r
Gevraagd:
van een
Spoedige vorming
interimregering
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Snel stijgt het water
in de rivieren
Als plan-Marshall uitblijft:
een nieuwe begroting
Berechting worde krachtig
voortgezet
Mede-zeggenschap verlangd over het
gebruik der strijdkrachten
Engeland leider
van
„Berde Macht"?
ONZE BUITENLANDSE DIENST
Red. en Adm. Lange k wen 141, Schiedam
tel 69300
Abrnnementspri]: per week 31 cent, per
kn rtacd 4,—t losse nummer j 0,09
Maandag 6 J..,iuari 1948
DE SCHIEDAMMER
Uitgave Stichting „Hat Parool" Postgiro
398644 BankJeri Amsterdamsche Bank
te Rotterdam PL Directeuri B. de Vries
PL Hoofdredacteur» Th. Ramaker
Vrij, onverveerd
Achtste jaargang, No. 3
NEGARA 'S EN DAERAHS CONFEREERDEN MET MINISTERS
De bijeenkomst die Zondag tussen de vier ministers, dr Van
Mook en dc vertegenwoordigers van de negara's en daerahs is
gehouden, heeft een motie aangenomen, opgesteld door de ver
tegenwoordigers van Oost-Indonesië, Oost-Bomeo, Groot-
Dajak, West-Borneo, Banka, Rxouw, Oost-Sumatra, het voor
lopige comité van West-Sumatra en West-Java, Madoera en
het Komite Indonesia Serikat, waarin wordt aangedrongen met
de meeste spoed stappen te ondernemen tot:
1,. dc instelling van een interimregering 'ter voorbereiding
van de Verenigde Staten van Indonesië;
2medezeggenschap van de interim-regering in het gebruik
van de strijdkrachten;
3. herziening van de Nederlandse grondwet.
UITERSTE DATUM:
De bijeenkomst besloot een af
schrift van de resolutie aan de Re
publikeinse regering te zenden.
Dr. Beef, die de bijeenkomst
presideerde, kon na een uitvoe
rige ged ach t en wissel Lng zrin in
stemming met de resolutie be
tuigen.
Republiek staat zwak
De resolutie beoogt, dat niet tot
een overeenkomst met de Iteou-
blfek wordt geacht met de instel
ling van een interim-regering. Zii
houdt echter tegelijkertijd de deur
open voor de Republiek, sii het als
partner met gelijke rechten. Dit
druist nog altijd in tegen de Repu
blikeinse opvattingen, volgens wel
ke dé Republiek moet worden ge
zien als de belichaming bij uitstek
Van het nationalistische streven
'der Indonesiërs, in een vorm waar
toe ook de minder ontwikkelde bui
tenbezittingen eens zullen geraken.
De positie van de Republiek Li
echter sedert de politionele act'e
aanmerkelijk verzwakt. De oorza
ken hiervan zijn de militaire neder
laag, die haar invloed ep heb mo
reel niet heeft gemist, het verlies
van de belangrijkste productie-cen
tra en de vorming van nieuwe sta
ten in het voormalige Republikein
se gebied.
Neutrale waarnemers zrin echter
van mening, dat. hoewel -.de Neder
landse tactiek van de laAtste maan-
déh dè Nedërlah'dsé nösftië vóór het
ogenblik aanmerkelijk heeft var-
sterkt, de vorming van kleine sta
ten, waar niet de nationalistische
intellectuelen maar de oude feodale
families de toon aangeven, belang
rijke gevaren voor de toekomst met
zich meebrengt.
Naar direct contact?
De Republiek schiint In deze
situatie geneigd te zijn om bui
ten de TJ.N.O.-com missie om
contact te zoeken met de Ne-
deria e delegatie. De Neder
landse .ielegatie heeft hierop
min of meer aangestuurd. Het
zou een bewijs van zwakheid
van dc Republiek zijn. dat de
positie van het ogenblik bijzon
der accentueert.
De volledige Indonesische delega
tie en de militaire commissie ziin
Zondagmorgen naar Diogia ver
trokken om het kabinet op de hoog
te te stellen van het verloop der be
sprekingen op de „Renville".
Attlee: Onze plaats is in
het midden
Clement Attlee. de Britse minister
president. heeft in een radiorede de
Sowjet-Ume er van bp$chuldie;d een
politiek te volgen, die de andere
landen van Europa bedreigt met een
nieuwe vorm van imperialisme, zo
wel ideologisch als economisch en
strategisch.
Als tegenhanger noemde hij de
Verenigde Staten, waarvan de econo
mie echter is gebaseerd op het ka
pitalisme met zijn karakteristieke
uiterste verschillen tussen rijkdom
en armoede.
Groot-Brittannië ligt, evenals
overig West-Europa, zowel geogra
fisch als uit een oogpunt van econo
mische en politieke theorie, tussen de
twee in. Onze taak is het, aldus
Attlee, een nieuw systeem uit te
werken, waarbij de individuele vrij
heid wordt gecombineerd met ge
leide-economie en democratie met
sociale rechtvaardigheid.
Britse regering bereid?
In Labour-kringen vestigt
men er de aandacht op dat
Attlee zinspeelt op het streven
napr een „Derde Macht" in de
wereldpolitiek. Hoewel hij de
term niet gebruikte acht men
zijn rede een aanwijzing dat de
Britse regering bereid is om de
leiding te nemen van een
Europees blok.
Minder gezaghebbende woordvoer
ders van de Labour-party hebben
dit denkbeeld reeds dikwijls naar
voren gebracht. Het is echter een
heel andere zaak wanneer de pre
mier zelf voor de Labour-party aan
spraak maakt op het leiderschap
over de internationale „Derde
Macht". Men neemt aan dat Attlee
met deze verklaring heeft willen
wachten tot de regering door haar
beleid hem daartoe het recht heelt
gegeven.
1 JANUARI '49
Dr, Beid heeft op een persconferen
tie in Batavia verklaard dat I Ja
nuari 1349 nog steeds de datum ïs
waarop dc Nederlandse regering de
Verenigde Staten van Indonesië ge
vormd wil zien.
Hij betreurde het dat door zijn lan
ger verblijf in Indonesië dan 001-
snronkclijk het plan was, het hem
deze keer onmogelijk is geweest, de
uitnodiging van do Australische re
gering om een bezoek aan Australië
te brengen, aan te nemen. Hij zal
Dinsdag met de ministers Drees en
Jonkman naar Nederland terugke
ren.
Volgens welingelichte niet-Repu-
blikeinse Indonesische woordvoer
ders, zal dr. Van Mook zeer binnen
kort zes vertegenwoordigers benoe
men uit onder Nederlandse controle
staande Indonesische gebieden om
advies uit te brengen op de vor
ming van een nieuwe interim-rege
ring.
Zij zouden tevens lid worden van
het eerste kabinet van de interim-
regering als hoofd van zes van de ne
gen regeringsdepartementen.
Dr. Van Mook zal tot aan de vor
ming. van een federatieve Verenigde
Staten van Indonesië hoofd blijven
van de interim-regering.
Oranje"." het vlaggëschip van
de Mij. „Nederland", vertrok Zater
dagmorgen naar Batavia.
Republiek Birma werd
Zaterdag geboren
Tijdens een plechtigheid te
Rangoon, twee uur voor de
dageraad, is Zaterdagochtend
de republiek Birma geboren.
De Britse vlag werd van het ge
bouw der constituerende vergade
ring neergehaald en de met sterren
bezette driekleur van de nieuwe
republiek gehesen.
President Sao Sjwe Thaik aan
vaardde zijn ambt en proclameerde
de constitutie van het vrije Birma.
Hij benoemde Thakin Noe als pre
mier en het nieuwe kabinet werd
beëdigd.
Het parlement aanvaardde met
grote meerderheid het Brits-Bir-
mese verdrag. Alleen de commu
nisten waren tegen. Zij betoogden
dat Birma daarmee nog steeds on
der het Britse juk- zou blijven.
Nieuwe maximumprijzen
voor mie
In het voedselvoorzietiingsblad is
afgekondigd een ..wijziging V van
de prijzenverordening vermicelli en
macaroni," waarbij de maximumprij
zen voor mie in principe gelijkge
steld zijn aan die voor macaroni
(consumentenprijs 1 0.75 per kg. los
en 0.90 per kg. verpakt product).
Aan een aantal producenten, die
mie vervaardigen welke in belang
rijke mate van vermicelli en maca
roni afwijkt en onder andere een
kookbewerking heeft ondergaan, is
een individuele hogere prijsvaststel
ling verleend. Voor dit geval Is een
consumentenprijs gesteld op 1.60
per kg.
Handelaren in ijzerwaren
organiseren zich
Dezer dagen werd te Utrecht
een vergadering gehouden, waarbij
ongeveer 150 handelaren in ijzer
waren en gereedschappen uit alle
delen des lands tezamen waren ge
komen.
Men besloot iti deze bijeenkomst
een landelijke organisatie cjp te
richten. Er werd een tijdeliik be
stuur gevormd waarin zoveel mo
gelijk iedere provincie, vertegen-
wobföfgd-^ls. Het voorlopig secre*
tariaat is gevestigd te 's-Graven-
hage. Van. Hoytemastraat 87.
Toen de Baakxe over laaf bij Zutfen
zienbaar watervlak, met als gevolg
in werking werd gesteld... een onaf
vernietiging der te veld staande ge
wassen.
MONETAIRE MOEILIJKHEDEN TE WACHTEN
BIJ LAGE CREDIETEN; NETELIGE TEGEN
STELLING WEST-EUROPA—U.S.A.
(Van onze Haagse redacteur)
Ambtenaren bij het ministerie van Financiën werken aan een
interim-begroting, die ingediend 2al moeten worden, bij het par
lement, wanneer de hulp van Amerika te laat zou komen oE lager
zou uitvallen, dan de minister van financiën verwacht. Het
begrotingstekort zou inderdaad gevaarlijk worden voor bet mone
taire evenwicht in ons land, indien de buitenlandse credieten
of de „grants in aid" van het plan-Marshall sterk zouden achter
blijven bij wat in 1947 uit die bron is gevloeid, aldus vernamen
wij van "minister Lieftinck.
Verschil van mening
over scheepsbouw
Schipbrug bij Deventer
nog steeds in dienst
Nog steeds wast het water en de
grote rivieren Kijn, Waal en
IJssel en de oevers bieden een
merkwaardig beeld. Bij Deventer
stroomt het water, opgezweept
door een hevige wind, met zulk een
kracht, dat een geladen motorschip
op een krib werd geworpen, waar
de bemanning moet afwachten, tot
wegslepen weer mogelijk wordt
geacht.
Ook de veerpont ten Noorden
van Deventer is uit de vaart geno
men. Een vlet, die van dijk tot dijk
vaart over ondergelopen landerijen
en uiterwaarden, brengt voetgan
gers over. Bij Wijhe gebeurt het
zelfde.
Roeiboten voorzien de bewoners
van geïs- leerde boerderijen
steenfabrieken van het hoognodige.
Gemeentewerken van Deven
ter hebben tot nog toe de schip
brug voor voetgangers intact
kunnen houden, hoewel het
IJsselwater een centimeter per
uur stijgt; de stand bleek gister
avond te zijn opgelopen tot 6.09
meter NAP.
De weg Deventer-Zutfen is nog
vrij van water, de weg van Deven
ter naar Terwolde staat echter
blank, evenals de kade aan de
stadskant langs de IJssel te Deven
ter.
In deze stad baart de beveiliging
van, de Bergv/eidepolder veel zorg,
omdat hier de industrie-terreinen,
twee grote arbeiderswijken en de
gasfabriek liggen. De polder staat
in open verbinding met de IJssel
en is thans van de rivier afgeslo
ten met een ijzeren scherm, dat
met ijlings uit Rotterdam ontboden
duikershulp is geplaatst.
Toestand precair
Bij Steenderen noemt men de
toestan.", précair. Nog twee delen
van deze gemeente Emmer en
De Luur liepen Zondag onder
en het water beukt nu tegen de
dijk, die rond de dorpskom loopt.
Wanneer het water nog 30 centi
meter stijgt, zal de dijk, die met
zandzakken is versterkt, bezwijken.
De ousdienst Zutfen-Steenderen
is gestaakt.
In de T.aal stond het water
Zaterdag zo hoog, dat de béide
„coupures", die toegang tot de stad
Nijmegen verlenen, moesten wor
den gesloten. Bij Tiel wees de peil
schaal Zaterdag 9.3(j aan tegen een
normaal gemiddelde wan 5 meter.
Het f >lderdistrict Tielerwaard
heeft een dijkwacht ingesteld, die
de Waaldijk van Tiel tot Gorin-
cherp dag -n nacht bewaakt er
controleert Ook de polder-distric
ten Neder- en Boven Betuwe heb
ben soortgelijke maatregelen ge
nomen. Volgens deskundigen dreigt
hier echter voorlopig nog geen
overstromingsrevaar.
Het water bij Nijmegen steeg
Zondag ZO centimeter.
Bij Beusichem is de veerdienst
voor alle verkeer geopend van 7
tot IS uur.
Later werd gemeld, dat de Baak-
se overlaat ten Zuiden van Zutfen
in werking is getreden. Kalm
stroomt het water over de Emme-
rikse weg en geleidelijk krijgt het
landschap het aspect van een groot
meer. De kruinen van de bomen,
die boven het water uitsteken, ge
ven enigszins de scheiding aan tus
sen het land en de rivier.
Nederland is niet alleen aan het
werk aan een plan voor het gebrui
ken van de 'Amerikaanse hulp on
der het Mars hall-plan, doch ex
wordt zelfs een alternatief schema
voorbereid, omdat wjj thans nog
niet weten, welk deel van de Ame
rikaanse hulp ons aaj toevallen.
Voor de oorlog had Nederland in
komsten uitjjjchëepvaart, kapitaal-
beleggingen Aat ,h&b buitenland- -en-
uit het transitoverkeer met Duits
land. Willen wij dus thans een gro
ter deel van onze invoer door ex
port gedekt zien, dan moeten wij
ihd ustrial ise ren.
Indonesië
In de tweede plaats zjjn wij aan-
gewezen op economische samen
werking met Indonesië, dat ook
onder het Marshall-plan zal kunnen
komen. Een derde bron van herstel
'moet het achterland zijn. Er be
staat een netelige tegenstelling
tussen de Europese landen, die wil
len deelnemen aan het plan-Mar
shall en'de U.S.A. over het scheep-
bouwplan van Europa dat de Ame
rikanen als veel te ambitieus be
schouwen. Bij de heersende
schaarste aan ijzer en staal vindt
men het beter om Europa 200 tij
dens de oorlog gebouwde en slechts
gedeeltelijk gebruikte schepen over
te doen en 300 in charter aan Euro
pa af te staan.
Engeland, Frankrijk, Noorwegen,
Nederland, Italië en Griekenland
zouden daarentegen in 1951 graag
hun vloot weer op het peil van voor
de oorlog willen hebben, by voor
keur door de aanbouw van schepen
op Europese werven. De Amerika
nen willen de oude schepen opge
bruikt zien, De Europese reders
willen liever een hyper-moderne
vloot opbouwen; daarby komt dan
nog het Amerikaanse probleem in
hoeverre de vloot eer. grotere po
sitie zal moeten bekleder, in ver
band met hetgeen Amerika tijdens
de oorlog heeft moete:- presteren.
Op 7 Januari zal het Ameri
kaanse congres een begin maken
met de behandeling van het wets
ontwerp van minister Marshall.
Heel West-Europa wacht gespan
nen af hoe het resultaat van üxe
behandeling za] zijn. Verwerping
is niet te verwachten. Het
"èvériweT^'ïBógèlhk, dat' het 'con
gres veranderingen in het ont
werp aanbrengt en wanneer deze
aanzienlijke verlagingen zouden
betekenen, zal menig land in
grote monetaire moeilijkheden
komen, doch Europa zal bereid
moeten zijn offer*, te brengen en
verplichtingen te aanvaarden
voor zover deze niet in strijd
zijn met de nationale zelfstandig
heid. Zoals het ontwerp thans bij
het congres ligt, bestaat voor dit
laatste geen gevaar.
Komt de hulp op tijd Het is dé
bedoeling dat het Amerikaanse
wetsontwerp op 1 April in werking
zal treden. Na de aanneming is er
nog een aparte wet nodig om de j
begrotingspost goed te keuren. Om
te zorgen dat dit geen vertraging
zal geven, is in de wet een machti
ging opgenomen voor de president
om op het moment dat zij goedge
keurd wordt, een voorschot van
500 millioen op te nemen om het
plan in werking te laten treden.
Onder overweldigende belangstel
ling, o.m. van Fien. de la Mar,
Eduard Verkade en prof. E. A. van
Genderen Stort, werd Zaterdag
morgen op het crematorium te
Westerveld de Dinsdag overleden
Amsterdamse kunstschilder Han
van Meegeren gecremeerd.
Congres oud-illegaliteit
Mr. van Heuven Goedhart critiseert
gebeurtenissen na bevrijding
„Ik breng op deze plaats een ere-saluui aan onze koningin. De be
vrijding van het vaderland stoxid in het midden van haar gedachten.
Haar reken Yk tot de grootste oranjes van alle tijden. Ik geloof niet, dat
er naast prins Willem van Oranje een tweede telg uit het Oranjehuis ïs
aan te wijzen, die met haar kan worden vergeleken. In Londen was zij
de krachtigste figuur van de Nederlandse .regering, die persoonlijk
contact opnam met bijna alle Engelandvaarders, teneinde op de hoogte
te blijven van de toestand in bezet gebied".
Met deze woorden begon de oud-minister van Justitie, mr, G. J. van
Heuven Goedhart, zijn rede op het Amsterdamse congres van de fede
ratieve raad der oud-illegaliteit.
door prof. dr. G. van der Leeuw
niet aan geijkte kaders gebonden
2ijn, handelsmensen, industriëlen,
cultuurmensen, al naar gelang van
de post, die zij gaan bekleden.
Het is dus allerminst zo, dat na
een onaangenaam en betreurens-
noodzakelijk zijn, dat er een inter
departementale centrale is, waar al
hun belangen samen komen. Daar
om zal men voor de diplomatieke
Het fameuze Rode-Kruïs-Rap- met deze geschiedenis als iets uit dienst mensen moeten gebruiken,
port, wat wij hebben, mogen liet verleden te beschouwen, waax- die van verschillende herkomst en
vernemen van het Kapport-Cleve- van bet jammer is, dat 't is ge
rings, en de naar aanleiding van beurd, maar dat voor de toekomst
dit alles gevolgde discussie hebben weinig betekenis meer heeft. Men
een bittere nasmaak in onze mond zou dap uitgaan van de nog vaak
gelaten. Laat ons aannemen, dat de heersende misvatting,^ dat indertijd,
minst krasse interpretatie van de tijdens de oorlog, bijzondere toe-
gebleken feiten de juiste is laat standen bestonden, welke bijzon- waardig incident, de zaak weer op
ons, hoewel zonder veel vertrou- dere eisen stelden, maar dat nu.de dezelfde voet kan worden voortge-
wen, geloven, dat niets schande- vrede hersteld is, de gewone gang zet. De bijzondere situatie, waarte-
lijks is gebeurd, dan blijft toch van zaken weer ban terugkeren, genovergesteld onze vertegen woor-
altijd nog het feit, dat ook door de Het kan niet kras genoeg worden digers faalden, doet zich, zij het in
Commissie-CleveriJiga niet wordt gezegd, dat dit een misvatting is. andere, steeds wisselende vorm, nog
verbloemd: dat sommige van onze Het is géén vrede exi de „normale" steeds voor. Traditie en routine
buitenlandse vertegenwoordigers in toestanden zijn niet teruggekeerd, verliezen hun waarde nooit geheel,
oorlogstijd geen flauw begrip heb- keren wellicht nooit terug. maar toch wel in zeer aanzienlijke
ben gehad voor de situatie, waarin En zij keren zeker niet terug wat mate.
ons vaderland verkeerde, dat zij, betreft de buitenlandse dienst. Be- Op 'twee dingen moge £k daarbij
als goede ambtenaren, him gewone kwarae diplomaten zuilen wij altijd nog wijzen. Het gaat nu een kleine
routine zijn gevolgd en dat zij daar- nodig hebben. Maar een aparte natie als de onze, in de naaste toe-
door het Nederlandse belang en buitenlandse dienst, met vaste, komst, vooral om twee dingen:
prestige hebben geschaad. door het gebruik geheiligde regels, levensonderhoud en prestige. Beide
met een. strikt omschreven com- hangen nauw samen, maar met het
Nu onderscheiden zij zich in dit petentie, en met functionarissen eerste boeren wij tot nu toe beter
opzicht niet wezenlijk van velen, ^ie een eigen „vak", een eigen dan met het tweede. Voor onze
die gedurende de bezetting in ons „carrière" vertegenwoordigen, is buitenlandse vertegenwoordiging
land vertoefden. Zij hebben alle ^hans een <j0od ding, een betekent dat: een sterk accent op
moeite gehad om ons los te maken schim uit het verleden. Er is de handels- en de.culturele betrek-
'•an de geijkte legaliteit en ons aan geen enkele binnen 1 and- kingen. Eenschilderjjententoonstel-
te passen bij de tenslotte alleen nog se dienst meer mogelijk, ling is meer waard, dan een diplo-
mogelijke illegaliteit. Er zou dus jjie niet tevens een bui- matieke cocktailpartij. En een con-
op .zichzelf geen reden zijn onze ten landse is. In alle opzich- cert -van het Concertgebouworkest
buitenlandse ambtenaren harder te ^en zjjn vvy van het buitenland houdt nauw verband met de moge-
vallen dan de binnenlandse. Wat zij afhankelijk en in enkele opzichten lijkheden van onze export. Wij
gedaan of nagelaten hebben, zou, js OQ^ omgekeerd het geval, hebben mensen nodig met brede
precies als bij de hoge functiona- £n 'is met alle staten zo, zelfs culturele en economische blik. De
rissen hier te lande, enkel moeten mej. de Verenigde Staten. De „in- politiek in de engere zin is in de
worden beoordeeld naar de mate terdependence", die men met veel meeste landen voor ons van wei
van de aangerichte schade. Hetgeen rooejte politiek' tracht te organise- nig betekenis. Waar zij dat wel is,
dan in casu toch nog ernstig ge- ren< js ree(js een feit. zullen niettemin economie en cul-
uoeg is. Daarom zal elk Departement, dat tuur een grote, ja overheersende
Doch er komt iets bij, dat ons zijn taak goed verstaat, tevens een plaats moeten, hebben, wil onze di-
gevoel van onbehagen- versterkt, „departement 'van Buitenlandse plomatieke inspanning enig succes
Men sou namelijk, verkeerd doen Zaken" zijn, al zal het natuurlijk kunnen boeken.
In het vervolg van zijn rede
oefende hij critiek op het beleid
van de toenmalige premier, prof.
Gerbrandy. Maar hij achtte het
verkeerd hem te beoordelen naar
zijn tekortkomingen. Hij had een
rotsvast vertrouwen in de geallieer
de overwinning en hij had zijn
hart aan het verzet verpand. Er
was in Londen geen andere Neder
lander, die zijn plaats als premier
kon innemen. In zijn dagelijkse po
litiek is deze moedige man mis
schien klein, maar hij is een groot
vaderlander.
Mr. van Heuven Goedhart
betreurde het, dat de illegali
teit in het Zuiden bij de be
vrijding daar niet democra
tisch op haar qui vive is ge
weest. maar zich door gene
raal Kruis en de staf van de
B.S. op sleeptbuw heeft laten
nemen. In het Noorden zou
men dat niet geslikt hebben.
Verijdeld plan
Het plan van de regering om 5
ministers als zg. minister-kwartier
makers, waaronder mr. van Heu
ven Goedhart, naar bevrijd gebied
vooruit te zenden om leiding te
geven werd door deze beide staven
gedwarsboomd en tijdelijk verij
deld.
Generaal Kruis maakte er zelfs
een portefeuillekwestie van.
Daar het M.G. ondergeschikt was
aan het geallieerde opperbevel en
aan de Nederlandse regering, kon
het in feite geen éigen macht uit
oefenen en had de post van gene
raal Kruis niets gemeen met die
van een verantwoordelijk minister.
Maar ook de staf van de B.S. raak
te op drift;-Voor werkelijk bevrij-
dingswerk was de B-S. naar spre
kers mening niet meer nodig. De
organisatie werd daarop gebruikt
voor het arresteren van landverra
ders en heeft in dit opzicht ver
dienstelijk werk gedaan. Maar'voor
de terugkeer van een rechtsstaat
achtte mr. van Heuven Goedhart
deze toestand een belemmering,
omdat de leden der B.S. nu een
maal geen arrestatie-bevoegdheid
bezaten. „Ik wenste hun deze be
voegdheid ook niet te verlenen",
aldus de vooxvnalige minister van
justitie, ..mede omdat zich bij de
B.S. vele z.g.- September-jongens
hadden aangesloten. Ik had met
krachtige hand hetpolitiecorps
willen ontdoen van alle onzuivere
elementen, daarna desgewenst aan
vullen met leden van de B.S. en het
dan aan de politie willen overla
ten reglementaire arrestaties uit te
voeren. Maar ik zat in Londen en
majoor van Houten verleende toen
de B.S. xvel arrestatie-bevoegdheid.
De illegaliteit drong in die tijd niet
op de overeenkomst van civiel ge
zag, doch op grotere bevoegdheden
van het M.G. en de B.S. aan".
Volgens mr. van Heuven Goed
hart waren de gevolgen niet uitge
bleven. In kampen trof men later
geïnterneerden aan, van wie geen
enkel dossier te vinden was, die
zeiden niet te weten waarom of
door wie zij gearresteerd waren. In
andere gevallen, zoals in dat van
de procureur-generaal te Den
Bosch uit de bezettingstijd, waren
belangrijke dossiers uiterst slordig
behandeld.
Mr. van Heuven Goedhart be
sloot zijn rede met een beschouwing
over de aller bes pot telijkste en roe
keloze kabinetsformatie van Fe
bruari 1945". In dit verband zeide
hij, dat de 2 étappes, waarin ons
land is bevrijd, een ongeluk voor
ons volk zijn geweest. Hij sprak tot
slot de hoep uit, dat de parlemen
taire commissie er in zal slagen het
volle licht over het Londense kabi
net te laten schijnen.
Tenslotte nam het congres met
algemene stemmen een. door mr.
Van Heuven Goedhart voorgestelde
resolutie aan. In deze resolutie
spreekt de vergadering zich als
volgt uit:
„Het congres, gehoord de be
sprekingen over de berechting
van het verraad berecht of
niet berecht als openbaring
van een teeen het vaderland ge-
lichte gezindheid, een gevaar
blijft- voor de zuiverheid en de
geestelijke gezondheid van ons
volk, waarschuwt tegen de ge
leidelijke verslapping van nor
men ivaaraan het strafbaar ge
stelde verraad wordt getoetst en
is van oordeel, dat deze verslap
ping niet wordt gerechtvaardigd
met een beroep op barmhartig
heid en dringt er opnieuw op
aan. dat dé berechting on krach
tige wijze wordt voortgezet."
J. H. Sctxeps
Op de tweede dag sprak de heer
J. H. Scheps over Bundeling van
de oud-illegaliteit.
„In 1944," zo zeide spreker, „leef
den er in de illegaliteit twee ge
dachten: 1. De illegaliteit moet na
de bevrijding verdwijnen2. het
einde der Duitse heerschappij kan
niet betekenen ontbinding van de
illegaliteit." .Hii ging voort met te
zeggen,"dat hxf'de laatste'opvatting -
volkomen deelt. Aan het eind van
1944 en in 1945 verbreidde zich. de
mening, dat de illegaliteit na de be
vrijding geen taak meer zou heb
ben. Hoogstens als reünisten-orga
nisatie. Ook heerste, volgens spr.„
toen de mening, dat de illegaliteit
nog steeds een taak zou houden om
dat het onmogelijk zou zijn van
Nederland na vijf jaren Duitse be
zetting dadelijk weer een rechts
staat te, maken. Men meende, dat
Nederland het gelag zou betalen
als de illegaliteit zich niet tot één
lichaam bundelde. „En." zo ging hii
voort. „Nederland heeft het gelag
betaald."
Spreker meent, dat een sterke
gebundelde illegaliteit, zii het ook
niet als politieke nart li, groter In
vloed kan hehben dan thans het
geval is. Dit is de illegaliteit aan
zichzelf verschuldigd. Samenbunde
ling van alle illegale groeperingen
tot een machtige bond zonder par
tijpolitiek, ziet spreker als het mid
del dc illegaliteit de plaats te ver
schaffen, waar zii recht op heeft.
Mr. N. J. G. Sikkel
Opnieuw aanslagen in
Palestina
Volgens de laatste Britse ge
gevens zijn 14 personen gedood
(volgens Arabische berichten 70)
en 98 gewond bij een explosie
in Jaffa, die een bank. het ge
bouw van het Arabische natio
nale comité, een politiebureau
en ongeveer vijftien winkels
vernielde.
Er hielden voor het gebouw van
de Barclays-bank twee jeeps stil.
De inzittenden van de ene naar
men aanneemt Joodse verzetslieden
stapten snel in de tweede over
en reden weg in de richting van
Tel Aviv. Enkele minuten later
vloog de achtergebleven wagen in
de lucht.
In Jeruzalem is Zondagnacht het
ha tel Semiram opgeblazen. Zes lij
ken zijn reeds geborgen, maar mén
vreest dat nog veertien doden on
der het nuin liggen. Het hotel was
het hoofdkwartier van twee Ara
bische jeugdorganisaties.
De pplitie van de Amerikaanse
havenstad Jersey heeft aan boord
van een schip een grote lading
springstoffen ïn beslag genomen.
De kisten vermeldden als afzender
twee New Yorltse firma's en waren
bestemd voor firma's in Tel Aviv
en Haifa. Zij droegen het opschrift:
gebruikte industriële machinerieën,
maar bleken 7400 pond t.n.t. te be
vatten.
De Franse nationale bond van
handels- en kantoorbedienden heeft
met" 31 tegen 13 stemmen besloten
rich af te scheiden van de C.G.T.
en zich te voegen bij de „Force
Ouvrière", De bond telt ongeveer
20D.00Q ledem.
Tenslotte sprak mr. N. J. G. Sik
kel over Berechting van het ver
raad. Tijdens de oorlog waren er
twee groepen in het Nederlandse
volk, die gekozen hebben: „het ver
zet en het verraad." Tussen deze
twee kleine groepen vond men ver
schillende scïiakeringen- Dit is de
oorzaak, dat wij niet allen even fel
tegenover het verraad staan. Ook
is het zo, dat er thans milder be
recht wordt dan 2'.6 jaar geleden.
Dit is volkomen onjuist. Wat 254
jaar geleden recht was, is thans
ook nog recht. Mijn conclusie is,
dat het verraad, in de ruime zin,
waarin ik het zie, door de bijzon
dere rechtspraak niet wordt be
recht."
Mr. Sikkel besloot ziin voor-'
dracht met te zeggen: Men is geen
verrader, omdat men verraad heeft
gepleegd, men pleegt het verraad
reeds als men verrader is. en als
men eenmaal verrader is, blijft men
verrader, en verraders leven thari3.
na de loslating van de „lichte ge
vallen" in ons midden. Het is de
t.aak van de illegaliteit de ogen op
hen gericht te houden en waak
zaam te bliiven, wetend, dat een
verrader altijd een verrader blijft.
In volle zee js Zondagmorgen
het Amerikaanse vrachtschip „Pio
neer Cove" ten Westen van Ter
schelling op een magnetische mijn
gevaren.
Volgens een telegram van de
kapitein kostte de ontploffing geen
mensenlevens.
Weerbericht
TIJDELHK KOUDER
XV ec rsverwachüng tot
Dinsdagavond.
Aanvankelijk: vooral
langs de kust nog tijde
lijk stormachtige Noord-
Westelijke wind. Wisse
lende bewolking .net en
kele buien. Kouder.
Later: afnemende en
■weer naar Zuid-West
krimpende wind, lijdelij
ke opklaringen en vrijwel
overal droog, Weer iets oplopende
temperatuur.
Waarnemingen hedenmorgen 8.40 uur
te Rotterdam,
Luchtdruk 741.8; wind Z.W. 5: temt).
10.2. max. temp. 12.6 (1 uur gistermid
dag): min. temp. 9.5 (7 uur hedenmor
gen). Weersgesteldheid: betrokken.
