Albert Schweitzer
De beeldschone Marlita
De oorzaak van de catastrofe
van Tsjiang KaTsjek
V-man van de SD heeft 19
doden op zijn geweten
DE
EENVOUDIGE KANTEN VAN EEN GROOT MAN
Een leven in dienst
van anderen
Het voetbalprogramma
Korfbalprogramma
Vergiftiging bij
„droge permanent"
Maar hij toont geen
spoor van berouw
DE KINDERKRANX-
;herm£ee.
(Db. hu$£Ji van Sjabbm
IDE RADIO PROGRAMMA'S
Kelim
Fauteuils
v/h Toorenburg Damme
E3ZI3EEEE3
Detaillistenlijst
Zaterdag 13 November 1948
Veelzijdig geniaal toch gewoon
SCHWEITZER, alleen zfjn naam al wekt hij hen, die ooit van hem
gehoord hebben, ontroering en bewondering. Schweitzer is immers
het genie, de filosoof en de theoloog, de medicus en de organist, die
zeker drie professoraten zou kunnen vervullen en bovendien een der
grootste concertorganisten van deze tijd zou kunnen zün, als hij dit niet
opgeofferd had aan zijn roeping: wat licht te brengen in het donkere
Afrika. Al jaren werkt hij in Lambarene. in het hospitaal, dat hij zelf
gebouwd heeft, om zijn gaven in dienst te stellen van de meest-hulpe-
lozen dezer wereld: melaatse negers.
Voor Schweitzer begint de werk
dag 's morgens om half zeven. Tot
's avonds "even uur heeft hij zijn
handen 1 ui aan alles wat het hos
pitaal van hem waagt: zijn me
dische werk. maar ook het organi
satorische en het technische. Dr.
Schweitzer is niet alleen geleerde,
ook een man van de practijk. Ha-
tuurlijk staat het ziekenhuis onder
zijn toezicht, maar ook de groen-
tontuin en de plantage hebben zijn
zorg. Deskundig plant hij bomen
en in het telen van gewassen is hij
zeer bedreven. Hij. is een bekwaam
tuinman.
De havenstad Port Gentil heeft
geen waterleiding, het ziekenhuis
Lambarene, dat ver in het binnen
land ligt, wel. Schweitzer heeft een
wel geslagen, een pomp aangelegd
en reservoirs gebouwd. Nu kunnen
negers en blanken overvloedig wa
ter gebruiken in het droge seizoen
en als de pomp defect is, gaan dp
zwartjes naar Schweitzer want hij
weet hoe het apparaat werkt.
Lambarene ligt aan de Ögowe-
rivier, die nu eens hoog, dan eens
laag staat. Dus bouwde Schweitzer
een steiger met zes verschillende
hoogten, zodat de kano's bij elke
waterstand zonder bezwaar kunnen
aanleggen. Schweitzer is een han
dig technicus.
Niets is onbelangrijk
De Franse gouverneur-generaal
zou op bezoek komen en'Schweit
zer stond erop, dat alles er netjes
uit zou zien. Onze berichtgeefster
trof hem aan, terwijl hij aandach
tig de wanden van een barak aan
het schilderen was.
Laat mij dat toch doen, vroeg
zij, want hij had immers belang
rijker 2aken aan zijn hoofd,
Erg vriendelijk van je maar
ik geloof niet dat jij het kunt. Het
moot erg zorgvuldig gebeuren!, en
er volgde een minutieuze uiteen
zetting over een streepje zus en een
randje zo.
Dat is Schweitzer ook: niet de
man die meent, omdat hij over bij
zondere gaven beschikt, te groot te
zijn voor het onbelangrijke werk.
Ook de schijnbaar luttelste Bezig
heden verricht hij met evenveel
toewijding als het schrijven van
een boek over cultuurfilosofie.
Schweitzer heeft ook nog tijd
voor zijn dieren: antilopen, hon
den, vogels. Kleine vogeltjes, uit
Advertentie 1. M.
jlirt-o-Pf
K.N.V.B.: Eerste klasse: District I:
Blauw Wit—DOS; de VotewJjckers—
Stormvogels; Ajax—ADO: vriendschap
pelijk Sparta—Heerenveen. District u:
HBSZeeburgia; DHC—Hermes DVS;
VSV—DWS,
District II Tw. kl. A: Fortuna—Velsen
RCH—CW; UVS—Coal; DCV—Quicks
Emma—RFC. Tweede klasse B: VUC
ExceJsior: EBOH—Overmaas; Leerdam
VFd; Gouda—HW- Unitas—ODS.
Vierde Klasse C: PostalSa—KRVCE.r
Quick Steps—KranenburgF.: Terlaak
Schiedam; Waddinxveen—Gesrninal;
G.: DHL—Westlsndia; H.: Zwervers—
DZB: I; NHS—steeds Volharden; K.:
DRZBloemhof.
AFDELING ROTTERDAM
le klasse A; HWS—Dlrksland; Nesto-
ro—Zwart Wit; OV—Noorderkwartier;
USC—Demos; BAVO—RCR; DESV—Ons
Huls; NieuwenhoomGroen Witten;
WicoRoga. C: Radio—Eureka: Schie»
broek—Progress; Soag—HffD; Telefoon
Rockanje. 2e klasse A: AVSDKS;
Hekelingen—SVO; OD1Nado/V; TOG
BNRC. B; Postef—Schieclamse Boys;
RKWIK Abbenbroek; SVDP ZVC;
Voorwaarts—Crooswbk. C; RMI—Hurri-
eanes; Singelkwartier Vierpolders;
svppw—HBB; WF—DOK. 3e klasse A:
Dreadnought—Sportifia; Grijsoord—Ve-
dero; Sportvogels—Pantser Boys; VIR—
ASB. B: The Bell BoysGrometa; DCB
—Don Bosco; VarkenoordWest End;
KortenaerDOZ. C: BljjdorpHJB; Fios
DLB; Luno—VGLSC; Zuiderstcr
RWB. D: Babberepolöer—Hagero;
GVMD—Oldi; Rood Groen—PSB; OHW
WSB.
Kon, Ned. Korfbaibond: Eerste klas;
AchlUes—GymnasiastenDeetosVicus
OnentiS: OSCR—HKV; Het Zuiden-Ons
Eibernest; Tweede klas: A. Zwervers
DKCDie Haghe—Het Zuiden 2; Span
gen 2—HSV; Ready—Quick; B. Olym-
piaan—Vic, Onentis 2; Gymn. 2—De
Algemene Spangen—FluksOns Eiber
nest 2Hou Stand; Derde IHas: A. Ve-
lox 2Rozenburg 2; TOV— Quick 2:
Deetos 4—"Witm; Ons Huis—Succes B.
Merivede—Achilles 2; TJnlcumHKV 2;
Het Zuiden. 3Deetos 3; Olympiaan 2
ODO; C DKC 2—Schiedam; Die Ha
ghe 2—Sperwers; Ready 2Trekvogels;
Avanti—Hou Stand 2; D. Gymn. 3—
HSV 2; ALO—Achilles 3; De Algemene
2—PhoenixRood Wit—Fluks 2.
Rotterdamse Korfbaibond: Eerste
klas: A. Sperwers 2OSCR 2; Poortu-
gaal 2—De Spartaan j Spangen 3—Ro
zenburg 3; De OverkantersSucces 2;
B. Actief 2—Het Zuiden 4; Ons Hu» 2
—Sperwers 3; Tweede klas: A. Trek
vogels 2—Velox 3: USV—De Spartaan
3; Eureka—Barendrecht 2; B. OSCR 3
De Overkanters 2; Spangen 5—Actief
3; Charlois 2—Het Zuiden 5: Derde
Klas: A. OSCR 4—De Overkantera 3;
Wion 4—Unicum 3; Schiedam 2Het
Zuiden 6; B. Charlois 3—Spangen 6;
Succes 3—Ons Huis 3; USV 2—Sperwers
4; De Overkanters 4—Unicum 2,
Zaterdagafdellng; Bolnes—Be Quick;
Oud Beyerland 1Oud Beyerl&nd 2;
Kwiek 2—Vios; SSV—Bolnes 2.
het nest gevallen, voert hij met een
stokje en wie hem daarmee bezig
ziet zou denken dat hij niets an
ders te doen heeft. Eens brachten
de negers een pelikaan bij hun
.grand docteurt 2e hadden het
beest bij de rivier gevonden; hij
kon niet meer vliegen, Schweitzer
ontfermde zich erover en zorgde
iedere dag voor vis, wandelde elke
morgen met het zware dier onder
zijn arm naar de rivier en liet het
zwemmen, 's Avonds nam hij het
mee naar zijn werkkamer (tegelijk
slaapkamer, ontvangkamer en ma
gazijn) en daar zette hij de vogel
op een stok voor het raam tegen
over zijn bureau. De pelikaan is
net als 2ijn honden, zeer aan hem
gehecht.
Tot in de nacht
Als Schweitzer een - kwartiertje
over heeft, studeert hij als een
schooljongen op zijn piano, meest
Bach. En 's avonds om. een uur of
zeven, als zijn werk als zendohng,
medicus en leider van een. grote
Licht in een duistere
wereld
Dezer dagen ia Albert Schweit
zer na een onafgebroken ver
blijf van tien jaar, in het Afri
kaanse oerwoud in. Europe te-
ruggekeerd. Een Rotterdamse
die enige maanden in Lamba
rene gewerkt heeft, keerde ge
lijk met hem uit Afrika terug
Zij was zo vriendelijk, ons te
vertellen over zijn dagelijkse
werk. Temidden van al het
verontrustende, dat ons uit aüe
delen van de wereld ter ore
komtzijn deze sobere berichten
als een weldadige verkwikking
een lichtpunt, niet alleen voor
de Afrikaanse negersod?c voor
ons.
kolonie achter de rug is, begint zijn
werk als filosoof. Soms werkt hij
een preek, meestal schrijft hü
aan zijn boek, tot één, soms tot
twee uur in de nacht. Maar hoe
laat het ook wordt: iedere morgen
om half zeven is hij weer aan. het
werk, iedere dag, zonder onderbre
king, zonder de wekelijks terug
kerende rust van een Zondag. Al
tijd is hij bezig, rustig en met een
toewijding, die imponeert. Hy
heeft altijd tijd voor iedereen en
toch verzet hij het werk van vijf
anderen.
Soms krijgt hij uitnodigingen
om ergens te komen spreken. On
langs vroegen universiteiten in
Zuid Amerika of hy een aantal
colleges wilde komen geven. Hij
zou met een vliegtuig gehaald wor
den,
Wat denken deze mensen wel,
was zijn commentaar. Daar heb ik
immers geen tijd voor?
Schweitzer heeft één doel voor
ogen en al het andere, het mag nog
zo aanlokkelijk, belangrijk of plei-
zierig zijn, meet wijken. Dat is
voor hem de natuurlijkste zaak,
even natuurlijk als dat hij zich het
lot aantrekt van de minstbedeel
den en van hen, die veronacht
zaamd worden.
731
Op de reis naar Europa kwam
Schweitzer in een Afrikaanse ha
venstad aan, waar hij twee dagen
moest wachten. Hij werd door
vrienden ontvangen, die hem in de
gelegenheid stelden, weer eens een
kerkorgel te bespelen. Dat had hy
in tien jaar niet gedaan. 4
Het was ontroerend mooi en zijn
vrienden rustten niet voor de grote
Bach-vertolker had toegezegd, de
volgende avond voor een kleine
kring nog eens te spelen.
De andere dag heeft Schweitzer
van 's morgens negen tot 's mid
dags half vijf gestudeerd voor dit
ALBERT SCHWEITZER,
de veelzijdige
jConcerf, Als iets waard is om te
doen. is het immers ook waard, het
goed te doen?
Gaat Schweitzer weer terug
naar Afrika?, vroegen wij.
De zwartjes rettenen er vast
op want, zo zeggen zij, hier ligt
zijn hart. En zij hebben gelijk. Hij
zelf weet het nog niet. Hy' is al
die en zeventig!
De Rotterdamse Kamer van het
Bijzonder Gerechtshof in Den Haag
heeft gistermiddag de Schiedam se
kapper H. H. F. Groenesteyn wegens
hulpverlening aan de Duitsers veroor
deeld tot 7 jaar met aftrek.
De sociale voorlichtingsdienst van
het ministerie van sociale zaken
deelt het volgende mede:
„De keuringsdiensten van v%ren
hebben, vastgesteld, dat dameskap
pers preparaten gebruiken ter ver
krijging van een „droge perma
nent", welke zeer ernstige vergifti
gingsverschijnselen veroorzaakten-
Deze preparaten worden hier en
daar onder verschillende handels
namen aan het publiek aangeboden.
Het zijn papieren zakjes gevoerd
met aluminiumblad en. filtreerpa-
pier, waarin het zeer giftige subli
maat aanwezig is. Het filtreerpapier
wordt vochtig gemaakt en in het
zakje gestoken. Het zakje wordt op
een houten klosje gelegd, waarom
heen het te behandelen baar is ge
wonden. Aluminium en sublimaat
werken op elkaar in onder grote
warmte-ontwikkeling. Hierbij ont
staan zeer giftige kwikdampen.
Op grond van de bepalingen van
de warenwet is het verboden toi
letartikelen of cosmetica te verko
pen of voorhanden te hebben, wel
ke bij gebruik overeenkomstig hun
bestemming schadelijk (kunnen)
zijn voor de gezondheid. Tegen het
in. de handel brengen van boven
bedoelde producten treden de keu
ringsdiensten dan ook streng op.
Bij kappers en winkeliers zijn en
worden deze preparaten in beslag
genomen.
Nochtans ia een algemene waar
schuwing op haar plaats, omdat er
reeds vele exemplaren van deze ge
vaarlijke nieuwigheid onder het pu
bliek zy'n."
Piccard weer in Europa
De Air France heeft bekend ge
maakt, dat Prof. Piccard Zaterdag
morgen met elf personen met een
vliegtuig van deze maatschappij op
Le Bourget arriveerde.
Enkele uren na aankomst reisde
hij door naar Brussel.
Niet minder dan negentien men
senlevens had. de man op zyn ge
weten, die .gistermiddag voor de
president van het bijzonder ge
rechtshof te Rotterdam stond, zon
der ook maar een spier van zyn ge
laat te vertrekken. Zelfs toen mr.
Ter Haar Romeny woord voor
woord de gruwelijke geschiedenis
van het verraad uit zijn mond trok
scheen de 49-jarige Rotterdammer
Klaas Roos zo onbewogen alles te
vertellen, alsof het een handeltje In
zwarte levensmiddelen betrof, waar
aan hij zich. schuldig had gemaakt.
Roos had het voor de oorlog niet
erg breed, maar toen de Duitsers
kwamen begon voor hem het goede
leventje. Hij was zwarte handelaar
in het groot en verdiende kapitalen
aan leveranties aan de Duitse weer
macht, Eens had de Nederlandse
politie een partij zwarte goederen
bij hem in. beslag genomen, maar
met behulp van de Duitsers had hff
het zaakje „weer vlot" gekregen.
Roos had ook kennissen bij de S.D.
en hij heeft blijkbaar gemeend de
ze heren diensten te moeten be
wijzen als V-man.
In de zomer van 1942 wgs Roos
in contact gekomen met een lid
van een illegale groep van de
„Waarheid" uit Den Haag. Aan
deze man, die gistermiddag als eni
ge overlevende van de groep voor
het getuigenhekje verscheen, had
hy verteld, dat hij wel aan spring
stoffen en vuurwapenen wist te ko
men. Hij beweerde ze mee te kun
nen brengen uit Luik. De illegale
stryder, bracht hem toen in con
tact met een zekere De Bruin,
wiens echte naam Elias Waas was.
Deze kon de springstoffen bijzonder
goed gebruiken, omdat zijn groep
gelegenheid had ze te plaatsen in
het bureau van Seys Inquart.
Waas sprak met Roos af, dat hij
de springstoffen af zou halen in
Rotterdam op 27 October 1942. In-
derdaad ging Waas die dag naar
Rotterdam, waar R003 hem eerst
meenam Haar een pakhuis en ver
volgens het liep tegen vijf uur
vermoedelijk gezellig pratende mee
troonde naar het Hofplein, waar
zes SD-agenten klaar stonden. Er
volgde een gevecht, waarbij Roos
zachtjes tegenspartelde en zich
toen kalm liet boeien door één man.
Waas vocht voor zijn leven tegen
vüf SD-mannen, die hem murw
sloegen. Korte tijd later werd hij
ter dood veroordeeld
Met de arrestatie van Waa3 had
den de Duitsers echter een spoor
te pakken gekregen, dat zij ech
te bloedhonden als ze waren tot
het laatste toe volgden. Vrijwel de
gehele groep werd opgerold. Negen
tien mensen verloren er het leven
door, terwijl Roos, om zich op hui
chelachtige wijze te dekken, de
man, met wie hij het eerst in con
tact kwam, waarschuwde. Hieraan
alleen had deze man zijn leven te
danken. „Ik begrijp niet, dat U
nog zo tegen mé getuigt," zei de
verdachte toen hij met de getuige
werd geconfronteerd. „U hebt aan
mij TJw leven te danken!" Onbe
schaamder kon het niet
Roos trachtte eerst nog het ten-
laste gelegde te ontkennen, maar
er was zo'p. overvloed van overtui
gend bewijs, dat het niet veel Welp,
Do advocaat-fiscaal, mr. Donker,
eiste voor deze misdaad, die wel
bewust is gepleegd en waarvan de
gevolgen ten volle op het hoofd van
de verdachte neerkomen een ge
vangenisstraf van 20 jaar met ont
zetting uit de kiesrechten.
De 25-jarige Rotterdamse kan
toorbediende V., een man, die door
de advocaat-fiscaal als een grote
fantast werd getekend, had even
eens als V-man voor de Duitsers
gewerkt. Hif werd er van beschul
digd een landgenoot, die hoewel hij
geen Jood was, toch met een Jo
denster opliep, aan de SD verraden
te hebben met het gevolg, dat de
man ongeveer twee jaar in een con
centratiekamp terecht kwam. Hü
zou ook adressen van illegale en
opslagplaatsen van wapenen hebben
aangewezen, waaruit echter geen
ernstige gevolgen zijn voortgeko
men. Tegen hem ia acht jaar niet
aftrek geëist met ontzetting uit de
kiesrechten.
De verdediger, mr. J. Coebergh,
bepleitte een strafmaat gelyk aan
de tyd, die verdachte in voorarrest
had doorgebracht. Van. verschillen
de ztfden zouden valse verklaringen
tegen verdachte zijn afgelegd. Zyn
medegevangenen in Vught hadden
hem voor dood verklaard omdat h'd
de F.G.D. belangrijke gegevens had
verstrekt e.d.
OP een groot kasteel in
V*
het
Woef-gebergte woonde een
schatrijke markies met zyn mar
kiezin en een beeldschone doch
ter Marlita. Ze hadden het heer
lijk, want ze aten iedere morgen
oesters aan het ontbijt, ze zaten
aan een tafel met leeuwenpoten,
gedekt met prachtig linnen en
gouden vorken en lepels.
Maar op zekere dag kwam er
een sprinkhanenplaag. De sprink
hanen aten de hele oogst op van
de omliggende landerijen en bo
vendien verloor de markies op
diezelfde dag al zijn geld.
Dat was me wat! Daar zaten ze
nu en de markies moest zijn kas
teel verkopen en al het linnen
en al die gouden vorken en lepels.
Het was helemaal uit met hun
rijkdom en ze moesten met hun
drieën op een heel armelijke zol
derétage gaan wonen. De beeld
schone Marlita moest het brood
gaan verdienen voor hun alle
maal en ze werd dienster in een
cafetaria.
In plaats van dure ziiden en een versleten mantel aan en zaï
Toen tic Markies nog schatrijk was
fluwelen japonnen met kant en
het raam uitvloog. Daar moet ik
helemaal niet. opvallend uit. achteraan, dacht Marlite. Ze
stapte het raam uit, op
en rende het vlindert
juwelen had ze nu een simpel Die dame bestelde iedere das
zwart jurkje aan met een schor- weer erwtensoep en iedere dag en rende het
tje en een wit mutsje Et torh zette Marlita de erwtensoep voor fladderde van het ene plat naar
was ze nog altud beeldschoon. --1
Dag in, dag uit, draafde Mar
lita daar In de cafetaria met gro
te bladen vol runderlapjes en
coca cola. De hele dag moest ze
.vragen: Een moccapunt. dame, of
liever amandelgebak? Ze veegde
de erwtensoepvlekken van de ta
feltjes met een servet.
r het platje
:je na, dat
e plat naar
haar neer met een gracieus ge- het andere, tussen schoorstenen
baar en een vriendelijk: Alstu- en. regenpijpen. Totdat het
blieft mevrouw. En later vergat beestje eindelijk ging zitten en
ze nooit te zeggen: Heeft het U Marlita het hijgend wilde pak
goed gesmaakt? ken.
NU moet je weten,
nude dame met het
die Maar wat was dat,
oude dame met het verfrom- i»x Haar
dat
fTET is niet makkelijk om hele
■*- A dagen te bedienen in een
cafetaria, maar, dat moet gezegd
worden: die Marlita, die vroeger
toch een schatrijk meisje
geweest, bleef ook onder
omstandigheden altyd vriendelijk
en voorkomend. Ze snauwde ,iUU
nooit tegen de. mensen al wazen nooR
ze nog zo lastig,, ze was nooit bad a
1j?aar beleefd en Marlita:* Hier mijn kind,
aardig en ze had zulke allerlief
ste manieren, dat iedereen graag
tegenover haar aan de toonbank
zat te eten.
Nu kwam er sinds weken altijd
Wat lag
daar vlak bij de regenpijp,
melde hoedje een fee was, een ie^ ghnsterends, iets schitte-
echte feo uit een to versprookje. rends, een halssnoer! Het was
Ze had zich vermomd als een ar- een prachtig snoer van diaman-
melijk uitziende oude dame en ten en saffieren en robijnen! Er
ze kwam in die cafeteria erwten- was een briefje aan vastgemaakt,
soep eten, alleen maar om eens -waarop stond; Voor de beeld-
.Ion lina /lift iVo Tilarlï „.i....... „I Van tlSSX
,was te zien, hoe die schatrijke Marli- schone Marlita
Och, wat een vreugde.
d,e?,e ta zich als arm meisje gedragen "BCherrniec.
v-p_eüj,K zou. En toen ze dat drie wekr-
voorkomend. Ze snauwde bad volgehouden en nog
be-
onvriendelijk
steeds
woord
Marlita bracht het snoer by
had gehoord, zei ze op zekere dag haar vader, de markies,
trvt Rifflrit+a- Wi<*r mïin kind ift verkocht, en ze kregen er zoveel
geef je dit geschenk, maak het geld voor, dat ze hft grote
niet eerder dan vanavond in je teel m het Woef-gebergte weer
kamertje open. opnieuw konden kopen.
En ze gaf Marlita een doodge- Met z'n.drieën gingen
een oude dame aan de toonbank wone okkernoot hrtfhute*^oH-reseUik
zitten. Ze had een wonderlijk Marlita pakte het cadeautje veertien gezinnen
verfrommeld hoedje op, ze had
f «IS Is W°rgTln d-eaf
kwam en alleen in haar kamertje Marlita brouwde met een graaf
was, kraakte ze de okkernoot en kreeg .beeldschone kaderen,
tussen de deur. En wat kwam er En aan die kinderen verteldezy
uit, denk je? Iets wat nog nooit het verhaal, hoe zy als dienster
uit een okkernoot was gekomen: in een cafeteria had en
een vlinder. Een kleine gele vlin- erwtensoepvlekken met haar sei
der, die fladderde en langzaam vet had opgeveegd.
Da lee met de okkernoot
Z^R ioas ereis een keizer
■Is de keizer van Sjablom,
zijn haren werden grijzer
en niemand wist waarom.
Hij had toch heus geen zorgen
hij had een fraai paleis
hij kreeg toch iedre morgen
zijn portie naga-ijs.
En milde hij uit rijden.,
dan nam hij zyn rolls-toyce.
En alle mensen zeiden:
iaat heeft hy toch veel moois.
En toch was hy zo treurig
die keizer van Sjablom,
humeurig, sikkeneurig
en niemand wist waarom.
TOT iemand durfde vragen:
wat scheelt eraan, Mijn Heer?
Toen ging die keizer klagen
zijn kies deed hem zo'n zeer.
Hij huilde dikke tranen
en schudde met z'n kop,
maar enkle onderdanen
die vonden er iets op, -
Zij bonden met een touwtje
de kies vast aan de deur,
Ten gaven hem een douwtje
het tuas ineens gebeurd
De keizer ivas weer beter
En af een zure bom.
En was het weer vergeten,
die keizer van Sjablom.
Ontploffing te Cairo eist
zeven doden
Hedenmorgen vroeg heeft zich
:en ontploffing voorgedaan in een
krantengebouw te Cairo, waarin en
kele Engelse en Franse bladen ge
vestigd zijn. Volgens de eerste be
richten zijn door de ontploffing ze
ven personen gedood en 34 gewond.
Er werd grote materiële schade aan- J Kareol-septet; 19 55 Katholiek thuis-
gerieht.
DE Amerikanen hebben reeds
vele jaren geweten, dat zij het
spel in China speelden met heel
slechte kaarten in de hand. Wie nog
door de figuur van Tsjiang Kai Sjelc
misleid mocht worden, niet de hoge
heren in Washington, Maar zij kon
den niet anders. Zij wisten dat
Tsjiang Kai Sjek niet deugde als
regeerder. Men heeft hem. ten on-
ZATERDAG 13 NOVEMBER 1948
Avondprogramma
HILVEBSUM I: 13,00 Artistieke staal-
I kaart; 13 30 Wat doet de kerk; 19,45 Heg,
uitz.; 20,00 Nieuws: 20.05 Dingen van de
dag; 20.15 Wcense operette-klanken;
21.00 Socialistisch commentaar; 21.15 De
ivinken van Sinkel: 22.00 Vindobona
schrammeln; 22 25 De mens en zyn lief
hebberijen; 22.40 Metropole orkest; 23.00
Nieuws: 23 15 24.00 Dansmuziek.
HILVERSUM n: 19 00 Nieuws; 19.15
lareol-septet; 19 55 Katholiek thuis
front; 20 00 Nieuws; 20 05 De gewone
man; ZD.12 Banton met piano; 20 20
Lichtbaken; 20.50 BerUjns opera-orkest;
21.00 Negen heit de klok; 21.45 Wie
neemt de handschoen op; 22.00 Weekend
serenade: 22.30 De drie Janden; 22,45
Avondgebed; 23 00 Nieuws; 23.15 24.00
Omroepkam er or kest.
ZONDAG 14 NOVEMBER
HILVEBSUM I: 8 00 Nieuws: 8.18 Gr.
muziek; 8.30 Voor de tuin; 8-40 Inter
mezzo: 9.10 Postduivenpraatje; 9.15 Men
vraagt 9.45 Geestelijk leven; 10.00 Mees-
ter-trio; 10 30 Briefgeheim: 10 50 Ds
Jonge Flierefluiters; 11.15 Triangel; 12.-
Toneeibesehouwmg; 1215 Melachrino
strijkorkest 12,30 Zondagclub; 12.40 San-
dor Vidak. plano; 13 00 Nieuws; 13.15
Mededelingen; 13,20 Romancers; 13 50
Even afrekenen, heren; 14 00 Gr. pla
ten; 14.05 Boekenhalfuur: 14.30 Middag-
t'i "0 ;VaA concert; 15 30 Filmpraatje; 15.45 Sky-
leleioon d41 oo masters; 16 30 Sportrevue; 17.00 De Kre-
Advertentie 1. M.
Sp*eialitaH In •rlglnd*
grole verscheiden
heid van modellen
vanaf f 198.—
N/euwe fmporf Oosterse KaÜm
Nieuwe Binnenweg 340t/o Plantsoen
rechte als een
van het moderne type beschouwd. In
werkelijkheid waa hij steeds ccn ge
neraal zoals zovele generaals die na
de val van het keizerrijk een
machtspositie in China hebben ge
zocht, ten koste van het verschrik- rannen
dememingen. Toen de Kwranintang. Russen maakten er geen geheim sieke
en Tsjiang Kai Sjek als opperbevel
hebber, naar het Noorden oprukte,
.verlicht" Chinees met zijn gemoderniseerde troepen van,, dat zij zich meister voelden imr^amem^Ögedfe^Cs\igcSbesteevers Wsch, politiek, moreel. Zelfs0 de
type beschouwd. Xn en Tsjiang Kai Siek als onnpi'hpupl. ïwn cil-,ir»l*71. JI- 1_J..Tananr^prc *ri,r» rijft* /tsorDon nnl.
nig gevochten. De chronisch uitge
hongerde soldaten van Nanking
Vinden het allang goed. Zij vermeer
deren, maar verwateren ook, de ko-
lonnes, die tegen Nanking oprukken.
Het is# mogelijk dat daardoor weer
ook die opmars tot staan komt
Want China is China, en alles pleegt
er dood te lopen in moerassen, die
van allerlei aard kunnen zyn. geo-
van de situatie. Zij doorzagen de naar macht en rijkdom^kwamen het *IaPanners zijn niet daaraan oai-
bedoelingen^ van de politieke Kwo- best vooruit onder zijn bewind. De snaPk
DE Kwomintang heeft
lans voortreffelijk w
-een tijd
voortreffelijk werk kun-
Upn dft T-fturtln+jft I/Luimde jvwd- west voorun onaer zyn oewma.
voftr f een heidebrand mmtang-leiders, spraken er ronduit legers werden weer als van ouds. De
te«£r vM i^iiSet!e over, maar vreesden die niet. Tsjiang wapening, die nog nooit goed was CEDERT China de bondgenoot
s - ty.". echter hebben zy blijkbaar niet geweest, verviel, de mannen werden, werd der geallieerden tegen Ja-
doorzien, en dat is hun tot verderf in voeding, kleding en soldij, ver- pan, zyn deze dingen te Washington
waarloosd. Corruptie begon zich snel te over bekend. Met Tsjiang wgs
te ontwikkelen. Voor de boer werd geen land te bezeilen. Zijn grote
niets meer gedaan. De politieke con- verdienste is zyn hardnekkig vol-
structie van het land was erop be- houden van het verzet tegen Japan
rekend, de landheer zijn positie als geweest, maar het was in hoofdzaak
geschapen bron van recht en stoffelijk bestaan een passief verzet. Het werd gedra-
voor de landbouwer verder te waar- gen dpor de golven van nationalis-
borgen. Het werd zelfs erger dan me. die de Japanners, reeds door
vroeger. Want in de Chinese steden hun wezen, in het opofferende en
was rijkdom ontstaan, en het geld, trouwhartige volk wekten. Koe ver
waarvan de stabiliteit al vele jaren dient dit volk een lange periode van
twijfelachtig gebleken was en na een rust en goede leiding! De Westelijke
periode van bevestiging, toch nog geallieerden hadden in de oorlog
vcrtioni in die tijd menwerking, ten koste mjii had. ^ed _vad voor _a_e verhef- SS5ȣ& ^enaT^vofhtra
het „bevrijdingsleger'
kelijk lyden van de bevolking ten- onmogelijk. Tsjiang maakte dank- geworden,
gevolge van de „burger"-oorlogen, baar gebruik van de troepen en de
waarmede de werkelijke burgers zo opstanden en stakingen, die de Rus
weinig van doen hadden. sen voor hem hadden voorbereid.
Tsjiang kwam naar voren, gedra- Maar toen hij zijn voorlopig doel be- npn dof,f, nnd{>P d„ h - Wliv -
gen doordc snlvtsn van de rovjlutie; reikt had maakte hü op bloedige SB St dt TsjjjJ S
om nauwkeuriger te zyn, gedragen wijze een einde aan de revolutïon-
door de Kwomintang in haar grote, naire organisaties en tevens aan de
liberaliserende -tijd. toen zij de beer, meesten hunner Russische leiders,
levende in harde, feodale omstandig- De Russen hebben steeds van het
heden het bezit van zijn grond verraad van Tsjiang gesproken. En
trachtte te verzekeren. Toen zy in- men kan daarin komen. Het was
dustrialiseerde, corruptie bestreed een wedstrijd geweest tussen Tsjiang
en zich heldhaftig, voor een tijd met en hen, wie de vruchten van de
Dr. M. v. Blankenstein
bouwde een voortreffelijk econo
misch adviseur uit Rusland, Boro
din, een economisch systeem te
Kanton op, dat volstrekt niet com-
fing, niet alleen ran de boeren en de den niét, gelijk de feodale landheren, goed tegen de Jajanners. De Ameri-
munistisch was, maar voortreffelijk wat beduusd toegezien wat
re partij, oogsten zou, Tsjiang was
m*ftiiftM»iftio WJ in ellende levende arbeiders, maar in patriarchale betrekking tot hun kanenTo^nden ook^huTwapenen'
meeste intellectuele leiders ook van industrie, handel en weten- pachters. Voor hen was het landbe- hulp. Maar deze kwamen niet door
zit een middel om zich betrouwbare de zeef van Tsjoenking heen. Wat
Militair en .polities lag heel China inkomsten te verschaffen en die daarvoor geschikt was van de Ame-
van de Kwomintang hebben eerst schap.
er ge-
aangepast iB d^Wi"v,lliI l°°r t °P™- oSSSTa oi
Zuidelijke stad met haar örote be- 1925 1926 het voorrecht gehad uit- Overal ter wereld dacht men dat misoogst. De generaals die Tsjiang zwarte markt De Amerikanen waren
volking van kooplieden. En een an- voeng te kunnen spreken, met de China nu aan het einde van zyn lij- provincies toebedeeld had in dl maSeteos tegen dSe corruptTe S
der Russisch adviseur, de geheun- voornaamste mensen van de Kwo- den was, dat weer een centraal bc- oude stijl, waren menigmaal hard- toch moesten zij met ManS dior-
zmnige generaal Galen (of Blucherj) mintang (Tsjiang was onbereikbaar, vond de rust in het land zou kunnen vochtig ia het innen van de zelfs in gaan. J 1 ■LSJianS aoor
organiseerde de troepen van de zelfs voor de zijnen) en ook met de waarborgen. Zo zou het geworden behoorlijke jaren, drukkende belas-
Kwomintang te Kanton tot een le- hoofdfiguren van de politieke Rus- zijn, als Tsjiang de Chinese Napoleon tingen Het stelsel van oresseo van
...In „Af, (Toon hart con Tl n>"rvri ]T1 „ro. ni„wivfï„\ "Hnl Jï. I -
t-a"' j- --r- —m—iuj£uu. xaeL aieisvj vau pressen vau zullen dit ook verder moeten
ger, zoals China nog geen bad gezien, sen (Borodin was aanwezig). Dat was geweest, die velen een ogenblik jongelieden in het leger torrorisatie doen- nu Rusland zozeer de hand in.
,in" ™pp7"- was nog te Kanton. Onmiskenbaar in hem zagen. Maar aan zich zelf van de bevolking door'de beroeps- Wetspel heeft Wat dit betekenen
wat dat de Chinese regeerders te overgelaten schoot hij in ieder op- soldaat herleefde weer, als in de zal« is misschien weldra beter dan nu
Kantqn de Russen gebruikten met zicht te kort Als militair bleek hij zwartste tijden te overzien.
De instorting, die wij nu aan-
Als men dit weet begrijpt men, schouwen, is de vrucht van het re-
T«r-r geen krachtige politieke figuren en waarom de opmars der communisten gime van Tsjiang, dat al wat er goed
machtige Tsjiang precies m de zin geen goede legeraanvoerders in zijn zo bliksemsnel in zijn werk kan was in de Kwomintang onderdrukt
had. Zy keken toen wt naar een machtsgebied. Hij zag in hen een ge- gaan. De generaals die zy tegenover terzijde geschoven, machteloos heeft
vaar voor zijn eigen positie, die op- zich vinden zijn onverschillig of gemaakt. Het progressieve China
zelfs koopbaar. Er wordt zeker wei- kreeg onder hem geen kansen meer.
Natuurlijk deden de Russen meer.
Zij stookten de arme bevolking te- wat dat de Chinese regeerders
gen de andere vreemdelingen op. Kantqn de Russen gebruikten
wat niet zo heel moeilijk was en wat vrees in het hart Dit te meer omdat tenslotte een man zonder moderne
in den beginne de regeerders van zij geen vermoeden hadden wat de begrippen van strategie. Hij duldde
de Kvomintang, in hun conflict met toen reeds door zijn soldalen opper- i
de Britten, niet slecht te pas kwam.u*:~" J-
In het binnenland revolutionneer-
den zij de boeren, en de arbeiders verzoening met de Britten, om uit CT_„
der reeds bestaande industriële on- deze onzekere positie te komen. De pennachtig moest zijn, naar dc Mas-
Itels: 17.18 Guitaarduo 17.30 Ome Kees
je; 17 50 Sport: 18.00 Nieuws; 18.13
Boekbespreking: 18.30 Reg. ulte.; 19.00
IKOS: 19.45 Lezing over de zending;
20.00 Nieuws: 20.05 Reportage 20-15
Waltztime; 20.45 Paul Vlaanderen; 2120
Bella Italia; 22.00 Fntsen en fratsen;
22.30 Lcmd. Strijkorkest; 23,00 Nieuws:
2315 Sport; 23.3024 00 Fred Hartley.
HILVERSUM II: 8.00 Nieuws: 8.15
Strijkorkest; 8.25 Hoogmis; 9.30 Nieuws;
9.45 Psalmen van Sweelinck; 10.00 Kerk
dienst: 11.30 Na de kerkdienst 12.115
Apologie; 12.35 Boyd Nee! strijkorkest;
12,40 Orkest zonder naam: 12.55 Zonne
wijzer; 13.00 Nieuws; 13.25 Orkest zon
der naam; 13 50 Buffalo BUI; 14 05 Om
roeporkest; 15.10 Lezing Ir. J. P. Planje;
1520 Kamermuziek; 15.10 Sport 16.25
Tweede vespers v. d_ 26e Zondag na
Pinksteren; 17.00 De Jonge Kerk hoort
het woord over de Profetische Bood
schap; 18.45 Alt.-bariton en orkest: 19,15
Kent gij Uw bijbel; 19.30 Nieuws: 19.45
Louis van Tulder; 19.50 In 't Boeek-
huys: 20 05 De gewone man; 20.12 Uit
en thuis; 22.37 Actualiteiten; 22.45
Avondgebed 23.00 Nieuws; 23.15—24,00
Avoneconcert.
Advertentie I. M.
Gezondheid en vreugd
zijn je warel
Wie wil dis niet
gretig vergaéren?
„TIP VAN BOOTZ"
schenkt ze bet,
zo aan U als aan mU.
die gezondheid en
vreugd wil bewaren.
Inz. H. J. H. te Rotterdam ontv. 1 fl. TÏP
MAANDAG 15 NOVEMBER
HILVERSUM I; 7.00 Nieuws; 7.15
Ochtendgymnastiek: 7.30 Gr. platen;
8.00 Nseuws; 8.18 Film-electies; 9.15
Alexander Glazounoff; 10-00 Morgenwij
ding; 10.20 Noorse muziek; 10.30 Voor
do vrouw; 10 45 De Regenboog: 11.15
Arthur Schnabel; 11.45 De geschiedenis
van San Michele: 12 00 Accordeolo; 12 30
Weorpraatje; 12.33 Voor het platteland;
12.38 Ensemble Jean Leonard!; 13.01!
Nieuws; 13.15 Kalender; 13.20 Malando:
14 00 Jonge Nederl. kunstenaars; 14 30
Voor de vtouw; 14.45 Operamuziek;
15.3üPrlk-, plak- en. knipboek; 18 35 Jan
Corduwener; 17.00 De school is uit;
17 30 Pianospel; 17 45 Reg. uitz.; 18 00
Nieuws; 13.15 Varia; 1820 Zangplaten;
18.30 Ftcg uitz.
HILVERSUM II: 7.00 Nieuws 7.15 Te
deum laudamus; 7.45 Een woord voor
de dag; 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.platen; 9.00
Harpmuziek: 9.15 Bezoek bij 2ieken;
9 30 Waterstanden 9.35 Koorplaten 10 00
GnSJer strijkkwartet; 10.30 Morgendienst
11.00 Bariton en piano; 11,20 van oude
en nieuwe schrijvers; 11.40 Gr. platen;
12.30 Weeroverzicht; 1233 Ancora trio;
13.00 Nieuws; 13.IS MandoUnata; 14 00
Schoolradio; 14.38 Royal Choral Society-,
15 15 Kamerorkest; 18.00 Orgelspel; 16.15
Bijbellezing; 18 45 Lond. Phll. orkest:
17.00 Voor de kleuters: 17.15 Uit Neer-
lands liederenschat 17.40 Louis Levy:
18.15 Sport; 18.20 Met band en plaat
in te leveren bonnen door detaillisten
in de week van 15-20 November
Tabak; 121 Tabak, 122 Tabak, 125 Ta
bak (2 rts,), H 65 (1 rts). Afgifte Coup.
C 990 en C 991.
TabaksdetaRhsten moeten hun bon
nen op Maandaj* 15 Nov. a.s. inleveren.
Omtrent de inlevering van overige arti
kelen werden de gegevens opgenomen
in het avondblad van 6 Nov. j.l.
