m
KRUIK
HET ROTTERDAMSCH PAROOL
Ons volk te weinig geschoold in
internationale politiek
Blokkade in Duitsland
verscherpt
„Geen uitkering meer aan
dr. W. Mengelberg"
Minister Stikker antwoordt de Kamer
Geen regeringsstappen ten gunste
van Kardinaal Mindszenty
Zondag: wel voetbal,
vanmiddag- niet
Geen korfbal en hockey-
Griep woedt over
gehele land
Onze verliezen
in Indonesië
Verkiezingen voor
gemeenteraad
Voor Rotterdam op
22 Juni vastgesteld
HéBERTOT IN ONS
LAND
Het Leuvehavenbekken in 1950 gereed
Havenbouw op het droge
Nederlands trans itoverkeer naar
Oost-Europa zwaar gedupeerd
„IJzeren Gordijn" nu
goedgekeurd
Soekarno wil overleg
-plegen met «Hatta
NOREN ZETTEN ER
HAAST ACHTER
TOONT STALIN
TOENADERING?
Mindszenty bekent
en herroept
Maandag a.s. reeds
uitspraak?
Weerbericht
Zaterdag 5 Februari 1949
ted. en A dm. Lemge Heven Hl. Schledenn
Tel 69300 Abonrnprijsi per week 0.32
per kwartaal 4,10, losse nummers 0.09
Opgericht door de Stichting «Het Parool**
DE SCHIEDAMMER
Negende jaargang, No. 30
Uitgave N.V. De Nieuwe Per» Postgiro
393644 Bankier: Amsterdamsche Bank
te Rotterdam Directeuri B. de Vries
Hoofdredacteur, "fit. Ramaker
BU de voortzetting der behande
ling van de begroting van buiten
landse zaken heeft de minister, de
heer Stikker, Vrijdagmiddag in
de Tweede Kamer zijn Donderdag
afgebroken rede voortgezet. De or
ganisatie van het departement be
sprekende, zei de hij, dat hem ge
bleken was, dat die in het alge
meen wel aan de behoefte voldoet.
Het zon xX gevaarlijk zijn de heer
Welter te volgen in zijn adviezen
omtrent het optreden van de Neder
landse gezanten. Men kan duidelij
ke taal spreken zonder grof tc
zijn. De redevoeringen van dr, van
Royen leggen daarvan getuigenis
af.
Het algemene beleid besprekende
zeide minister Stikker, dat ons volk
weinig geschoold in de buitenland
se politiek, zich daar plotseling te
genover zag geplaatst. De ontwikke
ling schetsende wees hij erop, dat na
de oorlog wel gebleken is, dat men
niet terug kon naar de onzjjdig-
heidspolitiek, daaruit zijn de con
sequenties getrokken. Vcor het Ne
derlandse volk is dat een nieuwe
weg en nu blijkt het gemis aan poli
tieke scholing.
Teveel heeft Nederland de
volkengemeenschap beschouwd
uit een oogpunt van recht en
niet uit een oogpunt van poli
tiek en machtsverhoudingen.
Nederland zou een fout maken
als het geen rekening hield met
het feit, dat in de UNO het spel
der politieke krachten zich doet
gevoelen. Wanneer een Veilig
heidsraad zijn competentie ver
re overschrijdt heeft een klein
land de taak niet voor die poli
tiek te buigen, maar zijn positie
vastberaden te handhaven.
Niets mag worden nagelaten om
ons standpunt in de Indonesische
kwestie te doen zegevieren. Het zou
onjuist zijn, ons thans gegriefd uii
de UNO terug te trekken, aldus de
minister,
Opmerkend, dat Nederland een
integrerend deel van de Westerse
samenleving is, betoogde spr. ver
volgens, dat we hebben samen te
werken met andere landen om onze
christelijke cultuur te verdedigen
tegen de hoogst ernstige aanslagen,
welke daartegen Worden onderno
men.
Na het uitzonderlijk grote be
lang der Marshallhulp te hebben
belicht zeide de minister over de
Het hoofd-consulaat van de
K.N.V.B. deelt mede:
Gezien het buitengewoon fraaie
weer en de" gunstige temperatuur
«verdag, zal het K.N.V.B.-program-
ma van aanstaande Zondag in zijn.
geheel worden gehandhaafd. In eer
ste instantie worden de speelvel
den door de consuls gekeurd, ter
wijl de uiteindelijke beslissing bij
de betreffende scheidsrechters ligt.
Alle, door de K.N.V.B. voor heden
vastgestelde wedstrijden hebben
daarentegen geen doorgang.
Ook de korfbal en hockey-wed
strijden zijn afgelast.
Ten aanzien van de griepepidemie
kan gezegd worden, dat deze zich
op het ogenblik over het gehele
land verspreid heeft. Er kon in de
laatste weken een toeneming van
het aantal griepgevallen worden
vastgesteld, maar in medische krin
gen neemt men aan, dat thans waar
schijnlijk het hoogtepunt is bereikt.
Alhoewel er zich enkele sterfgeval
len hebben voorgedaan, behoudt de
f-iepepidemie een zeer goedaardig
arakter.
In Polen zijn op groote schaal
arrestaties verricht men schat
het aantal op meer dan duizend
na de ontdekking van een complot,
dat naar /en officiële bekendma
king te Warschau zegt, ten doel
had, de vooraanstaande leden van
de regering te vermoorden. De ar
restaties duren volgens de officiële
verklaring nog voort.
De regering maakt bekend, dat
tot haar leedwezen de volgende
verliezen in Indonesië zijn ge
rapporteerd:
Kon. Landmacht:
Gesneuveld 19 Jan. sol. ML
Goossens uit Gexnert (N.-Br.>,
Gesneuveld 20 Jan.: sold. K.
Schilder uit Volendam.
Gesneuveld 23 Jan.: sold. J. A.
Mejjs uit Oisterwfjk.
Gesneuveld 26 Jan.: sold M.
A. Knesken uit '-s-Gravenhage;
korp. C. M. Flanye uit Schie
dam.
Gesneuveld 2? Jan.: sold. J.
W. Pas uit Arnhem
K.N.IL
Gesneuveld 9 Jan.: sold. J.
Berhitoe uit Indonesië; sold.
Mangi uit Indonesië; sol. Soe-
koer uit Indonesië; sold. G. M.
Tabor uit Indonesië,
Gesneuveld 10 Jan.: korp.
Amathasan uit Indonesië; korp.
Samld ait Indonesië; sold. Gijo
uit Indonesië.
Gesneuveld 11 Jan.: sold.
DJenal uit Indonesië; sold, Slasïh
uit Indonesië.
Gesneuveld 12 Jan.: sol. DIra
uit Indonesië.
Gesneuveld 14 Jan.: S- Koctoe
uit Indonesië; sold. Mohamad
Saleh uit Indonesië.
kwestie van het Antwerpen—Rijnka
naal niet gaarne onvoorbereid een
verklaring te willen afleggen. Spr.
erkende, dat Nederland vaak maar
half begrijpt hoe noodzakelijk de
samenwerking met andere landen
der Westelijke unie is.
Deze moet gedragen worden door
de belangstelling van een zo groot
mogelijk deel der bevolking
Komende tot het Duitse pro
bleem, zeide de minister, dat de
strijd om de scheiding tussen West
en Oost-Duitsland vergaande conse
quenties zai hebben voor de aan
grenzende landen. De regering zal
zich verzetten tegen iedere onna
tuurlijke bevoordeling van Duitse
havens. West-Dui Island moet z.i
worden ingeschakeld in de West-
Europese samenwerking
De minister gaf te kennen, dat de
technische grenscorrecties geheel
afzonderlijk staan van de Neder
landse territoriale eisen. Nederland
heeft Israel niet erkend toen ande
ren dat deden, omdat er nog be
langrijke bezwaren waren. De wa-
penstilstandsanderhandelingen moe
ten worden afgewacht voor Israël
de jure kan worden erkend, Hoezeer
de regering de beschuldiging tegen
kardinaal Mindszenty betreurt, toch
meent zij, dat het niet op haar weg
ligt enige stap te doen. Dat is even-
Dit jaar zullen in alle gemeen
ten raadsverkiezingen worden ge
houden. Normaal moet de eenmaal
gekozen gemeenteraad gedurende
4 jaar aanblijven, doch in de wet
vani 1 Maart 1946 is bepaald, dat
na de verkiezingen in dat jaar, na
een termijn van 3 jaren weder
raadsverkiezingen zouden worden
gehouden om te voorkomen, dat
bepaalde jaren een opeenhoping
van verkiezingen zouden te zien
geven. Krachtens de "gemeentewet
is de candidaatstelling algemeen op
de 2e Dinsdag in Mei. B, en W,
hebben echter de bevoegdheid de
verkiezingsdatum vast te stellen.
Voor Rotterdam en Den Haag is
deze datum 22 Juni.,
Luistervergunningen met
H omwisselen
Radioluisteraars die in het bezit
zijn van een luistervergunning met
serielettcr H, moeten deze vergun
ning in het tijdvak van 5 tot en met
16 Februari omwisselen op een
postinrichtmg (geen postagent
schap).
eeps bet geval ten aanzien van
Spanje en Griekenland. Ten aanzien
van de kwestie van het federalisme
zeide minister Stikker zich erover
te verheugen, dat de besprekingen te
Londen de deuren hebben geopend
voor een Europese Unie.
Na de rede van minister Stikker,
die 2*6 uur aan het woord was ge
weest volgden replieken.
De verdere beraadslaging werd tot
de volgende week geschorst.
(Van onze Haagse redacteur)
Plotseling bleek hij onopvallend in
ons midden te zijn verschenen. Jacques
Hébertot, de leider van het zijn naarn
dragende gezelschap, dat m Den Haag,
Rotterdam. Utrecht cn Leiden zal op
treden met „Le maitre de Santiago" van
Henn de Montherlant. Een man, die wat
zijn uiterlijke verschijning betreft, ook
alles anders kon zijn dan toneelleider,
een man. die er blijkbaar met van houdt
om grote woorden te spreken over sujn
plannen cn doeleinden. Zo doende was
hij gistermiddag in het gebouw van de
Franse informatiedienst betrekkelijk
gauw uitgepraat. Een stersysteem wordt
m zijn gezelschap met gehuldigd. Het
wil vooral toneel, dat wat te zeggen
heeft. In Parijs gaat men veel naar de
schouwburg ter wille van een rustige
spijsvertering en daarom, vindt men bet
thêat-e Hébertot daar wel eens een
beetje te „hoog". Ofschoon het gezel
schap dat geen commerciële onderne
ming wenst te zijn zich als vertegen
woordiger voelt van het Franse toneel,
brengt het ook wel buitenlandse schrij
vers op de planken. Over de inhoud van
„Le maitre dc Santiago" wilde Hébertot
niets mededelen.
Onder de aanwezigen hevonden zich
bestuursleden van de Alliance Frangaise
uit Den Haag en Rotterdam en dr N. R.
A. Vroom, hoofd van de afdeling Kun
sten van het Departement van O., K.
en W.
Het was voorwaar geen kwajongenswerk, dat de mannen van Van Pelt's
expeditiebedrijf uit Schiedam gisteravond en vannacht hebben gepres
teerd. Op een der zwaarste wagenswaarover wij in ons land de be
schikking hebben beter gezegd een combinatie van rijdende con
structie met een totaat aantal van vijftig wielen vervoerden zij een
22 tn. lange en 48 ton wegende tank wan de Lekhaven naar de terreinen
van de Caltex aan de Vondelingenplaat. Met een bok toas het zware
gevaarte gistermiddag van een schip uit op de wagen geladen. Gister
avond om JÜ uur werd gestart en na een voorspoedige tocht bereikte het
transport vannacht om 1.30 «wr de Waalhaven, waar wegens de glad
heid werd gestoptVanmorgen heeft men met goed gevolg dc laatste
etappe afgelegd.
Naar de Volkskrant meldt, heeft
de Rijksfilmkeuring de Ameri
kaanse film „Het IJzeren. Gor
dijn", welke gebaseerd is op de
authentieke gegevens van het Ca
nadese proces der atoomspionnage.
thans na herkeuring goedgekeurd
voor personen boven 18 jaar. Aan
deze toelating voor vertoning in
het openbaar, is. echter de ^voor
waarde verbonden, dat de impor
teur de Nederlandse titel- van de
film zal wijzigen.
President Soekarno heeft aan het
Bijzonder Federaal Overleg (BFO)
een telegram gezonden waarin hij
verzoekt om transportgelegenheid
naar het eiland Bangka. Soekarno
en Salïm, die nog steeds op Suma
tra vertoeven, willen met premier
Hatta, dte op Bangka verblijft,
overleg plegen, o.a. over de resolu
tie van de Veiligheidsraad.
WANNEER de ingenieurs van
de Dhvero van mening zijn,
dat het Leuvehavenbekken voor het
nieuwe Binnenbcurtvaarteentrum
medio 3950 gereed zal zijn, dan mo
gen wfl In goed vertrouwen aanne
men, dat dit Inderdaad het geval
zal z\Jn.
Het tempo, waarin tot dusver de
uitvoering van dit grote werk is
geschied, wettigt dit vertrouwen.
De duiker aan de- zijde van Ger-
zon, de nieuwe kademuren voor
Wijnhaven en Leuvehaven zijn in
opmerkelijk korte tijd gereed geko
men. De heide havens worden we
derom verlevendigd door de talrijke
schepen, die er dagelijks laden cn
lossen.
Op de eerste pier 2Ullen binnen
enkele maanden de eerste loodsen
kunnen verrijzen. Grote beurtvaart-
maatschappijen behoren tot de ge
gadigden.
Maar nog ia het werk niet vol
tooid.
Van de eerste iasteekhaven moet
de tweede kademuur nog gebouwd
worden. Inmiddels is ook begonnen
met de bouw van de tweede in*
steekhaven.
Christian! Nielsen's Gew. Be
ton Mij. maakt hiervoor de kade
muren op het droge. Op de foto
staat de heimachine boven de
bouwput van de kademuur, die on
derheid wordt,
Nadat de muren zijn voltooid, zal
een graafmachine de haven uitgra
ven, waarna de dam naar de Leuve-
haven kan worden verwijderd.
Ook het werk aan de vernieu
wing van de Scheepmakershaven
schiet goed op.
Zoals bekend, wordt de oude Re
derij brug over de Gedempte Glas
haven vervangen door een bascule-
brug, ten. Oosten van de bestaande
brug, waardoor de bocht in de Glas
haven zal verdwijnen.
Tenslotte is er de Leuvesluis,
waarvoor het heiwerk bijna gedaan
is en men reeds begonnen is met
het ijzervlechtwerk aan te brengen
voor de betonnen vloer.
Over ruim een jaar zal hier een
PASSAGIERS KUNNEN WEER door &e lucht via de nieuwe route over
Mauritius per KLM naar Indonesië. De passagiers gaan aan boord en
zwaaien een laolsfe vaarwel. Gezagvoerder van het vliegtuig, dat van
nacht vertrok, is H. Schultsz.
Atlantisch Verdrag
Een Noorse regeringsdelegatie,
onder leiding van Halvard
Binge,# de minister van buiten
landse zaken, ig per vliegtuig naar
Washington vertrokken om bespre
kingen te voeren over het voorge
stelde Atlantische verdrag. Waar
schijnlijk zal Dean Aches on, de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken, de gesprekspartner
zijn. Het aangekondigde Noorse be
zoek kwam te Washington als een
verrassing, aangezien Noorwegen
nog niet was uitgenodigd tot deel
neming aan het veiligheidsverdrag.
stadsbeeld zijn ontstaan, dat her
inneren zal aan dat van vó<5r de
oorlog. De bebouwing van het
Leuvehavenbekken zal echter an
ders zij'tt; wij zullen de historische
gevels van de pakhuizen en kanto
ren aan de havens missen. Maar
dan zal daar de aanblik zy:i van de
vele schepen, de aken. tjalken en
lichters, van de slepers en motor
bootjes, de geur van versgeteerde
rompen, de roezige bedrijvigheid
van kranen, sleperskarren.cn auto's,
die de Rotterdammers zullen troos
ten over wat voorgoed verloren
ging-
In welingelichte kringen te
Moskou gelooft men, volgens
Reuter, dat maarschalk Stalin
Bereid zou zijn deel te nemen
aan een vierlandenconferentie
met president Truman, de Britse
premier Attlee en de Franse
premier Henri Queuille,
Dit zou tegemoet komen aan het
bezwaar, dat de V.S. niet bereid
z(jn alleen met de Sow jet-Unie
kwesties te bespreken, die ook
voor andere landen van belang zjjn,
Goals'de kwestte-D cd tsland^
De Britse en Amerikaanse auto
riteiten in Duitsland hebben een
verbod gelegd op alle internationa
le wegverkeer over de grens tus
sen de Brits-Amerikaanse zone en
de Russische zone.
Het verbod wordt Zondag te
middernacht van kracht.
Deze stap is een nieuwe poging
van het Westen om de economi
sche druk op de Russische zone te
versterken, als tegenmaatregel
voor de blokkade van Berlijn.
Nederland wordt door dit be
stuit vooral getroffen doordat hier
door de autodiensten van de ATO
en andere vervoersbedrijven die
diensten op Tsjechoslowakije,
Polen en de Sow jet zone van
Duitsland onderhouden ernstig
bemoeilijkt worden. Deze auto's
immers volgen een weg, waarbij
zij in Duitsland de Amerikaanse
en Russische zonegrens overschrij
den.
De speciale correspondent
van het ANP te Berlijn meldt
hieromtrent;
Ofschoon Let technisch mo
gelijk zou zijn, de verbinding
met Tsjechoslowakije uitslui
tend door de Brits-Amerikaan
se zone in stand te houden,
zouden door het nemen van
deze omweg zware financiële
offers worden gevergd.
Op dit algemeen verbod zijn en
kele uitzonderingen gemaakt. Zij
betreffen personenauto's voor zo
ver deze alleen passagiers"en hun
persoonlijke bagage met zich voe
ren, alsmede legervoertuigen die
naar hun eigen land terugkeren en
hun reis zijn begonnen, voordat
het verbod was uitgevaardigd.
Bij informatie over de tran
sportmoeilijkheden in Duitsland,
deelde de ATO-directie ons mede,
dat hoewel de nieuwe bepalingen
zeer zeker moeilijkheden voor het
vrachtvervoer naar Tsjechoslowa
kije, Polen en de streek rond Leip
zig zullen veroorzaken, dc toestand
geenszins hopeloos is. Men heeft
reeds contact opgenomen met de
Nederlandse internationale weg-
vervoersorganisatie (N.I.W.O.), die
zich onmiddellijk in verbinding
heeft gesteld met de Nederlandse
militaire missie in Duitsland. Op
deze manier wil men trachten de
wagens, die zich op 't ogenblik in
de Russische zone bevinden, weer
naar Nede'jfand te laten rijden.
De ATO is niet van _P'an Let
vervoer zonder meer stop te zetten.
Zij was namelijk reeds enige t«d
op de hoogte van deze door de
Westelijke Geallieerden genomen
maatregel en heeft al voorzienin
gen getroffen, om ondanks alles
toch nog een verbinding met het
afgesloten gebied in stand te kun
nen houden. Vrijdag is nog een
vrachtauto naar de Russische zone
vertrokken en men zaL de dienst,
zoals die nu wordt uitgevoerd, niet
eerder staken dan wanneer de
chauffeurs aan de grens de door
tocht wordt verboden.
Ook de route naar Tsjechoslowa
kije blijft nog ongewijzigd. Moch
ten zich op deze weg Maandag
moeilijkheden voordoen, dan is
men ook hier in staat het vervoer
te handhaven. Op welke wijze dit
zal geschieden, zal eerst op de dag
der stagnatie worden vastgesteld.
De ATO is er van overtuigd, dat
de wagens, die momentcel in de
Russische zone rijden, weer naar
Nederland zullen terugkeren.
Amsterdamse raad besluit:
De Amsterdamse gemeenteraad
heeft zich Vrijdagavond Li zijn ge
heel verklaard tegen de uitkering
van f 1O.0OÖ, die het Concertge-
bouwbestuur ieder jaar verstrekt
aan dr. Willem Mengelberg,
De raad ging in zijn verzet hier
tegen zó ver, dat hij besloot niet
over te gaan tot het voteren van
dc definitieve subsidie van rond
f 199.000 aan het Concertgebouw
orkest. Jm de uitbetaling van de
lonen der orkestleden niet in ge
vaar te brengen besloot de raad
een voorschot op het subsidie te
verstrekken, verminderd met de
omstreden f 10.000.
De raad kwam tot deze beslissing
na een langdurige besloten zitting.
Daar diende de heer Le Cave-
li er (Vrijheid) een motie in, die
bovenvermeld besluit bevatte. Er
is een commissie die het algemene
beleid van de N.V. „Het Concert
gebouw" onderzo kt en de raad
wil eerst van het rapport dezer
commissie kennis nemen alvorens
hij zijn beleid t.a.v. het Concertge
bouw nader zal vaststellen. Van
alle fracties verklaarde een woord-
voerdei de motie te zullen onder
steunen, waarna zij zonde- hoofde-
liike stemming werd goedgekeurd.
Wethouder De Roos had van
tevoren meegedeeld, dat B, en W.
van Amsterdam na de bevrijding
op aandringen vanMilitair Gezag
aan het bestuur van' het Concertge
bouw had meegedeeld, dat aan dr.
W. Mengelberg geen salaris
mocht worden uitbetaald. Nadien
bleak, dat het Concertgebouw zich
tegenover dr. Mengelberg contrac
tueel had v rbonden dit „pensioen"
van f 1 000 per jaar uit te beta
len, als dr. Mengelberg niet als
dirigent zou optreden.
Juridisch bestaat dus c*e plicht
tot uitbetaling dezer f 10.000.
De raad heeft nu echter uitge
sproken zich met deze gang van
zaken niet langer te kunnen vere
nigen.
Vrijdagmiddag heeft prinses "Wil-
hclmina cn bezoek gebracht aan d?
lieer G. Veeneman te Apeldoorn,
die tijdens de bezetting veel ille
gaal werk verrichtte cn daardoor
geruime tijd in Duitse gevangenis
kampen heeft doorgebracht.
F)E KUNST der Russische diplo-
matic is verloren gegaan. Eni
ge trekken dezer diplomatie zijn. be
waard gebleven, slimmigheid en
grofheid soms. Maar Moskou be
gaat nu fouten, waaraan de tsaris
tische diplomatie, en evenmin Lit-
winof, zich zouden hebben schuldig
gemaakt.
Rusland is overspeeld. Zijn me
thode van dreigen en met vriende
lijkheid beloften afvleien werkt niet
meer. Het begin van zijn tegensla
gen was de oproep aan. de Finnen
om naar Moskou te komen, tenein
de zich, door een „verbond", in het
Russische systeem te laten inlijven.
Finland heeft zich, op achtenswaar
dige wijze daaruit gered. Staïins
hooghartige sommatie was als een
slag ïn de lucht geweest.
Berlijn Ia op een éclatante neder
laag uitgelopen. De Russen zijn se
dert enige tijd bereid het recht der
anderen daar te blijven, te erken
nen. De voorwaarden, die zij stellen,
hebben slechts ten doel hun pres
tige te redden. In Augustus 1.1. nog
hebben zij hun kans gehad. De
overeenkomst, die toen te Moskou
gesloten wa3, is te Berlijn door hun
generaals, met steun, van het Krem
lin, gesaboteerd. Later, op de As-
sembïée der Verenigde Naties te
Parijs, zou Moskou gaarne met het
accoord van Augustus genoegen
hebben genomen. Toen echter wil
den de anderen niet meer. Zij heb
ben er de kosten van de luchtbrug
voor over om de Russen te laten
voelen dat het uit is met hun spron
gen. Het politieke offensief is van
het Oosten naar het Westen over
gegaan. De Russen hebben zich heel
wat moeten laten welgevallen. Het
bleek juist wat velen hadden ge
meend en wat hier ook reeds lang
verkondigd is: De Russen dachten
niet aan oorlog. Maar zij hebben
lang geprofiteerd van een algemene
vrees in de wereld voor hun bedoe
lingen.
T? USLANDS diplomatie was
■iV grondig vastgelopen. Wisjinsky
had te Parjjs voor de goede opmer-
kers een figuur geslagen. Hij was
op zijn gewone, agressieve manier
begonnen. Hy had de bevoegdheid
van de Veiligheidsraad inzake Ber
lijn ontkend en geweigerd aan dc
beraadslagingen doel te nemen.
Maar toen de voorzitter van dc.
Ra Ad hem de gelegenheid bood van
de diensten van de Raad gebruik te
maken voor een vergelijk, had hij
gretig toegegrepen. De anderen
echter wilden nog slechts een capi
tulatie der Russen. En intussen
bouwden zij het door de Russen
steeds overdreven gevreesde Atlan
tisch Verbond op.
Toen beging Stalin een fout, die
de oude Russische diplomatie nooit
begaan zou hebben. De eisen van
bet ogenblik niet overziende pro
beerde hij een vredesoffensief met
de middelen van een paar jaar ge
leden. Toen placht de hele wereld
nog op te ademen als hij een van
zijn verzoenende verklaringen af
legde. Zo probeerde hij het weer.
Een kenmerk der Sow jetregering
is, zoals het dat der Duitsers en Ja
panners was, dat zij steeds uniform
is~ in haar methoden. Precies de ou
de techniek werd dus toegepast.
Een journalist, liefst een Ameri
kaan, placht men te bestellen, die
een in overleg met de Russische re
gering opgestelde reeks van vragen
werd voorgelegd, cn die dan, in een
ontmoeting niet Stalm, op ai deze
vragen een bevestigend antwoord in
ontvangst nam. Stalin gaf zich op
die manier niet bloot, toonde zich
niet al te positief gewillig. Maar
voor de wereld w&sftdit«cen tjjd lang
genoeg geweest.
NCJ is het precies zo gegaan. Sta
lin gaf een niet al tc stellig
antwoord op de vragen zodat het
lijken moest alsof die antwoor-
-door
Dr. M. v. Blankensteïn
den feitelijk uit hem getrokken wa
ren, wanneer men niet wist, dat die
vragen, evenzeer tot de bestelling
behoorden als het interview zelf.
Het Kremlin de buitenwereld
zo weinig kennende, heeft blijkbaar
weer een sensationele ontvangst in
de andere landen verwacht en bui
tenlandse staatslieden, die er als de
kippen bij waren om de glimlach
van de geweldige dankbaar in ont
vangst te nemen.
Nu was de methode verkeerd.
Het was te verwachten wat komen,
zou van een zeer wantrouwig, scep
tisch en zelfbewust geworden
Washington. Als Stalin iets te zeg
gen had. dan was het interview
daarvoor niet de methode. Zijn la
ter nog aangedikte uitnodiging aan
Truman tot een bezoek achter het
hzeren gordijn, in dc wereld van
Stalins vazallen, had geen schijn
tje kans van aanvaarding. Deze
tachtloosheid op zich zelf al was ge
noeg om de poging, op deze manier
gedaan, te doen stranden. Men kon
weten wat Truman zou antwoor
den; een herhaling van hetgeen hy
reeds had gezegd: Stalin zou hem
welkom zijn te Washington. Roose
velt was naar Teheran en Jalta ge
gaan; Truman zelf naar Potsdam.
Dat was in de tijd toen men nog
blij was met iedere gelegenheid
Stalin te ontmoeten, omdat men
groot heil voor dc wereld daarvan
verwachtte. Maar sedertdien had
men geleerd, dat Stalin volmaakt
onbetrouwbaar was. Met vriende
lijkheid en hartelijke gemoede
lijkheid lokte hij concessies en toe
zeggingen uit, waaraan hij als een
Shylock dc hand hield, en die hij in
toepassing schromelijk misbruikte,
terwijl hij zelf Zijn verplichtingen
vprgat. Zo was het mogelijk dat
Mandsjoerije aan dc communisten
werd uitgeleverd, zo kwamen alle
ongewenste toestanden in Duitsland
in dc wereld.
Het was niet te denken dat
"Washington zich nog eens zo zou
laten beetnemen. De kruik gaat zo
lang te water tot zij breekt en de
kruik van vertrouwen in Stalin is
reeds lang gebroken.
Kr zit nog iets anders onpleizie-
*L_/ rigs in Stalins voorstel. Het is
zo typisch autoritair. Als Stalin en
Truman bijeenkwamen konden zij
getweeën het lot van de wereld be
palen. Ook dat gaat te Washington
en elders I niet meer op. Roo
sevelt heefl, door zijn persoonlijk
beleid, de wereld gered. Hij had
daarvoor de openbare mening in
zijn land te leiden en te overwinnen.
Het patriarchale was in hem een
karaktertrek. Hy was een groot,
maar niet tevens een eenvoudig
man. Voor het autoritarisme in het
internationale was hy in een hulpe
loos geworden wereld niet ontoe
gankelijk. Truman is een eenvoudi
ger man. Hij heeft geleerd, dat de
andere landen weer willen mee
spreken. Als Stalin, zo laat hy mee
delen, naar Washington wil ko
men, dan zullen anderen moeten
deelnemen aan de besprekingen.
Dat is een gedachte die by Stalm
niet kon opkomen. Hij zegt zijn va
zallen, hoe hij het hebben wil en
wee degene die, la Tito, een
eigen mening zou willen verkondi
gen.
Washington zegt nog meer:
Waarom een verklaring dat Rus
land en Amerika geen oorlog be
doelen, terwijl beide mogendheden
in het Handvest der Verenigde Na
ties reeds plechtig deze belofte heb
ben afgelegd?
Misschien herinnert men zich te
Washington nog Chamberlain, die
met een dergelijke verklaring, door
Hitier ondertekend, uit München
terug kwam. Wat is hy trots daar
op geweest en wat hebben zyn aan
hangers, ln Engeland en daarbui
ten, daarover gejuicht!
Washington weet ook, wat Stalins
beloften waard zijn.
Evenals de eerste dag van het
proces tegen kardinaal Mindszenty
is ook de tweede rijk geweest aan
sensationele wendingen.
Tegen het einde van de tweede
zittingsdag verklaarde de kardinaal
volgens Reuter, dat hy zijn houding
ten aanzien van het sluiten van een
overeenkomst tussen kerk en staat
heeft gewijzigd en dat hij wenst,
da. een dergelyke overeenkomst
onmiddellijk wordt gesloten. Wat
betreft de positie van Hongarije in
de Internationale politiek, is dit
wellicht de belangrijkste verklaring,
welke hij tijdens het proces heeft
afgelegd.
De andere verrassende wending
in het proces deed zich voor tegen
het einde van de ochtendzitting,
toen monseigneur Mindszenty een
brief van zijn hand van drie maan
den geleden herriep,
In November van het vorige jaar,
toen de kardinaal het tijdstip voel
de naderen, waarop hij in verband
met zijn. gedragingen zou worden;
gearresteerd, stelde hij een- brief
op, die aan alle Hongaarsè bis
schoppen en aartsbisschoppen ge
zonden zou moeten worden indien
het gevreesde een feit werd. Inder
daad is deze brief verzonden. De
kardinaal schreef erin, dat Indien
ooit bekend 20u worden, dat hij
had bekend aan bepaalde feiten,
schuldig te zijn, dit niet zou tnogen
worden geloofd, daar deze beken
tenissen een gevolg zouden zijn van
lichamelijke martelingen waaraan
hij, de kardinaal, geen weerstand
bad kunnen bicden. Juist voor het
einde van de morgenzitting op
Vrijdag, verhief de kardinaal zich
van de beklaagdenbank en ver
zocht het woord voor het afleggen,
van een verklaring.
Hij zeide vervolgens: „Ik
wens thans te verklaren, dat ik
de dingen nu anders zie, dan.
op het tijdstip toen Ik de brief
schreef, waarin ik zeide dat al
mijn bekentenissen van nul en
Kencr waarde zouden zijn. Ik
wil herhalen, wat ik gisteren
reeds zeide en betreur dat ik
heb gedwaald."
Mindszenty voedde aan zijn me
dedeling toe, dat hij geen klachten
had over de behandeling in de ge
vangenis en dat hem geen moei
lijkheden in de weg waren gelegd
bij het voorbereiden van zijn ver
dediging.
In de middaguren, nadat de pre
sident een rapport had voorgelezen
over de bedragen waarvoor de
staat was benadeeld door de sluik
handel in buitenlandse valuta, ver
zocht de kardinaal een specificatie
voor zijn aandeel in de schade, die
de staat bierdoor was berokkend.
Hij verklaarde dit te willen we
ten. opdat hij de geleden schade
volledig zou kunnen vergoeden.
Van de andere gedaagden, die
allen evenals monseigneur Mind
szenty verklaarden schuldig te zijn
aan het ten laste gelegde, trok het
verhoor van prins Eszterhazy het
sterkst de aandacht. Hij beken
de Mindszenty te hebben ge
steund, omdat hij ïn geval van een
terugkeer van Otto von Habsburg,
hoopte weer in het bezit te worden
gesteld van deze bezittingen.
De correspondent van Reuter
seint uit Boedapest, dat men aldaar
van mening is, dat reeds Maandag
uitspraak zal worden gedaan in dit
proces.
TIJDELIJK VEEL BEWOLKING
Weersverwachting,
geldig tot Zondag
avond.
Tijdelijk veel bewol
king en plaatselijk
mist, maar op de
meeste plaatsen droog
weer. Weinig wind.
Vannacht voorname
lijk in'het Zuiden van
liet land lichte vorst.
Morgen overdag tem
peratuur 'iets boven
het vriespunt,
6 Febnnri: Zon op 813. onder 17.36:
Maan op 1C.53, onder i.53.
7 Februari: Zon op 811, onder 17.38*.
Maan op 1113 onder 310.
5 Febr.: Hoog water te Botterdam:
le tij 9.22 uur. 2e tij 22.03 uur.
.7 Febr.: Hoog water tc Botterdam:
le tij 1012 uur. 2e ttj 23".ol uur.
