I
-!
f.
i^ssm
I'vx-
DE WERELD: EEN OF VERNlETiGD
Commissie Lilienthal-Acheson
wil de menschheid helpen
7.':'. .'.pensioen'
VAN BRANDSCHOONE EN ERG
VUILE BOOTEN
Stroomsectie bewerkt schepen
met den fijnen kam
Chocoladesigaretten, kousen
en penicilline
pAltiucechtec
,Men" herdenkt Marsman en
Menno ter Braak
DE MAN-
|p
li
MÊlëê&MMM-i
ÈmmÈm
;i\
Prof. d-r. M. G. J. Minnaertoverdeotoomenergie
VOLGENS Let ontwerp der Amerikaansche Commissie Lillenlhal-
Ac hes on zou dus een Atomic Development Authority (A.D.A.)
tot stand komen, samengesteld uit vertegenwoordigers van allerlei
landen. Deze zou oen algemeen overwicht hebben van. alle beschikbare
gevaarlijke ertsen, en zou verwerkingsbedrijven oprichten op een aan
tal daartoe geschikte punten, over de heele wereld verspreid, Daar
wordt niet meer geproduceerd dan voor vredesdoeleinden noodig Is,
de voorraad gevaarlijke atoombrandstof wotdt overal zoo klein moge
lijk gehouden.
Controle is moeilijk
uit te oefenen
HET is duidelijk, dat Inspectie
zeer moeilijk ls, zoolang ieder
een uranium kan delven; maar als
het bezit van het erts illeen reeds
als misdrijf geldt, onverschillig
voor welk doel men beweert het te
gebruiken, dan wordt fraude zeer
veel gemakkelijker te ontdekken.
Do groote installaties, die voor
het verwerken noodig zijn, kunnen
niet verstopt worden. Een staat, die
een der installaties op zijn territo
rium J3U overvallen, heeft daarmee
slechts eet. klein gedeelte buit ge
maakt van de wereldvoorraden, ter
wijl hö tevens duidelijke oltfken van
zijn kwade trouw gegeven heeft;
eer hij voldoende materiaal heeft
kunnen produceer en voor atoom
bommen op groote schaal, aou n^ar
schatting wel een jaar verloopen
en hebben de overige landen de
noodlge tegenmaatregelen kunnen
nemen.
Het Is een belangrijk voordeel,
dat het Amerikaansche plan aan de
leidende A.D.A. niet alleen een con-
troleerende politietaak geeft, maar
- ook een opdracht tot positief, op
bouwend werk. Deze commissie zal
immers de nieuwste en loelmatig-
ste methoden tot verkrijging van
de atoombrandstof moeten uitwer
ken, alle Inlichtingen omtrent
n juwe werkwijzen ientrallseeren,
In verbinding blijven met de beste
theoretici en technici der geheele
wereld. Zoo is er inderdaad kans,
uitstekende geleerden in du com
missie te krijgen. En zoo kan men
verwachten, dat zij overal be
schouwd zal worden als de helpster
der menschheid, en niet als een
soort lastige douane-Inspectie.
De nature eren
ZOOALS wij reeds vermeldden,
zou het A.D.A. kleine hoeveel
heden atoombrandstof voor nuttige
doeleinden beschikbaar stellen,
maar dan in gedenatureerden vorm.
Het is namelijk mogelijk, de ge
vaarlijke stoffen te mengen met
ongevaarlijke „isotopen", die er
slechts met zeer groote moeite van
te scheiden zijn. Matige verontrei
niging is al voldoende om het ma
teriaal ongeschikt te maken voor
atoomwapens, terwijl de meeste me
dische en biologische toepassingen
nog kunnen doorgaan. De voorge
stelde veiligheidsmaatregel is inder
daad vergelijkbaar met het „dem-
tureeren" van gewonen alcohol met
amylalcohol: de vloeistof kan niet
meer worden gedronken, maar is
nog wel bruikbaar als oplosmiddel
en als brandstof. Natuurlijk zou
zelfs het gebruik der, geringe hoe
veelheden gedenatureerde atoom-
brandstof alleen met licenties" toe-'
gestaan worden; voortdurende con-
tröle zou de kans op fraude vrijwel
nul maken.
In het rapport wordt voorgesteld,
de invoering dezer internationale
veiligheidsmaatregelen trapsgewijs
in te voeren; tegelijk worden de
„geheimen" der atoombomlabrlcage
stap voor stap aan de A.D.A. mede
gedeeld. Eerst moet de commissie
tot stand komen en haar bevoegd
heden worden geregeld. Daarna zal
Een ontzaglijke rookmil werd
waargenomen en gefotografeerd
uit een der vele Amerikaansche
ver' enningsvliegtuigen.
Ir. Verwey krijgt een
De Kroon heeft thans hes.ist op
het beroep van ir. R, A. Verwey,
in bezettingstijd waarnemend
secretarie-generaal van het. rijks
bureau te Amste. dam, tegen 1 .et
besluit /an «en minister van soc'ale
zaken van 29 Juli 1946, waarbij Ir,
-Verwey me'; ingang van 1 Augustus
1946, in ai wijking van het advies
der .<etreffende zuiveringscommissie
doch 'tl overeenstemming met het
advies v_n het centraal orgaan op
de zuivering van het overheldshor-
sone-i, ontslag uit zijn functies is
verleend, met de bepaling, dat al
zfjn rechten op pensioen, e.d. wa
ren vervallen. In het thans er-
schenen Kon. besluit zijn alleen de
recht van Ir. Verwey kracht >ns
de pensioenwet 1922 herste d. Zijn
'pens oen is bepaald op 70 pCt. xi
het bedreg, waarop zondei deze
beperkende bepaling anspraak zou
bos taan.
Prins Bernhard in Zwitserland
Prins Bernhard is Maandag
morgen met twee der prins» s
pervliegtuig aangekomen op het
vliegveld c'-ateau Neuf, bi) Slou.
.Vertegenwoordigers van de Neder-
•Jandsche- legatie te Bern, -.a. Je
legatie-secretaris jhr. mr. J. D
van Kamebeek, kwamen den prins
begroeten. Prins Bernhard zou p:r
trein doorreizen naar Zermatt
de onteigening zich eerst uitstrek
ken over de mijnen, tenslotte over
de zuiveringsinstallaties. Wanneer
alles functionneert, zullen de
atoombommen worden vernietigd;
die nu reeds vervaardigd zijn.
Tot zoover het rapport Liliénthal
Acheson, dat de overweldigende
meerderheid der vooruitstrevende
en Internationaal gezinde natuur
onderzoekers achter zich heeft.
Dit zelfde rapport Is de basis ge
worden van het voorstel, dat Ba-
ruch namens de Vereenigdc Staten
aan de U.N.O. heeft gedaan. Dit
voorstel onderscheidt zich van het
oorspronkelijke rapport op de vol
gende punten:
1.' Het wil het veto-recht in aan
gelegenheden der atoomwapens af
schaffen;
2. Het voorziet In sancties tegen
overtreders van de aangegane over
eenkomst;
3. Het geeft de belangrijke aan
beveling, de verbodsbepalinge: en
verplichtingen ook aan de indivi-
dueele burgers van elk land op te
leggen, zoodat leder direct verant
woordelijk zal zijn tegenover het
geheel der Vereenlgde Naties en
zijn verantwoordelijkheid nooit op
zjjn eigen staat zal kunnen af
schuiven.
Andere belangrijke suggesties zijn
van verschillende zijden geopperd.
Sommigen willen' de bommenfabri-
cage stopzetten, zoodra de bespre
kingen beginnen; of de reeds be
staande bommen vernietigen; of
alvast de technische inlichtingen
geven, om de onderhandelingen
in een gunstiger psychologische
stemming te kunnen voeren. Ande
ren hebben voorgesteld, elk land
een willekeurig groot aantal con
troleurs te laten benoemen, die in
alle vreemde gewesten vrijen toe
gang zouden moeten hebben.
Al deze mogelijkheden en vele
andere, worden op dit oogenülik
met zorg overwogen en bestudeerd
in het U.N. Atomic Energy Com
mission, gepresideerd door onzen
landgenoot prof. dr. H. A. Kra
mers, die daar arbeid van dt
hoogste beteekenls levert.
Russische houding
IEDERS aandacht ls natuurlijk
gevestigd op de houding der
Russische afgevaardigden. Het is
buitengewoon belangrijk, dat zij de
medewerking van hun land hebben
toegezegd en dat zij evenals ie
Amerikanen voorstanders zijn van
Internationale controle, uitbanning
van den atoomoorlog, vrije uitwis
seling van alle wetenschap op het
gebied derkemphysica.
Voor wat de uitwerking betreft
van deze fundamenteele beginselen
willen zij de achtereenvolgende
stappen to een andere volgorde zien
geschieden dan de Amerikanen en
daarenboven schijnen ze vast te
houden aan het vetorecht. De dis
cussie over deze technische kwes
ties, hoewel ongetwijfeld van het
grootste belang, mag het tot stand
komen van een internationale re
geling in geer. geval beletten. Inte
gendeel; wanneer zulk een moei
lijk vraagstuk van verschillende
kanten wordt bekeken en na geza
menlijk overleg opgelost, heeft men
veel beter waarborgen voor de toe
komst dan bij klakkeloos aanvaar
den van een éénzijdig voorstel.
Er zijn al zoo dikwijls mooie
plannen gemaakt om den wereld
vrede te bestendigen en die plan
nen zijn al zoo dikwijls op niets
uitgeioopen, dat de voorstellen ter
beteugeling van de atoomenergie
gewoonlijk op een sceptisch lachje
worden onthaald. Daarom, is het
van groot belang, het publiek te
doordringen van de overtuiging, dat
de ontworpen veiligheidsmaatrege
len inderdaad doeltreffend zijn. Er
is niet gerekend op goeden wil
van de volkeren: het controlestelsel
zit zoo stevig in elkaar, dat het ook
zonder dien goeden wil zal func-
tlonneeren. De groote drijfveer, die
verplicht tot het treffen van een
deugdelijke regeling, is de noodtoe
stand, waarin we ons bevinden, de
directe bedreiging van vernietiging
der menschheid op korten termijn.
„One "World or None", dewereid
één of de wereld vernie
tigd, zoo heet terecht één der
best bekende publicaties van de
Amerikaansche natuuronderzoekers.
18 MAART
Tengevolge van den l&ngdurigen
winter is er in de aanplan'.ing van
allerlei boom- en heestergewassen,
vaste planten enz. een groote ver
traging onts aan. De aan planting
van deze .siergewassen kan echter
nog zeer goed in April geschieden.
Doordat deze planten door de lage
temperatuur thans beduidend later
zullen ontspruiten kunnen ze in dit
geval ook wel iets later worden ge-
piaii:. Nadat de vorst tenslotte uit
den grond is verdwenen, b lijve men
ook niet langer met de aanplanting
wachten. Hoe eerder ze dan. ge
plant worden, des te beter zullen dé
gewassen dan dén achterstand aan
groei gaan inhalen. S.L.
EXAMENS
Aan. de Rijksuniversiteit te Lei
den slaagdè vóór het candidaate-
examen geneeskunde: P. C. Mass ar
te Rotterdam. -
IVASCHDAG IN DE KALI BES AR VAN BATAVIA.
POTTENKIJKER
in de
SMOKKELKEÜKEN
■.•VvUiiAV'-o'
HET douane-kantoor, waar de nieuwsgierige persman een nieuw aan-
knoopingspunt voor zijn onderzoekingen heèft gevonden, is geen ge
woon kantoor. IIM voelt zich op het bureau van de „stroom sect ie" als
in het magazijn van een shfpchandler. Op tafcis. sloelcn en schrijfbu
reaus ziet hij de meest uiteenloopende voorwerpen en gebruiksartikelen
liggen. De kasten langs de wanden puilen uit van groote doozen
en zware zakken. Op den grond staan koffers en pluujezakken, zooals
de zeelui die'gebruiken.
,'t Ligt alles bijeen
op de tafel"
JA, dat hebben .we allemaal in be
slag genomen, vertelt de sectie-
chef, niet zonder trots. Hij opent
pen koffer en toont den inhoud:
Twlnttg pakken korfiebocnen,
twaalf flesscben spiritus; negentig
procent alcohol, staat er in het
Van verzetsgeest was
geen sprake
OVER dooden niets dan billijks
en rechtvaardigs,
juist over dooden kan men en
moet men rechtvaardig zijn, omdat
ieder onjuist woord over hun leven,
hun daden en bun waarde een aan
klacht kan worden tegen den nog
levenden oordeelveiler, en,'ais hij
zicji vergaloppeert, een bewijs kan
worden,, van hpfc.hyena-apHtige ,?an
zijn geweten.
t Bovenstaande dachten wij, toen
wij iets lazen in verband met wat
minister Gieten had gesproken in
het Concertgebouw te Amsterdam
over Marsman, Jo Otten, Menno ter
Braak, dr. Johan Brouwer, Jan
Cam pert en andere letterkundigen
„in en door den oorlog, en door de
gevolgen van den oorlog, gestorven
vóór hun tijd"; minister Gielen's
woorden waren een (treffende hulde
van officieele zijde, waaraan echter
nog een woord onzerzijds, min of
meer van persoonlijken aard, moet
worden toegevoegd, le omdat een
reactie in het Rot erdamsch
Nieuwsblad de grofheid begaat het
te doen voorkomen, ai sof deze
auteurs van geen be'.eekenis zijn
geweest voor het Verzet, en 2e om
dat wij het meerendeel der gestor
ven gehuldl gden persoonlijk hebben
gekend.
Hun naam is wel degelijk verbon
den aan het Verzet en aan den
geest van het Verzet. Als bijvoor
beeld eerlang het groote werk over
Rotterdam in den Oorlogstijd ver
schijnt, zal de belangstellende lezer
veel verrassends vinden, o.m. dat
een der groote beginners van het
Verzet te dezer stede dr. Johan
Brouwer is geweest. Leiders van de
L.KJ?., gelijk „Charles", en voor
mannen van de Vrije Pers en het
Studentenverzet (der Raad van Ne
gen), gelijk „Van Dedem" en
„Han", getuigen daarin met eerbied
van den wekroep van dr. Joban
Brouwer en van zijn organiseerend
talent. Voor den niet-Ingewijden lezer
was Brouwer totdusverre de auteur
van „Spaansche boeken" (Medina
Sidonia en Historie) en van para
psychologische romans (waaronder
het knap-gecomponeerde dr. Geer-
lings en Filips Willem) enz. Voor
onderge toeken de, die indertijd te
Leiden methem studeerde, betee-
kende hij nog meer dan een gezien
penvoerder, omdat wij elkaar leer
den kennen ln een van de rampza
ligste perioden van Brouweris leven.
Bene meritus de patria zoo stond
Brouwer in 1942 voor het vuurpe
loton, gevreesd door de Duitschers,
bespogen door de N.S.B.'ers, ZtJn
nagedachtenis blijve onaangetast, zJj
worde niet opnieuw bespogen, want
nu dit alles geschiedenis is gewor
den, zal worden voorkomen, dat de
eerste de beste dr. Johan Brouwer
nogmaals voor een namaakvurpelo-
ton sleurt. In een wereld van kerels
ls zoo'n ïykschennis op een eenvou
dige wijze te beslechten, maar eerst
dient het krantenlezend pub hek te
worden voorgelicht.
Ter Braak, Marsman, Jo Otten-
zij behoorden eveneens tot den be
kendenkring van ondergeteekende;
Jo Otten durft hij zelfs een vriend
noemen. Hij heeft hen indertijd in
geleid in den Rotterdamschen
Kring, waar zij gelegenheid kregen
zich voor het eerst in het openbaar
in Rotterdam over hun inzichten en
idealen uit te spreken en met Rot-
terdamsche.'intelligentia. -van ge-,
dachten' te wisselen. De stukken
vlogen er soms af, want het waren
felle kerels, deze meer dan gewoon-
begaafden. Den Doolaard volgde
htl leeft gelukkig nog e.t.q,
Otien was In opkomst, bedachtza
mer, maar evenzeer een Kunst-gè-
grepene. Men vereenlgde zich soms
aan den hulselijken aard (op den
Beukelsweg) en dan spatten de fon
kelingen ran den geest van den
jongen essayist Ter Braak met z'n
Internationale ervaringen rond,
dan vertelde de jonge doctor econo
mie Otten van zijn ervaringen bij
Gallimard in Parijs en van de boe-
kenetalages die hij had moeten In
richten in Brussel en van z'n leer
tijd bij Peek en Clappenburg te
Rerlijn. En dan bleek wat een echte
Nederlanders in deze kerels scholen.
Moeten alle latere herinneringen
worden opgehaald, herinneringen
aan diepgaande polltiek-litteralre
gesprekken, nog uit Maart 1940.
naast het vele zuiver-litieralre'con
tact dat er met deze „Tachtigers"
tusschen '20 en '40 geweest is?
Hun invloed op onze tetteren is
reeds vaak genoeg bezongen eu hij
is voor de letterkundigen van pro
fessie reeds erkende geschiedenis;
voor ons persoonlijk willen wij een
beperking opleggen, want tiet zoo
min als men op een graf gaat dan
sen, moet men, als men eenmaal
z'n eigen et Uien weg gekozen beeft,
naderhand teveel vertellen over wat
je Jarenlang bond aan mannen, die
niet alleen kunstenaar doch ook Va
derlanders waren. Vaderlanders van
een spontane grootheid, toen de
groote ramp die in Mei '40 begon,
ons allen gelijkelijk bof.
Lees .Afscheid van Dominees
land". lees „Carnaval der Burgers",
lees desnoods „Cinema Milltans" en
al die andere boeken en boekbe
schouwingen, en maak Ter Braak
tot uw bezit; gij zult begrijpen,
waarom, deze felle anti-na:ionaal-
sociaJist (vertaler van „Hitler's
eigen woorden", samen met Max
Nord, vlak voor den oorlog) vrijwil
lig heenging zonder den geweidda-
digen dood af te wachten. Geniet
Otten's vertaling van. .Ariel" van
Maurois, neem zijn „Portretten in
Zakformaat" nog eens ter hand,
verbaas u over zijn .Drijvend Ca
sino". En biader eens ln de vier
oude Erts-Almanakken, om te her
vinden hoe Du Perron zich buiten
en binnen dezen voor iedereen toe
gankelijke» kring mita men een
kerel was tot dichter van for
maat ontwikkelde. Wij denken aan
menno rrer braakt v
de - felle anti-üaliónaal-sociallst, dié
vrijwillig heenging
zijn „Gebed bij den Harden Dood",
juist nu zij alten gestorven zijn door
den hardsten van alle doorverwek-
kers: den oorlog. „De dood ia niets,
misschien, het dood-gaan alles",
dicht hij daarin, „En zij die de
eng'Jen zien, een glindach op 't
gelaat, en zij die ••vol berusting ln
het niet-zijn vallen, Zij maken wat
zij kunnen van hun poovre staat.
Het blijft de wreede strijd van dulve
tegen valk". En verderop: „De
kleine meisjes die door de ijslaag
schoten, wier doodskreet tot een
sliertje stoom bevroos, en'naar wier
HJkjes niemand heeft gedoken"....
Over zelfmoord, over den dood
door ongeluk, over allerlei dood
heeft Du Perron toen reeds geschre
ven, en zijn woord werd telkens ge
citeerd in den kring zijner vrienden
van wie Ter Braak de felste anti
fascist was, Otten de fels'e pro
geallieerde en democraat, Brouwer
de erkenner van de hooge waarden
van de Joden voor iedere West-
Europeesche cultuur, Jan Campert
de ln praktijkbrenger van hulp aan
verdruk en. Elk hunner is een an
deren dood gestorven, maar met
ieder viel na 9 Mei 1940 een buiten
gewoon vaderlander, een onmisbaar
kunstenaar en een licht ln het
Verzet. En dat geldt ook voor an
deren, door ministerGieten gerele
veerd.
Des te smartelijker is het, als. er
thans aan hun dood, aan de waarde
van hun willekeurig en hun bewust
offer en aan hun verzetsgeest en
hun be teekenis voor het "Veizet vóór
en tydens den oorlog en de bezet
ting getornd wordt op een oogen-
schJjnltjk-fatsoenlijke, doch in we
zen diep-verdorven en klelnburge-
Hjk-valsche manier geljjk in het
Rat ter dams ch Nieuwsblad van 11
Maart J.l. De schrijver smaalt van
om een straal hoek en lóópt dan
hard weg met achterlating van een
pseudoniem.
Oude vrienden van de gestorvenen
staan zooiets niet toe, èn als ietter-
kundige niet, èn als ipan niet.
En zij nemen de verdediging van
de besmaalde dooden gaarne op rich
door man en paard te noemen, en
zij zeggen: „de schrijver van dat
schendartikel, van die onsportieve
natrapperij, kan alléén de hoofd
redacteur zijn van genoemd blaadje;
Een ander is er niet toe in staat.".
J. W. DE BOER.
Spaansch op de e'iketten. Het is een
smokkelwaar, afkomstig uit Brazi
lië. Een donkergetïnte bootsman
kwam er den vorigen avond mee
ui: een water-taxi; wilde de spiritus
aan een caféhouder verkoopen om
er jenever van te maken. De sectie-
chef scheurt een cartonnen doos
open. Wat de verslaggever dan zie:,
doet hem even fel op den steel van
zijn koude pijp bijlen. Het zijn de
bekende platte doozen in ceilo-
phaanpapler: Camel, Chesterfie.d,
Lucky S.rlkelosse pakjes en
complete „sloffen". Negenduizend,
j heeft de chef geteld. Verderop staan
'nog meer pakjes en doozen vol si
garetten. dertigduizend In to" aal.
Een ambtenaar, die aandachtig
over een proces-verbaal gebogen zit,
2u'.s;t gemeend aan z'n shagje
Er is nog vee) meer schaarsch en
waardevol goed m de 'tdeiijke op
slagplaats. Er zijn lappen stof. doo
zen chocolade, fie'stamden. Nylon
dameskousen. serviesgoed cn ge
neesmiddelen. waarbij een klein
doosje met vijf fleschjes pennicild-
nc
In de brandkast liggen dollars,
ponden, kroonen. francs, roebels
en...... een flinke stapel papieren
Hollanüsche guldens. De chef
vertelt, dat zijn „stroom-sectie" een
zeer speciale sectie is, die einds Oc
tober van het-vorig Jaar me; extra
speurdersgraepen werd versterkt, 1
Groef, succes
DEZE extra arbeid bleef niet on
beloond. Na den onderzoeklngs-
arbeid van de collega's der landsec-
tie's gaven de mannen van de'
stroomsectie alleen in Januari nog
149 bekeuringen en legden zy be-
op 201.290 impor'sigaretten,
andere artikelen ter waarde van
11447,80, 7587 Nederlandsche gul
dens. 371 Engeïsche ponden 393
Amerikaansche dollars. Aan andere
geldswaarden werd .voor 7215 gulden
in beslag genomen.
Over de maand Februari ontving
de inspectie der invoerrechten en
accijnzen van de s.roomseetie 2)5
processen-verbaal. Er werden ln de
ze maand 303.000 sigaretten in be
slag genomen, voor 1700 gulden aan
andere goederen. 16.000 Nederland
sche guldens, 4D0 ponden, 5000 dol
lars en voor 9000 guldon aan ver-
"e geldswaarden,
Afs er geert contrófe
steken hun verheugenis over het
feil. dat zij In twee maanden bfjna
een halftnilUoen sigaretten aan den
zwarten handel onttrokken, niet on
der stoelen nf banken. Ze weten
maar al te goed, dat r.og niet veel
„piraten" door de douane-zeef heen
de verslaafde lippen der rookers
hebben gevonden, maar ze weten
ook. dat als er géén controle was,
mil boenen sigaretten per maand de
zwarte markt in ons land zouden
overstroomen.
De krantenschrijver weet 200 goed
als zijn lezers, dat de overheerlijke
maar peperdure buiten!andsche roo-
kertjes voornamelijk afkomstig zijn
van de in Rotterdam binnenloopen-
de vreemde schepen. HM vraag: den
sectie-chef, of de ambtenaren, die
deze schepen doorzoeken, door be-
manoineen niet vijandig, of op zijn
minst genomen terughoudend wor
den ontvangen. .Dat hangt heele-
maaï van den kapi'ein af. Wij ken
nen brandschoon e en heel vuile
booten. Als er op een schip een
strenge kapitein is, zal de beman
ning er niet gauw toe komen om te
smokkelen. Maar als de geza
der er geen been in ziet, op onge
oorloofde wijze zijn inkomen te ver
meerderen, ls het logisch, dat de
schepelingen rijn slechte voorbeeld
volgen.
Scherp toezicht
ZOODRA een schip de Rotter-
damsche haven binnenkomt,
gaat een visitatie-ploeg van de dou
ane aan boord om de ladinglljst en
de provisie-lijst te controleeren.
Voor de dagen dat he: schip in de
haven blijft, wordt een deel van de
provisie vrijgegeven. De rest gaan
in de provisie-kamers achter zegel.
Wat na de visitatie nog in de hut
ten of ander bergplaatsen van het
schip wordt gevonden, neemt de
stroomsectie, die de visitatie-ploeg
op den voet volgt, in beslag.
"Want als de visitatie-ploeg van
boord is heeft ^het schip geen -vrij
brief. Dan zijn er nog de rivier-poll-
rie, de douane-stads-surveillance en
de sinoomsecUe. die een oogje
in het 2eil blijven houden:
Dat algemeens toezicht op het In de
haven liegende schip ls niet over
bodig. want juist enkele dagen na
aankomst komen soms de grotiste
onregelmatigheden los.
„U moest maar eens met onze
ploeg mee gaan!", besluit de sectie
chef zijn verhaal.
Enthousiast accepteert de kran
tenman deze uitnoodiging.
Morgenochtend om negen "uur zal
hij op het. kantoor present^ zijn.
„Trek mear wat ouwe kleeren aan";
roept de, chef hem nog na.. „Je icon
Je wel eens vuil maken!",...
1'tnu.tüine. het nieuwe iiciUame
geneesmiddel, is een door smokke
laars felbegeerd artikel.
Meer hygiëne en netheid!
Met Uw artikel: „Wat moet
m^n jongen worden? Minder be
langstelling voor de Ambachts
school" ga ik geheel accoord, doch,
zelf een oud-ambachtscholier zijn
de. zou ik aan de rubriek oorzaken
het volgende willen toevoegen.
Dc geleidelijk minder geworden
belangstelling voor het vakonder
wijs vindt m.i. zijn oorzaak in het
feit, dat de meeste fabrieken, en
werkplaatsen in Nederland uit
oogpunt van hijgiëne, orde en net
heid weinig aanlokkelijk zijn voor
den adspirant-vakman. Een werk
plaats, waar de kleeren. aan haken
of spijkers aan den wond gehangen
moeten worden, waar het te ver
werken materiaal op de meest on
mogelijke plaatsen te vinden is,
waar het afval In hopen om de
machines liggen, waar overal dik
de stof ligt en de vensters zoo vuil
zijn, dat men er niet doorheen kan
kijken, waar de arbeider zich niet.
behoorlijk na gedanen arbeid kan
wasschen, zoo'n werkplaats deugt
niet.
Er ztin fabrieken, waar de ar
beiders eenvoudig doch netjes ge
kleed naar het werk kunnen gaan.
Ieder beschikt over een kastje
voor de kleeren. Hij kan in die
ruimte „overall" of werkkJeoring
aandoen. Er zgn waschbaltken,
vaate waschtafels met spiegels,
voetbaden, zelfs douchebaden met
warm en koud water aangebracht.
Het is begrijpelijk, dat .zeer kleine
fabrieken den arbeider zulk een
uitgebreid comfort niet kunnen
bieden, maar er kan op dit gebied
oneindig veel verbeterd worden.
Naast goede loon- en arbeidsvoor
waarden, zal een hetere verzorging
op het gebied van hijgiëne, orde
en netheid in de fabriek er toe
bijdragen de industrie aanlokkelij
ker te maken voor den toekomsti-
gen vakman. De'ervaring heeft
mij dit geleerd. Jac. de Voogt.
Uitstel van executie
Wie den treurig en moed had
den echtgenoot van een strijd
bare en energieke vrouw als
deze Petroneila af te troggelen
en er vervolgens mee te huwen,
moet de gevolgen zelf maar
dragen. Zoo'n mandievegge doet
wijs zoover mogelijk uit de rin
kinken van Petroneila te blïj--
ven. Komt het toch, hetzij toe
vallig dan wel opzettelijk tot
een ontmoeting, een treffen, dan
zijn. de gevolgen moeilijk te
overzien.
En zie, het kwéun tot een bot
sing en wel in de schaduw van
dat groote gele gebouw aan den
Noordsingel, dat Petroneila juist
verlaten had, na een onderhoud
met de magistratuur over de
voogdij der kinderen. Laat nu,
vrijwel op hetzelfde oogenblik,
Petronella's geroofde man met
dat loeder van een Cato, haar
opvolgster, naar buiten komen,
stijf gearmd en koerend als
tortelduiven in het nieuwe ge
luk. Dit was te veel voor Pe
troneila, dat kon ze niet aan
zien, daar werd ze (begrijpelijkl).
zoo venijnig van als een jaloer-
sche vrouw. Geheel overstuur
stortte de gekwelde vrouw zich
op Cato, rukte haar de hoed van
het hoofd, vermorzelde die, pro
beerde vervolgens heur haar bij
bossen tegelijk uit te rukken,
krabde het mensch intusschen
furieus op de handen, wenschte
haar in één ziekbed: de tering,
de typhus en de cholera en te
vens haar absolute val als eer
bare vrouw, brulde nog: Ik
zal je je mantel van je donder
nikken en weer die ziekten en
verwijderde zich toen, iets op
gelucht maar bij lange na nog
niet voldaan.
Dat hooren wij wel, nu ze daar
voor het hekje staat.
Petroneila Ls een zeer sympa-
thieke beklaagde, zij komt rond
uit voor haar daden en ziet er
zelfs niet tegen op zichzelf te
bezwaren.
Ais ik haar weer tegenkom,
ben ik in staat haar af te ma
ken, zegt ze frank en vrij tegen
den rechter.
Dan bent u een gevaarlijke
vrouw, zegt de edelachtbare.
Ja, maar niet voor de maat
schappij, alleen voor dat wijf.
U wenschte haar de tering,
de typhus en de cholera toe,
nietwaar.'
De cholera? daar weet ik
niet van,
U hebt het toch toegegeven
ln het procesverbaal.
De cholera? Nee.... 0, be-
doel u de keiera?
Juist.
Ja, dat weL
Betaalt uw ex-man voor de
kinderen?
Ja, voor die wel, tk heeft
ze toegewezen gekregen, maar
vcor mijn dokWe niet, daar
hebt-ie. nou een veels te dure
vrouw voor.
10 boete en een maand
voorwaardelijk, zegt de officier.
Laat-ie fijn zJJn.tizegt Fe-
tronella,bijna opgéluchwdat'
hoedje ls ine wel-, een tiëntje
waard, maar 't zal niet mee
vallen met 20,steun.
Nu, omdat u het dan fijn
vindt: 5, en een maand voor-
waardelijk, veroordeelt de rech
ter. Denk er om. een proeftijd
van een jaar. Niets uithalen in
dien tijd, anders moet u een
maand de nor in.
'k Zal 't probeeren, segfcti
Petroneila lachend, dar maar
een jaartje wachten, maar d'r
an gaat ze, die.... en dan vol-
gen veer die nare ziekten. Nee,
bij vrouwen als Petroneila gaat
dat nóolt over.
die niet
mocht terug keeren
OUOR- WIULY CORSAB1
,15). V'
Na ëen tijdje zei Sigurd: „Maar
waarom zou hij verraden zijn?"
Kende die Chris Reuvers hem?"
„Ja, Chris kwam soms in het
Amsterdamsche huis, waar Teun
Gravers en Felix werkten". Hij
schopte een steentje voor zich uit,
terwijl hij verder sprak. „In het
begin heb ik me gek geprakkizeerd.
hoe de Moffen er zoo vlug achter
waren gekomen, dat hij daar zat
Ik was er zeker van, dat wè niet
werden gevolgd, toen ik Felix weg
haalde uit hettuinhuis om hem
daarheen te brengen. Sinds de ar
restatie-van Teun Gravers was Ik
dubbelvoorzichtig, want Ik wist
niet of één van de lui iets had
losgelaten over Felix of mij.
Maar ik zou er misschienniet
verder over hebben getobd hoe het
was gebeurd; jehad ln dien tt]d
zooveel van die. bittere verrasin
gen, alscr geen' andere dingen
waren geweest, die me wantrouwig
maakten".
„Welke dingen?" vroeg Sigurd.
Erik zweeg een tijdje. Toen zei
hij plotseling: „Luister, ik was
eigenlijkniet van plan geweest er
Inet jou over te spreken en trou
wens met niemand meer. Ik heb
het gepr>beerd met vader, uiaar die
werd boos, hij wil nu eenmaal/dat
ik alles uit nüjn hoofd zet en weer
ga studeeren en varen., den draad
weer opnemen zooals hij dat noent..
Hij vond alles wat ik zei kinder
achtige en gevaarlijke oonsens ai
was over het geheel erg onredelijk,
zooals li je al verteld heb. Toen
n-m ik me voor er met niemand
meer over te spreken en het mr.' r
in mijn eentje uit te knobbelen als
ik kon. Maar toen kwam jij terug.
Vroeger was ik altijd gewend jou
alles te vertellen,.r voorat als ik
moeilijkheden had. Bovendien sta
Jj; er zoo volkomen bulten en kunt
alles veel objectiever bezien dan ik.
Alle mensch en, die in het geval
betrokken zijn, staan mijmin of
meer na. Het zou me trouwens niet
verwonderen als ze;hetzelfde wan
trouwen koesterden als ik. Mis
schien denkt Ellen wel, dat Ik toch
niet voorzichtig genoeg ben ge
weest, misschien denken de kapi
tein en Lilian er ook zoo over. En
wat vader betreft..., misschien
werd hij juist zoo geprikkeld, toen
ik er met hem over sprak, omdat
hij zelf de zaak niet vertrouwt.
Sinds dat met-Fèlix is gebeurd, is
hij anders geworden, en vooral
tegenover Bennet."
Sigurd keek hem aan. „Maar
Bennet wist toch niet waar Felix
was dien avond?"
Erik haalde even de schouders
op. „Niet, ais Lilian heeft gezwe
gen tegenover hem, zooals ze be
weert te hebben gedaan, of als hij
niet toevallig iets heeft gemerkt en
begrepen. Ik heb hem niets anders
gezegd dan dat Eelix zou weggaan
uit het tuinhuis en daar kan hij
alleen tevreden over zfjn, want hij
was zoo laf als de. bliksem, Bennet
was ln den oorlog één van die iul.
die een grooten mond hebben als
het.geen kwaad kan. Het was Li
lian, die het voorstel had gedaan
dat Felix in huntuinhuis zou on
derduiken 11 toen durfde hö waar
schijnlijk dat niet weigeren," maar
Ik geloof dat hij er altijd erg op
tegen was; hij mompelde tenminste
destijds al over he;gevaar, dat hij
zou loopen en over de dienstbode,
hoewel die er jaren in huis was."
„Kan die dienstbode niet :ets
hebben gemerkt toen je Felix dien
avond afhaalde?"
„Ze heeft niet eens geweten, dat
Felix in het tuinhuis zat. Ze kwam
daar nooit.. Het werd niet meer ge
bruikt sinds mevrouw Bennet was
overleden! Na haar dood werd het
tuinhuis afgesloten, herinner je Je
niet meer?
Toen Fel lx daar zat, kwam al
leen Lilian by hem en nooit anders
dan- 's nachts. Zelfs als de dienst
bode daarvan iets had gemerkt,
kon ze toch. niet welen waar Felix
dien avond heen zou worden ge
bracht".
„Misschien is zij jullie gevolgd".
Erik schudde hethoofd. „Wel
nee, het was pikdonker en als de
goeie ziel, die zeker al lang in
haar bed lag, ons hadbeloerd en
gevolgd, zou ze een harden dobber
hebben gehad, want wij fietsten>en
zy kan rJet fietsen, zij heeft rheu-
matiek in* haar heupen". Hy schop
te weer tegen een steentje. „Nee,
die dienstbode kun je gerust: uit
sluiten. En de anderen? Het be
roerde in deze heele zaak is, dat
ledereen die er mee te maken had
juistIemand lykt die boven elke
verdenking staat en niet in staat
ls tot verraad of zelfs tot misda
dige onvoorzichtigheid. Lilian ls
heel flink geweest aJ die Jaren. Ze
heeft net laatste jaarals koerier
ster prachtig werk gedaan en ze
kon altijd uitstekend zwijgen, tot
heden ten dage toe /eet .haar
vader nog niet, dat ze ook illegaal
werk heeft gedaan. Maar _elfs als
ze Iets mocht hebben losgelaten
tegenover haar vader, waarom zou
die Felix dan. hebben vei raden?
Hij is geen kletskous, hy houdt er
van zvaarwichtige betoogen te
houth 1 of zoogenaamd gees
opmerkingen te maken, maar wat
waar is ls waar, ik heb hem nooit
over menschen hooren kletsen. HU
vindt zichzelf, en zijn eigen mee
ningen belangrijk., Chris Reuvers
was een van die kranigs te jon
gens ln de Illegaliteit en lkzou
mijn hand in het vuur hebben ge
stoken voor hem, en Anna -Gra
versdie kon de Moffen levend
vreten.":v r
„Maarwaarom kwel Je jezelf dan
met dat wantrouwen tegen hen?*:
vroeg Sigurd, „Het blinde toeval
speelt zoo dlkwyis een rol in zulke
dingen, dat weet je toch ook ..wel.
Misschien heeft iemand jullie dien
nacht toevallig gezienen gevolgd,
iemand die er overgekletst beeft
of die niet deugde en het is gaan
verklappen aan dc "Dultschers".
b-.ï';.':, X (Wordt vervólgdj
jj
„Foute" inspecteur
voor het Tribunaal
Getuigen noemen hem een
goed tnensdr';,"
Voor bet Tribun. -.1 diende Maan-
t 4:: de zaak tegen den Inspecteur:
van Politie F. W. Wonlnk, dia
tijdens de bezetting lid ww geweest
a da N 3 B. Verdachte verklaar- v
d steeds veel voor de NSB -e
hebben gevoeld, omdat hij in de
bv eging de verwezenlijking zag
rijn Ideaal, een sterke pOoitial
van de Overheid. Na de capi
tulatie van het Nederlandsche leger
t> 1 verdachte de Dultsche over
winning als een vaststaand fe.t
zag, meende hU, vAt de e enige weg
om 1 -i Inlijving \an Nedêtiand Mj::
het Dultsche rijk te voorkomen bv-;:
nd uit het lidmaatschap, van i
NSB' Hij veronderstelde, dat een
Nationaal Socialistisch Nederland
niet bij het Groot Dultschi Rijk
zou worden Ingelijfd, n.aar a/i
een onafhankehjk deel van
Groot Germaansche Europa zo)
bdven bestaan.
Later zag hij in. dat deze ge
dachte fout was geweest. Ook was
h t lang niet. altijd eens gj
weest met de Du'tscl..* maatrege
len. O a. zou hij den burgemeester
eens ehb. en voorgesteld, sarren
met Minsert een protest ln te die
nen by Seyss Inquart. Toen in No
vember 1944 op den Coolstngel
eenlge gijzelaars als represaille voor
den overval op het hoofdbureau
werden neergeschoten, had hij
bedankt als lid.
Een reeks van getuigen, meeren-
deels uit politiekringen verklaar
de. dat verdachte een goed mensch
was geweest en vele goede daden
heeft gedaan. Zoo heeft hU hon
derden menschen helpen ontsnap-
pen bLJ de razzia's !n November
1944. het provoceerend optreden
der W A en N S D A P bi) Je ti- -
portage van Vova weteu te stop
pen en heeft nimmer rapporten
van ..foute'' agenten en burgers
aan de SD of Groeu X doorgege
ven. Ook heeft hü dc executie van
een inspecteur van het hoofdbureau
weten te voorkomen door zichzelf
aan te melden als verantwoordelijk
voor de veiligheid van het Bureau
na den overval aldaar 'in.October---^
1944.
De uitspraak volgt; over .veertien,^
dagen. Verdachte werd.
voeten gesteld. -
'-'1
Hengelaars moeten wacKfenv».-
Zondag'ls dé 'geslotenvisebtyd!':
voor de, binnenwateren "ingegaan;!;;
dat wil dtó zeggen dat, zoodra het';
Us uit. de vaarten-en kanalen ont-
doold is, de hengelaars "toieM:zoo,
lang wachtten om - hUc ;.geliefdej|
sport-tfe.- beoefenen;" ér (.weer naestfrj
zitten.- Hét;!#-
zij nietde 'eenig. benadëelde/sport-;;.-'
beóe.*enaren;.zyn.^OF#e>:gM3qtenS
tijd voor 'de rivieren :Op,!l;ApriIiinv^
wordt aan verlenging;van het^sel-M
zoen..Anders wordt hetilvoor^d§*«
hengelaarswacli ten'. totfliJur"
