Minder overheidsbemoeiing
met het bedrijfsleven
0
■&hg0-\
Troonrede 1948
Voortgaande verbetering der voedselvoorziening
Verlaging van inkomsten- en loon
belasting wordt overwogen
Herziening sociale
verzekeringen
heöen
Het Hof bleek onvermurwbaar
Wereldraad der Kerken
in 1953 weer bijeen
Winsten en verliezen der Hogeschool
Jaaroverzicht van
DE
HINESE
PAPEGAAI
Rector Magnificus
Dinsdag 21 September 1948
Lan dbou ivpól itick
CLECHTS korte tijd is verlopen sedert ik, nadat mijn ntoeder
afstand deed van de troon en de regering door mij werd aan
vaard, in uw midden de eed aflegde en werd ingehuldigd.
Met ontroering en dankbaarheid denk ik terug aan de wipe,
waarop het 50-jan'g regeringsjubileum van mijn moeder werd ge
vierd en bij de troonswisseling alom uiting werd gegeven aan
warme gevoelens van aanhankelijkheid ten opzichte van haar
en aan de wijze, waarop riien mij heeft welkom geheten.
De herinnering aan dit alles zal mij sterken bij het vervullen I van de pachtwet ge ving. alsmede
van de taak. die op mijn schouders is gelegd. Groot zal de inspan door het beheerse" van Pacht- en
ning rijn, die van ons allen wordt gevergd om het hoofd te bieden
aan de moeilijkheden, waarvoor het nog zo zwaar onder oorlogs
gevolgen lijdende koninkrijk gesteld is in een wereld, die nog
geen wezenlijke vrede kent.
Met deze woorden opende H. M. Konmgïn Juliana de troon
rede, die zij vanmiddag uitsprak in de historische Ridderzaal te
's-Gravenhage voor de vertegenwoordigers van haar volk, de
leden der Staten-Generaal.
Naar vereenvoudiging
der belastingen
De minister van Financiën
heeft een commissie ingesteld,
die moet onderzoeken, lüelfce
vereenvoudigingen op korte ter
mijn zowel in de belastingwet
geving zelf als in de uit voering
daarvan behoren te worden tot
stand gebracht. Dit onderzoek
zat peen betrekking hebben op
de wetgeving betreffende de
heffingen ineens.
Tot voorzitter der commissie
is benoemd mr. W. H. van den
Berge, plaatsvervangend direc
teur-generaal der belastingen, te
Voorburg.
De landbouwpolitiek van de re
gering zal gericht zijn op verhoging
van een rationele bodemproductie,
op intensivering van het landbouw
bedrijf, alsook op het verzekeren zenhjking van de toegezegde tech-
van bestaanszekerheid van boeren nische herziening kan, naar het zich
en tuinders in goed geleide bednj- laat aanzien, binnenkort worden
ven, mede door een zekere mate j verwacht.
DE grote verwachtingen, die de
samenwerking der geallieerden
in dc strijd had opgewekt ook ten
aanzien van samenwerking in de
vrede, rijn niet in vervulling ge
gaan, zo vervolgde Koningin
Juliana. Scherpe tegenstellingen
blijven zich openbaren. De regering
zal voortgaan om in het kader der
Verenigde Naties te streven naar
versterking der internationale ge
meenschapsgedachte. Bijzondere
aandacht wijdt zij aan de ontwik
keling van de kernen van interna
tionale aaneensluiting, die in de
unie tussen Nederland, België
Luxemburg en de samenwerking
der vjjf-mogendheden ingevolge het
verdrag van Brussel, reeds haar le
vensvatbaarheid hebben bewezen.
Benelux
Een spoedige totstandkoming van
de economische unie met België en
Luxemburg acht de regering van
groot gewicht Zij werkt met kracht
mede aan het wegnemen van de
hinderpalen, die aan de realisering
dier unie in de weg staan.
Ook op sociaal-cultureel gebied
wordt nauwer samenwerking bin
nen de Benelux, zowel als in ver
band met 't vïjf-mogendhedenver-
drag voorbereid. In 't bijzonder op
het gebied van de gezondheidszorg
is de werkzaamheid van Nederland
se zijde in de internationale sfeer
toegenomen, mede door de totstand
koming van de wereld gezondheids
organisatie.
De toestand van 's lands finan
ciën noopt er toe de militaire
krachtsinspanning, voor wat be
treft de landmacht, vrijwel uit
sluitend te blijven richten op het
in Indonesië onderhouden van
een voor haar taak berekende
krijgsmacht. Voor zover betreft
de Koninklijke Marine en de
Luchtstrijdkrachten wordt daar
naast een begin gemaakt met de
vorming van een bijdrage aan de
gemeenschappelijke verdediging
van de vijf door het pact van
Brussel verbonden West-Euro-
pese mogendheden.
Overzeese gebiedsdelen
In aansluiting aan de kortelings
tot stand gekomen grondwetsherzie
ning zal krachtig worden voortge-
werkt aan het scheppen van een
nieuwe rechtsorde tussen Neder
land, Indonesië, Suriname en de
Nederlandse Antillen, ter verwer
kelijking van het gerechtvaardigde
streven der volkeren overzee naar
vrijheid, gelijkwaardigheid en zelf
standigheid, Met verheuging mag
worden geconstateerd, dat de staat
kundige opbouw van de federalis
tische gebieden in Indonesië gesta
dige voortgang heeft gevonden. In
al deze gebieden kan ook een be
vredigend, zjj het onderling geva
rieerd, herstel van het economisch
leven worden waargenomen.
De verhouding tot de Republiek
blijft bij voortduring zorg baren. De
op grondslag van de Renvillebegin-
selen gevoerde onderhandelingen
hebben nog niet de zozeer gewenste
oplossing kunren brengen. De her
haalde bemoeienis van de Veilig
heidsraad met de Indonesische
kwestie, ook nadat een Commissie
van Goede Diensten in Indonesxe
haar werkzaamheden was begon
nen, heeft niet steeds bijgedragen
tot een weloverwogen behandeling
van de ingewikkelde vraagstukken,
welke zijn ontstaan door de groei
van nieuwe verhoudingen in Zuid-
Oost Azië. Vertrouwd mag intussen
worden, dat onze ernstige wil om
aan de gerechtvaardigde vrijheids-
aspiraties der volkeren overzee te
voldoen op een. wijze, die tevens
waarborg biedt voor recht en vei
ligheid, ook internationaal in toe
nemende mate begrip ontmoet. Nog
steeds moeten in. Indonesië 2ware
offers worden gebracht. Hulde zij
hun gebracht, die en hierbij
- denk ik in het bijzonder aan de
strijdkrachten ter zee, te land en
in de lucht veelal onder zeer
moeilijke omstandigheden met ge
duld en volharding hun plicht ver
vullen. Met eerbied gedenk ik hen,
die daarby het offer van hun leven
brachten, terwijl mijn warme me
degevoelen uitgaat naar hun nabe
staanden. Een krachtig optreden
tegen orde- en rustverstorende ele
menten blijft noodzakelijk.
Een regeling van de rechtspositie
van ambtelijke en particuliere
werknemers onder het nieuwe be
stel is in voorbereiding. De Neder
landse «n Surinaamse regeringen
beraden zich op een nauwere han
delspolitieke samenwerking, waar
mee gepaard gaat een regeling van
bet onderlinge betalingsverkeer.
Het ligt in het voornemen om ook
met de Nederlandse Antillen soort
gelijke regelingen te treffen.
Betalingsbalans
HET in de naaste* toekomst we
derom sluitend maken van de
betalingsbalans met het buitenland
blijft een voorwerp van aanhouden
de zorg. Hoewel de resultaten, die
tot nu toe, dank zij een gemeen
schappelijke krachtsinspanning,
konden worden bereikt, tot dank
baarheid stemmen, moet nog een
moeilijke weg worden afgelegd.
Nog steeds moet in belangrijke
mate een beroep worden gedaan op
vreemde hulpmiddelen. Indien de
Amerikaanse hulpverlening niet tij
dig ware geschied, zou een ernstige
terugslag in het herstel van de
volkswelvaart onvermijdelijk zijn
geweest, Ons land is dan ook grote
dank verschuldigd aan het Ameri
kaanse volk. dat op grootse wijze
zijn daadwerkelijke belangstelling
voor Europa toont.
Zowel uit een oogpunt van ex
portbevordering als ter waarbor
ging van voldoende werkgelegen
heid voor de steeds groeiende be
volking is krachtige industrialisa
tie dringend noodzakelijk. Hoewel
de regering de technische vraag
stukken, die hierdoor worden opge
roepen, geenszins onderschat, is zij
van mening, dat het ïndustrialisa-
tievraagstuk in de eerste plaats een
economisch probleem is. Zij acht
het daarom een belangrijk deel van
haar taak, voorzover dat in haar
vermogen ligt, economische omstan
digheden te scheppen, die het be
drijfsleven tot een gezonde uitbrei
ding der industriële capaciteit prik
kelen.
Productie en consumptie
Op het gebied der productie eu
der consumptie zal al het moge
lijke worden gedaan om rneer
normale verhoudingen te herstel
len, een en ander naarmate de
deviezenpositie zulks toelaat. Af
neming van de schaarste zal het
mogelijk maken de overheidsbe
moeiing met het bedrijfsleven te
verminderen. Beperking van de
invoer zal echter, als gevolg van
het tekort aan buitenlandse be
taalmiddelen, nog onvermijdelijk
blijven.
De indiening van verschillende
wetsontwerpen op het gebied van
de middenstandspolitiek is in de
loop van dit zittingsjaar te ver
wachten.
Gestreefd wordt naar verbetering
van de materiaalpositie In de bouw
nijverheid en mede daardoor naar
opvoering van de arbeidsproducti
viteit, teneinde het bouwprogram
ma, speciaal voor wat betreft wo
ning- en bedrijfsbouw, te kunnen
vergroten.
Met het oog zowel op de voorbe
reiding van de economische unie
met de Benelux-partners als op de
noodzakelijkheid tot verlichting
ran de lasten voor de schatkist, zul
len de subsidies op levensmiddelen
worden verminderd of beëindigd.
De regering zal daarbij nauwgezet
rekening houden met gevolgen
daarvan voor de kosten van levens
onderhoud en bij de te volgen loon-
en prijspolitiek de instandhouding
van sociaal gerechtvaardigde en
economisch verantwoorde loon- en
prijsnormen blüven bevorderen.
Sociale voorzieningen
De zorg voor de behoeften van
de kinderrijke gezinnen heeft de
bijzondere aandacht van de rege
ring. Overwogen wordt op welke
voet aan daartoe door werkgevers
in het leven geroepen fondsen gele
genheid is te geven uitkeringen te
doen in individuele gevallen, waar
in mede als gevolg van de omvang
van het gezin de inkomsten bene
den het sociaal gerechtvaardigde
peil blijven. Voorts is een wijziging
van de wettelijke kinderbijslagrege
lingen in overweging, teneinde In
die regelingen de nodige correcties
aan te brengen.
In aansluiting aan een enkele
maanden geleden uitgebracht rap
port wordt een algemene herziening
van de sociale verzekeringen ter
bevordering van meer eenheid en
tot uitbreiding dier verzekeringen
tot daarvoor in aanmerking komen
de groepen van zelfstandigen ver
der voorbereid, mede teneinde te
voorzien in een duurzame regeling
ten behoeve van de ouden van da
gen bij beëindiging van de thans
geldende tijdelijke voorziening. De
voorbereiding van een wetsontwerp
op de ziekenfondsen, zomede van
een
•an productie- en marktordening,
waarbij in het bijzonder aandacht
zal worden geschonken aan het
vraagstuk van de kleine boergp-.
Door voorstellen tot verbetering
van de ruilverkavelingswetgeving
koopprijzen verwacht de regering
een doelmatig gebruik van de grond
te bevorderen. Gezien de gunstige
ontwikkeling van de binnenlandss
productie en de toestand op de we
reldmarkt mag een voortgaande
verbetering m de voedselvoorzie
ning worden verwacht.
Het probleem der politieke de
linquenten heeft de voortduren
de aandacht der regering. Een
aanvang wordt gemaakt met de
behandeling der gevallen van de
jeugdige delinquenten, ten aan
zien van wie een onderzoek naar
de mogelijkheid van reclassering
zal worden ingesteld.
Liquidatie van de buitengewone
maatregelen op het gebied van het
recht en de rechtsbedeling zal met
kracht worden nagestreefd.
"Wettelijke voorzieningen betref
fende het gevangeniswezen zijn in
gevorderde staat van voorbereiding.
Onderwijs
Bfj de verschillende typen van
Financiële toestand
OFSCHOON de financiële toe
stand moeilijk is, vertoont de4
begroting voor 1949 een bdansrf»
gunstiger beeld dan die over het
lopende jaar, een resultaat, dat ten i
dele werd verkregen door gunst!- j
vormingsaspect de bijzondere be-
langstelling van de regering.
Ter vervulling van de functie
ger verwachtingen met betrekkin!
tot de middelen en anderdeels door
beperkingen in de uitgaven. Met
vooropstelling, dat de bevordering
van de volkswelvaart van primair
belang is en dat aan de eisen der
sociale rechtvaardigheid niet te kort
mag worden gedaan, zal aan een
verdere inkrimping van de over
heidsuitgaven bij voortduring aan
dacht moeten worden geschonken.
Intussen dient er op te worden
gerekend, dat voor het herstel van
Indonesië ook in het komende jaar
een beroep op Nederland voor fi
nanciële hulp in de vorm van ere-
dietverlening zal worden gedaan,
Hoewel dank zij de buitenlandse
credietverlening en het verbeterde
begrotingsbeeld het gevaar voor in
flatie is geweken, dient te worden
voorkomen, dat opnieuw inflatoire
krachten de overhand krijgen. Zo
zal met name in verband met de
verdere afwikkeling der geldzuive-
ring voorzichtigheid moeten worden
betracht.
Belastingen
Op het gebied der belastinghef
fing zal worden voortgegaan met
een herziening in sociale en econo
mische zin. Enige verlaging van het
tarief van de inkomsten- en loon
belasting is in overweging, evenals
een tegemoetkoming aan het be
drijfsleven met betrekking tot de
berekening van de belastbare winst.
Voorts zal gestreefd worden naar
een vergroting van de rechtszeker
heid voor de belastingplichtigen en
naar een vereenvoudiging van de
bestaande belastingwetgeving.
De geboden uiterste soberheid
leidt er toe, dat in het komende
jaar in hoofdzaak slechts werk
zaamheden, die nodig zijn voor be
houd van bestaande verkeersver
bindingen en andere waterstaats
werken of ter voltooiing van reeds
aangegane overeenkomsten, zullen
kunnen worden uitgevoerd. De in
dijking der Zuiderzee wordt verder
voorbereid.
Op korte termijn kan de indie
ning worden verwacht van een
wetsontwerp betreffende samen
werking van gemeenten onderling
en van gemeenten met andere licha
men.
De regeling van de verdeling van
de taak en van de organisatie van
de politie zal opnieuw onder het
oog worden gezien. Daartoe zal een
commissie worden ingesteld, welke
de regering op korte termijn advies
zal hebben uit te brengen. Voorstel
len zullen worden gedaan ter uit
voering van artikel I95a der grond
wet.
Aan een in te stellen commissie
zal worden opgedragen de regering
van advies te dienen omtrent ver
eenvoudiging der pensioenwetge
ving, Werden in het voorjaar 1948
enkele maatregelen tot verbetering
van de salarispositie van het rijks
personeel aangekondigd en reeds
ten dele geëffectueerd, de verwe-
van het onderwijs ten opzichte van
enkeling en gemeenschap zijn nau
we verstandhouding en samenwer
king tussen de leerkrachten bij de
onderscheiden soorten van onder
wijs nodig.
De regering streeft ernaar, dat
uitzonderlijke aanleg in onze maat
schappij vroegtijdig wordt onder
kend en dat er meer gelegenheid
wordt geboden om die begaafdheid
tot ontplooiing te brengen.
Om aan de eisen van de steeds
verder voortschrijdende specialise
ring op wetenschappelijk gebied het
hoofd te kunnen bieden, zal het no
dig zijn om, zonder inbreuk te ma
ken op de vrijheid van onderwijs,
in overleg met de instellingen van
hoger onderwijs, op een taakverde
ling aan te sturen.
Tot behoud eu verhoging van het
peil van het culturele leven zal aan
de zorg voor de kunst bijzondere
aandacht worden besteed.
In gevorderde staat van voorbe
reiding zijn wetsontwerpen tot re
geling van het kweekschoolonder-
wijs, tot regeling van het voorberei
dend hoger en algemeen vormend
middelbaar onderwijs, tot regeling
van het zuiver wetenschappelijk
onderzoek en tot regeling van het
tuchtrecht bij het perswezen.
Spoed gevraagd
Reeds zijn tal van belangrijke
wetsontwerpen bij u aanhangig, op
welker afdoening de regering prijs
stelt. Ik noem in het bijzonder de
ontwerpen inzake de regeling der
materiële oorlogsschade, de pu
bliekrechtelijk e bedrijfsorganisa tie,
de ondernemingsraden, de wacht
geld- en werkloosheidsverzekering,
de bedrijfspensioenfondsen, de af
wikkeling der geldzuivering, rechts
handelingen landbouwgronden, het
tegengaan van lichtvaardige echt
scheidingen, de wijziging van het
ontslagrecht, de regeling voor de
opsporing, de vervolging en de be
rechting van economische delicten,
de credietverstrekking aan Neder-
landsch-Indië, de oprichting van de
Nederlands-Indonesische maat
schappij tot financiering van het
herstel in Indonesië, en de tijdelijke
voorzieningen ten behoeve van de
wederopbouw en de bevordering
van de bouwnijverheid. Veel zal
dus van uw werkkracht worden ge
vraagd.
Met de bede, dat God ons allen
de kracht eu wijsheid moge schen
ken, nodig voor het vervullen van
onze taak, verklaar ik de gewone
zitting der Staten-Generaal ge
opend,
21 September 1948.
EEN LANGE GEBOGEN STAART met aan het einde een schroef houdt
dt£ hefschroefvlicgtuig van het Bristol type 171 Mark II in de lucht in
evenwicht en stuurt het. Het zonderlinge vliegtuig ts te zien op een
vlicgtuigtentoonstelling in Famborough (Engeland).
Uitstel was geen afstel voor
advocat-fiscaal
H. v d. Linden was voorman geweest
■an een groep grondwerkers en had
enkelen van hen aangebracht, omdat zij
hun vreugde over de Geallieerde vor
deringen geuit hadden door m koor te
roepen. Heil Moskou! en Leve Chur
chill!
J. Bijkerk uit Amsterdam was in de
Jaren, van de jodenvervolging bijzonder
„actief" geweest; meer dan vijftig jo
den had hij opgepakt.
Beide zaken waren uitgesteld, wat de
laatste betreft, om dc psychiater een
rapport te laten opstellen over de
geestestoestand van verdachte, maar
zo de twee handlangers van de vijand
al gemeend hadden, dat de tijd de
edelachtbare heren van het Bijzonder
Gerechtshof milder zou hebben ge
stemd, dan kwamen zij bedrogen uit.
De advocaat-fiscaal kwam tot dezelfde
conclusies als enkele maanden geleden
en eiste tegen B, v. d. Linden tien jaar
met aftrek van de tijd in een detine-
ringskamp doorgebracht, en tegen J.
Bijkerk het dubbele.
Evenals de vorige maal probeerde v.
d. Linden zijn zaak te redden door al
het hem ten laste gelegde te ontken
nen. De advocaat-fiscaal achtte de ver
klaringen van de getuigen, die een zeer
betrouwbare Indruk op hem maakten,
van meer belang en bovendien waren
de beweringen van verdachte en van
de enige getuige A decharge, die in
Duits uniform had deelgenomen aan
het verhoor der opgepakte arbeiders
volkomen, met elkaar in strijd.
De wachtmeester van politie, J. Bij
kerk. had twee joodse meisjes naar het
politiebureau gebracht, omdat bij één
van hen de ster naar zijn zin niet vast
genoeg op de mantel zat. Daar werden
zij mishandeld door vrouwelijke leden
van de Hitler-Jugend. Een der meisjes,
die na haar in vrijheidstelling onder
dook kon nu tegen haar kwelgeest ge
tuigen. Tijdens de zes weken dat z}j
was vastgehouden waren haar ouders
weggevoerd. Zij heeft hen nooit terug
gezien. Uit het rapport van de psychia-"
ter bleek, dat verdachte geenszins on
toerekenbaar beschouwd behoefde te
worden. Hij had een behoorlijk® op'
voeding genoten, maar had een moei
lijk karakter. De aanklager schilderde
hem als een „idealist, fanaticus on des
potist." Tot tweemaal toe had hij
dienst genomen bij de S.S. De getuigen
k decharge, zelf ex-N.S.B.-ers. konden
hem niet helpen, al probeerden zij dat
nog wel
Advertentie l
Het Centrale Comité van de "We
reldraad van Kerken is in Woud-
schoten bijeen geweest, nadat de
assemblee was afgelopen. Zes en
vijftig kerkelijke vertegenwoordi
gers van 22 landen uit alle vijf we
relddelen vergaderden over de
practische consequenties van wat
in. Amsterdam tot stand was geko
men. Onder leiding van dr. George
Bell, bisschop van Chichester wer
den verscheidene besluiten geno
men.
Dr. W. A. Visser 't Hooft is her
benoemd tot secretaris-generaal
van de Wereldraad. Hij zal worden
geassisteerd door Rt. Rev. Stephen
Neill (Genève), Rev. Robert Mackie,
(Genève), Rev. Oliver S. Tomkxns
(Londen) en Rev. dr, Henry Leiper
(New York). Dr. F. C. Fry is vice-
president van het Centrale Comité.
Het Centrale Comité zal In het
volgend jaar in Engeland weer ver
gaderen. De eerstvolgende volledi
ge assemblee van de Wereldraad,
zoals die nu in Amsterdam voor,
het eerst gehouden is, zal plaats
vinden in de Verenigde Staten in
1953.
Deens elftal tegen
Engeland
Het Deense elftal dat Zondag 26 Sept.
zal uitkomen tegen het Engelse elftal
te Kopenhagen is als volgt samenge
steld: Eigil Nielsen: Poul Petersen en
Viggo Jensen: Axel Pilmark, Dion
Ofrnuold en I, van Jensen: Johannes
Ploeger, Carl Hansen. Car Praest,
Jhon Hansen en Holger Seebaeh.
Ruilen
Nou, u doet ook lang over een
pilsje, een kleintje nog; wel, zei de
man die aan de tapkast naast me
stond. HJj had de blik van een zie
ner en de dorst van een paard.
Laat my 't maar kalmpjes aan
doen, zei ik, je weet toch al niet
waar je geld blijft tegenwoordig en
Ik hou trouwens niet van die grote
plassen.
Och meneer, sprak ds man, wat
is nou geld, mensen met hersens
hoeven toch niet zonder geld te zit
ten, 'n beetje nadenken, meneer,
wat nieuws verzinnen, dan hoef je
nooit zander centen te zitten. Die
vent, die met de kattebakcentrale
begon was een linke jongen. Ben ja
soms zonder werk?
Nee, dat niet, zei ik, maar
Ja, zie je, anders zou ik wel wat
voor je weten te verdienen, geen
kapitalen hoor, maar toch een aar
dig centje om weer wat op dreef te
komme. Een. maat van me hg
heb nou een groot café in Den
Haag zat ook eens helemaal aan
de grond. En hij maar griepen. Dc
zeg, Janus zeg ik, hen 1e niet te lui
om te lopen. Nee, zeg-t-ie. Nou, zeg
ik, dan mot je avond aan* avond
eens een rondje maken langs allo
telefooncellen op straat, d'r benne
altijd mensen die d'r dubbeltje ver
geten uit dat ding te halen als ze
geen aansluiting gekregen hebben.
Die pik je om te beginnen en dan
mot je verders 's goed op de grond
kijken in de cel, haast altijd leg 'r
wat kleingeld dat uit de mensen d'r
zak gerold is, want ze benne nog al
haastig en zenuwachtig als ze belle
motte. Nou, ik vertel je, meneer,
dat die maat van me een aardig
daggeldje b(j mekaar sprokkelde en
nou heb-t-ie een grote zaak met
vergunning, wie doe je wat. 't Geld
leit ommers op straat, meneer, als
ie maar brains heb, weet je 't wel
te vinden.
Kijk maar naar die vent, die nou
weer die da3Senruilcentrale begon
nen ts. Handige jongen. Stuur me
maar een stelletje ouwe dassen.ü
zegt-ie, dan krijg je een partijtje
goed gewassen en gerepareerde te
rug, dassen van een andere vent
die ze ook voor de ruil gestuurd
heb. Heb-le voor een paar kwartjes
allemaal nieuwe dassen, ben ie 't
ventje weer voor een hele tyd. Goed
bekeken van die vent, de mensen
hebbe ommers graag wat anders
wacht, Gerrit, geef me nou maar
eeng een glaasje donker cn vraag
wat meneer gebruiken wil nou
santjes, ik zeg: de mensen rulle
graag, daar mot wat aan te ver
dienen zijn, ik zal Vvoor je prakki-
zeren of er nog niet een ruilcen-
trale uit de grond te stampen is,
dat mot mogelijk wezen, de mensen
houwen ommers van een verande
ringetje.
Als ik wat gevonden heb waar
lk brood in zie dan zal ik je wel
waarschuwen. Ken je tenminste 's
lere doordrinke, want een half uur
doen over een kleintje pils, da'a
geen werk...
desiderius
Neerlands grootale speci&alhuls
Filiaalt« Botterdam:
Beijerlandsela&n IS9.
PAROOL-KALENDER
Beste jongens en meisjes.
Alle kabeïtrossen, wat hebben
jullie Japie ditmaal veel werk be
zorgd. Er waren stapels inzendingen
en verreweg het grootste deel was
nog goed ook. De jongens en meis
jes van 610 jaar lieten zich geen
knollen voor citroenen verkopen. Zij
wisten procie8 welke meisjes- en
jongensnamen bedoeld werden nl.
Eeppie, Hannie, Greetje, Pieter,
Fransje, Klaas. Prijswinnaars wer
den: W. N. Baijé, Zaagmolenstraat
8b, Rotterdam; Wimrjie Clausing,
Oosterstraat 101a, Schiedam. Het
geheim van de visitekaartjes werd
opgelost door de jongens en meisjes
van 1115 jaar. 't Was wel niet
eenvoudig, maar onze jeugdige be
zitters van de Paroolkalender zyn
voor geen kleintje vervaard. De op
lossing luidde: Amersfoort, Middel
burg, Groningen, Bergen op Zoom.
Wim Baanen, Mau-
ritsstraat 6, Cap.
a.d. IJssel; Ber
nard Hoogendijlc,
Wijdehof 54, Rot
terdam krijgen een
boek toegezonden.
Tot de volgende
week.
JAFIE PAROOL
BARL DERR BIGGER2
BEN CHARLIE CHAN-MYSTERIE
No. 75
Bob stond op en ging heen cn
weer lopen. „Waarachtig", rei hij,
„dit is een ernstige zaak".
„Denkt u?" vroeg de grondonder-
zoeker,
„Denkt ut U weet tQch, wie Mad
den is. Een van de grootste mannen
van Amerika...."
„Dat is hij. En vrat zou dat? U
krijgt hem nooit voor wat hij ge- u mij verteld hebF het geeft ai
daan heeft. Hij glipt er wel tussen
uit. Zelfverdediging.
„O, niet als ik uw verhaal doe.
dienst gedaan doe er nu mij een. iets te horen gekregen".
Maak gebruik van deze inlichtin- „Dat heb ik zeker. Zoveel, dat
gen. Laat my er buiten als u kunt. ik het haast niet geloven kan".
Kan dat niet nu, ik houd u op „Misschien za! u dat niet zo moei
de hoogte, waar ik ben. Over een luk vallen, als ik u nog wal meer
week ga ïfc naar mijn oude vriend vertel. U bent nu betrokken in bet
Jones, kruier J. Jones, in Needies, raadsel van Madden, cn er is geen
daar kunt u mij vinden. Dat is een reden, waarom u er niet net zoveel
mooi voorstel, wat zegt u, juffer?" van zoudt mogen weten als ik. Dus
Het meisje glimlachte tegen hem, zal ik het v. vertellen".
„Het lijkt mij goed", erkende zij. „Ik wil het graag horen", erkende
„Het is niet helemaal in orde", zy.
zei Bob. „Maar u bent heel vrien- „Natuurlijk, na vandaag. Nu dan,
delijk geweest. Ik wil niet, dat u ik kwam brier om zaken te doen met
het benauwd krijgt in een stad P. J. ik hoef daar niet verder
e! valt het mij moeilijk te geloven, op In te gaan, want het doet er
dat u en ik over hetzelfde Eldorado niets toe. De eerste nacht, die ik
praten. Maar wij scheiden als vrlen- op de ranch doorbracht..,." Hij
den, meneer Cherry. Ik neem uw vertelde één voor één de geheim-
voorstel nan ik ga terug met wat zinnige gebeurtenissen, te begin-
nen met de schreeuw van de pape-
U moet mee terug naar Eldo- op. „Een hand", zei hij. „U bent een
rado.blanke, geen twijfel aan. Dc pro-
„Wacht even", onderbrak Cherry, beer niet. Madden te redden als
„Dat ben ik niet van plan het het moet. zal ik tegen hem getui-
benauwd te krijgen in een stad. gen. Maar, met wat ik u verteld
veel opheldering. En ik za! u er gaai in het duister. „Nu weet
buiten houden als ik kan", alles. Het was duïdelük, dat er
De oude man stond met moeite iemand vermoord was. Vóór Louie.
Tenminste niet, voor het niet an
ders meer kan. Ik heb mijn ver
haal gedaan, en ik zal het weer
doen, als het gevraagd wordt. Maar
ik ga niet naar Eldorado daar
kun je op aan, jongen".
„Maar luister.."
.Luister naar mi}. Hoeveel Inlich-
Msar wïc? Dat weten we nog niet.
En door wie' Daar hebben we nu
antwoord op".
„Het schijnt ongelooflijk".
„Gelooft u het verhaal van Cher
ry niet?" opperde hij.
„Nu, die oude zwervers doen
heb, kunt u er misschien komen,
zonder dat ik er bij hoef te zün".
„We moeten nu weg", zei Bob. Hij weieens raar. En hij zei iets over
lachte, „Het kan me niet schelen zijn ogen die dokter u weet
wat het etiquetteboek zegt me- wel
neer Cherry, het was me een waar „Ja. Maar toch geloof ik, dat
genoegen". Cherry de waarheid zei. Na een
„Mij ook", antwoordde Cherry. paar dagen samenzijn met Madden.
tingen hebt u nu.? Weet u nu. wie „Ik hou wel eens van een praatje acht ik hem tot alles in staat. HU
de man was, die naast het bed lag? met iemand, die luisteren kan. En is een hardvochtig man, en als hem
Zijn Üjk al gevonden?" ook kijk ik graag naar een mooi iemand in de weg komt goeden-
„Neen, dat niet, maar.," meisje daar heb ik nog geen bril avond. Een arme duivel stond hem
„Dacht ik wel. tl begint pas. Wat voor nodig." in de weg maar niet lang. Wie?
is mijn woord tegen het woord van Zij namen afscheid, en lieten de dat zullen we ontdekken. Het
P. J, Madden zonder andere be- eenzame oude staan bij de tram- moet",
nieuwe wettelijke organisatie I wijzen? TT moet er meer hebben". wagen |n de dorre woestijn. Een „Wij?"
van de gezondheidszorg, zal met be
kwame spoed worden voortgezet.
„Misschien hebt u gelijk".
„Dat heb ik zeker. Ik heb u een.
poos reden zij zwijgend voort „Ja, u bent er nu ook bij. Moet er
„Nu", zei Bob eindelijk, „u hebt bij zijn, of u wilt of niet".
Ernst en weemoed kenmerkten
de sfeer van de upenbare seaaabj-
verguderlng, waarin de rector mag
nificus van de Xedcriandsche Eco
nomische Hoogeschool prof. mr. PU.
A. N. Houwing Maandagmiddag
verslag uitbracht van de lotgeval
len der hogeschool in het afgelopen
jaar.
Veler gedachten waren nog by
de korte, indrukwekkende plechtig
heid, die tevoren had plaats gehad,
de onthulling van een gedenksteen
ter herinnering aan in de oorlog
gevallen studenten door één
nabestaanden.
Vxvorutn recordatio, mor tu n am
vita het leven der doden Zh een
aansporende herinnering voor hen,
die leven deze spreuk, aange
bracht op de steen, vatte santen,
wat prof. Houwing en de heer J. J.
Heemskerck namens de studenten
contactcommissie met enkele tref
fende woorden zeiden.
Een tweede herdenking gold wij
len prof. dr. N. J. Polak, wiens
heengaan, nog maar enkele weken
geleden, een onherstelbaar verlies
voor de Hogeschool betekent, „Wij
zijn bezorgd voor de nauwelijks
vervulbare leemte, die hij achter
liet. Hij was een wonderlijke veel
zijdigheid, een man van weten
schap, een man van practisch in
zicht en een man van onderwijs,
Hij heeft in Rotterdam school ge
maakt. Groter lof is voor een hoog
leraar niet denkbaar".
Na de woorden van de rector-
magnificus werd een ogenblik van
stilte in acht genomen, waarbij
allen zich van hun zetels verhie
ven. De zetel van wijlen prof.
Polak was onbezet gelaten. Als
posthume hulde was er een tuil
bloemen neergelegd.
„Een tweede sieraad ontvalt de
kroon der Hogeschool," vervolgde
prof, Houwing, „door het vertrek
van prof. dr. Z. W. Sneller naar de
Vrije Universiteit te Amsterdam."
Spr. begon zijn jaaroverzicht met
de bemoedigende constatering, dat
de N.E.H, weer tot normale ver
houdingen terugkeert.
Het evenwicht tussen het aantal
studenten en dat der docenten, dat
in de eerste jaren na de oorlog zo
ruw verstoord werd, herstelt zich.
Ten dele is dit toe te schrijven
aan de oprichting van economische
faculteiten in Groningen en Am
sterdam, maar ook de jaarlichtin
gen nemen meer gewone proporties
aan. Het aantal studenten is dit
jaar teruggelopen" van 1396 tot 1225
en een verdere teruggang is nog te
verwachten. Toch is de verhouding
tussen het aantal studenten en dat
der docenten nog niet zeer gunstig;
164, tegen 136 in 1038. De
examen-achterstand is ingehaald,
het aantal docenten uitgebreid, va
catures konden vervuld worden,
De propaedeuse.
Een tweede reden tot voldoening
gaf de instelling van de propaedeu
se, die de eerstejaars al van de
aanvang tot de studie dwingt, een
bredere grondslag geeft aan de be
studering der economische weten
schappen en een selecterend, effect
heeft, dat hun, die door de mazen
van het middelbaar onderwijs zyn
geglipt, latere en grotere teleur
stellingen bespaart. Voor het eerste
prop. examen in Mei slaagden van
249 deelnemers 76; 98 studenten
moesten enkele vakken overdoen,
75 kregen een tweede en laatste
kans het gehele examen te herha
len.
De golf van candidaats-examens,
die over de N.E.H. was gespoeld,
hereikte in het laatste jaar spring
tij-hoogte: 514 tegen 138 in '45-46
en 355 in '46-'47.
Over het studentenleven wilde
spr., met enige aarzeling, een op
merking maken.
Hij betreurde het, dat het na de
bevrijding niet gelukt was eenfceid
in de studentenmaatschappij te
brengen en dat bijv. de Rotterdam
se Studentenraad niet behoorlijk
kan functjonneren door onderlinge
geschillen, die bij enkele represen
tatie-gelegenheden tot verrassende
situaties hadden geleid.
Ook wees prof. Houwing op het
grote belang, dat de N.E.H. heeft
bij het verwerven van maatschap
pelijk aanzien naast de weten
schappelijke reputatie, die zij
reeds geniet,
Aan het slot van zijn rede her
dacht prof. Houwing het regerings
jubileum van H.M. Koningin Wil-
helmina en de troonsbestijging van
Koningin Juliana. Na deze rede
zongen alle aanwezigen staande het
Wilhelmus.
Radio-programma
DINSDAG 21 SEPTEMBER
Avond programma
HILVERSUM I: 19 00 Nieuws, weer;
1915 Internationaal Trio; 19 30 Dit fs
leven; 19.45 Reg. ultz.; 20.05 Nieuws;
20 05 Gewone man; 20.12 Blaasinstru
ment m de Kamermuziek; 20.45 Jongste
Kath dichtkunst; 21.00 Omroepkamer-
ortcest; 22.05 Ned. Kamerkoor; 22 37
Actualiteiten; 22.45 Avondgebed; 23.09
Nieuws; 23.15 Avondconcert.
HILVERSUM II: 19 00 Radio stxlo;
19.10 Pierre Paiia; 19.30 Hortus Musicus:
20.00 Nieuws; 20-05 Echo van de dag;
20.15 Herman Rinkets Variété; 21.30 Ik
zou zo graag; 2215 Buitenlands Over
zicht; 22.30 Reportage feesten in Sche-
veningen; 23.00 Nieuws: 23.15 Instr
operette concert.
WOENSDAG 22 SEPTEMBER 1948
HILVERSUM I*. 7.00 NWs; 7.15 Gynui:
7 3D Reveille: 7 45 Woord voor de dag;
8.00 Nws; 815 Gewilde muziek: 8.30
Vlot muziekje; 9 CO Ziekenbezoek; 9.30
Morgenconc.; 10.30 Morgendienst; U-CO
Clarinet ree: 11.30 Mélange; 12 00 Ama-
ti-trlo; 12 30 Weer; 12.33 Koor 13 00
Nws: 1315 Mandollriata; 13.45 Gr muz;
14-00 Busch-striik ork 14.30 Winter be
handeling van Azalea: 15.00 Zang ree.;
15 30 Kamerork; 16.15 Voor onze Jon
gens en meisjes; 1730 Pop. orgelbespe
ling; 18.00 Ned. Koren en korpsen:
18 Reg. ultz
HILVERSUM II: 7.00 Nws; 7.15 Mu
ziek bü het ontbijt; 8.00 Nws: 3 18 Mo-
na Liter en orkest; 850 Voor de huis
vrouw; 9 00 Mendelssohn: 9 30 Waterst.:
9.35 BBC Symph ork; 10,00 Morsen^
Wijding: 10 20 Onze keuken 30.30 Als
de stofzuiger zwijgt; 11.00 R V.U.
c""hoonheidse]einenten van het dames-
I >stuum; 11.30 Pop. non stop progr;
Ig oo Frans Wouters en ork; 12.30 Weer:
12 33 Platteland; 12 38 Orgelsnel: 13.00
NWs: 13.15 Kalender; 13 20 Dolf van der
Linden; 14 00 Gesproken portretten;
14.15 Gr. pL; 15.00 De vrouw ln de
mist. hoorspel; 15 40 Regenboog; 16.00
Roodborstje; 1615 Het .stond tn de
krant; 16 45 Vragen staat vrxi; 17.15
Vrolijke plasties; 17 45 Reg. uitc: 16 00
Nws: 18.15 Varia 18.20 Gr. dL; 18.30 R.
V.U. Fundatie Werkelijk dienen.
