HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Husak roept Slowaakse
volksrepubKek uit
Winkelstraat in Jeruzalem
door explosie geteisterd
Met de KLM van New York
naar San Francisco?
Coenverbod: schrijversverzet
IJs drijft in Waddenzee en
op het IJselméer
Achtste jaargang, No. 45
Communisten trachten socialisten
voor hun wagen te spannen
Informele bespreking
te Djokjakarta?
Verhoogde winstmarges
voor kruideniers
Spanje levert 40 000
ton sinaasappels
„De Engelsen zijn de sc huldigen" Heftige
demonstraties kosten Britse doden
GAAT VERDELING
NIET DOOR?
Nederland wenst
geen arbitrage
De Amerikanen voelen zich bedreigd
„Zie ze zwieren, zie ze zwaaien op
de spiegelgladde baan"
Brandweer kon baby
niet redden
Boekenweekwee
Scherpe motie van afkeuring aan
burgemeester d'Ailly
Schaduw over de
gala-avond
Veerdiensten gestremd en gestaakt; Ameland
ligt als gewoonlijk geïsoleerd
Boüwvakstaking breidt
zich uit in hoofdstad
Weerbericht
Maandag 23 Februari 1948
Red. en Adm. Lange Haren 141. Schiedam
tel 6P30L Abona.prljeper wéék 0^1
per kwartaal 4,—, losse nummers 0.09
Ongericht door de Stichting „Hét Parool"
DE SCHIEDAMMER
Uitgave N.V. De Nieuwe/Pers Postgiro
396644 Bankiers Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Dlrectéun B. de Vries
Hoofdredacteur: Th! Ramaker
Terwijl in Praag de regéringscrüis. voortduurt keeft Husak, de
communistische voorzitter'van de Slowaakse Raad het-onder
het kabinet staandë bestuurslichaam van het min, of meer. auto
nome Slowakije r-" de Slowaaks-democratische ministersuit de;
Raad ontslagen en. op een massavergadering in Bratislava, ver
klaard: „Wij' 2ijn niet meer een bourgeoxs-repub'J1* ek, maar", een
vo{ksrepubliek, Tk doe een. beroep, op de verzetsbewegingen en
de arbeiders om definitief-de fundamenten te leggen."
Ih «én brief aan de ontslagèn ministers'schreef Husak: Het, is
wettelijk ondenkbaar dat de démocratisché partij'.-die im de oppo-
sitie gegaan is, in Slowakije de uitvoerende macht -zou hebben.
In Praag Is de toestand nog wei
nig overzichtelijk. De communisten
houden massa-vergaderingen waar
in de eis wordt gesteld *dat Gott-
wald premier zal blijven en de „re-
aetiormaire ministers" buiten de.re„
gering zullen worden gehouden en
de. communistische party heeft
schriftelijk op Benesj aandrang uit
geoefend het ontslag van de Slo
waakse democraten te aanvaarden
en met spoed onderhandelingen te
openen over de bezetting van de
opengevallen plaatsen, maar het is
nog niet duidelijk in hoeverre men
daartoe in staat zal zijn.
De communistenstaan voor het
ogenblik waarop zij de greep naar
de macht kunnen doen of falen
voorlopig althans. Zij schijnen et
op te rekenen dat de socialisten
mét hun in.de regering wiUèn blij
ven. zy. zouden dan met eventueel
stilzwijgende steun van de socialis
ten mét de Slowaaks-demoerati-
sche partij kunnen afrekenen en
dan niets meer tegenover zich vin
den, want de socialistische partij al
leen staat té zwak om aan de com-
,munistische stille revolutie .weer
stand te bieden.
Socialistiscb verzet
Het., socïaal-dèmpcratische
partijblad „Lidova Demókra-
cia" heeft echter deze. bereke
ning nogal twijfelachtig ge
maakt Het doet een beroep op
de arbeiders om „niet toe te
geven' aan de terreur en de po
litieke chantage van de com-
munistischc partij".;^
De socialisten zullen. Maandag be
slissen over hun' houding. In offi
ciële Amerikaanse kringen geeft
men uiting aart bezorgdheid over-de
jongste ontwikkelingen- te Praag,
o.a. de verklaringen van de- com
munistische mihister.-president óver
het ontdekken van een complot en
de aankomst te Praag van de Soxv-
j et-Russische onderminister van
buitenlandse zaken,. Valerian Zorinr
gezien de „klaarblijkelijke gelijkê-
nis tussen deze stappén'-.de gebrui
kelijk geworden procedure die de
communisten gevolgd hebben bij
hét overnemen van de niacht in alle'
Oost-Europese staten".
Volgens betrouwbare, té Batavia
ontvangen,; berichtengelooft men
dat te Djogja informele besprekin
gen zijn begonnen om de Republi
keinse deelneming, aap een federale
interim-regering voor Indonesië te
regelen.
.- Van Nederlandse zijde wordt ver
nomen, dat de Nederlanders geen
nieuwe voorstellen hebben gedaan,
maar dat de mogelijkheid bestaat,
dat het nieuwe. Amerikaanse lid
van de Commissiè van. Goede Dien
sten, Coert Dubois, voorstellen aan
de Republikeinen heeft gedaan.
De drie Russische séhaékfneesteirs^Kères. Botwinttik éhSmgslotvzijn in Hoek
vanHolland aangekomen, waar zij. verivclkomd. werdén, door dr. Max Eu we.
V.Ln.r. Keres, Bötwinnik.Euwe, Smffalow.-
„Staat Madoera" erlcend
De Iuitenant--gouverneur-gene-
raal, dr. H. van Mook, heeft een
decreet uitgevaardigd, waarbij de
,staat Madoera" wordt erkend.
In de. verklaring, van Van Mook.
wordt gezegd' dat „de omstandig
heden waaronder en de manier
waarop de stemming werd gehou
den de. overtuiging wettigen dat
uitdrukking werd .-gegeven aan. de
wens die leeft onder .de overgrote
meerderheid van het volk van
Madoera":" -
Deze stemming werd in Januari
gehouden met als resultaat, dat de
Madoerese bevolking de wens te
kennen gaf,- dat een aoarte staat
zou worden gesticht, aldus .de ver
klaring.' - -■
- .Minister,: Manshólt- heeft op
grond van een sedert geruime
tijd ingesteld onderzoek naar
de positie van het kruideniers-
bedrijf een margeverhoging
voor enkeleartikelen - toege
staan. v-'J
De 'nodige stappen om 'opzeer
korte termijn tot wijziging van de
bestaande prijsregeling te. komen
zijn door de betrokken instanties
reeds genomen.
Een margeverhoging van 2 cent
per 100 gram. zal gelden- voor bis
cuits, fabriekskoekjes, gevulde
chocoladestukjes, gevulde chocola-
de-repep, bonbons en suikerwer
ken. De margeverhoging mag niet
wórden toegepast op pure choco
laderepen -en op producten waar
voor uitzonderingsprijzen zijn
vastgesteld.
Op het ogenblik wordt overwo
gen of nog op enige andere pro
ducten de winstmarge kan worden
verhoogd.
.in-het handelsverdrag (ruilover
eenkomst tussen Nederland en
Spanje), is gen zeer belangrijk
kwantum sinaasappels opgenomen,
die Spanje aan ons. land zal léve
ren. Meer dran 15000'ton is reeds
gecontracteerd, terwijl, voor de le
vering van nog 250po ton een Ne
derlandse. commissie naar Spanje'
,is vertrokken. Uit Palestina wórdt
óver veertien dagen nog'een boot
- (de laatstemet Jpffa sinaasappels
in Rotterdam verwacht. Uit Suri
name is een kleine partij ananas;
pompelmoezen en mandarijnen
aangekomen. -
Poolse gezant in 's-Efage
neemt ontslag
'Dé heer B. Elmer/Pools gezant in
Den Haag, heeft'aan-zijn regering
ontslag :gevraagd.
Een hevige ontploffing heeft Zondagochtend /de Ben-Jehoedastraat,
de elegantste wlnkelflls van Jeruzalem, in':ee^'ruïne herschapen.De
explosie deed de stad schudden. Verscheidene gebduwen.stortten in en
versperden de straten en in andere gebouwen* braken branden uit. Vele
Joden kwamen in nachtkleding hpn huïzeii'uit,/ dikwijls mét bloed be
spat en overal zag men lijken liggen er. hoorde men gewonden kreunen
in dé puinhopen. Er brak een pgniek'uit.. Hpevéel doden en gewonden
- nog ondér de puinhopen begraven liggen weet men nog niet te schat
ten, maar het aantal, slachtoffers moet aanzienlijk, zjjn^ De ziekenhuizen
van Jeruzalem zyn overvol en men heeft huizen en schepen als nacd-
hospitalen ingericht..
Volgens een "schatting van" een
Joodse instantie zijn bii da ontplof
fing -51. person en oin het leven ge
komen. Het aantalgewonden zou
tussen dé honderd en detweehon
derd liggen.
Men weet.niet hoé de ontploffing
Is veroorzaakt Sommige voorbij
gangers herinnerden zich dat-er in
de vroege ochtend drié vrachtauto's
tn de straat geparkeerd waren ge
weest. Later: kort voor de explosie,
reed een ervan in grote haast weg.
Men- heeft inderdaad overblijfselen
van een auto gevonden in de kra
ter. die in de straat was geslaeen
Later deed het éerucht de ronde,
dat mannen in uniform in de auto's
gezien zouden zqn. Dit iverd ann-
leirimg. ..yoqr wilde- anti-Britse. de-
mónstratips. Britse politie en sol
daten. die als reddingsploegen te
hulp waren gekomen, moesten wor
den teruggetrokken, tóen de de
monstraties in heftigheid toenamen
en Joden met revolvers, geweren, en
handgranaten door de straat liepen
te. roepen dat .de Engelsen de
sohüldigen warén.
Zes Britse soldaten zijn bil de
Ongeregeldheden gedood.Een
van hen werd- doodgeschoten
toen bii in een Joods hospitaal
werd verbonden.
Het.;Joods Bureau., de Joodse Na
tionale Raad en de Haganah heb
ben de Joedse gemeenschap ver
zócht de zaak 'niet gecompliceer
der te maken door het recht, in
eigen handen te nemen. Zli maan
den de bevolking van Jeruzalem tot
kalmte.
Arabische instanties hebben de
verantwoordelijkheid voor de explo
sie afgewezen. Uit niet-officiele
Arabische bron verluidt echter dat-
de Aanslag het weri: was van een-
speciaal commando-; van Arabieren,
die hun opleiding in het buitenland
hebben gehad.
Heel Palestina wacht thans op
de represailles, van ,de ïrgoen Zwai
Leoemi.
Britse -militaire kringen heb?
Nu een geregelde oorlog tussen
de Palestijnse Joden en de verenig
de Arabische machten in het. Mid
den-Oosten -voortdurend minder
vermijdbaar schijntte worden, ne
men de krachten teken de voorge
stelde verdeling van Palestina toe.
De J*ritse regering heeft de laat
ste dagen nog herhaaldelijk te ken
nen gegeven dat zii bereid is eljrn
oplossing haar steun te geven.
hen. meegedeeld dat Arabieren in
Jaffa.twee eevechtswagens hebben
gestolen en, in andere delen van het
land "vrachtAuto's 'tón ontvreemd.
By -de voortgezette debatten in "de
Veiligheidsraad over-de Indonesische
kwestie heeft "Nederland arbitrage
als middel óm -het'Nederlands-Indo
nesische'geschil te. regelen, vérwor
pen. Dit. standpunt werd door dr E.
van Kleffens' naar: vqrën.' gebracht-
Hij verklaarde, dat bemiddeling, zo
als de commissie die-tot nog toe had
verleend, voortgezet" moet worden,
zonder dat enige ingrijpende veran
dering daarin móet plaats vindén.:
De Republikeinse' afgevaardigde
bleek voorstander van arbitrage in-
zake omstreden punten,
'China én India drongen er op _aan
de bevoegdheden van de Commissie
van Goede Diensten uit tebreiden.
Zij vonden evenwel .geen steun bii
de Ver. Staten, die wensten, dat.de
commissie zou voortgaan óp dé ma-
niet, die tot dusver „zo succesvol" is
gebleken^
Namens India sprak Pillaï, die
van .oordeel, was, dat de zg. Van
Mqok-linie. indien zij permanent ge
maakt werd, „de republiek voor ai-
tijd zou kortwieken", dat -„sómmige
yan de achttien punten'van de Ren
ville. bij ontbreken van een verdui
delijking, onvoordelig zullen blijken
te zijn voor de republiek". Niettemin
vond hü dat er .veel reden was tot
optimisme.in het bijzonder „indien
men de commissiè grotere bevoegd
heden, zou verlenen".-
«Nieuwe zijde"
De vertegenwoordiger van de
Oekraïne uittp vervolgens de be
schuldiging, dat; de „koloniale" mo-
gendhèden de UNO fr'bben gebruikt
om de Indonesische, républiek „op
genadé of ongenade over te Ieversn
aan de Nederlandse agressor". Deze
spreker vroeg de raad bet Neder
lands-Indonesische probleem van. een
nieuwe ziide te benaderen, de Ne
derlanders in het ongelijk te "stellen
en de schade te vergoeden., die, naar
hij zeide. de UNO aan, de républiek
heeft bezorgd. Hij zétte de aanval
voort, die zijn Russische collega
Gromyko Woensdag bègon. en be
schuldigde de Ver. Staten ervan een
leidende rol - te hebben gespeeld ih.
het verdrukken van de Indonesische
ónafhankelijkbeidsbeweging.
Daar het. Palestijns debat in :het
begin van de volgende week moet
aanvangen, heeft de Veiligheidsraad
voor Zaterdag eenextrazitting be
legd: in de hoop dat in die zitting
een beslissing bereikt zal worden
Óver :het voortbestaan van de Com
missie van"Goede Diensten. Of
schoon de Sovjet Unie de .wapen-
slilstandsovereenkomst krachtig
heeft veroordeeld, verwacht mén
niet: dat ...dé.-S.ovjéts,,gefaruik zuUèn
■:makeb - -
Terwyl enerzyds de arbeiders op Schiphol voor het grootste gedeelte
het wérlc hebben neergelegd daarmede de zo energiek ter hand gé-,
nomen wederopbouw van de centrale luchthaven In ons land belemme
rend terwijl anderzijds de strjjd Qm Burgenveen nog woedt, komt het
bericht dat de Amerilcaanse luchtvaartmaatschappijen het „boze plan"
koesteren front té muien tegen het meer én meer binnendringen dér;
Kón. Luchtvaart Maatschappij in de Amerikaanse invloedssfeer.
dan lokt een gróte toekomst dé
luchtvaartmaatschappij.- di'e Neder-
De drie maanden oude baby
Johny Francé is bij een korte
maar felle brand in de achter-
bouw van. caféDe, Ranco aan
dé Regentessenlaan in Den
Haèg omgekomen.
Dé brand brak uit," een kwartier
nadat.de moeder het kind verlaten-
had cm in het caféte helpen. De
cónsaak "was een kachel, die, hoe
wel afgeschermd, te dicht-by een
betïngelde muur was geplaatst.
Vijf bezoekers van het café
trachtten tevergeefsdoor de zes
mètèr lange én vrij smalle- gang
de ach ter bouw. te bereikéh. Een
van:;hen.; sloeg.een natgemaakte,
jas. om het' hoofd,;maar;.kon tóch
niet tegen rook en vlammen op.
Ook de brandweer -slaagde., er
niet in' -het' kind te rédden. Men
was. het vuur spoedigmeester,
maar toen was: het hele „'intérieur
van de kamer al vérkoold.
De vader van de baby behoort
tot de bemanning van de ,,Veen-
dam",- op het ogenblik op de;thuis-
vaart": - ;-:
an dit bekende om zijn, maar töéh één lyareh^ hiermee nii
kinderlied/e, dach- winter'.zonder 'éenjpaar eens: eindelijk tè kun-
ten' wij - Zaterdag-' en dagen ys^is-vnu;^ een- -nen: prónken, de klein-:
Zondagmiddag, toen.- maal geen ;.wlnterln--.de - ties/ met blihkénde
wij-de duizenden, deels, ogen van 'hëff "diéjhun iniëuwe yzérs ondér dé
„'kleurige .pullovers -schaatsen 'xnètégekocht onzekere voeten op - de.;:
truien (opvallend, hebben óm-.jté^héfc;KeIe/:4rabbelbaan. -
zoveel nieuw e en aar- jaarin het vét .te -latenVEen .énkele moedige
öige) Hollandse zitten, rijder waagde zich op-
schaats-enthousiasten-Vooral tegen1 de'mid--: dé Bergsche Plas en"op-
over hét ijs van de.ba- dag, /töén|-dè '.zótf èyén: dé 'va'arten'.ih de rich-;
pen- en singels :in:onze doorbrak was'/ér: .een ting yan Goudai. 'NpgT
stad zagen zwieren: gezeliigè. drukte; op de> afgczïén van de „wak-
Als échte Hollandse vele plaatsen é;aar ge- ken,-vyas ;het ijs verre
„jongens" en „meisjes" reden kon worden. van ideaal. Of - de'
hebben zij zich door -Daar warén.wéér dé traditionele pijpen-
een 'Ijskoude strfffe mannen op „Noren",tocht'.,,en masse" nóg
wind niet latenweór-V die;hun lange streken zal doorgaan?,:
houden, gedurende dit maakten dwèré.' dopr Koriing Thïalf zit
weekend van:." de. ijs- het langzamer schaats- niet vast meer op zijn
sport te genieten: Gèen verkeer -en idaarbij gfe^.tfóón ér j gaan-breeds
wonder ook, als je,, zozichten, trokken alsof geructiten.in dè wan-
dikwijls-'-vanb.jjsfestij-'.zé'mmstehs'een plaats delgangënvan het
nenin'St. Morltz Kept ■inb ons* nationale dat,zijn.heer-
kunhen: lezen, terwijl' schaats-team verdién- schappij niet lang meer
Koning Winter in deh„, -/ - zSl duren, ondanks de
eigen land verstek liet Daar schaatsten, in steun die hij in.zijn.
gaan. cWij haasten *óns", rgIoedm"éuwe,wóllën „parlement" van
te verklaren dat ook.- ys-tenuetjes, dé méis- de. schaatsliefhebbers
wij^daar -: niet r rouwig jés r'die .kennelijk - -biy - stellig-nog-zóu-krygen.
De „drang naar expansie" van de
Nederlanders wordt te gevaarlijk
geacht nu de Amerikaanse lücht-
vaarton dermingen er de .luchtvan
hebben gekregen welke nieuwe rou
tes de K.L.M, hééft uitgezocht-.voór
haar verbindingen. Dé K.L.M.' heeft
n.1. concessies gevraagd voor de
volgende, luchtlünën:
AmsterdamChicago~Los An-
geles^-San Francisco;- Amsterdam
New. YorkNassauHavanna—
KingstownCilracao;. Batavia—;
Manilla—San Francisco—Mexico
CityCurasao.
Gedreven door' concurrentie-vreês
betitelen .de grote Amerikaanse
luchtvaartondernemingen die., de
verbindingen" mét het buitenland
onderhoudeo. deze plannen als eéh
„dienst rond de wereld", welke een
betere service.biedt dan.de Ameri
kanen! Wie de. plannen van. de K.
L.M. bestudeerd heeft zal inderdaad
moetentoegeven dat :dezè' K.L;M.-
dienst de aarde omspant en van
Amsterdam, via New York en Chi
cago naar San Francisco en Bata
via -'loopt,waar men aansluiting
vindt.op de kin. naar Amsterdam.
Amerika - vergeet echter dat de
K.L.M. verzekerd heeft niét,: de
minste belangstelling te hébben
voor een wereldluchtliin, die min
der aantrekkelijk is dan mén zo oó
hét oog zou denken!
De-verstrekkende plannen van dé
K:L.M. wcljtcvoorzien in- een met
Nederlandse .vliegtuigen uitgevoer
de dienst in het hart van het-Ame-
rikaanse luchtvaartgebied hebben
schrik verwekt bii de. Amerikanen.
Zodra men vei7mrn_/dat de Neder-
landers- met hét^dëpartement. 'vaj!
i binnenlandse zaken;* besprekingen
i voerden «over dergèliike cpncessrts.
heeft de -„Givil Aeronautics Board"
(C.A.B.'l ;ziö8:met het departement
!in vérbinding..gesteld jjéneliide dui
delijk-te.makén dat de 'Amerikanen
in ihe.ti geheel niet gesteld ziin op
concurrentie van een nieuwe maat-
schapóci-'in",de: U;S.A.
Mocht de K:L.M. Immers toe
stemmingkrijgen .dan zullenand ére
landen éveneens om, dergelijke
concessies- komen. En kan men de
een weigeren,wat men - de andér
•toestaat?'! .- .:v'
Stelligzal .men fin en buiten de
X.L.M.^ en:: ons land - mét. grote
land's driekleurhoog hüudt.
Natuurlijk: de K.L.M. heeft te
recht ingezien, dat. de-luchtlijn die
via. de Bahama-eilanden (Nassau).
Jamaica (Kingston) en Cuba-(Ha
vanna! on de i*."1 tillen, aansluit door
het eilarideh-verkeer buitengewoon
rendabel kan worden. Ook de lucht
lijn dwars óver Amerika (Naw
YorkChicago—San Francisco)
biedt., een bijzonder goad, perspec
tief. evenals de rechtstreekse ver
binding tussen Amerika en Indone
sië. Daarom moge dezerzijds de
aandacht gevestigd worden op dit
ontwikkelinr"~1Hn van een Neder
landse maatschappij, die. thans, de
tfd reeds rflp acht de.vleugels nog
breder uit te slaan;
Stellig zal -de tegenstand van de
Amerikaanse luchtvaartmaat
schappijen. hèft5~. zijn. En het is
nog de. vraag of mede daardoor. de-
ze uitbreiding van het ,K.L.M.-net
tot stand zal kunnen komen.
Het was Zaterdagmiddag in hefPaviljoen in hét Amsterdamse
Vondelpark een ernstige vergadering: van de Nederlandse Letter-
kuhdigen, ;want men was bijeei. om z'n houding te bepalen ten.
opzichte van het plotselinge verbod van de burgemeester van.
Amsterdam, om Woensdagavond a.s. op' de Boekenweek-Gala-,
avond Slauerhoffs „J. P. Coen" te mogen opvoeren.
j„ missie tot Propaganda van het
Vooraf: di ene dit: Het doet ér
niét toe, dat Slauéxhoff's dra
ma een onmogelijk toneelstuk;
is,: dat: niet op,te' voeren is,1-,
zoals het daar ligt*, daar gaat
het miet om; én. het doet ook
niets ter zake, dat dé regie het
reeds had bijgesnoeid tot het
enige kans had om op de .plan-,
ken te slagen. Wel van belang
wordt/dat e** in.de laatste tijd.
buiten de regiecoupures, ook
andere besnoeiingen waren-
toegepast' "op "passages, die
„mirider gewenst konden wor
den geacht/hangende de Indo
nesische affaire", want hiérbij
kwam men reeds op het gladde,
ijs van politiek, opportuniteit
en bemoeizucht van een zekere
hóek uit.
Dit heeft echter nog niets te ma
ken met het burgemeesterlijk'ver
bod, datDonderdag jL uit dé lucht
kwam vallen, terwijl Woensdag
avond a.s. de grote Gala-avond zou
worden gegevei», waarnaar ruim
1100 genode letterlievenden en bij
Het Boek-betrokkenen'' reikhalzend
uitzagen. Want;.
Wonderlijk.
In November 1947 was reeds be
kend, dat Slauerhoffs Coen ter ge
legenheid k*an- de Boekenweek '48
in Februari '48 zouwordèn opge
voerd iets waartegen niemand
beeft geprotesteerd;. -
in;,:Januari '48 hebben: alle moge
lijke A'damse en andere autoritei
ten met graagte, en. ingenomenheid
de uitnodiging aanvaard, om ten
Gala-avond te tijgen en Slauer
hoffs Coen aan te hofen;..pieniand
dacht aan een protest;
maar nog minder dan een week
vóór de Gala-avond wordt plotse*
ling de staatsgevaarlijkheid van
het drama ontdekt (of: verzonnen)
en, pats, een verbód.
De Boekenweek-commissie heeft
gemeend tuch de Gala-avond te
moêltm laten doorgaan, én hééft
Nel Stants, Paul Huf, Henk Schaar,
Richters; Gobau, é.d. bereid/ ge
vonden Schimmel's Kind' van
Staat in studie te, nemen en
daarniede voor het Voetlicht te
treden, niét'alleen in Amsterdam,
doch ook, ih de vier .andere steden,
die op het -programma van de Rro-
pagandaweek van Hét Boek stón
den, zogenaamd „om niemand te-
leurrte risl'én":
De Nederlandse schrijvers
achten dit fout, zowel van de bur
gemeester van Amsterdam, als van
de Boekencommissle. Aan de bur
gemeester Js èen met eenparigheid
van stemmen aangenomen scherpe
motie van afkeuring en veront
waardiging gezonden en 'de Com-
Brand aan boord yan de
„Delfshaven"
.Aan boord van het Nederlandse
stoomschipDelfshaven yan 'de re
derij Gebr. van Uden, dat Zondag
1 met .een- lading graan' uit Buenos
Aires te Rotterdam arriveerde is,
nadat het tien dagen geleden St.
Vincent (Kaap Verdische eilanden)
passeerde, door broeiing brand
ontstaan in de kolenbunkers. De
bemanning slaagde er in, na drie
dagen het vuur te bedwingen. -
belanffstcllinff liet resultaat van het h joodse ZUster"huis aan de Kei-
'thans -op. gang zdn^e overleg af-
.wachteriT Legt mén de K.L'.M. geen
bijzondere moe:li»kheden' in de weg
Treinramp bij Zürich
Een trein, overvol met mensen,
die van de wintersport terugkeer
de, is -te Waëdenswil, aan >dë- linker
oever van-hét. Meer van - Zürich,
ontspoord en tégen een geboiiw-ge-
redén. '--'é:
De machinist moestteWaedens-
wil'stöbpèn, maar dé réiümén .wei*
gerden en'de tréin* reéd met: grote
snelheid een zijspóor op. Volgens de1
laatste berichten zijn negentien
reizigers! allen -Zwitsers,- gedood,-
De Onverwachte strenge vorst heeft nu reeds de scheepvaart op de
Waddenzee én bet IJselmeer gestremd. De veerdienst Den Helder
Texel is sterk ingekrompen, Enkhuizen—Stavoren en Oostmahorn—
Schiermonnikoog zijn .gestaakt. Ameland ligt weer naar gewobnte ge
ïsoleerd. Désterke wind" maakt het: echter op'het agenblik; onmogelijk
h?t eiland per vliegtuig'van post en levensmiddelen 'te voorzien, zoals
dat: In vorstperioden gebruikelijk is. Dé voorraden op Amelandzijn
evenwel voldoende. Grote delen van de Waddenzee liggen vol ijs en ook
pp. het IJselmeer kunnen kléine schepen er al niet meer doorkomen.'
Een vissersvaartuig uit Brulnlsse
met drie man aan boord, is ter
hoogte van Schiermonnikoog in het
ijs .biyven steken. Er was geen pro
viand en b randstof m e er aan boord-.
Verkleumd zön de mannep over het
tis naar hét eiland gekomen.
In 'de 'koude, stormwind: is een
Noorse motorboot de', „Macbeth":
uit Stavanger- (678 tonbij 'Texel
bp de klist gelopen: Het schip: was
onderweg naar Harliogen. - Het
sneeuwde Zaterdag op zee. Toen de
kapitein, het Schulbegattus3én
Texel,én Den Helder wilds binnen
varen om-in Den Helder een-loods
aan boord te némen, werd - het
schip, ten gevolge van het slechte,
zicht, uit de koers geslagen.
De „Macbeth": was door de kust
wacht gesignaleerd, maar gaf geen
radloseinen, De sleepboot „Noord-
Holland" voer uit, en ook de red
dingsboot „Do'rus.Rijkers" brak
zich met enige moeite ült dc reeds
toegevroren Helderse haven.
Latér heeft de ..Noord-Holland
het'achip'binnengesleept. De „Mac
beth" had averti aan roer- en stuur-
gerel. -
De staking onder, de bouwvakar
beiders te Amsterdam heeft zich
uitgebreid metdertig arbeiders die
voor de firma Tbijssen wérkten aan
zersgracht.
Dé directie had-de arbeiders mee
gedeeld dat zij met ingang van deze
week de lonen zou uitbetalen vol
gens'de door de KyksberniddéLaars
goedgekeurde regeling. Tót düsyer
ontwingen zij - mét-toegestane hogé-
re.lonem
Valera's partij in de
Ierse regering?
"De Ierse minister 'van defénslè,
dr! T. F. Ohig^ins, hééft-de-Fianna
Fail; dfe parirj - Van1;. de-' Valér^uit!;
genodigd tot de nieuwe regerings
coalitie'toe-te trédén.
van
Boek zal het nog op een andere
wijze ervaren, dat zü,«P 'iaar
beurt, volgens het inzicht van de
letterkundigen niet juist heeft ge
handeld reeds van November af,
tót en met het verbod. i
Achtergrond
Rijkseenhéidgroepen en het Kolo--
niaal Instituut: kunnen het„suc-.
ces" van het verbod voor'hun re--,
keriing nemen, de eerste door Fe-
bruaxi-geschrijf in hun organen-en
het tweede door costuums te wei-!
geren té lenen, die voor de ensce->
nering" van: Slauerhoffs Coen nq--
dig waren geacht. Ambtenaarlijk'
is er achterom een boódschap naar
de Commissaris voor Noord-Hol-'
lsnd gegaan, en deze heeft op zijn-:
beurt .de burgemeester van Am
sterdam bereikt, die te elfder ure,
door middel van een inspecteur
van politie' de opvoering Verbood.
Niet de autoriteiten/doch onder-'
geschikten van.reactiohnairen hui-;
ze hebben de zaak aan het rollen;
gebracht. "v/v^
Nog eens; het doet er niet toe,
dat Slauerhoffs Coen niet vol- v
doet aan redelijke eisen, die
men aan een modern drama
mag stellen. De yrühëid van
het woord,de vrijheid vamge-
dachte*uiting, in dit geval:
zelfs van: een gestorven auteur,
is in-het .Nederland yan 1948
aangevochten, waar men drie -t
maanden de tijd heeft gehad
wenken/'te geven en ev. éeh
ander stuk te kiezen. De motie
van veroordeling spreèkL
daaromvaiiéeii „misplaatste
acfie,- om iets. strikt litterairs ft :.f
betrekken - in; een politieke sfeer"
en vaneen „aant&stmg van de
letterkundige vrijheidzonder dat
er met deskundigen overleg is ge'
weest of contact is gezocht, reden
u/aarom verontwaardigd en met
afkeuring kennis is genomen van
-het-burgemeesterlijk.-.verbod'.
Het woord bij de, vaak zeer feite,
discussies .s gevoerd door prof. N.
Donkersloot mr. Floras .Bakels,
Victor van Vriesland en de héren
Binnendyk, Crone, G oudsmit, Van
Oorschot;' J.ef Last, Schotman,
Maurits Dekker, Stroman, -Lou
Lichtveld, Peter van Steen en me
vrouw Emmy Hugenholtz. van Lok
horst;
Eenscherp, doch waardig en
misschien onvruchtbaar optreden
kón. slechts 18 vóór-stemmers van
de veertig..aanwezigen voqrzich
winneneen scherper en opzicn-
baréndjr actie verenigde 23 vóór-
stemmen, op zich bij de 40 aanwe-:
zige letterkundigen,.
IVrijheld des geestest
vHerdacht /zijn;Anke Servaas,
Herre dc Vos en Jan Prins; het be
stuur wérd aangevuld mét'/ï'-Lóu
Lichtveld,
De om 11 uur begonnen Vergade-?
ring Had dé agenda pas om 5 uür
's middags afgewerkt; vermeldens
waard is nog, dat 6 Maart a.s..inhët
Crematorium te Velzèn een monu-
ment zal worden onthuld, voor Mul-
tatüli en z'n echtgenote,. 'V
Voor Amsterdam wordt het pro
test hierboven genoemd' een paar
dagen het gesprek van de dag, ter
wijl ook de 'verhouding schrjjvers-
en-exploitanten van het; boek - nog
haar nadere precisering zal krijgen
Woensdagavond en bij .toekom
stige Boekenweken; dit punt,is nog
niet van de „agenda" (letterlijk!
Aangrijpend was. het- ogenblik,
toen :mr.;Floris Bakels zijn lidmaat
schap van de Vereniging van Let-
.terkundigen op morele gronden
zwaarder liet wegen dan zijn lid
maatschap van. de Boekenweek-,
commissie; de 2aal beloonde zyn be
danken voor hetlaatste met een
lang, warm applaus en men toonde
begrip voor 2ijn moeilijke dubbele
positie"..'i' '-
Ook voor de erecoinitéleden Don
kersloot en- van Vriesland worden,
de komende dagen moeilijk; zij ech
ter waren het volkomen, ééns mét
genomen'besluiten ter afkeuring
en afwijzing van het verbod.
Geestelijkevryheid. boven alles!
STAATSLOTERIJ .yy!V/
Derde klasse, eerste lijst
f 5000 9048; f 2000 9847;
1500 6960; f 1000 8181 f 400
5016; 17172, 18541, 21433; f 200
12108, 12224,.14707, 18686; f100
—1513, 1682, 179fe, .2158, 6577, 8870,
14122, 150C0 en 20021.-
LÏCHXBfVORSX
Weersverwachting,bcIiIIb
van. Maandagavond t«t
Dlnsdagavond: i
Vooral aanvankelijk veel Nr'./
bewolking met plaatselijk -
watlichte" sneenw. Nog
Iets! verder afnemende"
Noord-OostéÜJke •- wind. t
In hetuiterste Noord
westen van het land tij-
d.elljktemperatuur om
het vriespunt, overigen*
meest lichte vorst. v' -
24 .Febr.: Zon op 7.40; ander 18.08.
Maan op 17 46: onder 8.06'-
"24 .Febr,Hoog /water .tè - Botterdam:
Ic tij 4.11 uur, 2e tij ;-18.50'Uur..
'Waarnemingen hedenmorgen 8.40 uur
te -Rotterdamt 761.0 luchtdruk'; -N.O.
wind/.Temp. —2.4;/max!: temp. 0.4/(8
uur gisteravond); min. temp. —7.6 (8.40
uur'gistermorgen!
.Weersgesteldheid; betrokken, i
