HET ROTTERDAMSCH PARCOL Potsdamer Platz, de gevaarlijkste politieke klip van de wereld KÉ Fusie van drie weekbladen „Rook maar negen van iedere tien sigaretten" In Amsterdam ontmoeten de kerken elkaar Vijf doden bij treinoverval bij Poerwakarta (Java) Heden contact met Stalin? DE KOUDE OORLOG VAN BERLIJN Amerikaanse commandant wil zich met Sowjet-collega verstaan Huidige toestand onhoudbaar Pakt Jacob Lomakin zijn koffers? Goede raad vóór Britse rokers: Tabakscrisis zal in hele land leiden tot productie-vermindering Arbeiders jagen op rokertjes Binnenkort in België brood van de bon Het congres van de Wereldraad Zondag geopend Een eenheid boven de tegenstellingen Materiele schade op drie millioen geschat Weerbericht Burgemeester Oud voor de keuze? Bestuurscollege voor Curacao Maandag 23 Augustus 1948 Red. en Adm, Lange Haven '141, Schiedam Tel. 69300 Abonn.prifsi per week 0.31 per kwartaal 4,-—losse nummers 0.09 Opgericht door de Stichting «Het Parool" DE ScHtste jaargang, No. 197, Uitgave N.V. De Nieuwe Pers Postgiro 398644 Sankier: Amsterdamsche Bank te Botterdam Directeur: B. de Vries Hoofdredacteur: Th. Ramaker De Duitse kwestie, aldus het persbureau U.P., vindt zijn brand punt in -Berlijn en de Berlijnse kwestie sedert de laatste da een wederomin de gebeurtenissen op een der pleinen van de stad, namelijk het Potsdammer Plein. Sinds de incidenten, die zich de laatste dagen op dit plein hebb°n voorgedaan, (het is het pont, waar de Russische, Britse en Am kaanse zone aan elkaar grenzen) is hef volgens A.F. veranderd in een legerkamp. De drie bezettende machten hebben hier manschap pen en motorvoertuigen geconcentreerd, om een onverhoedse aan val van een hunner onmiddellijk te kunnen beantwoorden. een filmopname wilde doen, werd hij aangegrepen, door Russische soldaten. Zij lieten hem eerst weer gaan toen Britse politie naderde. Om te voorkomen, dat Russische soldaten en onder Russische con trole staande Duitse politieagenten arrestaties verrichten buiten hun zone, zoals reeds enkele malen is voorgekomen, hebben de Britten de grens van hun zone aangeduid met een brede witte streep. Bovendien hebben- zij op gezette afstanden borden opgericht, die in het Engels, Russisch en Duits aangeven, dat daai* de Britse zone eindigt De Britten en Amerikanen zowel als de Russen hebben hun politietroepen in Berlijn, versterkt. Zaterdag merkte de Ameri kaanse commandant van Ber lijn op, dat de koude oorlog in dit deel van Berlijn niet zo erg koud meer is, en springstof in zich bergt, die ongewenste con sequenties kan hebben. In verband'hiermede, heeft deze commandant na overleg met zijn Blitse collega besloten, zich met zijn Russische collega's Kotokof en Jelisarof te verstaan. Tot dusverre heeft hij hierbij geen succes gehad, daar bij een telefoongesprek bleek, dat beiden'het weekend buiten de stad doorbrengen. De Amerikaan zou heden opnieuw trachten met zijn Russische confraters in contact te komen. Ondertussen duren de stekelig heden cn de arrestaties voort. De Russen hebben Zondag de plaats vervangende leider van de contro le-afdeling van de Amerikaanse in lichtingendienst te Berlijn, Thomas Headen, op het Potsdammer Plein gearresteerd, toen hij in gezelschap van vrouw en kinderen foto's maakte van de drukte. - Op het moment van de arrestatie zou hij zich tien meter binnen de grens van de gowjet-zone hebben bevonden. Hij werd gedwongen in een Russische jeep plaats te nemen: Hierin is hij naar het Russische hoofdkwartier overgebracht. Ook zijn twee Russische soldaten Zon dagmiddag de Britse zone van dit plein binnengedrongen om een paar Duitsers te arresteren, die foto's -wilden maken van de 'mili taire bedrijvigheid in de Russische sector. De soldaten gaven de ach tervolging eerst op, toen een Britse militaire patrouille naderde. Hetzelfdegeschiedde met Gary Stindt, eén filmjournalist van de Metro-Goldwyn-Mayer. Toen deze op de grens .van de zone der Britten In verband met in sommige bla den gepubliceerde berichten, vol gens welke de weekbladen „Vrij Nederland" en „Je Maintiendrai" per 1 September zouden ophouden te verschijnen, verneemt-'t Nieuw Utrechts Dagblad van de meest ge zaghebbende zijde, dat die berich ten in deze vorm niet juist zijn. De waarheid is veeleer als volgt Zowel „Vrij Nederland" als „Je Maintiendrai" hebben besloten per 1 October a.s. over te gaan tot een fusie met „De Groene". Hierdoor zal een groot nieuw weekblad ont staan, dat door opzet'en inhoud zich gunstig zal onderscheiden van alles wat tot dusver in Nederland op het gebied van weekbladen i- te zien geweest. Het weekblad, dat door deze samenwerking zal ontstaan, zal een volkomen onafhankelijk ka rakter dragen. In stede van opheffing moet dus veeleer gesproken worden van een gezond besef, dat samenwerking en Concentratie in het belang is van het publïcïteitswezen in Nederland. Alleen op die wijze kan er, naar het oordeel van alle betrokkenen, een onafhankelijk weekblad ont staan, dat breekt met versplintering van krachten en dat Nederland ten volle waardig is. Als hoofdredacteur van dit week blad is aangezocht de bekende schrijver en journalist. Johan "Win kler. Op bun beurt hebben de Britten binnen hun zone het hoofd van de criminele politie der Sowjetsector van Berlijn, Frans Erdmann, gearresteerd. Hij wandelde in. de nabijheid van. het Berlijnse Olympische stadion.. Een Britse woordvoerder verklaar de, dat de arrestatie een zuiver Duitse aangelegenheid is. waarbij de Britse veiligheidsdienst niet be trokken is. De politie-president van de Westelijke sectoren van Ber lijn, dr. Johannes Stumm, heeft drie weken geleden aangekondigd, dat hij Erdmann zou doen arreste ren wanneer hij daartoe de gele genheid kreeg, omdat Erdmann schuldig zou zijn aan de arrestaties van Duitsers, die deel uitmaken van de Westelijke politie, wanneer zij zich over de sectoren-grens, in de Russische zone vertoonden. Gunstige voedselpositie Volgens een bekendmaking van het Brits militair bestuur irt Duits land zijn de voedselvoorraden, te Berlijn op het ogenblik groter dan twee maanden geleden, toen de Sowjet-Itussische blokkade begon. In een officieel rapport wordt ver klaard, dat thans meer steenkool wordt aangevoerd dan voor de electriciteit benodigd is. Toch is de Amerikaanse lucht macht Zaterdag een versterkte actie begonnen om de kolenvoor- raad in West-Berlijn te vergroten. De eerste uitsluitend' met steen kool geladen Amerikaanse vliegtui gen startten van het vliegveld stand van Fasshurg naar Berlijn is slechts de helft van de lijn Frank fort'Berlijn en zal de Westelijke mogendheden'in staat stellen cm. ÏA veel hoger tgmpo kolen naar Ber lijn te vervoeren. Het negende eskader bracht in dertien vluchten welke tussen 6 uur 's morgens en 12 uur 's middags werden uitgevoerd, 127 ton steen kolen naar Berlijn. Het zal spoedig met twee andere eskaders worden versterkt. Levensgevaar geweken bij mevr. Kasenkina De Russische consul-generaal Jacob Lomakin, die door bet Amerikaanse 'departement van buitenlandse zaken is uitgewezen, heeft passage geboekt op 'de „Stockholm" van de Zwaden--Amerika lijn, die aanstaande Zaterdag naar Europa vertrekt. De scheepvaartmaatschappij 'deelde mede, dat Lomakin. passage heeft ge boekt voor zichzelf, zijn vrouw en twee kinderen: Volgens de vice-consul zau dit niet betekenen, dat Lomakin, inderdaad de finitief- de Verenigde Staten verlaat, daar hij zich van tijd tot tijd naar Mos kou begeeft voor óverleg met zijn rege ring. Volgens AP zou de vice-consul, Tsjepoemik hebben gezegd „Ik denJc dat hij blijft". Naar aanleiding van deze uitlating hebben officiële woordvoerders van het Amerikaanse departement van buiten landse zaken verklaard, dat de Russi sche consul-generaal Jacob. Lomakin gedeporteerd zal worden, indien hij tracht te blijven. Door het Roosevelt-ziekenhuis wordt meegedeeld, dat dé gezondheidstoestand van mevr. Kasenkina. goed vooruit gaat en dat zij niet meer tot de zeer ernstige patiënten wordt gerekend. Het ziekenhuisheeft eenbrief ge richt tót de Russische consul-generaal Lomakin om hem van'deze verbetering ,3n de gezondheidstoestand van mevr. Kasenkina op dé hoogte te stellen. In hetzelfde; schrijven is de consul- generaal bet verzoek,van mevr. Kasen kina overgebracht om niet bezocht te Fassburg in de Britse zone. De af- worden door enig lid van het consulaat. „Rook maar negen van iederetien sigaretten, die je krijgt. Na negen pakjes hoef je dan een. keer geen sigaretten te kopen." Dit middel deed Sir Alexander Maxwell.de Engelse rokers aan de hand om ook het hunne hij te dragen in de strijd die de Britse regering op het ogenblik voert tegen het voortdurend groter wordende sigarettentekort. In Bristol kwamen Vrijdagavond de leidersdervakverenigingen en vertegenwoordigers.de tabaksdistributie in een geheime vergadering bijeen. Naar verluidt zou de tabaksindustrie verzekerd hebben, dat de arbeiders volledig aan het werk zullen kunnen blijven. Ook de lonen zullen geen invloed ondervinden van de tabakscrisis. Mr. Percy Belcher, algemeen secre taris van de Bond van Tabaksbewer kers zei in een redevoering te Rea ding: De regering voert een volko men verkeerde politiek door te - weigeren wat meer dollar's voor de invoer van Afrikaanse ta bak beschikbaar te stellen. Er is nu eenmaal niet genoeg voor ons te krijgen noch in ons Empire noch op de Balkan. Het is onvermijdelijk dat in Jiet gehele land de productie te rugloopt, want de arbeiders zul len hun tijd verspillen door ach ter een rokertje aan te jagen. Daar komt nog bij dat ze niet zo goed zullen werken als an ders, omdat ze zich zonder siga ret niet op faun gemak voelen. Op een persconferentie vertelde Sir Alexander Maxwell, adviseur in tabaksaangelegenheden van de Board of Trade nogmaals dat distributie van de sigaretten niet mogelijk was, een enorme zwarte markt tengevolge zou hebben cn het noodzakelijk zou maken de winkels te sluiten tot er. bonnen waren gemaakt en toegewe zen. Hij noemde de crisis kunstmatig^ want cf komen net zoveel sigaretten* in de winkels als dit voorjaar en toen waren, er geen queues. Maar dollars voor tabak zou onherroepelijk een vermindering van de invoer van voedsel en grondstoffen tengevolge hebben. Volgens Sir Maxwell heb De kampioen profs wielrennen Schotte tijdens de afdaling van de Geu- lemerberggevolgd door Kübler ZwitserlandRicci (Italië) en Dupon (België). J&. ben. de rokers verder het nog voor een groot deel in de hand mede te werken, door te zorgen voor devie zen en vooral voor dollars door hun productie, op te voeren, Engeland.rookt veel meer dan voor de oorlog, aldus Sir Maxwell, al blijft het tabaksverbruik dat jaar beneden dat van 1947. Toen mr. Dalton de prii5 verhoogde van f 120 tot f 1,70 per twintig sigaretten daalde het ver bruik plotseling sterk. Op hetzelfde ogenblikverminderden de fabrikan ten him afleveringen met twintig procent. -Dit- had destijds geen tekort tengevolge, maar paste alleen de af leveringen aan bij de verminderde vraag. Maar de vraag is weer sterk geste gen en vooral de stijging tijdens de vacantie heeft de balaas tussen vraag en aanbod uit zyn evenwicht ge bracht. Op een vraag of er geen speciaal beroep op de vrouwengedaan kön worden niet te' roken, antwoordde Sir Maxwell: „Waarom zou een vrouw niet mogen roken, als.ze:dat wil? En daarby komt nog: vrouwen doen mannenwerk tegenwoordig,"- Ook in Nederland? Volgens hét Belgische blad „Le. Peuple" zal het Belgische broodrant soen. Jn September verhoogd worden van 300 tot 350 gram per dag. Deze maatregel, aldus deze krant, Is een eer ste stap naar de opheffing der brood- rantsoenering: die op 1 October of uiterlijk 1 November zal worden afge kondigd in overleg met Nederland, dat hetzelfde besluit zal nemen. Uit officiële kringen np het gebied der voedselvoorziening te 's-Graven- hage verneemt het ANP. dat een ver hoging van het broodrantsoen of even tuele opheffing: van dc rantsoenering Sn Nederland uiteraard steeds onderwer pen van studie uitmaken. - De mededeling, dat ook Nederland op 1 October of uiterlijk 1 - November de broodrantsoencring zal opheffen, werd onjuist genoemd, SPOORWEGONGELUK IN FRANKRIJK Zondagnacht heeft zich op het traject Besangon—Belfort een ernstig spoor- w'égóngeyal voorgedaan. De sneltrein Lyon-miStraatburg is niet .ver van het station Me-sur-le Doubs in botsing ge- k'om eu-.'-iójet een goederentrein. j - i.;n> - Kroningsstad Amsterdam herbergt in de twee weken, die aan de grote nationale gebeurtenis vooraf gaan, .een congres van wereldwijde betekenis. Veertienhonderd gedelegeerden van hohderdvijftig kerken uit veertig landen zijn bijeen in de meest omvattende kerkvergadering, die ooit werd gehouden. In d.e zitting van Maandagmorgen is de Wereldraad van Kerken definitief geconstitueerd. Daarmee hebben een tastend streven van honderd jaar en een gericht werken van vijf en twintig jaar hun be slag gekregen. Daarmee is een geheel nieuwe periode in de geschiede nis van. het Christendom Ingeluid. geloofsbelijdenis en zegt de gebeden, die ontleend zijn aan een Ameri kaans en een Engels kerkboek. De president van de Franse protestant se Kerk, dr. Mare Boegner en de aartsbisschop van Upsala uit Zwe den, dr, Eidem lezen, ieder in de eigen t3alf. bijbelgedeelten. Gemeen tezang wisselt de delen van de so bere liturgie af. Dan bestijgt de grijze Amerikaan 'dr. John Mott de kansel. Hij is de nestor, 83 jaar, winnaar van de No belprijs voor de vrede in 1947, die heel 'Zyn: Je ven in dienst gesteld heeft van het werk der wereldkerk. Voor de UOe maal is hy de oceaan overgestoken, nu om dit congres mee te maken. Ily vertelt de ge schiedenis van de oecumenische, be weging, in grote trekken. Hef is de geschiedenis van zyn eigen leven, bewogen, vol van teleurstellingen, maar vervuld van een groots ideaal. Nu is het werkelijkheid. Rev. D. .T, Ni les, de donkerkleu rige methodistenpredikant uit Cey lon, gekleed in een wit Indisch ge waad, preekt. Wij hebben te ge tuigen," aan de negers en aan de blanken, aan de Westerse democra- Een kleurrijk en bont gezelschap bevolkt de Amsterdamse straten. Er zyn Amerikanen, Engelsen, Fran sen, Zweden, Duitsers, maar ook vertegenwoordigers van Birma, Ethiopië, Korea, Brazilië. Er zijn er van deze en van gene zyde van het „Ijzeren gordijn", er ?.yn ook Indo nesiërs (minister Sjarifoeddin o.a,, uitsluitend als lid van de Batakse Kérk), er zyn nok Japanners,) eersten, die van Generaal Mac Ar thur toestemming kregen, voor deze bijzondere gelegenheid hun land te verlaten. Kleding en uiterlijk ver schillen en de talen zyn velerlei 'maar zij zijn hier in Amsterdam om een eenheid te demonstreren, die boven tegenstellingen van ras en natie en politiek uitgaat. Zy zyn niet gekomen uit persoon lijke belangstelling of sympathie voor het oecumenisch streven. Zy zijn gekomen, omdat hun Kerken hen' gestuurd hebben. Zy zyn de of ficiële vertegenwoordigers van vrij wel alle niet-robmse kerken over de hele wereld. Is het wonder, dat dit 'congres de aandacht van millioenen gevangen houdt? Is het wonder, dat byna twee honderd journalisten, filmope rateurs en radioreportërs uit alle uithoeken der aarde naar Amsterdam gekomen zijn om dit mee te maken? Kunt u mij dè weg wijzen naar de pers kamer, vroeg ons gisteravond in het Concertgebouw een dame in gebroken Engels. De dame, een negerin, bleek een collega uit Afrika, te zyn. Kleurige processie In de Nieuwe Kerk, die juist dezer dagen gereed gekomen is voor de in huldiging van Koningin Juliana, is het congres met' een plechtige dienst geopend. Schoner omgeving dan deze hadden de congresleden zich moeilijk kunnen»wensen. De statige kathedraal „Westminster Abbey of Holland", zei een verslaggever uit Amerika is mooier dan zy ooit geweest is. De kille grafstenen wor den door planken aan het oog ont trokken en het geoliede 'hout glimt, of het wedijveren wil 'met het zorg vuldig gepoetste koperen hek. Een eenvoudige plantenversiering en de nieuwe lampen, dié :de kerk' in een wonderlijk geelachtig licht -zetten, verhogen de feestelijkheid van het interieur. Terwijl in heel het land en ook. in Amerika de kerkklokken beieren, vult zich het kerkgebouw. Om drie uur hebben de aanwezigen, onder wie de ministens Lieftihck en Schok king, burgemeester d'Ailly, ambas sadeur Baruch (Amerika) en tal van andere autoriteiten, hun plaatsen ingenomen. Dan komen onder orgel spel de gedelegeerden binnen, allen in ambtsgewaad. Het is een kleurige processie: Anglicanen en Grieks Ortho- - doxen, negers in het wit en In diërs in" geel en blauw, Turk en in paarse en Amerikanen in rode kledij: De Sussen ontbre- kén en ook de. Rooms Katholie ken zyn er niet. Alle andere .be langrijke kerken zyn er 'wel, in' .één kerkgebouw en rondom' de zelfde kansel. .<■- De'nestor Dr. K. H. E. Gravemeyer van de Nederlandse Hervormde Kerk opent de liturgie. Over 2yn toga hangt, ala teken van zyn ere-doetoraat, de rode cappa om zyn schouders: Dr. Fischer, aartsbisschop van- Canter- In de Nicuioe Kerk te Amsterdam werd Zondagmiddag het Congres geopend van de Wereldraad der KerkenDr. K. H. E. Gravemeyer sprak de openingsrede uit. tieën en aan de republieken van het Oosten, aan de mensen die een gods dienst belijden en aan hen, die dit niet doen, aan de verschoppelingen, de vluchtelingen, de verplaatste per sonen, getuigen tot aan de uiteinden der aarde." Een zanger uit India zingt naar In dische trant een loflied. Aartsbis schop Germanos, van het patriar chaat van Constantinopel, spreekt de zegen uit, Het Congres is geopend. Tien tolken De eerste zitting, Zondagavond in de grote zaal van het Concertge bouw, is gewyd aan de voorgeschie denis van de Wereldraad. Aartsbis schop Eidem neemt de leiding, na dat dr. Visser 't Hooft, secretaris generaal, allerlei mededelingen doet, o.m. over het gebruik van de kop telefoons, waarmee iedereen het ge sprokene, naar het voorbeeld van Neurenberg en de U.N.O., kan vol gen in de taal die hy wenst: Frans, Duits of Engels. Wat gezegd wordt, wordt onmiddellijk'vertaald, dit toevertrouwd aan een staf van tien tolken, speciaal voor dft dóe! opge leid. Dit ia maar een onderdeel van de omvangrijke organisatie van dit congres, dat tot in de puntjes ver zorgd is. Vier inleiders vertellen van wat aan dit congres voorafging: de bis schop van Chichester (Engeland) over de beweging voor practised christendom, Bisschop Brilioth ((Zweden) over de beweging voor geloof en kerkorde, dr. Maekay (Amerika) over de wereldzending, dr. Mare. Boegner (Frankrijk) over het werk van de voorlopige wereld raad. van Kerken, die tien jaar gele den in Utrecht werd opgericht. 1 Naar wil uit Batavia vernemen heeft een gewapende overval op een trein np het traject Bandoeng Poerwskarta, de dood van vjjf leden van het treinpersoneel en het gewapende gelelde ten gevolge gehad. Zeven personen werden ge wond. Aangezien aanvankelijk enige leden van het treinperso neel werden vermist, vermoedde men, dat de overval gepaard was gegaan met ontvoering. Later heb ben de vermiste personeelsleden zich op een blokpost aangemeld, De materiële schade wordt geschat op drie millioen gulden. Een tiental kilometers bulten Poenv'akarta, in de onmiddellijke nabijheid -van een ravijn, was de spoorbaan over een afstand van veertig.meter opgebroken. Dit werd vermoedelijk te laat bemerkt, zodat tengevolge hiervan twee locomotie ven, een tender en een wagon in het ravijn stortte, Zeven andere goederenwagons liepen uit de rails. De overige dertien bleven in het spoor. Direct na de ontsporing werd vanuit een hinderlaag het vuur ge opend op de gederailleerde trein. Nederlandse hulpverleningstroepea en politic-eenheden, die zich naar de plaats des onheils begaven, ver namen van de bevolking van een nabijgelegen kampong, dat de ben de die. de overval pleegde, waar schijnlijk uit twintig tot dertig man bestond. Zij dwongen de kampong- - WISSELENDE BEWOLKING v. Weersverwachting:, geldig tot Dinsdag avond: Voor het Noorden van het land: mati ge- tot krachtige, langs de Wadden- -,kust lijdelijk harde, Znld-WestelIjke wind, -later afne mend. "Wisselende bewolking met plaat selijk enfcrle buien. Weinig verande ring in-temperatuur. Voor het "zuiden van het land: aan vankelijk zwakke tot matige Zuid- Westelijke wind, later tijdelijk ver anderlijke wind. Toenemende bewol king met morgen enige regen. Weinig uitspreken van de oud-christelyke maan op 21,21,. onder. 10.32. bewoners in de huizen te blijven en lieten een boodschap achter, dat zij by eventuele achtervolging een vuurgevecht met de Nederlanders zouden openen. De in het ravijn gestorte loco motieven zijn in him val tegen een der peilers van de spoorbrug ge komen. Deze is hierdoor vry ernstig beschadigd. Waarschijnlijk op grond van de Intensieve besprekingen, die de ge hele Zaterdag cn Zondag zjjn ge voerd tussen de diplomatieke ver tegenwoordigers, van Amerika, En geland en Frankrijk te Moskou, kwam- men in journalistieke krin gen aldaar tot de indruk, dat er nog Zondag een onderhoud zou plaats - vinden- met Molotof of met Stalin. Deze verwachting Is niet be waarheid. Thans verluidt dat Stalln zich bereid heeft verklaard Maan dagavond de drie afgezanten op het Kremlin te ontvangen, In aanmer king genomen dat de pauzen tus sen de verschillende besprekingen nimmer meer dan drie ol vier da gen bedroegen is dit In aanmerking genomen dat de laatste bespreking plaats vond op 16 Augustus, de langste pauze. Republikeinse delxgatie vertrok naar Djogja Maandagmorgen vertrok een trein met ongeveer vijftig leden eh adviseurs van de republikeinse de legatie naar Djogja."Ook dr Leime- na reisde mee. In zijn bezit zijn de stukken van de delegatie, die de Nederlanders in beslag hadden ge nomen, maar die weer zijn terug gegeven. Geen der leden van de Commissie voor Goede Diensten en van de Nederlandse delegatie is naar Djogja vertrokken, In Batavia circuleren geruchten, dat de Nederlandse overheid over weegt de papieren van de-republi keinse vertegenwoordigers die naar Batavia komen, te onderzoe ken en slechts hen toe te laten, die uitsluitend voor het onderhande- lingswerk Batavia bezoeken. Deze maatregel zou men moeten zien in verband met de opiumsmokkeL Het vrije volk" wit mr. Oud voor de keus stellen: öf Kamerlid of burgemeester. Maar niet beide tegelijk. Want. burge meester van een stad. als Rotter dam en Kamerlid, dat Is met te combineren. Beide functies eisen ieder voor zich de gehele mens en diens werkkracht op. Gelijktijdige vervulling van heide schaadt oe richtigheid dier vervulling. Wij schakelen bit voorbaat de mogelijkheid uit. dat politiek „de- pit" de stelligheid van dit ultima tum heeft bepaald. Wij stellen, eveneens voorop, dat wij, als de heer Oud, inderdaad die keuze -deed en bijvoorbeeld rijn burj gemeesterschap neerlegde, zodanig besluit zouden moeten en kunnen billijken. Echter, wij nemen kennis van de argumenten, waarmee h;i zieh in het „Algemeen Handelsblad" tegen de ultimatieve aandrang van „Het Vrije Volk" heeft verzet en moeten dan. mede op grond daarvan, be grip vragen voor ziin weigering aan die aandrang te voldoen. De heer Oud dan ziet een moge» liikheid, dat een vervulling van zhit Kamerlidmaatschap, waarbij hn zich tot „de hoofdzaken" beperkt, niet zoveel tijd zou vorderen, dat hij daarnaast ziin ambt als burge meester niet naar behoren zou kun nen vervullen. En hij acht het een. bezwaar, dat het lidmaatschap van de Kamer, als men aan de vervul ling daarvan de exclusieve eis der volledigheid zou stellen, niet meer bereikbaar zou rijn voor anderen den beroepspolitici, niet meer dus voor burgers die daarnaast staan in een belangrijk beroeD of bedrijf. Rotterdams burgemeester raakt hiermede inderdaad een probleem aan, waarvan de oplossing derma te urgent is, dat zH-d.L niet gezocht moet worden in het Incidenteelstel- 1 en-voor-de-keus. zoals thans „Het Vrije Volk" dat doet. T) E tijd, dat het Kamerlidmaat- ■*-' schap bij wijze van ereüunctle in luttele vrije uren door een overi gens flink bezet aanzienlijk burger vervuld zou kunnen worden, is voorbij. Ook anderen -dan vertegen woordigers der gezeten burgerif worden geroepen het te bekleden. Zij mogen mitsdien verwachten, dat hun dit werk. ook zonder dat zii over andere bronnen van inkomen beschikken, wordt mogelijk ge maakt. Anderzijds zal niemand dAirna van hen mogen eisen, dat zij zich nu ook uitsluitend tot het Kamerlidmaatschap bepalen. Dat zou inderdaad een genus beroeps- parlementariërs kweken, dat ge heel los staat van de levende maat schappelijke realiteit. Hoever moet nu dat actieve con tact met de maatschappelijke reali teit, die gelijktijdige vervulling van andere functies, die „cumulatie" gaan? Hier bestisse niet een for mele reglementering, doch de Indi viduele wijsheid van wie zich hun verantwoordelijkheid bewust rijn. Het Waren niet de slechtste par lementariërs, die in staat waren méér te doen dan het zuiver par lementaire werk. «Wij denken aan een Troelstra, aan een K. ter Laan en aan een Kupers, Ons parlement zou waarlijk verar men wanneer het zulke figuren niet meer. aan zou kunnen trekken. Als er een probleem der richtsge vervulling van het Kamerlidmaat schap bestaat, dan zal de oplossing daarvan minder in wijziging van de structuur der 1 e den dan in die van de structuur van de Tweede Kamer zelve gevonden moeten worden. In die rictftlniTis nog veel te wei nig gedacht. DE Tweede Kamerleden krijgen hun oordeel uit te spreken oyer een aantal vraagstukken, dat onein dig veel groter is dan tientallen jaren geleden. Naarmate de staatstaak op economisch cnsociaaj gebied om vangrijker is geworden, vergt het richtige functionneren van het parle ment, dat zich al die nieuwe vraag stukken. ziet voorgelegd, van de leden van dat parlement een gespe cialiseerde kennis zonder weerga. Welnu, zolang men van de hon derd Kamerleden geen universeel deskundige alweters kan maken en dat is van ons parlementaire stel sel ook niet de opzet doet men er beter aan, wanneer men zoekt naar een staatkundige vormgeving, waarbij andere organen óp even eens - democratische wyze een deel van de taak van het overbelaste cn zich daardoor van zyn eigenlijke taak verwijderende parlement over nemen. Troclstra was het, die sinds 1907 dat probleem als urgent aan de orde stelde en mr. Van der Goes van Naters was hot, die er zich sinds zijn dissertatie meer dan iemand anders mee bezighield. Als men in die richting zoekt en daarnaast oor heeft voor het herhaald^ vertoog van een mr. Van Sehaik, ge richt op de noodzakelijke uitbreiding van het aantal parlementsleden, be vordert men een nieuwe parlemen taire structuur, waarin dan, nog meer dan thans, plaats is voor figuren, die zich binnen het parlementaire kader tot „de hoofdzaken" kunnen beper ken, zonder dat hun met hun werkkracht en hun toewijding aan de publieke zaak in aL haar geledingen. een pijnlijke keuze wordt voorge legd, als waarvoor „Het Vrije Volk" de heer Oud meent te moeten stel len. Politieke bezwaren hebben wjj wellicht tegen deze burgemees ter-parlementariër óók. Maar de overwegingen, die hem bewogen om het een èn het ander aan te durven zijn ongetwijfeld zo weinig aan die van persoonlijk belang ontleend, dat het onjuist ware ze als onzuiver te brandmerken en bijvoorbeeld de Rotterdamse gemeenteraad het denk beeld van een motie van afkeuring te suggereren. De heer W. Plantz, die belast was met de vorming van het college van algemeen bestuur voor Curacao, heeft dr. J. Beaujon, I. H. Capriles, dr. A. W. J. M, Desertine, W. F G. Mensing, A. G. Statius Muller' en zichzelf als led^n van dit college voorgesteld. Men verwacht, dat de gouverneur van Curasao hen spoe dig zal benoemen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Parool / De Schiedammer | 1948 | | pagina 1