebbersgenoeg:?
zei
,ZET DE AUTO MAAR OP HET DAK l"
VLIËGVELDEN sou vien\ op het eerste gezicht zeggen. Dit project,
deel uitmakende van Lester Tichy's plan voor New York, is er echter
een voor Zuckendarf Flushing's warenhuizen. De plotte vlakken d%e
men riet zijn duketKjJon warenhuizen; waar - de auto's eerlang gepar-
keerd moeten wordetvEr ii Anders} geenplaats meer voor. -Men' be-
taalt tegenwoordig 1 dollar voor een. keer'parkeeren in New York.
Op den voorgrond een theater. 'Links achter;drie wolkenkrabbers
waarin louter: artsen, tandartsen] en- hun, assistenten, konten te. werken.
Soms,is een ziekenauto net 'n voile autobus
Sjoan hecff frek in
uien
Zoo, nu gaan we een'.heel. stel p»-
tleuten voor de derma halen",
zegt de chauffeur ais we weer .over
den Xtootelngel-riJ^en, yx/.' V;'.
Derma, derma, wat ig dat ook al
weer, denk ik bil mezelf/ want ik wfl
maar niet een twee drie laten biy-
ken, dat datwoord mU volkomen
onbekend Is. J J-
,3edóèlt U een imiditlng voor
maag-' en darmonderzoek", vraag ik
op goed geluk.? „Niet precies", grin
nikt de. broeder. „Derma te de af
korting van? dennathologtsch Insti
tuut aan de Baan, waar patiënten
met huidziekten, b.v/ open beenen
behandeld worden. Die been-patien-
ten kruinen - veelal slecht 100pen en
dan holen we ze maar even mei. dé?
auto van huls". WO houden stil voor
een pand aan een der zijstraten van
den Nieuwen Binnenweg. - -
Het onzekere: gevoel tijdensmijn
eerste, optreden als' leerling-verple
ger ben ik volkomen kwijt als Ut,
achter den broeder aan, de donkere
trap opstomroel. In het portaal van
de eerste verdieping worden vrij op
gewacht door
een oud vrouw
tje. „Bent ,U de
patient?"
vraagt de broe
der. „Ik?"
roept ze quasi
beleedigd uit.
Js'ee hoor, tk
kan nog loo-
pen 'als een
niaar- de fcuur-
ons voor in
Met den
G.G.D. als
..bioedei".
mee Uil)
kieviet. Ik ben
vrouw". Ze gaat
de kleine voorkamer, waar een dikke
vrouw in een rieten armstoel b!J een
roodgloeiende potkachel zit. Wat ze
zegt bü ons binnenreden,, demon
streert haar misschien niet kwaad
bedoelde:fcwyfel :tlaan,; baar .'.buur-
vrouw'a vitaliteit, waarop de broeder
langs-zijn' neus opmerkt, dat het lek-:
ker warm te in - de.--; kamer.
dacht'H dan;' dat; Ikimetrmyn zeer e
been1 to :de kou'ga/ritten!!'"reageert
de/orovanirrijke' j,vóuv .>wt
?3riefjes van tiengeven ln de.; ka
chel goen warmte", voegt ze er veeV
beteekenend aarj toe.
//'loetje,?? zoek':-jij /m'n! klomp'.-.és?
even";/commandeert ze - het/brood-?
magere; buurvrouwtje. „En?? zul je
goédóp de kanarie passen als", ik"
weg! ben?; Och/meneer/yrtl/Je? even;
het kachel deurtje <H5én zetton./an-;
ders - knapthet .ding nog/ ,1t ils.: een.
khils' hoor, als Je zoo'slecht ter been,.
ben?!" Eéfï bütóin hdarrbljna;
gend -tintelende'oogen k overtuigen;
mU schleiyk van het tóèndeeh/Déi
broeder geeft mé?een knipoogjeals
wilf-hU ;?hét:/wö(»a vjitoiajebaai"/ .töfrf?
passelijk berigeh'Bctje komLgedwée?
Eaiuh^cn/met/-een-)?groole-/'gele-
klo}ïip.;„Zlezoo jcmgen5. /rdan./gaar.
wè,: maar"/ zegt ..dedikke,j: -;ala >ze,
moeteaam.;; óp een/schoen en?een
.klómp/i:- overeind:-,:" kabmt.l#iVBefeJè<iiJÜ
aardappel»;
i7»n/'»ilTi r1«: IVtenïo-1
k^ETiiiaiiriJoggé/ïich^
•V|^0ns'Sto?zeulen';|.we^haM^V9®tj^;
?TObi,!i'voetj«.-ïde!'<tour/totten:^^
M/:;Een?kleine!?jongen'?inet?oen^,be-;
vroren" gezichtje 1 eil /'een' /paar
schaatsen onder den-'arm geklemd,'
heeftnog Juist gelegenheid langs ons
heente. glippen.'/„Jantje", roepi de
dikke vrouw, hem met reen stentor
stem achterna, „je moeder zit zeker,
weer!in de'.kou, hè?Ja;.'ik, geloof
van wel",, klinkt een .benepen stem-,
metje? uit de hoogte. „Nou, laat a.
dan als de. weerlicht roet de kiüders
naar beneden kofnen I BU- mij te het
lekker warm. Maar oppassen,tdat: er
niks. gebeurt met de vaasjes óp den
schoors'eenman tel hoor I/En - als Je
dekanarie laat wegvliegen het als
laatst, dan zal ikJe.iHola,
bljnai is ze, een treetje Daar beneden
geschoten;-„Maak je over mymaar
niet bang Istelt ze ons gerust.'„Dat.
trappie ken- ik wel droomen!" Voor
my is het ?.*'een? korte nachtmerrie
want de dikke leunt ïnet"het-gewicht
van een nljlpaarcl boven op me. Ala
we bijna .beneden?zijn. roept Betje
von r bóven: ?,SJ aan wat; moet lk hy
de aardappels koken? - Een ,blik dop
pers is oat goed?" „Je doe maar",
brult, SJaan joviaal terug maar" te-
gen ons zegt ze klagend„én Ik ;heb
toch zoo'nduvelschetrek in uien.:
Die lui! met d'r ges taak ook!/. Dan
wurm* ze zich zelfstandig in de zie
kenauto, die even óp een kant door
zakt in de yeeren. V1'-'-'
Van de smoorheete huiskamer var
de welgedane Sjaan,via een - paar
adressen waar de open-been patiën
ten ons al half op de trap tegemoet
komen, belanden we. na drie verve-'
looze trappen te zijn opgeklauterd,
ta het zolderkamertje van .Dirk",
een trouwe klant van de ..derma"
er. bronchltislljder. zooals de broe
der me heeft verteld. Dirk vinden
we; zit'end op riln'sma! Ijzeren iedl-
kanL dJcht bU bet noodkaidieltje,
dat geen gezonde blos vertoon! zoo
als de kachel .van SJaan. De bloe
men zitten dik'op de. ruit van het
kleine venster.. De juffrouw, van Ve
hl) het kamertje ln huur heeft, komt
langs ons binnen en verzekert Dirk,
dat ze er niets aan doen kan, da'
de kachel" alwéér uit te; „Van dat
bruinkoolfijn lnde kachel?, iscxjkf
niétsgedaan".,?zegt- ze met verlegen:
glimlach rIn' onze!richting. Dirk;vtod/
het niet de! moeite waard hierop te
antwoorden.' NadenkelUk/-. krabt:.? hU
aar.) zijn stoppelbaardjeen-, huivert;
„Hoe vraagt de -broeder,
nogsteeds h tzelfde lledjë?! >;,Wat
anders' broeder",/ bromt'/ DlrleZ^Ats'
ik maar eens' van diepoot af was en.
van de-rest" zegt/hij,; zich over, zijn
borst/WTU Yend.;.Homt: er, dan? nooit
een/eindaan dte/vervloekte?whiterI'v
roept?, hU &inefc# stemverheffing-'miL'
„Kom ?jö,";nlet' zoo pesslmtettech"v
troost"' f de! .broeder? //'tiOvBty,/ een?
maandje kun Jeer ?- misschienal.
wéér- op vUlt/mét/hét? órgeLilMaar;
eeretJe.beeü';Weer...'geTOnd.maxL,Can-'
derfl:?verdien ;?je/straksS:geen?;eousip
Dhk? reageert-mrt/eenjfauwë/glimri
lactu/zyn? blikken /zyh.'strak; geves/.:
ot^lboek-C.Ugt;'?: da^- Wj:vvbezig-=|te|.te?;
lymem'/Hler-en/dai^/op/rien/grond1
Turkije bestelt .zes?
schepen
Order van acht ;miHióen/
De Turksche regéerlng#Iiëef1ii
bijde Industrleele Handelscom^
binatie Holland - te Den/ Haag,
een com bin atle i vöto 'ëcheëpswer-^
ven,# een order.'geplaatst ivoórl
dfen^' bouw van.'zes'/passagiersrJ
schepen./ Hiermede ls ;;een#bef||
dr4g van/zongeveer/achtmÜ^
Uoen. gemoeid/Drie der! schëpe^
zullen op de - werf/van/VeriscHnl^
reen Co. te Anasteram/wordéiil
gebouwd,? terwyi de/werf/GustóS
te Schiedam- zorg zal-dragen'J
voor den l»uw?van dé drie/ove^l
rige schepen.; Het? ^hfêcHepëi^
bestemd vcor het/ vervoer./vanfl
pas3aglers:oyér/den//BÖ£^rus^
De schepen/zullen SÏVz:i^metéi
lang," 8, meter, breed/en;'3J30^
hoog worden 'enelk -1150 .pa^l
sagiera kunhen/veiYÓër^^S"
- Nederlandsche?1 S.SUersf
Te/Londen:".:ia •?eMi?pr6ceB|'b'^
goiinen tegen? zeven Engelacheri^
die twee Nederlandsche|SSféi
na,, .hun ontsnapping-"uit/een^
kamp, - hulp/en'; onderdak/heb^
ben verleend- Dé ibeldeïs/Neder^.
land ers. z U n i indertydifdÓorfhét^
Britsche- leger- krijgsgevangè:*
gemaakL/By fhüafontsnapping
uit het kamplfhebbéh^izij^:
Engelsc^e?/unlfprmen;#gebri
gemaakt: i Zijtwildennaar? 1
'gentlniëi^üIt^ter^/èiiiliëtib^S
gedurende den - tijdi/dat/zy;))
Londen waren# ondergedoken^
bezoeken gebracht aan de 5.Ar#
gentynsche'ambassade/aldaar,^
De in Weeneh 'geboren/ch'anM
sonnière,!:/Greta/?Keileri##dl^
thans ?de/!Amerika'ahsche/hatiÓ^
nalitëlt:bèzifc^'^rvaE|^liApd|ra
optre d en ..in ?h et :/Aren'a-.theat'e?
fv/Danvvennant-.Dirk^zlchieen^aps./
Hem'/.t^i5schen/oh5|innémend |dalen:
:Wc/vootsiöhtig?4/dé:;daJ^é^§kalè?4.tteP)
'af/t/jArt/ayesvatejebUeftïZod/Bt^
Als'i'tïistiatl l/Waar^uwj/Dlrk/riJn'
kostj ïrtfrouw
"D# rJekenauto -
'slotte1,to%;ieaiiS'Ip
mefé élkazxierf batibélénïftói^^irctteti^
naar?dc Baan./,, I Is^maïnet^n^
'autol^7/f;Kgt/dZrcha'nïfsur?^
y isschen sterven onder/heT
Door.de streng» en,aanhoudend!
i:Vorat/te:ih'etvldénfhirogéla,a^'^
griJpeUjk,flat er \«m />/-■
,wege/htet|wordt?!togégrepénl|öis3ftH
'de
iV&nïriiigéte^kanalènMëim.^.™,^™
!mogeiyk/om/;de?|'nag:pevëndèf:S^t^^
lucht te.: geven, dwi, -het.V;.hi
rjBbijten'.p'" dimrv&or 'gesc
plaatsen.? He; is' mJJ#opgey3
'dat;/exv-well'?vBa^gem^n.teweF*
.'nsn^vtortieh^geveegd^b^
Kralln^ie^plei^W-
.er^nlètesómïdé^nsai||d)e
•gèléöehfdóor^dëfgèrar--'*
