HET ROTTERDAMSCH PAROOL
PvdA en KVP steunen
regeringspolitiek
Het N.V.V. zal heden zijn
standpunt bepalen
Gani en Tamzil
protesteren
Avondklok in Batavia
Persbureau Antara
gesloten
Militaire actie onvermijdelijk
geacht
Palar bedankt voor
Tweede Kamer
Ook uit de P.v.d.A.
EVC vraagt NVV
algemene actie
Weerbericht
Kanongebulder
klonk in Batavia
Geld: waardeloos of in
waarde gedaald
Red. ea Adm. tanga Haven 141; Schiedam
teL 69300
Abonnementsprijs per week 3! cent, per
kwartaal 4,losse nummers 0,09
Uitgave Stichting „Het Parool" Postgiro
398644 Bankier» Amsterdamsche Bank
te Rotterdam PL Directeur» B. de Vries
PL Hoofdredacteur» Th. Ramaker
Maandag 21 Juli 1947
Zevende Jaargang, No. 167.
Het Britse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft Zondag
avond in een officieel commu
niqué verklaard, dat de Britse
regering aan de Nederlandse
regering heeft doen weten, dat
zij altijd bereid is haar goede
diensten aan beide partijen aan
te bieden. Dit .aanbod is op
nieuw aan beide partijen ge
daan. Deze stap is ondernomen
na volledig overleg met de rege
ring van de Verenigde Staten.
Het xs met de grootste teleurstel
ling, dat Zijner Majesteit regering
getuige is van de mislukking van
haar onophoudelijke pogingen ge
durende de laatste achttien maan
den om een vreedzame regeling te
bevorderen van de bijzonder moei
lijke situatie, die sedert de Japanse
overgave op Java en Sumatra heeft
voortbestaan, ~o wordt in bet com
muniqué gezegd.
Het communiqué onthult dat de
Britse regering in de jongste crisis
aan de Nederlandse regering de mo
gelijkheid in overweging gegeven
heeft om een politieke commissaris
van een neutrale mogendheid aan te
stellen, wanneer dit zou- kunnen bij
dragen tot het bereiken van een
overeenstemming. Dit bleek echter
niet aanvaardbaar.
staking van de vijandelijkheden. De
Republiekheeft deze eis zolang mo
gelijk genegeerd en tenslotte alge
wezen omdat zij een eenzijdig ge
stelde voorwaarde zou inhouden, in'
werkelijkheid heeft Nederland van
de eerste dag af het bestand nage
leefd en bovendien voorgesteld om
wederzijds de troepen terug te trek
ken en te venrunderen, mitszij
door een deugdelijke pohtie-organi-
satie zou worden vervangen.
Zie verder pag. 3
Ruwe behandeling bij
arrestatie
De republikeinse ministers Gani
en. Tamzil, thans onder bewaking in
hun. huis, hebben tegenover Reuter
een beroep gedaan om een onder
houd met de consuls-generaal van
Engeland, Amerika, China, Frank
rijk en Australië te hebben tenein
de hen. tc bewegen tot interventie.
Zij protesteerden tegen het feitr dat
Nederlandse soldaten hen in arrest
hadden gesteld, vijftien minuten
nadat .zij de Nederlandse nota,
waarin het verbreken van de be
trekkingen met de Republiek werd
medegedeeld, en voordat zij de tijd
hadden gehad hun regering te
Djogja hiervan in kennis te stellen.
Dr. Gani verklaarde verder, dat hij
de Amerikaanse consul-generaal
verwacht had met een. nota van
het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken, maar verrast
wps dat de consul-generaal zich
niet aan zijn afspraak gehouden
had. „Engeland en Amerika moeten
ogenblikkelijke stappen onderne
men om aan deze catastrofe een
einde te maken", aldus dr. Gani.
Hij protesteerde vervolgens tegen
de ruwe en meedogenloze wijze,
waarop hij en zijn. mede-republikei
nen door Nederlandse en Arnbon-
nese soldaten gearresteerd waren.
In Batavia geldt avondklok van
18.30 uur tot 5.30 uur.
Het republikeinse persbureau An
tara, dat tot op het laatste ogenblik
berichten over de gevechten had ge
geven, is door de-Nederlandse troe
pen gesloten en staat thans onder
bewaking. De republikeinse radio te
Batavia, die vannacht door de Ne
derlanders werd gesloten, kwam
vanmorgen weer in de aether met
uitzendingen raider Nederlandse su
pervisie.
Landgenoten. De gebeurtenis
sen in Indonesia nemer» een zo ern
stige loop. dat ik meen u geer. ogen
blik langer dan strik, noodzakelijk
is, uv het ^onzekere te mogen laten.
In dit onzekere immers hebben
wij nu lang gerióég verkeerd, u, zo
wel als ik En 'met cmj al degenen
in het ka bmet zowel als daarbuiten,
die tn de .aatste maanden dag aan
dag. om mei ti zeggen dag en nacht,
al hun Krachten nebben ingespan
nen om tot een vrcd- revende op
lossing der gerezen moeilijkheden te
geraken
Ik zal u een opsomming besparen
van de pogingen daartoe aangewend,
doch enkele teilen moge ik in uw
herinnering terugroepen.
Op 2Mei i.L voleindigde de
commissie-generaai het moeizaam
om de rohde tafel onderhandelen
met de Hepubliek ov.,r de uitvoering
van enkele onderdelen der Lingga-
djati-overeenkomst, zulks omdat^zij
de overtuigingh^d opgedaan, dat
verdere .besprekingen tot geen aan
nemelijk resultaat zouden- leiden. De
wederpartij immers gat blijk te
steunen op beginselen, die in lijn
rechte strijd waren met de overeen
komst van Lmggaajati, door die
zelfde wederpartij geparafeerd en
getekend, en fc vendien ging zij
blijkbaar ervan uit, dat dé toestand
eindeloze onderhandelingen zou ge
dogen.
Laatste poging: 27 Mei
De' commissie-generaal heeft
lm haar nota van die 27ste. Mei
"een laatste poging ingezet om
de Republiek tot andere ge
dachten te brengen, Zy meende,
dat dit met beter kon geschie
den dan door alle Kaarten open
op tafel.te. .leggen. De' com
missie-generaal ontvouwde aan
de Republiek een nauwkeurig
uitgewerkt program voor de uit
voering der overeenkomst van
Lmggadjati ov.er de hele. lijn.
Zij deed dit in de hoop, dat de Re
publiek hierdoor zou worden over
tuigd van de eerlijke wil dèr Neder
landse regering en met slechts naar
de letter maar ook.naar, de geest de
overeenkomst van Lmggadjati uit
te voeren en dat de Republiek m die
overtuiging aanleiding zou vinden
en ook harerzijds de "beginselen de
zer overeenkomst tot richtsnoer te
nemen, zodat deze weer als ge
meenschappelijk uitgangspunt bijde
verdere uitwerking kon dienen.
Uit de sindsdien van de zijde der
Republiek geproduceerde documen
ten en afgelegde verklaringen, zo
mede uit de dadén harer gezagsdra
gers, treeds naarvoren,; hoezeer de
Republiek vast houdt aan grondge
dachten, die in strijd zijn met uit
drukkelijke bepalingen der door
haar vrij willig aangegane overeen
komst -Dit spreekt in het bijzonder,
ten aanzien van het .feit,, dat de Re
publiek vasthoudt aan 'de misken
ning van de aan Nederlands 'souve-
remiteit verbonden verantwoorde
lijkheid voor de handhaving van
veiligheid en recht in heel Indone
sië gedurend- da overgangstijd, als
mede opeist de erkenning van een
souvereiniteit harerzijds,, die haar
noch in de overgangstijd, noch daar
na toekomt, doch die slechts be
doeld is voor de Verenigde Staten
van Indonesië in hun geheel, bin
nen het kader der overeengekomen
Koninklijke Unie.
Ruim anderhalve maand heeft
eerst dé commissie-generaal en
heeft vervolgens de Nederlandse
regering gepoogd de regering
van de Republiek weer te bren-
gen-'op def?grondslag van het.
Dr. BEEL; „De regering heeft, ge
duld betracht toijhei uiterste".
Linggadjati zon een tijdperk van
eerlijke samenwerking inluiden,
niettemin is het aantalschendingen
sinds de ondertekening van Lmg
gadjati de duizend gepasseerd.
Bovenmenselijk geduld
Bij ons bezoek aan Indonesië heb
ben mijn .ambtgenoot van overzeese
gebiedsdelen en ikzelf de toestand
in ogenschouw genomen. Wij zijn
diep onder de indruk gekomen van
het, welhaast, bovenmenselijk' gedtild,
dat 'van .o'nzè 'Nederlandse soldaten
werd 'gevergd.
Zeker: ook onzerzijds hebben
schendingen van het bestand
.plants' gevonden. - De Republiek
heeft ér .enkele tientallen .mede
gedeeld. AI dezè gevallen zijn
onderzocht en over élk hunner
is een rapport opgemaakt en
toegezonden - aan de 'Republiek.
Nimmer heeft de Republiek ons
enig rapport doën toekomen
aangaande door óns opgegeven
schendingen.
Herhaaldelijk hebben wij van de
Republiek geëist, dat zij een .einde
zou." maken aan deze onhoudbare
toestand, in de documenten, gewis
seld na 27 Mei, waarover ik u zo
juist - sprak, is telkens opnieuw de
eis gesteld opdracht'te geven 'tot
In verband met de snelle ontwik
keling der gebeurtenissen In'Indo-
slë hebben verschillende instanties
van de Party van de Arbeid lang
durig vergaderd.
Vrijdagavond was er een fractie
vergadering, die tot 1 uur in de
nacht geduurd heeft. In deze verga
dering waren de zes ministers, die
lid van de partij zijn, aanwezig. Za
terdagochtend om 10 uur kwam het
partijbestuur bijeen en in de mid
dag de partijraad.
In deze vergadering is lang
en ernstig beraadslaagd. De st-
tuatie werd niet eenvoudig ge
acht en men kwam tot de con
clusie, dat, hoe onverkwikke
lijk zulks ook mocht zijn, in de
bestaande omstandigheden,
tenzij zich alsnog een aanmer
kelijke wijziging zou voordoen,
men het onvermijdelijke van
een militaire actie moet erken
nen, waarbij werd uitgespro
ken, dat deze militaire actie zo
beperkt mogelijk zou moeten
zijn.
Men is zich echter wel bewust,
hoe moeilijk dit beperkte wapenge
weld in een lopend conflict is vol te
houden.
Zondagavond is .een manifest
uitgegeven door de Katholieke
Volkspartij, dat gericht is aan de
volkeren van. Nederland en Indo
nesië.
In de aanhef daarvan' staat, dat
de K.V.P. de verwezenlijking van
de Koninklijke rede van 7 De
cember.1942 met haar drie grote
beginselen: vrijheid, gelijkheid en
eenheid wil en daarom heeft mee
gewerkt aan de totstandkoming
van „Linggadjati".
Wij hebben, ook uit Katholieke
kring, in de loop der maanden
tegenwerking, afbrekende critiek
en verdachtmaking tegen deze po
litiek ondervonden. Ondanks dat.
hebben wij ons standpunt onver
kort gehandhaafd, omdat wij daar
in de enige mogelijkheid zagen en
zien tot de vervulling van onze
roeping.
De redding van dit grootse werk
noopt thans de regering, om poli
tiële maatregelen të nemen met
alle haar ten dienste staande mid
delen. Na alles wat de regering
voor de naleving der over en weer
aanvaarde overeenkomst tot het
alleruiterste vreedzaam heeft be
proefd, is thans dit middel ge
rechtvaardigd, het gebruik ervan
plicht Om een blijvende onvrij
heid van Indonesische 'volkeren
binnen de Republiek te voor
komen. Om een onduldbare onge-
Jijkheid ten laste van millioenen
Indonesiërs-buiten de Republiek
te verhinderen. Om het grote ge-
vaar van verwijdering kiem
van stijgende tweespalt en dalen-
de welvaart.tussen blank en
bruin te ontgaan.
Ook nu willen wij niets, weien
van acties, die optornen tegen de
hier en in Indonesië aanvaarde
grondslag. Ook nu willen wij, op
de grondslag van Llnpgadjati en
alleen op de grondslag van Ling
gadjati, verder werken aan onze
politiek van gelijkwaardigheid en
duurzaam samengaan.
De C.P.N. heeft een manifest ge
publiceerd, waarin zy o.m. schrijft:
„Nadat door de verregaande tege
moetkomendheid van de regering
der Indonesische Republiek overeen
stemming over de uitvoering van
Linggadjati nabij scheen is met
ruwe hand in de loop der gebeur
tenissen ingegrepen.' De regering
heeft thans besloten tie wapens te
laten spreken. Thans is het accoord
van Linggadjati geheel- verscheurd
en daardoor 'definitief de band tus
sen Nederland en Indonesië door
gesneden.
Het aanblijven van deze rege
ring, en inhet bijzonder het
aanblijven van de-ministers der
P.v.d.A. is een aanfluiting der
democratie. Het besluit der
regering voert ons naar de
catastrofe.
De C.P.N. roept'op tot onafgebro
ken actie tegen „koloniale oorlog",
tot de vrede in' Indonesië zal' zyn
hersteld. „De oorlogsregering-Beel
moet vervangen worden door een
vredes-regering".
L. N. Palar deelt mede, dat hfj
In vérband met de jongste gebeur
tenissen in Indonesië is alge tred en
als lid van de Tweede Kamer en be
dankt heeft als lid van de Partij
van de Arbeid.
Naar aanleiding van de radiorede
van minister Be'ei is het bestuur van
het N.V.V. m Amsterdam bijeenge
komen om zijn houding te bepalen
Vandaag (Maandag) zal een
vergadering worden belegd, waar
aan ook de hoofdbesturen van de
bij bet fLV.V. aangesloten bonden
zullen deelnemen. In deze vergade
ring zal worden besloten welke hou
ding de moderne vakbeweging zal
aannemen.
In verband hiermede doet bet be
stuur van het N.V.V. een dringend
beroep op de arbeiders noch op
eigen initiatief, noch In gevolge
oproepen van vreike organisatie of
groep van personen dan ook, bet
werk neer te leggen of onberaden
stappen van welke aard ook te
doen. Maandagavond zal via de ra
dio het resultaat van de beraadsla
gingen in de hoofdbestufcrsvergadë-
ring bekend worden gemaakt.
Het hoofdbestuur van het N.V.V.
heeft er Zondagmorgen door bemid
deling van het Sobsi-bestuur bij
de republikeinse en bij de Neder
landse regering telegrafisch op aan
gedrongen door; bemiddeling of ar
bitrage van in onderling overleg
aan te wijzen derden een gewapend
conflict inIndonesië te voorkomen.
In het eerste telegram, dat aan de
vertrouwensman van het N.V.V. in
Batavia is geadresseèrd, wordt hem
opgedragen het Sobsi-bestuur drin
gend te vragen bij de regering der
Republiek aan te -dringen op de uit
vaardiging van een bevel tot on
voorwaardelijke staking van het vu
ren, stopzetting der vernielingen,
opheffing der voedselblokkade en te
rugtrekking der troepen tot 10 km
van de demarcatielijn,
Het hoofdbestuur van de E.V.C.
heeft Zondagavond besloten een be
roep te doen op het N.V.V.-bestnur
tot een gemeenschappelijke actie.
Ket heeft het N.V.V. schriftelijk ver
zocht hierover overleg te plegen.
EJet E.V.C.-bestuur heeft zich In
een oproep tot dewerkers gericht
met het verzoek hun stem te ver
heffen tegen het geweld en voor de
vrede en dringt er voorts bij alle
vre Gelievende krachten op aan'zich
aanton te sluiten en in de. bedrij
ven manifestaties van een gemeen
schappelijk optreden te leveren, die
gericht moeten zyn op het staken
van het geweld.
- In de zelfde verklaring geeft het
£.V CDbestuur als zijn mening te
Kennen, dat de Nederlandse rege
ring; is overgegaan door militair op
treden haar wil op te leggen aan de
regering en het volk van Indonesië
en dat de Toepassing van geweid elke
mogelijkheid van samenwerking
tussen Nederland - en Indonesië
voorgoedverloren doet gaan.
Hedenmorgen zijn de. Amster
damse arbeiders, voor zoVer dat in
de vroegte te constateren viel,,al
len aan het werk gegaan. Ook in
Rotterdam en andere grote steden
Is'de toestand normaal.
Windstille nacht met
ll iM plaatselijk nevel of
.7 mist. Morgen in de
IA J loop. van de 'dag
i g J geleidelijk weer iets
Ar'/m toe.ncmenöe bewol-
i WI king, maar nog vrij-
"jij wel nergens buien-
r, m. vorming, üinke stlj-
cj "dfijk ging van tempera-
W tuur. Matige wind
Jl tussen Zuid-West ea
'JWv Zuid-Oost.
De handel te Batavia ligt thans
geheel stil en het Republikeinse geld
heeftbijna alle waarde verloren,
terwijl ook de Nederlands-Indische
gulden aanmerkelijk in waarde is
gedaald.
In Batavia weerklonk in de vroege
morgenuren kanongebulder uit Oos
telijke richting, zodat men gevechten
vermoedt aan de demarcatielijn by
de rivier Bekassl.
Een Nederlands officier verklaar
de, dat de eerste slachtoffers In het
Pengagsaandistrict werden gemeld,
toen twee Indonesiërs aan hun be
wakers trachtten te ontsnappen.
Waarnemingen hedenmorgen te Rot
terdam luchtdruk: 761.9; wind: West 3;
temp. 17,1; max. temp. 24.2 {gister
middag 12.40 uur) min. temp. 145,
(hedenmorgen 4.40 uur).' Weersge
steldheid licht bewolkt.
22 Juli zon op 5.25 uuronder 21.25
uur. Waterstanden Rotterdam le tö
7-47 uur, 2e ty 13.53 uur.
