HET EOTTEEDAMSCH PARGDL
Egypte vraagt: 1 Sept.
Britse troepen weg
lis
T
Majoor Breimesebreiigtviër
punten naar voren
Moge Holland Moeien door
de moed der stichters"
Rotterdams haven bijzonder
slecht?
ENGELSE ZOEG OVER INDONESIë
11
Alexander Cadogan: Brits-Egyptisch
verdrag van 1936 is geldig
FAROLOSCOOP
Weerbericht
Djogja protesteert
Joden vechten met
Arabieren
KLM-vliegtuigen
weer op Ceylon
Hij bracht de zaak
aan het rollen
„Er is sprake van laster en eerroof"
zegt zijn verdediger
Behandeling in de
Raad van State
Koninklijke boodschap aan jubilerende
stad in Noord-Amerika
Regering biedt
geschenk aan
Prins-regent Karei uit
Congo terug
Vliegtuig-ongelukken in
Boekarest en Pau
Op Sumatra optreden
tegen groepen
Rij n-Ruhr kanaal
gedeeltelijk vrij
Onderwijzers uit
militaire dienst
Bezoeker uit USA
heeft het mis
Commissie onderzoekt
„spreiding van bezit"
v
Red. en A dm. Lange Haven 141, Schiedam
tel Ó930Q
Abonnementsprlji per week 31 cent, per
kwartaal 4,—losse nummers 0,0?
*- I II I—
Donderdag 14 Augustus 1947
DE SCHIEDAMMER
Vrij. onverveerd
Ultgtrv» Stichting ..Het Parool" Postgiro
398644 Bankten ftmsterdomschs Bank
te Rotterdam - PI Directeuri B. do Vries
PI Hoofdredacteur! Th. Ramaker
Zevende jaargang, No. 188
De premier van Egypte, Nokrasji Pasja, heeft de Veiligheids
raad verzocht te bevelen, dat de Britse troepen per 1 September
uit zijn land zullen "worden teruggetrokken. Dit is de eerste maal
dat Egypte een tijdsgcens stelt.
Er is voor de Britten geen nieuw verdrag nodig, om het land
te verlaten, zei Nokrasji. Het nieuwe systeem van collectieve
veiligheid, vastgelegd in het UNO-Handvest, maakt Britse troe
pen als beveiliging van de kanaalzone overbodig. Verder wordt
er door de aanwezigheid van Britse troepen r voortdurend druk
uitgeoefend op de Egyptische regering. Egypte kiest voor het
Handvest in plaats van het Anglo-Egyptische verdrag van X936.
Sir Alexander Cadogan, de Brit-
Be afgevaardigde, had tevoren ge
zegd: Nokrasji Pasja schijnt te
denken, dat 19e eeuws imperialisme
en fascisme hetzelfde is. Toen de
Engelsen in Egypte kwamen, trof
fen z\j cjaar een ondoelmatig despo
tisme aan en slavernij. Thans be
staan deze dingen niet meer en
heerst er orde en recht.
Op grond yan de bepalingen
van het Handvest, aldus Cado
gan, moet de eis van Egypte
worden afgewezen. Het ver
drag van 1936 ls geldig en
vormt geen. gevaar voor de vei
ligheid, tenzij Egypte zelf een
gevaar schept door zrjn ver
plichtingen niet na te komen.
Sir Alexander wees de „insinua
ties" van Nokrasji van de hand,
dat Engeland de Soedanezen buiten
de besprekingen over hun toekomst
wil houden en hun zelfbeschikkings
recht op de lange baan wenst te
schuiven. De Engelsen hebben ge
tracht te bewijzen, dat de Soedan,
in tegenstelling tot de verklarin
gen van Egypte, niet door geogra
fische ligging, ras, taal en econo
mie onverbrekelijk met Egypte ver
bonden is, Ais het volk van de Soe
dan gehele zelfstandigheid mocht
- wensen, is er geen enkele reden
zulks in de weg te staan, aldu3 Ca
dogan. In de kamer heeft Nokrasji
onlangs nog gezegd, dat de Soeda
nezen voor altijd met Egypte zrjn
verbonden, onverschillig of zij zulks
wensen of - niet.
Over de rol van Egypte in de
laatste wereldoorlog zeide Sir
Alexander, dat het naar zjjn me
ning het verdrag van 1936 en niet
Egypte's loyaliteit tegenover de
geallieerde zaak was dat in de eer
ste plaats tot de geallieerde over
winning in het Midden-Oosten
heeft bijgedragen.
India's grote dag
De 15de Augustus is in meer dan
een opzicht een datum van inter
nationale betekenis; niet alleen de
pan-Amerikaanse conferentie van
Petropolis (Braz.) zou beginnen in
het Quitandinha (zie gisteren),
maar de twee eerste grote brokken
van voormalig Brits Indië, Hindoe'
stan en. Pakistan worden dan eer.
vry dominion. Deze vrijheid is met
veel bloed bezegeld, hoewel de oor
spronkelijke kolonisators en de vol
ken van Voor-Indië tot de minst
bloeddorstige elementen ter wereld
behoren. Zenuwen en geloofsverschil
len hebben de meeste slachtoffers
gemaakt, en maken ze nog aan de
vooravond van de door Gandhi,
Pandit Nehroe .en Djinnah vurig-
begeerde vrijheidsdag. Gandhi is de
ziel en de wegwijzer van de bewe-
ging geweest. Pandit Nehroe de
politieke ordenaar en Djinnah de
Mohammedaanse corrector. De vrij
wording zelve voltrekt zich onder
oppertoezicht van de Brits-konink
lijke krijgsman lord Mountbatten,
die tevens èen befaamd diplomaat
van de beminnelijke oude school
moet wezen.
Om op eigen benen te kunnen
staan heeft „India", het eigenlijke
Hindoestan, nog een eigen grond
wet nodig; vermoedelijk is men
daarmede klaar tegen November
1947, waarna de gewone wetgeving
moet volgen.
De constituante van Pakistan
wacht op de definitieve afbakening
van de grenzen der Westelijke en
Oostelijke gebieden, Pendjaab
Bengalen.
Daarmee is alles nog niet in kan
nen en kruiken; de Noordwestelijke
prcvincje droomt van een aparte
vrijheid als Pathanistan het k
half Afghaans en dissident-Mohairn
medaans verder blijken ook de
vorstendommen (met 600 vorsten)
niet alle van zins zich by een van
de twee groten aan te sluiten; het
rijke Haiderabad bijv. kan zichzelf
volledig bedruipen en is zeer pro-
Engels, maar het ligt ingesloten.
Aansluitings-, afscheidings- er
splitsingsproblemen blijven dus; bo
vendien: inpalmingsmoeilijkheden:
zo eisen de Bengaalse muzelman
nen de overwegend Hindoese haven
Calcutta op.
Economisch krygen de nieuwe
-stans het moeilijk; de een verliest
kólenmjjnen en mineralen, de ander
industrieën of een haven, enz.
Alle staan voor een nieuwe, zwa
re tijd.
Maar: vr^j!
IETS WARMER
Weersverwach
ting geldig van
Donderdagavond
tot Vrijdagavond:
Heldere nacht
met nog slechts
op enlsele plaat
sen wat ochtend
nevel. Overdag
zonnig droog weer.
Opnieuw iets ho
gere temperatu
ren. Matige Oos
telijke wind.
15 Aug.: Zon op 5.22 uur. onder 20.06
uur.
Waterstanden Rotterdam: le tij 3.09
uur. 2e tij 13.27 uur.
Waarnemingen hedenmorgen te Bot
terdam 8.40 uur:
Luchtdruk: 766.8; wind: O.N.O. 3;
temp.: 18.6; max. temp. 23.3 (4.40 gister
middag): min. temp. 15.0 (hedenmorgen
5.40)
Weersgesteldheid: onbewolkt.
Cadogan onthulde dat tijdens de
oorlog hooggeplaatste Egyptische
functionarissen met de As sympa
thiseerden, en de geallieerden actief
tegenwerkten.
Cadogan verzocht de Raad de
Egyptische kwestie van de agenda
af te voeren.
Bij de discussie kwam alleen nog
Polen aan het woord. Suchy, de
Poolse afgevaardigde, beschuldigde
de Britten van imperialisme, door
het streven naar nationale onaf
hankelijkheid van bepaalde landen
tegen te werken.
Polen achtte de aanwezigheid
van Britse troepen in Egypte in
strijd met het Handvest en vond,
dat de Veiligheidsraad het recht
heeft verwijdering van die troepen
te eisen. Suchy meende, dat de Soe
dan by zijn streven naar zelfbe
schikkingsrecht diende te worden
gesteund. Het was een moeilijke
kwestie en Polen kon geen oplos
sing aan de hand doen. Het debat
werd verdaagd tot volgende week
Woensdag,
Een delegatie van het Soedanese
onafhankelijkheidsfront is op weg
naar Lake Success, waar 2dj voor
de Veiligheidsraad der UNO hoopt
te getuigen, te Londen aangeko
men. Het is niet zeker, of de Soe
danese afgevaardigden in staat
zullen worden gesteld hun getuige
nis voor de raad af te leggen.
„Delegaties kunnen niet
worden gehoord
De leden van het republikeinse
kabinet zullen-een protest aan de
Veiligheidsraad zenden tegen het
horen door de raad van de delega
ties van Oost-Indonesië en West-
Borneo. Deze delegaties, zeggen
zij", bestaan uit hoge officiële per
sonen van de"'twee staten, die niet
representatief zijn voor de in de
desbetreffende gebieden wonende
Indonesiërs.
De regering van die staten zijn
niet door een plebisciet aan het
bewind gekomen en staan onder
controle van de Nederlanders. In
de verklaring wordt bovendien
nog eens het standpunt uiteenge
zet. dat de Nederlanders het ge
bied dat zij bij de jongste vijande
lijkheden veroverd hebben, terug
moeten geven en zich moeten te
rugtrekken achter de demarcatie
lijnen van October 1946. (A.P.)
Buitengewone minister
raad
Vandaag is de ministerraad in
bijzondere zitting bijeen gekomen.
Aan het overleg werd ook deelge
nomen door de leden van de com
missie-generaal.
HOGE PRIJZEN STAATSLOTERIJ
400: 3563
200: 6694 10995
100: 2192 2408 5410 7210 9467
11981 17852 20130 20316
Tien doden38 gewonden
Sedert Zondagavond, toen Arabie
ren een Joods café in Tel Avlv met
vuurwapens bestookten, worden
voortdurend botsingen tussen Joden
en Arabieren gemeld. Tot dusver zijn
3 Arabieren en 7 Joden gedood en 12
Arabieren en 26 Joden gewend.
Volgens berichten uit Arabische
bron hebben Arabieren vier Joden,
die in het bezit van wapens waren,
te Jaffa overmeesterd en hen aan de
politie overgeleverd. Gisteravond
zijn alle stalletjes van een Arabische
markt te Jaffa door brand verloren
gegaan. De schade wordt op 20.000
gulden geraamd. Volgens de politie
i$ de brand door 50 Joodse jongelie
den gesticht
Enige honderden Joodse vrouwen
en. kinderen hebben de nacht in de
grote synagogen van Tel Aviv door
gebracht uit vrees voor Arabische
represaille-maatregelen.
De Irgoen Zwal Leoem! heeft gis
teravond een verklaring gepubli
ceerd, waarin beweerd wordt, dat
Britse agenten en Britse wapenen in
het spel zijn bij de botsingen tussen
Arabieren en Joden. „Groot-Brittan-
nië blijft onze voornaamste vijand",
zo werd in de verklaring gezegd.
In enige A -b:sche en Joodse wij
ken is de a ndklok afgekondigd.
Latere berichten maken melding van
verdere doden cn gewonden, zowel
aan Arabische als aan Joodse zijde.
Ook de postdienst hervat
Van officiële zijde vernemen wij,
dat de luchtverbinding met Bata
via via Colombo van heden af zal
worden hervat.
Reeds eerder hadden wij ons,
naar aanleiding van het onderhavige
geval, tot de Britse ambassade ge
wend, waar men on., mededeelde,
een bericht to hebben ontvangen,
dat KLM-vliegtuigen weer op Cey
lon mogen landen.
De K' M wist dit te bevestigen.
Ook de luchtpostverbindiag naar
Indonesië is hervat.
Oorlogsbodems in de West
Het vormingsschip voor adelbor
sten „Van Kinsbergen" en de beide
onderzeeboten „Zwaardviscb" en
„O 23", die gedurende enkele maan
den een oefenreis maken in de
West-Indische wateren, zijn in
Willemstad op Curasao aangeko
men. De bemanningen hebben op
deze heenreis honderden telegram
men ontvangen van bezoekers van
de tentoonstelling „Zeemacht" te
's-Gravenhage.
Het orgaan van de A.N.J.V.
„Op de plaats rust'* is op de lijst
van verboden geschriften voor mi
litairen geplaatst.
In het hele land organiseren de grote zuivelfabrieken zg. melkcursussen
om te komen tot een hogere melkopbreng&t en zindelijk melken. De melk
moet zonder vuil en smetstoffen aan de fabriek komen, dat wordt, tijdens
het examenmelken, de deelnemers op het hart gedrukt.
PRINS FERDINAND VAN SCHii-
N AlCH-CAROL ATBstiefzoon van
ex-keizer Wilhelm, deed aangifte van
de vermissing uit zijn koffer van ju
welen, die een t, aarde van twee mil-
Hoen dollar vrtegenwoordigden, en
aan zijn moeder, de enige dagen ge
leden plotseling gestorven prinses
Hermine, hadden toebehoord. Hij
bracht hiermee een onfris zaakje aan
het rollen, waarin zowel hij zelf als
zijn zuster Caroline de 'hand schijnt
ie hebben gehad
De sobere vergaderzaal van de
Raad van State kreeg gistermiddag
aile entourage, die de spannende
slotacte van een belangrijke rechts
zaak pleegt te omgeven.
Een volle tribune, een aandachtig
college, een hartstochtelijke, ontroer
de aopellant en een knap verdediger.
Even over elf uur komt majoor
Breunese, correct in een blauw „bur
ger" costuum naar voren en de be
handeling van het beroep op de
Kroon tégen zijn ongevraagd eervol
ontslag uit de militaire dienst vangt
aan. Breunese wordt bijgestaan door
dr. Kortenhorst.
Slechts 4 punten, knap geformu
leerd, wenst Breunese naar voren te
brengen, als hij het woord krijgt.
1. Na de onstellende verwarring,
die na de capitulatie ontstond, paste
het tn.i, niet, dat een officier de
troep in de steek liet. Dit kon ik mij
als chef-staf v. d, 3e Divisie niet ver
oorloven. Winkelman stemt hiermede
in.
2. Géén man is door mijn toedoen
naar Duitsland gevoerd. Daar ben ik
nog trots op. Zelfs min. Ficvez
(thans Oorlog) en generaal Koot
(Binnen!. Strijdkrachten) werken
onder mijn leiding door!
3. Seyss-Inquart vraagt mij: Hoe
veel mannen van de N.A.D. krijg ik
van u voor het Seyffard-legioen? Ik
antwoordde: Niet één!
4. Ik heb de ontroering gekend,
die ons sterkte toen door mijn toe
doen iedere morgen in de kampen
van de Arbeidsdienst de rood-wit
blauwe vlag met plechtig ceremo
nieel werd gehesen.
De Commissie-RÖell besloot na
zijn terugkeer uit krijgsgevangen
schap in 1945 (Breunese nam in
1941 ontslag en. ging eigener be
weging in gevangenschap) met één
stem tegen géén maatregelen tegen
hem te treffen. De minister van
Oorlog week van dit advies af en
gaf hem ongevraagd eervol ontslag.
Daarna volgde de„Vicrdaagse-rel".
Vervolgens bracht de Proc. Fiscaal
van - het Haagse B. G. een nieuw
rapport uit, dat één grote waarde
ring inhoudt voor het gedrag van
de majoor, maar,bij de dossier
stukken treft men het nu niet aan.
Het is zoek
Tijdens het betoog van de raads
man, dr. Kortenhorst, komen ver
slagen, almanakken, notulen en
brochure's ter tafel. Gesprekken
met Seyss-Inquart en met collega's
worden aangehaald ten bewjjze van
de strijdlust en het verantwoorde
lijkheidsgevoel van Breunese.
Spreekt zijn openlijke rehabilitatie
bij de laatste Vierdaagse geen dui
delijke taal? En als dat niet vol
doende is dan 2$n hier de getuige
nissen van Commissaris - Kesper,
Kardinaal de Jong, Mag. Stokman
en Henri Hermans: allen zijn het er
over eens, dat hier groot onrecht is
gepleegd, ja dat er sprake is van
laster en eerroof.
De vertegenwoordiger van de mi
nister van Oorlog, mr. M. J. P. D.
baron van Harinxma thoe Slooten,
bepaalt de aandacht van het colle
ge bij een. aantal feiten:
Het aanblijven na omzetting van
ning van het memorandum van prof.
Langeveld, waarin aangedrongen
wordt op het aanvaarden van feite
lijke lotsverbondenheid met Duits
land, de aansporing, om zich aan te
melden voor hun werk in Duitsland,
de redevoering te Arnhem tegen het
Bolsjewisme, toen Rusland onze
bondgenoot was en waarin hij zeide,
dat Nederland geestelijk aan de kant
van Duitsland moest staan, het hijsen
van een Duitse vlag. het bijwonen
van een biieenkomst, waar de Rijks
commissaris een propagandarede
hield en ook een bataljon van de
Arbeidsdienst aanwezig was, tenslot
te het doen uitgaan van een circu
laire, waarin stond, dat propaganda
voor de Duitse S.S. diende te worden
toegelaten. Dit alles deed een hoofd
officier, die een eed van trouw aan
de Koningin aflegde, aldus spr.
De uitspraak van de Kroon zal la
ter volgen. i
59
Ter gelegenheid van de overhan
diging van het geschenk der Neder
landse regering aan „The Nether
lands museum" van Holland (Mi
chigan) heeft jhr. O. Reucblin, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd
minister een boodschap van de Ko
ningin aan de stad voorgelezen.
Het geschenk, bestaande uit een
groot aantal oud-Hollandse ge
bruiksvoorwerpen, is bijeengebracht
door de rijksadviseur voor de mu
sea, de heer D, F. Lunsingh Scheur
leer,
In de boodschap zegt de Konin
gin o.m. het volgende:
„Het is met oprechte vreugde,
dat ik en mijn volk verlangen, deel
te hebben aan het feest van een ge
meenschap, die honderd jaar gele
den gesticht werd door de moed,
het_ beleid en de trouw van een
kleine groep mannen en vrouwen uit
Nederland en die thans als bloeien
de Amerikaanse stad met trots en
eer de naam Holland draagt.
Mijn kinderen bewaren prettige
herinneringen aan de vriendschap,
aan hun persoon en aan ons land
betoond, bij het bezoek, dat zij in
Juni 1941 aan Holland in Michigan
hebben gebracht, bij welke gelegen
heid „Hope college" aan mijn doch
ter het eredoctoraat in de rechten
heeft verleend.
De uitnodiging om het eeuwfeest
in Holland te bezoeken, die ik ont
ving van een eminent lid van een
Nederlands-Amerikaanse familie,
heeft mij diep getroffen en ik be
treur ten zeerste, dat zaken van
groot belang mij hebben verhinderd
de uitnodiging te aanvaarden.
Gevoelens van oprechte gemeen
schapszin kwamen op treffende wij
ze tot uiting in Mei 3940, toen de
vijand Nederland binnenviel en het
de stad Holland is geweest (toenter-
Op het vliegveld Meisbroek bij Brus
sel is gistermiddag prins-regent Karei
teruggekeerd van het bezoek, dat hij,
vergezeld van de minister van Kolo
niën, aan de Belgische Congo heeft ge-
BracfTtTHif werd" verwelkomd doorTco-
ninginmoeder Elizabeth, de- leden der
regering, de voorzitters van Kamer en
Senaat en het carps diplomatique,
waarin Nederland vertegenwoordigd,
was door de zaakgelastigde dr. H. R.
van Houten en de militaire attaché, ge
neraal G. J. Sas. Afdelingen van de
luchtmacht brachten de prins eerbewij
zen. Van de openbare gebouwen in de
hoofdstad wapperde de vlag. Na zijn
aankomst op het paleis ontving de
prins-regent minister-president Spaak,
die hem op de hoogte bracht van de
toestand in het land.
Drie personen zijn gedood en vijf
ernstig gewond bij de mislukte lan
ding van eeu vliegtuig van de Roe
meens-Russische luchtvaart maat
schappij C£ARF), dat de dienst Con-
stantza-—Boekarest onderhoudt.
Een vliegtuig van de dienst Biar
ritzCannes is op 15 kin van Pan
(Zuid-Frankrijk) neergestort. De pi-
tijd juist bezig met de voorberei
dingen voor haar jaarlijks feest),
die het initiatief heeft genomen om
te helpen, hetgeen spoedig daarop,
in de gehele Verenigde Staten zou
geschieden onder leiding van die
grote organisaties, welker weldaden
aan het land bewezen, voor immer
in de herinnering zullen voortleven.
Mogen Holland (Michigan) en de
andere steden en gemeenten m het
middenwesten, die een eeuw gele
den door Nederlandse pioniers ge
sticht zijn. groeien en bloeien door
de moed en de geest van de stich
ters."
Het officiële Nederlandse leger-
comminiqué no. 45 van heden meldt:
Ir; verschillende streken op Sumatra
werd politieel optreden tegen ge
wapende groepen, welke het land
onveilig bleven maken. Op Java
werden voortgezette beschietingen
met automatische wapenen en mor
tieren alsmede pogingen tot infril-
tratie aan het Westelijk front bij
Soerabaja cn in de sector van Ma-
lang geconstateerd. In de omgeving
van de laatstgenoemde plaats werd
veel last ondervonden van sluip
schutters.
Op Noord-Sumatra zijn in republi
keins gebied Pankalanbranden
en bybehorenden olie-opslagplaat
sen in brand gestoken (by Panka-
lan-branden in een olieraffinaderij
van de B.P.M. gelegen Red Aneta).
In het Noord-Westen van Tandjong-
poera vond een botsing plaats tus
sen een patrouille en. ben don, welke
naar republikeins gebied werden
verdreven. Op Zuid-Sumatra werd
een aanval van circa 300 man op
onze bezetting te Kajoeagoeng met
succes afgeslagen. De Nederlandse
verliezen op 13 Augustus bedroegen
8 gewonden.
Een nagekomen bericht meldt,
dat op het Westelijk en Oostelijk
front van Semarang twee inbreuken
op de staking der vijandelijkheden
werden geconstateerd. Benden be
schoten een Nederlandse patrouille
met automatische wapenen. Het
vuur werd beantwoord en de benden
.werden verdreven.
Het Rijn -Ruhr-kanaal tussen
Duisburg en Mühlheim is voor
de scheepvaart vrijgegeven.
Hierdoor is het mogelijk het ver
voer per schip van de steenkool
van het Ruhrgebied naar Frank
rijk, België, Nederland en
Luxemburg te versnellen.
Demobilisatie voor drie
lichtingen mogelijk
Onderwijzers, geboren in 1918,
1919 en 1920 komen in aanmerking
voor groot vet lof of, indien zy een
vrijwillige verbintenis hebben aan
gegaan, voor ontslag of groot ver
lof. Voor hen gelden dezelfde voor
waarden als voor de vorige catego.
rte, n.l. onder-officieren van 30
jaar en ouder en de korporaal en
soldaten van 27 jaar en ouder. Be
trokkenen kunnen, indien zü naar
het onderwijs als bovengenoemd te-
rugkerefi, een daartoe strek--:end
verzoek om groot verlof dan wel
ontheffing uit hun vrijwillige ver
bintenis langs de hiërarchieke weg
tot de minister richten onder over
legging van een verklaring, afgege
ven door het schoolbestuur, waaruit
blijkt, dat zij bij het onderwijs zul
len terugkeren, zodra aan hen groot
verlof, dan wel ontheffing uit bun
vrijwillige dienstverband zal zijn
verleend.
Kinderbijslag ook voor
arbeidscontractanten
Enige tijd geleden heeft het
N.V.V. zich gewend tot de minister
van Binnenlandse Zaken, met het
verzoek de uitbreiding van de
kinderbijslag tot het eerste en
tweede kind. ook van toepassing
te doen zijn op de arbeidscontrac-
tantcn in rijksdienst. Thans is me
degedeeld, dat zeer spoedig ejen re
geling kan worden tegemoet ge
zien.
Ir. Carl G. Homquist van 9e we-
reidhandelsvereniging uit New
York heeft bij zyn terugkeer van
een bezoek van drie ncken aan
Europese havens verklaard, dat de
haven van Rotterdam bijzonder
slecht was, doordat de meeste fa
ciliteiten daar ten gevolge van de
oorlog verloren zijn gegaan.
De toeBtand in de haven van Le
Havre noemde h\j betrekkelijk
goed. Verder was hg van mening
dat Groot-Britlanniö en het vaste
land van Europa veel meer haven
faciliteiten boden dan de Atlanti
sche kust van de Verenigde Staten.
Wij hebben ons gehaast, naar
aanleiding van dit bericht, dat via
een Amerikaans persbureau in ons
bezit kwam, bevoegde instanties te
vragen of haar iets bekend was
van een bezoek, dat genoemde heer
loot én twee passagiers kwamen om Homquist aan Rotterdam zou heb-
het loven. ben gebracht.
(Bijzondere correspondentie.)
WIE menen zou. dat het Engelse
volk het Nederlandse optreden
in Indonesië met een welwillend oog
qadcslaat, kan door een bezoek aan
Londen snel worden genezei). Na lan
ge tijd is Nederland weer een „front
page news" geworden, maar men kan
nauwelijks zeggen, dat onze reputatie
er beter op is geworden. Op persconfe
renties-en in vrijwel alle toevallige bij
eenkomsten waar Indonesië ter sprake
komt, overheerst de afkeurende toon.
Het misprijzen is zo algemeen, dat
zich gemakshalve slechts uit in halve
woorden en onvoltooide uitdrukkingen.
Hier is kennelijk sprake van 'een com
munis opinio.
De Engelse openbare mening pleegt
zich de laatste tijd nogal intens met
Aziatische kwesties op te houden. Juist
dit maakt het voor ons zo moeilijk. De
laatste gebeurtenis op dit gebied betrof
immers India. Hier was eert enorm
vraagstuk en het is begrijpelijk, dat de
wijze, waarop het opgelost werd in
Londen een diepe indruk moest nalaten.
Telkens weer wordt het gebeuren in
Indonesië vergeleken met de houding,
die Engeland in India heeft aangeno
men en wij hoeven niet te zeggen, dat
de vergelijking iedere keer ten ongun
ste van de Nederlandse militaire actie*
uitvalt.
Natuurlijk, Engeland heeft ook nog
wel op andere wijze problemen opgelost
en dc Nederlandse gemeenschap in
Londen heeft dan ook niet nagelaten 't
Indonesische incident tc vergelijken met
het Engelse optreden in Malakka. Maar
het argument maakt op de Engelsen
weinig indruk. India was Engelands
voornaamste kolonie en India is met
een gebaar, dat een maximum aan prac-
tische berekening verborg, prijsgege
ven. Onze voornaamste kolonie was
Indonesië en hier had men das van ons
een gebaar verwacht te vergelijken met
de Engelse houding ifi India.
Er is meer. Wij hadden het voor
recht enkele Engelsen te ontmoeten, die
een speciale studie van Aziatische pro
blemen hebben gemaakt Wat hen het
O.D. in Arbeidsdienst, de onderteke- meest trof ja, ergerde, was dat zij zo
als zij het uitdrukten, bij de Nederlan
ders een tekort zagen aan inzicht In
de ernstige gevolgen, die hun actie
moest meebrengen voor alle bij Azië
betrokken landen.
meent toch niet dat deze zaak al
leen Indonesië betreft? Wat er verder
oote gebeurt, er is in Indonesië een na
tionale beweging, die sterker is dan
vroeger en zich dan ook veel meer za!
laten gelden. Daar komt dan bij. dat gij
deze beweging waarlijk niet meer zo
onderdrukken kunt als voor de oorlog
het geval was, De wereld rondom u
heen zal dat niet dulden."
..Maar dat is dan ook helemaal onze
bedoeling niet," waagden wij te inter
rumperen. „Niemand bij ons praat over
herstel van het oude koloniale systeem."
„Ach wat," viel onze Engelse vriend
in, „dat lost niets op. Wat ge ook
geeft, het zal minder zijn, dan ia dc
huidige historische ontwikkeling nodig
is en zeker minder dan de Indonesiërs
absoluut noodzakelijk achten. Ge kunt
dus niet vermijden, dat protest-acties
worden opgezet en ge zult genoodzaakt
zijn die te onderdrukken."
Wij maakten een verontschuldigend
gebaar.
„Maar daarmee begint voor ons de
ellende pas," viel nu een derde in, „El
ke keer dat gij iets doet. dat de natio
nalisten als onrecht beschouwen, zullen
de Indonesiërs hun stem verheffen en
elke keer. dat gij het verzet onder
drukt, zal hun protest verdubbelen.
Zij zullen zich zonder enige twijfel
tot dc Aziatische broedervo'keren wen
den om hulp en, voor zover zij van
geestelijke aard is, zal deze hulp zeker
worden gegeven. Op deze wijze wordt
er een Aziatisch front gesmeed en dit
front zal door uw politiek voortdurend
sterker worden. Dat front 23I zich op
de duur sterker tegen Europa gaan
richten. Ge kunt toch wel begrijpen dat
India onophoudelijk de UNO in deze
zaak zal betrekken en in de UNO wor
den wij dan gedwongen stelling te ne
men, hetzij tegen u hetzij tegen India."
Ziehier nu in dc meest beknopte vorm
wat voor de Engelsen de grootste zorg
uitmaakt en waarom men zo weinig
waardering heeft voor onze politiek.
Men heeft het gevoel, dat door ons
Aziatische gevaren worden opgeroepen,
die voor 50 pCt. ongedaan maken, waf
zij met hun eigen politiek ia India had
den goedgemaakt. En juist daarom ver
oordelen zij dc vorm, waarin wij onze
politiek hebben gegoten.
Men vindt die veroordeling overal. Bij
intellectuelen, bij politici en bij ambte
naren van het Foreign Office. Laat
men daar niet aan twijfelen. Nergens
vindt men werkelijke steun, zelfs niet in
een passieve vorm, Dat wij ccn zekere
druk uitoefenden, kunnen vooral de
conservatieve Engelsen nog wel begrij
pen, doch dat wij overgingen tot het
geweld, in zijn brutale vorm, ontsnapt
aan hun politiek begrip. Maar wat ze
merkwaardigerwijze het toppunt vin
den. is dat Nederland aan zijn optre
den de naam heeft gegeven van een
politionele actie. Wat dat betreft, heeft
de regering precies het tegenoverge
stelde bereikt, van wat ze met deze for
mulering beoogde. Ronduit werd ons
door een der hooggeplaatste Engelsen
gezegd; „Dat u het een politionele actie
noemt, bewijst, dat u het gebruiken van
tanks cn vliegtuigen blijkbaar iets heel
gewoons vindt. Maar dat moet op Azië
al een heel slechte indruk maken."
Dit is dan de situatie: dc naam van
Nederland ls de .'aatste weken op zeer
onaangename wijze in opspraak geko
men. Het buitenland bekijkt alles van
uit zijn eigen oogpunt en vanuit de
wereldbelangen cn is dus volstrekt niet
geneigd onze formuleringen tc aan
vaarden. Het buitenland karakteriseert
de realiteit zonder enige omweg. Diplo
matieke slimmigheden kunnen hieraan
weinig veranderen; die worden immers
alleen aanvaard van hen, die sterk zijn.
Men verwacht van ons verstandige ca
progressieve daden en men verwacht ze
sneL Daden van dat soort zijn niet al
leen nodig om het Indonesische pro
bleem op te lossen, maar ze zijn vooral
nodig om het prestige van Nederland to
het buitenland te herstellen. Wij durven
beweren, dat iedere ambassadeur van
Nederland op het ogenblik naar Den
Haag hetzelfde rapporteert
Het bleek ons; dat de heer Hom
quist inderdaad m Rotterdam is ge
weest en wel in zijn kwaliteit van
ingenieur, om een studie te maken
van verschillende typen kademuren.
Ir. Homquist is de gast geweest
van het gemeentelijk, havenbedrijf,
welke instelling ervoor gezorgd
heeft, dat hjj alle inlichtingen ver
kreeg, die hü maar wenste. Dat de
technische dienst van het gemeen
telijk havenbedrijf volkomen op de
hoogte is met de uitrusting van
onze haven cn daarvan ir, Hom
quist uitvoerig zal hebben verteld,
zal geen mens in twijfel trekken
en daarom is het voor ons een raad
sel, hoe onze Amerikaanse bezoe
ker althans volgens bovenaan
gehaald persbericht tot de slot
som is gekomen, dat de Rotterdam
se haven wat betreft de faciliteiten
bijzonder slecht zou zijn. Het is
waar, wat de behandeling van mas
sagoed aangaat, zjjn we nog niet
klaar, maar wat betreft de verwer
king van stukgoederen, ook bijzon
dere als autobussen, locomotieven,
gedemonteerde binnenvaartschepen
e.d., kunnen we de huidige goede
renbeweging gemakkelijk aan.
Het bouwen van nieuwe goede
renloodsen vindt snel voortgang.
Het is jammer, dat een dergelijk
voor onze haven schadelijk bericht
in de wereld is gekomen en wellicht
vele Amerikanen onder ogen komt.
Een tegenspraak, dat het bureau
voorlichting cn publiciteit van de
gemeente Rotterdam van plan is
hierover te lanceren, is o.i. volko
men op zijn plaats.
Do ministerraad heeft aan de
minister van Sociale Zaken mach
tiging verleend om over te gaan.
lot instelling van een commissie,
welke con onderzoek zal instellen
naar de vraag of cn zo ja, in hoe
ver het wenselijk is, door wettelij
ke maatregelen de spreiding van
bezit over degrote massa des
volks en een redelijker verdeling
van het inkomen over de verschil
lende groepen der bevolking te ba-
vorderen.
Het ligt in de bedoeling in deze
commissie, behalve een aantal we
tenschappelijke leden een 6-tal
vertegenwoordigers te benoemen
van de stichting van de arbeid,
alsmede vertegenwoordigers van
de ministeries van Sociale Zaken,
van Economische Zaken, van Fi
nanciën en van Landbouw, Visse
rij en Voedselvoorziening en van
het college van Rijksbemidde-
laars.
Tot Zondag mooi weer
Verwacht kan worden, dat de
periode van droog weer met wei
nig wolken cn veel zonneschijn,
nog tot en met aanstaande Zondag,
zal voortduren. De temperaturen,
zullen in de volgende dagen ge
leidelijk nog hoger worden, maar
tengevolge van de grote droogte
van de lucht kan nog vrijwel ner
gens onweer ontstaan. Pas tegen.
Zondag wordt de kans op enkele
verspreide omveersbuien wat gro
ter, zo meldt het K.N.M.I, te de
Bilt.
1
y
J
