INTERIMREGERING TELT
8 INDONESIËRS
HET ROTTERMMSCH PAROOL
Herenhuis aan de Heemraadssingel
voorportaal van de dood
Louis van Gasteren gehuldigd
SPIONNAGE IN NEDERLAND
Schreieder en Van der Waals
jagen op groot wild
Sabotagegroep
Pahud
opgerold'
FINSE DELEGATIE
NAAR MOSKOU
Bekerwedstrijden
Tournooi Moskou
begint 10 April
NU DE BEURT AAN
OOSTENRIJK?
Palestinabesprekingen:
procedure vastgesteld
Rivaliteit; tussen grote steden over
karakter der feestviering
Plaatselijk of
landelijk?
Het huis der illusies
Weerbericht
VOORLOPIGE SENAAT WORDT
SPOEDIG INGESTELD
Hachelijk avontuur van
Scheveningse vissers
Bevoegdheden zijn
sterk uitgebreid
paroloscoop
Dinsdag 9 Maart 1948
Rad. an Adm. Lange Haven 111. Schiedam
TeL 4930l Abonn.prljsi per week 0.31
per kwartaal A—losse nummers 0.09
Opgericht door de Stichting „Het Parool"
DE SCHIEDAMMER
Achtste jaargang, No. 58
ültgovfl N.V. De Nieuwe Pers Postgiro
398644 Bankier; Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeurs B. da Vries
Hoofdredacteur; Th. Ramaker
Met een dreunende slag
ontploft in het vroe
ge voorjaar van 1943 te
Rotterdam een bom een
mijnenveger van de Duitse
marine wordt zwaar be
schadigd en de deskundi
gen zijn van mening, dat het
herstel wel twee maanden
zal duren. De sabotage
groep onder leiding van de
Delftse student Pahud de
Mortanges heeft knap werk
geleverd!
Maar de „sabotage-agent uit En
geland" Anton van der Waals -y
met wie enige leden van de groep
sinds korte tijd contact hebben,
dénkt er anders over. Hij verwijt
de heren Ter Horst, Vermeer en
Verloop, dat ze veel te lichte
springladingen hebben gebruikt.
Er moet voor toekomstige acties
Engels materiaal gebruikt worden;
hij zal er voor zorgen, als er ten
minste prijs op wordt gestéld.
Op Zondag 7 Maart 1943 zit An
ton'in'een Delfts café. Verloop
komt binnen met Pahud en stelt de
leider van de groep aan Van der
Waals voor, die weer eens als ge
heim agent van Londen optreedt.
Er wordt heel wat besproken op
die stille Zondag in het ingetogen
Delft. Kerkgangers wandelen langs
de pittoreske grachten, achter in
hét café klikken de ballen van het
biljart tegen elkaar.
De vérrader heeft Het aanvanke
lijk niet gemakkelijk, want Pahud
dg Mortanges is voorzichtig. Maar
.»ljèhgs komt;..Vanl4er.>.'Waal5tot
zfrii dóèl de illegale werkers
gaan praten en wat ze vertellèn is
uiterst interessant.
Dinsdag plegen we opnieuw
een aanslag op een mijnenveger in
Rotterdam, .zegt Rahüd. We doen
het kort vóór 9 uur, want om 9 uur
moet alles binnen zijn. Kun je ons
Dinsdagmiddag om 3 uur de spring
stof leveren op een adres in Rot
terdam? Ik zal er zijn. En ik breng
de spullen dan persoonlijk naar
myn mannen.
Accoord, zegt van der Waals.
En nogmaals; allemaal mondje
dicht. Er wordt al te veel gepraat
in Nederland. Ais je eens wist hoe
wjj in Engeland ons daaraan erge
ren
Schreieder is ontevreden, als An
ton hem 's Zondagsavonds rapport
uitbrengt. Dat is half werk- Op die
manier kan de S.D. alleen Pahud
de Mortanges vangen en de rest
blijft vrij rond lopen om mijnen
vegers kapot te maken. Nee, dat
moet anders.
Kijk, zegt Schreieder, jij gaat
Dinsdag om 3 uur gewoon naar dat
afgesproken adres. Met lege han
den. En dan zeg je, tegen die ille
gale chef, dat het materiaal veel te
omvangrijk en veel te gevaarlijk
is, om het alleen door de stad te
sjouwen. Hij zou opvallen, hij zou
gearresteerd worden. Enfin, je liegt
er maar op los. En dan zeg je ver
der tegen die saboteur: Pahud, er
ligt een kolossale voorraad sprin-
stof voor je op een adres in Rotter
dam, waar je het op je gemak kunt
bekijken; dan kun je zelf beslissen
of je het alleen wilt weghalen of
dat het beter is, de mannen van je
groep in te schakelen; Goed begre
pen? We zullen er een heel arse
naal neerleggen dan moet Fa-
■hud al zijn mannetjes optromme
len en pakken we de hele bende
ineens.
Van der Waals knikt. Ja', hij kan
van Schreieder nog wat leren,
maar de zaak wordt er niet veili
ger door...,
De jachthond
DE JACHTHOND is in Schreie
der ontwaakt, de jachthond,
die groot wild ruikt! 's Maandagsr
morgens vroeg rijdt hij naar Rot
terdam, stapt bij de S.D .-Stelle af
enheeft eenlang. onderhoud met,:
De Finse regering heeft besloten
een delegatie naar Moskou te zen
den om te onderhandelen over een
pact van militaire bijstand
vriendschap als door Maarschalk
Stalin in zljr brief aan president
Faasiklvi werd voorgesteld.
- De president van de Finse repu
bliek doet bekend maken, dat hy
besloten heeft in gunstige zin te
antwporden op het voorstel van de
Sówjet-Unie tot het sluiten van
een verdrag van vriendschap, sa
menwerking cn wederzijdse bij
stand.
President Paasikivi heeft Stalin
een brief geschreven, maar de in
houd daarvan zal niet worden ge-
publiceèrd voor dat men uit Mos
kou-bevestiging van ontvangst ge
kregen heeft..
Het'is niet bekend, of de
Finnen voorwaarden zullen
.stellen of tegenvoorstellen zul
len doen. .Met' uitzondering
van de communisten en de
linkse socialisten is men over
het - algemeen gekant tegen
een militaire overeenkomst,
omdat een pact met militaire
clausules de Finse neutraliteit
zou schenden.
Moskou is als onderhandelings-
plaats gekozen om practische rede
nen: men'heeft daar gemakkelijker
toegang tót dé Russische leiders en
bovendien .zouden in het geval dat
de besprekingen te Helsinki wer
den gevoerd, uitgebreide veilig
heidsmaatregelen-nodig zijn-ter be
scherming van de Russische dele
gatie.
Op een vergadering van' arbei
ders van de spoorwegwerkplaatsen
te Helsinki, stelde een vertegen
woordiger" varide communistische
partij de Vraag: „Wat kiest ge: de
kapitalistische hand of. de hand
van. kameraad Stalin?" De arbei
ders riepen in koor: „Geen van
beide!"
De wedstrijden om de Neder
landse voetbal-beker beginnen op
28 Maart; ook op de Tweede Paas
dag en Hemelvaartsdag zal om de
beker worden gespeeld.
Langzaam maar zeker wordt
de illegale groep van Pahud
de Mortagnes ingesponnen.
Schreieder is niet tevreden
met één enkel mannetje. Hij
wil ook de andere ^Verra
ders" die Duitse schepen op
blazen te pakken krijgen.
Anton v. d. Waals is zijn
rechterhand bij dit werk.
Morgen publiceren wij het
tweede deel van het drama
tisch verloop van dit ver-
radersspel
zijn collega Kriminal—Rat Wölk,
die een huis beschikbaar moet stel
len, dat als val zal zal dienen om
de gehele sabotagegroep in te lok
ken. Samen rijden de twee S.D.-
chefs langs verschillende panden
en tenslotte laat de leider van het
England-Spiel zijn keus vallen op
een groot herenhuis aan de Heem
raadssingel, dat in allerijl gereed
wordt gemaakt voor de dingen, die
staan te gebeuren.
'sMaandagsmiddags rijdt Schreie
der terug naar Den Haag en zoekt
uit de enorme voorraden Engelse
springstoffen, die Londen hem per.
parachute heeft geleverd, een
prachtige verzameling bijeen. Het
is het nieuwste, mooiste materiaal
dat men zich slechts'denken kan
een kerncollectie moderne
springladingen met toebehoren,
speciaal geschikt voor operaties
onder water! Pahud zal zijn ogen
uitkijken, als hij ziet wat Londen
levert
Dan wordt Van der Waals ge
ïnstrueerd in het gebruik van de
apparaten. Duitse deskundigen
leggen hem alles uit en de verra-
der, met zijn grote aanleg voor al
les wat techniek betreft, begrijpt
het snel. Jawel, hij zal Pahud alles
kunnen tonen en hem deskundig
kunnen uiteenzetten hoe alles
werkt.
Zie verder pag. 3
Naar wü vernemen zal het tweede
gedeelte van het tournooi om het
wereldkampioenschap schaken op 10
April te Moskou beginnen en tot en
met 18 Mei duren.
Alle deelnemers vertrekken geza
menlijk met officials per trein van
Nederland naar Rusland ap 28 of
Maart a.s.
Dr. Karl Altmann, het vroegere
communistischelid van de Oosten
rijkss-regering*. verklaar.de. -Zondag,
dat het vertrek van de bezettings
troepen de weg zou banen voor de
vestiging van een „volksrepubliek"
in Oostenrijk.
Dr. Altménn, die een communisti
sche partijvergadering in de Russi
sche zone van Oostenrijk toesprak,
zei, dat „noch de rechtse volkspartij,
noch de socialisten het sluiten van
een verdrag en de terugkeer van
Oostenrijk's souvereiniteit wensen.
Het is hun bedoeling om de bezet
tingstroepen in Oostenrijk te hou
den om zo het volk te beletten de
zaak zelf ter hand te nemen."
..Het zal hun echter onmogelijk
zijn zich steeds acuter vreemde uni
formen tc blijven verschuilen. De
bezettingstroepen zullen Oostenrijk
eens verlaten en dan komt de tijd
voor het Oostenrijkse volk, om zelf
over zyn lot te beslissen."
„Dan zal Oostenrijk zijn eigen
weg gaan," besloot dr. Altmann,
weg. die leidt naar een volksrepu
bliek en naar het socialisme."
Maandagmiddag is hel Kulpvliegkampschip Kaccl Doorman van Schiedam
naar Plymouth vertrokken waar het vaartuig aan de Engelse marine wordt
teruggegeven. In Mei keert de beman ning met een groter en sneller vlieg
kampschip terug, de Venerable, die eigendom wordt van de Koninklijke
Nederlandse Marine en weer de naam Karei Doorman krygt.
Vier grote mogendheden van de
Veiligheidsraad - alle permanente
leden, behalve Engeland zijn Toll
een geweest om de procedure van
de besprekingen over Palestina vaat
te stellen.
Als moeilijke punten van de
agenda werden tiaar voren ge
bracht:
of er'bedreigingen van de vrede
bestaan in Palestina:
het probleem van het organiseren
van een voorlopige regering:
de organisatie van milities:
de kwestie van een internatio
nale strijdmacht voor Palestina;
de vraag, of Joden en Arabieren
tot de besprekingen van de vier
grote mogendheden zullen worden
uitgenodigd.
Het rantsoen voedings-vet
met Pasen
Zoals gemeld, zal in de week vóór
Pasen net rantsoen voedingsvetten
voor éénmaal worden verhoogd. De
toeslag van 250 gram boter of mar
garine of 200 gram vet geldt echter
slechts voor houders van A-, B- of
C-kaarten; voor houders van D- en
E-kaavten bedraagt de toeslag 125
gram boter of margarine of 100 gram
vet.
Omstreeks het middaguur heeft
gisteren de 21-jarige M. W. uit Am
sterdam, die verdacht werd van de
moord op de 10-jarige Anneke Hagel
en thans wordt verpleegd, tegen
over de officier van justitie bij de
Amsterdamse arrondissementsrecht
bank in het Wilhelminagasthuis een
volledige bekentenis afgelegd. Te
vens is komen vast te staan, dat het
hier een zedenmisdrijf betrof.
(Van onze Haagse Redacteur)
Het Amsterdamse Kroningsco
mité, dat die "feesten ter gelegen
heid van het regeringsjubileum in
de.hoofdstad organiseert heeft de
zer dagen zijn plannen voor de
viering van dit jubileum bekend
gemaakt. Uit de toelichtingen op
deze plannen gegeven, blijkt dui
delijk, dat de feesten in de Hoofd
stad een landelijk karakter zullen
hebben. Op de Koninginnedag zal
in het Olymoisch Stadion een Kro-
ningsspel worden opgevoerd, op 1
September zullen enige afdelingen
van land-, vloot- en luchtstrijd
krachten defileren, op 3 September
zal op het Buiten IJ een vlootre
vue worden gehouden, op 4 Sep
tember een sportfantasie in het
Stadion en op 8 September wordt
in de Niéuwe Kerk een herhaling
van de gebeurtenissen van 1898-ge-
ensceneerd.
Tegen dit alles bestaat in de an
dere plaatsen niet het minste be
zwaar; waar men overal in andere
grote steden wel ernstige beden
kingen tegen heeft, is dat op de
bijeenkomst, waar de Amsterdam
mers deze mededeling hebben ge
daan de indruk is gevestigd, dat
men elders in den lande slechts
feestelijkheden van een plaatselijk
karakter zal organiseren. In de
eerste plaats is deze mededeling
onjuist en in de tweede plaats
heeft Amsterdam, dit zeggende, de
knuppel in het hoenderhok gewor
pen.
Reeds vele maanden lang
zy'n in het Nationaal Huldi-
gingscomité, waarin onder
meer de burgemeesters van de
drie grote steden zitting heb
ben, besprekingen gevoerd
over de oiganisatic van de
feestelijkheden met slechts
In een niet bijzonder sterk maar
beminnelijk stuk (Peter Ustinov
was pas twintig jaar toen hij hel
schreef) heeft Louis van Gasteren
hier gisteravond in de Schouwburg
zijn veertig-jarig toneeljubileum
gevierd.
„Het huis der Illusies" is het
Engelse toevluchtsoord van een
groepje Wit-Russen, waaronder
enige zeer bejaarden, die teren op
het verleden en zich nog steeds il-
hjsies maken over de herovering
van hun vaderland op de bolsje
wieken. Er is weinig handeling in
het stuk en de problemen dezer
mensen zijn maar oppervlakkig
aangeduid, maar de sfeer is zo
goed getroffen en er komen een
paar zo aardige en dankbare rollen
ia voor, dat men geboeid en vaak
geanftiseerd de .spauningen dezer
beminnelijke lieden volgt, als zij
aan het begin van de laatste we
reldoorlog zich opnieuw illusies
scheppen over-een terugkeer naar
het land hunner geboorte.
Van Gasteren toonde zijn groot
talent in de rol van een tragi-ko
mische generaal uit het oude Rus
land, die anno 1940 almaar plan-
AANHOUDEND ZACHT
Weersverwachting tot Woensdagavond:
Zwaar bewolkt .en vannacht nog bier
en daar nevelig, later verspreide opkla
ringen. Overwegend droog weer met
zwakke, tot matige wind tussen Zuid
west en „West. Weinig verandering In
temperatuur.
10 Maart: Zon op 7.0? onder 1835
Maan op *7.30 onder 18 06.
10 Maart: Hoog water te R'dam: le
ty 4.41 uur; 2e tij 17.15 uur.
Waarnemingen, hedenmorgen 8.40 u-
te H'dam: 776.1 luchtdruk; West 4
wind; temp.; 9.4 (2 uur gistermid
dag): S.9-. (hedenmorgen 4 uur),.
Wesrs^esteiSheid;-lichte mist,
Prof. dr. N. j. Polak huldigt zijn
vriend en oud-stadgenoot Louis van
Gasteren tergelegenheid van zijn 40-
jarig toneel jubileum,.
nen maakt om met zijn geliefde
cavallerie op te trekken tegen de
rode tanks in de vaste overtuiging
spoedig de oude vlag öp St. Peters
burg te planten! De jubilaris
maakte met zijn diep menselijke
creatie grote indruk. Bijzondere lof
verdient ook Jo Sternheim, die eén
nog stokoudere admiraal, een man
met één been in het graf, en met de
wijsheid dergencn, reeds uit de
woelingen en vrezen des levens ge
treden uiterst knap en bijzonder
sympathiek vertolkte.
Frits van Dijk speelde virtuoos
een oude choreograaf, - Te bewon
deren waren verder vooral Hetty
Beck, de leidster van het Wit-Rus-
sische huishouden en Lo van Hens-
bergen, de cynische leider van een
Tsïgane band. Onder regie van
Defresne heeft Amsterdams Toneel
het jubileurnt' ik vlot en met over
tuiging opgevoerd.
■Na het ovationeel applaus stond
de jubilaris al spoedig temidden
van vele zeer fraaie bloemstukken.
Loco-burgemeester Van Tilburg
kwam mét een hartelijke speech
een krans van het gemeente-be
stuur aanbieden, prof. Polak hul
digde zijn vriend en oud-stadge
noot welsprekend, tal van herinne
ringen ophalend. Je hebt je illu
sies aan de tijd aangepast en daar
door ben je jong gebleven, zei spr.
Tenslotte overhandigde hij de ge
vierde acteur namens de huldi
gingscommissie een cadeau.
Vergezeld van warme woorden
boden vervolgens nog bloemen
aan: dr. Drost, .namens de Kunst
stichting, Paul Storm, uit naam
van Rotterdams Toneel en de prae-
ses van het Studentencorps.
Met een vlotte causerie dankte
de 'jubilaris alle sprekers en het
publiek voor hun bewijzen van
waardering. Met liefde, zeide hij,
heb ik steeds het toneel een hei
lige zaak, want een zaak van cul
tuur gediend en dienen héb ik
altijd beschouwd als een hoge vorm
van leven. Spr. hoopte nog vele
jaren op de ingeslagen weg te mo
gen voortgaan.
Hartelijke bijval vertolkte de
zelfde wensen van de* aanwezigen.
X). Roodenburg Vermaat.
De interim-regering voor Indonesiër die tot aan dë oprichting
van de Verenigde Staten van Indonesië het bewind zal uitoefenen,
is vandaag op paleis Rijswijk te Batavia, het verblijf van de
lt. gouverneur-generaal, geïnstalleerd. Het college bestaat uit
achttien leden. De Nederlandse opperbevelhebbers van leger en
vloot maken er deel van uit. De leden hebben d,e functie van
secretaris van staat.
Bijzondere functies in de interimregering zijn die van de opper
bevelhebbers. wier ambten om constitutionele redenen niet in die
van secretaris van staat zijn omgezet, en verder die van twee
adviseurs-generaal en drie secretarissen-generaal met bijzondere
opdrachten.
De functie-verdeling, waarvoor
de prae-federale raad het voorbe
reidende wérk heeft verricht, is als
volgt geregeld:
Voozitter: dr. H. van Mook.
Algemene zaken en vice-voorzit-
ter: raden Abdoelkader Widjojoat-
modjo.
Justitie; mr. Dzoelkamain.
Financiën: E. W. Aions.
Binnenlandse Zaken: H. van der
Wal,
Gezondheid: dr. J, E. Karamoy.
Opvoeding, Kunsten en Weten
schappen: prof. dr. P. A. Hoesein
Djajadiningrat.
Economische Zaken; mr. J. E, v.
Hoogstraten.
Visserg: M. Wisaksono Wirjodi-
hardjo.
Waterstaat en Wederopbouw: ir.
A. M. Semawi.
Verkeer, Energie en Mijnwezen:
ir. C, J. Warners.
Sociale Zaken: B, Krijger.
Scheepvaart: B. S. van JDeinse.
Leden, die .voorlopig gebonden
blijven .aan hun verantwoordelijk
heid zoals die tot dusver gold:
lt. generaal S,- H-. Spoor {Oorlog-),
viee-admiraal A. S. Pinke (Marine)
en mr H. W. Felderhpf (hoofd
Parket).
Bijzondere taken: raden Soeria
Santoso (coördinatie politieke
gezagsapparaten, voorbereiding
departement van Defensie), Pange-
ran. Kartanegara (zelfbestuurs
zaken), prof. Hoesein Djajadining
rat (voorbereiding departement
van Buitenlandse Zaken).
Adviseurs-generaal: mr. A. H. C.
Giebén (Justitie), dr. R. W. van
Diffelen (Opvoeding, Kknsten én
Wetenschappen).
Indonesië ingeschakeld
De interim-regering brengt
geen- "adicale wijzigingen. Zij
treedt in de plaats van de Raad
van Departementshoofden,
waarvan, rij ook in feite een
reorganisatie is. De meeste
ieden waren reeds medewer
kers van dr. Van Mook,
De prae-federale raad had ge
adviseerd, dat waar mogelijk. Indo
nesiërs de leiding der departemen
ten zouden, krijgen.' Waar dit voor
alsnog niet mogelijk was moest de
leiding in banden van de Neder
landse directeuren vari departe
menten gelaten worden. Met spoed
zullen thans echter Indonesische
krachten worden ingeschakeld.
Een voorlopig vertegenwoordi
gend lichaam wordt voorbereid.
Het zal uit dertig leden bestaan;
alledeelstaten, en de. minderheden
zullen er in vertegenwoordigd zfln.
Hoe de verantwoordelijkheid van
de interim-regering tegenover het
voorlopige parlement zal worden
geregeld is nog niet meegedeeld.
Vrijdagnacht maakte de beman-,
ning van de Scheveningse trawler
Sch. 118, schipper M. Taai, angstige
.ogenblikken, mee. zo .meldeiLb.innen-
gekomen vissers. De logger was on -
gevéér 60 mijl uit de Deense kust
vissende en was bezig met het halen
van het trawlnet. Toen ongeveer nog
veertig meier gehaald moest wor
den, kwam een mijn onder water tot
ontploffing, met het gevolg, dat een
grote waterzuil zich verhief en zich
over het schip stortte.
Ongelukken kwamen gelukkig
niet voor. Ook andere trawlers, wei-
ke op dezelfde hoogte visten, kregen
mijnen in het vistuig. De trawlers
Sch. 87 én R.O. 9 moesten ijlings de
vislijn kappen en de netten aan de
zee prijs geven.
matig succes. Dit vindt vooral
zijn oorzaak in de blijkbaar
niet te overbruggen tegenstel
ling tussen de drie grote ste
den.
Intussen zal de Haagse viering
wel degelijk een landelijk karakter
hebben. Daarop kan reeds alleen
het feit wijzen, dat in Den Haag op
28 Augustus een nationale volks-
dansendag zal worden gehouden,
op 29 Augustus een groot KNGV-
gymnastiekfecst en op 31 Augustus
een zangersfeest waaraan vereni
gingen uit alle delen van het hele
land deelnemen. Ook de Bestuurs-
dag, waaraan de burgemeesters en
hogere ambtenaren van alle Ne
derlandse gemeenten zullen deel
nemen zal in Den Haag worden ge
houden.
Er staat eigenlijk nog veel te
weinig vast om té kunnen zeggen,
of er wel ergens de algemene lan
delijke viering zal worden georga
niseerd en zo ja, waar deze dan zal
geschieden, doch in de grote steden
2ai de viering toch zeker een lan
delijk karakter dragen.
Wettelijke basis: Raad van
Departementshoofden
(Van onze Haagse redacteur)
De wettelijke basis voor de in
terim-regering voor Indonesië heeft
men, om een ingewikkelde grond
wettelijke procedure te vermjjdpn,
gezocht in de Raad van Departe
mentshoofden.
Bij de voorbereiding van de op
richting van de interim-regering
heeft men dan ook een instructie
opgesteld, die in de plaats treedt
de instructie van 1944 voor de Raad
van Departementshoofden. Volgens
deze instructie zal de.. interim-re ge
ring in Batavia vergaderen onder
voorzitterschap van dr. Van Mook,
Eenmaal per week zal zij bij
eenkomen; verder kan zij bij
eengeroepen worden op ieder
ogenblik, waarop de ll.-gouver-
neiir of zijn vervanger dat no
dig oordeelt. Op verlangen van
twee of meer leden zal zij even
eens bijeengeroepen moeten
worden.
Besluiten worden genomen bij
gewone meerderheid. Zouden de
stemmen staken, dan wordt het on
derwerp in de volgende vergadering
opnieuw aan de orde gesteld. Sta
ken zij dan weer. dan wordt het on
derwerp geacht te zijn verworpen.
De leden kunnen zich op de ver
gaderingen door een of meer amb
tenaren van hun departement als
adviseurs doen vergezellen. Ook de
lt.-gouverneur-generaaJ moet die
bevoegdheid hebben. Uit de interim-
regering kunnen commissies worden
gevormd, die belast zullen worden
met de behandeling van bepaalde
onderwerpen, of met de uitoefening
van bepaalde bevoegdheden.
In belangrijke mate zijn daarmee
de bevoegdheden van de interim
regering uitgebreid ten opzichte van
dié der oude* Raad van Departe
mentshoofden. zodat zij. met deze
instructie uitgerust, inderdaad een
voorloper van" de regering der Ver
enigde Staten van Indonesië zal
kunnen worden. Met name'is het
terrein, waarover de. interim-rege
ring zijn bemoeiingen zal kunnen
uitstrekken,, door deze instructie
aanzienlijk, wijder,, dandat van de
oude Raad van Departementshoofden
Bouwcoiiflict in Amster
dam breidt zich uit
De reeks stakingen in de bouw
nijverheid te Amsterdam is Maan
dag opnieuw met enkele nieuwe
conflicten uitgebreid.. Maandag
ochtend ziin de arbeiders voor de
fa. Van Swieten werkzaam aan het
filiaal van de Amsterdamsche Bank
aan de Leidsestraat niet weer op
het werk verschenen. Bij Wijnantl
Fockink en de Oranje'Nassaukazer-
ne, die respectievelijk bij de fa. Ter
Braak én het ingenieursbureau,
„Bouwnijverheid" te Oegstgeest m
uitvoering zijn, is het werk even
eens neergelegd. De tegelzetters in
Amsterdam, totaal ongeveer 50
personen bij een 6-tal aannemers en
bouwmalerialenhandelurext, zijn gis-
terochtend, niet op het werk ver
schenen. Deze gespecialiseerde vak
lieden zijn ontevreden over de wijze
waarop hun positie in de, arbeids
overeenkomst is vastgelegd.
Nederlandse zeevis te
Antwerpen op mesthoop
Naar uit Antwerpen wordt gemeld
heeft de eerste zending Nederlandse
zeevis, die dezer dagen van Urk
naar België was verzonden, niet de
juiste bestemming gekregen. De zen
ding vis. die door de exporteurs op
onvoldoende wijze verzorgd was en
niet de gewenste sortering bevatte
en bovendien aan de grens vertra
ging had ondervonden, werd in Ant
werpen voor de consumptie afge
keurd en vernietigd.
Wijziging wasserij tarieven
In de wasserijtarieven zijn enige
wijzigingen aangebracht. Het mini
mumbedrag pcf zending voor een
huishoudwasbehandeling en van eon
gemengde was wordt van 2.25 ver
minderd tot 2.20. Voor luxe w«s-
behnndelïng is het minimum per
zending gesteld op 5 kg., indien per
kg, wordt berekend en op 3.~
indien per stuk wordt berekend.
De minima voor luxe was mogen
slechts in rekening worden gebracht
indien de zending ook huishoud- en
lijfgoederen bevat. Dit betekent, dat
fijnstrykinrichtingen over het alge
meen geen gebruik van deze minima
mogen maken.
Het Curatjaose Volkscomité heeft
zich. telegrafisch tot de Koningin
gewend met dé verklaring de stap
vande Dem, Partij bjj de UNO
de pan-Amerikaanse Unie diep
te betreuren en streng af te keu
ren, Het Volkscomité spreekt ziin
.onwankelbaar vertrouwen in een
eeri\jke en. zeer spoedige vervulling
vande beloften, gedaan in de Ko
ninklijke rede van 7 December
1942", uit en verklaart te onder
schrijven, hetgeen dr. Da Costa
Gomez enige dagen geleden in Ne
derland naar voren heeft gebracht
met betrekking tot de stap dér De
mocratische Partij.
Finland onder hoge druk
DE Finse regering heeft beslo
ten om onderhandelingen over
een pact met.de Sowjet-Unie te
beginnen. Dat dit besluit zo is uit
gevallen, zal wel niemand'ter we
reld verwonderen; voorzover er
van verbazing sprake is in deze
materie kan zij er alleen maar zijn
over het feit, dat het 2olang heeft
geduurd voordat de Finse regering
deze beslissing heeft genomen.
Wanneer men bedenkt,, hoe de
Russen gewoon zijn om achter het
ijzeren gordijn (en soms ook daar
buiten) op hun wenken bediend te
worden, hoe eerste ministers en
hun collega's van buitenlandse za
ken sinds de zomer 1939 naar. Mos
kou plegen te v 1 i e g e n (in de
letterlijke zin van dit woord), zo
dra Stalin en Molotof maar met de
vinger wenken, dan beseft men
eerst recht, hoe*mopdig de bedacht
zame houding der Finnen is. Zij
was het reeds in het najaar 1939,
zij is het nu, na alles wat sindsdien
gebeurd is, zo mogelijk nog meer.
Bovendien, het besluit om te
gaan praten betekent voor. dé Fin
nen nog geenszins, dat zij bij voor
baat bereid zouden zijn om Stalin's
eis tot het sluiten van een militaire
alliantie, model Polen,Hongarije
'pfiv Roemenië in,.4e willigen. Inte
gendeel. de overgrote meerderheid
van het Finse volk wenstzo'n al
liantie beslist niet De Kamerfrac
ties van 3 partijen, de conservatie
ven, de agrariërs en de liberalen
hebben, president Paasikivi desge
vraagd zelfs doen weten, dat zij
helemaal niet in onderhandeling
wensen te treden; Dit lijkt de
meest consequente houding en dat
is misschien Dok wel zo; zij zou
echter wel iets van haar betekenis
verliezen, wanneer deze partijen
by zichzelf overwogen zouden heb
ben, dat hun onvoorwaardelijk
neen toch geen verdere gevolgen
zou hebben, omdat de meerderheid
van het parlement wel vóór het
voeren van* besprekingen zou zijn.
Hét zou piet de eerste maal in de
historie zijn, dat een oppositie zich
door deze tactische overwegingen
liet leiden!
Inderdaad hebben de fracties der
„volksdemocraten", sociaal-demo
craten en Zweedse volkspartij zich
bereid verklaard om onderhande
lingen le beginnen. Bijzonder be
lang komt hierbij, naar onze me
ning, toe aan de vorm, waarin de
sociaal-democraten hun verklaring
hebben gegoten.
Nu Stalin het initiatief heeft ge
nomen tot onderhandelingen, be
staat er voor Finland geen moge
lijkheid om te weigeren ze te be
ginnen, (e minder, omdat cr offi
cieel niets bekend is over de voor
stellen voor de inhoud van een
pact. Maar zo gaan-zü voort
bij de besprekingen moet ervan uit
gegaan worden, dat het Finse volk
wil vasthouden aan zijn neutraliteit
en dat het alles wil doen om te be
letten, dat het land meegesleept
wordt In internationale conflicten.
En dc Zweedse volkspartij zegt
alleen maar, dat zü zich niet ver
zetten wil tegen onderhandelingen.
Dit klinkt toch heel anders^dit is
de uiting van een heel andere ge
zindheid dan wat wij uit Tsjecho-
slowakije hebben gehoord. Het is
trouwens een. feit, dat de verhou
dingen in Finland heel anders lig
gen. Ten slotte zijn de Tsjechen,
ook de anti-communisten, slaven
met een zekere, haast natuurlijke
voorkeur voor. de grote broer, de
Finnen daarentegen zijn bang voor
de Russen cn moeten niets van ze
hebben. En ook de par tij-verhou
dingen in het land liggen anders.
De sociaal-democratische partij is
veel groter dan de communistische
en wat nog onexndig veel belang
rijker is vormt een eenheid, kan
ook in dezen naar buiten met een
gesloten front optreden. Ook de
vakverenigingen zijn in Finland
geen instrument in de handen der
volksdemocraten, zoals in Tsjecho-
slowakije het geval was.
Om al deze redenen kan de af
weer tegen de Russische druk in
Finland veel sterker zijn, ook al is
de kans, dat het Westen daadwer
kelijke steun geeft ook hier niet
zeer groot.
Men begrijpe ons vooral niet ver
keerd, dit alles betekent niet, dat
Staiin en Molotof hun zin niet kun-
neii krijgen. Maar wel, dat Finland
ook dit. Keer weer een moeilijker te
verteren brok zal blijken dan Tsje-
choslowakije of welke staat ook
achter het ijzeren gordijn geweest
is.
